Diagnostische delay bij longembolie*
|
|
- Joke van den Broek
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Diagnostische delay bij longembolie* Stefan Walen, Roger A.M.J. Damoiseaux en Jan Willem K. van den Berg Doel Opzet Methode Resultaten Conclusie Het kwantificeren van de verschillende stadia van de diagnostische delay bij patiënten met een longembolie en het identificeren van patiëntkenmerken die deze delay beïnvloeden. Patiëntenserie. Uit de statussen van alle patiënten die in de periode 1 januari december 2009 in Isala (Zwolle) de diagnose longembolie hadden gekregen, verzamelden we gegevens over het beloop van de diagnostiek: wanneer de symptomen waren begonnen, wanneer de huisarts was geconsulteerd, wanneer de patiënt was ingestuurd en wanneer de diagnose was gesteld. Via multivariate logistische regressieanalyse onderzochten we de associatie tussen diagnostische delay en andere patiëntkenmerken zoals geslacht, leeftijd, risicofactoren, symptomen en comorbiditeit. Bij de 261 geanalyseerde patiënten was de diagnostische delay gemiddeld 8,6 dagen, grotendeels door patient s delay (4,2 dagen) en doctor s delay bij de huisarts (3,9 dagen). Pijn op de borst en een pijnlijke kuit waren geassocieerd met een snellere diagnose. De patiënt s delay was korter bij thoracale pijn en langer bij dyspneu; de doctor s delay bij de huisarts was korter bij thoracale pijn en crepitaties, en langer in de aanwezigheid van comorbiditeit. De doctor s delay in het ziekenhuis was korter bij dyspneu. De diagnostische delay bij patiënten met een longembolie is aanzienlijk, vooral bij de patiënt en de huisarts. Verder onderzoek is nodig naar patiëntkenmerken die huisartsen op het spoor zetten van een eventuele longembolie, zodat betere diagnostische modellen kunnen worden ontwikkeld. *Dit onderzoek werd eerder gepubliceerd in The British Journal of General Practice (2016;66:e444-50) met als titel Diagnostic delay of pulmonary embolism in primary and secondary care: a retrospective cohort study. Afgedrukt met toestemming. Isala, Zwolle, afd. Longziekten. S. Walen, longarts in opleiding; dr. J.W.K. van den Berg, longarts. UMC Utrecht, Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns Geneeskunde, Utrecht. Prof.dr. R.A.M.J. Damoiseaux, huisarts. Contactpersoon: prof.dr. R.A.M.J. Damoiseaux (r.a.m.j.damoiseaux@umcutrecht.nl). Een longembolie is een potentieel levensbedreigende aandoening die een spoedverwijzing naar het ziekenhuis rechtvaardigt. Een epidemiologisch model leidde tot de schatting dat bij slechts 7% van alle patiënten die aan een longembolie overlijden, de diagnose wordt gesteld vóórdat de patiënt overlijdt. 1 34% overlijdt aan een acute, fatale longembolie en bij de overige 59% wordt de longembolie pas na het overlijden gediagnosticeerd. 1 Het blijkt moeilijk de ziekte tijdig te onderkennen, niet alleen omdat de symptomen niet specifiek zijn, maar ook omdat de klachten soms intermitterend optreden als gevolg van complexe pathofysiologische mechanismen. 2 Uit verschillende onderzoeken blijkt dat de diagnostische delay bij longembolie varieert van 4,8-8,4 dagen. 3-5 Weinig onderzoeken echter keken naar de verschillende stadia: de delay bij de patiënt, de delay in de eerste lijn en de delay in de tweede lijn. Met name de rol van de huisarts in dit diagnostische traject is interessant. Omdat de huisarts fungeert als poortwachter voor de tweede lijn, ziet deze een patiënt met een symptomatische longembolie meestal als eerste. De beslissingen van de huisarts zijn daarom cruciaal in het diagnostische proces. Recentelijk is aangetoond dat een longembolie ook in de eerste lijn veilig kan worden uitgesloten, namelijk als er een combinatie is van een lage klinische voorafkans (een Wells-score van maximaal 4 punten) en een lage D-dimeerconcentratie. 6 Voordat dit diagnostische algoritme echter kan worden toegepast, moet nog een stap gezet worden: de huisarts moet aan NED TIJDSCHR GENEESKD. 2016;160: D840 1
2 TABEL 1 Kenmerken van 291 patiënten die in door de huisarts werden verwezen naar Isala Zwolle en bij wie de diagnose longembolie gesteld werd kenmerk n (%)* man 136 (52,1) vrouw 125 (47,9) gemiddelde leeftijd in jaren (SD; uitersten) 60,6 (16,9; 19-94) comorbiditeit hartfalen 12 (4,6) angina pectoris of doorgemaakt myocardinfarct 29 (11,1) reumatoïde artritis of gewrichtsaandoening 15 (5,7) COPD 11 (4,2) astma 21 (8,0) depressie 8 (3,1) symptomen dyspneu 203 (77,8) thoracale pijn 156 (59,8) hoesten 78 (29,9) hemoptoë 9 (3,4) koorts 39 (14,9) pijnlijke kuit 73 (28,0) tekenen tachycardie (> 100/min) 76 (29,5) crepitaties 45 (17,2) verminderd ademgeruis 26 (10,0) tekenen van diepe veneuze trombose 62 (24,0) risicofactoren bekende maligniteit 29 (11,1) doorgemaakte diepe veneuze trombose of longembolie 48 (18,4) chirurgie of trauma in de voorafgaande 4 weken 30 (11,5) trombofilie 2 (0,8) * Tenzij anders aangegeven. een longembolie denken. In een uitstekend kwalitatief onderzoek naar deze eerste stap werd beschreven dat het niet-pluisgevoel een belangrijke rol speelt bij het ontstaan van de verdenking op een longembolie. 7 Als de huisarts niet aan een longembolie denkt, zal ook de vervolgstap uitblijven. Daardoor is longembolie een van de vaakst gemiste diagnoses in de eerste lijn. 8 Het doel van dit onderzoek was het vastleggen en kwantificeren van de verschillende stadia van diagnostische delay bij patiënten met een longembolie. Verder trachtten we factoren te identificeren die zijn geassocieerd met de mate van delay. Methode Patiënten Ons onderzoek betreft een patiëntenserie waarin we alle patiënten includeerden van 18 jaar of ouder die in de periode 1 januari december 2009 in Isala Zwolle werden gediagnosticeerd met longembolie. Patiënten die niet door de huisarts waren ingestuurd, werden uitgesloten, evenals patiënten bij wie de diagnose niet via beeldvormend onderzoek was bevestigd. Uitkomstmaten Onze uitkomstmaat was de diagnostische delay in dagen, onderscheiden in 4 fasen: patient s delay, gedefinieerd als het aantal dagen tussen het ontstaan van symptomen en de eerste presentatie bij de huisarts; eerstelijnsdelay, gedefinieerd als het aantal dagen tussen de eerste presentatie bij de huisarts en de verwijzing naar de tweede lijn; tweedelijnsdelay, gedefinieerd als het aantal dagen tussen de eerste presentatie in het ziekenhuis en de uiteindelijke diagnose; en totale diagnostische delay, gedefinieerd als het aantal dagen tussen het ontstaan van symptomen en het moment van diagnose. Verder keken we naar de associatie tussen een aantal klinische parameters en de mate van delay, uitgedrukt als oddsratio (OR). Gegevens Uit de klinische statussen verzamelden we de volgende gegevens: datum van ontstaan van klachten; datum van eerste presentatie bij de huisarts; datum van eerste presentatie in het ziekenhuis; datum van diagnose. Op basis hiervan berekenden we de verschillende stadia van diagnostische delay. Als de delay niet beschreven was in dagen maar in weken of maanden, maakten we een schatting waarbij 1 week voor 7 dagen telde en 1 maand voor 28, 30 of 31 dagen, afhankelijk van de datum. Naast data noteerden we demografische kenmerken, risicofactoren, symptomen en tekenen bij de patiënt. Als gegevens ontbraken, benaderden we de verwijzend huisarts met het verzoek de ontbrekende informatie op te zoeken in het huisartsendossier en aan ons te verstrekken. Analyse De gemiddelde diagnostische delay drukten we uit in aantal dagen met standaarddeviatie (SD). Alle continue uitkomstwaarden werden voor de analyse gedichotomiseerd. Op grond van frequentieverdelingen en inzichten uit recente literatuur kozen we de volgende afkapwaarden: 0-5 dan wel 6 dagen voor patient s delay en eerstelijnsdelay, 0-2 dan wel 3 dagen voor tweedelijnsdelay en 0-6 dan wel 7 dagen voor het totale delay. Via binaire univariate logistische regressie toetsten we de invloed 2 NED TIJDSCHR GENEESKD. 2016;160: D840
3 van demografische kenmerken, symptomen, tekenen en risicofactoren op de mate van delay. Parameters met een univariate p-waarde 0,20 werden meegenomen in een multivariate logistische regressieanalyse. Een p-waarde 0,05 beschouwden we als significant. Resultaten Gedurende de onderzoeksperiode werden in Isala Zwolle 391 patiënten gediagnosticeerd met een longembolie; 108 van hen werden geëxcludeerd. Voor 121 patiënten werd de huisarts verzocht ontbrekende gegevens te verschaffen, waarna van 99 patiënten de gegevens gecompleteerd konden worden. Hiermee kwam het totale aantal patiënten dat in de analyse betrokken werd, uit op 261. De patiëntenkenmerken zijn weergegeven in tabel 1. De gemiddelde totale delay bedroeg 8,60 dagen (SD: 25,5); bij 62 patiënten (23,8%) was de delay meer dan 1 week; bij 16 patiënten (6,2%) meer dan 1 maand. De multivariate analyse liet zien dat zowel een pijnlijke kuit (OR: 0,49; 95%-BI: 0,24-0,98) als thoracale pijn (OR: 0,51; 95%-BI: 0,28-0,92) waren geassocieerd met een vroege diagnose. De gemiddelde patient s delay was 4,2 dagen (SD: 9,9). De multivariate analyse liet een nog juist significante associatie zien tussen dyspneu en een langere patient s delay (OR: 2,95; 95%-BI: 0,99-8,85). Thoracale pijn was geassocieerd met een kortere delay (OR: 0,49; 95%-BI: 0,25-0,95). De gemiddelde doctor s delay in de eerste lijn de periode tussen het eerste bezoek aan de huisarts en de verwijzing naar het ziekenhuis was 3,9 dagen (SD: 20,1). Drie kwart van de patiënten werd binnen een dag verwezen naar het ziekenhuis, de delay voor het overige kwart was gemiddeld 15,7 dagen. Tabel 2 toont de oddsratio s van 6 klinische parameters voor langdurige delay: comorbiditeit, thoracale pijn, crepitaties, pijnlijke kuit, hoesten, chirurgie of trauma, dyspneu. Comorbiditeit zorgde voor een significant langere delay, thoracale pijn en crepitaties bij auscultatie voor een significant snellere verwijzing. De gemiddelde doctor s delay in de tweede lijn was 0,5 dag (SD: 1,4); 82% van de patiënten kreeg de diagnose longembolie binnen 24 uur na aankomst in het ziekenhuis. In de multivariate analyse bleek dat dyspneu in de tweede lijn geassocieerd was met een snellere diagnose (OR: 0,35; 95%-BI: 0,14-0,90). Beschouwing Uitkomsten Patiënten met een longembolie moeten op tijd gediagnosticeerd en behandeld worden, maar zoals uit ons onderzoek blijkt, verstrijken er gemiddeld bijna 9 dagen tussen de eerste symptomen en de uiteindelijke diagnose. De gemiddelde patient s delay was 4,2 dagen. We zagen dat TABEL 2 Klinische variabelen geassocieerd met doctor s delay bij de huisarts in het verwijzen van patiënten met longembolie naar het ziekenhuis, zoals bepaald in een multivariabele analyse van 291 patiënten die in verwezen werden naar Isala Zwolle variabele late verwijzing 6 dagen oddsratio 95%-BI comorbiditeit 3,010 1,364-6,641 thoracale pijn 0,373 0,166-0,839 crepitaties 0,218 0,057-0,830 pijnlijke kuit 0,384 0,133-1,109 hoesten 2,097 0,911-4,826 chirurgie of trauma 0,341 0,042-2,762 dyspneu 1,683 0,521-5,438 Statistisch significante associaties worden rood weergegeven. de patiënt bij pijn op de borst sneller naar de huisarts gaat. Dit zou verklaard kunnen worden doordat veel patiënten pijn op de borst beschouwen als een alarmsymptoom. De gemiddelde doctor s delay bij de huisarts was 3,9 dagen. Drie kwart van de patiënten werd binnen een dag verwezen, maar voor het resterende kwart was de gemiddelde delay 15,7 dagen, wat aanzienlijk is. Er zijn in de huisartsenpraktijk inmiddels gevalideerde beslisschema s beschikbaar om richting te geven aan het diagnostische proces bij een patiënt met een longembolie, maar deze beslisschema s zijn van weinig nut als de huisarts niet aan longembolie denkt. De niet-specifieke symptomen en tekenen van een longembolie kunnen gemakkelijk worden toegeschreven aan een andere ziekte. Het verband dat we vonden tussen de aanwezigheid van comorbiditeit en late verwijzing lijkt deze aanname te ondersteunen. Het is niet verrassend dat klachten zoals kortademigheid al snel worden toegeschreven aan een onderliggende ziekte met een vergelijkbaar klachtenpatroon en een hoge prevalentie in de huisartsenpraktijk, zoals astma, COPD of hartfalen. Wanneer echter een patiënt met een pulmonale of cardiale aandoening in de voorgeschiedenis bij de huisarts komt omdat zich een nieuw symptoom of een onverklaarde verslechtering van bestaande klachten voordoet, moet longembolie toch overwogen worden. Dyspneu is het meest voorkomende symptoom van longembolie, 9 maar wij vonden geen associatie tussen kortademigheid en snellere verwijzing door de huisarts. Aan de andere kant bleek pijn op de borst wel geassocieerd met een snelle verwijzing naar de tweede lijn. Een verklaring zou kunnen zijn dat huisartsen bij de klassieke presentatie NED TIJDSCHR GENEESKD. 2016;160: D840 3
4 Leerpunten Longembolie is een van de vaakst gemiste diagnoses in de eerste lijn, doordat specifieke symptomen en tekenen ontbreken. In de huisartsenpraktijk speelt een niet-pluisgevoel een belangrijke rol bij de diagnose longembolie. De delay tussen de eerste verschijnselen en de definitieve diagnose longembolie is gemiddeld 8,6 dagen. De doctor s delay bij de huisarts is gemiddeld 3,9 dagen; hier is ruimte voor verbetering. Huisartsen denken vooral aan longembolie als de patiënt thoracale pijn en crepitaties heeft; de aanwezigheid van comorbiditeit leidt eerder tot uitstel van de diagnose. Dyspneu, het meest voorkomende symptoom bij longembolie, leidt bij huisartsen in het algemeen niet tot snellere verwijzing. Beperkingen De belangrijkste beperking van dit onderzoek is de retrospectieve opzet, die een aantal nadelen heeft. Alle geïncludeerde patiënten hadden de diagnose longembolie. Patiënten bij wie de diagnose werd gemist zijn dus buiten het onderzoek zijn gehouden, een vertekening in het nadeel van atypische presentatie. Een andere beperking schuilt in het geheugen van de patiënt: bij een meerderheid van de patiënten was de diagnose binnen enkele dagen gesteld, maar het zou kunnen zijn dat patiënten bij wie de diagnose langer op zich liet wachten meer moeite hadden zich exact te herinneren op welk moment de symptomen waren ontstaan. Een laatste beperking is dat we de dossiers van de huisarts alleen opvroegen wanneer de informatie in de ziekenhuisstatus incompleet was. Het zou robuuster zijn geweest om voor alle patiënten de huisartsendossiers op te vragen en deze te vergelijken met de klinische statussen. van longembolie, die bestaat uit pleurale prikkeling en hemoptoë, alerter zijn dan bij dyspneu. In de tweede lijn was de doctor s delay relatief klein, minder dan een dag. Bij meer dan 80% van de patiënten in ons onderzoek werd de diagnose longembolie gesteld binnen 24 uur na aankomst in het ziekenhuis. Vergelijking met ander onderzoek Voor zover wij weten is dit het eerste onderzoek naar de diagnostische delay bij patiënten met een longembolie waarin specifiek gekeken is naar de eerste lijn. De gemiddelde totale diagnostische vertraging van bijna 9 dagen is vergelijkbaar met de delay van 8,4 dagen die gevonden werd in een eerder onderzoek, maar andere onderzoekers vonden een bijna 2 keer zo korte delay van 4,8 dagen. 3,4 In ons cohort leidde pijn op de borst of een pijnlijke kuit tot een snellere diagnose; deze associaties werden niet gevonden in eerdere onderzoeken. 3,5 De gemiddelde patient s delay tussen het ontstaan van symptomen en de eerste presentatie bij de huisarts was 4,2 dagen, wat langer is dan de patient s delay van 2,9 dagen die in ander onderzoek gerapporteerd is. 4 Conclusie Het primaire doel van dit onderzoek was de diagnostische delay in kaart te brengen voor patiënten die vanuit de eerste lijn werden verwezen met een longembolie. Dat de periode tussen de eerste klachten en de uiteindelijke diagnose gemiddeld bijna 9 dagen is, betekent dat er ruimte is om de diagnostische delay terug te dringen, met name in de eerste lijn. Verder onderzoek is nodig naar patiëntkenmerken die huisartsen op het spoor zetten van een eventuele longembolie, zodat betere diagnostische modellen kunnen worden ontwikkeld. Belangenconflict en financiële ondersteuning: ICMJE-formulieren zijn online beschikbaar bij dit artikel. Aanvaard op 7 september 2016 Citeer als: Ned Tijdschr Geneeskd. 2016;160:D840 > Kijk ook op 4 NED TIJDSCHR GENEESKD. 2016;160: D840
5 Literatuur 1 Cohen AT, Agnelli G, Anderson FA, et al. Venous thromboembolism (VTE) in Europe. The number of VTE events and associated morbidity and mortality. Thromb Haemost. 2007;98: Smulders YM. Pathophysiology and treatment of haemodynamic instability in acute pulmonary embolism: the pivotal role of pulmonary vasoconstriction. Cardiovasc Res. 2000;48: Bulbul Y, Ozsu S, Kosucu P, et al. Time delay between onset of symptoms and diagnosis in pulmonary thromboembolism. Respiration. 2009;78: Elliott CG, Goldhaber SZ, Jensen RL. Delays in diagnosis of deep vein thrombosis and pulmonary embolism. Chest. 2005;128: Ageno W, Agnelli G, Imberti D, et al. Factors associated with the timing of diagnosis of venous thromboembolism: results from the MASTER registry. Thromb Res. 2008;121: Geersing GJ, Erkens PM, Lucassen WA, et al. Safe exclusion of pulmonary embolism using the Wells rule and qualitative D-dimer testing in primary care: prospective cohort study. BMJ. 2012;345:e Barais M, Morio N, Cuzon Beton A, et al. I can t find anything wrong: It must be a pulmonary embolism : Diagnosing suspected pulmonary embolism in primary care, a qualitative study. PlosOne. 2014;9: e Schiff GD, Hasan O, Kim S, et al. Diagnostic error in medicine: analysis of 583 physician-reported errors. Arch Intern Med 2009;169: Stein PD, Beemath A, Matta F, et al. Clinical characteristics of patients with acute pulmonary embolism: data from PIOPED II. Am J Med. 2007;120: NED TIJDSCHR GENEESKD. 2016;160: D840 5
Verdenking longembolie: plotselinge onverklaarde benauwdheid pijn vastzittend aan de ademhaling
DIAGNOSTIEK BIJ LONGEMBOLIE EN DIEP VENEUZE TROMBOSE IN 1 E LIJN Deelprotocol: Uitsluiten longembolie m.b.v. klinische beslisregel (Wells) en D-dimeertest Versie 10-02-2015 Verdenking longembolie: plotselinge
Nadere informatieDiagnostische vertraging bij longembolie
Onderzoek Diagnostische vertraging bij longembolie Janneke Hendriksen, Marleen Koster-van Ree, Marc Morgenstern, Ruud Oudega, Roger Schutgens, Karel Moons, Geert-Jan Geersing Inleiding Methode Op afdelingen
Nadere informatieDiagnostiek VTE: 1 e of 2 e lijn?
Diagnostiek Diagnostiek VTE: 1 e of 2 e lijn? Dr. Geert-Jan Geersing huisarts Universitair Medisch Centrum Utrecht Julius Center for Health Sciences and Primary Care Longembolie en de huisarts Iedereen
Nadere informatieLongembolie diagnostiek bij ouderen Een gemiste kans voor de eerste lijn? Annelieke Kingma Arts in opleiding tot huisarts en onderzoeker
Longembolie diagnostiek bij ouderen Een gemiste kans voor de eerste lijn? Annelieke Kingma Arts in opleiding tot huisarts en onderzoeker Inhoud Casus Probleem Oplossing Discussie: toekomstig onderzoek
Nadere informatieBehandeling DVT/PE hoort NIET thuis in de eerste lijn
Behandeling DVT/PE hoort NIET thuis in de eerste lijn F.A. (Erik) Klok, MD PhD Department of Thrombosis and Hemostasis Leiden University Medical Center The Netherlands F.A.Klok@LUMC.nl Belang van tweede
Nadere informatieCover Page. The following handle holds various files of this Leiden University dissertation:
Cover Page The following handle holds various files of this Leiden University dissertation: http://hdl.handle.net/1887/61127 Author: Hulle, T. van der Title: The diagnostic and therapeutic management of
Nadere informatieDiagnostiek van longembolie
Wim Lucassen, Petra Erkens, Geert-Jan Geersing Beschouwing Diagnostiek van longembolie Samenvatting Lucassen WAM, Erkens PMG, Geersing GJ. Diagnostiek van longembolie. Huisarts Wet 2013;56(6):264-8. Wanneer
Nadere informatieVerdenking Diep Veneuze Trombose: pijnlijk dik been. Bij verdenking DVT: vul het registratieformulier DVT in (bijlage)
DIAGNOSTIEK BIJ LONGEMBOLIE EN DIEP VENEUZE TROMBOSE IN E LIJN Deelprotocol: Uitsluiten diep veneuze trombose m.b.v. eerstelijns beslisregel en D-dimeertest Versie 05-03-205 Verdenking Diep Veneuze Trombose:
Nadere informatieEen onverwachte draai in het verhaal Over valkuilen en blinde vlekken
Een onverwachte draai in het verhaal Over valkuilen en blinde vlekken dr. Geert-Jan Geersing huisarts-onderzoeker dr. Alfred Sachs huisarts-onderzoeker dr. Janneke Hendriksen aios Huisartsgeneeskunde Introductie
Nadere informatieEBM II: Korte casus 1. Kaat De Groot Laurens Deprost
EBM II: Korte casus 1 Kaat De Groot Laurens Deprost EBM II: Inleiding tot klinisch denken Titularis: Prof. Dr. Nicole Pouliart Tutor: Chelsey Plas 05/12/2014 Inhoud Casus Differentiaaldiagnoses oesofageale
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
amenvatting Het aantal mensen met dementie neemt toe. De huisarts speelt een sleutelrol in het (h)erkennen van signalen die op dementie kunnen wijzen en hiermee in het stellen van de diagnose dementie,
Nadere informatieTromboseprofylaxe bij niet-chirurgische gehospitaliseerde patiënten. Dr. Marieke J.H.A. Kruip Internist-hematoloog Erasmus MC
Tromboseprofylaxe bij niet-chirurgische gehospitaliseerde patiënten Dr. Marieke J.H.A. Kruip Internist-hematoloog Erasmus MC achtergrond veneuze trombose komt frequent voor Medisch jaarverslag FNT 2014
Nadere informatieWat doet u? Thuisbehandeling longembolie is nu al veilig. Start behandeling in het ziekenhuis. Na 1 dag naar huis. Na 2 dagen naar huis
Wat doet u? Thuisbehandeling longembolie is nu al veilig Start behandeling in het ziekenhuis Na 1 dag naar huis Na 2 dagen naar huis Na 5-7 dagen naar huis als de INR goed is Menno Huisman afdeling Interne
Nadere informatieIk ben zo benauwd. Titia Klemmeier/Josien Bleeker
Ik ben zo benauwd Titia Klemmeier/Josien Bleeker dyspneu ademnood kortademigheid benauwdheid Bemoeilijkte ademhaling Programma Inventarisatie leerdoelen Kennis over de praktijk? Alarmsymptomen Achtergrond
Nadere informatiehoofdstuk 1 doelstellingen hoofdstuk 2 diagnosen
Dit proefschrift gaat over moeheid bij mensen die dit als belangrijkste klacht presenteren tijdens een bezoek aan de huisarts. In hoofdstuk 1 wordt het onderwerp moeheid in de huisartspraktijk kort geïntroduceerd,
Nadere informatieSamenvatting. Nijkeuter_V4.indd :10:09
Nijkeuter_V4.indd 137 02-05-2007 15:10:09 Een longembolie is een potentieel fatale aandoening waarbij vroege herkenning en het starten van behandeling met anticoagulantia mortaliteit kan doen voorkomen.
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/19768 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Langevelde, Kirsten van Title: Are pulmonary embolism and deep-vein thrombosis
Nadere informatieThrombo-embolie. Wouter Jacobs, longarts. John van Putten, longarts
Thrombo-embolie Wouter Jacobs, longarts John van Putten, longarts Patiënt 1 53 jarige man Voorgeschiedenis 1968 appendectomie Dec 2011 pijnlijke rechter voet waarvoor strassburger sok Anamnese 3 weken
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/33063 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Tan, Melanie Title: Clinical aspects of recurrent venous thromboembolism Issue
Nadere informatieVereniging voor Ziekenhuisgeneeskunde
Vereniging voor Ziekenhuisgeneeskunde SHELLEY METSELAAR AIOS SOZG Achtergrond Incidentie - 5-11 per 1000 per jaar 1 Diagnose - Combinatie kliniek, lab, X-thorax Sensitiviteit X-thorax 2 - Pneumonie +/-
Nadere informatieDisclosure belangen spreker
Relatie tussen patiëntkenmerken en inhalatietechniek bij astma en COPD patiënten CAHAG conferentie 19 januari 2017 M.T. Lieshout, E.I. Metting, P. Hagedoorn, S. Schokker, E. Van Heijst, T. Klemmeier, M.R.
Nadere informatieDe huisarts kan zelf diepe veneuze trombose veilig uitsluiten
Onderzoek De huisarts kan zelf diepe veneuze trombose veilig uitsluiten Harry Büller, Arina ten Cate-Hoek, Arno Hoes, Manuela Joore, Karel Moons, Ruud Oudega, Martin Prins, Jelle Stoffers, Diane Toll,
Nadere informatieSummary & Samenvatting. Samenvatting
Samenvatting De meeste studies na rampen richten zich op de psychische problemen van getroffenen zoals post-traumatische stress stoornis (PTSS), depressie en angst. Naast deze gezondheidsgevolgen van psychische
Nadere informatieHoe hartfalen te herkennen. Mark Valk, huisarts onderzoeker
Hoe hartfalen te herkennen Mark Valk, huisarts onderzoeker vroegdiagnostiek hartfalen Leusden 24 april 2012 2 Disclosure Geen belangenverstengeling Komt het vaak voor? 0,8% tussen de 55 en 64 jaar 3% tussen
Nadere informatieSamenvatting Beloop van beperkingen in activiteiten bij oudere patiënten met artrose van heup of knie
Beloop van beperkingen in activiteiten bij oudere patiënten met artrose van heup of knie Zoals beschreven in hoofdstuk 1, is artrose een chronische ziekte die vaak voorkomt bij ouderen en in het bijzonder
Nadere informatiehoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5
SAMENVATTING 117 Pas kortgeleden is aangetoond dat ADHD niet uitdooft, maar ook bij ouderen voorkomt en nadelige gevolgen kan hebben voor de patiënt en zijn omgeving. Er is echter weinig bekend over de
Nadere informatieInhoud. Inleiding (2) Inleiding (1) Inleiding (4) Inleiding (3)
Inhoud van mensen met een dwarslaesie tot 5 jaar na ontslag uit eerste klinische revalidatie Rutger Osterthun, AIOS De Hoogstraat Revalidatie MW Post, FWA Van Asbeck, CM Van Leeuwen, CF Van Koppenhagen
Nadere informatieDiagnostic strategy for excluding pulmonary embolism in primary care Lucassen, W.A.M.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Diagnostic strategy for excluding pulmonary embolism in primary care Lucassen, W.A.M. Link to publication Citation for published version (APA): Lucassen, W. A. M.
Nadere informatieDe oudere patiënt met comorbiditeit
De oudere patiënt met comorbiditeit Dr. Arend Mosterd cardioloog Meander Medisch Centrum, Amersfoort Dr. Irène Oudejans klinisch geriater Elkerliek ziekenhuis, Helmond Hartfalen Prevalentie 85 plussers
Nadere informatieVoortgezette behandeling van longembolie in 2016 visie van de 1.5 lijn Menno Huisman. Afdeling Trombose en Hemostase LUMC Leiden
Voortgezette behandeling van longembolie in 2016 visie van de 1.5 lijn Menno Huisman Afdeling Trombose en Hemostase LUMC Leiden Traditionele behandeling van VTE UFH LMWH Fondap. Vitamin-K antagonists Vitamin-K
Nadere informatieINTERACT-in-HF. Improving knowldege To Efficaciously RAise level of Contemporary Treatment in Heart Failure. A European Heart Failure Network
INTERACT-in-HF Improving knowldege To Efficaciously RAise level of Contemporary Treatment in Heart Failure A European Heart Failure Network RECAP - Regional Care Portals InterReg IVB, e-ucare, WP2 Inhoudsopgave
Nadere informatieOnderzoek naar luchtwegklachten bij omwonenden van veehouderijen
Onderzoek naar luchtwegklachten bij omwonenden van veehouderijen Floor Borlée, Joris IJzermans, Christel van Dijk, Dick Heederik, Lidwien Smit Institute for Risk Assessment Sciences (IRAS), Universiteit
Nadere informatieChapter 15. Nederlandse samenvatting
Chapter 15 Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 177 Dit proefschrift beschrijft studies naar het valideren en vereenvoudigen van de huidige diagnostische strategieën bij patiënten met een
Nadere informatieChance@home Hartcentrum cardiologie nazorg. Isala
Chance@home Hartcentrum cardiologie nazorg Isala Auteur: Joke Breukelman Datum: 20 november 2015 Inleiding Organisatie Doel Chance@home Voorwaarden Chance@home Patiëntencategorie Meetinstrumenten Werkwijze
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 200 NEDERLANDSE SAMENVATTING Duizeligheid is een veel voorkomend probleem bij ouderen. Tot 30% van de thuiswonende ouderen van 65 jaar en ouder ervaart enige vorm van duizeligheid.
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/43602 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Fenema, E.M. van Title: Treatment quality in times of ROM Issue Date: 2016-09-15
Nadere informatieAdjustments in the diagnostic work-up, treatment and prognosis of pulmonary embolism van Es, Josien
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Adjustments in the diagnostic work-up, treatment and prognosis of pulmonary embolism van Es, Josien Link to publication Citation for published version (APA): van
Nadere informatieTRANSMURAAL PROTOCOL DIEPE VENEUZE TROMBOSE
TRANSMURAAL PROTOCOL Inleiding De incidentie van diepe veneuze trombose () is ongeveer 2 per 1.000 patiënten per jaar. Voor longembolie gelden vergelijkbare getallen. De huisarts wordt dan ook niet vaak
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra
Nadere informatieThe diagnosis and prognosis of venous thromboembolism : variations on a theme Gibson, N.S.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) The diagnosis and prognosis of venous thromboembolism : variations on a theme Gibson, N.S. Link to publication Citation for published version (APA): Gibson, N. S.
Nadere informatieBehandeling VTE bij de huisarts. Geert-Jan Geersing, MD PhD Huisarts Associate Professor
Behandeling VTE bij de huisarts. Geert-Jan Geersing, MD PhD Huisarts Associate Professor Disclosures Geen persoonlijke belangen Unrestricted institutional grants van Bayer, Boehringer- Ingelheim,BMS/Pfizer,
Nadere informatieKorte casus II Prof. dr. S. Droogmans EBM II 2014-2015. Julia Schwarze & Nathan Bormans Tutor: Chelsey Plas Prof. dr. N. Pouliart. 12/3/14 pag.
Korte casus II Prof. dr. S. Droogmans EBM II 2014-2015 Julia Schwarze & Nathan Bormans Tutor: Chelsey Plas Prof. dr. N. Pouliart 12/3/14 pag. 2 Inhoudstafel Casus Probleemlijst Differentiaaldiagnoses Acuut
Nadere informatieFactoren van invloed op de intensiteit van de behandeling van patiënten met een autismespectrumstoornis en het geassocieerde herstel.
Factoren van invloed op de intensiteit van de behandeling van patiënten met een autismespectrumstoornis en het geassocieerde herstel. Intensive Specialized Autism Care Study (ISAC study) Reach-Aut Project
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/21764 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Mos, Inge Christina Maria Title: A more granular view on pulmonary embolism Issue
Nadere informatiePrevalentie en impact van symptomen bij patiënten met hartfalen NYHA III/IV in een Zuid Afrikaans ziekenhuis
Prevalentie en impact van symptomen bij patiënten met hartfalen NYHA III/IV in een Zuid Afrikaans ziekenhuis Ineke Lokker Project groep: M.E. Lokker MSc (NL), Dr L. Gwyther (UCT ZA), Professor R. Harding
Nadere informatieSummary Samenvatting Dankwoord Curriculum Vitae
Summary Samenvatting Dankwoord Curriculum Vitae 9 SAMENVATTING Hoofdstuk 1 bevat een korte inleiding over het diagnostische proces en er worden twee van de meest gebruikte diagnostische beeldvormende
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Samenvatting In de diagnose en prognose van hartfalen hebben B-type Natriuretisch Peptide (BNP) en N-terminaal probnp (NT-proBNP) in de afgelopen jaren hun waarde bewezen. Tegenwoordig
Nadere informatieBehandeling VTE: aandachtspunten vanuit de 2 e lijn
Behandeling VTE: aandachtspunten vanuit de 2 e lijn F.A. (Erik) Klok MD, PhD Department of Thrombosis and Hemostasis LUMC, Leiden, Netherlands F.A.Klok@LUMC.nl Disclosures None Affiliation/financial interest
Nadere informatieNederlandse samenvatting
198 Het eerste deel van dit proefschrift beschrijft de effectiviteit van clopidogrel en tirofiban in patiënten met een acuut hart infarct verwezen voor een spoed dotter behandeling. In hoofdstuk 1 werd
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/40114 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Exter, Paul L. den Title: Diagnosis, management and prognosis of symptomatic and
Nadere informatieDepressie en comorbiditeit. Studies in de huisartsenpraktijk naar voorkomen en gevolgen voor de zorg.
Samenvatting Depressie en comorbiditeit. Studies in de huisartsenpraktijk naar voorkomen en gevolgen voor de zorg. Inleiding (hoofdstuk 1) Een depressie komt vaak tegelijkertijd voor met een chronische
Nadere informatieAfwachtend beleid bij subfertiele paren met een goede kans op natuurlijke conceptie
SAMENVATTING Afwachtend beleid bij subfertiele paren met een goede kans op natuurlijke conceptie Een paar is subfertiel als er na een jaar onbeschermde geslachtsgemeenschap geen zwangerschap optreedt.
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/19768 holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/19768 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Langevelde, Kirsten van Title: Are pulmonary embolism and deep-vein thrombosis
Nadere informatieInvasieve beademing bij longfibrose. Liselotte Boerman, ANIOS
Invasieve beademing bij longfibrose Liselotte Boerman, ANIOS Casus Man, 82 jaar, Opname ivm respiratoire insufficiëntie, DD: 1. Acute exacerbatie Idiopathische Pulmonale Fibrose (IPF) 2. overvulling cardiaal
Nadere informatieExterne validering van een chronic obstructive pulmonary disease (COPD) diagnostische vragenlijst
Externe validering van een chronic obstructive pulmonary disease (COPD) diagnostische vragenlijst Daniel Kotz Maastricht University Department of General Practice School for Public Health and Primary Care
Nadere informatieTriage van pijn op de borst en uitsluiten van een ACS in de ambulancezorg door middel van de HEART-score en het high sensitive Troponine T
Triage van pijn op de borst en uitsluiten van een ACS in de ambulancezorg door middel van de HEART-score en het high sensitive Troponine T Rudolf Tolsma Verpleegkundig specialist acute zorg Perspectief
Nadere informatieSamenvatting*en*conclusies* *
Samenvatting*en*conclusies* * Kwaliteitscontrole-in-vaatchirurgie.-Samenvattinginhetnederlands. Inditproefschriftstaankwaliteitvanzorgenkwaliteitscontrolebinnende vaatchirurgie zowel vanuit het perspectief
Nadere informatieSAMENVATTING. Samenvatting
SAMENVATTING. 167 Met de komst van verpleegkundigen gespecialiseerd in palliatieve zorg, die naast de huisarts en verpleegkundigen van de thuiszorg, thuiswonende patiënten bezoeken om te zorgen dat patiënten
Nadere informatieF. Thorax. Inhoudsopgave 01 F 02 F 03 F 04 F 05 F 06 F 07 F 08 F 09 F 10 F 11 F 12 F 13 F 14 F 15 F 16 F
F. Thorax nhoudsopgave 01 F 02 F 03 F 04 F 05 F 06 F 07 F 08 F 09 F 10 F 11 F 12 F 13 F 14 F 15 F 16 F Aspecifieke thoracale pijn... 1 Minder belangrijk thoraxtrauma... 1 Medische controle voor indiensttreding
Nadere informatieHoofdstuk 1: introductie van het proefschrift
Samenvatting 114 Samenvatting Samenvatting 115 Hoofdstuk 1: introductie van het proefschrift Dit proefschrift beschrijft een aantal studies over patiënten die met maagklachten de huisarts bezoeken. Van
Nadere informatiePalliatieve zorg bij COPD
Palliatieve zorg bij COPD Joke Hes Longverpleegkundige Palliatieve zorg bij COPD 26/06/2014 Joke Hes Inhoud presentatie Welkom Wat is COPD Wanneer is er sprake van palliatieve zorg bij COPD Ziektelast
Nadere informatieVerbetering van zorg voor patiënten met stabiele angina pectoris vanuit de 1 e lijn
Verbetering van zorg voor patiënten met stabiele angina pectoris vanuit de 1 e lijn Dr. Tobias Bonten huisarts i.o. en epidemioloog PUBLIC HEALTH & EERSTELIJNS GENEESKUNDE LUMC Regionale zorg voor de patiënt
Nadere informatieEuthanasie en hulp bij zelfdoding (verzoek tot toepassing) Rubriekhouder: Mw. dr. G.A. Donker, NIVEL ( )
Euthanasie en hulp bij zelfdoding (verzoek tot toepassing) Rubriekhouder: Mw. dr. G.A. Donker, NIVEL (1976-2016) Inleiding Sinds 1976 worden verzoeken om euthanasie aan de huisarts van patiënten met een
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 119 120 Samenvatting 121 Inleiding Vermoeidheid is een veel voorkomende klacht bij de ziekte sarcoïdose en is geassocieerd met een verminderde kwaliteit van leven. In de literatuur
Nadere informatieNederlanse Samenvatting. Nederlandse Samenvatting
Nederlandse Samenvatting 197 198 Samenvatting In het proefschrift worden diverse klinische aspecten van primaire PCI (Primaire Coronaire Interventie) voor de behandeling van een hartinfarct onderzocht.
Nadere informatieEllen Rijckmans & Sebastian Scherer Tutor: Jella De Ville
Ellen Rijckmans & Sebastian Scherer Tutor: Jella De Ville Inhoudstafel 1. Casusvoorstelling 2. Differentiaaldiagnoses 3. Diagnostiek en klinische benadering 4. Behandeling 5. Bronnen Casus XXIV Een 32
Nadere informatieTroponitis. Echobijscholing Emmen 2015 M.L. Pentinga M. Venekamp Cardioloog en Echolaborant WZ Assen
Troponitis Echobijscholing Emmen 2015 M.L. Pentinga M. Venekamp Cardioloog en Echolaborant WZ Assen Troponine Is een onderdeel van de dunne filamenten van cardiaal spierweefsel. Het speelt een rol bij
Nadere informatieSneltesten voor respiratoire virussen: geschikt voor point-of-care? 13 juni 2017 Werkgroep Algemene Medische Microbiologie
Sneltesten voor respiratoire virussen: geschikt voor point-of-care? 13 juni 2017 Werkgroep Algemene Medische Microbiologie Andrea Bruning, MD PhD AIOS Medische Microbiologie Overzicht Introductie - Point-of-care
Nadere informatieEen noodlottige casus
Handout voordracht Giard voor nieuwe leden tuchtcolleges Raimond Giard, arts en jurist 2 Een noodlottige casus Vrouw, 42 jaar. Moeheidsklachten Naar huisarts: ernstige bloedarmoede (Hb: 4,9 mmol/l); krijgt
Nadere informatieProgramma. Pijn op de borst Hartkloppingen AF en Nieuwe behandelmethodes
Acute cardiologie Lodewijk Wagenaar, cardioloog Jurren van Opstal, cardioloog Cees Doelman, klinisch chemicus Anja van Kempen, huisarts Mirella Nijmeijer, huisarts Programma Pijn op de borst Hartkloppingen
Nadere informatieDe praktijk van deferred consent bij spoedeisend onderzoek
De praktijk van deferred consent bij spoedeisend onderzoek dr Erwin J.O. Kompanje Universitair docent klinische ethiek Klinisch ethicus Intensive care geneeskunde Het effect van wel/niet gebruik van Deferred
Nadere informatieAcetylcysteine bij ouderen met COPD. Reduceert acetylsteine exacerbaties?
Home no. 3 Juni 2018 Eerdere edities Verenso.nl Acetylcysteine bij ouderen met COPD. Reduceert acetylsteine exacerbaties? Critical Appraisal of Topics Mariëlle Winters mariellewinters@gmail.com Aanleiding
Nadere informatieEVALUATIE REGIONALE TRANSMURALE AFSPRAKEN COPD
EVALUATIE REGIONALE TRANSMURALE AFSPRAKEN COPD Mari-Liis Päeva Begeleiders: dr. I. Looijmans, A. Borgdorff, prof. dr. N. de Wit Stageperiode P6 P7 2017 Inhoud Regionale transmurale afspraken (RTA) RTA
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Dit proefschrift richt zich op statinetherapie in type 2 diabetespatiënten; hiervan zijn verschillende aspecten onderzocht. In Deel I worden de effecten van statines op LDLcholesterol en cardiovasculaire
Nadere informatieSamenvatting (Summary in Dutch)
Samenvatting (Summary in Dutch) Zowel beleidsmakers en zorgverleners als het algemene publiek zijn zich meer en meer bewust van de essentiële rol van kwaliteitsmeting en - verbetering in het verlenen van
Nadere informatieComplicaties bij griep. Nicole Kraaijvanger, SEH-arts KNMG Rijnstate
Complicaties bij griep Nicole Kraaijvanger, SEH-arts KNMG Rijnstate (Potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium
Nadere informatieLaboratoria Nieuwsbrief December 2015 Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium Medisch Microbiologisch Laboratorium
Laboratoria Nieuwsbrief December 2015 Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium Medisch Microbiologisch Laboratorium In dit nummer: - Laboratorium aanvraagformulier huisartsen - Mededeling referentiewaarden
Nadere informatiePreventie van veneuze trombo-embolie bij zwangere vrouwen
Preventie van veneuze trombo-embolie bij zwangere vrouwen Een van de objectieven van de «Thrombosis Guidelines Group of the BSTH (Belgian Society on Thrombosis and Haemostasis) and the BWGA (Belgian Working
Nadere informatieGebruik van huisartsenzorg bij financieel kwetsbare welzijnszorggebruikers
Gebruik van huisartsenzorg bij financieel kwetsbare welzijnszorggebruikers Annelien Poppe Evelyn Verlinde Prof. dr. Sara Willems Prof. dr. Jan De Maeseneer Onderzoeksthema s Gezondheidstoestand van de
Nadere informatieInhoud. H.E. van der Horst. T.C. olde Hartman en P.L.B.J. Lucassen. A.H. Blankenstein. H. Woutersen-Koch
VII 1 Inleiding SOLK in de huisartsenpraktijk: begrippen en epidemiologie... 1 H.E. van der Horst 1.1 Wat is SOLK?... 2 1.2 Andere (veel)gebruikte termen.... 3 1.3 Relatie tussen SOLK en somatisatie....
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
Samenvatting Veneuze trombose is een aandoening waarbij er een stolsel ontstaat in een bloedvat. Dit betreft meestal de diepgelegen vaten in het been of bekken (diep veneuze trombose). Wanneer er een deel
Nadere informatieRelatie tussen specifieke depressieve symptomen en mortaliteit onder acuut opgenomen ouderen: de Hospital- ADL studie
Relatie tussen specifieke depressieve symptomen en mortaliteit onder acuut opgenomen ouderen: de Hospital- ADL studie Lucienne Reichardt Promovenda, AMC, afdeling ouderengeneeskunde Voetbalster Ajax vrouwen
Nadere informatieSomatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn
Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Dokter, ik ben zo moe. Vermoeidheid Hoofdpijn Buikklachten
Nadere informatieMISSING DATA van gatenkaas naar valide uitkomsten
MISSING DATA van gatenkaas naar valide uitkomsten Sander M.J. van Kuijk Afdeling Klinische Epidemiologie en Medical Technology Assessment sander.van.kuijk@mumc.nl Inhoud Masterclass Theorie over missing
Nadere informatiePneumonie Rubriekhouder: Mw. Dr. R. van Gageldonk, RIVM ( , )
Pneumonie Rubriekhouder: Mw. Dr. R. van Gageldonk, RIVM (2007-2010, 2012-2014) Inleiding Dankzij de peilstations bestaat er al vele jaren een goed inzicht in het vóórkomen van influenza-achtig ziektebeeld
Nadere informatieHoofdstuk 2 Hoofdstuk 3
Samenvatting 11 Samenvatting Bloedarmoede, vaak aangeduid als anemie, is een veelbesproken onderwerp in de medische literatuur. Clinici en onderzoekers buigen zich al vele jaren over de oorzaken en gevolgen
Nadere informatiePre-hospital chest pain triage by paramedics using the HEART score (1 x hs-ctnt).
Pre-hospital chest pain triage by paramedics using the HEART score (1 x hs-ctnt). D. Ali, MJ. Fokkert, RJ. Slingerland, R. Tolsma, A. Mosterd, M. Ishak, F. Van Eenennaam, K. Bruheim, J.M. ten Berg, A.
Nadere informatieDiepveneuze trombose en longembolie uitsluiten met klinische beslisregels en D-dimeertesten
Stand van zaken Diepveneuze trombose en longembolie uitsluiten met klinische beslisregels en D-dimeertesten Inge C.M. Mos, Melanie Tan, Frederikus A. Klok, Pieter W. Kamphuisen en Menno V. Huisman De klinische
Nadere informatieChapter 10 Samenvatting
Chapter 10 Samenvatting Chapter 10 De laatste jaren is de mortaliteit bij patiënten met psychotische aandoeningen gestegen terwijl deze in de algemene populatie per leeftijdscategorie is gedaald. Een belangrijke
Nadere informatieHET REGIONAAL TUCHTCOLLEGE VOOR DE GEZONDHEIDSZORG TE EINDHOVEN
HET REGIONAAL TUCHTCOLLEGE VOOR DE GEZONDHEIDSZORG TE EINDHOVEN heeft het volgende overwogen en beslist omtrent de op 27 november 2007 binnengekomen klacht van: A wonende te B klaagster tegen: C huisarts
Nadere informatieCHAPTER 8. Samenvatting
CHAPTER 8 Samenvatting Samenvatting 8. Samenvatting Hoofdstuk 1 is een algemene introductie. Doel van dit proefschrift is om de kosten en effectiviteit van magnetische resonantie (MR) te evalueren indien
Nadere informatieUniversity of Groningen. BNP and NT-proBNP in heart failure Hogenhuis, Jochem
University of Groningen BNP and NT-proBNP in heart failure Hogenhuis, Jochem IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/23449 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Roach, Rachel Elizabeth Jo Title: Sex-specific aspects of venous thrombosis Issue
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/21978 holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/21978 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Goeij, Moniek Cornelia Maria de Title: Disease progression in pre-dialysis patients:
Nadere informatieLaboratoria Nieuwsbrief oktober 2014 Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium Medisch Microbiologisch Laboratorium
Laboratoria Nieuwsbrief oktober 2014 Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium Medisch Microbiologisch Laboratorium In dit nummer: - Aanvraagformulier medicijnspiegel bepaling - Dientamoeba fragilis
Nadere informatieSamenvatting en conclusies
Samenvatting en conclusies 080237 Henneman boek.indb 171 03-11-2008 10:57:48 172 Samenvatting en conclusies In de algemene introductie van dit proefschrift worden de verschillende niet-invasieve technieken
Nadere informatieNHG-standaarden Astma bij volwassenen en COPD
Richtlijnen NHG-standaarden Astma bij volwassenen en COPD Roeland M.M. Geijer, Mariska K. Tuut, Johannes C.C.M. in t Veen, Berna D.L. Broekhuizen, Niels H. Chavannes en Ivo J.M. Smeele* + Gerelateerd artikel
Nadere informatiesamenvatting Peri-implantaire infecties vormen een risico voor de overleving en het succes op lange termijn van tandheelkundige implantaten. Infectie beperkt tot de peri-implantaire mucosa wordt peri-implantaire
Nadere informatieHart- en vaatziekten bij vrouwen: meer aandacht gewenst
Hart- en vaatziekten bij vrouwen: meer aandacht gewenst Vrouwenstudies Medische Wetenschappen Prof.dr. Toine Lagro-Janssen Opzet Stellingen Aanleiding aparte aandacht m/v Profiel m/v coronaire hartziekten
Nadere informatieACUTE ZORG SIONSBERG 2.0 ACUTE ZORG SIONSBERG 2.0. Wie sturen de patiënten: ACUTE ZORG SIONSBERG 2.0. Opvang basis acute zorg: Ons Streven:
Ons Streven: Kwalitatief goede en veilige zorg Dichtbij en makkelijk toegankelijk Duurzaam en tegen lagere kosten 24/7 beschikbaar, dan ook Dokterswacht bestaansrecht! Wie sturen de patiënten: Huisartsen
Nadere informatie