Sportmedische screening bij dansers

Transcriptie

1 Zorg voor mensen Sportmedische screening bij dansers Suzan de Jonge, sportarts in opleiding Inhoud Sportarts Sportmedische screening Resultaten 5 jaar danskeuringen Dans specifieke blessures Female athlete triad 1

2 Take home messages Sportarts is expert op het gebied van fysieke belasting belastbaarheid Sportkeuring is niet alleen goed- of afkeuren Female athlete triad = laag caloriegehalte, menstruatiestoornis en lage botdichtheid Danseressen hebben een hoog risico op female athlete triad Goede samenwerking is nodig voor preventie! Zorg voor mensen Sportarts 2

3 Definitie sportarts Samengevat: de sportarts is de expert op het gebied van fysieke belasting belastbaarheid in relatie tot sport en/of bewegen Opleiding sportgeneeskunde 4 jaar 12 maanden orthopedie 9 maanden cardiologie 3 maanden longgeneeskunde 3 maanden huisartsgeneeskunde 3 maanden wetenschap 18 maanden sportgeneeskunde cursorisch onderwijs 3

4 Praktijk werkzaamheden Zo n 130 sportartsen SMI (intra- of extramuraal) of sportbond Blessureconsult Sportkeuring Sportmedische begeleiding Revalidatie chronisch zieken Zorg voor mensen Sportmedische screening 4

5 Waarom screenen In Nederland jaarlijks doden tijdens of direct na sporten <35 jaar aangeboren hartafwijking Inschatten overige gezondheidsrisico s Inzicht in conditie Inhoud sportmedisch onderzoek Lengte, gewicht, vetpercentage, ogentest, urinetest, kleurentest, longfunctie, hartfilmpje. Bloedonderzoek: Hb (bloedarmoede) en cholesterol enz. Algemeen intern en algemeen orthopedisch onderzoek. Specifiek orthopedisch onderzoek gericht op sporttak en op eventuele klachten. Inspanningstest met hartfilmpje en ademgas analyse. 5

6 Zorg voor mensen Resultaten 5 jaar screening 5 jaar keuringen 6

7 Zorg voor mensen Dans specifieke blessures Rugklachten 1. Rietveld en van de Wiel. Dans: kunst en topsport met specifieke letsels Ned Tijdschr Geneesk. 2011;155:A

8 Heup 1. Rietveld en van de Wiel. Dans: kunst en topsport met specifieke letsels Ned Tijdschr Geneesk. 2011;155:A4283. Knie 1. Rietveld en van de Wiel. Dans: kunst en topsport met specifieke letsels Ned Tijdschr Geneesk. 2011;155:A

9 Enkel 1. Rietveld en van de Wiel. Dans: kunst en topsport met specifieke letsels Ned Tijdschr Geneesk. 2011;155:A4283. Zorg voor mensen Female athlete triad 9

10 Female athlete triad Female athlete triad 1. De Souza et al Female Athlete Triad Coalition Consensus Statement on Treatment and Return to Play of the Female Athlete Triad. BJSM 2014;48:289 10

11 Oorzaken laag caloriegehalte Slechte verhouding calorie-verlies & calorieintake Slecht eetpatroon Vegetarisch/Veganist Ideaal beeld: laag gewicht topprestatie Eetstoornis Eetstoornissen Anorexia Boulimia ED-NOD (eetstoornis-niet nader omschreven) Prevalentie: % sportsters 1-5-9% niet-sporters % esthetische sportsters 1,2 1. Sundgot-Borgen J, Torstveit MK. Prevalence of eating disorders in elite athletes is higher than in the general population. Clin J Sport Med Jan;14(1): ACSM position stand The Female Athlete Triad

12 Mentruatie stoornis Primaire amenorroe 22% cheerleaders en Turnsters 1 <1% normale populatie 1 Secundaire amenorroe 69% dansers 1 2-5% normale populatie 1 1. ACSM position stand The Female Athlete Triad 2007 Lage botdichtheid Normale botdichtheid Osteopenie 22-50% sportsters 1 12% niet-sporters 1 Osteoporose 0-13% sportsters 1 2,3% niet-sporters 1 1. ACSM position stand The Female Athlete Triad

13 Stressfractuur Definitie: Fractuur die ontstaat door repetitieve overbelasting van het bot. Prevalentie: 20% in duurlopers tegen 1% normale populatie Locaties Stressfracturen 13

14 Herstel 1. De Souza et al Female Athlete Triad Coalition Consensus Statement on Treatment and Return to Play of the Female Athlete Triad. BJSM 2014;48:289 Screening female athlete triad Team work!!! Screening bij aanvang opleiding Energie-intake (diëtiste) Vragenlijsten 1 Weegmomenten 1. Melin et al. The LEAF questionnaire: a screening tool for identification of female athletes at risk for the female athlete triad. BJSM 2014;48:

15 Behandeling Energie balans verbeteren Dietiste Supplementen: calcium, vit D Anticonceptie pil: niet effectief voor botdichtheid en maskeert uitblijven menstruatie Take home messages Sportarts is expert op het gebied van fysieke belasting belastbaarheid Sportkeuring is niet alleen goed- of afkeuren Female athlete triad = laag caloriegehalte, menstruatiestoornis en lage botdichtheid Danseressen hebben een hoog risico op female athlete triad Goede samenwerking is nodig voor preventie! 15

16 Zorg voor mensen Vragen? 16