gemeente Eindhoven Uitnodiging aan Aanw. Uitnodiging aan Aanw.

Transcriptie

1 gemeente Eindhoven Inboeknummer Bladnummer 1 Aanwezig 44 leden 2 mei 2013 Verslagvoor de raad van de gemeente Eindhoven Betreft openbare vergadering van 26 februari 2013, locatie Raadzaal, Stadhuisplein 1, aanvang 17:00 uur, schorsing 19:00 uur, vervolg 20:00 uur, einde 00:10 uur. Uitnodiging aan Aanw. Uitnodiging aan Aanw. R. van Gijzel voorzitter X drs. J. Verheugt griffier X drs. W.G.F. Aarts D66 X F.A.M. Noldus OAE X mw. A.M.J. van den Berkvan TROTS X M.F. Oosterveer VVD X Bragt M. Bouassria GL X drs. M.G. Punte VVD X H. Bouteibi PvdA X mw. drs. E. Quanten D66 X F. van den Broek VVD X A.W.C.M. Raaijmakers PvdA X F.J.A.G. Depla PvdA X R.G.J. Reker LPF X M. van Dorst D66 X A.J.A. Rennenberg OAE X Mw. ir. J.M.C. van Eijs D66 X mw. drs. R.J.A. Richters GL X J.A.A.M. van Erp SP X K.M. Rijnders LE X mw. J.W.H.M. Heesterbeek- Senders Mw. H.J.M.C. van Herk-de Zeeuw SP X mw. M.J.S. de Rooij- D66 X Driessen CDA X ir. J. Rozendaal VVD X E. Isik PvdA X Mw. A.J.M. Schoots PvdA X mw. H.M.E. Jacobs-van VVD X mw. P. Sodenkamp FPS X Nisselrooij J.J.M. de Jong VVD X N.H. Stoevelaar CDA X mw. B.G.M.W. van Kaathoven SP C.M. Stroek LPF X mr. P.P.H.A. Leenders CDA X ir. E. Thewissen VVD X ing. J.R. Legrom VVD X Y. Torunoglu MA PvdA X mw L.H. Lioe-Anjie PvdA X mw drs. W.C.F.M. Verhees PvdA X E.R. Maas SP X R. Verkroost D66 X A. Meulensteen PvdA X mw. drs. K. Wagt CDA X ing. P.A. Mulder OAE X C.H.B. Weijs CDA X ing. T.J.H. van den GL X A.J.O. Wijbenga CDA X Nieuwenhuijzen J.F.A. van Zijl GL X

2 Wethouders: ir. G.C.S.M. Depla X mw drs. M.C.T.M. List-de X Roos mw. drs. M.C.T. Fiers X mw. drs. H.T.M. Scholten X ir. J.B. Helms X mw. drs. M.-A. Schreurs X mw. drs. P. Pistor gem.secr. X Afwezig met kennisgeving: mw. B.G.M.W. van Kaathoven (SP). Dhr. A.J.O. Wijbenga (CDA) aanwezig vanaf uur. Mw. H.J.M.C. van Herk-de Zeeuw (CDA) aanwezig vanaf uur. 2

3 Verslag van het gesprokene 1. Opening en mededelingen. Voorzitter:Ik open de vergadering en verzoek de leden hun plaatsen in te nemen. Ik zou u allen willen verzoeken om een moment stilte te betrachten om het werk van de raad te overdenken. [Stilte] Ik dank u wel. Welkom aan de mensen op de tribune en de mensen die thuis via internet de vergadering volgen. Natuurlijk ook welkom aan de leden. Mevrouw Richters, mag ik u namens de raad en het college condoleren met het overlijden van uw moeder. Ik hoop dat u ook de condoleance over wilt brengen aan de familie. Het is goed dat u er vandaag bij bent. Berichten van verhindering zijn binnengekomen van mevrouw Van Kaathoven. Zij heeft een knieoperatie ondergaan en is daar herstellende van. Zij kan hierdoor niet aanwezig zijn, maar we hebben haar wel een bloemetje gestuurd namens de raad en misschien dat dat helpt in het herstelproces Opheffen geheimhouding Bijlage inzake overzicht verslagen Stuurgroep Woonwagenbeleid bij RIB Beantwoording technische vragen inzake project herhuisvesting woonwagens Tongelresche Akkers. Voorzitter:We gaan over tot de vergadering van vandaag. Allereerst iets over de geheimhouding. Zoals u weet, heeft in de afgelopen weken op een aantal stukken geheimhouding berust. Op sommige van die stukken kan volgens het college de geheimhouding worden opgeheven. Het opheffen van de geheimhouding gaat over het overzicht van de verslagen van de stuurgroep Woonwagenbeleid, zoals die hoorde bij de RIB Beantwoording technische vragen inzake het project Herhuisvesting woonwagens Tongelresche Akkers. U heeft bericht ontvangen dat het college vindt dat de geheimhouding opgeheven kan worden. U heeft er dus in uw voorbereiding rekening mee kunnen houden dat u daar eventueel gewoon in de openbaarheid over zou kunnen praten wanneer de raad nu beslist om de geheimhouding inderdaad op te heffen. Ik wil u voorstellen om dat te doen. Kunt u 3

4 daarmee instemmen? Dan is van dat deel van de stukken de geheimhouding nu opgeheven Opleggen geheimhouding rapporten Orgelplein. Voorzitter:Dan is er gevraagd om inzage in vier documenten met betrekking tot de overeenkomst met Ballast Nedam en de woningcorporatie WOONinc. Dat is onder oplegging van geheimhouding geschied volgens artikel 25, lid 2 van de Gemeentewet. Die geheimhouding moet u vandaag bekrachtigen als raad. Kunt u daarmee instemmen? De heer Rennenberg. De heer Rennenberg: Voorzitter, in de beantwoording van de technische vragen is door de heer Rijnders, SE1, gevraagd naar die , - van Ballast Nedam en daar is antwoord op gekomen uit de geheime stukken. Dat vind ik nou vreemd Toen was het nog openbaar, maar nou is het geheim geworden. Voorzitter: Ik weet niet of de geheimhouding op het hele stuk rust? De heer S. Depla: Nee, precies, als geheimhouding op het hele stuk rust en er allemaal dingen in staan die de belangen van de gemeente kunnen schaden als die openbaar worden, dan is het onze plicht om dat niet openbaar te maken. Dat wil niet zeggen dat elke punt en komma vertrouwelijk moet zijn omdat de belangen van de gemeente in het geding zijn. Vandaar dat wij zoveel mogelijk openbaar hebben gemaakt, maar niet alles, helaas. De heer Rennenberg: Het gaat niet over punten of komma s, maar over een hele reeks van antwoorden en dat vond ik zelf een beetje vreemd. Voorzitter: Ja, dat begrijp ik. Daar moet u verder bij de beraadslaging maar rekening mee houden. De vraag is of nu in elk geval de geheimhouding van de stukken, die vier documenten, bekrachtigd kan worden. Kunt u daarmee instemmen? Dan is dat gebeurd. 2. Beraadslagingen naar aanleiding van raadsinformatiebrieven over de onderzoeken 'herhuisvesting woonwagens Tongelresche Akkers'. Voorzitter:Misschien eerst een paar inleidende opmerkingen. Naar aanleiding van de raadsinformatiebrief van 15 januari zijn er twee technische vragenrondes geweest. Alle stukken, voor zover niet geheim, zijn op het raadsinformatiesysteem (RIS) voor iedereen terug te vinden. Het is, denk ik, van belang dat het presidium op 5 februari 4

5 heeft geconstateerd dat de informatie verkregen uit de onderzoeksrapporten, voor zover beschikbaar, alsmede de twee technische vragenrondes, alsmede de vertrouwelijke informatie die u gehad heeft, voldoende beeld geven om vandaag tot het debat te gaan [ ] een politieke beoordeling van wat voor ons ligt. Dan voor de verwachting van vandaag: in het presidium is besloten dat de sprekersvolgorde wordt vastgesteld bij loting. Die heeft u ontvangen: GroenLinks, Partij van de Arbeid, OuderenAppèl, D66, Lijst Pim Fortuyn, Samen Eindhoven, VVD, Trots op Nederland, SP, Fractie Petra Sodenkamp en CDA. Dat is de volgorde die vandaag gehanteerd wordt. Terwijl wij eerst het voorstel hadden: acht minuten eerste termijn, vier minuten tweede termijn, is voorts besloten om de twee termijnen zelf naar eigen inzicht te kunnen verdelen. De fracties hebben dus ter beschikking: twaalf minuten voor twee termijnen, naar eigen inzicht te verdelen. Als u dus denkt: hoe kan het nou dat de een meer heeft dan de ander: dan komt dat dus daar vandaan. Het zou kunnen dat wij naar een derde termijn gaan omdat wij in het presidium net het volgende hebben afgesproken. Allereerst komt de eerste termijn van de zijde van de raad. Dan wordt er geschorst. Dan komt de eerste termijn van de zijde van het college. Vervolgens komt dan de tweede termijn van de raad en die zal zich hoofdzakelijk richten op eventuele ingediende moties en voorstellen. Daar zal een uitvoerige toelichting worden gegeven door degene die dat heeft ingediend worden toegevoegd, alsmede (dus naast de moties) een reflectie in de tweede termijn op de beantwoording van het college op de eerste termijn. Dat is de tweede termijn. In het presidium is overwogen (dat zal zij later vanavond na de pauze van de eerste termijn van het college) om dan niet ene hele discussie te krijgen over die moties op dat moment, maar een mogelijke derde termijn, waardoor er meer gestructureerd daarover van gedachten gewisseld kan worden. Anders ben je al geweest, dan komt er een motie en moet je het met interrupties doen. We hebben dus gezegd: we verzamelen eerst de moties en in de derde termijn zijn alle fracties op een gelijke manier geïnformeerd met betrekking tot de voorliggende moties en kunnen zij dan hun oordeel daarover geven. Dat is mogelijkerwijs (ik denk) de (meest aannemelijke) werkwijze die wij vanavond zullen hanteren. Eerste termijn raad. Dat betekent dat wij nu overgaan tot behandeling van agendapunt 2. Daarvoor krijgt het woord de fractie van GroenLinks. De heer Van den Nieuwenhuijzen. De heer Van den Nieuwenhuijzen: Voorzitter, vandaag bespreken we de situatie rondom het project Herhuisvesting woonwagens Tongelresche Akkers, of kortweg de 5

6 situatie rond het Orgelplein. GroenLinks wil het vandaag hebben over het nemen van verantwoordelijkheid, politieke verantwoordelijkheid. Daarvoor wil ik eerst met u terugkijken. Dit college heeft de raad 15 januari geïnformeerd over de uitkomst van de onderzoeken en de maatregelen naar aanleiding van de in 2011 ontvangen melding bij het Meldpunt Integriteit van de gemeente Eindhoven. Het proces. Het project Herhuisvesting woonwagens Tongelresche Akkers kent een voorgeschiedenis die teruggaat tot ongeveer GroenLinks constateert dat aan het begin van het project de kaders voor de herhuisvesting veranderd zijn door het toenmalige college, dat de planexploitatie daarmee niet veranderde in het nadeel van de gemeente, dat er druk stond op [ ] huisvesting van de ontwikkelende partijen en ook dat de ingehuurde kracht alleen belast werd met de onderhandelingen over de herhuisvesting. Dat deze kracht zelfs na het aanpassen van het protocol voor de bezoeken nog steeds alleen op pad werd gestuurd om te onderhandelen, is een slechte zaak. Je kunt je afvragen hoe de gemeente hier is omgegaan met haar zorgplicht voor haar eigen medewerkers en ook haar inhuurkrachten. De druk vanuit de ontwikkelende partij, maar ook vanuit de gemeente was duidelijk hoog. Het tempo moest erin blijven. Op basis van de onderzoeksrapporten zijn er disciplinaire straffen uitgedeeld aan de betreffende ambtenaren. Ook zijn er maatregelen genomen binnen de organisatie. Daarnaast constateert GroenLinks dat er aangifte is gedaan van valsheid in geschrifte, naar aanleiding van de conclusies van het onderzoeksbureau. Wat GroenLinks betreft, ligt de bal dan ook nu bij het openbaar ministerie. Zij zijn verantwoordelijk voor de waarheidsvinding en de beoordeling of er wel of niet strafbaar is gehandeld. Daar moet de politiek nu even afblijven. Wat dat betreft vindt GroenLinks dat het college adequaat heeft gehandeld naar aanleiding van de onderzoeksrapporten. Als we kijken naar de beleidsmatige aansturing, constateert GroenLinks dat er op verschillende niveaus gestuurd is, zonder dat alles daarbij goed geregeld werd. Zo zien we dat bij verandering van het financiële kader [ ] uitgangspunten zijn veranderd waarbinnen gehandeld zou mogen worden. Bij de vorming van deze coalitie heeft GroenLinks geconstateerd dat de financiën binnen deze gemeentelijke organisatie niet helder en op orde zijn. Dat maakt sturen en controle lastig. Daar heeft zowel de raad als het college structureel last van. Samen met onze coalitiepartners hebben we dit college dan ook al in 2010 opdracht gegeven om de financiën binnen deze gemeente helder en op orde te krijgen. Daar is het college sindsdien voortvarend mee aan de slag gegaan. Je zou de situatie rond het Orgelplein kunnen zien als een van de uitwassen van het oude beleid. Voorzitter, vandaag wil GroenLinks het ook over de politieke verantwoordelijkheid bij het project Herhuisvesting woonwagens Tongelresche Akkers hebben, want uiteindelijk is het college politiek eindverantwoordelijk voor wat er gebeurt binnen 6

7 het gemeentelijke apparaat. GroenLinks vindt dat bij de presentatie van de onderzoeksrapporten en de raadsinformatiebrief het college nogal snel en makkelijk heeft gewezen naar de verantwoordelijkheden van de ambtelijke organisatie. Natuurlijk, daar zijn fouten gemaakt, grove fouten, maar ook de rol van de verschillende gemeentesecretarissen in die periode en dat zijn er nogal wat en het college, zijn van belang. Daarnaast wil ik ook de rol van de raad niet onbenoemd laten. Wat GroenLinks betreft, mogen we daar dan ook best kritisch over zijn. Als we kijken naar de rol van de raad, moeten we ook kijken waar onze verantwoordelijkheid ligt. In het verleden zijn er door verschillende fracties vragen gesteld over het Orgelplein. Keer op keer heeft het college daar antwoord op gegeven en keer op keer hebben alle fracties aangegeven, op basis van de beantwoording, tevreden te zijn met de verkregen informatie. Voorzitter, wat is voor GroenLinks het nemen van politieke verantwoordelijkheid in dit geval? Wij constateren dat in de afgelopen tien jaar op verschillende niveaus zaken fundamenteel mis zijn gegaan. De verantwoordelijkheid daarvan ligt bij verschillende personen op zowel ambtelijk als bestuurlijk niveau. Voor dit moment wil GroenLinks het debat afwachten en de reactie van het college, om tot een definitief politiek oordeel te komen, maar niet voordat wij u in elk geval een duiding hebben gegeven van onze overwegingen. Dank u wel. Voorzitter: De heer Rennenberg. De heer Rennenberg: Ik zou twee dingen willen vragen aan de heer van den Nieuwenhuijzen. U zegt: een onderzoek vinden wij op dit moment niet opportuun omdat die ambtenaren onder [ ]. Maar als u we die ambtenaar nou uitschakelen? De heer Van den Nieuwenhuijzen: Wat ik heb gezegd, mijnheer Rennenberg, is dat wij op dit moment niet vinden dat wij hier moeten gaan over de strafrechtelijke vraag wie er schuld heeft en wat er is misdaan en daar een oordeel over vormen. Dat willen wij bij het OM laten liggen. Wij vinden dat wij vandaag met elkaar moeten praten over wie er politiek verantwoordelijk is. Daarbij willen wij de inhoud van alle rapporten betrekken, vandaar dat ik aandacht besteed aan bijvoorbeeld de verantwoordelijkheid van de verschillende gemeentesecretarissen en het college, maar ook de raad in de hele periode van 2004 tot nu. Ik vind dat we het daar met elkaar over moeten hebben en wat ik in elk geval wil duiden is dat wij niet met elkaar in debat moeten gaan over de strafrechtelijke kant van deze zaak. De heer Rennenberg: Daar waren wij natuurlijk ook al achter toen we met onze zaak begonnen, maar het gaat er natuurlijk om wie er bestuurlijk en ambtelijk verantwoordelijk is en daarvoor is natuurlijk een onderzoek van de raad van belang. Maar u wilt het onderzoek niet, begrijp ik? 7

8 De heer Van den Nieuwenhuijzen: Ik begrijp uw vraag niet. Kunt u hem herformuleren? De heer Rennenberg: Ik schakel die ambtenaar die nu met justitie in aanraking is gekomen uit. Ik zeg: we pakken alleen het bestuurlijke en het ambtelijke. Dan is het toch een reden om het te onderzoeken? Voorzitter: Wat zegt u? Dan is het toch een reden om het te onderzoeken. De heer Van den Nieuwenhuijzen: Maar u vraagt of ik een nader onderzoek zou willen op basis van de onderzoekrapporten zoals ze er nu liggen? Ik denk dat ik die conclusie ga trekken op basis van de beantwoording van het college vandaag. Voorzitter: Oké. Dank u wel. Dan is nu het woord aan de Partij van de Arbeid-fractie. Mevrouw Verhees. Mevrouw Verhees: Voorzitter, een betreurenswaardige gang van zaken wordt geopenbaard in een serie van onderzoeken die het college ons voorlegt. Betreurenswaardig omdat in het proces rondom de herhuisvesting van woonwagenbewoners vele fouten zijn gemaakt. Door grondig onderzoek zijn deze fouten nu boven water gekomen. Dat is op zich goed. Dat is waarom wij vandaag dit proces op deze manier kunnen bespreken. Er is maatschappelijk geld in het spel, dus het is belangrijk dat we dit ook in alle openbaarheid doen. Na bestudering van alle stukken (dat waren er heel wat) bekroop ons het gevoel: wat is hier veel fout gegaan en wat zijn er veel betrokkenen die fouten hebben gemaakt over een lange periode van tijd! Om het proces enigszins te kunnen duiden voor onszelf, hebben we die periode in drie stukken gehakt: het verleden waarin de besluiten zijn genomen, de periode van het uitkeren van de vergoedingen en de huidige periode. Dan begin ik met de laatste: de huidige periode, waarin een melding bij het Meldpunt Integriteit heeft geleid tot alle voorgelegde onderzoeken. In opdracht van dit college leidde het ene onderzoek naar het andere, omdat er vragen onbeantwoord bleven. Dit college wilde de onderste steen boven. Dat verdient waardering en respect. In het kader van Financiën helder en op orde, waren er voor de melding door het college ook al maatregelen genomen om de risico s van projectfinanciering te verkleinen. Dan terugkijken: het verleden, waarin beslissingen zijn genomen die tot dit beleid hebben geleid. In 2004 is, zoals we allemaal hebben kunnen lezen, het beleid om mensen niet meer te herhuisvesten in aparte kampjes maar in woonwagenwoningen in de wijk, onder beleidsdruk, [ ] van de bewoners en ook druk van de ontwikkelaar teruggedraaid. Dit is gebeurd, zo lezen we, tegen de adviezen in om dit niet te doen. Deskundigen die destijds ervaring hadden met dit soort complexe zaken, werden niet 8

9 meer gehoord. Wij vragen ons wel eens af hoe een en ander gelopen zou zijn als men indertijd niet was gezwicht en het uitgestippelde beleid had doorgezet. We zijn ook benieuwd naar hoe dat toen is gegaan. Er was geen sprake van een unaniem collegestandpunt over een toch zeer gevoelig onderwerp. Wat heeft doen besluiten tot deze ingrijpende verandering van de plannen? Was dat angst? Was dat een principiële overweging? Wat als toen die beslissing niet was genomen en we hadden vastgehouden aan het oorspronkelijke plan? Het verandert op zichzelf de huidige situatie natuurlijk niet, maar het helpt wellicht een context te scheppen waarin indertijd werd geacteerd. Want met deze beleidsverandering werd ook het vergoedingenbudget verhoogd van ,- naar 1 miljoen; een verhoging die binnen de planexploitatie werd opgelost, waar dus ook de raad niet expliciet over is geïnformeerd. We hebben ons (dat mag u best weten), net als GroenLinks, ook verdiept in de rol van de raad in dezen. Vervolgens werd er een externe projectleider ingehuurd, die zich met de uitvoering ging bezighouden. Dan komen we in de periode van de vaststellingsovereenkomst en het uitbetalen. De projectleider gaat aan de gang. Er worden vaststellingsovereenkomsten gesloten voor hoge vergoedingen, maar wel binnen het budget van de 3 miljoen, op basis van vervalste taxatierapporten, waardoor de waarheid doelbewust wordt verdoezeld en achtergehouden. In een sfeer waarin niemand zich graag met het onderwerp bezighoudt en waarin iedereen eigenlijk wil dat dit verhuistraject zo snel mogelijk is afgehandeld, maar waarin de complexiteit van de materie binnen het apparaat toch wordt onderschat. Want laten we wel wezen inmiddels weten we allemaal dat we te maken hebben met bewoners die niet op hun mondje gevallen zijn, dat er bewoners bij zijn die weten hoe ze de boel onder druk moeten zetten en ook niet vies zijn van het dubbel ontvangen van vergoedingen. Ik citeer ter illustratie een bewoner van het Orgelplein uit het NRC van 15 januari jl.: Tijden zijn veranderd. Vroeger, toen Eindhoven nog een groot kamp had met wel 400 wagens, kwamen gemeente en politie met tanks als ze wilden controleren. Toen hadden ze nog respect. Nu fietst de wijkagent zeven keer per dag over het kamp. Dat is toch niet normaal? Dit had wat ons betreft eerder onderkend moeten worden. Wij willen van de wethouder dan ook graag weten hoe het heeft kunnen gebeuren dat een projectleider zo solistisch heeft kunnen of misschien wel moeten opereren. Moet het sein niet per definitie op rood staan op het moment dat we te maken hebben met woonwagenzaken? Ik weet dat dit chargerend klinkt, maar de ervaring leert ons dat inmiddels, en niet alleen hier in Eindhoven. Eenmaal verhuisd begint de grond te verzakken. Ook daarvoor zijn kosten gemaakt door de gemeente, kosten waarover nu nog gesprekken lopen over wie dit moet gaan betalen. Ik wil er hier dus niet te diep op ingaan om dit proces niet te ondermijnen, maar vragen als: welke bouwvergunningen zijn er afgegeven?, Is er 9

10 gebouwd volgens die vergunningen? en Wie was er überhaupt verantwoordelijk voor die fundering? zijn wel vragen die opkomen. Ik wil de wethouder nu wel vragen of zij al iets kan zeggen over waarom er niet vooraf afspraken zijn vastgelegd met WOONinc. voordat tot actie is overgegaan door de gemeente. Hader door de samenwerking aan de voorkant niet een betere afstemming kunnen komen? Voorzitter, waarom kwam niet eerder aan het licht dat er soms veel werd uitgekeerd en soms wel eens dubbel? Wie is er verantwoordelijk voor dat dit niet werd ontdekt? Dat zijn vragen waar wij mee worstelen. Is het te verklaren uit het feit dat er weliswaar hoge vergoedingen zijn betaald, maar toch nog steeds binnen het budget werd gebleven? Is het systeem dan te veel gestuurd op saldo waardoor misstanden niet boven komen drijven? Is het hele proces niet een resultaat van de opeenstapeling van fouten door diverse betrokkenen, ingegeven door een cultuur van angst voor het onderwerp? Is hier voldoende lering uit getrokken? Dat er verantwoordelijkheid moet worden afgelegd is duidelijk - daarvoor zijn we vandaag hier bij elkaar - maar is hier ook sprake van verwijtbaar gedrag? Dat zijn de vragen die ons vandaag bezighouden. Dank u wel. Voorzitter: Dank u wel. Dan is nu het woord aan het OuderenAppèl Eindhoven, de heer Rennenberg. De heer Rennenberg: Dank u wel, voorzitter. Voorzitter, 87 vragen en tientallen vervolgvragen. Evenveel antwoorden, die niet allemaal even helder waren. Openbare stukken en geheim verklaarde stukken, waarvan later bleek dat ze niet compleet waren en moesten worden aangevuld. Op het allerlaatste moment wordt het door ons [ ] overeenkomst van Ballast Nedam wel beschikbaar gesteld [ ] onder geheimhouding. Geheimhouding, waarvan wij weten dat wij daar niet aan meedoen. Tekent u even, mijnheer Rennenberg, zodat we zeker weten dat uw onderzoek ons geen schade kan opbrengen? Schijnbaar is het zo waarlijk helpe mij God almachtig, door mij een viertal malen in deze raadszaal uitgesproken, voor dit college niet voldoende om het vertrouwen te hebben in een raadslid dat verrekte goed weet wat kan en niet kan en wat mag en niet mag. Verder eeuwigdurend zwijgen van de verantwoordelijk wethouder, mevrouw Fiers, die alles overlaat aan haar collega, de heer Depla. De kennis van het dossier Orgelplein wordt geacht aanwezig te zijn bij wethouder Fiers, die sinds 2006 daarvoor verantwoordelijk is. Het is daarom onaanvaardbaar dat in deze kwestie namens het college het woord gevoerd wordt door de niet-eerstverantwoordelijke wethouder. Daarom, voorzitter, vragen wij dat wethouder Fiers, als eerstverantwoordelijke wethouder, verantwoording aflegt voor het gevoerde beleid. Wij verwachten dat duidelijk wordt uitgelegd hoe het zover heeft kunnen komen, op welke tijdstippen zij is ingelicht door de ambtelijke organisatie over de stand van zaken en daarnaast willen wij ook graag weten welke maatregelen zij genomen heeft. 10

11 Voorzitter: Mevrouw Verhees. Mevrouw Verhees: Ja, voorzitter, ik heb twee vragen aan de heer Rennenberg. Het duurde even, want ik moest even nadenken wat u nou precies zei. U heeft het over die geheimhouding. Dat is toch iets wat we zelf in het presidium hebben besloten? Dat is mijn eerste vraag. Vraag twee: u heeft het over de verantwoordelijkheid van de wethouder. Daarvoor zitten we nu toch hier? Of heb ik het niet goed begrepen? De heer Rennenberg: Ik denk dat u het [ ] goed begrepen hebt. U weet het is hier vaak zo dat stukken onder geheimhouding bekend worden gemaakt. Nou, daar is het Ouderenappel niet voor, want wij willen namelijk dat onze burgers, die ons gekozen hebben, van ons mogen weten wat er fout is. Dat kunnen wij de mensen niet uitleggen vooral niet in zo n omvangrijk dossier, waarbij zulke dikke pakken papier zijn uitgereikt. Maar we willen het wel graag uitleggen, uit de eerste hand. Mevrouw Verhees: Maar hebt u dan het gevoel dat er informatie is geheimgehouden die de burger had moeten weten of bent u het met mij eens dat het gaat om het wegvlakken van namen en dergelijke, om mensen in bescherming te nemen? De heer Rennenberg: Het gaat niet alleen om het wegvlakken van namen, maar ik zet grote vraagtekens bij de vraag of wij wel alles hebben, want als wij donderdag moeten vragen om het dossier van Ballast Nedam en het is er niet, en achteraf is het er wel, weer onder geheimhouding, dan zijn ons stukken onthouden! Wij willen graag alle stukken hebben, ook al zijn ze geheim, althans we weten dat ze er zijn, maar we weten het nu niet! Voorzitter: De heer Van den Nieuwenhuijzen. De heer Van den Nieuwenhuijzen: Dank u wel, voorzitter. Mijnheer Rennenberg, uit wat ik teruggekoppeld krijg van het presidium, begrijp ik dat in het presidium duidelijk is afgesproken dat iedereen in deze raad heeft geconcludeerd dat wij voldoende informatie - alle informatie - hebben om dit debat op een juiste manier te voeren. Ik ben een beetje verbaasd over uw uitspraak dat u niet de juiste informatie heeft. De heer Rennenberg: U hoeft niet zo verbaasd te zijn, ik ben toch duidelijk? Wij krijgen niet de geheime stukken, dus ik heb niet alle informatie en de collega s uit mijn partij hebben niet alle informatie. Wij vinden dat er een soort nevel hangt over dit dossier en wij weten niet hoe wij die nevel moeten wegwerken. De heer Van den Nieuwenhuijzen: Dus ik mag constateren dat u er zelf voor heeft gekozen om een aantal onderdelen van de informatie niet te willen inzien. 11

12 De heer Rennenberg: Dat stelt u terecht. Als we dat wel zouden doen, zouden wij op een gegeven moment niet kunnen verwerken wat we gelezen hebben. Dat kunt u ook niet. U kunt mij ook niets zeggen uit de geheime stukken die u gelezen hebt en als mensen (ook ambtenaren) mij vragen hoe de zaak nu loopt, zou ik mijn woord breken en dat wil ik niet. Voorzitter: Ik wil deze discussie niet hier verder. Volgens mij (de heer Van den Nieuwenhuijzen heeft erop gewezen) heeft het presidium dit zeer zorgvuldig met elkaar gewogen. Er is een proces van eerst informatieverkrijging en daarna beoordeling of de informatie dusdanig van aard was dat er een inhoudelijke beoordeling kon gaan plaatsvinden. Dat is tot twee keer toe vastgesteld. Er is één schriftelijke ronde geweest en twee technische rondes. Als we bij de tweede keer antwoord krijgen, is het eigenlijk wel goed. Ik constateer dat het presidium daarbij heeft vastgesteld dat alle noodzakelijke stukken voor een openbare behandeling hier aanwezig zijn en dat u daarmee de beraadslaging kunt doen. Daar was uw fractie ook aanwezig en ik geloof dat we dit debat nu verder kunnen stoppen. U kunt uw betoog vervolgen. De heer Rennenberg: Ja, u kunt dit wel zeggen, maar ik zeg: heb ik alle stukken gezien om het debat hier goed te kunnen voeren? Dat kan wel aan mij liggen, maar het waren stukken die onder geheimhouding waren afgegeven. Voorzitter: Zeker. Nee, maar dat klopt, maar daar heeft het presidium zelf mee ingestemd. Kijk, waarom ik dit als voorzitter zeg, is omdat de suggestie zou kunnen gaan ontstaan dat er opzettelijk stukken niet toegelaten zijn tot de behandeling. Ik geloof niet dat dat aan de orde is. Ik geloof dat het presidium in alle vrijheid heeft kunnen wegen hoe zij met dit proces zouden omgaan. Ik denk dat het wel een absolute voorwaarde is om dit debat te kunnen voeren anders was ik daar ook niet mee akkoord gegaan. De heer Rennenberg: Ik kom daarop, dat zei ik al, omdat er afgelopen donderdag een dossier van Ballast Nedam was waarin woningen voorkwamen. We hebben ernaar gevraagd en ons werd toen gezegd: het was er niet. Achteraf zeg ik: het is er wel, maar het valt onder de geheimhouding. Nou, dan zeg ik: dan had dat stuk daar in eerste instantie kunnen liggen. Het was er niet. Zijn er nou nog meer stukken die Voorzitter:Het verbaasde mij een beetje. Ik heb het aan de griffier gevraagd. Het was bij de griffier niet meer beschikbaar en hij heeft het opnieuw moeten opvragen. Dus u vroeg aan de griffie: is dat stuk er? De griffier heeft moeten zeggen: wij hebben het niet meer. Dat moest toen opnieuw worden gekopieerd en u heeft het toen gekregen. Zo zit het volgens de griffier. De heer Rennenberg: O, zit dat zo. Ik wist dat niet. 12

13 Voorzitter: Dat we daar geen misverstanden met elkaar over hebben. De heer Rennenberg: Dat zou ik ook niet willen. Voorzitter, over duidelijkheid en transparantie gesproken. In eerste instantie kreeg de raad een pakket informatie aangeboden waarvan gezegd mag worden dat er geen touw aan vast te knopen was. Er was meer uitgeveegd in de tekst dan er te lezen was. Niet alleen de duidelijkheid was weggeveegd, ook de mogelijkheid om de controlerende taak als raadslid goed te kunnen uitvoeren. Als je als raadslid alleen geheime stukken mag zien nadat je een verklaring hebt getekend, waarin als het ware met hel en verdoemenis wordt gedreigd, gaat het voor mij en mijn OuderenAppèl te ver. Op die manier kan ik als raadslid de verantwoording niet afleggen aan onze burgers en ook niet goed functioneren. Dat heb ik net al gezegd, mevrouw Verhees, maar ja, u mag mij interrumperen Mevrouw Verhees: Ja, want u heeft het over een nevel boven deze discussie, maar die veroorzaakt u wel zelf op deze manier. Volgens mij hebben we net uitgediscussieerd dat alle stukken boven tafel lagen en nu gaat u gewoon weer hetzelfde De heer Rennenberg: Ja, ik heb mijn verhaal gewoon voortgezet en dat staat er nu eenmaal en dat wil ik ook voortzetten. Voorzitter: [Lacht] Oké. Dat maakt het een stuk eenvoudiger. De heer Rennenberg: Ik zeg u dus: op zo n manier kan ik als raadslid niet functioneren. Helder is dat gedurende een aantal jaren fout op fout is gestapeld. Binnen het ambtelijk apparaat lijkt de zwarte piet al te zijn uitgedeeld. Daarover hebben enkele verontruste telefoontjes mij bereikt. Waarom heeft men niet naar ons geluisterd?, wordt gezegd, Waarom is er geen gebruikgemaakt van onze expertise?, Waarom wordt er geen bestuurlijke verantwoording afgelegd en krijgen wij alleen de schuld? Het is alsof de ambtenaar een schop in de grond heeft gezegd, of tot zijn middel in de modder is weggezakt waar [ ] staat, de klap opvangt en men bestuurlijk doet alsof er niets aan de hand is. De tolerantiegrens van een ambtenaar houdt wel ergens op. Voorzitter, ik draai al lang genoeg mee om vast te kunnen stellen dat het hier een woelige zee betreft, een zee tegen een achtergrond van handelen en onderhandelen, maar dat er nu binnen de gemeente een cultuur is ontstaan van wegkijken, lijkt het wel, waar schijnbaar het ambtelijk handelen wel duidelijk is, maar het bestuurlijk handelen in nevelen gehuld blijft. Dat dossier beslaat een periode van bijna tien jaar, dat wil zeggen dat het zich uitstrekt over drie collegeperioden, over verschillende 13

14 bestuurlijke verantwoordelijken en verschillende burgemeesters. Degenen die verantwoordelijk en medeverantwoordelijk zijn geweest, worden binnen de rapportage nagenoeg aan de waarneming van de huidige raad onttrokken. Vragen en nog eens vragen naar de bestuurlijke verantwoordelijkheid. Er is veel geld uitgegeven. We hebben niet voor niets de overeenkomst met Ballast Nedam opgevraagd, omdat ons informatie bereikte dat het hier om een overeenkomst ging waarmee miljoenen waren gemoeid. Deze overeenkomst was ons niet ter beschikking gesteld. Zoals ik net al zei, hebben we er op het laatste moment naar moeten vragen en dit doet ons de vraag oproepen: Hebben wij nu werkelijk alles? Zo zijn wij bijvoorbeeld benieuwd of er voordat de exploitatieovereenkomst getekend werd een haalbaarheidsonderzoek heeft plaatsgevonden naar de locatiekeuze omdat het algemeen bekend was dat de grond zeer drassig en onstabiel was, en ondanks diverse waarschuwingen en adviezen toch tot ondertekening van deze overeenkomst werd overgegaan. Kort en goed, voorzitter, mijn fractie denkt dat het proces van waarheidsvinding in het belang van de stad en het belang van het ambtelijk apparaat en het belang van de voormalige en zittende bestuurders, moet worden doorgezet, dit maal onder regie van de gemeenteraad. Een gemeentelijke raadsenquête is daarom het aangewezen middel. Betrokken mensen kunnen onder veilige omstandigheden onder ede gehoord worden. Alle betrokkenen in de stad hebben daar recht op. Nee zeggen tegen een enquête is niet in het belang van de betrokken bestuurders. Daarmee wordt de indruk gewekt dat de doofpot op het stadhuis zetelt. Het OuderenAppèl is hier een [ ] persoon van. Alle wethouders die we hier aantreffen hoeven niet bang te zijn voor een raadsenquête en kunnen straks fier en met het hoofd omhoog, rechtop op hun ingeslagen wegen verdergaan. Zo niet, dan zullen ze het hoofd diep moeten buigen en met de pet in de hand moeten ervaren dat ze fout gehandeld hebben. Als de coalitie op dit moment de raadsenquête verwerpt, laadt ze de verdenking op zich dat er zaken zijn die het daglicht niet kunnen verdragen. Voorzitter: Mevrouw Heesterbeek. Mevrouw Heesterbeek: Dank u wel, voorzitter. Mijnheer Rennenberg, u hebt uw kostbare spreektijd gebruikt om ons vooral te vertellen hoe vreselijk veel u moest lezen en wat u misschien allemaal niet hebt mogen lezen. Dat vind ik persoonlijk een beetje jammer, maar ik vind het vooral jammer dat u zo graag een raadsenquête wilt. Mijn fractie heeft het idee, de stellige overtuiging, dat een raadsenquête in ieder geval heel erg duur is en dat een raadsenquête heel erg lang duurt. Bent u het met mij eens dat iedereen in dit huis en iedereen in de stad er eigenlijk wel recht op heeft dat wij vandaag onze zaken op orde krijgen en de lucht zuiveren en dat dat meer in het belang van de stad zou zijn dan een hele bak geld uitgeven en dit traject nog een half jaar of zo uitrekken? 14

15 De heer Rennenberg: Wat ik nou zo mooi vind is dat het uit de mond van iemand van de SP komt, want ik kan mij goed de discussie herinneren rond de heer Pastoor toen uw voorganger, Bernard [Gerard] zei: de onderste steen moet bovenkomen, koste wat kost! Bij Pastoor is er niets uitgekomen. Ik weet niet of hier iets uitkomt, maar dat u nu aangeeft dat het lang duurt en geld kost, dat verbaast me ten zeerste. Voorzitter: Mevrouw Heesterbeek. Mevrouw Heesterbeek: Mijnheer Rennenberg, dat mag u verbazen. Ik voel mij niet gebonden aan bepaalde tradities binnen de SP-fractie door de jaren heen. Ik vertel hoe wij er op dit moment in staan en in deze tijd, waarin we zuinig moeten zijn met onze centen, en daarbij ook vooral meegenomen dat mijn fractie het gevoel heeft dat er al heel erg veel voor ons duidelijk is -in dat kader stel ik uw die vraag. De heer Rennenberg: Ik vind (en nu citeer ik uw voorganger Bernard [Gerard] maar): dat de onderste steen mag bovenkomen en dat mag best centen kosten, maar het hoeft allemaal niet zo duur te zijn als het bij [de kwestie] Pastoor was, met negen rapporten van professor Caminada van [4iTrust]. Dat kan miljoenen kosten! Zo duur hoeft deze enquête niet te zijn. Wij zijn zelf ook oud en wijs genoeg om goed te onderzoeken en tot goede conclusies te komen. Een raadsenquête ik denk dat de mensen in Eindhoven dit nog niet zo slecht zouden vinden. Voorzitter: Mijnheer Van Dorst. De heer Van Dorst: Voorzitter, dank u wel. Ik constateer een bijzondere combinatie: u roept op tot een raadsenquête om mogelijk tot meer informatie te komen, en tegelijkertijd geeft u aan dat u bepaalde informatie niet tot u wenst te nemen. Kunt u dit voor mij even toelichten, want dat botst voor mij heel erg. De heer Rennenberg: Dat het botst, daar kan ik natuurlijk niets aan doen, maar dat u dat niet begrijpt, dat ik, een raadslid die bijna twintig jaar in deze raadszaal zijn werk doet, graag openbaarheid heeft. Ik denk dat uw achterban ook graag openbaarheid heeft en precies wil weten wat er aan de hand is. De raadsenquête is daar het geijkte middel voor. Dat is altijd zo gebleken en zelfs u als partij u moet eens naar uw partijleider in Den Haag kijken, die schermt er bijna dagelijks mee zou er niet zo n felle tegenstander van zijn, zou ik zeggen De heer Van Dorst: Ik houd ontzettend van openbaarheid, maar ik begrijp ook dat je sommige stukken, en in dit geval bepaalde overeenkomsten, niet openbaar maakt. Of dat je onderdelen niet openbaar maakt. U kiest ervoor om daar geen kennis van te nemen en vervolgens vraagt u om alles te laten onderzoeken. U kiest er zelf voor om sommige stukken niet in te zien. 15

16 De heer Rennenberg: Maar dat onderzoek is dan anders dan wat ik gedaan zou hebben. Dat wordt door de raad gedaan, alles in openbaarheid, ambtenaren die niet, bij wijze van spreken, een schop onder hun kont hebben gekregen, waartegen maatregelen zijn genomen, die hartstikke ongerust zijn en die tegen mij zeggen: kunnen jullie daar nou niets aan doen? Zorg dan toch in ieder geval dat er een goede sfeer in het huis blijft en een goede sfeer onder het college en een goede sfeer onder de raad. Daar kunnen openbaarheid en zo n enquête echt aan bijdragen. Voorzitter: Mevrouw Verhees. Mevrouw Verhees: Ja, voorzitter, u zegt: de onderste steen moet boven. Daarover ben ik het absoluut met u eens, maar wat mij verbaast we zitten hier in een debat om te praten over dit onderwerp. U heeft mij net gehoord, ik heb ook een aantal vragen gesteld, en u zegt nu al, bij voorbaat, dat het debat eigenlijk overbodig is, want u weet nu al dat u niet genoeg informatie heeft. En dat terwijl we dit in het presidium hebben besproken. Daar zat uw partijgenoot gewoon bij. U heeft het over de traditie van de SP, maar nu heb ik het over de traditie in uw partij: u zit ook in het presidium en daar is besloten dat wij op basis van de informatie die we nu hebben, dit debat kunnen aangaan. Voorzitter: Ik denk dat we in herhaling vallen Mevrouw Verhees: Mijn vraag is: wat denkt u dan dat de meerwaarde is van zo n raadsenquête? Kunt u dat nu al beslissen? De heer Rennenberg: Kijk, die onderste steen komt hier vanmiddag niet boven. Dat kan ik u nou gewoon garanderen. Ik heb een goede fles wijn, mijnheer Van den Broek, om te verwedden. U zit wel te zwaaien [ ], maar een raadsenquête kan voorkomen dat we schuchter tegen wethouders aankijken (vooral die van uw partij). Ik hoop dat die raadsenquête dan door hen goed zal uitvallen. Voorzitter: Oké, we gaan naar de volgende spreker. Dat is de heer Van Dorst, namens de fractie van D66. De heer Van Dorst: Dank u wel, voorzitter. Het Operaplein, de verhuizing van bewoners, de bijzondere afspraken die al zijn gemaakt leveren, denk ik, stof genoeg om je eens in te verdiepen. D66 ziet in ieder geval in de omvangrijke stukken die ons ter beschikking staan, voldoende aanleiding om kritisch te staan tegenover keuzes die in het verleden zijn gemaakt. Ik neem de belangrijke onderdelen voor ons even met u door. Dat zijn er vier. 16

17 1. In 2004 zijn nieuwe keuzes gemaakt om herhuisvesting van woonwagenbewoners vast te stellen. Voor D66 was dat destijds, en nu nog steeds, een vreemde keuze. Ik licht dat zo meteen nog verder toe. 2. De verhuizing is geen apart project, het is een onderdeel van het totale project Gebiedsontwikkeling Tongelresche Akkers. Door alles samen te brengen ontstaat een weinig transparant geheel. 3. De verhuizing van bewoners gebeurt onder de verantwoordelijkheid van één persoon, een medewerker met een haast ongekende vrijheid op dit gebied. 4. Hoe gaan we hier in de toekomst anders mee om? De keuzes die destijds gemaakt zijn om eenmalig af te wijken van het standpunt om geen nieuwe woonwagenlocaties te ontwikkelen en de keuze om het vergoedingenstelsel los te laten, is het punt dat ik met u wil doornemen. Voor de fractie van D66 was het toen (en nu nog steeds) een vreemde keuze om dit soort uitzonderingen te maken. Wat was er zo bijzonder aan de ontwikkeling van Tongelresche Akkers dat hier een nieuwe locatie gerechtvaardigd was? We heffen het ene op en richten het andere in. Bij een heel nieuwe start van Tongelresche Akkers had ook gekozen kunnen worden voor bijvoorbeeld een inpassing van de bestaande locatie aan de Joost de Momperstraat in de nieuwe wijk. En er had ook gekozen kunnen worden voor het vasthouden aan de keuze om bewoners elders te huisvesten, niet zijnde een nieuwe woonwagenlocatie. Van beide voor de hand liggende keuzes is geen gebruikgemaakt. Er is gekozen om toch, eenmalig, een nieuwe woonwagenlocatie in te richten. Hiermee schep je een precedent en zet je het begrip eenmalig wel heel erg op de tocht. Als dan eenmaal die keuze is gemaakt, blijkt dat ook het vergoedingenstelsel voor verhuizingen is losgelaten. Dat is inderdaad de term die is gekozen: het vergoedingenstelsel los te laten. Dan nog even meteen de schaalgrootte waar we het over hebben: het was 7.500,- per verplaatsing. Door dat loslaten, schieten we naar ,- per verplaatsing! Dan even een citaat: bij de start van het project was veel financiële speelruimte. Dat betekent dat niet is gekeken naar wat de kosten van de verhuizing zijn, welke vergoeding we op andere plekken in Eindhoven betalen, wat maatschappelijk verantwoord is, maar dat is gekeken of er geld binnen het project beschikbaar is! Dat is natuurlijk niet de manier waarop je dat moet doen. De fractie van D66 hoort daarom graag van het college op dat eerste onderdeel hoe zij staat tegen de keuze van toen om eenmalig een nieuwe woonwagenlocatie in te richten, en hoe zij staat tegenover het loslaten van het vergoedingenstelsel waardoor de vergoeding steeg van 7.500,- naar ,- per verplaatsing. We hebben even een snelle zoektocht op internet gedaan en dan leer je dat je met ,- een aardig eind op weg bent om een woonwagen of een woonwagenwoning aan te schaffen of in te richten. Voorzitter: De heer Van den Nieuwenhuijzen. 17

18 De heer Van den Nieuwenhuijzen: Dank u wel, voorzitter. Ik ben een beetje verbaasd over uw woordkeus. U zegt nu al twee keer: de vergoeding voor de verplaatsing van 7.500,- naar ,-, maar voor zover wij hebben begrepen uit alle onderzoeksrapporten, is die 7.500,- juist om te verhuizen van een woonwagen naar een reguliere woning en was de ,- voor het verplaatsen van een woonwagen, wat ook een deel van de stijging van de kosten zou kunnen verklaren. De heer Van Dorst: U geeft terecht aan dat de 7.500,- de gebruikelijke vergoeding is om [ ] woningen te verhuizen. Waarom dat hier zo extreem veel hoger moet zijn, is wel een vraag die wij ons stellen. De heer Van den Nieuwenhuijzen: Dat begrijp ik, maar ik wil in ieder geval aangeven dat de 7.500,- in ieder geval niet bedoeld was om een woonwagen te verplaatsen, maar om te verhuizen van een woonwagen naar een reguliere woning. De heer Van Dorst: Dank u. Dan kom ik bij het tweede onderwerp dat ik heb aangestipt. Dat is de keuze om de verhuizing te beschouwen als een geheel van Tongelresche Akkers in plaats van het te zien als een apart project. Voor de fractie van D66 bijzonder, omdat nieuw beleid is gericht op het normaliseren van de relatie tussen woonwagenbewoners en de gemeente en andere instanties, en van de positie van woonwagenbewoners in de samenleving. Als beleid gericht is op de normalisatie van de relatie, dan betekent dat in onze ogen dat die relatie blijkbaar niet goed is. Dat moet toch aanleiding zijn om hier op de juiste, gepaste, wijze mee om te gaan? Juist door de verhuizing projectmatig onderdeel te laten zijn van een groot allesomvattend project, bestaat het risico dat bij keuzes voor betalingen, misstanden worden meegenomen op de grote hoop. Als je de relatie wilt normaliseren moet je erkennen dat de relatie toen niet goed was en dat je kritisch moet zijn, in gesprekken, in overleggen en vergaderingen (waar blijkbaar niet werd gesproken over financiën). Daar horen wij graag een toelichting op, niet alleen over het feit dat het zo was (we hebben namelijk kunnen lezen dat die toelichting niet gekomen is), maar over hoe het komt dat er niet is doorgevraagd. Bij het hebben van een niet-normale relatie denkt de fractie van D66 dat het juist verstandig is om in overleggen waar voortgang van het project Tongelresche Akkers aan de orde komt, specifiek stil te staan bij de verhuizing van woonwagenbewoners en dan in de sfeer van: Gaat het goed qua planning? en Gaat het goed qua financiën? En als het antwoord is: Ja, het gaat goed, dat niet zomaar te accepteren, maar daarin wat door te vragen. Dan onderdeel 3. Dat is misschien wel het belangrijkste Nee, niet misschien, dat is het belangrijkste onderdeel voor onze fractie. Eén persoon is projectleider en die is verantwoordelijk voor de hele verhuisoperatie. Hij krijgt een haast ongekende 18

19 vrijheid om die verhuizing te realiseren. Die ene persoon, toevallig een medewerker die van buiten komt, komt overigens pas in beeld als blijkt dat intern niemand kan of wil. Dat is een eerste signaal, volgens ons. Er is intern onvoldoende kennis of durf, dat weet ik niet, om de verhuizing van de bewoners van de Joost de Momperstraat naar het Orgelplein te begeleiden. Dat mag je dan niet aan één persoon van buiten overlaten. Er moet bij dat eerste signaal het besef zijn dat er iets bijzonders aan de hand is. Daar komt een tweede, nog duidelijker signaal bij: de betreffende medewerker geeft aan bedreigd te zijn in de uitvoering van zijn taken. Dan, collega s in de raad, stel ik u voor om dat eens even in de persoonlijke sfeer voor te stellen. U bent bezig met uw werk en u krijgt te maken met een ernstige persoonlijke bedreiging. Gaat u dan de volgende dag met even veel plezier naar uw werk? Gaat u dan in het vervolg met even veel plezier en vertrouwen naar de persoon die u bedreigde? Gaat u verder met het voeren van de onderhandelingen waar u mee bezig was? De interne oplossing was om een melding te doen bij de politie. Ik vraag u nogmaals, collega s, stelt u zich dat eens voor Nadat u bedreigd bent, is de reactie van uw werkgever om dat ook te melden bij de politie. D66 verwacht op zo n moment een blijk van erkenning. Een blijk van erkenning bij de werkgever, de gemeente Eindhoven dus. Hier is blijkbaar meer aan de hand! Moet je, moeten wij, deze man alleen op pad sturen om deze taken uit te voeren? Moeten dat niet meerdere mensen zijn? Een paar willekeurige vragen, waarvan ik had verwacht dat ze toen aan de orde zijn geweest. Moeten de onderhandelingen op die locatie worden gevoerd, of hier op het stadhuis? Is er in het vervolg van de onderhandeling een vorm van bescherming aanwezig? Heeft de bedreiging consequenties voor degene die ze heeft geuit? En zo kun je daar nog een aantal vragen bij bedenken. In ieder geval is het bijzonder genoeg om te constateren dat één persoon onder een bepaalde sociale druk deze onderhandeling heeft moeten uitvoeren en tot een keuze is gekomen waarvan we allemaal kennis hebben kunnen nemen. Voorzitter: De heer Van den Nieuwenhuijzen. De heer Van den Nieuwenhuijzen: Dank u wel, voorzitter. Constateert u ook, samen met GroenLinks, dat er na de melding ook een ander protocol is opgesteld waarbij duidelijk is gesteld dat men niet meer alleen richting deze bewoners mocht gaan, maar dat ze juist met z n tweeën moesten gaan? En dat ondanks dat protocol deze mijnheer uiteindelijk toch alleen met de woonwagenbewoners is gaan praten? Wat vindt u daarvan? De heer Van Dorst: Ik heb in de stukken kennis kunnen nemen van het nieuwe protocol. Ik vind het wel bijzonder dat deze persoon in die periode niet alleen deze vrijheid heeft gekregen, maar eigenlijk heeft moeten acteren in zijn eentje. Ik hoor graag een reactie op de vraag hoe dat zo gekomen is en waarom er op dat moment 19

20 niet anders op geacteerd is, los van de vraag of je daar al een protocol onder hebt liggen. Voorzitter: De heer Rennenberg. De heer Rennenberg: Ik geef u honderd procent gelijk in wat u nu vertelt, maar ik neem aan dat die inhuurkracht toch niet betaald heeft. Ik denk dat er iemand anders tussen zit die daadwerkelijk de financiën heeft overgedragen. Dan ligt de schuld eigenlijk niet bij die inhuurkracht, maar bij degene die overdraagt. De heer Van Dorst: In de stukken die ik gelezen heb (dat is het voordeel als je alle stukken doorneemt), heb ik in ieder geval kunnen lezen dat één persoon verantwoordelijk was voor zowel de onderhandelingen als het administratief beschikbaar stellen van de betalingen. De heer Rennenberg: Nou, ik zeg u dat dat niet kan. De heer Van Dorst: Ik heb gelezen dat dat zo is, en ik hoor daar graag een reactie op. Voorzitter: De heer Rijnders. De heer Rijnders: Ik heb toch een vraag: u zegt op een gegeven moment dat de inhuurkracht alleen op pad ging. Hij is bedreigd. Bent u op de hoogte van hoe dat is opgepakt door de ambtelijke organisatie? U stelt ook dat hij de beslissing heeft moeten nemen om toch alleen op pad te gaan, terwijl het protocol was aangepast. Waarop baseert u dat? De heer Van Dorst: Wat ik teruglees in een overzicht, een historische lijn, is dat deze man in zijn eentje onderhandelingen aan het voeren is, onderwijl bedreigd is in dat proces, en dat er dan een melding komt van dat melden we ook bij justitie. Ik zie ook dat later [ ] aanpassingen in het protocol zijn gemaakt. Ik vraag me dus af hoe het kan ontstaan dat één persoon op dit kwetsbare gebied [moet handelen]. Er is wel eerder geconstateerd dat de relatie verstoord is) Ik vind dat je dat niet moet doen. Voorzitter: Oké. U kunt uw betoog vervolgen. De heer Van Dorst: Dan probeer ik toch bij mijn laatste stukje aan te komen. Dat zijn de lessen die we leren uit dit bijzondere, vervelende traject. Als we morgen voor eenzelfde keuze staan, wat doen we dan anders dan toen? Waar zien we dat er fouten zijn gemaakt en hoe voorkomen we dat we deze fouten in de toekomst weer maken? Voor de fractie van D66 heeft veel van dit project te maken met een analyse van risico s. Het besef had er moeten zijn dat een verhuizing een bijzonder risicovol project was. Voor dergelijke trajecten verwachten wij daarom het gebruik van 20

21 risicomanagement. Wij horen van het college graag welke lessen zij heeft geleerd en welke stappen zijn ondernomen om dit soort excessen in de toekomst niet meer te hoeven meemaken. Dank u wel. Voorzitter: Dank u wel. Dan is nu het woord aan de heer Reker namens de Lijst Pim Fortuyn. De heer Reker: Voorzitter, dank u wel. Na een externe melding bij het Meldpunt Integriteit van de gemeente Eindhoven, is in augustus 2011 de raad op de hoogte gebracht dat bij het project Herhuisvesting woonwagens Tongelresche Akkers mogelijk onterechte betalingen zouden zijn gedaan door een toenmalige medewerker. Ook zou deze voormalig medewerker zich schuldig hebben gemaakt aan ongewenste belangenverstrengeling. Vervolgens deelde het college naar aanleiding van deze ongeregeldheden de raad mede een onderzoek naar deze ongeregeldheden te laten instellen. Het via het uitzendbureau lopend contract met de ingehuurde projectleider was door het college inmiddels verbroken. In juni 2012 werd de raad in kennis gesteld van de eerste resultaten die Hoffman Bedrijfsrecherche boven tafel had gekregen. Hoffman adviseerde vervolgonderzoeken die dan ook werden uitgevoerd. In de commissievergadering van 15 januari 2013 hebben wij van wethouder Depla vernomen dat er bij het project Herhuisvesting woonwagens Tongelresche Akkers wel meer niet in orde was dan onterechte betalingen en ongewenste belangenverstrengeling. Inderdaad, voorzitter, drie jaar na het aantreden van deze coalitie. Het onderzoek bracht aan het licht dat er vermoedelijk valsheid in geschrifte was gepleegd, maar ook dat er vermoedelijk sprake is geweest van valse taxaties, zoals het aanpassen van taxaties en dubieuze transport- en verhuiskosten. Verder werden vermoedelijk illegale bouwseltjes voor meer dan de hoofdprijs getaxeerd en het uitbetalen gebeurde veelal zonder mandaat en/of de juiste documenten. Het woordje vermoedelijk wordt drie jaar na het aantreden van deze coalitie nog steeds geschreven. Kort gezegd, voorzitter, bijna tien jaar lang zijn er veel, heel veel grove fouten gemaakt, zonder dat er door elkaar opvolgende Eindhovense colleges werd ingegrepen. Duidelijk is wel dat de huidige verantwoordelijke wethouder van woonwagenzaken en stedelijke ontwikkeling vanaf 2006 betrokken is geweest bij het project Tongelresche Akkers. Voorzitter, er is bij dit project nog veel meer aan de hand. Zo blijken de funderingen van het Orgelplein niet bestand tegen het gewicht van de woonwagens, zoals we deze chalets maar zullen blijven noemen. Of het management, [ ] Wooninc. of de gemeente Eindhoven moet zijn, laat ik in het midden, maar er was weinig tot geen sturing, zoals in een van de onderzoeksrapporten is te lezen. Iedereen moet het zelf maar uitzoeken. En dat gebeurde dan ook, met alle negatieve gevolgen van dien. Uit deze context blijft de vraag overeind staan of Wooninc. voor deze grondverzakkingen 21