Centre for Learning Sciences & Technologies Open Universiteit. CELSTEC Jaarverslag 2009

Transcriptie

1 Centre for Learning Sciences & Technologies Open Universiteit CELSTEC Jaarverslag 2009

2 CELSTEC Jaarverslag De Open Universiteit ontwikkelt en verzorgt open hoger afstandsonderwijs en is tevens een centrale partner in het consortium voor vernieuwing van het Hoger Onderwijs. Onderwijstechnologische vernieuwingen krijgen daarbij speciale aandacht. Binnen de Open Universiteit is de onderwijskundige en onderwijstechnologische expertise samengebracht in het Centre for Learning Sciences & Technologies (CELSTEC). Dit centrum vervult taken in het kader van ontwikkeling, vernieuwing, onderzoek en evaluatie van het onderwijs van de Open Universiteit en haar consortiumpartners. Deze taken worden veelal uitgevoerd in nauwe samenwerking met directoraten en faculteiten van de Open Universiteit en/of samenwerkingspartners in het consortium. Het CELSTEC rapporteert extern over zijn werkzaamheden onder meer in een reeks CELSTEC rapporten, waarvan het voorliggende deel uitmaakt. De CELSTEC-rapporten kunnen worden besteld bij: Open Universiteit secretariaat CELSTEC Postbus DL Heerlen Tel Fax of opgehaald via Internet:

3 Centre for Learning Sciences & Technologies Open Universiteit Jaarverslag 2009 U2010/3183

4

5 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 5 Voorwoord Inleiding Learning & Cognition Programma Ter inleiding Projecten Onderzoek Output/Awards Samenwerking en Internationalisering Learning Networks Programma Ter inleiding R&D-Projecten Professionalisering SIKS Onderzoeksvisitatie Output/Awards Learning Media Programma Ter inleiding Projecten Onderzoek Output/Awards Samenwerking en Internationalisering Onderwijsinstituut Onderwijswetenschappen Ter inleiding Modulenafzet Samenwerking en Internationalisering Afgestudeerden Lustrum Programma overstijgend Bijdragen aan interne projecten van de Open Universiteit Andere externe projecten Organisatie Managementteam CELSTEC Capaciteitsgroep Bedrijfsbureau CELSTEC Bijlage 2.1 Output Learning & Cognition Bijlage 2.2 Output Learning Networks Bijlage 2.3 Output Learning Media

6

7 Voorwoord Het Centre for Learning Sciences and Technologies (CELSTEC) kan met tevredenheid terugzien op het jaar Dat geldt zowel voor de organisatie zelf als voor de gebieden waarop CELSTEC zich beweegt: de onderwijsinnovatie binnen en buiten de Open Universiteit, de onderzoeksprogramma s rond Learning & Cognition, Learning Networks en Learning Media en het aanbieden van onderwijs in het kader van Onderwijswetenschappen. Een belangrijke ontwikkeling voor de OU is de start in september 2009 van het project StOER (Strategie Open Educational Resources) waarin een andere manier van aanbieden van leerstof wordt onderzocht. De OU wil zich positioneren als voorloper op het gebied van OER door een deel van haar materialen, publicaties en instrumenten gratis of tegen een laag tarief beschikbaar te stellen voor belangstellenden. CELSTEC heeft het voortouw bij het uitwerken en implementeren van deze nieuwe manier van onderwijs aanbieden. Over het verslagjaar zijn enkele memorabele feiten te noemen. Drs. Fleurie Nievelstein krijgt in juni de prijs voor het beste paper van een neiuwe onderzoeker in 2009 van de American Educational Research Association (AERA). Ze krijgt de prijs voor de paper Learning to Solve Legal Cases: The Effects of Instructional Support die ze tijdens de AERA meeting 2009 in San Diego (april 2009) heeft gepresenteerd. Prof. dr. Paul Kirschner (Programmaleider Learning & Cognition) wordt in juni gekozen tot president-elect van de International Society of the Learning Sciences (ISLS). Over één jaar zal hij dan, in juni 2010, president van de ISLS worden. CELSTEC collega's, die aan het project Language Technologies for Lifelong Learning (LTfLL) werken, wonnen de 'best full paper award' tijdens de 9e IEEE International Conference on Advanced Learning Technologies (ICALT 2009). De conferentie werd in juli georganiseerd in Riga, Letland. Het Learning and Information Services department van de Schotse University of the Highlands and Islands (UHI) en CELSTEC gaan samenwerken aan een project over de usability van e-learning diensten. Prof. dr. Paul Kirschner (Programmaleider Learning & Cognition) heeft als voorzitter van een auditcommissie de opzet, kwaliteit en effecten van Groen Kennisnet onderzocht. Groen Kennisnet is een digitale leer- en werkomgeving met verschillende tools en informatie over landbouwgerelateerde thema s voor docenten, leerlingen en managers in de landbouwonderwijssector. De resultaten van de audit zijn in december 2009 bekendgemaakt. Drs. Hendrik Drachsler, ontvangt de award voor de beste paper van de Interactive Computer Aided Learning (ICWL) conferentie. De conferentie werd in september georganiseerd in Aken, Duitsland. De masteropleiding Actief Leren bestendigt haar groei, vanaf de start zo n 5 jaar geleden is er telkenjare een groei van ruim 10% zichtbaar. Geconstateerd kan worden dat de opleiding, mede door constante vernieuwing, goed aansluit bij de bestaande vraag. Prof. dr. Rob Koper Hoogleraar-directeur CELSTEC 7

8

9 1 Inleiding CELSTEC is een goed en efficiënt functionerend expertisecentrum op het gebied van innovatief leren. Het instituut heeft een vooraanstaande positie in het (inter-)nationale veld op het gebied van onderzoek, ontwikkeling en innovatie. Het staat midden in de Open Universiteit (OU) en het is voor het tot stand komen van vernieuwingsprocessen een onmisbare partij. Daarnaast slaagt CELSTEC er goed in om externe middelen voor onderzoek, ontwikkeling en innovatie te verwerven. Targets voor het functioneren van CELSTEC die op OU niveau zijn afgesproken zijn steeds ruim behaald. Missie CELSTEC CELSTEC is een expertisecentrum dat zich specialiseert in innovatieve methoden en technologieën om het leren van volwassenen in diverse contexten (thuis, werk, school, universiteit, mobiel) te bevorderen. Daarbij richt CELSTEC zich onder andere op een verbeterde integratie en intensivering van leren in de leef- en werksituatie, de bevordering van de employability van de beroepsbevolking, de ondersteuning van competentie- en talentontwikkeling in diverse fasen van het leven, het vernieuwen van assessment methodieken, het beter tegemoet komen aan individuele verschillen en aan de verbetering van de begeleiding bij het leren. Bij al deze aspecten worden de mogelijkheden van nieuwe media en informatie- en communicatietechnologie geëxploreerd. Als expertisecentrum oefent CELSTEC drie functies in samenhang met elkaar uit, waarbij innovatie het kernbegrip is. 1. Creatie van nieuwe kennis, diensten en technologie (wetenschappelijk onderzoek en technologie-ontwikkeling); 2. Experimenteren met nieuwe kennis, diensten en technologie om er in de praktijk ervaring mee op te doen (pilots, proeftuinen, samenwerkingsverbanden met kennis- en technologiepartners en de faculteiten binnen de OU); 3. Delen van kennis, diensten, technologie en ervaring met anderen (d.m.v. onderwijs, disseminatie, kennisvalorisatie). In de volgende hoofdstukken worden de activiteiten van CELSTEC per programma verder toegelicht. In bijlage 1 treft u een overzicht aan van de persberichten die in 2009 zijn uitgebracht. Verder is in bijlage 2 een overzicht opgenomen van alle publicaties van CELSTECmedewerkers. 9

10 2 Learning & Cognition Programma 2.1 Ter inleiding Het Learning & Cognition programma van CELSTEC bestudeert effectieve en efficiënte onderwijs- en leerarrangementen vanuit een leren en cognitief perspectief (bijvoorbeeld: Hoe beïnvloedt de wijze waarop wij verschillende vormen van informatie presenteren/aanbieden, zien/percipiëren, en verwerken/gebruiken zowel wat er geleerd wordt als hoe er geleerd wordt? Hoe kunnen wij zorgen dat wat er geleerd wordt ook in andere situaties te gebruiken is?). Het programma doet dit door onderzoek uit te voeren (Research), proofs of concept of showcases te ontwerpen en uit te proberen met anderen (Laboratories), en producten en diensten beschikbaar te stellen aan anderen (Solutions). Doel van dit alles is het bevorderen en verder ontwikkelen van relevante theorieën van leren en cognitie samen met het bedenken en implementeren van effectieve en efficiënte interventies die daarop gebaseerd zijn. Research binnen het Learning & Cognition programma is gericht op het bevorderen/faciliteren van het (1) leren (d.w.z. meer effectief, efficiënt, bevredigend maken daarvan), (2) verwerven van complexe, domeinspecifieke cognitieve vaardigheden en attitudes, en (3) gebruiken van deze kennis, vaardigheden en attitudes in verschillende omgevingen en situaties (transfer) op een manier dat leven-lang lerenden en groepen van lerenden in staat zijn hun eigen (verdere) leren zelf te reguleren. In 2009 is het leiderschap van het programma overgegaan van prof. dr. Fred Paas (vertrokken naar de Erasmus University Rotterdam; EUR) naar prof. dr. Paul A. Kirschner. In 2009 werken circa 19 onderzoekers in het programma, waaronder 8 promovendi. 3 onderzoekers uit de vaste staf worden gefinancierd vanuit de tweede geldstroom, de rest van de onderzoekers vanuit de eerste geldstroom. Van de promovendi worden er vier gefinancierd vanuit de tweede of derde geldstroom. 2.2 Projecten Binnen het programma worden in 2009 de volgende drie projecten afgerond met een promotie: Nievelstein, F. (2009). Learning law: Expertise differences and the effect of instructional support. Doctoral dissertation, Open University of the Netherlands. Kirschner, F. (2009). United Brains for Complex Learning: A cognitive-load approach to collaborative learning efficiency. Doctoral dissertation, Open University of the Netherlands. Wetzels, S. (2009). Individualised strategies for prior knowledge activation. Doctoral dissertation, Open University of the Netherlands. 2.3 Onderzoek Met de verandering van leiding van het programma heeft er ook een herrangschikking van de onderzoeksthema s plaatsgevonden. De drie oorspronkelijke artefactgerichte pijlers van het programma leertaken, leeromgevingen, toetsing (assessment) liggen niet meer aan de basis van het programma, maar zijn richtinggevend voor het onderzoek binnen de drie nieuwe meer inhoudelijke thema s; flexibele omgevingen voor het verwerven van complexe vaardigheden (onder leiding van dr. Kiesbeth Kester), het oplossen van complexe informatieproblemen (onder leiding van dr. Saskia Brand- Gruwel), en expertiseontwikkeling (onder leiding van prof. dr. Els Boshuizen). Het. 10

11 verwerven van complexe cognitieve vaardigheden, evenals het leren oplossen van informatieproblemen, rekening houdend met de experise van de lerenden, vindt plaats binnen leeromgevingen gebaseerde leertaken die op een juiste manier getoetst (assessed) en gearchiveerd (b.v. in portfolio s) moeten worden, zowel op summatieve als formatieve wijze. Deze omgevingen kunnen statisch of dynamisch/adaptief zijn. Met andere woorden, de drie nieuwe thema s houden zich bezig met de oorspronkelijke pijlers maar op een meer holistische/organische wijze. 1 Creating flexible environments for acquiring complex cognitive skills (themaleider: dr. Liesbeth Kester) Flexibele leeromgevingen niet noodzakelijk computergebaseerd zijn in staat om het verwerven van kennis, vaardigheden en/of attitudes door de lerende dusdanig te volgen gedurend het leerproces en hun voortgang dusdanig te monitoren dat zowel wat er geleerd moet worden (d.w.z. leerinhouden/content) als hoe het aangeboden worden (d.w.z. de didactiek/instructie) aangepast kan worden aan wat er geleerd wodt, hoe er geleerd word't, en hoe snel/gemakkelijk er geleerd wordt. 2 Solving complex information problems (themaleider: dr. Saskia Brand-Gruwel) Dit thema houdt zich bezig met onderzoek naar de processen die zich afspelen als leerlingen/studenten bezig zijn om informatieproblemen op te lossen c.q. bezig zijn verschillende soorten op informatie gebaseerde taken uit te voeren, alsmede wat de gevolgen hiervan zijn op de ondersteuning die gegeven moet worden binnen de leeromgeving. Met andere woorden, de kernvraag is: Hoe kan men het verwerven van information problem solving IPS skills ondersteunen en bevorderen. 3 Development of domain-specific expertise (themaleider: prof. dr. Els Boshuizen) Het ontwikkelen van domeinspecifieke, beroeps- en professionele, expertise begint in de school en zet zich een leven lang door, waardoor soms zeer hoge niveaus van beheersing bereikt worden. De dynamiek van het verwerven van domeinspecifieke expertise wordt niet alleen beinvloedt door het doceer- en het (self-directed) leerproces, maar ook door de kenmerken van zowel het domein waarover geleerd wordt als de context/omgeving waar leren en uitvoering plaatsvindt. Hoewel onderzoek plaatsvindt in nauwe samenwerking met specifieke domeinen en in domeinspecifieke omgevingen, is het grotere doel van dit onderzoek het ontdekken van principes die toepasbaar (generaliseerbaar) zijn over domeinen en contexten. 2.4 Output/Awards De output van het onderzoeksprogramma ligt op een stabiel hoog niveau. De target voor wetenschappelijke publicaties is gesteld op 2,5 wetenschappelijke en door ICO erkende publicaties per fte input voor stafleden en op één publicatie per jaar voor promovendi (waarbij het proefschrift ook als publicatie meetelt). Met een input van ca. 19 onderzoekers wordt een output van 42 wetenschappelijke publicaties geleverd, waardoor het gestelde criterium ruimschoots overtroffen wordt. Voor de komende jaren wordt primair op het verder verhogen van de kwaliteit gestuurd, middels groei in het aantal publicaties in ISI-tijdschriften opgenomen in de Journal Citation Reports met een Impact Factor hoger dan De bijlage bevat een overzicht van de wetenschappelijke output. In 2009 is Professor Kirschner benoemd als Fellow van de American Educational Research Association. Professor Kirschner is de eerste fellow die niet van Amerikaanse afkomst is en dus ook de eerste Nederlander aan wie deze eer is verleend. 11

12 Paper award De American Educational Research Association (AERA) heeft de prijs voor de beste paper van een nieuwe onderzoeker 2009 toegekend aan Fleurie Nievelstein. Ze krijgt de prijs voor de paper: Learning to Solve Legal Cases: The Effects of Instructional Support die ze tijdens de AERA meeting 2009 in San Diego (april 2009) heeft gepresenteerd. Schematische weergave van de output van de afgelopen jaren: aantal Learning & Cognition jaar Wetenschappelijke publicaties (artikelen, conference papers en boekhoofdstukken) Vakpublicaties Congresbijdragen/overig Technical reports / deliverables Softw are / specificaties Boeken 2.5 Samenwerking en Internationalisering Partnerinstituten van CELSTEC op het gebied van onderzoek zijn het Learning Systems Institute (LSI: Florida State University, VS) en het Knowledge Media Research Center (KMRC: Universität Tübingen, Duitsland). In het kader van deze samenwerking wordt maandelijks een colloquium via internet georganiseerd met het LSI en vindt uitwisseling van medewerkers plaats. Het onderzoeksprogramma participeert in een wetenschappelijk netwerk van de Universiteit Leuven met als centraal thema 'developing critical and flexible thinking'. Het netwerk wordt tot 2012 gefinancierd door het comité voor internationale zaken van het Vlaams Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek. Een aantal buitenlandse gerenommeerde onderzoekers (Roxana Moreno, University of New Mexico, USA; Paul Ayres, University of New South Wales, Australie) en promovendi (Loredana Mihalca, Babes-Bolyai University, Roemenië; Eylem Kilic, Middle East Technical University, Turkije; Halszka Jarodzka, KMRC, Duitsland) verblijft voor langere tijd bij CELSTEC om samen te werken met CELSTEC onderzoekers.. 12

13 3 Learning Networks Programma 3.1 Ter inleiding Het programma Learning Networks heeft als primaire doelstelling de ondersteuning van non-formeel lerenden in professionele settingen. Het kent drie thema s, namelijk Professional Development, Professional Communities, en Learning Network Support Services. In het derde thema vinden voornamelijk de software-ontwikkelwerkzaamheden plaats, waardoor dit thema zowel ten dienste staat aan de beide andere thema s als zelfstandig de ondersteunende structuren van leernetwerken als geheel levert. In het verslagjaar worden de lopende onderzoek-, ontwikkel- en valorisatieactiviteiten voortgezet met speciale belangstelling voor het bereiken van synergie tussen onderzoek en ontwikkelwerk enerzijds en valorisatie anderzijds. In 2009 heeft het programma een omvang van ongeveer 22 fte. Het programma wordt voor 10 fte gefinancierd uit de eerste geldstroom, voor het overige uit derdegeldstroomgelden. 3.2 R&D-Projecten Binnen het programma worden in 2009 vier projecten afgerond met een promotie: Dr. Christian Glahn promoveert op 18 september op het proefschrift Contextual Support for Social Engagement and Reflection on the Web. Dr. Marco Kalz en Dr. Hendrik Drachsler promoveren op 16 oktober op de respectievelijke proefschriften Placement Support for Learners in Learning Networks en Navigational Support for Learners in Informal Learning Networks. Dr. Riina Vuorikari promoveert op 13 november op het proefschrift Tags and Self-Organisation: a Metadata Ecology for Learning Resources in a Multilingual Context. In totaal zijn binnen het programma aan het eind van het verslagjaar 7 promovendi actief. Vanuit de eerste geldstroom wordt één promotieproject gefinancierd. In de derde geldstroom worden als coördinator twee projecten voortgezet in het 7e kaderprogramma van de Europese Unie: idspace en LTfLL, aan elk van beide is een promotiekandidaat verbonden. Het eerste is gericht op creativiteit ten behoeve van productonwikkeling in netwerken, het tweede richt zich op het gebruik van taaltechnologie in het onderwijs. Daarnaast wordt het 6e-kader geïntegreerde project TENCompetence afgerond; dit wordt ook door het programma gecoördineerd. Daarnaast worden enkele Europese derde-geldstroomprojecten die door anderen geleid worden voortgezet: Handover, mpss, IPLECS en Sister. Handover is een project binnen het 7e kaderprogramma dat ernaar streeft de zorg aan patiënten te verbeteren. mpss is een project in het EU Lifelong Learning programma dat mobile performance support systems betreft. Ook IPLECS is een project binnen hetzelfde programma over performance support. Sister is een project binnen het 7e kaderprogramma dat ernaar streeft het onderzoekspotentieel in specifieke landen te versterken. Ook participeert het programma (marginaal) in het STELLAR network of excellence, dat vanuit het 7e kaderprogramma wordt bekostigd. Tenslotte wordt in het verslagjaar een aanvang gemaakt met twee projecten uit het Lifelong Learning-programma van de EU: TeLLNet en CEFcult. Het eerste gaat over het analyseren van sociale netwerken van Europese scholen van voortgezet onderwijs en het uittesten van maatregelen ter bevordering van de interactie; het tweede probeert een 13

14 online omgeving te ontwikkelen, met gebruikmaking van Web2.0-instrumenten, voor de beoordeling van mondelinge taalvaardigheden met betrekking tot interculturele, professionele doelen. Beide projecten worden door anderen geleid, al treedt het programma enige tijd op als vervangend projectleider voor CEFcult. 3.3 Professionalisering In 2009 zijn geen specifieke professionaliseringsactiviteiten georganiseerd. 3.4 SIKS Het Learning Networks-programma van CELSTEC is voor een belangrijk deel ondergebracht in de KNAW-erkende nationale onderzoeksschool SIKS (School voor Informatie- en Kennissystemen); sommige onderzoekers zijn tevens lid van de onderzoeksschool ICO (Interuniversitair Centrum voor onderwijskundig Onderzoek). SIKS is een breed samenwerkingsverband van 11 universiteiten en het centrum voor Wiskunde en Informatica. Momenteel werken meer dan 400 senior fellows en meer dan 200 promovendi onder de vlag van SIKS. In 2008 is de school gevisiteerd en werd de heraccreditatie verleend. Met ingang van 2009 zijn tot SIKS de volgende promovendi toegelaten: drs. Kamakshi Rajagopal en drs. Rory Sie. 3.5 Onderzoeksvisitatie In 2009 vindt een mid-term review van het onderzoek plaats. Er wordt bijzondere aandacht besteed aan de aanbevelingen die in de eerdere visitatie zijn gedaan. Daarnaast wordt een analyse gemaakt van de sterkten en zwakten van het programma, als ook van de kansen en bedreigingen die er vanuit de omgeving liggen. 3.6 Output/Awards Van de totale capaciteit van circa 26 fte vormt 22 fte de onderzoekscapaciteit, 6 fte daarvan wordt gevormd door promovendi. De target voor wetenschappelijke publicaties is gesteld op drie wetenschappelijke en door SIKS erkende publicaties per fte onderzoeksinput voor stafleden (40% van een volledige aanstelling wordt geacht beschikbaar te zijn voor onderzoek) en op één publicatie per jaar voor promovendi (waarbij het proefschrift ook als publicatie meetelt). In het verslagjaar worden 18 tijdschriftpublicaties, 32 publicaties in conferentieproceedings en 4 proefschriften gepubliceerd. Daarnaast worden 7 boeken gepubliceerd, en worden 32 hoofdstukken aan boeken bijgedragen. Voor het komende jaar wordt een handhaving van het aantal promovendi nagestreefd. Verder publiceert het programma broncode (16), specificaties voor open standaarden (1) en technische rapporten en vakpublicaties (55). Het verzorgde in totaal 53 presentaties op workshops, conferentie en symposia.. 14

15 Schematische weergave van de output van de afgelopen jaren: Learning Networks 100 aantal Wetenschappelijke publicaties (artikelen, conference papers en hoofdstukken) Vakpublicaties Congresbijdragen/overig Technical reports / deliverables Softw are / specificaties Boeken jaar Paper award CELSTEC collega's, die aan het project Language Technologies for Lifelong Learning (LTfLL) werken, hebben de 'best full paper award' gewonnen tijdens de 9e IEEE International Conference on Advanced Learning Technologies (ICALT 2009). De conferentie werd georganiseerd in Riga, Letland, van 15 tot en met 17 juli Adriana Berlanga, Marco Kalz, Peter van Rosmalen en Slavi Stoyanov van CELSTEC werken met de medische faculteit van de Universiteit van Manchester in het Verenigd Koninkrijk samen, als onderdeel van het project 'Language Technologies for Lifelong Learning (LTfLL)'. Ze hebben de ICALT 2009 best paper award gewonnen voor hun paper 'Using Language Technologies to Diagnose Learner s Conceptual Development'. De paper die Riina Vuorikari heeft gepresenteerd tijdens de 8e internationale conferentie voor Webbased Learning (ICWL09) in Aken heeft de best paper award gewonnen. De paper is getiteld: Are tags from Mars and descriptors from Venus? A study on the ecology of educational resource metadata. Vuorikari bespreekt erin de mogelijkheden om door leerkrachten trefwoorden te laten aanbrengen. Dit wordt onderzocht in het MELT project van EUN. ICWL is een jaarlijkse internationale conferentie over webgebaseerd leren. Sinds de eerste conferentie in 2002 in Hongkong, is de conferentie gehouden in Australië (2003), China (2004), Hong Kong (2005), Maleisië (2006), Groot Brittannië (2007) en China (2008). De achtste conferentie vond plaats van 19 tot 21 augustus 2009 aan de RWTH Aachen in Duitsland. De bijeenkomst werd georganiseerd door Hong Kong Web Society, RWTH Aachen en het Max-Planck-Instituut voor computerwetenschappen. Op 24 september 2009 ontving Hendrik Drachsler, promovendus bij CELSTEC, de award voor de beste paper van de conferentie. Dat gebeurde tijdens de Mashup for Learning (MASHL) workshop. Deze workshop vond plaats in het kader van de Interactive Computer Aided Learning (ICWL) conferentie. Thema van de MASHL workshop was: Interoperable Widgets, Services, and Microformats to facilitate Competence Development. De titel van Drachslers presentatie was: ReMashed Recommendation Approaches for Mash-Up Personal Learning Environments in Formal and Informal Learning Settings. Medeauteurs waren Dries Pecceu, Tanja Arts, Peter van Rosmalen, Hans Hummel, Rob Koper, Edwin Hutten and Lloyd Rutledge. 15

16 4 Learning Media Programma 4.1 Ter inleiding Het programma Learning Media startte in het najaar van 2008 en staat onder leiding van dr. Wim Westera. Het Learning Media programma richt zich op de rol van digitale media voor leren en onderwijzen. Het programma specialiseert zich in serious gaming, mobiel leren en sociale software. In 2009 heeft het Learning Media programma een versnelde groei doorgemaakt door enkele extern gefinancierde projecten. Het Learning Media programma heeft tevens zorggedragen voor de ontwikkeling van onderzoeksscenario s en demonstrators voor het CELSTEC laboratorium. Dit laboratorium beoogt uit te groeien tot een werkplaats voor open innovatie in samenwerking met derden. In 2009 hebben enkele tientallen bedrijven en instellingen het lab bezocht voor workshops, demonstraties en discussies. In het verslagjaar heeft prof. dr. Marcus Specht zijn oratie gehouden met als titel: Learning in a Technology Enhanced World. In 2009 werken circa 12 onderzoekers in het programma, waaronder 4 promovendi. 4.2 Projecten Stichting SURF De Open Universiteit onderhoudt nauwe banden met de Stichting SURF en is betrokken bij diverse projecten van deze stichting. Het Centre for Learning Sciences and Technologies is penvoerder van het project Skills Labs dat wordt uitgevoerd via een subsidie van het Nationaal Actieplan E-Learning. Het project betreft de toepassing van serious gaming in het domein watermanagement. Hierin wordt samengewerkt met de Hogeschool Zeeland en het Kennis Netwerk Delta Water. De games worden ontwikkeld met de EMERGO game toolkit en methodiek, die binnen CELSTEC ontwikkeld zijn. In mei 2009 trad CELSTEC op als gastheer en organisator van de SURF summerschool over mobiel leren. Tevens levert CELSTEC namens de instelling de contactpersoon voor het SURF-platform ICT en Onderwijs. Europese projecten Het project Metadata for Architectural Contents in Europe brengt grote hoeveelheden bronnen over architectuur samen in één groot reservoir. Daarnaast wordt een raamwerk gemaakt voor diensten zoals zoeken, verwerven, gebruiken en bespreken van e- learningcontent. Dit project is eind 2009 succesvol afgerond. Het project Interoperable Content for Performance in a Competency-driven Society loopt nog tot Dit project wil gebruik en hergebruik van digitale content bevorderen door betere integratie en betere standaarden. Het Centre for Learning Sciences and Technologies brengt de Open Educational Resources Repository in, en activiteiten voor game-based learning. Het project Sharing Digital Resources in the Teaching Education Community streeft naar een betere toegankelijkheid van bestaande Europese contentrepositories voor de opleiding van leraren. In 2009 zijn de volgende nieuwe Europese projecten van start gegaan. In het STELLAR Network of Excellence wordt met een groot aantal partners gewerkt aan het versterken van de Europese research community rond technology-enhanced learning. Het project Openscout richt zich op een beter gebruik en een betere beschikbaarheid van open leermaterialen op het gebied van managementvaardigheden, met in het bijzonder aandacht voor kleine en middelgrote bedrijven en levenlang leren. Het project Grapple,. 16

17 ten slotte, ontwikkelt adaptieve leerfunctionaliteiten die standaard opgenomen kunnen worden in open source leeromgevingen. 4.3 Onderzoek In het programme zijn 3 promovendi actief: S. Kelle doet onderzoek naar Game-based Learning, D. Verpoorten richt zich op reflection amplifiers in elektronische media en T. de Jong onderzoekt leren met behulp van mobile devices. C. Glahn promoveerde in 2009 op het proefschrift Contextual support of social engagement and reflection on the web. 4.4 Output/Awards In het verslagjaar worden 2 tijdschriftpublicaties, 7 publicaties in conferentieproceedings, 1 boek gepubliceerd, en worden 4 hoofdstukken aan boeken bijgedragen. Daarnaast publiceert het programma broncode (6), specificaties voor open standaarden (4) en technische rapporten en vakpublicaties (14). Het verzorgde in totaal 40 presentaties op workshops, conferentie en symposia. Schematische weergave van de output van de afgelopen jaren: Learning Media aantal jaar Wetenschappelijke publicaties (artikelen, conference papers en boekhoofdstukken) Vakpublicaties Congresbijdragen/overig Technical reports / deliverables Softw are / specificaties Boeken 4.5 Samenwerking en Internationalisering Internationale samenwerking kwam tot stand met de Schotse University of Highlands and Islands (UHI). Hier brengt het programma expertise in met betrekking tot IT-usability onderzoek, metrieken voor IT-gebruikersonderzoek, en optimalisatie van videoconferencing user-interfaces. 17

18 5 Onderwijsinstituut Onderwijswetenschappen 5.1 Ter inleiding CELSTEC Education and Training Institute (onderwijsinstituut Onderwijswetenschappen) organiseert het onderwijs van het Centre for Learning Sciences and Technologies, waaronder een masteropleiding Onderwijswetenschappen en een certified professional program (CPP) Onderwijs Ontwerpen. In 2008 is op grond van aanbevelingen van vertegenwoordigers van het primair, voortgezet, hoger en wetenschappelijk onderwijs en het bedrijfsleven de inbedding van de ontwikkeling van academische vaardigheden in de masteropleiding geïnventariseerd. Op basis hiervan is in 2009 een ontwerp- en revisietraject opgestart om in de verschillende cursussen de aandacht voor aspecten van academische vorming te versterken. Prioriteit is gegeven aan de vaardigheid 'academisch schrijven', omdat dit als een van de belangrijke vaardigheidsaspecten van academische vorming kan worden gezien. In 2009 zijn de eerste twee cursussen van de masteropleiding geheel gereviseerd. Voor academisch schrijven zijn expliciete oefeningen ingebouwd en in de toetsing wordt dit expliciet en zwaar meegewogen. Deze herontwerpen vormen de basis om in 2010 in enkele volgende cursussen van de masteropleiding de versterkte aandacht voor academisch schrijven door te trekken. Overige aspecten van academische vorming zullen aansluitend aandacht gaan krijgen. Per 1 september 2009 zijn vier cursussen gestart onder de naam Capita selecta Onderwijswetenschappen. Deze cursussen bieden een kader voor studenten om zich te verdiepen in de drie researchprogramma s (Learning Networks, Learning Media, Learning & Cognition) van het CELSTEC en om eigen onderwerpen en thema's in de masteropleiding een plek te kunnen geven. Nieuwe cursussen 2009: O43411 Capita selecta onderwijswetenschappen 1 O44411 Capita selecta onderwijswetenschappen 2 O45411 Capita selecta onderwijswetenschappen 3 O46411 Capita selecta onderwijswetenschappen 4 Gereviseerde cursussen 2009: O18321 Leren en ontwikkeling O20431 De praktijk van actief leren O21421 Ontwerpen van leersituaties: theoretische kaders De totale capaciteit van het Onderwijsinstituut bedraagt 12,2 fte. Hiervan vormt 9,4 fte de wetenschappelijke staf en 2,8 fte verzorgt de ondersteuning aan het Onderwijsinstituut. 5.2 Modulenafzet De masteropleiding Actief Leren bestendigt haar groei, vanaf de start zo n 5 jaar geleden is er een duidelijke groei van minstens 10% per jaar waarneembaar. Geconstateerd kan worden dat de opleiding, mede door constante vernieuwing, goed aansluit bij de bestaande vraag.. 18

19 Schematische weergave van de modulenafzet 2006 t/m 2009: modulenafzet afzet jaar modulenafzet 5.3 Samenwerking en Internationalisering Het CELSTEC Education and Training Institute continueert in 2009 de samenwerking met Fontys Hogescholen, de KPC Groep en het Koning Willem I College. In maart 2009 startte het HPBO project, gericht op doorlopende leerlijnen voor docenten uit het ROC. CELSTEC participeert in de deelprojecten Onderzoek en Doorlopende leerlijnen. Met Iselinge Hogeschool is een aanbod ontwikkeld voor excellente pabo-studenten die zich al tijdens hun studie willen verdiepen in academische vaardigheden. In september 2009 zijn 17 eerstejaars studenten begonnen met het schakelprogramma Onderwijswetenschappen. Zij zullen dit in drie jaar afronden. In september 2010 start een tweede groep. Verder is een subsidieaanvraag ingediend om de academische pabo verder uit te bouwen naar een regionale educational research community Achterhoek. Dit samenwerkingsverband van 7 scholen, de Open Universiteit en Iselinge Hogeschool biedt een onderzoekscontext voor medewerkers en studenten van de partners. De vraag in hoeverre de academische pabo zal worden uitgebouwd naar andere regio s zal in 2010 beantwoord worden. Eind 2009 zijn van verschillende werkgevers in Nederland en Vlaanderen (schoolmanagers of besturen) verzoeken binnen gekomen om cursussen uit de masteropleiding door te ontwikkelen tot maatwerktrajecten in het kader van bijscholing en/of innovatie. 19

20 5.4 Afgestudeerden 2007 De Jong-van Zoest, K. (2007, 19 januari). Stimuleren van ontdekkend leren met behulp van proceswerkbladen: effecten op taakprestaties. (Fostering inquiry learning by process worksheets: effects on students' task performance.) 2008 Verhestraeten, G. (2008, 23 juni). Assessment van leraren-in-opleiding. De invloed van een gestructureerde peer-discussie met behulp van VIL-resultaten op het zelfreflectieproces. (Assessing beginning teachers: The influence of a structured peerdiscussion based on results of the QTI.on self reflection.) 2009 Meusen MSc, K. (2009, 7 april). Peer assessment in het basisonderwijs. Het effect van peer assessmenttraining op het geven van een spreekbeurt. Hornstra MSc, S. (2009, 22 april). Competentiegericht onderwijs in het MBO: De effecten van formatief zelfbeoordelen op leren en motivatie. Van Loon-Hillen MSc, N. (2009, 13 juli). Effect van procesgerichte uitgewerkte voorbeelden op rekenprestaties, cognitieve belasting en verwerkingstijd van groep 6- basisschoolleerlingen. Bolks MSc, T. (2009, 29 september). Zelfsturing gaat niet vanzelf. Bevordering van Zelfsturing met betrekking tot de Stage bij Studeren van de Pedagogische Academie Basisonderwijs. Cnossen MSc, Y. (2009, 26 oktober). Bevorderen van Zelfgestuurd Leren in een Competentiegerichte Leeromgeving. Besselink MSc, E. (2009, 26 oktober). Effect van Sociale Verbondenheid op de Motivatie en de Prestatie door Gebruik van een Weblog. 5.5 Lustrum Op vrijdag 6 november 2009 vierde het Onderwijsinstituut Onderwijswetenschappen haar Lustrumfeest in de Efteling in Kaatsheuvel. De Open Universiteit bestond 25 jaar en de masteropleiding vijf jaar. Het werd een bijzondere dag: een dag voor en door studenten, met veel afwisselende activiteiten en volop gelegenheid om elkaar wat beter te leren kennen. De dag stond in het teken van leer- en werkervaringen die de studenten in de afgelopen jaren tijdens het volgen van de Masteropleiding hebben opgedaan. De studenten en alumni verzorgden die dag presentaties in parallelsessies. De activiteiten werden afgewisseld met de workshop Voice Drama, verzorgd door de bekende psychotherapeut en klinisch psycholoog Lex Mulder, en een paneldebat, waarin twee experts nl. prof. dr. Martin Valcke van de Universiteit van Gent en dr. Ellen van den Berg van de Universiteit van Twente, ondersteund door docenten en studenten, nogal tegengestelde standpunten verdedigden over docentprofessionalisering. Ook kwam prof. dr. Rob Koper, hoogleraar-directeur CELSTEC aan het woord die e.e.a. vertelde over de verbreding en vernieuwing van Onderwijswetenschappen: ondersteunen van een levenlang leren.. 20

21 6 Programmaoverstijgend 6.1 Bijdragen aan interne projecten van de Open Universiteit Vanaf 2007 is de innovatie van het onderwijs van de Open Universiteit georganiseerd in een separaat institutioneel programma, het Instellingsbreed Programma Onderwijs (IPO). CELSTEC is daarvoor met een inzet van ca. 10 fte de belangrijkste leverancier geweest en werkte daarin nauw samen met andere afdelingen. De bijdragen betreffen een aantal prioritaire projecten: de vernieuwing van de elektronische leeromgeving, oplossingen voor online begeleiding, studentenevaluaties, invoering van de basiskwalificatie onderwijs, multimedia-ontwikkeling, EVC, systeemvernieuwing online toetsing en werkprocessen voor de ontwikkeling van digitale onderwijsmaterialen. In november 2008 heeft de taskforce OER (Open Educational Resources) een rapport uitgebracht waarin een plan voor een OER-strategie wordt neergezet voor de Open Universiteit. De kern van deze strategie is dat de Open Universiteit zich wil positioneren als voorloper op het gebied van OER door een deel van haar materialen, haar publicaties en instrumenten gratis beschikbaar te stellen voor belangstellenden. Tevens wil de Open Universiteit zowel via het gratis aanbieden van een deel van de materialen als via het tegen laag tarief toegankelijk maken van al haar materialen haar positie als spin in het web voor een leven lang leren waar maken en nieuwe doelgroepen op dit terrein aanspreken. Daarnaast wil de Open Universiteit de binding met haar studenten verstevigen door het bieden van nieuwe producten en nieuwe diensten en door het hanteren van nieuwe inschrijfvormen. Het doel van OER in het algemeen is meer omzet genereren voor de OU door meer studenten binnen te halen, andere doelgroepen voor ons te interesseren en door meer te appelleren aan LL-lerenden. Het CvB heeft CELSTEC opdracht gegeven het project OER te leiden en verder vorm te geven. In 2009 is daarmee een start gemaakt, de inzet vanuit CELSTEC bij dit project liep in 2009 op tot zo n 7 fte. 6.2 Andere externe projecten Naast alle genoemde bijdragen aan vernieuwing van het onderwijs adviseert de Open Universiteit op commerciële basis instellingen over onderwijsinnovatie, en verzorgt zij workshops, presentaties en vernieuwingtrajecten. In 2009 zijn dit onder meer: Adviesbureau Diephuis en Van Kasteren; Biblioservice Gelderland, Bibliotheekhuis Limburg, Comité Européen de Normalisation (CEN), Centrum Media & Gezondheid, CITO, DSM Next, ELOS-netwerk/Europees Platform, Fontys Pabo Limburg, Freudenthal Institute for Science and Mathematics Education (Fismc), Hogeschool Zuyd, Kennisnet ICT, Koning Willem I College, Landelijk Platform Beroepen in het Onderwijs (LPBO), Nederlandse Defensie Academie, Octrooicentrum Nederland, Rijn IJssel, ROC Arcus College, ROC Leeuwenborgh, Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer (SIKB), Stichting Limburgs Voortgezet Onderwijs (LVO), Studium Generale Parkstad, SURFfoundation, SURFnet/Kennisnet, Stichting Voortgezet Onderwijs Parkstad Limburg (SVOPL), Talant, UHI Millennium Institute, Universiteit Gent, Vereniging Openbare Bibliotheken, Vilans/USEM en Zadkine/ICT-college. 21

22 7 Organisatie De organisatie van CELSTEC per 1 januari 2009 kan als volgt worden weergegeven: 7.1 Managementteam CELSTEC CELSTEC staat onder leiding van een managementteam. Dit team vergaderde in 2009 ongeveer elke maand. Zaken aangaande CELSTEC algemeen, personeelsbeleid en bedrijfsvoering staan standaard op de agenda. De programmaplannen van de te onderscheiden programma s binnen CELSTEC alsook projectplannen worden in het MT vooraf goedgekeurd. Samenstelling Managementteam per 1 januari 2009: Prof. dr. Rob Koper, hoogleraar-directeur Dr. Jo Boon, hoofd Capaciteitsgroep Dhr. Jos van den Broek, directeur Bedrijfsvoering De programma s binnen CELSTEC worden met name op de inhoudelijke aspecten geleid door een programmaleider: Prof. dr. Fred Paas, Learning & Cognition* Prof. dr. Peter Sloep, Learning Networks Dr. Wim Westera, Learning Media Prof. dr. Els Boshuizen, Education & Training * Vanaf 1 september 2009 prof. dr. Paul Kirschner. 22

23 7.2 Capaciteitsgroep CELSTEC kent geen secties voor de verschillende werkgebieden, maar één capaciteitsgroep van professionals. Voor de verschillende werkgebieden worden periodiek op elkaar afgestemde programma s en projectplannen opgesteld, die vanuit de capaciteitsgroep als geheel worden bemensd. Het instituut kent verder een administratief-organisatorische ondersteuning. Het geheel omvat op dit moment ruim 100 personen. In 2009 hebben de volgende medewerkers CELSTEC verlaten: Dominique Sluijsmans, Marjo van Zundert, Fleurie Nievelstein, Fred Paas, Tamara van Gog, Ingrid Spanjers, Femke Kirschner, Milos Kravcik, Yongwu Miao, Gemma Corabalan Perez. De volgende medewerkers zijn in 2009 in dienst getreden: Steinn Sigurdarson, Amy Hsiao, Anne Helsdingen. In 2009 zijn bij CELSTEC gepromoveerd: Christian Glahn, Contextual support of social engagement and reflection on the Web (18 september 2009) Fleurie Nievelstein, Learning law: Expertise differences and the effect of instructional support (18 september 2009) Marco Kalz, Placement Support of Learners in Learning Networks (16 oktober 2009) Hendrik Drachsler, Navigation Support for Learners in Informal Learning Networks (16 oktober 2009) Riina Vuorikari (extern via CELSTEC), Tags and self-organisation: a metadata ecology for learning resources in a multilingual context (13 november 2009) Femke Kirschner, United Brains for Complex Learning: A cognitive-load approach to collaborative learning efficiency (11 december 2009) Sandra Wetzels, Individualised strategies for prior knowledge activation (18 december 2009). De volgende oratie heeft plaatsgevonden: - Marcus Specht, Learning in a Technology Enhanced World (11 september 2009). Onderstaande tabel geeft de personeelsopbouw december 2008 versus december 2009 weer (incl. gedetacheerden). Personeelsopbouw fte personen fte personen Hoogleraar 5, ,000 5 Directeur Bedrijfsvoering 1, Hoofd cap. Groep 0, ,4 1 Programmaleider Multimedia 1, UHD 7, ,1 7 UD 34, ,8 37 Promovendus 20, Onderzoeker 3, Projectmanager 2, ,600 3 Onderwijscoördinator 1, ,000 1 ICT-ontwikkelaar 6, ,800 7 Beheer ICT 2, ,000 2 Medewerker 1, ,800 2 onderwijs/onderzoek Medewerker AV-technieken 0, ,600 1 Medewerker Adm. processen 1, ,000 1 Administrateur 2, ,

24 Personeelsopbouw fte personen fte personen Administratief medewerker 1, ,7 2 Secretaresse 5, ,800 7 Totaal 99, , Stagiaires In 2009 is Paul Boekhout als stagiaire werkzaam geweest bij CELSTEC Tijdschrijven Ook in 2009 blijkt dat medewerkers consistent tijdschrijven en dat het tijdschrijven een goede indicatie geeft van de gerealiseerde inzet op project- en op programmaniveau. Verder biedt het tijdschrijven een goede basis voor (externe) projectverantwoording Ziekteverzuim Het ziekteverzuim binnen CELSTEC is de laatste jaren relatief laag, steeds onder de 3%, zo ook in het verslagjaar. Dit succes is te danken aan het afdelingsbeleid terzake waarbij de rol van de bedrijfsarts en de manier waarop die ingevuld wordt een belangrijke rol speelt. Zowel het kortdurend verzuim als aantal langdurig zieken is door het gevoerde beleid substantieel verminderd Personele bezetting december 2009 naam functie fte Rob Koper hoogleraar-directeur 1 Els Boshuizen programmaleider Onderwijsinstituut 1 Wim Westera programmaleider Learning Media 1 Peter Sloep programmaleider Learning Networks 1 Paul Kirschner programmaleider Learning & Cognition 1 Jos van den Broek directeur Bedrijfsvoering CELSTEC 1 Marcus Specht hoogleraar 1 Eric Kluijfhout projectmanager 0,8 Wolfgang Greller projectmanager 1 Wim Didderen projectmanager 0,8 Gerard van den Boom UHD 1 Jo Boon UHD/hoofd capaciteitsgroep 1 Jan van Bruggen UHD 0,5 Saskia Brand-Gruwel UHD 0,9 Hans Hummel UHD 0,5 Liesbeth Kester UHD 0,8 Marcel van der Klink UHD 1 Peter van Rosmalen UHD 0,8 John van der Baaren UD 0,8 Bert van den Berg UD 0,5 Adriana Berlanga UD 1 Monique Bijker UD 0,4 Marlies Bitter UD 1 Henk van den Brink UD 1 Desirée Joosten-ten Brinke UD 1 Francis Brouns UD 1. 24

25 naam functie fte Gemma Corbalán UD 1 Brigitte De Craene UD 0,8 Maurice De Volder UD 0,8 Diny Ebrecht UD 0,6 Olga Firssova UD 1 Wil Giesbertz UD 1 Maaike Hendriks UD 0,4 Henry Hermans UD 1 Ruud Hoefakker UD 1 Bert Hoogveld UD 1 José Janssen UD 0,8 Willeke Kerstjens UD 0,5 Wendy Kicken UD 1 George Moerkerke UD 0,8 Rob Nadolski UD 0,9 Kees Pannekeet UD 0,8 Jurjen Puls UD 0,9 Fred de Roode UD 0,6 Ellen Rusman UD 1 Marjo Rutjens UD 1 Wessel Slot UD 0,3 Howard Spoelstra UD 1 Marjo Stalmeier UD 1 Steven Verjans UD 1 Fred de Vries UD 1 Leo Wagemans UD 1 Sandra Wetzels UD 1 Marcel Wigman UD 1 Iwan Wopereis UD 0,9 Hendrik Drachsler onderzoeker 1 Christian Glahn onderzoeker 1 Marion Gruber onderzoeker 0,6 Anne Helsdingen onderzoeker 0,8 Marco Kalz onderzoeker 1 Roland Klemke onderzoeker 0,6 Danish Nadeem onderzoeker 1 Kamakshi Rajagopal onderzoeker 1 Slavi Stoyanov onderzoeker 1 Stefaan Ternier onderzoeker 1 Eniko Bezdan promovendus 1 Monique Bijker promovendus 0,6 Dirk Börner promovendus 1 Greet Fastré promovendus 1 Sibren Fetter promovendus 1 Chantal Gorissen promovendus 1 Amy Hsiao promovendus 0,8 Tim de Jong promovendus 1 Helen Jossberger promovendus 1 Sebastian Kelle promovendus 1 Danny Kostons promovendus 1 Ludo van Meeuwen promovendus 0,8 Rory Sie promovendus 1 Bettine Taminiau promovendus 1 Dominique Verpoorten promovendus 0,8 Ine Verstappen onderwijs/onderzoeksmedewerker 0,8 Jeroen Storm onderwijs/onderzoeksmedewerker 1 25

26 naam functie fte Harrie Martens ontwikkelaar ICT 1 Aad Slootmaker ontwikkelaar ICT 1 Wim van der Vegt ontwikkelaar ICT 1 Hubert Vogten ontwikkelaar ICT 1 Hub Kurvers ontwikkelaar ICT 1 Wim Slot ontwikkelaar ICT 0,8 Steinn Sigurdarson ontwikkelaar ICT 1 Mat Heinen beheerder ICT 1 Marcel Vos beheerder ICT 1 Jeroen Berkhout medewerker audiovisuele technieken 0,6 Marlies Timmermans medewerker administratieve processen 1 Marion Timmermans onderwijscoördinator 1 Francien Beugels administrateur 0,8 Sabine Roks secretaresse/administrateur 0,7 Ria Wijermans secretaresse/administrateur 1 Cisca Andeweg administratief medewerker 0,7 Nicole Knebel administratief medewerker 1 Mieke Haemers secretaresse 1 Sabine Heiligers-Maassen secretaresse 1 Marina Pongraz secretaresse 0,8 Ingrid Jonkman secretaresse 0,6 Alice Boereboom secretaresse 0,6 Natascha Schoonman secretaresse 0,5 Audrey Wigman secretaresse Verdeling man/vrouw (wetenschappelijk/obp) personeelsbestand Celstec per 31 december 2009 in personen (excl. gedetacheerden) WP OBP totaal leeftijd < < man vrouw totaal Bedrijfsbureau CELSTEC Het bedrijfsbureau treedt op als servicecentrum voor de HD-CELSTEC, de programma s binnen CELSTEC en de medewerkers CELSTEC, door diensten te verlenen op het gebied van de bedrijfsvoering, in- en externe communicatie, personeelsmanagement en facility management. Het bedrijfsbureau coördineert eveneens de diensten die door andere onderdelen van de OU aan CELSTEC worden aangeboden. Daarnaast ontwikkelt het bedrijfsbureau de informatievoorziening die de bedrijfsprocessen en de sturing binnen CELSTEC ondersteunt. De omvang van het bedrijfsbureau was ultimo ,250 fte, waarvan 2,4 fte direct worden gefinancierd uit 2e/3e geldstroomprojecten. Enkele noemenswaardige diensten die vanuit het Bedrijfsbureau zijn verleend in De steeds groter wordende financiële ondersteuning bij Europese projecten. Eind 2009 liepen er 17 EU-projecten, waarvan er 3 door CELSTEC gecoördineerd werden. Ook bij de. 26

27 indiening van EU proposals wordt steeds meer een beroep gedaan op de expertise binnen het Bedrijfsbureau. Medewerkers van het Bedrijfsbureau worden regelmatig gevraagd mee te werken aan experimenten (in de vorm van proefpersonen) die van belang zijn voor het slagen van het onderzoek van de aio s. Het bedrijfsbureau CELSTEC verzorgde alle ondersteuning op het gebied van de bedrijfsvoering voor een aantal OU brede programma s en initiatieven, zoals IPO, NeLLL en StOER. Ook in 2009 heeft het bedrijfsbureau weer volop ondersteuning verleend aan de organisaties van diverse (internationale) conferenties en oraties. Korte opsomming hiervan: - Organisatie TENCompetence Winter School, 1-6 februari 2009 te Innsbruck. - Organisatie SURF Spring School, 14 en 15 mei 2009 te Heerlen - Organisatie Evidence Based leren: potentie in praktijk, 5 juni 2009 te Utrecht. - Organisatie Mobile learning in context (in combinatie met de oratie van prof. dr. M. Specht), 11 september 2009 te Heerlen. - Organisatie Online Educa, 2-4 december 2009 te Berlijn. - Standbezetting voor de OU tijdens Online Educa, 2-4 december 2009 te Berlijn. Daarnaast heeft het bedrijfsbureau ook in 2009 belangrijke bijdragen geleverd aan verschillende OU-brede bedrijfsvoeringsprojecten (m.n. het allocatiemodel, verbetering interne informatievoorziening), verschillende aanbestedingen en aan de verdere doorontwikkeling van OUPAS. 27

28 Bijlage 1.1 Nieuwsarchief 2009 Hans Hummel lector bij Noordelijke Hogeschool Leeuwarden 27 jan 2009 Met ingang van 1 februari 2009 is dr. Hans Hummel benoemd tot lector bij het Instituut voor Educatie en Communicatie (IEC) van de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden. Titel van het lectoraat is 'Werkplekleren en ICT'. Het gaat om een aanstelling van 0,5 fte voor een periode van vier jaar. Samenwerking Iselinge Hogeschool en Open Universiteit 2 feb 2009 Studenten die de pabo-opleiding volgen aan Iselinge Hogeschool kunnen tijdens hun opleiding het schakelprogramma van de master Onderwijswetenschappen van de Open Universiteit volgen. Dat betekent dat ze na hun afstuderen direct kunnen instromen in deze masteropleiding. 78.html Wetenschapscafé: Beter zoeken op internet 17 feb 2009 Op dinsdag 3 maart 2009 houdt Saskia Brand- Gruwel een lezing over zoeken op internet in het kader van het Wetenschapscafé van de Open Universiteit Nederland in Café Pelt in Heerlen. Saskia: Hoe goed zijn we eigenlijk in het vinden van de geschikte informatie op internet EC-subsidie voor uniek masteronderwijs over vrije software 19 feb 2009 Met financiële steun van de Europese Commissie werkt een nieuw consortium aan de ontwikkeling van een bijzondere universitaire master over 'vrije software en open standaarden'. Geheel in lijn met de 'open' gedachte zal al het leermateriaal vrij toegankelijk zijn via internet. Jeroen van Merriënboer naar UM 17 mrt 2009 Na meer dan tien jaar verlaat Jeroen van Merriënboer de Open Universiteit Nederland. Vanaf 1 mei 2009 treedt hij in dienst bij de Universiteit Maastricht. Daar gaat hij het onderzoeksprogramma van de School of Health Professions Education uitbouwen in de richting van instructie-ontwerp en leren met multimedia. University of the Highlands bezoekt CELSTEC 19 mrt 2009 Een delegatie van het Learning and Information Services Department (LIS) van de University of the Highlands heeft op 17 maart 2009 een bezoek gebracht aan de Open Universiteit Nederland. Doel van het bezoek was om tot een samenwerking te komen met het Centre for Learning Sciences and Technologies (CELSTEC) op het gebied van onderwijstechnologieën.. 28