Plotse dood bij sporters. Ed Hendriks, sportarts Hanneke Andriesse Mariska van Eenige

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Plotse dood bij sporters. Ed Hendriks, sportarts Hanneke Andriesse Mariska van Eenige"

Transcriptie

1 Plotse dood bij sporters Ed Hendriks, sportarts Hanneke Andriesse Mariska van Eenige

2 MX7sOU

3 VRAGEN????? Welke vragen willen jullie zeker vandaag beantwoord hebben?

4 NRC NEXT Vrijdag 9 april 2010

5 Miklos Feher

6

7 Stellingen Het sporten is niet de oorzaak van de acute dood; iemand gaat toevallig dood tijdens het sporten Angst voor dood op het sportveld is onzin; het komt zo weinig voor

8 Definitie plotse dood Dood binnen 1 uur na aanvang symptomen in een persoon zonder bekende (ernstige) cardiovasculaire afwijkingen. Met uitzondering van cerebrovasculaire, respiratoire, traumatische of drug gerelateerde oorzaak.

9 Dus als deze heren dood neervallen wordt dat niet als plotse dood geteld (druggerelateerd)!

10 Plotse dood: cijfers +/- 20% van de totale sterfte plotseling +/- 50% van de cardiale sterfte plotseling +/- 80% thuis 20% in openbare ruimtes (waar de AED???) +/- 40% unwitnessed

11 Plotse dood en sport: cijfers doden per jaar (verkeer ca. 750) Getrainde sporters : Risico tijdens sporten 7X hoger dan in rust Overig deel van de dag juist lager risico Niet getrainden: Tijdens sporten 57 x verhoogd (m.n. leeftijd > 35 jaar van belang)

12 Stelling Plotse dood komt 3 x zo vaak voor bij mannen als bij vrouwen

13 Symptomen Meestal symptoomloos, dood eerste symptoom Anders: Borstklachten/pijn tijdens inspanning Onevenredige kortademigheid ( tov de inspanning) Duizelingen tijdens inspanning Wegvallingen tijdens of na inspanning Hartkloppingen

14 Hardlopers zijn doodlopers?

15 Man overleden tijdens marathon van Amsterdam AMSTERDAM - Een 49-jarige man uit België is zondag overleden tijdens het lopen van de marathon van Amsterdam. Dat meldde voorzitter Joop Waterreus van de stichting Amsterdam Marathon maandag. De atleet werd na 20 kilometer door nog onbekende oorzaak onwel. Ambulancepersoneel probeerde hem te reanimeren, maar de man overleed korte tijd later in het ziekenhuis. Volgens Waterreus liep de man mee met de amateurs, maar was het een getrainde atleet die vaker een marathon heeft gelopen.

16 BMJ marathons geselecteerd in een periode van Totaal lopers waarvan 26 plotse dood (0.8 per ) Profiel: 41 jaar, man (22 man 4 vrouw) PA in 24 gevallen verkregen 21 x coronairlijden 2x coronair anomalie 1x heatstroke

17 Relatie plotse dood / duur inspanning

18 Halve marathon van Egmond Plotse dood bij 1/ deelnemers (veel meer dus!!) Mogelijke verklaring: hoe korter de afstand, hoe meer kans op relatief ongetrainde lopers

19 Risico op plotse dood Nederland x plotse dood bij sport per jaar oorzaken gekoppeld aan leeftijd < 35 jaar aanboren erfelijke afwijkingen 0,4-5 Sudden Cardiac Death (SCD) per sporters per jaar

20 Oorzaken SCD <35 jaar Hypertrofische Cardiomyopathie (HCM) Abnormale aanleg kransslagader (coronair anomalie) Lange QT syndroom (LQTS) Inspanningsgebonden ventriculaire tachycardieen (CPVT) Het Wolff-Parkinson-White-syndroom Brugada Syndroom Aritmogene rechter ventrikel dysplasie (ARVD)/ Aritmogene rechter ventrikel cardiomyopathie (ARVC) Myocarditis Familiaire Hypercholesterolemie

21 Oorzaken SCD > 35 jaar Coronairlijden Hypertrofische cardiomyopathie Kleplijden 7-13 SCD per sporters per jaar

22 Screening 100 % screening voor alle sporters is niet mogelijk en erg inefficiënt Wel: selectie, voorlichting en (misschien wel het belangrijkste) de familie anamnese.

23 DUS Plotse dood bij sporters is relatief zeldzaam Oorzaak afhankelijk van de leeftijd Familiaire plotse dood verdient onderzoek Ongetrainden lopen het meeste risico

24 Stellingen Niet een ECG maar wel een sportkeuring moet een ieder ondergaan die matig tot intensief gaat sporten De huisarts is de geschikte arts om een sportkeuring te doen want die kent immers de patiënt

25 Is de plaats van de sportarts lang de lijn?

26 Relevante websites onderzoek naar en registratie van plotse dood bij sporten voorlichting over verantwoord sporten en bewegen, informatie over blessure behandeling en sportkeuring

27

Presentatie I. Hartstilstand incidentie, preventieve kansen en aanbevelingen loopevenementen door J.H. Bennekers

Presentatie I. Hartstilstand incidentie, preventieve kansen en aanbevelingen loopevenementen door J.H. Bennekers Presentatie I Hartstilstand incidentie, preventieve kansen en aanbevelingen loopevenementen door J.H. Bennekers J.H. Bennekers Cardioloog Certe Groningen Looptrainersdag 2014 2 Project 2001. Pacemakerlopers

Nadere informatie

Zwangerschap en een ICD CarVasZ 20-11-2015. Wilma de Vries Verpleegkundig specialist Erasmus MC Rotterdam

Zwangerschap en een ICD CarVasZ 20-11-2015. Wilma de Vries Verpleegkundig specialist Erasmus MC Rotterdam Zwangerschap en een ICD CarVasZ 20-11-2015 Wilma de Vries Verpleegkundig specialist Erasmus MC Rotterdam Jong Vrouw ICD Erfelijke hartziekten 1: Cardiomyopathieën (hartspier) 2: Aritmieën (elektische geleiding)

Nadere informatie

Plotselinge hartdood bij sporters. Plotselinge hartdood bij sporters. Plotselinge dood in de Sport. Plotse dood tijdens sport in Nederland

Plotselinge hartdood bij sporters. Plotselinge hartdood bij sporters. Plotselinge dood in de Sport. Plotse dood tijdens sport in Nederland Plotselinge hartdood bij sporters Plotselinge hartdood bij sporters 3 juni 2009 6e reanimatiecongres Arend Mosterd Meander Medisch Centrum, Amersfoort Julius Centrum & HLC, UMC Utrecht Is sporten gezond?

Nadere informatie

Bijzondere aspecten rondom cardiogenetisch onderzoek bij kinderen

Bijzondere aspecten rondom cardiogenetisch onderzoek bij kinderen Bijzondere aspecten rondom cardiogenetisch onderzoek bij kinderen Dr Ingrid PC Krapels Klinisch geneticus Dr Stefan Frerich Kindercardioloog Waarom nog een extra praatje over de cardiogenetica-spreekuur

Nadere informatie

Hartritmestoornissen bij jongeren. Prof. Dr. Koen Monsieurs Dienst Spoedgevallen Universitair Ziekenhuis Antwerpen. NVKVV, Oostende, 24 maart 2014

Hartritmestoornissen bij jongeren. Prof. Dr. Koen Monsieurs Dienst Spoedgevallen Universitair Ziekenhuis Antwerpen. NVKVV, Oostende, 24 maart 2014 Hartritmestoornissen bij jongeren Prof. Dr. Koen Monsieurs Dienst Spoedgevallen Universitair Ziekenhuis Antwerpen NVKVV, Oostende, 24 maart 2014 Het probleem Oorzaken PrevenJe Behandeling Conclusies Overzicht

Nadere informatie

Cardiogenetische testing (probands) - Antwerp. Cardiomyopathy panel (n=51 genes) Arrhythmia panel (n=51 genes) Aneurysm panel (n=30 genes)

Cardiogenetische testing (probands) - Antwerp. Cardiomyopathy panel (n=51 genes) Arrhythmia panel (n=51 genes) Aneurysm panel (n=30 genes) Cardiogenetische testing (probands) - Antwerp 800 800 700 700 600 500 400 300 600 500 400 300 Cardiomyopathy panel (n=51 genes) Arrhythmia panel (n=51 genes) Aneurysm panel (n=30 genes) 200 200 100 100

Nadere informatie

Hartziekten door PLN mutatie Wat is de rol van de cardioloog

Hartziekten door PLN mutatie Wat is de rol van de cardioloog Hartziekten door PLN mutatie Wat is de rol van de cardioloog Patiëntendag PLN vereniging Paul van Haelst, cardioloog Antonius Ziekenhuis Sneek Erfelijke hartziekten Welke hartziekten kunnen erfelijk zijn?

Nadere informatie

Over de ZIN van hartscreening bij jonge amateursporters. Dr. Lieven Herbots

Over de ZIN van hartscreening bij jonge amateursporters. Dr. Lieven Herbots Over de ZIN van hartscreening bij jonge amateursporters Dr. Lieven Herbots Sporten Is Gezond! Dr S. Sharma Plotse Dood Oorzaken Plotse dood bij Sporters (< 35 jaar) o Structurele Hartafwijkingen Coronaire

Nadere informatie

Preventieve sportmedische screening

Preventieve sportmedische screening Preventieve sportmedische screening cardiosporten.be Dr Roosen John Dieusaert Olivia Wat veroorzaakt plotse dood? Media: acuut hartfalen is niet de oorzaak Wel: ernstige ritmestoornissen van het hart,

Nadere informatie

Testprotocol 2007 Leon Meijer

Testprotocol 2007 Leon Meijer Cardiovasculaire vragenlijst Doel van de test: Sporten/actief bezig zijn is goed voor de gezondheid, het werkt ontspannend en is tevens leuk om te doen. Als u graag sport/actief bezig bent is het van belang

Nadere informatie

Dr. Michel Herssens Hart- en Vaatziekten Erkend keuringsarts

Dr. Michel Herssens Hart- en Vaatziekten Erkend keuringsarts Dr. Michel Herssens Hart- en Vaatziekten Erkend keuringsarts Plotse dood bij jonge atleten 2/100 000 per jaar 2,5 x hoger bij sporters dan niet sporters gemiddeld : 23 jaar 40% bij sporters jonger dan

Nadere informatie

Blessure-preventie en Braces. Burg Feistritz; 12 april 2014 Prof. dr. F.J.G. Backx, sportarts Afd. Revalidatie, Verplegingswetenschap & Sport

Blessure-preventie en Braces. Burg Feistritz; 12 april 2014 Prof. dr. F.J.G. Backx, sportarts Afd. Revalidatie, Verplegingswetenschap & Sport Blessure-preventie en Braces Burg Feistritz; 12 april 2014 Prof. dr. F.J.G. Backx, sportarts Afd. Revalidatie, Verplegingswetenschap & Sport Preventie-sequentie Omvang van sportblessures Risico-sporten

Nadere informatie

Basislijn en vooronderzoeken behandeling ADHD

Basislijn en vooronderzoeken behandeling ADHD Basislijn en vooronderzoeken behandeling ADHD Datum: Naam: Ingevuld door: Eventuele huidige medicatie: / / (dag/maand/jaar) RESET FORMULIER ALGEMENE BEOORDELING VAN DE HUIDIGE SITUATIE Kind: Ouder(s)/Opvoeder:

Nadere informatie

CARDIOGENETICA. Marja van Brug, Verpleegkundig Specialist CNE Hartfalen 29 oktober 2013

CARDIOGENETICA. Marja van Brug, Verpleegkundig Specialist CNE Hartfalen 29 oktober 2013 CARDIOGENETICA Marja van Brug, Verpleegkundig Specialist CNE Hartfalen 29 oktober 2013 Inhoud Polikliniek Cardiogenetica DNA en mutaties Erfelijkheid en gedilateerde cardiomyopathie Taken Verpleegkundig

Nadere informatie

HOE BEREID IK ME VOOR?

HOE BEREID IK ME VOOR? HOE BEREID IK ME VOOR? Nando Liem sportarts Mediweert - SJG te Weert ploegarts Vacansoleil DCM lid expertgroep wielrennen VSG GESCHIEDENIS AD6 2006 66 deelnemers - 370.082 2012-2 dgn 8000-32.231.747 AD6

Nadere informatie

Plotse dood bij jongeren

Plotse dood bij jongeren Plotse dood bij jongeren Dr. Christian van der Werf AIOS Cardiologie Academisch Medisch Centrum Amsterdam Inhoud Epidemiologie Oorzaken Erfelijkheid Zorg omtrent plotse dood in Nederland Definities Aanwezigheid

Nadere informatie

Voordelen van bewegen voor hart- en vaatziekten - Risico's van topsport. Petra Belkova, cardiologie AZ Monica

Voordelen van bewegen voor hart- en vaatziekten - Risico's van topsport. Petra Belkova, cardiologie AZ Monica Voordelen van bewegen voor hart- en vaatziekten - Risico's van topsport Petra Belkova, cardiologie AZ Monica Voordelen van bewegen Fyziek Psychologisch en emmotioneel Sociaal Cognitief Economisch Positieve

Nadere informatie

Plotse dood in de Sport

Plotse dood in de Sport Plotse dood in de Sport Implicaties voor sportkeuring Dr. Johan Vijgen Hartcentrum Hasselt Cardio 2009 6 december 2008 Plotse dood bij sporters Hoe groot is het probleem? data Italië / data USA / data

Nadere informatie

ICD implantaties bij kinderen

ICD implantaties bij kinderen ICD implantaties bij kinderen Derk Jan Ten Harkel 20-11-2015 1. Plotse dood bij kinderen 2. Indicaties voor ICD plaatsing 3. ICD plaatsingen in Nederland 4. Specifieke problemen Plotse dood bij kinderen

Nadere informatie

Vragenlijst Sportmedisch onderzoek SMA Mediweert

Vragenlijst Sportmedisch onderzoek SMA Mediweert Vragenlijst Sportmedisch onderzoek SMA Mediweert Naam: Geboortedatum: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon: E-mail adres: Zorgverzekeraar: Polisnummer: Huisarts, woonplaats huisarts: Wilt u onderstaande

Nadere informatie

Fleur. Fleur. Fleur. Fleur. Fleur. Is dit een normaal beloop? Is dit een normaal beloop? Wat doet u nu? Wat doet u nu?

Fleur. Fleur. Fleur. Fleur. Fleur. Is dit een normaal beloop? Is dit een normaal beloop? Wat doet u nu? Wat doet u nu? Inhoud Post reanimatie onderzoek Wat was de oorzaak van het arrest? Hans Breur, kindercardioloog Potentiële belangenverstrengeling: geen Introductie Waar praten we eigenlijk over? Oorzaken arrest welke

Nadere informatie

Meer dan een elektrocardiogram alleen

Meer dan een elektrocardiogram alleen Meer dan een elektrocardiogram alleen Devlieger Steve - Sportarts Sport beoefenen in medisch verantwoorde omstandigheden Lichamelijke geschiktheid evalueren Fitheidsniveau beoordelen Preventie van plotse

Nadere informatie

Vragenlijst Sporttest Sport Medisch Centrum UMCG Locatie Zernicke 2015

Vragenlijst Sporttest Sport Medisch Centrum UMCG Locatie Zernicke 2015 Vragenlijst Sporttest Sportmedisch Centrum UMCG Locatie Zernicke Persoonsgegevens Achternaam: Geslacht: M / V Voornaam: Geboortedatum: / / Telefoonnummer: E-mail adres: Naam zorgverzekeraar: Polisnummer:

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Incidentie, etiologie en demografische kenmerken

Hoofdstuk 1 Incidentie, etiologie en demografische kenmerken Hoofdstuk 1 Incidentie, etiologie en demografische kenmerken B.T.J. Meursing en R.A. Waalewijn 1 Inleiding 2 Incidentie 3 Etiologie 4 Demografische kenmerken 5 Plotselinge dood en erfelijkheid 1 INLEIDING

Nadere informatie

Voor Cindy zorgt Harteraad dat ze haar erfelijke hartaandoening een plekje kan geven

Voor Cindy zorgt Harteraad dat ze haar erfelijke hartaandoening een plekje kan geven Voor Cindy zorgt Harteraad dat ze haar erfelijke hartaandoening een plekje kan geven Een erfelijke hartaandoening? Wat nu? Harteraad verbindt, versterkt en vertegenwoordigt mensen met hart- en vaataandoeningen

Nadere informatie

Sport en aangeboren hartafwijkingen. Ingmar Knobbe kindercardioloog Amsterdam UMC

Sport en aangeboren hartafwijkingen. Ingmar Knobbe kindercardioloog Amsterdam UMC Sport en aangeboren hartafwijkingen Ingmar Knobbe kindercardioloog Amsterdam UMC Angst voor sport bij kinderen met aangeboren hartafwijking Gevaren van sport voordelen van sport Sport bij aangeboren hartafwijkingen

Nadere informatie

Bert Lunshof, kinderarts.

Bert Lunshof, kinderarts. Renee Head, winner of the 2012 Cells I See art contest Neuronal Wave Bert Lunshof, kinderarts. Cardiale oorzaken van syncope op de kinderleeftijd Cardiale oorzaken van syncope op de kinderleeftijd En waarmee

Nadere informatie

Kinderwens en Cardiogenetische aandoeningen Dr. Yvonne Arens, klinisch geneticus Afdeling Klinische Genetica, MUMC+

Kinderwens en Cardiogenetische aandoeningen Dr. Yvonne Arens, klinisch geneticus Afdeling Klinische Genetica, MUMC+ Kinderwens en Dr. Yvonne Arens, klinisch geneticus Afdeling Klinische Genetica, MUMC+ Kinderwens en cardiogenetische aandoeningen : de keuzes Spontaan zwanger worden met het aanvaarden van het risico Spontaan

Nadere informatie

Cardiogeneticapoli VUmc. Geïntegreerd traject van opsporing, diagnostiek en behandeling

Cardiogeneticapoli VUmc. Geïntegreerd traject van opsporing, diagnostiek en behandeling Cardiogeneticapoli VUmc Geïntegreerd traject van opsporing, diagnostiek en behandeling De gecombineerde cardiogeneticapoli van de afdelingen cardiologie en klinische genetica is bedoeld voor patiënten

Nadere informatie

Ouizzzz. CNE 17 april Maria, Janine en Eefje

Ouizzzz. CNE 17 april Maria, Janine en Eefje Ouizzzz CNE 17 april 2018 Maria, Janine en Eefje Een kenmerk van ERN GUARD-Heart is: A. Dat alle Europese Ziekenhuizen deel kunnen nemen aan dit netwerk. B. Dat cardiologen met alle vragen over cardiologische

Nadere informatie

Richtlijn Hartafwijkingen (2017)

Richtlijn Hartafwijkingen (2017) Richtlijn Hartafwijkingen (2017) Onderbouwing Achtergrondinformatie Aritmieën Een aritmie is een stoornis die wordt gekenmerkt door een onregelmatigheid van het hartritme en kan bij kinderen van voorbijgaande

Nadere informatie

Sport en cardiomypathie. Harald T. Jørstad

Sport en cardiomypathie. Harald T. Jørstad Sport en cardiomypathie Harald T. Jørstad (sport)cardioloog AUMC locatie AMC Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Onderzoeksgelden

Nadere informatie

Hartkwalen Gasping. Aandoeningen v/h hart. Aandoeningen v/h hart. Aandoeningen v/h hart. Aandoeningen v/h hart. Aandoeningen v/h hart 22-1-2012

Hartkwalen Gasping. Aandoeningen v/h hart. Aandoeningen v/h hart. Aandoeningen v/h hart. Aandoeningen v/h hart. Aandoeningen v/h hart 22-1-2012 Hartkwalen Gasping De belangrijkste klachten zijn: vermoeidheid kortademigheid (vooral bij inspanning) opgezette benen en enkels onrustig slapen en s nachts vaak plassen 4 Hartfalen sen Hartspierziekte

Nadere informatie

Vragenlijst. Datum:... Persoonlijke gegevens

Vragenlijst. Datum:... Persoonlijke gegevens Vragenlijst In te vullen door SportmedX SKB patiëntennummer:. Naam van de specialist: Naam van de afdeling: SportmedX Bijscancode: COR20 Datum:.. /. /. Datum:... Persoonlijke gegevens Naam en voorletters

Nadere informatie

Acute Hartdood in de Klinische Pathologie

Acute Hartdood in de Klinische Pathologie Acute Hartdood in de Klinische Pathologie 13 en 14 maart 2014 Academisch Medisch Centrum Amsterdam Afdeling Pathologie www.cardiovasculaire-pathologie.nl Inleiding Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste

Nadere informatie

Acute Hartdood in de Klinische Pathologie

Acute Hartdood in de Klinische Pathologie Acute Hartdood in de Klinische Pathologie 7 en 8 november 2013 Academisch Medisch Centrum Amsterdam Afdeling Pathologie www.cardiovasculaire-pathologie.nl Inleiding Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste

Nadere informatie

Sportmedisch onderzoek

Sportmedisch onderzoek Patiënteninformatie Sportmedisch onderzoek Sportmedisch onderzoek 20150113 Sportmedisch onderzoek.indd 1 1 20-09-16 11:04 Sportmedisch onderzoek Martini Sportmedisch Centrum, route 0.8 Telefoon (050)

Nadere informatie

Syncope met betrekking tot cardiologie

Syncope met betrekking tot cardiologie Syncope met betrekking tot cardiologie 20 maart 2018 Frank Brouwers AIOS cardiologie Gepubliceerd op 19 maart 2018! Inhoud Definitie Epidemiologie Classificatie Risico-stratificatie Kliniek en aanvullend

Nadere informatie

Vermoeidheid & hartziekten

Vermoeidheid & hartziekten Vermoeidheid & hartziekten Menno Baars, cardioloog HartKliniek Nederland april 2014 Cardioloog van de nieuwe HartKliniek Nieuwe organisatie van eerstelijnscardiologiecentra Polikliniek & dagbehandeling

Nadere informatie

Een erfelijke hartaandoening?

Een erfelijke hartaandoening? Een erfelijke hartaandoening? Wat nu? van en voor mensen met een hart- of vaatziekte Inhoud Hoe kan ik een hartaandoening erven? 4 Afwijkend gen 4 Soorten overerving 5 Autosomaal dominant 5 Autosomaal

Nadere informatie

Thoracale pijn bij kinderen. B Suys MD PhD Congenitale en Pediatrische Cardiologie

Thoracale pijn bij kinderen. B Suys MD PhD Congenitale en Pediatrische Cardiologie B Suys MD PhD Congenitale en Pediatrische Cardiologie Zeer frequent voorkomende klacht Na geruis meest voorkomende verwijzing voor kindercardio Ongeveer op 7 de plaats als reden voor doktersbezoek algemeen

Nadere informatie

Hartfalen. Duo-avonden 20-4-2015. Jaco Houtgraaf, cardioloog

Hartfalen. Duo-avonden 20-4-2015. Jaco Houtgraaf, cardioloog Hartfalen Duo-avonden 20-4-2015 Jaco Houtgraaf, cardioloog Opbouw presentatie Inleiding Wat is het? Hoe ziet het eruit? Hoe ontstaat het? Behandeling Waar op te letten? Symptomen / klachten / dieet / vocht

Nadere informatie

Cardiale MRI. Klinische Toepassingen

Cardiale MRI. Klinische Toepassingen Cardiale MRI Klinische Toepassingen David Verhaert Dienst Cardiologie, ZOL Casus Mijn patiënt heeft coronair lijden en een slechte hartfunctie. Is revascularisatie een optie? Vrouw, 64 jaar Roker, familiaal

Nadere informatie

Tako Tsubo cardiomyopathie Bij hevige emotionele stress

Tako Tsubo cardiomyopathie Bij hevige emotionele stress Tako Tsubo cardiomyopathie Bij hevige emotionele stress Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U bent opgenomen op de afdeling Hartbewaking (CCU) van ons ziekenhuis,

Nadere informatie

SPORTMEDISCHE VRAGENLIJST

SPORTMEDISCHE VRAGENLIJST SPORTMEDISCHE VRAGENLIJST Naam : Adres : Postcode / woonplaats : Geboortedatum : Telefoonnummer : privé... E-mail : Huisarts : plaats Ziektekostenverzekeraar : Pakket SPORTMEDISCH ONDERZOEK d.d. Reden

Nadere informatie

De sportarts is er voor iedereen. Sportmedisch Adviescentrum Rotterdam

De sportarts is er voor iedereen. Sportmedisch Adviescentrum Rotterdam De sportarts is er voor iedereen Sportmedisch Adviescentrum Rotterdam 2 Inleiding SMA Rotterdam (Sportmedisch Adviescentrum Rotterdam) is hét centrum voor sportgeneeskunde in de Rotterdamse regio. De hoofdlocatie

Nadere informatie

Hart- en vaatziekten bij vrouwen: meer aandacht gewenst

Hart- en vaatziekten bij vrouwen: meer aandacht gewenst Hart- en vaatziekten bij vrouwen: meer aandacht gewenst Vrouwenstudies Medische Wetenschappen Prof.dr. Toine Lagro-Janssen Opzet Stellingen Aanleiding aparte aandacht m/v Profiel m/v coronaire hartziekten

Nadere informatie

Medisch Verantwoord Sporten

Medisch Verantwoord Sporten Medisch Verantwoord Sporten De verplichtingen van sportfederaties inzake medisch verantwoorde sportbeoefening A. Het waarborgen van de medisch verantwoorde sportbeoefening voor de sporter 1. Aan welke

Nadere informatie

Sportkeuringen. Wanneer nodig? Door Wie?

Sportkeuringen. Wanneer nodig? Door Wie? Sportkeuringen Wanneer nodig? Door Wie? april 2010 1 Agenda Sportkeuring in de 19e eeuw Preventief sportmedisch onderzoek Wetenschappelijk onderzoek Preventief sportmedisch onderzoek senioren Cardiovasculaire

Nadere informatie

ACUUT CORONAIR SYNDROOM

ACUUT CORONAIR SYNDROOM ACUUT CORONAIR SYNDROOM Doelen ACS pathofysiologie begrijpen Risicofactoren voor ACS kunnen herkennen Diagnostische stappen kunnen volgen 12 februari 2015 Esther de Haan, verpleegkundig specialist cardiologie

Nadere informatie

Prof. dr. F. C. Visser Cardioloog Erasmus Medisch Centrum. Electrocardiografische & fysiologische veranderingen tijdens inspanning

Prof. dr. F. C. Visser Cardioloog Erasmus Medisch Centrum. Electrocardiografische & fysiologische veranderingen tijdens inspanning Prof. dr. F. C. Visser Cardioloog Erasmus Medisch Centrum Electrocardiografische & fysiologische veranderingen tijdens inspanning Indicaties voor inspannings ECG Evaluatie van patienten met pijn op de

Nadere informatie

QTc, Wat moet je ermee? J.A. Janson fellow IC, AIOS cardiologie

QTc, Wat moet je ermee? J.A. Janson fellow IC, AIOS cardiologie QTc, Wat moet je ermee? J.A. Janson fellow IC, AIOS cardiologie 01-11-2018 Waarom QT-tijd? - Verhoogd risico op levensbedreigende ritmestoornissen - Verlenging van QT-tijd bij veel medicijnen, derhalve

Nadere informatie

Spelerssteekkaart Medische Vragenlijst Screening hart - vaatziekten Topsport Beschikbaarheid vakantieperiode Intern reglement

Spelerssteekkaart Medische Vragenlijst Screening hart - vaatziekten Topsport Beschikbaarheid vakantieperiode Intern reglement VOORBEREIDING SEIZOEN 2014-2015 JEUGDOPLEIDING K. RUPEL BOOM FC Jeugdopleiding K. Rupel Boom FC Complex De Schomme Schommelei 5 2850 Boom ONDERSTAANDE DOCUMENTEN DIENEN ONS IN 1 PAKKET TERUG BEZORGD TE

Nadere informatie

Epidemiology and clinical aspects of sudden cardiac death in the young van der Werf, C.

Epidemiology and clinical aspects of sudden cardiac death in the young van der Werf, C. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Epidemiology and clinical aspects of sudden cardiac death in the young van der Werf, C. Link to publication Citation for published version (APA): van der Werf, C.

Nadere informatie

ICD patiënten dag 25 september 2015

ICD patiënten dag 25 september 2015 ICD patiënten dag 25 september 2015 Wie krijgt welke ICD? Mikael Kortz, cardioloog Flevoziekenhuis Wie krijgt welke ICD? waarom heb ik deze ICD? Mikael Kortz, cardioloog Flevoziekenhuis wie krijgt een

Nadere informatie

Sportkeuring: wat is het en waarom?

Sportkeuring: wat is het en waarom? Sportkeuring: wat is het en waarom? Robert van Oosterom Sportarts en cricketer als jeugdvoetballer goedgekeurd voor militaire dienst afgekeurd Portugal.. Inhoud Casuistiek Wat doet een sportarts? Historie

Nadere informatie

Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.

Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now. Tim Luijkx ARVC/D aritmogene rechterventrikelcardiomyopathie/dysplasie AS anabole steroïden HCM hypertrofische cardiomyopathie LVNC left ventricular noncompaction Cardiac MRI in athletes Magnetische resonantie

Nadere informatie

keurend cardiologen CBR update voor: Wijziging Regeling eisen geschiktheid 2000 uitgave december 2017 De huidige wijziging betreft geheel hoofdstuk 6

keurend cardiologen CBR update voor: Wijziging Regeling eisen geschiktheid 2000 uitgave december 2017 De huidige wijziging betreft geheel hoofdstuk 6 uitgave december 2017 U ontvangt deze e-mail omdat u bij het CBR bent aangemeld als keurend cardioloog. Via deze nieuwsbrief ontvangt u informatie die specifiek van belang is bij het verrichten van cardiologische

Nadere informatie

Helmond verras app. Beginnen met hardlopen.

Helmond verras app. Beginnen met hardlopen. Helmond verras app Beginnen met hardlopen. Deze informatie helpt je om verantwoord met de sport te starten, zodat je zoveel mogelijk van het hardlopen kunt genieten! Die rode wangen, dat frisse gezicht

Nadere informatie

Inspanningsgerelateerde hypertensie: geruststellend of onheilspellend? Dr. Joost H.W. Rutten Internist-vasculair geneeskundige

Inspanningsgerelateerde hypertensie: geruststellend of onheilspellend? Dr. Joost H.W. Rutten Internist-vasculair geneeskundige Inspanningsgerelateerde hypertensie: geruststellend of onheilspellend? Dr. Joost H.W. Rutten Internist-vasculair geneeskundige Overzicht Casussen inspanningsgerelateerde hypertensie Achtergrond Hoe en

Nadere informatie

ALGEMENE INFORMATIE. Sportmedisch Adviescentrum wat is het.waar is het..wat kan het voor mij betekenen? www.ghz.nl/sportgeneeskunde

ALGEMENE INFORMATIE. Sportmedisch Adviescentrum wat is het.waar is het..wat kan het voor mij betekenen? www.ghz.nl/sportgeneeskunde ALGEMENE INFORMATIE Sportmedisch Adviescentrum wat is het.waar is het..wat kan het voor mij betekenen? www.ghz.nl/sportgeneeskunde Sport en Gezondheid Iedere sporter, jong, oud, recreatief of professioneel

Nadere informatie

SPORT Highway to Heaven?

SPORT Highway to Heaven? INTRO SPORT Highway to Heaven? 5 februari 2010 Tom Teulingkx, sportarts, Westerlo DOOD OP DE GRASMAT SERGINHO 1974-2004 MARC-VIVIEN FOE 1975-2003 MIKLOS FEHER 1979-2004 Enkele jonge sporters bezwijken

Nadere informatie

Peer Review. Hartrevalidatie

Peer Review. Hartrevalidatie Peer Review Hartrevalidatie Inhoudstafel Inleiding Inleidende kennistest Toelichting Intercollegiaal overleg INLEIDENDE KENNISTEST 1. Welke van onderstaande eigenschappen is geen cardiovasculaire risicofactor?

Nadere informatie

24 september 2015. Van harte welkom!

24 september 2015. Van harte welkom! 24 september 2015 Van harte welkom! Programma 20.00: Welkom Wendy de Valk, verpleegkundig specialist cardiologie 20.10: Het vrouwenhart. Is er verschil tussen mannen en vrouwen? Mw. A. Lubbert-Verberkmoes,

Nadere informatie

Sportbeoefening wordt geassocieerd met gezondheid. Overlijden

Sportbeoefening wordt geassocieerd met gezondheid. Overlijden Plotse dood bij sporters Is dit te voorkomen? N.M. Panhuyzen-Goedkoop, J.L.R.M. Smeets Plotse dood bij sporters is een dramatische gebeurtenis, waarbij de vraag gesteld wordt of dit overlijden van een

Nadere informatie

Geleidelijk ontstane sportblessures

Geleidelijk ontstane sportblessures Geleidelijk ontstane sportblessures in Nederland Blessurecijfers Samenvatting In 2013 liepen sporters 1,4 miljoen blessures op die geleidelijk ontstonden. Dat is bijna een derde (31%) van de 4,5 miljoen

Nadere informatie

Preventie van plotse hartdood

Preventie van plotse hartdood Preventie van plotse hartdood NVVC-richtlijnen in zakformaat Praktijkrichtlijnen ter Bevordering van de Kwaliteit van de Klinische Patiëntenzorg Richtlijnen voor de Preventie van Plotse Hartdood, gebaseerd

Nadere informatie

Clinical genetic care in diseases predisposing to sudden cardiac death van Langen, I.M.

Clinical genetic care in diseases predisposing to sudden cardiac death van Langen, I.M. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Clinical genetic care in diseases predisposing to sudden cardiac death van Langen, I.M. Link to publication Citation for published version (APA): van Langen, I. M.

Nadere informatie

Moeheid. Robert Rozenberg, sportarts Sportgeneeskunde Rotterdam

Moeheid. Robert Rozenberg, sportarts Sportgeneeskunde Rotterdam Moeheid Robert Rozenberg, sportarts Sportgeneeskunde Rotterdam Robert Rozenberg Sportarts Sportgeneeskunde Rotterdam Rijndam Revalidatie Onderzoeker Erasmus MC Wat doet de sportarts? Consulten Bewegingsanalyses

Nadere informatie

HARTREVALIDATIE (IPZ)

HARTREVALIDATIE (IPZ) HARTREVALIDATIE (IPZ) 17721 Inleiding Deze folder geeft u informatie over het poliklinisch hartrevalidatieprogramma IPZ (Intensieve Poliklinische Zorg). De behandelmethoden voor hart- en vaatziekten zijn

Nadere informatie

Grenzen stellen bij hartfalen patienten. Anne van Vegchel Sportarts

Grenzen stellen bij hartfalen patienten. Anne van Vegchel Sportarts Grenzen stellen bij hartfalen patienten Anne van Vegchel Sportarts cv 2000-2006 geneeskunde 2007-2011 sportgeneeskunde 2008-heden bondsarts KNKV 2011-heden sportarts Bravis 2015-heden sportarts Sportsclinic

Nadere informatie

Syncope : nieuwe inzichten

Syncope : nieuwe inzichten Syncope : nieuwe inzichten Dieter De Cleen 2 februari 2019 TLOC Syncope Indeling Reflex syncope vasovagaal situationeel (niezen, mictie, defecatie, ) carotid sinus syndroom Orthostatische syncope medicatie

Nadere informatie

Duursport en de rechterkamer. dr. Babette Pluim, sportarts Sportmedisch Centrum Papendal

Duursport en de rechterkamer. dr. Babette Pluim, sportarts Sportmedisch Centrum Papendal Duursport en de rechterkamer dr. Babette Pluim, sportarts Sportmedisch Centrum Papendal 1998 Wat is een sporthart? Het complex van structurele, functionele en elektrische remodellering van het hart tgv

Nadere informatie

Inspanningsfysiologie Rhijn Visser, sportarts Beatrix Ziekenhuis Gorinchem

Inspanningsfysiologie Rhijn Visser, sportarts Beatrix Ziekenhuis Gorinchem Inspanningsfysiologie Rhijn Visser, sportarts Beatrix Ziekenhuis Gorinchem SMA Middenrivierengebied Gorinchem 2015 Jaarlijks aantal sportblessures Alle Blessures: 4.500.000 Behandelingen: 1.900.000 Ziekenhuisopnames:

Nadere informatie

Begeleidende brief sportmedische screening SC Eendracht Aalst seizoen

Begeleidende brief sportmedische screening SC Eendracht Aalst seizoen Document: begeleidende brief screening Begeleidende brief sportmedische screening SC Eendracht Aalst seizoen 2016-2017 Beste ouders/spelers, Bij een intensieve sportbeoefening is een goede medische begeleiding

Nadere informatie

INFO VOOR PATIËNTEN CARDIOGENETISCHE CONSULTATIE

INFO VOOR PATIËNTEN CARDIOGENETISCHE CONSULTATIE INFO VOOR PATIËNTEN CARDIOGENETISCHE CONSULTATIE INHOUD 01 Inleiding 4 02 Hartaandoening 5 03 Erfelijkheidsonderzoek 6 04 Genetische counseling 6 05 Wie komt in aanmerking 7 06 (Preventieve) behandeling

Nadere informatie

MEDISCHE VRAGENLIJST

MEDISCHE VRAGENLIJST MEDISCHE VRAGENLIJST Naam : Adres : Postcode / woonplaats : Geboortedatum : Telefoonnummer : privé... E-mail : Huisarts : plaats Ziektekostenverzekeraar : Pakket Reden van onderzoek : Vragen die onduidelijk

Nadere informatie

Hoe wordt het normale hartritme tot stand gebracht?

Hoe wordt het normale hartritme tot stand gebracht? Boezemfibrilleren De cardioloog heeft vastgesteld dat u een ritmestoornis heeft of heeft gehad, die boezemfibrilleren, ofwel atriumfibrilleren wordt genoemd. In deze folder kunt u hierover meer lezen.

Nadere informatie

Cardiale screening van sporters ouder dan 14 jaar: een kritische review van de evidentie

Cardiale screening van sporters ouder dan 14 jaar: een kritische review van de evidentie Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen Academiejaar 2014 2015 Cardiale screening van sporters ouder dan 14 jaar: een kritische review van de evidentie Prisca Donadoni Promotor: Prof. Dr. J.

Nadere informatie

Klinische Genetica. Plots overlijden

Klinische Genetica. Plots overlijden Klinische Genetica Plots overlijden Klinische Genetica Inleiding In uw familie zijn een of meerdere personen op jonge leeftijd plotseling overleden. Plots overlijden op jonge leeftijd heeft vaak met het

Nadere informatie

Van gen tot genoom en daarbuiten: recente revoluties in genetisch onderzoek

Van gen tot genoom en daarbuiten: recente revoluties in genetisch onderzoek Van gen tot genoom en daarbuiten: recente revoluties in genetisch onderzoek Anne Herkert, klinisch geneticus Jan Jongbloed, moleculair geneticus Landelijke dag erfelijke hartziekten 29 oktober 2016 Erfelijkheid

Nadere informatie

Gender differences in heart disease. Dr Danny Schoors

Gender differences in heart disease. Dr Danny Schoors Gender differences in heart disease Dr Danny Schoors Women are meant to be loved, not to be understood Oscar Wilde (1854-1900) 2 05/01/16 Inleiding Cardiovasculaire ziekte 7 tot 10 jaar later dan bij mannen

Nadere informatie

Pacemaker en ICD behandeling bij kinderen. Nico A. Blom Centrum voor Aangeboren hartafwijkingnen Amsterdam-Leiden (CAHAL)

Pacemaker en ICD behandeling bij kinderen. Nico A. Blom Centrum voor Aangeboren hartafwijkingnen Amsterdam-Leiden (CAHAL) Pacemaker en ICD behandeling bij kinderen Nico A. Blom Centrum voor Aangeboren hartafwijkingnen Amsterdam-Leiden (CAHAL) Pacemaker en ICD behandeling bij kinderen Te traag hartritme: pacemakerbehandeling

Nadere informatie

vertigo beoordeling op de SEH Bart van der Worp

vertigo beoordeling op de SEH Bart van der Worp vertigo beoordeling op de SEH Bart van der Worp disclaimer geen duizeligheidsexpert geen belangenverstrengeling oorzaken duizeligheid vestibulair centraal cardiovasculair intoxicatie metabool BPPD neuritis

Nadere informatie

Sport Medisch Netwerk Zoetermeer Informatie bijeenkomst. Voorste kruisband ruptuur

Sport Medisch Netwerk Zoetermeer Informatie bijeenkomst. Voorste kruisband ruptuur Sport Medisch Netwerk Zoetermeer Informatie bijeenkomst 9 december 2015 Voorste kruisband ruptuur Belle van Meer AIOS Sportgeneeskunde Sportarts = specialist Per 1 januari 2016 wordt sportgeneeskundige

Nadere informatie

Sportmedische anamnese

Sportmedische anamnese Sportmedische anamnese Deze lijst wordt uitsluitend gebruikt voor de medische screening en trainingsadvisering. De inhoud van dit formulier valt onder de medische geheimhouding en wordt niet zonder uw

Nadere informatie

Effect van duurtraining op lange termijn

Effect van duurtraining op lange termijn Effect van duurtraining op lange termijn door Dr. Jan A. Vos, Inspanningsfysioloog Inleiding In onderstaand artikel zijn de resultaten vermeld van het fysiologisch effect van duurlopen op het lichaam bij

Nadere informatie

Cardiogenetica Sudden Cardiac Death. Amsterdam, 2016 Marieke Bronk Physician assistant i.o. Klinische Genetica

Cardiogenetica Sudden Cardiac Death. Amsterdam, 2016 Marieke Bronk Physician assistant i.o. Klinische Genetica Cardiogenetica Sudden Cardiac Death Amsterdam, 2016 Marieke Bronk Physician assistant i.o. Klinische Genetica Casus Dirk Riet (32 jr) komt op je SU omdat hij nu al 2x is flauwgevallen: 1x toen hij grieperig

Nadere informatie

Keuringseisen Parachutespringen

Keuringseisen Parachutespringen Keuringseisen Parachutespringen 1. Afwezigheid van elke lichamelijke of geestelijke ziekte, van elk gebrek of van elke afwijking, die kan leiden tot een plotselinge ongeschiktheid om een parachutesprong

Nadere informatie

Preventief Sportmedisch Onderzoek

Preventief Sportmedisch Onderzoek Preventief Sportmedisch Onderzoek Beste speler, Er werd een on-line tool ontwikkeld voor iedereen die sport of van plan is te sporten. Wil je te weten komen of een verder sportmedisch onderzoek raadzaam

Nadere informatie

SYMPOSIUM ZELDZAME ZIEKTEN

SYMPOSIUM ZELDZAME ZIEKTEN SYMPOSIUM ZELDZAME ZIEKTEN Zeldzame oorzaken van een syncope Bernard Cosyns, MD, PhD, FESC Overview Introduction Case report 1 Case report 2 Case report 3 Rare cardiac causes of syncope Conclusions Overview

Nadere informatie

Genetic risk factors for common and rare cardiac rhythm disorders Marsman, Roos

Genetic risk factors for common and rare cardiac rhythm disorders Marsman, Roos UvA-DARE (Digital Academic Repository) Genetic risk factors for common and rare cardiac rhythm disorders Marsman, Roos Link to publication Citation for published version (APA): Marsman, R. F. J. (2014).

Nadere informatie

Sportscreening: nuttig? nodig? overbodig? Pieter Koopman Cardiologie Elektrofysiologie Sportgeneeskunde Cardiogenetica

Sportscreening: nuttig? nodig? overbodig? Pieter Koopman Cardiologie Elektrofysiologie Sportgeneeskunde Cardiogenetica Sportscreening: nuttig? nodig? overbodig? Pieter Koopman Cardiologie Elektrofysiologie Sportgeneeskunde Cardiogenetica Screening ECG 1 Asymptomatische 17-jarige voetballer VRAAG: Zou u zijn sportkeuringsattest

Nadere informatie

LEIDRAAD CARDIOLOGIE

LEIDRAAD CARDIOLOGIE nnn Inhoud Voorwoord NVVC 10 Voorwoord auteurs 11 Algemene inleiding 13 1 Leidraad algemene diagnostiek/therapie bij cardiale ziekte beelden 15 1.1 Cardiomyopathieën 15 1.1.1 Aritmogene rechterventrikelcardiomyopathie

Nadere informatie

Mijn patiënt heeft palpitaties. Dr. Joris Schurmans 26/9/2015

Mijn patiënt heeft palpitaties. Dr. Joris Schurmans 26/9/2015 Palpitaties Mijn patiënt heeft palpitaties Dr. Joris Schurmans 26/9/2015 Palpitaties Palpitaties Hartritme-stoornissen Diagnostische work-up Hartritme-stoornissen Hartritme-stoornissen Palpitaties Palpitaties

Nadere informatie

Wetenschappelijke basis voor screening naar aangeboren hartafwijkingen en cardiale plotse dood bij (sportende) kinderen

Wetenschappelijke basis voor screening naar aangeboren hartafwijkingen en cardiale plotse dood bij (sportende) kinderen FACULTEIT GENEESKUNDE EN GEZONDHEIDSWETENSCHAPPEN Academiejaar 2014 2015 Wetenschappelijke basis voor screening naar aangeboren hartafwijkingen en cardiale plotse dood bij (sportende) kinderen Jens ANDRÉ

Nadere informatie

Ziekte tijdens de voorbereiding op een duurinspanning: Do s en don ts. prof. dr. Frank Backx, hoogleraar sportgeneeskunde UMC Utrecht 8 nov.

Ziekte tijdens de voorbereiding op een duurinspanning: Do s en don ts. prof. dr. Frank Backx, hoogleraar sportgeneeskunde UMC Utrecht 8 nov. Ziekte tijdens de voorbereiding op een duurinspanning: Do s en don ts prof. dr. Frank Backx, hoogleraar sportgeneeskunde UMC Utrecht 8 nov.2016 Aanleiding Sudden cardiac death Two Oceans Marathon (Zuid-Afrika)

Nadere informatie

Behandeling na een acuut coronair syndroom

Behandeling na een acuut coronair syndroom Behandeling na een acuut coronair syndroom Een nieuwe uitdaging in de ketenzorg CVRM Nascholing Stedelijke werkgroep Amsterdam 9 en 14 juni 2010 A.L.M. Bakx, cardioloog, BovenIJ Ziekenhuis SECUNDAIRE PREVENTIE

Nadere informatie

Veilig sporten. De waarde van de sportkeuring. 29 november 2017

Veilig sporten. De waarde van de sportkeuring. 29 november 2017 Veilig sporten De waarde van de sportkeuring 29 november 2017 Is bewegen gezond? Is bewegen gezond? Obesitas is een belangrijkere risicofactor dan inactiviteit m.b.t. de kans op overlijden Is bewegen gezond?

Nadere informatie

GEMEENSCHAPPELIJK STELSEL VAN ZIEKTEKOSTENVERZEKERING VAN DE EUROPESE INSTELLINGEN VOORAF IN TE VULLEN VRAGENLIJST

GEMEENSCHAPPELIJK STELSEL VAN ZIEKTEKOSTENVERZEKERING VAN DE EUROPESE INSTELLINGEN VOORAF IN TE VULLEN VRAGENLIJST GEMEENSCHAPPELIJK STELSEL VAN ZIEKTEKOSTENVERZEKERING VAN DE EUROPESE INSTELLINGEN PMO.3 Preventieve geneeskunde VOORAF IN TE VULLEN VRAGENLIJST INSTELLING:......... Naam en voornaam van de aangeslotene:...

Nadere informatie