VZW RED DE VOORKEMPEN, met zetel te 2900 Schoten, Karel Selsstraat 37, heeft inzake voormeld KENNISGEVINGSDOSSIER volgende BEMERKINGEN EN SUGGESTIES:

Transcriptie

1 Arrondissement Antwerpen Voorzitter Mr.Rombouts Jozef Secretariaat: Karel Selsstraat 37 Canadalaan 34 b Brecht 2900 Schoten TEL jozef.rombouts@reddevoorkempen.be luc.melis@reddevoorkempen.be Website Herkenningsnummer 3083 BS 14 April 1977 Ondernemingsnummer Triodos Bank BE KENNISGEVINGSDOSSIER PLAN-MER E313/E34 VZW RED DE VOORKEMPEN, met zetel te 2900 Schoten, Karel Selsstraat 37, heeft inzake voormeld KENNISGEVINGSDOSSIER volgende BEMERKINGEN EN SUGGESTIES: ALGEMEEN De doelstelling van de vzw RED DE VOORKEMPEN is het verbeteren van het milieu. In het bijzonder dient in voormeld PLAN-MER het behoud van de OPEN RUIMTE en de verbetering van de LUCHTKWALITEIT voorop te staan. De Antwerpse regio is immers één van de dichtst bewoonde regio s van Europa en heeft ook één van de dichtste wegennetten ter wereld. Bovendien voldoet de luchtkwaliteit niet aan de normen die gesteld zijn door Europa en Vlaanderen in Actie (Via). De mobiliteit speelt een zeer belangrijke rol in het behoud van die nog schaarse open ruimte en de verbetering van de luchtkwaliteit, gezien het verkeer voor 42% bepalend is voor de hoeveelheid fijn stof (Vlaamse Milieumaatschappij). De vereniging onderschrijft dan ook volledig de doelstelling van de Vlaamse Regering om het aandeel van het wegverkeer in het totale vervoer te beperken tot 50%, minstens in het stedelijk milieu. Het hele project van de mobiliteit in de Antwerpse regio dient dan ook te worden aangepakt om de LEEFBAARHEID van deze dichtbevolkte regio te VERBETEREN. BEMERKINGEN EN SUGGESTIES 1/ Het Plan Mer verantwoordt de 5 de rijstrook tussen Ranst en Wommelgem door ondermeer de aanleg van de A102 a) Volgens de studie van Arup/Sum uit 2006 (Onderzoek haven van Antwerpen: Belangrijkste doorgaande verkeersbewegingen voor vrachtvoertuigen, beide richtingen samen) blijkt dat slechts 13,33 % van het vrachtverkeer op de Ring (R1) thans gebruik maakt op deze R1 van het baanvak tussen de E313 en de E19 Noord (zie bijgaande nota en plan).

2 Bij de verbreding van de E313 tussen Ranst en Wommelgem tot 5 rijvakken zou dus geen 20 % van het vrachtverkeer deze A102 gebruiken maar slechts 13,33%. Er zou dus een grotere belasting aan vrachtverkeer ontstaan op de andere 4 rijstroken, temeer daar 1 vrachtwagen het equivalent is van 2 personenwagens (PWE). b) De A102 zou volgens de studie van onderzoeksbureau TML slechts wagens (personenauto s en vrachtwagens tesamen) per uur opleveren tijdens een spitsuur op een totaal van maximum 6600 auto s per uur (aan het rond punt van Wommelgem), zijnde 22 %. Uit een simulatie van het Verkeerscentrum kwam een raming van ongeveer 1260 voertuigen per uur, zijnde 19 %. De 5 de rijstrook zou echter voornamelijk aangelegd worden om een nieuw groot bedrijventerrein (De Keer) mogelijk te maken. Te verwachten valt dat voornamelijk het vrachtwagenverkeer daardoor op de E313 zou toenemen. Dit vrachtverkeer zal, zoals hoger gesteld, echter hoofdzakelijk de E313 blijven gebruiken op de 4 rijstroken (meer dan 85 %) en niet van de A102. De A102 zal dus slechts een klein deel (minder dan 15 %) van het vrachtverkeer, veroorzaakt door het mogelijke nieuwe bedrijventerrein, verwerken. c) Uit het mathematisch model Antwerpen dat de onderbouwing voor de Oosterweelverbinding leverde, bleek reeds dat de aanleg van de A102, hoewel die in het RSV als aan te leggen hoofdweg is geselecteerd, weinig meerwaarde biedt als oplossing van het congestieprobleem rond Antwerpen. d) De A102 heeft ook geen enkele invloed op het zwaarste belaste deel van de R1, zijnde het vak Berchem-Borgerhout. e) De A102, als weinig benutte autostrade, zal nieuw verkeer aantrekken (zoals door alle verkeersdeskundigen) wordt gesteld en het verkeersprobleem alleen maar vergroten. Niet alleen zou dit nieuw verkeer aantrekken op de E313 maar ook aan de enorme verkeerswisselaar te Merksem-Noord (A12, E19 Noord, R1, A102, mogelijk Meccano-tracé). In het Plan-Mer dient dan ook onderzocht te worden wat de gevolgen zijn op lange termijn door de aanleg van de 5 de rijstrook en de aanleg van de A102 voor ontstaan van nieuwe verkeerscongesties, waardoor het huidig probleem niet verbeterd maar verergerd wordt. 2/ De aanleg van de A102 om de uitbreiding van een 5 de rijstrook op de E313 tussen Ranst en Wommelgem te verantwoorden, brengt nieuwe verkeersstromen teweeg (in samenaanleg met de R11bis) In het Masterplan 2020 besliste de Vlaamse Regering op 20 september 2010 dat de A102 moet aangelegd worden, samen met een andere nieuwe autostrade: de R11bis tussen Wommelgem (rond punt) en Wilrijk (E19). Deze laatste snelweg zou onder de R11 (militaire baan) worden gebouwd. De 2 autostrades samen worden de oostelijke tangent genoemd. Uit de streefbeeldstudie die in 2011 werd onderzocht, blijkt: a) de R11bis moet samen met de A102 aangelegd worden, anders is het zinloos. b) in Wommelgem wordt het huidig rond punt geschrapt en vervangen door een enorm turbine-knooppunt (genre Lummen op de E313) waar de 3 autostrades (A102, R11bis en E313) elkaar kruisen.

3 c) het plaatselijk verkeer kan in Wommelgem niet meer op de autostrades. Het verkeer moet uitwijken naar een nieuw knooppunt aan de luchthaven van Deurne of naar de Bisschoppenhoflaan/Schotensteenweg te Deurne. Dit heeft voor gevolg dat er grote verschuivingen zullen gebeuren in de plaatselijke verkeersstromen, die momenteel niet zijn berekend. Door de aanleg van een 5 de rijstrook zal het verkeer in de regio alleen maar toenemen, ook op de plaatselijke wegen om een autostrade te kunnen bereiken. Het gebeurlijke nieuwe industrieterrein De Keer zal enkel via de E313 te bereiken zijn (gesloten circuit). In het Plan-Mer dienen dan ook de gevolgen voor het plaatselijk verkeer onderzocht te worden bij de aanleg van een 5 de rijstrook en de creatie van het industrieterrein De Keer, in samenhang met een gebeurlijke aanleg van de A102/R11bis en de Oosterweelverbinding. 3/ De aanleg van de A102, in combinatie met de R11bis, beantwoordt niet aan de Europese TEN richtlijnen Uit de streefbeeldstudie omtrent de R11bis (in combinatie met de A102) blijkt dat er aansluitingen worden voorzien voor het lokale verkeer aan het vliegveld te Deurne en aan de Bisschoppenhoflaan te Deurne. Door deze aansluitingen van het onderliggend wegennet op de hoofdwegen te voorzien, wordt er echter niet tegemoet gekomen aan het inrichtingsprincipe voor hoofdwegen uit het RSV, dat stelt dat het aantal aansluitingen op de hoofdwegen dient beperkt gehouden te worden, de afstand tussen de aansluitingen is minstens 8 à 10 km. De R11bis en de A102 verbinden hoofdwegen met elkaar en zijn dus zelf hoofdwegen. De aansluitingen van het lokale verkeer aan het vliegveld en de Bisschoppenhoflaan kunnen dus niet. Bovendien hebben de gemeentebesturen en districtsbesturen van Schoten, Wijnegem, Wommelgem, Merksem en Deurne, steeds gesteld dat de aanleg van de A102 slechts kan gebeuren bij middel van een geboorde tunnel, zonder op- en afritten. In het Plan-Mer dient dan ook onderzocht te worden wat de gevolgen zijn voor de aanleg van een 5 de rijstrook en een nieuw industrieterrein De Keer indien: - de A102 als hoofdweg wordt aangelegd in een geboorde tunnel, zonder op en afritten; - de R11 slechts wordt aangelegd als primaire weg II (verbinden en verzamelen), welke (deels) wordt ondertunneld om de doorstroming van het huidig verkeer te bevorderen (geen verbinding als autostrade tussen de E19Zuid en E313); - het behoud van het huidig rond punt te Wommelgem (met gebeurlijke ondergrondse heraanleg) als aansluiting met het onderliggend wegennet; - de A102 en de R11bis niet worden aangelegd. Wat doe je dan met die twee bijkomende rijvakken, die in Wommelgem in een trechter zullen terecht komen. Daardoor zal er bijkomend internationaal verkeer komen op de R11, de Turnhoutsebaan, Boterlaarbaan, Mortselsesteenweg

4 4/ Niet alleen met de A102 (R11bis) dient rekening gehouden te worden maar voornamelijk met de Oosterweelverbinding In het Plan Mer OOSTERWEEL wordt thans onderzocht hoe het Antwerpse hoofdwegennet wordt gesloten: ofwel door het rondmaken van de R1 (Oosterweel) ofwel door de bouw van een nieuwe ring (meccano). De keuze hiervan heeft zeer grote gevolgen voor de E313 (en A102). Bij de keuze van de Oosterweelverbinding wordt alle vrachtverkeer van de E313 met westelijke bestemming verplicht via de Oosterweeltunnels geleid. De A102 zal hierbij slechts matig gebruikt worden (zie hoger). Bij de keuze van het Meccanotracé wordt alle vrachtverkeer van de E313 met westelijke bestemming verplicht via de A102 geleid. De vraag dient gesteld te worden of in dit geval de A102 voldoende capaciteit heeft om alle westelijk vrachtverkeer te verwerken, zeker in het licht van een 5 de rijstrook en een nieuw industrieterrein De Keer. In het Plan-Mer dient bijgevolg onderzocht te worden wat de gevolgen zijn voor het verkeer op de E313 na de keuze van de verbinding (Oosterweel of Meccano), voornamelijk in het licht van een 5 de rijstrook en nieuwe industrieterrein De Keer. 5/ Ook na de realisatie van de Oosterweelverbinding blijft het gebruik van de R1 Noord aantrekkelijk Indien de Vlaamse Regering besluit de R1 te sluiten bij middel van een nieuwe Schelde-oeververbinding en tunnels (Oosterweel), dan blijft het gebruik van de R1 tussen de aansluiting van de E313 met de R1 te Deurne en het knooppunt te Merksem-Noord (A12/E19/R1) aantrekkelijk. Deze verbinding is immers nauwelijks langer dan de rit via de A102 maar wel sneller (100/120 km/u tegenover 90 km/u via de A102. Uit verkeersonderzoeken blijkt dat de automobilist steeds kiest voor de snelste weg tegenover de kortste weg. Bovendien mogen vrachtwagens in de A102-tunnel niet voorbijsteken en is ADR transport er niet toegelaten. En er is de psychologische weerstand tegen lange tunnels (ong 8 km). Ook voor het verkeer van en naar de haven brengt deze A102 (tunnel) geen meerwaarde gezien volgens de verkeerstelling, uitgevoerd door de Antwerpse haven op 29 september 2011, blijkt dat slechts 4,6 % van het vrachtverkeer de haven als bestemming heeft. In het Plan Mer dient dan ook onderzocht te worden wat het nut is van de A102 tunnel die dreigt nauwelijks gebruikt te worden. In het bijzonder dient bekeken te worden of het nut van een 5 de rijstrook (vooral dienstig voor een nieuw industrieterrein De Keer) opweegt tegen de aanleg hiervoor van een nieuwe autostrade A102 (MKBA). 6/ Er rest nog capaciteit op de E313 Verkeersspecialist Eddy Peetermans van het Vlaams Verkeerscentrum verklaarde op 7 april 2008:

5 Het grootste knelpunt van de E313 ligt duidelijk in Antwerpen, bij de aansluiting met de R1. Pas als daar voldoende doorstroming is, heb je geen files meer op de E313. Meer nog, de capaciteit ervan tussen Lummen en Ranst kan nog toenemen met 25% tot 45%... De bijkomende rijstrook is geen oplossing, zoals deze cijfers bewijzen. Een bijkomende rijstrook maakt de wachtrij alleen maar breder. Het volume blijft, alleen heb je meer stockageruimte. In het Plan Mer dient bekeken te worden welke capaciteit er rest op E313, vak Lummen-Ranst, nadat er voldoende doorstroming gerealiseerd is met de R1, en of dit de aanleg van een vijfde rijstrook nog verantwoordt. 7/ Aanleg bijkomende rijstroken kan gebeurlijk in fasen gebeuren a) In een eerste fase zou de aanleg van een vierde rijstrook tussen Ranst en het rondpunt Wommelgem kunnen aangelegd worden. De busstrook dient daarvoor tijdens de spits te worden aangewend. b) In een tweede fase zou ook een 4 de rijstrook kunnen aangelegd worden tussen het rondpunt van Wommelgem en de R1. Hiervoor dient echter gewacht te worden op de realisatie van de Oosterweelverbinding (of Meccano-tracé) om een vlotte doorstroming op de R1 te verkrijgen. c) De aanleg van de A102 verantwoordt de aanleg van een 5de rijstrook tussen Ranst en Wommelgem niet of omgekeerd. Zoals hoger gezegd zou minder dan 15 % van het vrachtverkeer van deze verbinding gebruik maken en het havengericht vrachtverkeer bedraagt slechts 4 % van het vrachtverkeer. d) De vijfde rijstrook wordt in hoofdzaak verantwoord door de aanleg van het ENA (industriepark De Keer). Dit is echter een apart dossier. Het is dan ook niet verantwoord nu al onteigeningen te beginnen voor een 5 de rijstrook terwijl de noodzaak ervan niet aangetoond is. In het Plan Mer dient dan ook onderzocht te worden of de 4 de rijstrook (spitsstrook) in fasen kan worden aangelegd. Gebeurlijke onteigeningen dienen dan ook tot deze spitsstrook beperkt te worden. 8/ Efficiënte maatregelen tegen geluidshinder moeten worden genomen De huidige autoweg produceert nu reeds een immens lawaai. Wanneer deze nog verbreed wordt, zal de hinder alleen maar toenemen. Er dienen dan ook vanaf de splitsing Ranst in de richting R1, en tot het rond punt van Wommelgem, aan beide zijden, efficiënte maatregelen genomen worden om de geluidshinder te beperken. Zoals verder onder punt 9/ gezegd, dient de E313 vanaf het rondpunt van Wommelgem tot de R1 ingetunneld te worden. In het Plan Mer dient dan ook onderzocht te worden wat de milieu-impact is van een bijkomende aanleg van rijvakken, zowel tijdens de aanleg als daarna, en welke efficiënte maatregelen er kunnen worden genomen om deze hinder te beperken.

6 9/ In de plaats van een 5 de rijstrook dient er een snelle tramverbinding te worden aangelegd Het Masterplan 2020 vermeldt uitdrukkelijk: Tegen 2020 moet minstens de helft van alle verplaatsingen in de Antwerpse agglomeratie met het openbaar vervoer, met de fiets of te voet gebeuren. Wommelgem is gelegen in de Antwerpse agglomeratie (stedelijk gebied). Het aanleggen van een bijkomende 5 de rijstrook is daar volkomen in tegenstrijd mee. Hierdoor wordt immers nieuw autoverkeer aangetrokken en verergert het probleem. Om gemelde ambitie waar te maken, dient de aanleg van een sneltram tussen de parking Q8 en Antwerpen Centrum te worden aangemoedigd, in plaats van de aanleg van een 5 de rijstrook. Deze tramhalte dient aan de weggebruikers toe te laten om hun auto te parkeren aan deze halte om vervolgens naar de stad te sporen. De tramhalte Q8 moet echter ook toegankelijk zijn voor reizigers die wonen in de buurt van de parking Q8. Dwz. niet enkel te gebruiken voor Park en Riders van op de autoweg E313/E34. Bij de realisatie van deze nieuwe tramverbinding, bestaat het gevaar dat de parking een grote grondinname zal vereisen, met het bijkomende probleem dat gebruikers hun auto moeten kunnen stallen zonder dat er congestie op de parking ontstaat. Er moet voorkomen worden dat de parking niet over een grote ruimte wordt uitgebouwd. Autobestuurders zouden te ver moeten stappen om van hun auto naar het tramstation te gaan en tevens zou dat betekenen dat zeer veel extra groene ruimte (landbouwgrond!) moet opgeofferd worden voor de aanleg van zo'n superparking. Besluit: uitbreiding van de parking Q8 moet in de hoogte en/of diepte gebeuren. Voor vrachtwagens, waarvan de chauffeurs hun rustpauze moeten inlassen, kan best een aparte, bewaakte parking voorzien worden. In het Plan Mer moet derhalve bekeken worden of de aanleg van een 5 de rijstrook beantwoordt aan de doelstelling van het Masterplan om het privaat verkeer te beperken tot 50%. Dient niet beter het openbaar vervoer aangemoedigd te worden door de aanleg, ipv een 5 de rijstrook, van een sneltram tussen Ranst en de stad? Hierbij dient tevens onderzocht te worden hoe de tramhalte aan de Q8 te Ranst (bestemd voor de weggebruikers van de E313/E34) tevens ten dienste kan gesteld worden van de buurtbewoners (zonder gebruik te moeten maken van de autostrade) en hoe de omvang van de parking kan beperkt worden door deze in verdiepingen aan te leggen (ondergronds en bovengronds). 10/ De leefbaarheid van de omwonenden van de E313 dient verbeterd te worden De leefbaarheid van de omwonenden E313 kan verbeterd te worden door ondertunneling vanaf rond punt Wommelgem, zoals unaniem voorgesteld door de Deurnese districtsraad. Deze investering zou nuttiger zijn dan de aanleg van de A102 (kan enkel met geboorde tunnel zonder op- en afritten) vermits de A102 geen oplossend vermogen heeft voor het drukste deel van de R1 (tussen Berchem en Borgerhout) en vermits slechts 20 % van het totale verkeer op de E313 de A102 zouden gebruiken (is slechts gelijk aan 1 rijvak). De ondertunneling zou tevens het enorme voordeel hebben dat de groene gebieden van het Hoogveld, het Rivierenhof en het Groot Schijn met elkaar worden verbonden,

7 dat er geen lawaaihinder meer zou zijn voor deze gebieden (waar bebouwing tot vlak bij de autostrade werd toegelaten) en voor de vele omwonenden, en dat de vervuilde lucht zou kunnen behandeld en gefilterd worden. Verder dient nagegaan te worden of het verkeer niet reeds dient voor te sorteren richting Antwerpen vanaf het rond punt van Wommelgem, zodat de verschillende verkeersstromen daar reeds zouden kunnen gescheiden worden in verschillende tunnels (of overkappingen). Tevens dient onderzocht te worden of de geplande sneltram tussen Ranst en de premetro te Deurne niet kan aangelegd op een wijze die de eenheid van het gebied niet doorsnijdt, met mogelijk een halte te Wommelgem Rond Punt (overstap privaat vervoer/openbaar vervoer). De ondertunneling van de E313 dient tevens gezien te worden in de vaststelling in de Streefbeeldstudie omtrent de R11bis dat de verbinding A102 en R11bis in zijn geheel nauwelijks wordt benut. De gebeurlijke aanleg ervan kan enkel maar de bestaande toestand verslechteren (zie bijgevoegde Doorrekening Masterplan 2020 en Mededeling aan Vlaamse Regering). De autostrade E313 wordt daarentegen zeer zwaar benut en de (gedeeltelijke) ondertunneling ervan verbetert zeer sterk de huidige situatie (voor mens en milieu). De verbinding A102-R11bis heeft een lengte van ongeveer 15 km en het gedeelte E313 tussen het rond punt te Wommelgem en de R1 heeft een lengte van ongeveer 3,5 km. Ook op gebied van kostprijs betekent de ondertunneling van de E313 tussen Wommelgem en R1 in plaats van de aanleg van de A102 en R11bis-tunnels een grote winst. In het Plan Mer dient derhalve de verbetering van de leefbaarheid voor de omwonenden van de E313 onderzocht te worden, door ondermeer de E313 te ondertunnelen vanaf het rond punt te Wommelgem tot aan de R1, waarbij de sneltram Ranst-Stad Antwerpen zo moet aangelegd worden dat de eenheid van het gebied niet verstoord wordt. 11/ Bij ondertunneling van de E313 dienen de modernste technieken van luchtzuivering gebruikt te worden Tijdens het tunnelcongres, georganiseerd door Straten-Generaal op 7 maart 2012, werd verklaard: * Enkel tunnels en overkappingen hebben een daadwerkelijk en blijvend effect op de bestrijding van (lawaai en) luchtvervuiling. * Bij een goede filterinstallatie wordt de lucht op diverse plaatsen in de tunnel afgezogen, en niet alleen meer aan de tunnelmonden. * De gemiddelde zuivering van de vandaag bekende systemen bedraagt 75 %. * Het systeem met de beste resultaten werkt o.m. met aktieve kool en werkt via één grote container waar het zuiveringssysteem inzit en dat om de drie maanden moet worden vervangen. Daarmee is niet alleen de lucht aan de uiteinden van de tunnel gezuiverd, maar de lucht in de tunnel zelf is hiermee ook oké. * Dit systeem biedt een rendement tot en met de kleinste deeltjes en zuivert tot meer dan 99 %. * Tevens kan met dit systeem de warmte in de tunnel worden opgevangen (van de voertuigen, de machines, de verlichtingsapparaten). Daarmee kunnen huizen nabij de tunnel worden verwarmd, serres worden verwarmd, het wegdek ontdooid worden bij vorst, enzovoort.

8 * Al deze effecten doen zich voor om het even hoe lang de tunnel is. * De lucht wordt afgezogen via de ruimte onder de rijvakken van de tunnel. * Op deze manier worden tunnels dus ook zuiveringsapparaten, zonder uitstoot. In het Plan Mer moet bekeken worden welke technieken het best kunnen aangewend worden om de lucht bij een gebeurlijke ondertunneling van de E313 tussen het rond punt van Wommelgem en de R1 te zuiveren. 12/ Het voornemen om een 5 de rijstrook aan te leggen, dienstig voor het bedrijventerrein De Keer (ENA), dient rekening te houden met toekomstige economische ontwikkelingen Het is bekend dat de Belgische economie eerder evolueert naar een diensteneconomie dan naar een productie-economie. Industrieterreinen die watergebonden zijn (zoals het ENA) zullen minder noodzakelijk zijn. Bovendien wijzigen mogelijk sommige arbeidsverhoudingen, zoals de wet Major in de Antwerpse haven. Het statuut van de havenarbeiders zou wijzigen in een vast kontrakt met de rederijen. Hierdoor wordt het mogelijk terug aantrekkelijk voor bedrijven om te investeren in het havengebied (in plaats van erbuiten omwille van de hogere kosten). Het aantal vrijliggende bedrijventerreinen in de Antwerpse haven (LO + RO) wordt geschat (volgens de Eerste nota Grootstedelijk gebied) op 1900 ha bruto, waarvan 1100 ha bruto bestemd als interne reserves waarvan sommige niet en andere slechts op langere termijn kunnen worden ingezet. Bij een gebeurlijke uitbreiding van het havengebied (Saefthingedok), zouden er nog eens vele honderden hectare bedrijfsgrond bijkomen. In het Plan Mer dient derhalve tevens onderzocht te worden: - is er in de toekomst wel noodzaak aan echte watergebonden bedrijventerreinen zoals het ENA? - wat zijn de gevolgen van de mogelijke afschaffing (aanpassing) van de wet Major in de Antwerpse haven voor het vestigen van nieuwe bedrijven in het havengebied (ipv van erbuiten)? - wat zijn de gevolgen van de uitbreiding van de Antwerpse haven voor de creatie van nieuwe bedrijventerreinen in de Antwerpse regio (waaronder Ranst/Wommelgem valt)? 13/ STADSRANDBOS De verbreding van de E313 en de mogelijk daaraangekoppelde aanleg van de A102 en R11bis, dient te kaderen in de mogelijke aanleg van een noordoostelijk stadsrandbos (groene gordel), zoals ondermeer opgenomen in het Provinciaal Structuurplan (zie bijgevoegd plan). De reservatiestrook van de A102 (en goederenspoor) verbindt nu net die versnipperde groene gebieden. Bij een gebeurlijke aanleg van de A102 is enkel de uitvoering in een geboorde tunnel, zonder op- en afritten, mogelijk, om dit stadsrandbos te kunnen creëren. Ook het gigantisch aansluitingscomplex te Wommelgem (turbine) bedreigt de groene gordel door de inname van een grote open ruimte en de grote vervuiling en hinder.

9 Overeenkomstig artikel van de Vlaamse Code Ruimtelijke Ordening (VCRO) moet overigens de leefbaarheid als criterium beoordeeld worden in het kader van de goede ruimtelijke ordening. In het Plan Mer dient derhalve bekeken te worden hoe de aanleg van een bijkomende rijstrook op de E313, de bouw van een sneltram Ranst-Stad Antwerpen en de mogelijke aanleg van de A102 past in de creatie van het noordoostelijk stadsrandbos. Deze groene gordel kan enkel maar aangelegd worden als de reservatiestrook A102 volledig en integraal blijft behouden. 14/ De luchtvervuiling dient gemeten te worden In het Plan Mer dient nagegaan te worden wat de huidige luchtvervuiling is te Ranst (Q8) en te Wommelgem (rond punt). Vervolgens dient vastgelegd te worden wat deze luchtvervuiling zal bedragen: - na aanleg van een 5 de rijstrook; - na de aanleg van een nieuw bedrijventerrein De Keer; - na de aanleg van de A102; - na de aanleg van de R11bis met turbine-knooppunt te Wommelgem; en dit zowel na de realisatie van elk van deze structuren als bij realisatie van al deze werken of sommigen ervan. Ook dient bekeken te worden in welke mate de luchtvervuiling toeneemt na de realisatie van de Oosterweelverbinding als na de realisatie van het Meccanotracé. 15/ VLAAMS ADAPTIEPLAN Overal op de wereld wordt de invloed van de klimaatverandering gevoeld. In Vlaanderen zijn de voorspelde gevolgen van de klimaatverandering onder meer een grote toename van de hoeveelheid neerslag in de winter en langere periodes van droogte en extreem onweer in de zomer. Gevolg? Nog meer overstromingen enerzijds en verdroging anderzijds, problemen met watervoorziening en een verminderde waterkwaliteit. Om de weerbaarheid van Vlaanderen tegen de gevolgen van de klimaatverandering te verhogen startte de Vlaamse overheid in 2011 met de opmaak van het Vlaams adaptatieplan. Dit plan vormt een onderdeel van het (derde) Vlaams klimaatplan en moet in 2012 afgerond zijn. Het Vlaams adaptatieplan startte officieel met een conferentie in mei 2011 en de conceptnota (derde Vlaams Klimaatbeleidsplan) die de Vlaamse regering goedkeurde. In het rapport over waterbeleid ligt de nadruk op het voorzien van ruimte voor water en het verhogen van de ecologische veerkracht van het watersysteem. Ook de driestap-strategie: vasthouden - bergen - (vertraagd) afvoeren, wordt erkend als belangrijke leidraad. Recent werd ook de studie LNE adapteert afgerond. De studie beschrijft voor de beleidsvelden leefmilieu, natuur en energie de te verwachten effecten van klimaatverandering en brengt maatregelen en strategieën in beeld waarmee het departement leefmilieu, natuur en energie (LNE) hierop kan anticiperen. De resultaten zijn niet verrassend: wijzigingen in de soortensamenstelling van flora en fauna en het functioneren van ecosystemen, vochtafhankelijke natuur komt onder druk, mogelijke schade aan natuurwaarde en landschap, toenemende kans op

10 branden, verslechtering waterkwaliteit, meer erosie, De studie geeft ook mogelijke maatregelen mee: grotere natuurgebieden, verweving en verbinding tussen natuurgebieden en gebruik van de natuur als nevenfunctie in steden, bedrijventerreinen, landbouwgebied, enz. zijn de rode draden. LNE schuift volgende generieke maatregelen naar voor: (1) climate-screening van bestaand beleid, (2) integratie van adaptatie in milieu-effectenrapporten, vergunningverlening en handhaving en (3) onderzoek, sensibilisatie en gedragsverandering. De belangrijkste strategieën zijn (1) het meer en beter verankeren van klimaatadaptatie in beleid, maatregelen en instrumenten, (2) werken aan sensibilisering en kennisontwikkeling en (3) inzetten op een geïntegreerde aanpak. Wat in verschillende studies terugkomt, is het belang van natuurlijke adaptatiemaatregelen: het samengaan van ruimteclaims voor adaptatie met meer ruimte voor natuur. Momenteel loopt ook een studie naar de economische weerslag van de klimaatverandering in Vlaanderen. Het Vlaams Adaptatieplan zal in de loop van 2012 alles samenbrengen. Het dossier van de verbrede E313, en de eraan gekoppelde A102 en nieuw bedrijventerrein De Keer, dient rekening te houden met dit Adaptieplan. Met name moeten de grote open ruimten die er thans in de regio Ranst-Wommelgem nog voorhanden zijn volkomen behouden blijven en moeten deze zelfs nog versterkt worden door deze met elkander te verbinden (zie ondermeer plan noordoostelijk stadsrandbos). Dit is de enige mogelijkheid om de diversiteit van soorten in de regio te behouden en te versterken. Ook de waterbuffering van deze groene gebieden is van het grootste belang. De aanleg van een nieuw bedrijventerrein De Keer en een (niet in een geboorde tunnel aangelegde) A102 zijn volledig in tegenstrijd met de doelstellingen van het Adaptieplan. Zij dienen dan ook verworpen te worden. In het Plan Mer dienen bijgevolg de voorgestelde plannen om de E313 te verbreden en mogelijk een nieuw bedrijventerrein De Keer en een nieuwe autostrade A102 aan te leggen, getoetst te worden aan het Vlaams Adaptatieplan. 16/ LIVAN Op 21 februari 2012 heeft de vzw Aktiekomitee RED DE VOORKEMPEN een bezwaar ingediend bij de STAD ANTWERPEN tegen het verlenen van een stedenbouwkundige vergunning voor de aanleg van Livan 1 : tramuitbreiding N116a- N12/antenne park & ride met projectnummer Het bezwaar richt zich meer specifiek tegen de aanleg van een tramantenne en keerlus vanaf de Ruggeveldlaan naar het rondpunt in Wommelgem. De antenne vanaf de Ruggeveldlaan te Deurne tot aan de voorziene park & ride aan het rondpunt in Wommelgem, loopt immers dwars door het aan te leggen Park Groot Schijn. De aanleg ervan vormt de uitvoering van het RUP Ruggeveld-Boterlaar- Silsburg. De antenne loopt door natuurgebied, parkgebied en overstromingsgebied en loopt over de Koude Beek. Het bezwaarschrift wordt bijgevoegd. Het Plan Mer dient derhalve rekening te houden met dit bezwaarschrift.

11 17/ LANDBOUWGROND De 5de rijstrook zou worden aangelegd om het nieuwe bedrijventerrein De Keer (ENA) te ontsluiten. Momenteel zijn deze gronden hoofdzakelijk landbouwgronden. Volgens recent onderzoek van de Rijksuniversiteit van Groningen (Nederland), is er wereldwijd rond het jaar 2050 zo'n 70 tot 100 procent meer landbouwgrond nodig; de technologische verbeteringen in de landbouw ten spijt. De onderzoekers keken naar de ontwikkeling van de hoeveelheid landbouwgrond in de afgelopen 46 jaar. Die gegevens koppelden ze aan de voorspelde bevolkingsgroei, technologische vooruitgang en de groeiende wereldbevolking. Bovendien kunnen steeds meer mensen zich een 'rijk' dieet met bijvoorbeeld veel vlees veroorloven. Volgens de onderzoekers kan de technologie die ontwikkeling niet bijbenen en moet er meer landbouwgrond worden voorzien. Het onderzoek stelt dat die extra landbouwgrond er wel degelijk is. Wereldwijd zijn er grote gebieden begraasd grasland zoals steppen en savannes. Die kan je omvormen tot landbouwgrond en inzaaien, al moeten daarvoor wel mensen met tractoren daar gaan wonen". Verder wordt gezegd: "In dichtbevolkte landen als India en China is er relatief weinig landbouwgrond beschikbaar per hoofd van de bevolking. Zij zullen dus, wanneer ze daar geld voor hebben, voedsel gaan importeren". Dit betekent dat landbouwgrond in de toekomst meer en meer waardevol zou kunnen zijn. De landbouwgrond aan De Keer is van goede kwaliteit. Het behoud van zulke gronden in Vlaanderen geeft toekomstmogelijkheden aan de Vlaamse landbouwsector. Wellicht kan er nog veel meer geproduceerd worden dan nu gebeurt. Vlaanderen kan op dit gebied een exportland worden. In het Plan Mer dient derhalve bestudeerd te worden of het behoud van landbouwgrond, in casu De Keer in Ranst/Wommelgem, op lange termijn bekeken niet waardevoller en duurzamer is dan de omzetting ervan in industriegrond, en dat ook om die reden de aanleg van een 5 de rijstrook niet zinvol is. 18/ VEILIGHEID Het voorgesteld plan beoogt, vanaf de samenvoeging van de E313 en de E34 te Ranst, de verbreding van de E313 van 3 naar 5 rijstroken richting Antwerpen. Het beoogt eveneens, na deze samenvloeiing, de aanleg van een groot industrieterrein De Keer (meer dan 200 ha), waarvan de op- en afritten zich moeten voegen in deze verkeersstroom (op 5 rijstroken). Verder voorziet het plan de aanleg van een sneltram, eveneens in dezelfde omgeving, met een zeer grote parking, waarvan de op- en afritten zich eveneens moeten invoegen in het verkeer. Verder is er nergens sprake van een pechstrook. In Wommelgem moet 80 % van al dat verkeer richting R1 (een gebeurlijke A102 neemt niet meer dan 20 % verkeer weg). Bij de realisatie van de Oosterweelverbinding zullen alle vrachtwagens (met westelijke bestemming) verplicht de Oosterweeltunnels moeten gebruiken, wat reeds zeer vroeg voorsorteren noodzakelijk zal maken (vanaf rond punt Wommelgem).

12 Bij een gebeurlijke aanleg van een turbine-rond punt (E313/A102/R11bis) zal bijkomende signalisatie nodig zijn om het voorsorteren mogelijk te maken. Als deze weefbewegingen en vlug op elkaar volgende op- en afritten en signalisaties kunnen onveilige situaties veroorzaken. Het Plan Mer moet derhalve grondig de veiligheidssituatie onderzoeken en nagaan of de voorgestelde plannen wel in overeenstemming te brengen zijn met veilig verkeer. INSPRAAK VZW RED DE VOORKEMPEN vraagt uitdrukkelijk om betrokken te worden bij de uitwerking van het PLAN-MER E313/E34. Schoten, 28 april Rombouts Jef, voorzitter