Sportkeuring: wat is het en waarom?

Transcriptie

1 Sportkeuring: wat is het en waarom? Robert van Oosterom Sportarts en cricketer als jeugdvoetballer goedgekeurd voor militaire dienst afgekeurd

2 Portugal..

3 Inhoud Casuistiek Wat doet een sportarts? Historie en aantallen sportkeuringen Waarom sportkeuringen? Verschillende soorten sportmedische onderzoeken en keuringen Lausanne-preparticipatie-screening

4 Goedkeuren = goed keuren! Prof. voetballer, nadagen carrière, aanstellingskeuring PSV Goedkeuren? Ja, maar alleen prestatiecontract NB: was toen ook niet de oplossing voor het spitsenprobleem van PSV

5 Goedkeuren = goed keuren! Man, 40 jaar, echtgenote overleden aan mammacarcinoom Wil deelnemen aan de Alpe d Huzes Verplichte uitgebreide vragenlijst van de organisatie: Fam + voor coronairlijden (<55 jr) BMI 30 fietst <1 jaar Goedkeuren? Eerst goed keuren

6 Casus Vrouw, 25 jaar. Recr hardlopen, sinds 1 jaar, ½ marathon van Ehvn gelopen in 1hr30 RvK: familiaire belasting HCM (moeder, opa, tante) en AF (vrijwel hele familie). Screening 2004 met ECG en echo: g.b. A/ gb O/ lange slanke dame. RR rechts 115/70 links 120/70. Over het hart graad 3/6 vrij grove laat-systolische souffle pm 3 e -4 e icr links, toenemend bij Valsalva. Normale perifere pulsaties. ECG: volgende dia. IECG: g.a. Wmax 220 watt ( 115% ), RR gb.

7 Sr, nl as, QRS niet verbreed, pathologische q-golven I, avr, avl, V1-2; neg T III (vlak in avf); opgetrokken ST V1-2.

8 Vervolg casus Vragen: heb ik het ook? Hoe verder met sport? Pikant: liever niet het medische circuit in, gezien mogelijke consequenties voor hypotheek etc. en de gedachte dat er mogelijk geen goede behandeling is. Ze hoopte door het sportmedische onderzoek bij TopSupport uit het officiële medische circuit te kunnen blijven ( sportarts is geen specialist???) Advies? Stil houden? Verder onderzoek? Sport?

9 Casuistiek Wat doet een sportarts? Historie en aantallen sportkeuringen Waarom sportkeuringen? Verschillende soorten sportmedische onderzoeken en keuringen Lausanne-preparticipatie-screening

10 Kerntaken sportartsen TopSupport Blessureconsulten Sportmedische onderzoeken en (verplichte) sportkeuringen Functie als teamarts: EiffelTowers- en Swimmers, o.a.judo (CTO) Case-manager revalidatieprogramma s: Hartrevalidatie Oncologische revalidatie ( REACT -studie) (Aansturen (eigen) fysiotherapie!!!) (Diverse andere preventieve activiteiten)

11 Historie sportkeuringen 1928 eerste sportkeuringsburo s, Olympische Spelen A dam 1976 start opleiding (weg met de 10 diepe kniebuigingen!!) 1986 sportarts = sociaal geneeskundige SGRC 1992 sportpoli s in ziekenhuizen 2003 arts voor maatschappij en gezondheid 2004 afwijzing klinisch specialisme 2012: 122 sportartsen, 32 i.o.; 57 SMA s, waarvan 26 intramuraal 2012 nieuwe procedure aanvraag erkenning als klinisch specialisme

12 Aantallen sportmedische verrichtingen 2011 Nederland: NZ HC SMO s Afgelopen jaren ongeveer 4-5% groei TopSupport: 1000 (+100) (-50) Totaal +8% Maar: ook 250 hartreva intakes en 200 controles En: meer begeleidingsuren CTO, EiffelSwimmers en -Towers

13 Casuistiek Wat doet een sportarts? Historie en aantallen sportkeuringen Waarom sportkeuringen? Verschillende soorten sportmedische onderzoeken en keuringen Lausanne-preparticipatie-screening

14 Waarom een sportkeuring? (Wettelijk) verplicht vanuit bond of organisatie Verzoek sporter: 40+ en (weer) willen gaan sporten Welke sport is geschikt voor mij? Wat is mijn HF-max? Trainingszones- en adviezen Prestatieverbetering Meerdere blessures, en nu? Materiaaladviezen Prestatieverslechtering - inspanningsintolerantie: Waar ligt de beperkende factor: hart longen spieren? Cardiovasculair risicoprofiel

15 Kosten? Van 100,- tot 400,- Vergoeding zorgverzekeraars: aanvullend pakket Zie Eigen risico intact!

16 Casuistiek Wat doet een sportarts? Historie en aantallen sportkeuringen Waarom sportkeuringen? Verschillende soorten sportmedische onderzoeken en keuringen Lausanne-preparticipatie-screening

17 Welke soorten keuringen? PAR-Q vragenlijst bij instroom Top & Fit Basis Sportmedisch Onderzoek Basisplus Sportmedisch Onderzoek Groot Sportmedisch Onderzoek Uitgebreid Sportmedisch onderzoek Topsportmedische analyse TPI -Golfkeuring

18 BSMO + Vragenlijst ~ sport- en familie-anamnese RR, L, G, BMI, vet%, buikomvang Visus Alg. lichamelijk onderzoek (Screenend) lab: Hb/Ht/MCV, glucose, HbA1c, Cholesterolprofiel, creatinine, g-gt Spirogram ECG (Sport)advies en rapportage

19 GSMO Als BSMO+, maar met: Of met: Protocol afh. getraindheid 8-12 minuten RAMP

20 Wanneer (geen) ergometrie? RR op cardiovasculair incident bij: man met DM leeftijd >55 jaar > 1 cardiale risicofactoren Geen ergometrie indien a priori kans op coronairlijden laag (bv asymptomatische vrouwen) (NB: trainingsadviezen op maat altijd nuttig ) Freeman et al, BJSM 09

21 Resultaten GSMO GS 15 afwijkende insp-ecg (ST-depressie > 1mm) 3 x CABG 3 x AF Geschat: 15% hypertensie 30% BMI >25 15 % totaal chol > 5 mmol/l NB: diverse redenen van komst

22 USMO Als GSMO, maar met: Spiro-ergometrie Lactaatbepalingen Bepalen: beperkende factor - pathologie anaerobe drempel belastbaarheid ~ VO2max trainingszones

23 Topsportmedische analyse Screening totale belasting topsporter: uren training reizen, studie, sociaal, psychisch POMS piekmomenten pulmonale screening Zwemmen Tandheelkundige screening! Uitgebreide labscreening Op zoek naar overtraining!!!

24 TPI-Golfmedisch onderzoek

25 Casuistiek Wat doet een sportarts? Historie en aantallen sportkeuringen Waarom sportkeuringen? Verschillende soorten sportmedische onderzoeken en keuringen Lausanne-preparticipatie-screening

26 plotse hartdood Regelmatig wordt in het nieuws melding gemaakt van sporters die plotseling overlijden. De gunstige effecten van sport worden op deze manier soms overschaduwd door het overlijden van gezonde sporters. Dit roept vaak vragen op; hoe vaak komt dit voor? Had dit voorkomen kunnen worden?

27 Plotse hartdood: kleine aantallen...grote gevolgen Prevalentie cardiovasculaire afwijkingen verantwoordelijk voor plotse hartdood in jonge atleten is ongeveer 0.3% oftewel 3 per 1000 atleten ** Incidentie plotse hartdood per * Man : vrouw 10 : 1 * Sport verhoogt risico plotse hartdood met 2,5x * * Corrado JACC 03 ** Corrado JAMA 06

28 Plotse hartdood: oorzaken < 35 jaar: > 35 jaar: 12 jaar Minnesota registry 1.4 miljoen studentensport-jaren

29 Pre-participation screening? Zinvol indien: hoge incidentie goede kosten-baten accurate test voor onderscheid normaal-ziek beschikbare therapie Overlap normaal pathologisch Vooralsnog lage sensitiviteit en specificiteit 95% van HCM detecteerbaar met ECG (Maron, JAMA 02) ECG-afwijkingen detecteerbaar in meerendeel ARVD-doden (Corrado, NEJM 98)

30 Pre-participation screening Meeste research uit Italië, bij wet verplichte screening: reductie van 3.6 naar 0.4 per sporters screenen voor 1 gewonnen leven 30 euro per atleet Dus: reductie in mortaliteit met relatief lage kosten Hevia, BJSM 11; Corrado JACC 03

31 Pre-participatie screening Lausanne-protocol: anamnese, lich. onderzoek, ECG Gebaseerd op data uit USA en Italie Ondersteund door E.S.C., IOC A.H.A.: ECG alleen op indicatie Maar: negatief sportadvies wordt niet altijd opgevolgd (buiten Italië)

32 ECG afwijkingen bij atleten ECG afwijkingen bij atleten Gebruikelijke afwijkingen 80% Ongebruikelijke afwijkingen < 5% Sinusbradycardie 1 e graads AV-blok QRS-notch V1 of inc. RBTB Vroege repolarisatie Geisoleerde voltagecriteria voor LVH sporthart Groter slagvolume Normaliseert bij aftrainen Drezner BJSM 2012 T-top inversie ST-depressie Pathologische q-golven LA vergroting Linkse hartas of LAFB Rechtse hartas of LPFB RVH Compleet LBTB of RBTB Lange of korte QT-tijd Brugada-achtige vroege repolarisatie Ventriculaire arritmieen

33 Standaardisatie ECG-criteria Tool = gebruikelijke en ongebruikelijke ECG- afwijkingen Verlaging ratio fout-positieven van 7-15% naar 2-5% Significante verbetering onderscheid normaal van abnormaal (Drezner BJSM 2012)

34 Helaas toch..

35 Uitsluiten of niet???

36 Casus Richtlijnen HCM en sport

37 Classificatie van sporten

38 Take home messages: Sportkeuringen in diverse soorten en redenen Vergoeding uit het aanvullende pakket Veelal specifieke sport- en inspannings vragen Inspanningsintolerantie? Ademgasanalyse! Sportmedisch onderzoek voor prestatieverbetering! Pre-participatie-screening bij topsporters? Incidentie plotse hartdood laag, impact groot Meer inzicht sporters-ecg s waardoor steeds beter onderscheid normaal vs abnormaal Kosten-efficiëntie redelijk, steeds beter

39 OBRIGADO