Inhoud info-avond. Lezing NTFU maar ook: Jouw topprestatie. daar maken wij een sport van!! Marcel Schmitz, inspanningsfysioloog

Transcriptie

1 Lezing NTFU Inhoud info-avond Opening door Linda Beliëns, NTFU ) Marcel Schmitz ) Marcel Schmitz ) Marcel Schmitz Gezondheid & casuïstiek ) Robert v. Oosterom Sportmedische keuringen/onderzoeken en inspanningstesten Marcel Schmitz, inspanningsfysioloog Robert van Oosterom, sportarts Inhoud NTFU - TopSupport pakket ) Robert v. Oosterom / Marcel Schmitz ) Marcel Schmitz Kijkje nemen binnen zwemstadion en TopSupport ONDERDEEL VAN DE ST. ANNA ZORGGROEP AANGESLOTEN BIJ FSMI SCAS-GECERTIFICEERD Zorgt voor winnaars. zorgt voor winnaars..maar ook: Jouw topprestatie. daar maken wij een sport van!! ONDERDEEL VAN DE ST. ANNA ZORGGROEP AANGESLOTEN BIJ FSMI SCAS-GECERTIFICEERD 1

2 Sportmedische begeleiding Ons team Begeleiding sporters en ploegen: TVM Schaatsploeg / KNSB Hans van Kuijk PSV Voetbal Cees-Rein v/d Hoogenband / Tjaarda Weber PSV Eiffel Swimmers en KNZB Robert van Oosterom / Patrick Martens NTFU Centrum voor Topsport en Onderwijs Diverse individuele sporters en amateurverenigingen Sportartsen Sportchirurgen Bewegingswetenschappers: Roald v/d Vliet, Marcel Schmitz Inspanningsfysioloog: Marcel Schmitz 7 (sport)fysiotherapeuten 3 doktersassistentes Onze diensten Nieuwe locatie Sportgeneeskunde Sportfysiotherapie Beweegprogramma s Gezondheids- en lifestyleprogramma s, o.a. Top&Fit: Gezondheidsprogramma 55+-ers Bewegen Lifestyle Activity monitor sbegeleiding Personal training Fysiotherapieruimte Fase 2: Benedenverdieping NOK Radiodiagnostiek: MRI, (ECHO, Buckey) Priklab Polikliniek faciliteiten, diverse specialismen Inspanningskamer 2

3 Inhoud info-avond Training Gezondheid & casuïstiek Sportmedische keuringen/onderzoeken en inspanningstesten Inhoud NTFU-TopSupport pakket = het systematisch toedienen van prikkels om prestaties te verbeteren Training Supercompensatie Volgende training Training Grondmotorische eigenschappen van training Uithoudingsvermogen Snelheid Coördinatie Lenigheid Kracht Aëroob vs. anaëroob systeem Aëroob (= verbranding met zuurstof): lange duurtraining lage intensiteit m.n. vetverbranding Anaëroob (= verbranding zonder zuurstof): intervaltraining boven omslagpunt m.n. koolhydratenverbranding (o.a. suikers) vrijkomen melkzuur Trainingszones <D1 Hersteltraining heel licht D1 Extensieve duurtraining rustig, heel lang vol te houden D2 Intensieve Duurtraining Lang vol te houden (½ marathon) D3 Extensieve herhalingen zwaar, rondom omslagpunt Intensieve herhalingen heel zwaar, tot bijna maximaal 3

4 Sportmedische begeleiding Trainingshulpmiddelen Gezondheid & casuïstiek Sportmedische keuringen/onderzoeken en inspanningstesten Inhoud NTFU-TopSupport pakket Snelheidsmeter Hartfrequentiemeter Gevoel!!! Vermogensmeter (SRM) Logboek; oa trainingen, ochtendpols Sportmedische begeleiding Voeding Gezondheid & casuïstiek Sportmedische keuringen/onderzoeken en inspanningstesten Inhoud NTFU-TopSupport pakket Macronutriënten Voor tijdens na inspanning Vocht / sportdrank Micronutriënten Macronutrienten Koolhydraten Koolhydraten Vetten Eiwitten; herstel van spierschade die ontstaat tijdens inspanning Enkelvoudige suikers; glucose (druivensuiker), fructose (vruchtensuiker) Tweevoudige suikers; sacharose (gewone suiker), maltose Meervoudige suikers; zetmeel (pasta s, aardappelen, rijst), glycogeen (oa vlees) 4

5 Koolhydraten Koolhydraten Belangrijkste energiebron tijdens inspanning Levert snelste energie In beperkte mate opslag in lichaam als glycogeen (80% in spieren, 20% in lever) Intensieve duurtraining; na ca 1 uur 50% afname koolhydraten depot, na 2 uur nagenoeg geen voorraad meer Wanneer? Vóór: ca 2 uur voor inspanning kleine koolhydraatrijke maaltijd, bijv pasta Tijdens: ca 1 gram/kg lichaamsgewicht per uur. Dus 80 kg 80 g koolhydraten per uur. Vaak is 60 g/uur al maximaal (anders maagdarmklachten) Na: direct na inspanning. Tevens een maaltijd na enkele uren om reserves weer aan te vullen Tijdens en direct na; enkelvoudige of tweevoudige suikers). Bijv. sportdrank, ranja, druivensuiker, sportgels Vetten Leveren veel energie, maar leveren langzaam energie Geen extra aanvulling nodig vóór, tijdens of na inspanning. Lichaam heeft voldoende in voorraad Echter; des te meer iemand vet kan verbranden tijdens intensieve inspanning, des te meer koolhydraten worden gespaard. Talentje? Eiwitten Bouwstof Herstel en opbouw van o.a. spierweefsel Tijdens inspanning afbraak van spierweefsel!! Daarom, voor een beter herstel: Zo snel mogelijk eiwitten eten na inspanning!! Niet nuchter gaan slapen! Dan geen herstel van spierweefsel Herstelvoeding zorgt mede voor verbetering conditie (trainingseffect) Bij slechte voedingstoestand: eigen spierweefsel (dus eiwitten) wordt als brandstof gebruikt. Gevolg; nog meer afbraak spierweefsel Eiwitten Tips: Eiwitten liefst vóór en tijdens inspanning. Echter; ligt zwaar op maag Dus: eiwitten minimaal 2 uur voor inspanning nuttigen. Tevens direct na inspanning (hoe eerder hoe beter!) Direct na inspanning: glas melk, chocomel of soja drank (erg goed!!) Bij inspanning s avonds: kleine maaltijd (!): eiwitrijk, koolhydraatrijk en vetarm Gevolgen eiwitinname na inspanning: Beter trainingseffect (Hopelijk) minder blessures Vocht / sportdrank Vochtverlies van > 2% door zweten (dus 1,6 kg bij persoon van 80 kg) vermindert prestaties beduidend Indien inspanningsduur > 45 min: drinken! Bij extreme hitte; nog meer zweten, dus nog meer drinken 5

6 Wat drinken? Water bevat weinig mineralen/zouten (hypotoon): wordt langzaam opgenomen vanuit darmen Isotone sportdrank/dorstlesser: bevat opgeloste deeltjes (suikers en zouten) met een concentratie die gelijk is aan lichaamsvloeistof snelle opname!!! Ideale sportdrank bevat gram koolhydraten en mg zout per liter Vocht / sportdrank Drink ca 2 uur voor inspanning ml isotone dorstlesser Drink min voor inspanning ml isotone dorstlesser Inspanning > min: drink ca 1 liter isotone dorstlesser per uur NB alleen water is slecht, soms zelfs gevaarlijk! Voorbeelden sportdrank Micronutrienten Maxim drank, AA drank, etc. Zelf sportdrank maken: ½ l appelsap (= ca 54 gram koolhydraten) ½ l water Ca. 500 mg keukenzout (met name van belang tijdens veel zweten/hitte). Bij normale temperaturen volstaat de hoeveelheid zout die met de normale voeding wordt genuttigd Evt 50 ml ranja toevoegen (afh. van sterkte ranja); kan erg zoet zijn Vitamines o.a. B, C Mineralen o.a. Natrium, Kalium, ijzer Sporenelementen o.a. zink, koper, jodium Conclusie: 1. Schijf van vijf 2. Zware periodes: multivitamines 3. Overdaad schaadt (bijv. ijzer) Good old Schijf van vijf Conclusies sportvoeding Vóór inspanning: voldoende vochtinname ca 2 uur voor inspanning kleine koolhydraatrijke maaltijd (+ evt eiwitten) Tijdens: vocht: ca 1 l per uur koolhydraten: ca 1 g/kg/uur (liefst vloeibaar) zout: ca 500mg/uur Na: zo snel mogelijk snelle koolhydraten en eiwitten nuttigen herstel!!! Voldoende drinken 6

7 Sportmedische begeleiding Gezondheid Hart- en vaatziekten Risicofactoren Leeftijd Geslacht: > Familie Gezondheid & casuïstiek Roken Sportmedische keuringen/onderzoeken en inspanningstesten lichaamsbeweging Inhoud NTFU-TopSupport pakket Overgewicht Hypertensie Hypercholesterolemie Diabetes Voeding Plotse Hartdood. Plotse hartdood: te voorkomen? Sporthart: pathologisch? < 35 jaar: > 35 jaar: Het is in principe een natuurlijke aanpassing van het hart aan Aangeboren hartafwijking Atherosclerose Ritmestoornissen Hartaanval ECG in rust ECG bij inspanning Licentiekeuring Groot Sportmedisch (Basisplus Sportmedisch inspanning Het hart krijgt zo een groter slagvolume De sporter merkt: een daling van de ochtendpols Deze toestand normaliseert bij adequaat aftrainen Onderzoek Onderzoek) 7

8 Fietsen (wielrennen) is gezond Sport = gezond afname gewicht daling bloeddruk totaal cholesterol, verbetering cholesterolprofiel (kans op) diabetes, minder insuline kans op dementie kans op borst- en darmkanker verbetert depressie gaat de veroudering tegen!! Fietsen = verjongingskuur Casuistiek toerfietser, 40 jaar 2-3x/week s avonds 1-2 uur, weekends 1, soms 2 keer 3-4 uur drukke baan jonge kinderen vermoeid, haalt nivo niet meer. Wat is er aan de hand????? Casuistiek, vervolg komt bij de (sport)arts uitgebreide vragenlijst: klachten, training, voeding etc: geen echte lichamelijke klachten hogere ochtendpols lagere maximale hartfrequentie prikkelbaar, gefrustreerd harder trainen geen moraal meer Casuistiek, vervolg lichamelijk onderzoek: geen bijzonderheden, beetje lusteloos bloedonderzoek normaal maximaaltest: 350 Watt HF max: 165 VO2 max 53 ml/kg/min Maximale lactaat 9 mmol/l geen ECG afwijkingen Maar: geen eerdere test!!! 8

9 Casuistiek: diagnose Casuistiek, behandeling (neiging tot) overtraining Relatieve rust Rustige hersteltrainingen, ruim onder omslagpunt Aandacht goede voeding, veel koolhydraten Massages Hartslagmeter: instellen op max hartslag van 165, niet op wat hij dacht 220 minus leeftijd!!!!!! Sportmedische begeleiding Gezondheid & casuïstiek Sportmedische keuringen/onderzoeken en inspanningstesten Inhoud NTFU-TopSupport pakket Keuringen en inspanningstesten Gezondheidsrisico s in kaart brengen (Risico op) blessures in kaart brengen Testen basisconditie Lichamelijke gesteldheid: Hart Longen Lichaamssamenstelling Etc. Sportmedische onderzoeken VSMO Anamnese (vragenlijst) Biometrie (lengte, gewicht, BMI, vet%) Lichamelijk onderzoek Alleen op indicatie ECG Goedkeuring / advies Kosten 100,- Sportmedische onderzoeken BSMO-plus bijv. KNWU licentie =VSMO + ECG + longfunctie + bloedonderzoek Kosten 150,- 9

10 Sportmedische onderzoeken Inspanningstest op fietsergometer of eigen fiets! GSMO = BSMO-plus met inspannings-ecg op fiets Bepaling max. HF Berekenen en omslagpunt en trainingszones (via formule) Kosten 215,- Inspannings-ECG Sportmedische onderzoeken USMO = GSMO + spiro-ergometrie Circa min. fietsen of hardlopen - ademgasanalyse - lactaatbepalingen (melkzuur) Met ECG en bloeddrukcontrole Top- en amateursporters (en fietsers), maar ook fanatieke recreatieve fietsers die op maat gemaakte trainingsadviezen willen Rustig beginnen Bepaling (an)aerobe drempel(s) Bepaling trainingszones In stapjes naar maximale inspanning Kosten 280,-, losse vervolgmeting 170,- Voordelen ademgasanalyse Loopband Bepaling VO2max Bepaling omslagpunt = het punt waar iemand gaat verzuren Op maat gemaakte trainingsrichtlijnen Op fiets Mobiele meting (buiten) is mogelijk 10

11 Keuringen en inspanningstesten Check uw polis!! De meeste zorgverzekeraars vergoeden sportkeuringen in het aanvullende pakket Of kijk op: Dus: genoeg beweegredenen voor een adequate sportkeuring Sportmedische begeleiding NTFU-TopSupport pakket Gezondheid Sportmedische keuringen/onderzoeken en inspanningstesten Inhoud NTFU-TopSupport pakket GSMO of USMO srichtlijnen en trainingsschema consult met inspanningsfysioloog Afstellen fietspositie Trainingsschema Afstellen fietspositie 2, 3, 4 of 5 keer per week trainen 12 of 24 weken, afh. van beginniveau Bij problemen / blessures of niet goed afgestelde fiets Periodisering; periodes van 4 weken Week 1 3; opbouwen Week 4; herstelweek Afwisselende trainingsvormen Leidraad 11

12 Kosten NTFU-TopSupport pakket Bij GSMO: 215,- Bij USMO: 280,- Websites / contact ; Tel: Op deze beide websites o.a. de keuringswijzer te vinden, alsmede overzicht diverse zorgverzekeraars. Vanaf 18 april op TV: Wielerland TV: o.a. met uitgebreide uitleg sportgeneeskunde, sportmedische tips bij wielrennen zaterdag uur RTL 7; zondag herhaling Presentatie te vinden op 12