MANAGEMENT CONTROL EN INNOVATIE
|
|
- Fenna Wouters
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Management accounting & control: MANAGEMENT CONTROL EN INNOVATIE Het NBA-VRC Jaarcongres op 2 oktober aanstaande heeft als thema disruptive innovation. In een eerder artikel (Verbeeten, 2007) is in dit blad al eens ingegaan op de relatie tussen control en innovatie. In de afgelopen jaren is een aantal academische artikelen op dit gebied verschenen die gegeven het aankomende jaarcongres voor de lezers van MCA wellicht relevant zijn. Dit artikel bespreekt een aantal van die recente inzichten uit de wetenschappelijke literatuur. Achtereenvolgens wordt ingegaan op wat innovatie en ondernemerschap zijn, op creativiteit en management control systemen, op de rol van management control systemen binnen start-up ondernemingen en de rol van management control systemen voor innovatie binnen grotere ondernemingen. 36 MCA: augustus 2014, nummer 4
2 Een op the winner takes it all gebaseerde groepsbeloning is effectiever dan het belonen van de groep op het aantal deeloplossingen Frank Verbeeten: Innovaties worden in de literatuur gezien als een van de belangrijkste factoren voor duurzame winst(groei). Een innovatie wordt over het algemeen gedefinieerd als de ontwikkeling en/of het gebruik van nieuwe ideeën of nieuw gedrag en kan betrekking hebben op een nieuw product, dienst, markt, administratieve structuur, proces of systeem (Damanpour e.a., 2009). Innovaties ontstaan door druk van de buitenwereld (zoals concurrentie of vragen van klanten), maar kan ook een bewuste interne keuze zijn (om beter te gaan presteren of om de dienstverlening te verbeteren). Innovatie en ondernemerschap Binnen de literatuur wordt een aantal verschillende types innovatie onderkent. Deze innovatietypes verschillen van elkaar omdat ze andere karakteristieken hebben en omdat de ontwikkeling van deze innovaties andere eisen stelt aan de organisatie. Binnen de literatuur bestaan verschillende indelingen (Damanpour e.a., 2009; Damanpour, 1991). Een eerste indeling is naar technische en administratieve innovaties. Technische innovaties hebben betrekking op de producten, diensten en de technologie rond het productieproces; zij zijn gerelateerd aan de onderliggende bedrijfsactiviteiten. Administratieve innovaties hebben betrekking op de organisatiestructuur en het administratieve proces; zij zijn indirect gerelateerd aan de bedrijfsactiviteiten en raken aan het management van de organisatie. Een tweede indeling is die naar product- en procesinnovaties. Productinnovaties zijn nieuwe producten of diensten die op de markt worden geïntroduceerd; procesinnovaties hebben betrekking op wijzigingen in het voortbrengingproces van de organisatie. Ten slotte wordt ook onderscheid gemaakt naar de nieuwheid van innovaties. Incrementele innovaties (soms ook wel exploitatieve, routinematige of instrumentele innovaties genoemd) 1 hebben betrekking op innovaties die aansluiten bij bestaande praktijken in de organisatie. Radicale innovaties (soms ook wel exploratieve, radicale of ultieme innovaties genoemd) zorgen voor fundamentele wijzigingen in de activiteiten van de organisaties (Damanpour, 1991; Jansen e.a., 2006). In de afgelopen jaren is een alternatieve classificatie gesuggereerd, waarin de disruptive innovation wordt gebruikt als tegenhanger van een sustaining innovation (Christensen e.a., 2004). Een disruptive innovation is een innovatie die onderpresteert op de belangrijkste dimensie die de huidige klanten van de marktleider belangrijk vinden, maar beter presteert op andere dimensies (Schmidt & Druehl, 2008). Het product is bijvoorbeeld goedkoper, eenvoudiger te gebruiken, of heeft een mooier ontwerp dan het product van de marktleider. Omdat het op die andere dimensie beter presteert, wordt een nieuwe markt geopend. Vervolgens blijkt dat op de lange termijn de disruptive innovation de marktleider achterhaalt op de primaire dimensie dan wel dat de andere dimensie de primaire dimensie wordt waar klanten het product op beoordelen, waardoor het product of de dienst uiteindelijk voor de grote groep klanten aantrekkelijk wordt en de marktleider haar positie kwijt is. Grote moeilijkheid voor de marktleider is om een disruptive innovation te onderkennen, en of en zo ja, hoe daarop te reageren. Ten slotte wordt in de literatuur nog onderscheid gemaakt naar ondernemerschap en innovatie. Ondernemerschap is het najagen van nieuwe waardecreërende projecten door het opzetten van een nieuwe onderneming; innovatie verwijst naar hetzelfde proces binnen gevestigde ondernemingen (Davila e.a., 2009b). In het verleden werden management control systemen (MCS) gezien als irrelevant, of zelfs als een belangrijke hinderpaal in het realiseren van innovaties (Davila e.a., 2009b; Revellino & MCA: augustus 2014, nummer 4 37
3 Mouritsen, 2009). In de laatste tien jaar worden MCS echter gezien als een factor die kan bijdragen aan het realiseren en bevorderen van innovatie. En om een disruptive innovation te creëren, moet er allereerst een innovatie zijn. MCS en creativiteit Ondernemerschap en innovatie hebben betrekking op experimenteren, falen en succes hebben; op onzekerheid en volatiliteit; op inefficiencies; op aanpassen om gebruik te kunnen maken van onverwachte kansen; en vooral op creativiteit (Davila e.a., 2009b). In de afgelopen jaren is er een aantal experimenten in de accountingliteratuur geweest die hebben gekeken naar de relatie tussen MCS en creativiteit. Kachelmeier e.a. (2008) hebben gekeken naar de relatie tussen de productiviteit van medewerkers en een beloningssysteem dat is gebaseerd op kwantiteit, creativiteit, of beide zaken. In een experiment werd deelnemers gevraagd om zogenaamde rebuspuzzels te ontwerpen. Uit het experiment blijkt dat als medewerkers beloond worden op een gemengd bonussysteem (een beloningssysteem dat zowel kwantiteit als kwaliteit beloont) een significant lagere productie realiseren dan medewerkers met een beloningssysteem dat alleen kwantiteit beloont. De productie is een gewogen gemiddelde waarin zowel de creativiteit van de rebuspuzzel als het aantal rebuspuzzels is meegenomen. Nadere analyse leert dat medewerkers in het gemengde systeem een vergelijkbaar aantal creatieve puzzels produceert, maar in totaal veel minder puzzels produceren. Deelnemers in dit gemengde bonussysteem beperken hun productie tot creatieve puzzels, maar leveren niet meer creatieve puzzels aan dan hun collega s die alleen beloond worden op het aantal puzzels dat ze produceren. Kachelmeier e.a. (2008) bespreken vervolgens een aantal implicaties van hun onderzoek; een daarvan is dat zij een verklaring bieden waarom ondernemingen vrijwel geen creatieve maatstaven opnemen in hun MCS (zie Höppe & Moers, 2011). 2 In een vervolgstudie kijken Kachelmeier & Williamson (2010) naar de effecten van het MCS voor de selectie van medewerkers. Beloningssystemen bevorderen niet alleen de output die beloond wordt (medewerkers gaan harder werken om de resultaten te bereiken), maar kunnen er ook toe leiden dat er medewerkers worden aangetrokken met de karakteristieken die bij de onderneming en/of haar beloningssysteem passen. Dit proces heet zelfselectie; medewerkers zullen organisaties kiezen met een beloningssysteem dat bij hun kenmerken past. Met behulp van een experiment waarin weer gebruik wordt gemaakt van rebuspuzzels is door Kachelmeier & Williamson (2010) gekeken of zelfselectie effect heeft op de gerealiseerde prestaties. Deelnemers aan het experiment mochten kiezen onder welk beloningssysteem ze wilden werken: een beloningssysteem dat alleen kwantiteit beloont, of een systeem dat zowel kwantiteit als kwaliteit beloont (gemengd systeem). De resultaten laten zien dat de deelnemers die voor een gemengd systeem kiezen zichzelf creatiever vinden dan degenen die voor een beloningssysteem kiezen dat alleen kwantiteit beloont. Daarnaast blijkt dat het gemengd systeem alleen in de beginfase tot een hoger aantal creatieve puzzels leidt. Over het geheel genomen blijkt dat de productiviteit (een gewogen gemiddelde van creativiteit en aantallen) onder het beloningssysteem dat alleen kwantiteit beloont hoger is dan onder een ge- Het gebruik van financiering van buiten de onderneming, de mate van concurrentie en de omvang van de onderneming hangen samen met het verwachte gebruik van financiële overzichten 38 MCA: augustus 2014, nummer 4
4 mengd systeem. Dit effect blijkt onafhankelijk van de keuze te zijn die medewerkers maken voor een bepaald contract. In een derde experiment wordt ingegaan op het ontwerp van het beloningssysteem en de creativiteit van een groep. Chen e.a. (2012) bekijken in hoeverre het niveau van de beloning (groepsbeloning versus individuele beloning) en de vorm van de beloning ( stukbeloning gebaseerd op het aantal creatieve suggesties, of een the winner takes it all tournament ) van invloed zijn op de mate waarin een groep tot een creatieve oplossing komt voor een belangrijk probleem. Uit de resultaten blijkt dat een op the winner takes it all gebaseerde groepsbeloning ( intergroup tournament ) effectiever is dan het belonen van de groep op het aantal deeloplossingen; dit wordt mede veroorzaakt door grotere groepscohesie, openheid voor elkaars ideeën en het streven naar het bereiken van de groepsdoelen. Een individuele tournament pay leidt niet tot meer creatieve groepsoplossingen in verhouding tot individuele beloning voor deeloplossingen. MCS en ondernemerschap Een tweede stroom onderzoeken richt zich op de relatie tussen MCS en ondernemerschap. Ondernemerschap is het proces van groei vanaf het oprichten van de onderneming, tot het bereiken van de status als gevestigde onderneming met bijbehorende structuren, processen en systemen (Davila e.a., 2009). Sandino (2007) kijkt naar zowel de adoptie van een aantal MCS-elementen binnen startende ondernemingen in de handelsindustrie, als naar de rol die deze MCS-elementen vervullen. De Basic MCS dienen om informatie te verzamelen voor planning, het zetten van standaarden en het aansturen van de operationele activiteiten van de onderneming. Drie andere MCS-elementen worden voor verschillende doeleinden gebruikt. Cost MCS richten zich op het verbeteren van de operationele efficiencies en het minimaliseren van de kosten. Revenue MCS worden geïntroduceerd om groei mogelijk te maken en om te voldoen aan de wensen en eisen van de klant. Risk MCS zijn bedoeld om risico s te reduceren en om de activa van de onderneming te beschermen tegen bijvoorbeeld fraude en diefstal. Uit het onderzoek van Sandino (2007) blijkt dat de keuze van de laatste drie MCS-elementen afhankelijk is van de strategie van de organisatie: organisaties die zich richten op lage kosten gebruiken vooral Cost MCS en Risk MCS, terwijl organisaties met een differentiatiestrategie vooral van Revenue Rendementsmaatstaven hebben een sterker effect op de langetermijnacties dan de niet-financiële maatstaven MCS gebruik maken. Davila & Foster (2007) kijken naar het gebruik van MCS-elementen binnen 78 startende ondernemingen (vooral uit de IT en biotechnologie). Davila & Foster (2007) vragen naar het gebruik van 46 verschillende elementen uit 8 verschillende MCS-categorieën: financiële planning, financiële evaluatie, human resource planning, human resource evaluatie, strategische planning, productontwikkeling, sales/marketing en samenwerkingsverbanden. Uit de analyse blijkt dat financiële planningsinstrumenten vroeg worden gebruikt door startende ondernemers, gevolgd door human resource planning en strategische planning. Financiële evaluatie wordt meestal later in het ontwikkelingsproces van de onderneming ingezet. Het aantal medewerkers, de aanwezigheid van participatiemaatschappijen (venture capital), internationale operaties en ondernemingen die producten verkopen (in plaats van alleen ontwikkelen) zijn positief van invloed op de omvang en het gebruik van het MCS. Daarnaast blijkt dat groei gefaciliteerd wordt door MCS en dat algemeen directeuren die minder gebruik maken van het MCS kortere aanstellingstermijnen hebben. In een vervolgstudie kijken Davila, Foster & Li (2009a) naar de redenen waarom ondernemingen MCS-elementen gaan gebruiken in het productontwikkelingsproces. Davila e.a. (2009a) kijken naar de volgende zeven verschillende systemen: ~ project mijlpalen, ~ rapporten over planning versus realisatie, ~ budget voor ontwikkelingsprojecten, ~ project selectieprocedures, ~ productportefeuille schema s, ~ product concept testproces, en ~ richtlijnen voor samenstelling projectteams. Uit de resultaten blijkt dat er externe (contracten met externe partijen, afleggen van verantwoording MCA: augustus 2014, nummer 4 39
5 aan externe partijen) en interne (achtergrond van de manager, noodzaak om te concentreren op bepaalde zaken, reactie op problemen) redenen zijn om met bepaalde MCS-elementen te gaan werken. Cassar (2009) heeft onderzoek gedaan naar de factoren die verklaren waarom start-ups gebruik gaan maken van financiële overzichten en projecties. Uit het onderzoek van Cassar (2009) blijkt dat het gebruik van financiering van buiten de onderneming (participatiemaatschappijen of banken), de mate van concurrentie en de omvang van de onderneming samenhangen met het verwachte gebruik van financiële overzichten. Het belangrijkste verschil wordt verklaard door het door de ondernemer verwachte voordeel in het reduceren van onzekerheid omtrent concurrentie en/of onderliggende fundamentele onzekerheid. Daarnaast verschillen de factoren die verklaren hoe vaak een financieel overzicht wordt opgesteld per overzicht. Een kasstroomoverzicht is bijvoorbeeld belangrijk voor beginnende ondernemingen met producten die nog in de vroege ontwikkelingsfase zijn en bij grotere onzekerheid, terwijl financiers van buiten de onderneming vaak om een resultatenrekening vragen. Het opstellen van financiele projecties en verkoopprojecties door startende ondernemingen hangt positief samen met het belang van investeringen in immateriële activa (zoals patenten en R&D) en met de high-tech industrie. MCS en innovatie in gevestigde ondernemingen Een derde stroming in de literatuur kijkt naar de relatie tussen MCS en innovatie in gevestigde ondernemingen. Bisbe & Malagueno (2009) maken gebruik van het Levers of control framework van Simons (1995) om de relatie tussen innovatie en MCS te onderzoeken. Bisbe & Malagueno (2007) vinden dat de keuze voor een individueel MCS-element dat interactief wordt gebruikt afhankelijk is van de manier waarop de onderneming haar innovatiemanagementproces vorm geeft. Daarnaast blijkt dat de mate van productinnovatie afhankelijk is van de mate waarin het management control systeem interactief wordt gebruikt en de mate waarin de informatie die het MCS oplevert aansluit op het innovatiemanagement proces. Chenhall e.a. (2011) analyseren de relatie tussen strategie, innovatie en management control systemen in 100 Russische ondernemingen. Zij kijken naar het MCS als een combinatie van sociale netwerken, organische innovatieve cultuur en formele controls. De auteurs vinden een relatie van differentiatiestrategie met alle elementen van het MCS (sociale netwerken, cultuur en formele controls), als ook een rechtstreeks effect met de mate van innovatie. Daarnaast blijken alle elementen van het MCS samen te hangen met innovatie, zij het dat het effect van sociale netwerken indirect is via een organische innovatiecultuur. Abernethy e.a. (2013) kijken naar de mate waarin prestatiemaatstaven van invloed zijn op de mate waarin managers tijd besteden aan activiteiten die op korte dan wel lange termijn zichtbaar zijn in de resultatenrekening. Kortetermijnacties hebben betrekking op de huidige activiteiten, productieplanning en personeelszaken; langetermijnacties richten zich op meer innovatieve activiteiten zoals het verbeteren van klanttevredenheid, het trainen van de medewerkers, fundamenteel onderzoek of het ontwikkelen van nieuwe markten. Abernethy e.a. (2013) geven aan dat accountingmaatstaven vaak bekritiseerd worden omdat zij de aandacht van managers op de kortetermijnacties richten, wat ten koste gaat van de langetermijnacties. Als dat zo is kan de vraag worden gesteld waarom zij (nog steeds) gebruikt worden in de beloningssystemen van managers en waarom er niet meer nadruk op niet-financiële maatstaven wordt gelegd. Abernethy e.a. (2013) vinden dat zowel rendementsmaatstaven als niet-financiële maatstaven een positieve invloed hebben op langetermijnacties, maar De disruptive innovation is voor de markt belangrijk omdat deze de verhoudingen binnen de industrietak op de kop zet 40 MCA: augustus 2014, nummer 4
6 dat rendementsmaatstaven een sterker effect hebben op de langetermijnacties dan de niet-financiële maatstaven. Ylinen & Gullkvist (2014) onderzoeken het effect van mechanische en organische vormen van control op projectresultaat via innovatie. Binnen de organische controls is er veel informele communicatie en uitwisseling van innovatie, wat ertoe kan leiden dat projectmedewerkers op zoek gaan naar alternatieve manieren om problemen op te lossen. Ylinen & Gullkvist (2014) veronderstellen dat dit soort controls vooral bijdraagt aan exploratieve innovaties, waarin sprake is van meer onzekerheid en radicale veranderingen. Mechanische controls omvatten formele regels en procedures voor projectmedewerkers, duidelijke mijlpalen en budgetten, en eenduidige projectgrenzen die bijdragen aan projectefficiency. Dit soort controls zal volgens Ylinen & Gullkvist (2014) vooral bijdragen aan meer exploitatieve innovaties, omdat kennis beter wordt geborgd en de grenzen van projecten beter worden aangegeven. Ten slotte stellen de auteurs dat het gezamenlijk gebruik van mechanische en organische controls kan leiden tot meer exploitatieve en exploratieve innovaties, omdat de controls elkaar aanvullen. Uit het empirisch onderzoek gebaseerd op 119 verschillende projecten blijkt dat de organische controls bijdragen aan exploratory (radicale) innovaties, maar geen effect hebben op exploitatieve innovaties. Daarnaast blijkt dat de organische en mechanische controls elkaar aanvullen, in de zin dat ze leiden tot betere projectresultaten. Samenvatting en conclusies Uit de voorgaande artikelen komt een aantal interessante bevindingen voort. Allereerst zijn de verschillende innovaties op diverse manieren te classificeren. Het voor het congres centrale begrip disruptive versus sustaining innovatie is slechts één van die indelingen. De disruptive innovation is echter voor de markt (met name de marktleider) belangrijk omdat deze de verhoudingen binnen de industrietak op de kop zet. Om een disruptive innovatie te ontwikkelen, zal eerst een nieuw product of een nieuwe dienst ontwikkeld moeten worden; dit vereist (onder meer) creativiteit. Uit de experimentele papers blijkt dat het moeilijk is om creativiteit (een belangrijke voorwaarde voor innovatie) te belonen en dat zelfselectie geen invloed heeft op de effectiviteit van het beloningssysteem. Alleen in markten waar het van belang is om als eerste met een nieuw product of nieuwe dienst op de markt te komen kan het zinvol zijn om creativiteit te belonen. Daarnaast blijkt dat groepsbeloning en een tournament beloningssysteem (waarin groepen beloond worden voor een totaaloplossing in plaats van voor deeloplossingen) het meest effectief zijn om de creativiteit van medewerkers te beïnvloeden. Uit de studies onder start-ups blijkt dat financiële plannings- en verantwoordingsdocumenten snel worden opgepakt. Dit dient met name om de bedrijfsvoering te verbeteren en om verantwoording af te leggen naar externe partijen (banken, private equity bedrijven). Ook blijkt dat het MCS de startende onderneming helpt om te overleven en om succesvol te opereren. Ten slotte blijkt dat het gebruik van het MCS van invloed is op innovatie: het interactief gebruik van het MCS zorgt voor meer innovaties. Daarnaast blijkt het type maatstaf van invloed op de mate van innovatie; rendementsmaatstaven lijken daarbij effectiever dan niet-financiële maatstaven. Kort samengevat: het gebruik van het MCS is van invloed op de mate van innovatie en financiële overzichten helpen innovatieve ondernemingen om te overleven. Wil een onderneming innovatie bevorderen, dan zal binnen de organisatie met groepsbeloning moeten worden gewerkt en zullen totaaloplossingen beloond moeten worden. Daarnaast zal het MCS interactief gebruikt moeten worden en kunnen rendementsmaatstaven en niet-financiële indicatoren toegepast worden om de aandacht van de manager op innovatie te richten. Een mooie taak voor de controller om het control systeem zo in te richten dat deze innovatie ondersteunt; en dan maar hopen (als je organisatie niet de marktleider is) dat die innovatie distruptive is. Noten 1 De classificatie van innovaties verschilt op een aantal kenmerken; deze betreffen onder meer de samenhang met bestaande productietechnologie, samenhang met bestaande producten en diensten, en samenhang met bestaande markten of marktsegmenten (zie bijv. Jansen e.a., 2006). 2 Höppe & Moers (2011) doen onderzoek naar het gebruik van verschillende maatstaven in de bonuscontracten van CEO s. Zij vinden dat ongeveer 50% van de ondernemingen alleen gebruik maakt van financiële maatstaven. De andere 50% maakt gebruik van niet-financiële maatstaven, waaronder klanttevredenheid, kwaliteit, efficiency, strategische positionering, leiderschap en productontwikkeling. Met uitzondering wellicht van de laatste twee maatstaven betreft het hier weinig creativiteitsmaatstaven. MCA: augustus 2014, nummer 4 41
7 Literatuur ~ Abernethy, M.A., Bouwens, J., & Lent, L. (2013). The role of performance measures in the intertemporal decisions of business unit managers. Contemporary Accounting Research, 30(3), ~ Bisbe, J., & Malagueno, R. (2009). The choice of interactive control systems under different innovation management modes. European Accounting Review, 18(2), ~ Cassar, G. (2009). Financial statement and projection preparation in start-up ventures. The Accounting Review, 84(1), ~ Chen, C.X., Williamson, M.G., & Zhou, F.H. (2012). Reward system design and group creativity: An experimental investigation. The Accounting Review, 87(6), ~ Chenhall, R.H., Kallunki, J.P., & Silvola, H. (2011). Exploring the relationships between strategy, innovation, and management control systems: the roles of social networking, organic innovative culture, and formal controls. Journal of Management Accounting Research, 23(1), ~ Christensen, C.M., Anthony, S.D., & Roth, E.A. (2004). Seeing what s next. Boston, Harvard Business School Press. ~ Damanpour, F. (1991). Organizational innovation: A meta-analysis of effects of determinants and moderators. Academy of Management Journal, 34(3), ~ Damanpour, F., Walker, R.M., & Avellaneda, C.N. (2009). Combinative effects of innovation types and organizational performance: a longitudinal study of service organizations. Journal of Management Studies, 46(4), ~ Davila, A., & Foster, G. (2007). Management control systems in early-stage startup companies. The Accounting Review, 82(4), ~ Davila, A., Foster, G., & Li, M. (2009a). Reasons for management control systems adoption: Insights from product development systems choice by early-stage entrepreneurial companies. Accounting, Organizations and Society, 34(3), ~ Davila, A., Foster, G., & Oyon, D. (2009b). Accounting and control, entrepreneurship and innovation: venturing into new research opportunities. European Accounting Review, 18(2), ~ Höppe, F., & Moers, F. (2011). The choice of different types of subjectivity in CEO annual bonus contracts. The Accounting Review, 86(6), ~ Jansen, J.J., Van Den Bosch, F.A., & Volberda, H.W. (2006). Exploratory innovation, exploitative innovation, and performance: Effects of organizational antecedents and environmental moderators. Management Science, 52(11), ~ Kachelmeier, S.J., & Williamson, M.G. (2010). Attracting creativity: The initial and aggregate effects of contract selection on creativity-weighted productivity. The Accounting Review, 85(5), ~ Kachelmeier, S.J., Reichert, B.E., & Williamson, M.G. (2008). Measuring and motivating quantity, creativity, or both. Journal of Accounting Research, 46(2), ~ Revellino, S., & Mouritsen, J. (2009). The multiplicity of controls and the making of innovation. European Accounting Review, 18(2), ~ Sandino, T. (2007). Introducing the first management control systems: evidence from the retail sector. The Accounting Review, 82(1), ~ Schmidt, G.M., & Druehl, C.T. (2008). When Is a Disruptive Innovation Disruptive? Journal of Product Innovation Management, 25(4), ~ Simons, R. (1995). Levers of Control. Boston, Harvard Business School Press. ~ Verbeeten, F.H.M., Innovatie en control. MCA, september 2007, nr 5, p ~ Ylinen, M., & Gullkvist, B. (2014). The effects of organic and mechanistic control in exploratory and exploitative innovations. Management Accounting Research, 25(1), Prof.dr. F.H.M. Verbeeten MBA is hoogleraar Accounting aan de Utrecht University School of Economics (USE) en verbonden aan de Amsterdam Business School van de Universiteit van Amsterdam. Meer info en aanmelden voor het NBA-VRC Jaarcongres van 2 oktober, met als thema disruptive innovation, op jaarcongres 42 MCA: augustus 2014, nummer 4
In het verleden is ervan uitgegaan dat accounting & control systemen. irrelevant zouden zijn voor startende ondernemingen, aangezien zij
Management control: De adoptie van accounting & control systemen in startende ondernemingen In het verleden is ervan uitgegaan dat accounting & control systemen irrelevant zouden zijn voor startende ondernemingen,
Nadere informatieManagement control: EARLY-STAGE
16 MCA: september 2008, nummer 6 Clara Natoli: beeld Management control: EARLY-STAGE MANAGEMENT CONTROL ONDERZOEKEN TONEN POSITIEF VERBAND TUSSEN MCS EN ONDERNEMINGSPRESTATIES In de literatuur is de afgelopen
Nadere informatieWerknemers en innovatie
Design Charles & Ray Eames - Hang it all Vitra Werknemers en innovatie VIGOR slotevent Stan De Spiegelaere Guy Van Gyes Innovatie STI Science Technology Innovation DUI Doing Using Interacting De kenniswerker
Nadere informatieEFFECTEN VAN HET COMBINEREN VAN STRATEGIEËN EN VAN MANAGEMENTCONCEPTEN RECENTE ONTWIKKELINGEN IN ONDERZOEK
Management accounting & control: EFFECTEN VAN HET COMBINEREN VAN STRATEGIEËN EN VAN MANAGEMENTCONCEPTEN RECENTE ONTWIKKELINGEN IN ONDERZOEK 32 MCA: juni 214, nummer 3 Onderzoekers hebben de laatste jaren
Nadere informatieRecente ontwikkelingen in onderzoek. eerdere bijdrage heeft de auteur enkele studies besproken naar de
Management control: Ontwerp, toepassingen en effectiviteit van kostensystemen Recente ontwikkelingen in onderzoek Naar het ontwerp van kostensystemen, en de antecedenten en gevolgen ervan, wordt de laatste
Nadere informatieM200616. De winstpotentie van personeelsbeleid in het MKB
M200616 De winstpotentie van personeelsbeleid in het MKB dr. J.M.P. de Kok drs. J.M.J. Telussa Zoetermeer, december 2006 Prestatieverhogend HRM-systeem MKB-bedrijven met een zogeheten 'prestatieverhogend
Nadere informatieSamenvatting (Summary in Dutch)
Samenvatting (Summary in Dutch) Een bedrijf dat bereid is om te investeren in innovatie, zal er in de regel ook zeker van willen zijn dat het profiteert van deze innovatie zonder dat een concurrent de
Nadere informatieManagement control: Ondernemerschap en innovatie
Management control: Ondernemerschap en innovatie in control 30 George Spade: beeld Kan een goed ingericht management controlsysteem een stimulans zijn voor ondernemerschap en innovatie? Aan de hand van
Nadere informatieRonde Tafel Gesprek 2015
Ronde Tafel Gesprek 2015 BENCHMARK 2014, 2015 EN 2016 Waar staan we in onze benchmark, wat zijn de belangrijkste kernpunten en hoe rollen we dit verder uit. Onderzoeksplatform SUTO Bench mark Prestatiemanagement;
Nadere informatieDE ROL VAN DE CFO IN HET INNOVATIEPROCES BEYOND THE KILL SWITCH
Ontwikkeling financiële functie: DE ROL VAN DE CFO IN HET INNOVATIEPROCES BEYOND THE KILL SWITCH Innovatie is belangrijk voor ondernemingen en de CFO is mede verantwoordelijk voor het succesvol introduceren
Nadere informatieINNOVATIE EN CONTROL. Management control: De inrichting en het gebruik van. management control systemen. (MCS) kunnen belangrijke
Management control: INNOVTIE EN CONTROL De inrichting en het gebruik van management control systemen (MCS) kunnen belangrijke consequenties hebben voor de soort en mate van innovatie binnen een organisatie.
Nadere informatieBedrijven die investeren in sociale innovatie hebben minder last van de crisis
Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor 2009 Bedrijven die investeren in sociale innovatie hebben minder last van de crisis Rotterdam, 6 oktober 2009 INSCOPE: Research for Innovation heeft in opdracht
Nadere informatieNederlandse samenvatting (Summary in Dutch) Het managen van weerstand van consumenten tegen innovaties
Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch) Het managen van weerstand van consumenten tegen innovaties De afgelopen decennia zijn er veel nieuwe technologische producten en diensten geïntroduceerd op de
Nadere informatieLeiderschap in Turbulente Tijden
De Mindset van de Business Leader Leiderschap in Turbulente Tijden Onderzoek onder 175 strategische leiders Maart 2012 Inleiding.. 3 Respondenten 4 De toekomst 5 De managementagenda 7 Leiderschap en Ondernemerschap
Nadere informatieINNOVATIEVERMOGEN 1 SITUATIE
INNOVATIEVERMOGEN prof. ir. drs. W.J. Vrakking 1 SITUATIE Wat is strategisch innoveren? Het innoveren van de strategie van uw bedrijf, afdeling. Het gaat dan om wat we wel aangeduid zien met het begrip
Nadere informatieCurriculum Vitae. Interim Business Controller RC
Curriculum Vitae Interim Business Controller RC Delfin Finance Contactpersoon: Mark Simons Telefoonnummer: +31 (0)6 523 76 775 E-mail: m.simons@delfin.eu Algemeen Kandidaat Ervaring Samenvatting CVK83
Nadere informatieSIS FINANCE. voor professionals door professionals. consulting. interim management. finance professionals. SIS finance
FINANCE consulting interim management professionals duurzame relaties met onze opdrachtgevers, gebaseerd op kennis van zaken, commitment en oplossingsgerichtheid. OVER FINANCE Finance is een middelgroot
Nadere informatieVerandermanagement. Hoofdstuk 5 Strategie en ondernemingsdoelstellingen
Verandermanagement Hoofdstuk 5 Strategie en ondernemingsdoelstellingen Schema strategie Externe analyse Interne analyse Kansen en bedreigingen (Opportunities, Threats) Confrontatieanalyse Sterkten en zwakten
Nadere informatieVASTSTELLING EN INTERPRETATIE VAN TAAKSTELLINGEN RECENTE ONTWIKKELINGEN IN ONDERZOEK
Management accounting & control: VASTSTELLING EN INTERPRETATIE VAN TAAKSTELLINGEN RECENTE ONTWIKKELINGEN IN ONDERZOEK Taakstellingen ( targets ) vormen een belangrijk onderdeel van management control systemen.
Nadere informatieMASTERCLASS AGILE MANAGEMENT EN LEIDERSCHAP
MASTERCLASS AGILE MANAGEMENT EN LEIDERSCHAP SUCCESVOL TRANSFORMEREN NAAR EEN WENDBARE, TOEKOMSTBESTENDIGE ORGANISATIE NYENRODE. A REWARD FOR LIFE 1 2 INLEIDING ER VERANDERT STEEDS MEER EN STEEDS SNELLER
Nadere informatieProf.dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management, Erasmus University Wetenschappelijk directeur INSCOPE
Prof.dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management, Erasmus University Wetenschappelijk directeur INSCOPE Bevindingen Erasmus Innovatiemonitor Zorg Eindhoven, 5 oktober 2012 TOP INSTITUTE INSCOPE
Nadere informatieINNOVATION BY MAKING LEARNING BY DOING
INNOVATION BY MAKING LEARNING BY DOING 1 INNOVATION BY MAKING, LEARNING BY DOING Bij alles wat we doen, hanteren we deze twee principes. Innovation happens by making. The only way to learn innovation is
Nadere informatieBluefieldFinance. BluefieldFinance. Sense Template. Toegevoegde waarde vanuit inhoud
Sense Template BluefieldFinance Toegevoegde waarde vanuit inhoud De Organisatie Opgericht 2007 Bluefield Finance is als onderdeel van Bluefield Partners in 2007 opgericht door 2 ervaren financials met
Nadere informatieRegie uit een andere Branche. Hoe om te gaan met de vraag en de levering. Facto Magazine Congres 12 mei 2009. www.quintgroup.com
Regie uit een andere Branche Facto Magazine Congres 12 mei 2009 Hoe om te gaan met de vraag en de levering THIS DOCUMENT CONTAINS PROPRIETARY INFORMATION, WHICH IS PROTECTED BY COPYRIGHT. ALL RIGHTS RESERVED.
Nadere informatieManagement rapportage De Waarde van Ondernemerschap
Management rapportage De Waarde van Ondernemerschap Resultaten onderzoek bij bedrijven (MKB) Hoe ondernemend en innovatief is uw organisatie? Woord vooraf Hoe ondernemend en innovatief is uw organisatie?
Nadere informatieONDERZOEKSRAPPORT TOPSECTOREN
ONDERZOEKSRAPPORT TOPSECTOREN Sociale innovatie doorslaggevend voor succes topsectoren: Topsectorenbeleid te eenzijdig gericht op technologische innovatie De markt dwingt bedrijven steeds sneller te innoveren
Nadere informatieMASTERCLASS AGILE MANAGEMENT
MASTERCLASS AGILE MANAGEMENT SNEL EN WENDBAAR WERKEN AAN CONTINUE VERBETERING IN ORGANISATIES LEADERSHIP, ENTREPRENEURSHIP, STEWARDSHIP NYENRODE. A REWARD FOR LIFE INDEX Inleiding 3 Masterclass Agile Management
Nadere informatieHet Management Skills Assessment Instrument (MSAI)
Het Management Skills Assessment Instrument (MSAI) Het zelfbeoordelingsformulier Het doel van deze evaluatie is om u te helpen bij het bepalen van de belangrijkste aandachtsvelden van uw leidinggevende
Nadere informatieBalanced Scorecard. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V.
Balanced Scorecard Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 9 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2 VERSIEBEHEER... 3 2 DE
Nadere informatieInleiding. Inleiding. Een goede Missie, Visie en Strategie (MVS) bestaat uit twee gedeelten: Strategie Ontwikkeling en Strategie Implementatie.
Inleiding Inleiding Veel bedrijven hebben wel eens een Visie, Missie en Strategie uitgewerkt. Maar slechts weinig bedrijven hebben er ook daadwerkelijk voordeel van. Bij veel bedrijven is het niet meer
Nadere informatieSTRATAEGOS CONSULTING
STRATAEGOS CONSULTING EXECUTIE CONSULTING STRATAEGOS.COM WELKOM EXECUTIE CONSULTING WELKOM BIJ STRATAEGOS CONSULTING Strataegos Consulting is een strategie consultancy met speciale focus op strategie executie.
Nadere informatieInvestment Management. De COO-agenda
Investment Management De COO-agenda Vijf thema s 1) Markt 2) Wet- en regelgeving 3 5) Rol van de COO 5 3) Operations 4) Technologie 2012 KPMG Accountants N.V., registered with the trade register in the
Nadere informatieMeten is weten Hoeveel invloed hebben managers op het ontwerp van het prestatiemeetsysteem?
Prestatiemanagement: Meten is weten Hoeveel invloed hebben managers op het ontwerp van het prestatiemeetsysteem? Managers hebben dagelijks te maken met vele soorten informatie. Voor een groot deel komt
Nadere informatieOpschaling van Innovatie
15 SEPTEMBER 2016 Opschaling van Innovatie NRC Live Zorgtechnologie Felix Meritis - Amsterdam Edwin Dekker, Joris van den Hurk 14-9-2016 I 1 Overzicht: Voorstellen FME, Edwin, Joris De uitdaging: obstakels
Nadere informatieSIS FINANCE. voor professionals door professionals. consulting. interim management. finance professionals SIS. finance
FINANCE consulting interim management professionals over sis... duurzame relaties met onze opdrachtgevers gebaseerd op kennis van zaken, commitment en oplossingsgerichtheid. Finance is een middelgroot
Nadere informatieInhoud. Deel 1 Wat is een bedrijf? 17. Inleiding 14
Inhoud Inleiding 14 Deel 1 Wat is een bedrijf? 17 1 Bedrijf en bedrijfskunde 19 1.1 Het bedrijf 20 1.1.1 Organisatie, bedrijf en onderneming 20 1.1.2 Bedrijven zijn organisaties 22 1.1.3 De eenvoudige
Nadere informatieInnovatie support gids
Innovatie support gids Uw gids naar resultaat 1 Uw gids naar resultaat Innovatief duurzaam drukwerk Het drukwerk van deze gids is uitgevoerd in waterloos offset met inkt op plantaardige basis, dit resulteert
Nadere informatieProgram overview. Year 2010/2011 Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science
Program overview 07-Oct-2017 18:22 Year 2010/2011 Organization Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science Education Minors EWI Code Omschrijving ECTS EWI-MI-151-10 EWI-MI-151-10 Minor Entrepreneurship
Nadere informatie2 volgens het boekje
10 balanced scorecard 2 volgens het boekje Hoeveel beleidsplannen leven alleen op de directieverdieping, of komen na voltooiing in een stoffige bureaula terecht? Hoeveel strategische verkenningen verzanden
Nadere informatieManagement control: ONTWERP VAN KOSTENSYSTEMEN EN CONTEXTUELE KENMERKEN RECENTE ONTWIKKELINGEN IN ONDERZOEK. MCA: november 2007, nummer 7
Management control: ONTWERP VAN KOSTENSYSTEMEN EN CONTEXTUELE KENMERKEN RECENTE ONTWIKKELINGEN IN ONDERZOEK 4 MCA: november 27, nummer 7 De afgelopen jaren is een behoorlijk aantal studies verricht naar
Nadere informatieMASTERCLASS INNOVATIEMANAGEMENT & PRODUCTONTWIKKELING
MASTERCLASS INNOVATIEMANAGEMENT & PRODUCTONTWIKKELING NYENRODE. A REWARD FOR LIFE 1 2 INLEIDING Door digitalisering en automatisering wordt de levenscyclus van diensten en producten steeds korter. Het
Nadere informatieHoofdstuk 1: Introducing strategy
Hoofdstuk 1: Introducing strategy Wat is strategie? Definitie Porter: Concurrentiestrategie = verzameling van verschillende activiteiten kiezen om een unieke waardemix te brengen. Onderscheid tussen operationele
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 7. Dankbetuiging 11. Hoofdstuk 1 Inleiding 13. Hoofdstuk 2 Ontwikkeling van de strategie 51
Inhoud Voorwoord 7 Dankbetuiging 11 Hoofdstuk 1 Inleiding 13 Hoofdstuk 2 Ontwikkeling van de strategie 51 Hoofdstuk 3 Planning van de strategie 89 Bijlage hoofdstuk 3 Strategiekaarten 121 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk
Nadere informatieGEBRUIK VAN ABC. Sinds haar introductie in de management accounting literatuur, biedt activitybased
34 MCA: mei 29, nummer 4 Tom Nance: beeld Management control: CONTEXTUELE FACTOREN, EN DE ADOPTIE EN HET GEBRUIK VAN ABC RECENTE ONTWIKKELINGEN IN ONDERZOEK Sinds haar introductie in de management accounting
Nadere informatieThe influence of team diversity inside and outside the team on the level of ambidexterity
The influence of team diversity inside and outside the team on the level of ambidexterity Synopsis onderszoeksplan Afstudeerscriptie Strategisch Management, faculteit Bedrijfskunde, Wendy Poppelaars -
Nadere informatieOpschalen in de praktijk: Groei Max Foundation in Bangladesh. Martijn Thierry, ECSP, 22 september 2011
Opschalen in de praktijk: Groei Max Foundation in Bangladesh Martijn Thierry, ECSP, 22 september 2011 0 Achtergrond Max Foundation Opgericht in 2004 door Steven en Joke le Poole (ouders Max) Doel: verminderen
Nadere informatieDe kracht van een sociale organisatie
De kracht van een sociale organisatie De toegevoegde waarde van zakelijke sociale oplossingen Maarten Verstraeten. www.netvlies.nl Prinsenkade 7 T 076 530 25 25 E mverstraeten@netvlies.nl 4811 VB Breda
Nadere informatieManagement accounting: FINANCIËLE PRESTATIES
Management accounting: DE RELATIE TUSSEN KLANTTEVREDENHEID EN FINANCIËLE PRESTATIES 32 MCA: juli 2009, nummer 5 Amy Johansson: beeld In de afgelopen jaren is er in de management accountingliteratuur veel
Nadere informatieMasterclass Value of Information. Waarde creëren voor de business
Masterclass Value of Information Waarde creëren voor de business Informatie en informatietechnologie maken het verschil bij de ontwikkeling van nieuwe business ideeën. Met informatie kunnen nieuwe innovatieve
Nadere informatieDe controller als choice architect. Prof. dr. Victor Maas Hoogleraar Management Accounting & Control Erasmus School of Economics
De controller als choice architect Prof. dr. Victor Maas Hoogleraar Management Accounting & Control Erasmus School of Economics Wat doet een controller? Hoofd administratie Boekhoudsysteem/grootboek/accountingregels
Nadere informatieInkoop en Finance: voorbij het contract
Inkoop en Finance: voorbij het contract Prof. dr. F.H.M. Verbeeten MBA Utrecht University School of Economics/ Vrije Universiteit Amsterdam EMFC/ARCA Agenda Vertaling van bedrijfsstrategie naar functionele
Nadere informatieDE ECONOMISCH KRACHTIGE STAD
DE ECONOMISCH KRACHTIGE STAD Dr. Gerrita van der Veen Lector Marketing, Marktonderzoek en Innovatie bij de HU Dr. ing. Klaas ten Have Lector Coöperatief Ondernemerschap bij de HU Agenda De Economisch Krachtige
Nadere informatieMASTERCLASS ADVANCED FINANCE & CONTROL
MASTERCLASS ADVANCED FINANCE & CONTROL LEER JOUW BEDRIJFSVOERING IN GOEDE BANEN TE LEIDEN NYENRODE. A REWARD FOR LIFE 1 2 INLEIDING Je wilt jouw kennis en vaardigheden op het gebied van financieel management
Nadere informatieBest? New practice industry-university cooperation. Chemelot InSciTe. www.chemelot-inscite.com
Best? New practice industry-university cooperation Chemelot InSciTe www.chemelot-inscite.com Aanleiding / Externe ontwikkelingen Wetenschappelijke competitie neemt toe; universiteit moet zich op sterktes
Nadere informatieAmsterdamse haven en innovatie
Amsterdamse haven en innovatie 26 september 2011, Hoge School van Amsterdam Haven Amsterdam is een bedrijf van de gemeente Amsterdam Oostelijke handelskade (huidige situatie) Oostelijke handelskade (oude
Nadere informatieThe digital transformation executive study
The digital transformation executive study De noodzaak van transformatie voor kleine en middelgrote producerende bedrijven Technologie verandert de manier waarop kleine en middelgrote bedrijven zakendoen.
Nadere informatieUniversity of Groningen. The impact of political factors on drivers of economic growth Klomp, Johannes Gerardus
University of Groningen The impact of political factors on drivers of economic growth Klomp, Johannes Gerardus IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you
Nadere informatieNoord-Nederlandse Innovatiemonitor 2017
Noord-Nederlandse Innovatiemonitor 2017 Deelrapport Creativiteit en Innovatie Prof.Dr. D.L.M. (Dries) Faems d.l.m.faems@rug.nl Prof.Dr. B.A. (Bernhard) Nijstad b.a.nijsta@rug.nl Dr. B. (Bart) Verwaeren
Nadere informatieBEN JIJ DE NIEUWE PROFESSIONAL? Prof. dr. Frank Kwakman
BEN JIJ DE NIEUWE PROFESSIONAL? Prof. dr. Frank Kwakman MIJN ROUTE NAAR BUSINESS INNOVATIE De waarde van het vak Ondernemerschap als kernthema Ik maak het verschil MOBIELE TELEFOON IN 1999 Ben jij de nieuwe
Nadere informatiewat je van een manager mag verwachten
1 PETER DRUCKER: wat je van een manager mag verwachten Er is niets verhevens aan om een effectieve manager te zijn. Je doet gewoon je werk, net als duizenden anderen. - Peter Drucker Peter Ferdinand Drucker
Nadere informatieInnovatie van dienstverlening via Loket. Reden voor gebruik en gebruikerstevredenheid.
Innovatie van dienstverlening via Loket. Reden voor gebruik en gebruikerstevredenheid. In het kader van het project Innovatie van dienstverlening doet ICOON onderzoek naar de vraag onder welke omstandigheden
Nadere informatieEen model voor personeelsbesturing van Donk, Dirk
Een model voor personeelsbesturing van Donk, Dirk IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below.
Nadere informatieWaardecreatie in industriële markten
Waardecreatie in industriële markten Jos Fleischeuer De marketinguitdaging Being market driven. or driving the market Creating value. and capturing it Building/protecting resources. and exploiting partner
Nadere informatieLeer ze omgaan met onzekerheid. Nils de Witte - StudentsInc
Leer ze omgaan met onzekerheid Nils de Witte - StudentsInc Programma en introductie Leer ze omgaan met onzekerheid verkennende discussie en ideeën nils de witte wat bedoel ik met onzekerheid waarom is
Nadere informatieCo-creatie in verandering
Marijke Smit CMC Co-creatie in verandering Dag van de Orde, 30 oktober 2012 Opbouw Verkenning Adhv casus uit eigen praktijk Theoretisch kader Model WVOO (gebaseerd op Nelson en Burns) Koppeling aan praktijk
Nadere informatie- CONTROLLERS CIRCLE 12 juni 2012-
- CONTROLLERS CIRCLE 12 juni 2012- Martin Jager Partner BDO Westfriesland - CONTROLLERS CIRCLE 12 juni 2012- De Controller van de 21 e Eeuw Dr. André de Waal MBA 12 juni 2012 Controllers Circle West-Friesland
Nadere informatie6. Project management
6. Project management Studentenversie Inleiding 1. Het proces van project management 2. Risico management "Project management gaat over het stellen van duidelijke doelen en het managen van tijd, materiaal,
Nadere informatieDe basis. VanMeijel 3.0: Kwaliteit door productontwikkeling vanuit lange termijn visie. Waardegedreven
VanMeijel 3.0: De basis Wij zijn er van overtuigd dat bouwondernemingen een betere kwaliteit en een hoger rendement kunnen realiseren door meer grip op de complexiteit en dynamiek van het bouwproces te
Nadere informatieSlimmer managen en organiseren kan productiviteit en innovatie in zorg verbeteren
Slimmer managen en organiseren kan productiviteit en innovatie in zorg verbeteren Zorgorganisaties zijn innovatiever dan het bedrijfsleven; Zorgorganisaties investeren gemiddeld 25% meer in sociale innovatie,
Nadere informatieDE IMPACT VAN SAMENWERKING
DE IMPACT VAN SAMENWERKING Ir. Marcel Kloosterman 16 mei 2017 Programma Ontwikkelingen Voorbeelden van samenwerking IXA Polifysiek Amsterdam Data Science Playgrounds Projectaanvraag Smart Culture Leerpunten
Nadere informatiePerformance Management: hoe mensen motiveren met cijfers?
Performance Management: hoe mensen motiveren met cijfers? Prof. Dr. Werner Bruggeman www.bmcons.com De High Performance Organisatie Kenmerken van hoogperformante organisaties (Manzoni): 1. High level of
Nadere informatieMCDA methodiek in SELFIE: meten en wegen
MCDA methodiek in SELFIE: meten en wegen Maureen Rutten-van Mölken SELFIE tweede nationale workshop 29 maart 2018 Agenda 12:00 12:30u Inloop met koffie, thee en broodjes 12:30 12:45u Voorstelrondje 12:45
Nadere informatieWerkdocument Business Modelling
Werkdocument Business Modelling Objectief van dit werkdocument Een goed idee leidt niet vanzelfsprekend tot een succesvolle innovatie. Of het nu gaat om een vooruitstrevend product of dienst, nieuwe kennis
Nadere informatieTechnologie als nieuwe wetenschap Lezing voor KIVI-NIRIA sectie Filosofie en technologie
Technologie als nieuwe wetenschap Lezing voor KIVI-NIRIA sectie Filosofie en technologie Barend van van der der Meulen 11 KiviNiria Rathenaulezingen Rathenau Institute: Introductie Missie Improve public
Nadere informatieHoe zich als (startende) onderneming aanpassen aan een steeds veranderende wereld? Belfius Generation United Academy
Hoe zich als (startende) onderneming aanpassen aan een steeds veranderende wereld? Belfius Generation United Academy 3 Guido Van Nuffelen Fractalen ( recursieve structuur ) Dunbars number 3 dimensies van
Nadere informatieTransformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw
Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw de rol van onderzoek 19 oktober 2017, prof.dr.ir. Jack van der Vorst, lid concernraad Wageningen University & Research Wereldwijde uitdagingen land-
Nadere informatieOVERGANGSREGELS / TRANSITION RULES 2007/2008
OVERGANGSREGELS / TRANSITION RULES 2007/2008 Instructie Met als doel het studiecurriculum te verbeteren of verduidelijken heeft de faculteit FEB besloten tot aanpassingen in enkele programma s die nu van
Nadere informatieONTWERP, GEBRUIK EN EFFECTEN VAN VALUE- BASED MANAGEMENT RECENTE ONTWIKKELINGEN IN ONDERZOEK
Management accounting & control: ONTWERP, GEBRUIK EN EFFECTEN VAN VALUE- BASED MANAGEMENT RECENTE ONTWIKKELINGEN IN ONDERZOEK Value-Based Management (VBM) systemen hebben betrekking op geïntegreerde interne
Nadere informatieDe wereld verandert. En in die transitie liggen kansen. Wij maken bedrijven blijvend beter.
De wereld verandert. En in die transitie liggen kansen. Wij maken bedrijven blijvend beter. building better// De filosofie die bepalend is voor het denken en doen van dutch. Met een prikkelende kijk op
Nadere informatieISO 9001: Business in Control 2.0
ISO 9001: 2015 Business in Control 2.0 Waarom Geintegreerd toepassen verschillende management normen Betere aansluiting normen op de strategie; zorgen voor een goede inbedding in de bedrijfsvoering WAAROM
Nadere informatieKwaliteitszorg met behulp van het INK-model.
Kwaliteitszorg met behulp van het INK-model. 1. Wat is het INK-model? Het INK-model is afgeleid van de European Foundation for Quality Management (EFQM). Het EFQM stelt zich ten doel Europese bedrijven
Nadere informatieKansrijk Innoveren doe je zo
Kansrijk Innoveren doe je zo Frans Jonkman Gerard Berendsen 27 september 2011 Blad 1 Technology development idea concept vision Successful market introduction and new business dream Marketing brainwave
Nadere informatieCuratr als tool voor organisatie-ontwikkeling
THEMA Demi Chau, Ashley Grimmelikhuijsen & Sanne Ghielen Curatr als tool voor organisatie-ontwikkeling Sociaal leren Massive Open Online Courses (MOOCs) zijn al enige tijd een grote trend in onderwijsland.
Nadere informatieMastermind groep. Business Development. Leiderschap in het creëren van een sterke business
Mastermind groep Business Development Leiderschap in het creëren van een sterke business Business Development Leiderschap in het creëren van een sterke business In turbulente tijden staat uw business voortdurend
Nadere informatieDRS HÜLYA TÜRKSEVER PROF DR FINN WYNSTRA ARNOUT KROOK DEPARTMENT OF MANAGEMENT OF TECHNOLOGY AND INNOVATION PURCHASING AND SUPPLY MANAGEMENT
DEPARTMENT OF MANAGEMENT OF TECHNOLOGY AND INNOVATION DRS HÜLYA TÜRKSEVER PROF DR FINN WYNSTRA PURCHASING AND SUPPLY MANAGEMENT ARNOUT KROOK NEDERLANDSE SPOORWEGEN CONCERN INKOOP NRS SEMINAR UTRECHT, 24
Nadere informatieSPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel ORGANISATIE EN MANAGEMENT DONDERDAG 18 JUNI UUR UUR
SPD Bedrijfsadministratie Correctiemodel ORGANISATIE EN MANAGEMENT DONDERDAG 18 JUNI 2015 11.45 UUR 14.15 UUR SPD Bedrijfsadministratie Organisatie en management Donderdag 18 juni 2015 B / 7 2015 NGO -
Nadere informatieBluefieldFinance. BluefieldFinance. Toegevoegde waarde vanuit inhoud
Toegevoegde waarde vanuit inhoud De Organisatie 1 De Organisatie Bluefield Finance is als onderdeel van Bluefield Partners in 2007 opgericht door 2 ervaren financials met een uitgebreide expertise in business-
Nadere informatieMAAK WERK VAN EEN INNOVATIEVE ORGANISATIECULTUUR IN UW KMO
DETAILED CURRICULUM MAAK WERK VAN EEN INNOVATIEVE ORGANISATIECULTUUR IN UW KMO Innovatie is noodzakelijk om in de huidige hyper-competitieve, internationale en volatiele markt continuïteit te kunnen verzekeren.
Nadere informatieDataficatie en agrofood
Dataficatie en agrofood Hoe zorgen we voor nog meer innovatie en bedrijvigheid op het snijvlak van data science en agrofood? Voorlopige uitkomsten verkenning De sector heeft te maken met sterk uiteenlopende
Nadere informatieRegionale Ecosystemen voor Ondernemerschap Prof Dr Erik Stam
Regionale Ecosystemen voor Ondernemerschap Prof Dr Erik Stam Werkconferentie Ecosystemen voor MKB-innovaties, 8 februari 2017, Chemelot Campus Sittard-Geleen Ecosystem Concurreren, verdienen, meedoen,
Nadere informatieInnovatie, ontwikkelingen en samenwerking. Een blik op het micro-mkb op basis van de Innovatief Personeelsbeleid-vragenlijst.
Innovatie, ontwikkelingen en samenwerking. Een blik op het micro-mkb op basis van de Innovatief Personeelsbeleid-vragenlijst. Het onderzoeksproject Innovatief Personeelsbeleid richt zich op de vraag hoe
Nadere informatieNew Business Development Programma s
New Business Development Programma s Leer de business van morgen te creëren Incompany Portfolio 2017 Ons Verhaal. Incompany Portfolio 2017 TimeLabz We leven in bijzondere tijden. De snelle opkomst en adoptie
Nadere informatieSamenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s
Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s In een globaliserende economie moeten regio s en ondernemingen internationaal concurreren. Internationalisatie draagt bij tot de economische
Nadere informatieStrategisch prestatiemanagement in
Strategisch prestatiemanagement in onderhoudscontracten Frank Verbeeten Hoogleraar Accounting/IMA Honorary professor Europe Universiteit van Amsterdam Agenda Aandachtspunten Effectiviteit van activa Fabricagestrategieën
Nadere informatieSamenwerking en innovatie in het MKB in Europa en Nederland Een exploratie op basis van het European Company Survey
Samenwerking en innovatie in het MKB in Europa en Nederland Een exploratie op basis van het European Company Survey ICOON Paper #1 Ferry Koster December 2015 Inleiding Dit rapport geeft inzicht in de relatie
Nadere informatieProf.dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management, Erasmus University Wetenschappelijk directeur INSCOPE Bestuurslid NCSI
Prof.dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management, Erasmus University Wetenschappelijk directeur INSCOPE Bestuurslid NCSI Erasmus Concurrentie & Innovatie Monitor 2008 Bedrijven presteren beter
Nadere informatieSHARED SERVICE CENTERS, OUTSOURCING EN DE FINANCE & ACCOUNTING- FUNCTIE
Management accounting & control: SHARED SERVICE CENTERS, OUTSOURCING EN DE FINANCE & ACCOUNTING- FUNCTIE Shared service centers en outsourcing hebben belangrijke consequenties voor de aansturing van de
Nadere informatiePrestatiemetingen en de Balanced Scorecard
Prestatiemetingen en de Balanced Scorecard Wim Hoyer Arnhem 28 mei 2009 Opzet Presentatie Introductie Interaction Interim Performance management Balanced Scorecard Basisprincipes Wat kun je ermee Game
Nadere informatieHuman capital wordt door diverse auteurs gezien als een value driver. Er is echter
Performance management: METING, WAARDERING EN STURING VAN HUMAN CAPITAL Human capital wordt door diverse auteurs gezien als een value driver. Er is echter weinig bekend over de wijze waarop ondernemingen
Nadere informatieSlimme samenwerkingsmodellen, van idee naar praktijk
Slimme samenwerkingsmodellen, van idee naar praktijk Johan Moyersoen i-propeller Contactgegevens: Johan@i-propeller.com www.i-propeller.com - www.oksigenlab.eu - www.si2fund.com Focus vandaag Van silo-perspectief
Nadere informatie