Nationaal verkeerskundecongres 2014

Transcriptie

1 Nationaal verkeerskundecongres 2014 De elektrische (bak)fiets als kans voor een duurzame onderneming en een schone stedelijke omgeving Ronald Jorna (Mobycon) Jaap Sytsma (Mobycon) Samenvatting Uit onderzoek binnen het Europese CycleLogistics project blijkt dat 51% van alle leveringen in steden door fietsen gedaan kan worden. Slechts 20% van alle leveringen worden gedaan door voertuigen van meer dan 3,5 ton en 12% van de leveringen betreft kleine goederen. Het is met name deze laatste 12% die prima ook per e-(bak)fiets of scooter kan worden bezorgd. Mobycon werkt binnen de Europese projecten BESTFACT en PRO-E-BIKE aan het stimuleren van het gebruik van de elektrische (bak)fiets en elektrische scooter door bedrijven en andere organisaties. Deze elektrische fietsen en scooters worden voor een periode van één jaar getest door verschillende pilotbedrijven verspreid over Nederland. De evaluatie van het gebruik van de fietsen is momenteel in volle gang. Enkele resultaten hebben we in deze paper opgenomen en op het NVC presenteren wij meer resultaten, inclusief onze aanbevelingen (incl. ervaringen vanuit het buitenland). Trefwoorden Fiets, e-bike, bakfiets, logistiek, duurzaamheid.

2 De elektrische (bak)fiets als kans voor een duurzame onderneming en een schone stedelijke omgeving Uit onderzoek binnen het Europese CycleLogistics project blijkt dat 51% van alle leveringen in steden door fietsen gedaan kan worden. Slechts 20% van alle leveringen worden gedaan door voertuigen van meer dan 3,5 ton en 12% van de leveringen betreft kleine goederen. Het is met name deze laatste 12% die prima ook per e-(bak)fiets of scooter kan worden bezorgd. Voorbeeld hiervan is DHL, die door het gebruik van een elektrische bakfiets en scooter minder bestelbusjes nodig heeft. Naast het bezorgen van goederen, Subway bezorgt zo haar broodjes in Heerhugowaard, zijn er nog twee typen vervoer waarvoor de e-fiets geschikt is: passagiersvervoer en dienstverlening. BSO Struin (Nijmegen) is een buitenschoolse opvang die kinderen van school ophaalt met een elektrische bakfiets. Met name in Zweden zijn er verschillende thuiszorgorganisaties die klanten bezoeken met de e-fiets, waarop ze flexibeler zijn dan met een normale fiets of een auto. BESTFACT en PRO-E-BIKE Mobycon werkt binnen de Europese projecten BESTFACT en PRO-E-BIKE aan het stimuleren van het gebruik van de elektrische (bak)fiets en elektrische scooter door bedrijven en andere organisaties. Deze elektrische fietsen en scooters worden voor een periode van één jaar getest door verschillende pilotbedrijven verspreid over Nederland. Dit zijn voornamelijk bedrijven in stedelijke gebieden. Samen met de overheid wordt gekeken hoe zij het gebruik van de elektrische (bak)fiets en scooter kunnen stimuleren 1. Aanpak Daarvoor is de volgende aanpak gekozen, die onderscheid maakt tussen een algemeen deel, een deel voor bedrijven en een deel voor overheden. Algemeen: In samenwerking met Europese partners onderzoek naar huidige stand van zaken op het gebied van het gebruik van elektrische fietsen door bedrijven en andere organisaties, logistieke processen en technologische ontwikkelingen. Voortdurende samenwerking met Europese partners om binnen de projecten kansen te benutten en bedreigingen te neutraliseren. Eindrapportage met daarin de conclusies en aanbevelingen voor zowel bedrijven als overheden om de e-(bak)fiets of scooter onderdeel te laten zijn van de vervoerkeuze binnen het bedrijf, stad of provincie. Bedrijven: Uitnodigen van bedrijven om mee te doen aan een pilot waarin ze één of meerdere elektrische (bak)fietsen of scooters gebruiken. Evaluatie van de elektrische (bak)fietsen en scooters aan de hand van schriftelijke en mondelinge interviews. 1 Het gaat hierbij om het demonstreren van e-(bak)fietsen en scooters voor zakelijk gebruik. Dus expliciet sluiten we het gebruik van de e-fiets voor forenzen en bijv. de e-bakfiets voor particulier gebruik uit, omdat beide vormen van vervoer in Nederland al gemeengoed zijn.

3 Overheden: In samenwerking met de partneroverheid zoeken we naar een optimale samenwerking tussen Mobycon en de overheid. Voor Regio Groningen-Assen betekent dit dat wij de volledige evaluatie uitvoeren. In samenwerking met de gemeente Heerhugowaard worden ondernemers geïnformeerd over de kansen die elektrische fietsen bieden en wordt er een Actieplan opgesteld met daarin maatregelen om de elektrische fiets voor zakelijk gebruik optimaal te faciliteren. Interviews met de vertegenwoordigers van de overheden om te achterhalen welke maatregelen er, naast subsidieverstrekking, kunnen worden ingevoerd om het gebruik van de e-(bak)fiets en scooter te stimuleren. Gemeente Heerhugowaard De gemeente Heerhugowaard is pilotstad in het PRO-E-BIKE project. Met de gemeente Heerhugowaard wordt onderzocht welke maatregelen overheden kunnen nemen om het gebruik van elektrische tweewielers te stimuleren. In samenwerking met de gemeente heeft Mobycon vorig jaar een informatiebijeenkomst georganiseerd waarbij ondernemers kennis konden maken met diverse vormen van elektrisch vervoer, waaronder de e-bakfiets. Ook werken we samen met hen aan een Actieplan waarbij de mogelijkheden voor de overheid om het gebruik van de e-bakfiets te stimuleren worden geïnventariseerd. Voorbeelden hiervan zijn subsidieregelingen, het aanpassen van de infrastructuur voor e-(bak)fietsen en het beperken van de venstertijden voor vrachtverkeer in voetgangersgebieden. Met de e-bakfiets zouden winkels ook buiten de venstertijden kunnen worden bevoorraad. Ook is uitgezocht welke wet- en regelgeving de e-(bak)fiets en scooter kunnen hinderen. Regio Groningen-Assen In opdracht van Regio Groningen-Assen voert Mobycon de evaluatie uit van het gebruik van e- bakfietsen door ondernemers in deze regio. Vanuit het BESTFACT project kunnen ondernemers een bakfiets aanschaffen. Wanneer zij vervolgens meewerken aan de evaluatie van het gebruik krijgen ze hiervoor een financiële vergoeding. Eerste evaluatieresultaten De evaluatie van het gebruik van e-bakfietsen is voor beide projecten momenteel in volle gang. Uit de nulmetingen en de eerste vervolgmetingen is gebleken dat de betrokken bedrijven over het algemeen zeer te spreken zijn over het gebruik van de elektrische bakfiets. De volgende punten komen daarbij voornamelijk naar voren: Vergeleken met een bestelbus is een e-bakfiets in de stad efficiënt. Men maakt minder kilometers om dezelfde diensten te leveren waardoor de winstgevendheid toeneemt. De elektrische (bak)fiets of scooter draagt bij aan de duurzaamheids-doelstellingen van de organisatie. De uitstoot van een (bak)fiets of scooter is minimaal, zeker wanneer de gebruikte stroom afkomstig is van hernieuwbare energiebronnen. De gebruikskosten van een e-(bak)fiets en scooter liggen veel lager dan bij andere gemotoriseerde voertuigen. De brandstof- en onderhoudskosten zijn veel lager. Ook hoeft er geen wegenbelasting te worden betaald en is een rijbewijs niet nodig. Dit laatste vergroot de groep potentiële bezorgers wat een drukkend effect heeft op de loonkosten.

4 De (bak)fiets of scooter heeft een zeer positieve effect op het imago van de onderneming. (Potentiële) klanten laten blijken dat ze het zeer waarderen wanneer ze zien dat de gevraagde diensten op deze duurzame manier worden geleverd. Bovendien genereren de betrokken organisaties veel free publicity in de media met hun elektrische bakfietsen. Goede voorbeelden hiervan zijn Marleen Kookt en PUURland met coverartikelen in de tijdschriften Vogelvrije Fietser respectievelijk Made in Arnhem. Heuvels in steden als Arnhem en Nijmegen hebben een nadelige invloed op het gebruik van de e-fiets: bij fietsen actief in deze steden lijken de onderhoudskosten hoger te liggen en is de actieradius kleiner. Ook is het voor een grotere organisatie met meerdere bestelauto s, zoals DHL, makkelijker om een bestelbus te Voorbeeld van free publicity door de elektrische bakfiets. Bron: Fietsersbond vervangen door een e-(bak)fiets of scooter dan een kleinere organisatie die vaak moet kiezen tussen bestelbus of bakfiets. Diverse potentiële deelnemers aan de projecten verkozen de grotere actieradius en andere voordelen van een bestelauto boven het gemak van de bakfiets in de stad. Buiten een stedelijke omgeving vormen de e-(bak)fiets en scooter voorlopig geen geschikt alternatief voor conventionele vervoermiddelen. Voor eenmansbedrijven is de aanschafprijs van een e-bakfiets vaak een obstakel gebleken voor potentiële pilotbedrijven. Voor hen is de bakfiets vaak een extra vervoermiddel naast de eigen (bestel)auto. Deze auto hebben ze voor zaken buiten de stad vaak absoluut nodig waardoor de kosten van de bakfiets bovenop de kosten voor de auto komen. Zoals gezegd, de evaluatie van het gebruik van de fietsen is momenteel in volle gang. Op het NVC in november verwachten wij meer resultaten te kunnen presenteren. Dit betreft ook de ervaringen van de buitenlandse pilotbedrijven die samen met hun lokale kennispartner daar eveneens diverse elektrische (bak)fietsen en scooters aan het testen zijn op hun zakelijke gebruiksgemak. Aanbevelingen over elektrische fietsen en scooters voor professioneel gebruik Op basis van de ervaringen die binnen het project worden opgedaan, geeft Mobycon aanbevelingen over elektrische fietsen en scooters voor professioneel gebruik. Hiermee staan wij overheden op alle schaalniveaus bij wanneer zij besluiten actief aan de slag te willen gaan met het verduurzamen de stedelijke dienstverlening. Dit draagt bij aan een duurzame leefomgeving voor de inwoners. Buitenlandse partners zijn bezig met de ontwikkeling van een e-fiets simulatie-tool voor bedrijven, waaruit de kosten en baten van het gebruik van e-fiets zullen blijken. Daarnaast worden er business

5 modellen ontwikkeld die het concurrentievermogen van de e-(bak)fiets en scooter vergroten. Ook deze zaken worden meegenomen in de aanbevelingen. Wij zien de elektrische (bak)fiets en scooter voor professioneel gebruik als een uitstekend middel om bij te dragen aan duurzaamheidsdoelstellingen van zowel bedrijven als overheden. Presentatie Op het NVC willen wij de elektrische bakfiets presenteren als een geschikt duurzaam vervoermiddel voor ondernemers in een stedelijke omgeving. Daarnaast presenteren wij onze aanbevelingen. Dit doen we aan de hand van een Prezi-presentatie, waarbij wij op een beeldende manier laten zien hoe de elektrische (bak)fiets en scooter bijdragen aan een schonere stedelijke leefomgeving. Bronnen: CycleLogistics (2013) CycleLogistics (2013) Potential to shift goods transport from cars to bicycles in European cities. PRO-E-BIKE (2013) Current situation analysis. Interviews met betrokken organisaties. BESTFACT (2013) Deliverable 2.2, Best Practice Handbook 1, Version 1.1 Date: BESTFACT project (2013)