Turbo s & Trading. Wordt vervolgt op pagina 5

Transcriptie

1 RBS Markets Nummer 308, Week 12, 20 maart 2012 Turbo s & Trading Dinsdag 20 maart 20:00 Webinar: Bakker's Bull / Bear van de maand Technische Analyse Brent oil - Benzineprijs eventjes stabiel... P2 Alle ogen op de VIX. De week in Turbo s & warrants P3 Certificaten P4 Goede week voor de AEX Zeldzame aardmetalen: Handelsrestricties en mogelijke tekorten Webinars & seminars Ontmoet RBS Nadat de liquiditeit binnen de Eurolanden ten tweede male met zo'n 500 miljard door de ECB is verruimd middels LTRO II en nadat begin deze maand de gedwongen omruil van Griekse staatsobligaties succesvol was, lijken de problemen voor de korte termijn van de baan. P6 Nadat de liquiditeit binnen de Eurolanden ten tweede male met zo'n 500 miljard door de ECB is verruimd middels LTRO II en nadat begin deze maand de gedwongen omruil van Griekse staatsobligaties succesvol was, lijken de problemen voor de korte termijn van de baan. Beleggers lijken hier ook volop vertrouwen in te hebben, getuige het feit dat de AEX sinds eind november met bijna 25 procent is gestegen. Op langere termijn zullen dezelfde problemen echter wel degelijk hun invloed hebben, doordat deze of tot inflatie leiden door de monetaire verruiming, òf voor minder interbancaire handel leiden indien de miljarden bij de ECB moeten worden teruggebracht en alleen tegen een hogere rente kunnen worden herleend. Het Griekse probleem zal zich in 2020 opnieuw ontketenen, omdat dan blijkt dat de staatsschuld geenszins onder 120% van het BNP is en Griekenland vanaf dan weer financiering moet aantrekken tegen, zeer waarschijnlijk, hoge rentes. Maar voor nu zijn de problemen opgelost en zitten aandelenmarkten in rustiger vaarwater. De aandelenmarkt lijkt 'the place to be' doordat de recessie milder is dan verwacht, de snelheid van economische krimp afneemt en de aandelenmarkt voorloopt op de reële economie. 1 Een index waar professionals veel naar kijken is de VIX Index. De VIX index geeft de verwachte bewegelijkheid van de S&P 500 Index weer. Hoe hoger dit percentage, hoe groter de verwachte bewegelijkheid voor de komende 30 dagen. De VIX wordt ook wel een 'angstindex' genoemd, doordat met name na zware dalingen en grote onzekerheid de VIX in het verleden recordhoogtes bereikte. Denk bijvoorbeeld aan 9/11 of de val van Lehman. Op dit moment is de VIX gedaald tot 14,5% en ook de volatiliteit van de AEX noteert onder 15%. De angst rondom de Eurocrisis lijkt dus behoorlijk gedaald. Op basis van de VIX zou de AEX de komende maand tussen 320 en 350 kunnen bewegen met een waarschijnlijkheid van bijna 70%. Wat maakt de VIX zo interessant? Historisch gezien ligt het laagste niveau ooit rond 10%. De toppen liggen rond de 40% en in de laatste maanden van 2008 noteerde de VIX een aantal malen meer dan 60%. Wie de VIX Index analyseert, ziet dat bij een lage VIX, aandelenmarkten gedurende een langere periode rustig opwaarts bewogen. Zo was de VIX in de periode continu onder 20%. In die jaren steeg de AEX met 60%. Ook nu is de VIX fors gedaald en zitten we in een steeds rustiger wordende opgaande trend. Dit zou dus kunnen betekenen dat we inderdaad het ergste hebben gehad voor de komende jaren en de aandelenmarkten in een kalme beweging omhoog kunnen. Maar, de VIX mag nu misschien laag staan, de futureprijzen voorspellen dat de VIX dit voorjaar weer zal stijgen. Zo noteert de april future al 19%, wat overigens relatief laag is. De verwachting van de professie is dus dat het straks afgelopen is met de gestage stijging van nu. Of er wederom ellende ontstaat en waar deze ditmaal vandaan komt? Dat weet niemand. Maar, houdt de VIX goed in de gaten en profiteer er van. Een felle stijging van de VIX betekent namelijk veelal dalende aandelenkoersen. U kunt niet rechtstreeks inspelen op bewegingen van de VIX index, maar er zijn wel Turbo s waarmee u profiteert van een stijging (of verdere daling) van Futures op de VIX index. De VIX index en Futures op de VIX ontwikkelen zich niet noodzakelijkerwijze gelijk in koers. Wordt vervolgt op pagina 5 Hebt u al een vraag over dit onderwerp dan hoor ik graag van u. U kunt mailen naar beleggen@rbs.com of een bericht sturen op Twitter (twitter.com/jimtehupuring).

2 Technische Analyse TA: Brent Crude Oil - Benzineprijs eventjes stabiel... De wekelijkse TA van Nico Bakker Nico Bakker is hofleverancier van technische analyse binnen RBS Markets. Hij publiceert regelmatig artikelen in allerlei media. Ook verzorgt hij diverse trainingen en workshops en is hij een graag geziene spreker tijdens beleggingsevenementen. Voor de uitleg van technische analyse termen verwijzen wij u naar Wekenlang was er op de weekplaat van Brent Crude Oil sprake van een serie lagere toppen en lagere bodems. Ik wees steevast op een correctieve fase binnen de langere termijn uptrend. De koers bewoog immers netjes boven een gestaag oplopende sleepkabel. Maar na een lange kwakkelfase hebben de stieren recent de draad weer opgepakt, en flink ook. Vanaf afgerond 109,00 werd de uptrend overtuigend hervat. De koers werd rap omhoog gestuwd, waardoor de serie lagere toppen werd gebroken. Brent Crude Oil Er volgde direct een flinke rally tot aan de top op afgerond 126,65, de hoogste koers die ooit op de scoreborden heeft gestaan. Thans oogt het beeld nerveus en twijfelachtig. Als ik goed kijk naar de candles van de afgelopen weken, dan zie ik dat de bullen moeite hebben om de weerstand op 126,65 te breken. Maar de beren daarentegen hebben ook moeite een correctiebeweging te starten. Elke tik omlaag wordt vooralsnog opgevangen door de oude weerstand op afgerond 120,00, die momenteel als nieuwe steun fungeert. Kortom, beer en stier zitten gevangen tussen de kantelpunten op afgerond 126,5 en 120,00. Zolang de koers binnen deze niveaus beweegt, is er weinig vuurwerk te verwachten, hetgeen voor de portemonnee bij de benzinepomp geen slecht nieuws is, niet waar? Ik zal de twee mogelijke scenario s voor de nabije toekomst kort toelichten. Bij duidelijke zwarte candles onder afgerond 126,50 en een slotkoers onder afgerond 120,00 is een diepere correctiebeweging, lees pullbackbeweging, richting de sleepkabel op circa 115,00 aannemelijk. Bodemvorming aldaar valideert de uptrend en dat zal een stimulans zijn om op te veren richting en hoger. Daarentegen is er bij een slotkoers boven afgerond 126,50 sprake van een impuls binnen de uptrend en breken de bullen alle records. Nieuwe impulsen en stierenprikken zijn dan aannemelijk. Al met al is er pas onder de gemiddeldelijn en het steunpunt op afgerond 109,00 zicht op een dalende prijs bij de benzinepomp. Figuur 1. Weekgrafiek Brent Crude Oil. Bron: BTAC Visuele Analyse, 20 maart 2012 Selectie aanbod Brent Crude Oil Turbo s Met Turbo s kunt u inspelen op een stijging en/of daling van Brent Crude Oil. Voor een compleet overzicht van het aanbod kijkt u op Vul in het scherm linksboven de zoekterm Naam ISIN code Hefboom Brent Crude Oil Future Turbo Long 87,50 NL ,09 Brent Crude Oil Future Turbo Long 118,11 NL ,62 Brent Crude Oil Future Turbo Short 144,31 NL ,71 Brent Crude Oil Future Turbo Short 130,54 NL ,34 Brent in. Figuur 2. Een selectie van het aanbod van Brent Crude Oil Turbo s. Bron: RBS, 20 maart

3 De week in Turbo s & Warrants Goede week voor de AEX Problemen bij Oracle Corp? De AEX heeft een prima week achter de rug na acht positieve handelsdagen en is afgelopen vrijdag gestegen tot 336,17 punten. Over de gehele week bedroeg de totale winst 3,11%. Onder de hoofdfondsen waren er stijgingen te noteren voor Aegon (+13,86%), Air France-KLM (+10,38%) en PostNL (+7,80%). De enig dalers op het Damrak waren Fugro (-1,94%), SBM Offshore (-1,05%) en Randstad (-0,75%). De DAX eindigde de week op 7157,82 punten (+4%). De Dow-Jones sloot op ,6 punten (+2,4%) en de S&P500 noteerde bij slot 1404,17 punten (+2,43%). Onder de grondstoffen daalde de waarde van Brent Crude Olie naar 123,55 Amerikaanse dollar per vat (-1,97%). Bij de edelmetalen was de waarde van goud uiteindelijk 1660 dollar per troy ounce (-3,23%) en zilver daalde in waarde naar 32,53 dollar per troy ounce (-5,43%). Problemen bij Oracle Corp? Toen s werelds derde software producent in december voor de eerste keer in 10 jaar de omzetverwachtingen niet kon waarmaken, was het de onvoorspelbare economie die de schuld kreeg. Een logische reden natuurlijk. Nu lijkt het erop dat het bedrijf te maken heeft met uitdagingen die niet macro-economisch gerelateerd zijn. Verhoogde concurrentie van SAP, het verlies van de belangrijke afzetpartner Hewlett Packard en een hardware-sector die uiteindelijk niet aan de verwachtingen voldoet, lijken de voornaamste redenen te zijn. Analisten hebben het idee dat de aankoop van Sun Microsystems in 2010 voor 5,6 miljard dollar niet geheel aan de verwachtingen voldoet en dat de het betreden van de hardware sector uiteindelijk een strategische misstap is geweest 1. Hardware producenten zoals IBM en Dell verkopen nog steeds producten van Oracle maar lijken er nu veel minder prioriteit aan te stellen. Oracle s belangrijkste en meest winstgevende divisie, het ontwikkelen en produceren van database software, lijkt sterke concurrentie te zullen ondervinden van SAP tegen het einde van het jaar. Het bedrijf lijkt zichzelf te hebben hervonden en geeft (sterke) signalen af te zullen uitbreiden naar de database markt 2. De rivalen lijken geen problemen te ondervinden. SAP, IBM, Salesforce.com and VMware hebben allen recentelijk zeer sterke resultaten geboekt met positieve vooruitzichten, feiten die des te meer vraagtekens zetten bij de huidige omstandigheden bij Oracle. Vandaag (20 maart) zal CEO Larry Ellison een rapport uitbrengen met de resultaten van het afgelopen kwartaal 3. Het ziet er naar uit dat Wall Street alles zal doorspitten om signalen van fundamentele problemen te vinden, afgezien van het feit dat resultaten de verwachtingen zouden kunnen overtreffen. Er lijkt zeker wat aan de hand te zijn, een gevoel wat ook zijn uitwerking heeft op de prijs van het aandeel die (slechts) drie procent is gestegen sinds december, daarentegen is de Nasdaq Composite Index gestegen met 17 procent 4. Top 5 Stijgers Turbo s en Warrants ISIN code Rendement Rendement sinds introductie Peugeot Turbo Long NL ,69% 51,85% Sinds 18 jan 2012 Bank of America Turbo Long NL ,55% 138,20% Sinds 8 feb 2012 AEX Turbo Long NL ,55% 102,10% Sinds 12 mrt 2012 Aegon Turbo Long NL ,92% 117,00% Sinds 2 feb 2012 Buxl Turbo Short NL ,66% 85,99% Sinds 8 mrt 2012 Figuur 3. Top 5 stijgers periode 12 maart t/m 16 maart Deze tabel is gebaseerd op het gemiddelde van de bied- en laatkoers van RBS. Een actueel overzicht vindt u op de website onder rendementsoverzicht. Bron: RBS, 20 maart Overzicht markten ,325 1,320 1,315 1,310 1,305 1, Reuters News, 16 maart Yahoo Finance, 7 maart Bloomberg News, 12 maart Bloomberg Markets Data, 20 maart 2012 AEX 3,1% 336, Bund Future 2,2% 135,46 139,2 139,0 138,8 138,6 138,4 138,2 138,0 137,8 EUR/USD 0,4% 1,3175 1,330 1,295 Brent Crude Olie Future 0,1% 125, Overzicht Volume/Omzet Onderliggende waarde Long Short Omzet(EUR) AEX Brent Crude Oil Future Bund Future EUR/USD Nikkei Goud Figuur 4. Overzicht Volume/Omzet, periode 12 maart t/m 16 maart Bron: RBS, 20 maart Long/Short-Ratio Turbo Ratio AEX -2,68 Brent Crude Oil Future 1,47 Bund Future -42,49 EUR/USD -2,80 Nikkei 225-2,36 Goud 14,89 Figuur 5. Long/Short-Ratio van uitstaande posities per 20 maart Bron: RBS, 20 maart Figuur 6. De prestaties van belangrijke markten van 9 maart t/m 16 maart Bron: Bloomberg, 20 maart

4 Certificaten Zeldzame aardmetalen: handelsrestricties en mogelijke tekorten EU, VS en Japan vragen WTO om onderzoek Mogelijk tekort aan zeldzame aardmetalen Om de uitstoot van CO 2 te verminderen wordt wereldwijd gekeken naar alternatieve energiebronnen. Windenergie en hybride auto s kunnen een oplossing bieden. Voor de generatoren en motoren van windturbines en hybride auto s worden twee zeldzame aardmetalen gebruikt: dysprosium en neodymium. Deze grondstoffen zijn sterk magnetisch. Alternatieven voor deze grondstoffen zijn niet eenvoudig verkrijgbaar; deze zouden de motoren en generatoren zwaarder of minder efficiënt maken. China produceert momenteel ongeveer 95% van zeldzame aardmetalen wereldwijd. De restricties op de export van zeldzame aardmetalen die door China worden opgelegd leiden tot frustratie in de EU, VS en Japan. De restricties zouden leiden tot oneerlijke concurrentie. Vorige week hebben de EUR, VS en Japan gezamenlijk een verzoek ingediend bij de WTO om de door China oplegde restricties te onderzoeken. De verwachting is echter dat China verschillende argumenten zal aandragen om de restricties voorlopig te handhaven. Toch zijn de exportrestricties van China op langere termijn wellicht niet het grootste probleem voor de bedrijven die deze grondstoffen gebruiken. Wanneer windenergie en hybride auto s echt een belangrijke rol gaan spelen, ontstaat er mogelijk sowieso een tekort aan dysprosium en neodymium. Volgens een onderzoek van drie wetenschappers van het Massachusetts Institute of Technology zou (op basis van de huidige technologieën) het aanbod in neodymium en dysprosium de komende 25 jaar met respectievelijk 700% en 2600% moeten stijgen om te voldoen aan de vraag. Op dit moment neemt het aanbod van beide metalen jaarlijks met zo n 6% toe. Op basis van de voorspelling van de drie onderzoekers zou het aanbod van neodymium echter met 8% per jaar en het aanbod van dysprosium met 14% per jaar moeten stijgen. Dit betekent dat er, wanneer er geen nieuwe voorraden worden ontdekt, een tekort kan ontstaan aan deze zeldzame aardmetalen. Beleggers kunnen indirect inspelen op een stijgende vraag naar dysprosium en neodymium door te beleggen in bedrijven die deze grondstoffen produceren of kunnen produceren, zoals Molycorp, Lynas en Avalon Rare Metals. Deze bedrijven zijn opgenomen in de onderliggende index van het Zeldzame Aardmetalen Certificaat. Meer informatie over dit Certificaat, waaronder de brochure, het prospectus en de definitieve voorwaarden, vindt u op Top 5 Stijgers Certificaten ISIN code Rendement Rendement sinds introductie DJ Stoxx 400 Insurance Certificaat DE ,89% -62,90% Sinds 22 jan 2001 DJ Stoxx 400 Banks Certificaat DE ,06% -61,57% Sinds 22 jan 2001 DJ Stoxx 400 Financial Services Certificaat DE ,97% -41,24% Sinds 22 jan 2001 RICI Enhanced SM Natural Gas Certificaat NL ,93% -73,30% Since 19 jun 2009 Turkije Certificaat NL ,88% 127,00% Sinds 29 nov 2004 Figuur 7. Top 5 stijgers periode 12 maart t/m 16 maart Deze tabel is gebaseerd op het gemiddelde van de bieden laatkoers van RBS. Een actueel overzicht vindt u op de website: Bron: RBS, 20 maart CNBC, 19 februari Financial Times, 12 maart Bloomberg, 11 maart Financial Times, 5 maart Financial Times, 12 maart 2012 Top 10 meest verhandelde Certificaten: vorige week en All-Time Vorig week ISIN code All-Time ISIN code Oil & Gas Services Certificaat NL Water Certificaat NL NYSE Arca Biotech DE Agribusiness Certificaat NL Zilver Certificaat NL BRIC II Certificaat NL Goud Quanto Certificaat NL Goud Quanto Certificaat NL Brazilie Certificaat NL Emerging 11 Certificaat NL Bric Certificaat NL Oil & Gas Services Certificaat NL Goud Certificaat NL India Certificaat NL Agribusiness Certificaat NL Zonne-energie Certificaat NL Emerging Market SRI Certificaat NL RICI Enhanced SM Certificaat NL Zonne-energie Certificaat NL AEX Certificaat NL Figuur 8. Top 10 bestsellers Certificaten, periode 12 maart t/m 16 maart 2012 en All Time. Bron: RBS, 20 maart

5 Alle ogen op de VIX. Vervolg van pagina 1 Door een 'long-positie' (gericht op stijging) in te nemen in de VIX-future kan een belegger profiteren wanneer de markt plotseling hard daalt. Dit kan een interessante manier zijn om uw aandelenbezit te beschermen tegen een forse daling. Als deze plaats vindt, verliest u op uw aandelen, maar verdient u door een stijging van de VIX future met Turbo s. Mocht de situatie zich voordoen dat de VIX tot extreme hoogte oploopt, dan is dat wellicht ook een goed moment om juist geld in aandelen te investeren. Zoals gezegd, noemen we de VIX ook wel een angst index. En als de angst maximaal is, dienen zich de beste beleggingsmogelijkheden aan. Zo zie je, wanneer je de grafieken analyseert, dat indien de VIX 40% of hoger noteert, de aandelenmarkten richting hun dieptepunt bewegen. De paniek is op dat momenteel maximaal en de kansen het grootst. Een VIX Future Turbo Short behoort dan uiteraard ook tot de mogelijkheden. De VIX is dus een index om in de gaten te houden. Voor nu, een rustig opgaande beurs, maar de april-future duidt er al op dat er meer beweging te verwachten valt. Meer informatie over beleggen in Turbo s vindt u op de website in bijvoorbeeld de algemene brochure Turbo s, de definitieve voorwaarden en het prospectus. Houd er rekening mee dat de waarde van VIX Turbo s gebaseerd wordt op de VIX-future. Deze koers kan afwijken van de stand van de VIX Index. Meer informatie hierover kunt u vinden in de VIX Futur Tubro s factsheet op: aspx?pageid=206. Let er bij VIX future ook op dat de spread (het verschil tussen bied- en laatprijs) kleiner is als de beurs in Amerika waarop de VIX Futures verhandeld worden, open is. Dat is vanaf 14:20. Webinar 22 maart, uur: Tostrams & Tehupuring 5

6 Seminars & webinars Ontmoet RBS... op het hoofdkantoor in Amsterdam Elke eerste maandag van de maand heeft u de gelegenheid om het team van RBS Markets te ontmoeten en een presentatie bij te wonen over actuele ontwikkelingen en met ons in gesprek te gaan of vragen te stellen. De eerste bijeenkomst was op dinsdag 7 februari, en vanaf maart elke eerste maandag van de maand.... of online Verzorgt RBS Markets op elke dinsdag om 20:00 uur een webinar. 1. Eerste dinsdag van de maand: De gouden 6 van... Een bekende gastspreker uit de financiële wereld geeft in 30 minuten zijn of haar mening over een aantal financiële markten of specifieke onderliggende waarden in een tweegesprek met Erik Mauritz. De spreker van de voorgaande maand belt in voor commentaar op zijn eerdere opinie Tweede dinsdag van de maand: Ins en outs beleggingsproduct Een educatief webinar waarbij een specifiek beleggingsproduct een uur lang centraal staat en u uw vragen kunt stellen aan de productspecialisten van RBS. 3. Derde dinsdag van de maand: Bakker s Bull/Bear webinar Technisch analist Nico Bakker geeft u in een klein uur de kans om uit zijn TA carrousel aandelen of indices te kiezen voor de laatste stand van zaken. Vooraf kunt u aangeven welk educatieve TA onderwerpen Nico dient te behandelen. Elk webinar kijkt hij terug op zijn uitspraken van de voorgaande maand. 4. Vierde dinsdag van de maand: Turbo thema Maandelijks licht Rogier San Giorgi, productspecialist RBS, een actueel Turboonderwerp toe. We beginnen eenvoudig bij de basiswerking van Turbo s en breiden uit met kennis over indices, valuta, grondstoffen en strategieën. Op de hoogte blijven Alle seminars & webinars zullen altijd aangekondigd worden op en in deze nieuwsbrief. Wilt u op de hoogte blijven van onze webinars? Klik dan hier voor een actueel overzicht van de webinars, en vink bij het inschrijven aan dat u op de hoogte gehouden wilt worden. 1. Het eerste webinar met een gastspreker vond plaats op woensdag 8 februari. Vanaf maart elke eerste dinsdag van de maand. Datum Type Titel Spreker Aanvang Dinsdag 20 maart Webinar: on-line 3. Bakker s Bull/Bear van de maand: maart Nico Bakker 20:00 Dinsdag 27 maart Webinar: on-line 4. Turbo Thema: Valuta & Turbo s Rogier San Giorgi 20:00 Maandag 2 april seminar: Amsterdam Beleggen in crisistijd Diverse sprekers 19:00 Dinsdag 3 april Webinar: on-line 1. De Gouden 6 van John Beijer John Beijer & Erik Mauritz 20:00 Dinsdag 10 april Webinar: on-line 2. Ins en outs van RBS AEX Obligaties Maikel Cupido 20:00 Dinsdag 17 april Webinar: on-line 3. Bakker s Bull/Bear van de maand: april Nico Bakker 20:00 INSCHRIJVEN 6

7 Risico s De aanschaf van Turbo s en Certificaten brengen bepaalde risico s met zich mee, zoals prijsrisico, kredietrisico en liquiditeitsrisico. Turbo s en Certificaten zijn daarom niet geschikt voor iedere belegger. Het is van belang dat u de kenmerken en risico s van deze producten begrijpt voordat u een beleggingsbeslissing neemt. Tevens dient u zorgvuldig af te wegen of de Turbo s en Certificaten geschikt zijn voor u gezien uw ervaring, beleggingshorizon, overige beleggingen, financiële positie, risico-bereidheid en andere relevante omstandigheden. In geval van twijfel, dient u professioneel advies in te winnen. Deze nieuwsbrief dient slechts ter informatie en is geen aanbieding of een uitnodiging tot het doen van een aanbieding van Turbo s of Certificaten. Het aanbod van Turbo s en Certificaten vindt uitsluitend plaats op basis van het respectievelijke basisprospectus, eventuele bijbehorende supplementen en de definitieve voorwaarden. De beslissing om Turbo s en Certificaten te kopen moet dan ook op basis van deze documenten worden gemaakt. Deze documenten zijn kosteloos verkrijgbaar via markets. Deze paragraaf bevat slechts een overzicht van de belangrijkste risico s. Lees voor een volledig overzicht het respectievelijke basisprospectus. Turbo s en Warrants zijn beleggingsinstrumenten voor actieve en ervaren beleggers. Door de hefboom is een belegging in Turbo s en Warrants risicovoller dan een directe belegging in de onderliggende waarde. Hoe hoger de hefboom die men kiest, hoe sneller een beweging van de onderliggende waarde doorwerkt in de waarde van de Turbo en de Warrant. Het stop loss-niveau van een Turbo kan wijzigen, waardoor bij een wijziging het stop loss-niveau dichter bij de koers van de onderliggende waarde kan komen. Bij indices zullen deze wijzigingen in periodes waarin veel dividend wordt uitgekeerd, groter zijn. De koers van een Certificaat volgt in principe één-op-één de prestaties van de onderliggende waarde, maar kan hiervan afwijken doordat de beheerkosten (jaarlijks) in rekening worden gebracht en door de marktbeweging van vraag en aanbod. Bij alle beleggingsinstrumenten kan gedurende zowel de looptijd als op de afloopdatum de volledige inleg verloren gaan. Veranderingen van de wisselkoersen van onderliggende waarden die niet in euro zijn genoteerd, beïnvloeden de waarde van de in euro genoteerde producten. Een stijging van de lokale valuta ten opzichte van de euro zal een positief effect hebben, een daling een negatief effect. Beleggen in aandelenmarkten van opkomende markten gaan gepaard met extra risico s op politiek, economisch, de sociaal en juridisch gebied. Daarnaast ontbreekt door gebrekkige beschikbaarheid van financiële verslaggeving en andere data in sommige markten transparantie. Ongunstige ontwikkelingen hebben hierdoor vaak een sterk negatieve invloed hebben op de waarde van beleggingen in opkomende markten. Beleggen in grondstoffen gebeurt meestal door middel van termijncontracten Door te beleggen in termijncontracten en deze op tijd te verkopen kan fysieke levering van een grondstof worden voorkomen. Wanneer een belegger voor lange termijn in een bepaalde grondstof belegt, dient hij/zij het termijncontract voor het aflopen door te rollen naar een termijncontract met een langere looptijd. Het doorrollen van termijncontracten kan rendement opleveren of juist rendement kosten. Dit is afhankelijk van de termijnmarkt en staat los van veranderingen van de spotprijs van de desbetreffende grondstof. Wanneer een termijncontract afloopt, zal de prijs daarvan de actuele spotprijs benaderen. Bij het doorrollen wordt het aflopende contract verkocht en het volgende contract gekocht. Het verschil tussen opeenvolgende termijnprijzen kan een negatief rendement opleveren voor de belegger. Turbo s en Certificaten worden uitgegeven door The Royal Bank of Scotland N.V. Beleggers lopen kredietrisico op deze bank. Dit betekent dat in geval van insolventie van de uitgevende instelling beleggers in Turbo s en Certificaten mogelijk minder terugkrijgen dan hun initiële belegging en in het slechtste geval zelfs hun gehele belegging verliezen. Turbo s en Certificaten worden gehouden via het bewaringssysteem van Euroclear Nederland en zijn daardoor afgescheiden van het vermogen van de uitgevende instelling. Het Nederlandse depositiogarantiestelsel is niet op Turbo s en Certificaten van toepassing. Beleggers krijgen met een belegging in Turbo s en Certificaten geen eigendom in onderliggende waarde daarvan. Turbo s en Certificaten worden genoteerd op Euronext Amsterdam met RBS als market maker. Dat wil zeggen dat RBS onder normale marktomstandigheden tijdens beursuren van Euronext Amsterdam, van 9:05 uur tot 17:30 uur bereid is om Turbo s en Certificaten te kopen en te verkopen. Hierdoor is het mogelijk om onder normale marktomstandigheden tijdens genoemde beursuren de Turbo s en Certificaten te kopen of verkopen. De prijs waarvoor RBS bereid is een Turbo of een Certificaat te kopen wordt de biedprijs genoemd en de prijs waarvoor RBS bereid is een Turbo of een Certificaat te verkopen wordt de laatprijs genoemd. Het verschil tussen de bied- en laatprijzen wordt de spread genoemd. Gedurende de looptijd van een Turbo of een Certificaat kan de spread aan wijziging onderhevig zijn. Bijvoorbeeld, indien er belangrijke cijfers worden gepubliceerd zoals jaarcijfers of macro-economische cijfers kan de spread (tijdelijk) wordt vergroot. Actuele informatie over de bied- en laatprijzen gehanteerd durende de looptijd van Turbo s en Certificaten treft u aan op de relevante product pagina van de website Door bijzondere omstandigheden kan het voorkomen dat RBS geen prijzen afgeeft. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren indien de rbs.nl/markets handel in de onderliggende waarde wordt stilgelegd, een Turbo of een Certificaat is uitverkocht, indien in korte tijd een groot aantal orders wordt geplaatst, er een storing in het handelssysteem van RBS is opgetreden, er een storing is opgetreden in het handelssysteem van Euronext Amsterdam of de beurs waarop de onderliggende waarde wordt verhandeld of indien er extreme marktomstandigheden zijn. Indien RBS geen prijzen afgeeft kan het zijn dat het niet mogelijk is om een Turbo of een Certificaat te kopen of te verkopen of niet tegen de door u gewenste prijs. Dit laatste kan zich voordoen omdat u in dergelijke situaties voor koop en verkoop afhankelijk bent van andere beleggers die willen kopen of verkopen. Disclaimer Technische Analyse / Turbo Tip Het onderdeel technische analyse wordt verzorgd door Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. en uitgebracht door RBS. Nico Bakker is bestuurder van Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. en is een onafhankelijk analist. RBS en Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. zijn een samenwerkingsverband aangegaan waarin Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. in ruil voor een financiële vergoeding technische analyse verzorgd en bepaalde promotionele activiteiten verricht. De technische analysen van Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. zijn niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Iedere (potentiële) investering dienen beleggers te toetsen aan hun persoonlijke beleggersprofiel en te bespreken met hun adviseur. De in de technische analyse genoemde standpunten en vooruitzichten zijn door Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. gegeven in zijn hoedanigheid als technisch analist. RBS kan van tijd tot tijd producten uitgeven die dezelfde onderliggende waarden kunnen hebben als de financiële instrumenten besproken in de technische analysen van Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. RBS heeft echter geen enkele betrokkenheid bij, op welke manier dan ook, invloed op, zeggenschap over of inspraak in van de totstandkoming van de technische analysen van of namens Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. of een aan haar gelieerde onderneming of persoon. RBS is niet verantwoordelijk voor de volledigheid, juistheid en geschiktheid voor welke doeleinden dan ook en aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid in verband met de technische analysen van Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. of een aan haar gelieerde onderneming of persoon. Disclaimer RBS Dit document is opgesteld door The Royal Bank of Scotland N.V. of haar dochtervennootschappen of groepsondernemingen ( RBS ). Alle informatie in dit document is gebaseerd op informatie afkomstig van RBS en van andere instellingen die als betrouwbaar gelden. RBS geeft in dit document een getrouwe reproductie van dergelijke informatie, echter RBS biedt geen garantie voor de juistheid van de getoonde gegevens verkregen van derden. Geen garantie of zekerheid in welke vorm ook, expliciet of impliciet, wordt gegeven met betrekking tot de volledigheid en juistheid van de informatie opgenomen in dit document. RBS accepteert geen enkele verplichting om enige informatie opgenomen in dit document te herzien of te corrigeren. Geen handelen of nalaten van RBS of haar directeuren, werknemers, agenten of andere vertegenwoordigers met betrekking tot de informatie opgenomen in dit document vormt, of wordt geacht te vormen, een verplichting of garantie van RBS of enig ander persoon. Indicatieve prijzen of analyses in dit document zijn ter goede trouw opgesteld, uitgekozen en beoordeeld en derhalve wordt geen garantie gegeven ten aanzien van de juistheid, volledigheid en redelijkheid van deze prijsopgaven of analyses. Onverminderd de juridische verantwoordelijkheid voor informatievoorziening, accepteert RBS geen enkele vorm van aansprakelijkheid voor kosten, schade en claims ontstaan uit, of in verband met, een belegging in effecten beschreven in dit document. RBS en/of haar dochtervennootschappen of groepsvennootschappen, verbonden vennootschappen, werknemers of klanten kunnen een belang in financiële instrumenten hebben zoals de effecten beschreven in dit document of daaraan gerelateerde financiële instrumenten. Een dergelijk belang kan omvatten het handelen, aanhouden, onderhouden van een markt in zulke instrumenten als ook het verschaffen van bank-, krediet- en andere financiële diensten aan een vennootschap of de uitgevende instelling van de effecten en financiële instrumenten beschreven in dit document. RBS treedt met betrekking tot een transactie, de effecten of andere verplichtingen beschreven in dit document, niet op als financiële adviseur of in een fiduciaire rol. RBS geeft met betrekking tot geen enkele jurisdictie een garantie of advies over fiscale, juridische en boekhoudkundige zaken. Dit document is niet bedoeld voor de distributie of het gebruik door enig persoon of enititeit in een jurisidictie of land waarin een dergelijke distributie of gebruik in strijd is met locale weten regelgeving. De informatie opgenomen in dit document is eigendom van RBS en is verstrekt op verzoek van een geselecteerd aantal ontvangers en mag niet (geheel of gedeeltelijk) worden verstrekt of anderszins gedistributeerd aan een andere derde partij zonder de schriftelijke toestemming van RBS. Verenigde Staten van Amerika: Dit document is uitsluitend bestemd voor verstrekking aan major institutional investors zoals gedefinieerd in Rule 15a-6 van de Amerikaanse Exchange Act van 1934, zoals van tijd tot tijd gewijzigd (de Exchange Act ) en mag niet worden verstrekt aan andere Amerikaanse ingezetenen. Elke Amerikaanse major institutional investor die deze informatie ontvangt en komt door het ontvangst ervan overeen dat hij de informatie in dit document niet zal verstrekken of anderszins distributeren aan anderen. De effecten zoals hierin beschreven zijn en zullen niet worden geregistreerd zoals bedoeld in de de Amerikaanse Securities Act van 1933, zoals van tijd tot tijd gewijzigd (de Securities Act ) en mogen niet worden aangeboden of verkocht in de Verenigde Staten van Amerika, tenzij aan qualified institutional buyers (gekwalificeerde institutionele beleggers) in lijn met Rule 144A of op grond van een andere vrijstelling van of het niet van toepassing zijn van de registratieverplichting van de Securities Act. De aanbieding of verkoop van de effecten of transacties in de effecten kunnen verder beperkt worden door toepasselijke wet- en regelgeving van de Verenigde Staten of van haar afzonderlijke staten. Potentiële beleggers dienen zichzelf daarom op de hoogte te stellen van en juridische beperkingen bij het aangaan van transacties na te leven. Potentiële beleggers dienen zich te realiseren dat de effecten mogelijk niet geschikt zijn voor alle beleggers. The Royal Bank of Scotland N.V. staat in Nederland onder toezicht van De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten. The Royal Bank of Scotland plc staat in het Verenigd Koninkrijk onder toezicht van Financial Services Authority. Behalve in landen waarin dit wettelijk is vereist is de inhoud van dit document is niet beoordeeld door toezichthouders in de landen waarin dit document wordt verstrekt. In geval van twijfel over de inhoud van dit document dient onafhankelijk professioneel advies te worden ingewonnen. The Royal Bank of Scotland plc. Alle rechten, behalve indien expliciet toegekend, worden voorbehouden. Reproductie in welke vorm ook van de inhoud van deze nieuwsbrief is zonder voorafgaande schriftelijke toestemming verboden tenzij voor persoonlijk gebruik. De nieuwsletter bevat merken van The Royal Bank of Scotland Group plc en andere vennootschappen binnen de RBS groep. De merken omvatten onder andere het logo van The Royal Bank of Scotland en de merknamen The Royal Bank of Scotland en RBS. Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot de indices genoemd in dit document behoren toe aan de relevante Index sponsoren (de Index Sponsoren ). De relevante Index Sponsoren zijn op generlei wijze betrokken bij de totstandkoming of verkoop van de producten genoemd in dit document, noch wordt door hen enig advies tot aankoop van deze producten gegeven. TURBO is een geregistreerde merknaam van The Royal Bank of Scotland N.V. RBS Markets bestaat uit een enthousiast team van specialisten dat klanten wereldwijd al meer dan vijf jaar van gestructureerde producten voorziet. De onderliggende waarden zijn divers: aandelen, commodities, valuta, beleggingsfondsen, vastgoed en obligaties. Van de AEX tot de CRB, van China Mobile tot Vestas Wind, van de EUR/ USD tot beleggen in olie: er is vrijwel altijd wel een markt waar u rendement kunt behalen. U kunt inspelen op koersstijgingen en koersdalingen, u kunt beleggen in diverse uithoeken van de wereld, u kunt eenvoudig en transparant een index als de AEX volgen: kortom u kunt beleggen als een professional. Het startpunt van uw beleggingen is U kunt contact met ons opnemen via beleggen@rbs.com en/of 0900-MARKETS ( ). 7