STICHTING PENSIOENFONDS ECI JAARRAPPORT 2006

Transcriptie

1 STICHTING PENSIOENFONDS ECI JAARRAPPORT 2006

2 INHOUD A. Voorwoord 2 B. Kerncijfers 4 C. Bestuur en organisatie 7 D. Bestuursverslag 11 ALGEMEEN 12 PENSIOEN- EN FINANCIERINGSREGELING 13 EXTERNE PENSIOENONTWIKKELINGEN 19 VERSLAG VAN DE VERMOGENSBEHEERDER 22 RESULTAAT BOEKJAAR 25 RISICOBEHEERSING 26 VOORUITZICHTEN 28 E. Jaarrekening 29 BALANS PER 31 DECEMBER STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER KASSTROOMOVERZICHT 32 TOELICHTING BEHORENDE BIJ DE JAARREKENING 33 TOELICHTING OP DE BALANS PER 31 DECEMBER TOELICHTING OP DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN 43 F. Overige gegevens 47 FINANCIERINGSOVEREENKOMST 48 RESULTAATVERDELING 48 ACTUARIELE VERKLARING 49 ACCOUNTANTSVERKLARING 51 G. Bijlagen 53 VERLOOPSTAAT DEELNEMERS EN PENSIOENTREKKENDEN 54 STICHTING PENSIOENFONDS ECI 1

3 A. Voorwoord STICHTING PENSIOENFONDS ECI 2

4 Voor u ligt het jaarverslag van Stichting Pensioenfonds ECI. Het verslagjaar 2006 is enerverend geweest. Niet in het minst door de nieuwe pensioenregeling die na goedkeuring van de Ondernemingsraad per 1 januari 2007 in werking gaat treden. Eind 2006 zijn alle actieve deelnemers geïnformeerd over deze nieuwe pensioenregeling. De brief is voor ieder te bekijken en te downloaden vanaf de website Verderop in dit jaarverslag wordt hier uitgebreid op teruggekomen. Het jaar 2007 zal voor een groot deel in het teken staan van de implementatie van de nieuwe pensioenregeling in de administratie van onze pensioenuitvoerder. Door een nieuwe pensioenregeling, die bovendien uitgevoerd gaat worden in een nieuw administratiesysteem, hopen wij voor al onze belanghebbenden de service verder te verbeteren. Belangrijk voor het bestuur is dat deelnemersvragen snel en adequaat afgehandeld worden en dat iedereen tijdig het jaarlijkse pensioenoverzicht ontvangt. Het bestuur is in 2006 op twee punten gewijzigd. Allereerst is de heer R.A. Hagedoorn afgetreden als bestuurslid. Ook de heer Van Wel is afgetreden als bestuurslid, maar blijft wel aan het fonds verbonden als bestuursadviseur. De nieuwe Pensioenwet dwingt het bestuur echter tot herbezinning over de inrichting van het bestuur met onder andere een intern toezichts- en verantwoordingsorgaan (pension fund governance). In 2007 zullen daarover besluiten worden genomen. Trefwoorden voor pension fund governance (PFG) zijn transparantie, deskundigheid, communicatie, verantwoording en medezeggenschap. Het bestuur is voornemens om zich begin 2007 volop te laten informeren over PFG. Het bestuur heeft onder andere een cursusmiddag over de nieuwe Pensioenwet en PFG ingepland. Deze informatie zal het bestuur helpen bij het opstellen van een plan van aanpak en de herinrichting van het bestuur. Volgens het bestuur is een belangrijke voorwaarde voor het continueren van het ondernemingspensioenfonds dat er sprake moet zijn van een professioneel bestuur en daarom streeft het bestuur naar uitbreiding van het aantal bestuursleden. De financiële positie van het pensioenfonds is licht verbeterd. Het bestuur wil de performance verbeteren door nieuwe beleggingsrichtlijnen vast te stellen en heeft zich hierin laten adviseren door diverse specialisten. Eind 2006 heeft het bestuur een besluit genomen over de nieuwe beleggingsrichtlijnen met ingang van 1 januari Hopelijk kan er dankzij de nieuwe beleggingsrichtlijnen een goede performance worden gehaald in 2007, en is er in 2008 geen sprake meer van een reservetekort. De dekkingsgraad is per 31 december 2006 gestegen naar 123,2%, ten opzichte van 118,3% eind In juni van het verslagjaar heeft het bestuur besloten aan de hand van de dekkingsgraad per 31 december 2005 de ingegane pensioenen met 1,5%, gelijk aan de prijsinflatie, te verhogen. De focus van het bestuur blijft, naast de invoering van de gevolgen van de nieuwe pensioenwet, ook in 2007 onverminderd gericht op de verdere verbetering van de financiële positie, professionele bedrijfsvoering, alsmede op optimale dienstverlening en duidelijke communicatie aan onze deelnemers. Heeft u nog vragen over dit jaarverslag, neemt u dan gerust contact op met een van de bestuursleden. Stichting Pensioenfonds ECI Voorzitter de heer A.T. van Putten STICHTING PENSIOENFONDS ECI 3

5 B. Kerncijfers STICHTING PENSIOENFONDS ECI 4

6 Deelnemers, gewezen deelnemers en pensioentrekkenden Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Actieve deelnemers , , , , ,5 Gewezen deelnemers , , , , ,8 Pensioentrekkenden 150 4, , , , ,7 Totaal , , , , ,0 Bijdragen van werkgevers en werknemers, pensioenuitkeringen, saldo waardeoverdrachten (Bedragen x 1.000) Bijdragen van werkgevers en werknemers Pensioenuitkeringen Saldo waardeoverdrachten Technische voorzieningen, stichtingskapitaal en reserves, belegd vermogen en dekkingsgraad (Bedragen x 1.000) Technische voorzieningen Stichtingskapitaal en reserves Belegd vermogen Beleggingen Liquide middelen Herverzekering Saldo overige activa en passiva Totaal belegd vermogen Dekkingsgraad 123,2% 118,3%* 114,5% 110,1% 105,5% * gehanteerde rekenrente van 3,75% in plaats van de vaste rekenrente van 4%. STICHTING PENSIOENFONDS ECI 5

7 Verdeling beleggingsportefeuille (Bedragen x 1000) % % % % % Vastgoed aandelen , ,9 Aandelen , , , , ,9 Zakelijke waarden , , , , ,8 Vastrentende beleggingen , , , , ,1 Derivaten , , Lopende intrest 585 1, , , , ,1 Vastrentende waarden , , , , , , , , , ,0 Beleggingen voor rekening en risico deelnemers Beleggingsopbrengsten en kosten vermogensbeheer (Bedragen x 1.000) Directe opbrengsten * Indirecte opbrengsten Kosten Totaal Beleggingsrendement (In procenten) Rendement 3,00 8,99 8,33** 7,99-7,25 Het beleggingsrendement is berekend volgens de VBA-Performance Presentatie Standaarden waarbij waardering van de portefeuille op maandbasis plaatsvindt en de periode-rendementen meetkundig (dat wil zeggen met elkaar doorvermenigvuldigd) berekend worden. De beleggingen voor rekening en risico van de deelnemers zijn niet in deze berekening opgenomen. * De directe beleggingsopbrengsten zijn aan de lage kant vanwege de rentetermijnstructuur, dit heeft te maken met de lage stand van de dollar. Eén en ander vertaalt zich echter in hogere indirecte beleggingsopbrengsten. ** De rendementen zoals deze door de twee vermogensbeheerders over het eerste en tweede halfjaar zijn behaald zijn hier opgeteld. STICHTING PENSIOENFONDS ECI 6

8 C. Bestuur en organisatie STICHTING PENSIOENFONDS ECI 7

9 Organisatie van het pensioenfonds De discussie rondom goed pensioenfondsbestuur, oftewel de organisatie van en het toezicht op een pensioenfonds, spitst zich met name toe op de elementen intern toezicht, medezeggenschap en verantwoording. Het bestuur heeft in 2006 onder andere hierdoor besloten het bestuur van het pensioenfonds te gaan uitbreiden. Wellicht leidt dit eveneens tot een uitbreiding van de (specialistische) kennis van het bestuur. In 2007 zal het bestuur eveneens, als gevolg van de invoering van de nieuwe pensioenwet, overgaan tot invulling van intern toezicht en verantwoording in lijn met de eisen van pension fund governance. Verdeling van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden In het vervolg van dit hoofdstuk beschrijven wij de huidige organisatie van ons fonds aan de hand van het onderstaande schema. Bestuur Adviseurs Administrateur Herverzekeraar Vermogensbeheer Bestuur Het bestuur is verantwoordelijk voor het beheer van het pensioenfonds en het uitvoeren van de door de werkgever toegezegde pensioenregeling, waaronder het doen van pensioenuitkeringen aan gepensioneerden en nabestaanden van (niet-actieve) deelnemers. Onderdeel van deze verantwoordelijkheid is het uitvoeren van interne controlemaatregelen gericht op de juiste en volledige registratie van de gegevens van het pensioenfonds. Het bestuur heeft bevoegdheden krachtens de statuten en reglementen alsmede de hiermee verbonden uitvoeringsbesluiten, de financieringsovereenkomst, tot het verrichten van betalingen en het aangaan van contractuele verplichtingen met derden. Adviseurs Naast het hiervoor beschreven orgaan kent het fonds ook drie externe deskundigen. De certificerend actuaris rapporteert jaarlijks over de financiële positie van het fonds en geeft een actuariële verklaring af. De externe accountant controleert de jaarrekening en de verslagstaten ten behoeve van DNB en doet verslag van zijn werkzaamheden in de vorm van een accountantsverklaring en een verslag aan het bestuur, waarin opmerkingen en aanbevelingen omtrent de administratieve organisatie en interne controle van het fonds zijn opgenomen. De derde adviseur is de vermogensadviseur. Deze adviseur geeft het bestuur advies op het gebied van beleggingen. STICHTING PENSIOENFONDS ECI 8

10 Administrateur Het uitvoeren van de pensioenadministratie is uitbesteed aan Interpolis Pensioenbeheer te Tilburg. Naast het verzorgen van de administratie en het verzorgen van de noodzakelijke financiële rapportages fungeert de pensioenuitvoerder als eerste aanspreekpunt voor de deelnemers en voert zij de betalingen aan pensioengerechtigden en derden (in het kader van uitvoeringskosten) uit. Jaarlijks vindt overleg plaats waarin de tijds- en kwaliteitsnormen worden geëvalueerd. Herverzekeraar Ten behoeve van het overlijdensrisico en het arbeidsongeschiktheidsrisico is een herverzekering bij de Zwitserse Maatschappij van Levensverzekering en Lijfrente (Zwitserleven) afgesloten. Deze verzekering zal in 2007 worden geëvalueerd. Vermogensbeheer De vermogensbeheerder dient zorg te dragen voor een volledige administratie van de beleggingsportefeuille en alle daarop betrekking hebbende transacties. De vermogensbeheerder houdt het pensioenfonds periodiek op de hoogte van de behaalde beleggingsresultaten over het vermogen van het fonds, ten opzichte van de gehanteerde benchmark, en legt daarbij verantwoording af aan het bestuur. Samenstelling van het bestuur Aan het eind van het verslagjaar was de samenstelling van het bestuur als volgt: namens de werkgever De heer A.T. van Putten De heer O. Erciyaz Voorzitter namens de deelnemers Mevrouw I.M. Fluijter De heer R.A. van Drunen Secretaris Er zijn twee bestuursleden afgetreden in 2006, namelijk de heren R. Hagedoorn en T.J. van Wel. De heer Van Wel blijft aan het fonds verbonden als bestuursadviseur. De bestuursleden namens de werkgever worden benoemd en ontslagen door de werkgever in onderling overleg en hebben zitting voor onbepaalde tijd. De door de aangesloten ondernemingen benoemde leden behoeven geen (gewezen) deelnemer te zijn. De bestuursleden namens de deelnemers en gewezen deelnemers worden benoemd door de deelnemers uit de groep van deelnemers en gewezen deelnemers en hebben zitting voor een periode van 3 jaar. Actuaris Watson Wyatt B.V. te Apeldoorn (certificerend) Interpolis Pensioenbeheer B.V. te Tilburg (adviserend) Accountant PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. te Amsterdam Vermogensbeheerder Merrill Lynch International Bank Ltd. te Amsterdam STICHTING PENSIOENFONDS ECI 9

11 Vermogensadviseur Towers Perrin te Amsterdam (tot en met 30 juni 2006) Watson Wyatt B.V. te Amstelveen (vanaf 1 juli 2006) Administrateur Interpolis Pensioenbeheer B.V. te Tilburg Herverzekeraar Zwitserleven N.V. te Amstelveen STICHTING PENSIOENFONDS ECI 10

12 D. Bestuursverslag STICHTING PENSIOENFONDS ECI 11

13 Algemeen Statutaire doelstelling Het pensioenfonds stelt zich ten doel het uitkeren of het doen uitkeren van pensioenen en/of andere uitkeringen aan de deelnemers en aan hun nagelaten betrekkingen, alles conform het in het toepasselijke pensioenreglement bepaalde. Bestuursvergaderingen In het verslagjaar heeft het bestuur 7 keer vergaderd. Veel aandacht is door het bestuur besteed aan het ontwerpen en nader uitwerken van de nieuwe pensioenregeling en verbetering van de financiële positie. Belangrijke besluiten van het bestuur hebben voornamelijk betrekking gehad op de toekomst van het pensioenfonds en de nieuwe pensioenregeling. Zo is er een besluit genomen over een stappenplan voor het traject toekomst pensioenregeling. Hierin is vastgesteld welke stappen het bestuur moet ondernemen om tot een nieuwe pensioenregeling te komen. Uiteindelijk heeft het bestuur besloten voor het behoud van een ondernemingspensioenfonds in eigen beheer en heeft het bestuur de inhoud van de nieuwe pensioenregeling vastgesteld. Een beschrijving van de nieuwe pensioenregeling is opgenomen in de paragraaf Pensioen- en financieringsregeling. Andere besluiten hebben betrekking op de wijziging van de beleggingsrichtlijnen, het handhaven van het toeslagenbeleid en de keuze om een gedeelte van de verplichtingen af te gaan dekken. In de bestuursvergaderingen van 2006 zijn de actuele ontwikkelingen op pensioen- en beleggingsgebied aan de orde gekomen. Daarnaast hebben de bestuursleden hun kennis op pensioengebied op peil gehouden door het lezen van vakliteratuur en het bezoeken van (pensioen) seminars. Uitbesteding van werkzaamheden Het bestuur heeft de pensioenadministratie, de beleggingsadministratie, de werkzaamheden inzake actuariële berekeningen en de belegging van het vermogen van het pensioenfonds uitbesteed aan externe deskundigen. Met de diverse uitvoerders zijn service level agreements afgesloten. Pensioenadministratie De uitvoering van de administratie en werkzaamheden inzake actuariële berekeningen is uitbesteed aan Interpolis Pensioenbeheer BV te Tilburg. Het pensioenfonds en Interpolis Pensioenen hebben de afspraken inzake uitbesteding vastgelegd in een Overeenkomst van Pensioenbeheer. Enerzijds is het pensioenfonds daarin partij, en anderzijds Interpolis Pensioenbeheer BV. Nadere afspraken over de kwaliteit van de dienstverlening zijn vastgelegd in Service Level Agreement (SLA) voor pensioenbeheer. De overeenkomst en de SLA voorzien in een procedure om de bestaande dienstverlening aan te passen of nieuwe diensten toe te voegen. In overleg tussen het bestuur en de uitvoerder worden daarover afspraken gemaakt en contractueel vastgelegd. Interpolis Pensioenen streeft naar een SAS 70-accountantsverklaring. Deze verklaring geeft zekerheid dat de processen van de uitvoerder en de daarin opgenomen interne controles, in opzet en bestaan adequaat zijn (type 1) en effectief hebben gewerkt (type 2). De eerste type 1 verklaringen zijn gehaald in 2005 en in 2007 wordt verwacht dat voor alle onderdelen binnen Interpolis Pensioenen een SAS 70- accountantsverklaring (type 2) gehaald wordt. Na de verwerking van de nieuwe pensioenregeling per 1 januari 2007 in het administratiesysteem zijn de SAS 70- accountantsverklaringen van toepassing voor het fonds. STICHTING PENSIOENFONDS ECI 12

14 Beleggingen en beleggingenadministratie Het pensioenfonds heeft de beleggingen van het fonds uitbesteed aan Merrill Lynch International Bank. Met deze vermogensbeheerder is een vermogensbeheerovereenkomst gesloten Over de dienstverlening zijn duidelijke afspraken gemaakt. De beheerder dient uit te gaan van de strategische asset allocatie en benchmark. Allocatie en benchmark worden ieder jaar opnieuw vastgesteld en indien nodig aangepast aan de hand van gewijzigde inzichten, marktontwikkelingen en / of een ALM-studie. Het bestuur heeft besloten om in 2007 een ALM studie uit te laten voeren. Het offertetraject voor deze studie is in 2006 al wel in gang gezet. Actuariële berekeningen Om de onafhankelijke positie van de certificerende actuaris te kunnen garanderen heeft het bestuur gekozen voor een scheiding tussen de adviserende en certificerende actuaris. De adviserende actuaris adviseert en rapporteert jaarlijks over de financiële positie van het fonds en de certificerende actuaris toetst de toereikendheid van de financiële positie middels een actuariële verklaring. Voor de adviserende werkzaamheden maakt het fonds gebruik van Interpolis Pensioenbeheer BV en voor certificerende werkzaamheden van Watson Wyatt BV. Informatie en verslaglegging Het bestuur wordt voorzien van management- en vaktechnische informatie welke van belang is voor de beleidsvoorbereiding. Het bestuur vergadert doorgaans ongeveer 4 à 5 keer per jaar. Van alle vergaderingen vindt verslaglegging plaats. Het bestuur stelt jaarlijks de jaarstukken en de verslagstaten ten behoeve van DNB vast. Het bestuur heeft periodiek overleg met DNB, vaak in het kader van het reservetekort dat het fonds nog steeds heeft. Waar nodig vraagt het bestuur DNB vooraf een mening over een voorgenomen besluit.. Communicatie Het bestuur realiseert zich dat communicatie over de pensioenen van een steeds groter belang is en dat het pensioenfonds daar steeds meer verantwoording voor draagt: de nieuwe Pensioenwet biedt veel meer uitgebreide communicatie-eisen. Het bestuur hecht er veel waarde aan om de deelnemers, ex-deelnemers en gepensioneerden goed en helder te informeren over hun pensioen. Om alle belanghebbenden te kunnen bereiken communiceert het bestuur veelal via de eigen website van het pensioenfonds. Communicatie via het internet wordt in toenemende mate steeds belangrijker. Pensioen- en financieringsregeling Totstandkoming van de nieuwe regeling Met ingang van 1 januari 2007 geldt een nieuwe pensioenregeling. In 2006 was de oude pensioenregeling nog van toepassing. De regeling die in 2006 gold wordt hieronder slechts summier beschreven. De nieuwe pensioenregeling wordt wat uitgebreider beschreven. Het bestuur heeft ruim een jaar gestudeerd op de toekomst van de pensioenvoorziening van ECI. Diverse mogelijkheden zijn daarbij onderzocht, waaronder ook de aansluiting bij het Bedrijfstakpensioenfonds voor Detailhandel. Uiteindelijk is door de onderneming op advies van het bestuur besloten om een eigen pensioenfonds in stand te houden. Er wordt veel waarde gehecht aan een goede pensioenvoorziening. Bovendien behoudt het bestuur meer zeggenschap om een pensioenregeling in te richten die goed past STICHTING PENSIOENFONDS ECI 13

15 binnen het arbeidsvoorwaardenpakket van ECI. De ontwikkeling van een nieuwe pensioenregeling was een erg ingewikkeld traject omdat het pensioenfonds over meerdere pensioenregelingen beschikte die allemaal moesten worden samengevoegd tot één pensioenregeling. Eind november bereikten het bestuur en de werkgever een akkoord over de nieuwe pensioenregeling. De Ondernemingsraad beraadt zich bij het ter perse gaan van dit jaarverslag nog over het voorstel. De Ondernemingsraad heeft de regeling nog in onderzoek en heeft dus nog geen advies uitgebracht. Beschrijving van de nieuwe regeling De belangrijkste uitgangspunten van de nieuwe regeling zijn de volgende: - het fonds gaat van vier pensioenregelingen naar één pensioenregeling - de pensioenrichtleeftijd is verhoogd van 62 jaar naar 65 jaar - alle werknemers betalen voortaan een geharmoniseerde pensioenpremie - de hoogte van de werknemerspremie is 5% van de pensioengrondslag - de pensioengrondslag is het pensioengevend salaris min de franchise - het pensioengevend salaris is 12 keer het maandsalaris inclusief vakantietoeslag - er worden overgangsmaatregelen getroffen voor de oudere werknemers - er is sprake van een middelloonregeling met een opbouwpercentage van 2,25% (de deelnemers aan de oude regelingen BPF 2000 en BPF 2001 hadden al een middelloonregeling) - de toeslag is net als in de oude pensioenregeling voorwaardelijk; er is geen recht op toekomstige toeslagen - de franchise is verlaagd om een hogere pensioenopbouw mogelijk te maken Schematisch kunnen de oude en de nieuwe pensioenregelingen als volgt tegenover elkaar worden gezet: BPF 2000 BPF 2001 Franchise 2000 Franchise 2001 Nieuwe regeling Soort regeling Middelloon Middelloon Eindloon Eindloon Middelloon Opbouw% 0,54% 0,54% 1,75% 1,89% 2,25% Franchise De bedragen gelden voor Zaken die in de nieuwe regeling niet zijn veranderd zijn onder meer: - het nabestaandenpensioen (70% van het ouderdomspensioen) - het wezenpensioen (14% van het ouderdomspensioen) - keuzemogelijkheden als het vervroegen van ouderdomspensioen en uitruil van nabestaandenpensioen VUT-regeling Voor medewerkers die op 31 december 2006 in dienst zijn bij de onderneming, die geboren zijn vóór 1 januari 1950 en voor wie de VUT-regeling van toepassing was, wordt de VUT-regeling voortgezet. Zij vallen onder het wettelijk overgangsrecht. De nieuwe pensioenregeling gaat wel voor hen gelden. STICHTING PENSIOENFONDS ECI 14

16 Voorwaarden werkgever voor inwerkingtreding nieuwe pensioenregeling De nieuwe pensioenregeling gaat in werking treden onder de volgende twee voorwaarden: 1. De regeling wordt aangemerkt als een Collectief DC-regeling 2. Het Bedrijfstakpensioenfonds voor Detailhandel verleent ECI dispensatie van deelname aan het Bedrijfstakpensioenfonds. Aan voorwaarde 2 is reeds voldaan. Voor voorwaarde 1 dient nog een aantal processen ten behoeve van de vervaardiging van alle definitieve fondsstukken, zoals het pensioenreglement, nog afgerond te worden. De ondernemingsraad moet zich ook nog uitspreken over de nieuwe pensioenregeling. Pensioenspaarrekening In verband met fiscale eisen heeft het bestuur besloten de constructie van de pensioenspaarrekening per 31 december 2003 op te heffen. Het bestuur heeft met het oog hierop een structuur opgezet die naar mening van het bestuur recht doet aan de oorspronkelijke uitgangspunten en de financiële positie van het pensioenfonds en die rekening houdt met de fiscale begrenzingen. Deze structuur is als volgt: 1. 50% van het saldo van de pensioenspaarrekening is op 1 januari 2004 als extra periodiek pensioen toegezegd. 2. De andere helft blijft vijf jaar als saldo staan. Ingeval van een reservetekort wordt er geld onttrokken aan dit saldo om 1/3 van het bij te storten bedrag te financieren. De overige 2/3 kwam voor rekening van de onderneming. In 2006 was er sprake van een reservetekort. 3. Indien na 5 jaar nog een saldo resteert, wordt dit als extra periodiek pensioen uitgekeerd. 4. Bij de toekenning van het extra pensioen vindt een bovenmatigheidstoets plaats. Indien sprake is van bovenmatigheid, vindt aftopping plaats en het overblijvende saldo valt vrij aan het pensioenfonds. De structuur als hierboven beschreven is goedgekeurd door de fiscus. Met de gewijzigde fiscale wetgeving en de introductie van de nieuwe pensioenregeling per 1 januari 2007 zijn de mogelijkheden beperkter geworden. Vrijstelling Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel heeft aan de werkgever vrijstelling verleend voor de deelname aan het Bedrijfstakpensioenfonds. De nieuwe pensioenregeling zal periodiek getoetst worden aan de pensioenregeling van het Bedrijfstakpensioenfonds. Uit deze toetsing moet blijken dat de pensioenregeling van ECI minstens gelijkwaardig is aan het pensioenreglement van het bedrijfstakpensioenfonds. De aan de werkgevers verleende vrijstelling kan dan worden gecontinueerd. Volgens de wettelijke bepaling van het Vrijstellingsbesluit Wet BPF 2000 dient de gelijkwaardigheidstoets eens in de vijf jaar te worden uitgevoerd of eerder in geval van en ingrijpende wijziging van de regeling. Waardeoverdracht In het verslagjaar heeft het bestuur zich gerealiseerd dat het stimuleren van overdracht van de pensioenverplichtingen voor deelnemers die van werkgever zijn gewisseld kan helpen de pensioenbreuk bij de nieuwe werkgever te beperken. Bovendien geeft dit het fonds, op termijn, meer ruimte voor een eventuele winstdeling aan gepensioneerden. In 2007 is het bestuur voornemens alle slapers die daarvoor in aanmerking komen te benaderen en zal het bestuur bepalen wat het beleid is ten aanzien van de kleine pensioenaanspraken (< 400, - per jaar). Toeslagverlening Indien en voor zover de middelen beschikbaar zijn worden de ingegane pensioenen, de rechten van STICHTING PENSIOENFONDS ECI 15

17 gewezen deelnemers met premievrije aanspraken verhoogd met een door het bestuur, gehoord de actuaris, te bepalen toeslag (doorgaans een percentage van het totaal van de rechten, verhoogd met eerder gegeven toeslagen). Daarbij geldt dat de toeslag op de rechten van pensioentrekkenden percentsgewijs niet hoger zal zijn dan de toeslag aan slapers (gewezen deelnemers met premievrije aanspraken). Besluiten tot eventuele verhoging per 1 januari van enig jaar worden voortaan (net als bij het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel) bij de vaststelling van het jaarrapport over het direct voorafgaande jaar genomen. In juni 2006 is dus het jaarrapport over 2005 besproken en een besluit genomen over de verhoging per 1 januari Leidraad voor de uiteindelijke toekenning vormt de volgende matrix: Dekkingsgraad Verhoging < 105 Geen ,5 0,25 maal prijsinflatie 107, ,50 maal prijsinflatie ,5 0,75 maal prijsinflatie 112,5-120 Prijsinflatie >120 Prijsinflatie en inhalen achterstanden Basis voor de vaststelling van de prijsinflatie is het door het CBS gepubliceerde prijsindexcijfer: De CPI alle huishoudens; Totalen, afgeleid (2000=100), septembercijfers. Deze vastgestelde methodiek vormt een leidraad voor het bestuur. De financiële positie van het pensioenfonds, wettelijke ontwikkelingen, overheidsbeleid enzovoort kunnen een blokkade opwerpen. Een jaarlijkse verhoging van de pensioenen kan dan ook niet gegarandeerd worden. De toeslagverlening is voorwaardelijk; er is geen recht op toeslag en het is ook voor de langere termijn niet zeker of en in hoeverre toeslag verleend zal worden. De stichting vormt geen reserve voor de toeslagverlening. Het bestuur heeft besloten het toeslagenbeleid in 2006 niet aan te passen. Het toeslagenbeleid zal in 2007 worden afgestemd op de nieuwe pensioenregeling. Per 1 januari 2006 is er een toeslag verleend van 1,5% op de pensioenen van alle niet-actieven binnen het pensioenfonds. Financiering Met alle aangesloten ondernemingen (de werkgevers ) is een financieringsovereenkomst gesloten. Conform de overeenkomst betalen de werkgevers de jaarlijkse voor de deelnemers verschuldigde pensioenpremie, maar behouden zij zich het recht voor haar bijdrage te verminderen of te staken, indien zij tot de conclusie komt dat onverminderde betaling van haar bijdrage op grond van de financiële resultaten van haar onderneming niet langer verantwoord is. De verschuldigde bijdrage van de aangesloten onderneming was in 2006 als volgt vastgesteld: - 5,1% van het coördinatieloon voor de BPF-regeling en - 18% (basispremie) van de pensioengrondslag voor de beide franchiseregelingen. - bij bovenmatige verhogingen wordt nog een aanvullende koopsom bij de betreffende werkgever(s) in rekening gebracht. Werknemers betalen met ingang van 1 januari 2007 een geharmoniseerde pensioenpremie. Deze premie bedraagt 5% van de pensioengrondslag. Werknemers waarvoor de premie uitgedrukt in euro s meer STICHTING PENSIOENFONDS ECI 16

18 bedraagt dan de premie bij ongewijzigde voortzetting van de pensioenregeling die voor 2007 van toepassing was, krijgen een (staffelsgewijze) toeslag. De werkgever betaalt een vaste premie aan het pensioenfonds. Deze bedraagt 30% van de pensioengrondslag. Hierin is de werknemersbijdrage begrepen. De kostendekkende premie wordt bepaald op basis van de vereisten die daaraan gesteld worden door de wet en De Nederlandsche Bank. Alle kosten verbonden aan het beheer en het toezicht op het fonds, zoals administratiekosten, honoraria van de accountant en de actuaris van het fonds en eventuele adviseurs, zullen door het fonds worden voldaan. Kosten die verband houden met beleggingen voor het fonds zullen eveneens voor rekening van het fonds komen. Reserves en gewenst vermogen Op de balans van het pensioenfonds werden in 2006 de volgende reserves aangehouden: Beleggingsreserve Aan de beleggingsreserve wordt jaarlijks het verschil tussen het in een boekjaar op de beleggingsportefeuille werkelijk behaalde en genormaliseerde rendement toegevoegd of onttrokken. Dit genormaliseerde rendement wordt bepaald op basis van de beleggingsportefeuille per einde boekjaar aan de hand van langjarige rendementsgegevens per beleggingscategorie. Door middel van deze reserve wordt een gelijkmatige ontwikkeling van de beleggingsperformance nagestreefd waarbij de reserve tevens dient als buffer voor het opvangen van waardefluctuaties van de beleggingsportefeuille. De reserve is aan een maximum gebonden, gebaseerd op het risicoprofiel per beleggingscategorie. Bij het volledig aanwenden van de beleggingsreserve dan wel de overschrijding van het maximum wordt de extra toevoeging respectievelijk onttrekking die nodig is om de reserve binnen de bandbreedte te houden, via de bestemming van het saldo van baten en lasten verwerkt. Extra reserve Het totale jaarlijkse resultaat wordt, na aftrek van de benodigde toevoeging aan de beleggingsreserve en de Egalisatiereserve financiering TOP, toegevoegd aan de extra reserve. Egalisatiereserve financiering TOP Sinds 1 januari 2001 kent het pensioenfonds een Tijdelijk Ouderdoms Pensioen (TOP). Om de hiermee samenhangende last te egaliseren is - met terugwerkende kracht vanaf 1 januari een Egalisatiereserve financiering TOP gevormd. De jaarlijkse dotatie bedraagt 4,3% van de salarissom van de deelnemers waarvoor de TOP-regeling van toepassing is. Vooruitlopend op afschaffing in 2007 heeft in 2006 geen mutatie op deze reserve plaatsgevonden. Gewenste vermogen Het gewenste vermogen wordt afgestemd op de eisen die zijn neergelegd in de brief van DNB genaamd Beleidsregel toepassing hoofdlijnennota 2004 en 2005 d.d. 21 oktober Het gewenste vermogen is gelijk aan de voorziening pensioenverplichtingen, verhoogd met het vereist eigen vermogen. Indien niet aan deze eisen wordt voldaan, wordt een herstelplan opgesteld waarin de maatregelen die moeten worden genomen om wel aan de normen van het gewenste vermogen te voldoen, worden beschreven.. STICHTING PENSIOENFONDS ECI 17

19 Hierbij wordt in principe een maximale termijn van 1 jaar in acht genomen bij een situatie van onderdekking en 8 jaar voor een situatie van een reservetekort. Indien hiervan wordt afgeweken, zal dat worden voorgelegd aan DNB. Plan van aanpak reservetekort In het najaar van 2002 heeft de toenmalige Pensioen- & Verzekeringskamer (inmiddels: De Nederlandsche Bank) nieuwe richtlijnen gegeven op het punt van de reservepositie en financiering van pensioenfondsen. Voor het pensioenfonds ECI gold dat op basis van de geschatte dekkingsgraad per 30 september 2002 er sprake was van een zogeheten onderdekking. In april 2003 zijn op basis van deze situatie in het kader van het voorgeschreven zogeheten herstelplan maatregelen genomen. Op basis van de situatie per 31 december 2002 kon worden geconcludeerd dat geen sprake meer was van onderdekking (echter wel een reservetekort) en heeft herziening van de maatregelen plaatsgevonden. De afgesproken maatregelen in het kort: Indien en zolang de dekkingsgraad onder de 110 is, zal de premie voor de franchiseregeling (in 2002: 16% van de grondslag) jaarlijks worden verhoogd met 1%-punt. De premie voor de Bpf-regeling (in 2002: 4,5% van het coördinatieloon) zal relatief in diezelfde mate verhoogd worden. De verhoging heeft plaatsgevonden in De premies waren in % voor de franchiseregeling en 4,8% voor de Bpf-regeling. Ook in 2004 is de premie voor de franchiseregeling met 1%-punt gestegen naar 18%. De premie voor de Bpf-regeling steeg naar 5,1%. Aan het eind van het jaar bleek dat dit wel gevolgen heeft gehad voor de dekkingsgraad. Deze was namelijk gestegen naar 114,5% per 31 december Daarom heeft er in 2005 geen verhoging van de premie plaats gevonden. Ook in 2006 heeft er geen verhoging plaatsgevonden, de premie voor de franchiseregeling bleef 18%. De premie voor de Bpfregeling bleef 5,1%. In principe zal gedurende maximaal acht jaar jaarlijks een bedrag van 526 duizend extra betaald worden boven de premie. Deze extra bijdrage wordt voor 2/3e deel door de werkgever betaald; 1/3e deel is voor rekening van de werknemers. De bijdrage van de werknemers is gefinancierd door afboeking op de pensioenspaarrekening. De deelnemers zijn hierover in 2005 uitgebreid geïnformeerd. In 2003 is een toeslagenbeleidsmatrix opgesteld. Met deze matrix wordt beoogd om een evenwichtig beleid uit te zetten, dat recht doet aan alle categorieën deelnemers. In juni 2006 heeft het bestuur besloten de pensioengerechtigden een toeslag van 1,5% toe te kennen met terugwerkende kracht per 1 januari Deze toeslag is gelijk aan de prijsinflatie. De dekkingsgraad is in 2006 gestegen van 118,3% naar 123,2%. Oorzaak van deze stijging van de dekkingsgraad is het resultaat op premies. In het evaluatieformulier ultimo 2005 bedroeg voor eind 2006 de geprognosticeerde dekkingsgraad 122,8%. De feitelijke dekkingsgraad is dus hoger dan de geprognosticeerde dekkingsgraad. Er is geen sprake van een dekkingstekort, maar wel van een reservetekort. De hoogte van het reservetekort is ruim 1,1 miljoen euro. Bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering Vanwege de toenemende kans op (hoofdelijke) aansprakelijkheid als gevolg van de vele nieuwe wet- en regelgeving, steeds mondiger wordende deelnemers, en de grote bedragen die met het pensioenfonds zijn gemoeid, heeft het bestuur in 2006 besloten om een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering af te sluiten. DNB controle In april van 2006 heeft De Nederlandsche Bank (DNB) een grote inhoudelijke controle gehouden bij Stichting Pensioenfonds ECI. Het gaat hier om een periodieke routinecontrole. Naar aanleiding van deze STICHTING PENSIOENFONDS ECI 18

20 controle heeft DNB een aantal actiepunten voor het bestuur opgesteld. DNB heeft namelijk gevraagd naar onder andere besluitenlijsten, nota s van wijziging van het pensioenreglement, samenstelling van de premies 2005 en 2006 en of de premie 2006 kostendekkend is. Nagenoeg alle actiepunten zijn inmiddels door het bestuur opgevolgd. Overeenkomst pensioenuitvoerder Het bestuur heeft eind 2006 de overeenkomst met Interpolis Pensioenbeheer B.V. met vijf jaren verlengd. Externe Pensioenontwikkelingen 2006 leek een relatief rustig jaar als het gaat om nieuwe wetgeving voor pensioenfondsen. Na de afschaffing van de fiscale faciliëring van VUT en prepensioen en de introductie van een nieuw wettelijk regime voor arbeidsongeschiktheidsuitkeringen (WIA) kregen de fondsen in 2006 de tijd om zich aan te passen aan de nieuwe wetgeving. Maar het is stilte voor de storm. Per 1 januari 2007 geldt de Pensioenwet. De gevolgen daarvan zijn groot op veel gebieden. In het komende jaar moet veel werk verzet worden om de pensioenregeling aan te passen aan de nieuwe wetgeving. Fiscale faciliëring van VUT en prepensioen Per 1 januari 2006 zijn regelingen voor VUT, prepensioen of overbruggingspensioen fiscaal niet meer gefacilieerd. De streefleeftijd voor ouderdomspensioen is bij ECI en de aangesloten ondernemingen van 62 jaar opgeschoven naar 65 jaar. Er geldt wel een overgangsregeling voor werknemers die op 31 december jaar of ouder waren. Voor hen blijft het mogelijk om pensioen op te bouwen voor een leeftijd die lager ligt dan 65 jaar. Aan werkgevers die de pensioenregeling niet tijdig hebben aangepast, werd in 2006 enigszins tegemoetgekomen. Zij moesten vaststellen of de op 1 januari 2006 bestaande pensioenregeling een bovenmatig deel bevat. Dat is het geval als de actuarieel verschuldigde premie voor de pensioenregeling over 2006 hoger is dan de fictief verschuldigde actuariële premie voor de onder het nieuwe regime maximaal mogelijke pensioenopbouw. Is sprake van een bovenmatig deel, dan moet de werkgever daarover een eindheffing betalen van 52%. Is er geen bovenmatig deel, dan is geen eindheffing verschuldigd. De werknemer is geen extra belasting verschuldigd. Deze overgangsregeling gold alleen voor Vanaf 2007 moet de pensioenregeling volledig voldoen aan het nieuwe fiscale kader. Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen Op 29 december 2005 is de wet Werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) in werking getreden. Deze wet is de opvolger van de WAO en bestaat uit twee delen: de Regeling inkomensvoorziening volledig arbeidsongeschikten (IVA) en de Regeling werkhervatting gedeeltelijk arbeidsgeschikten (WGA). IVA Dit is de regeling voor volledig en duurzaam arbeidsongeschikten: zij die geen of maar een geringe kans hebben op herstel en ten hoogste nog 20% van hun oude loon kunnen verdienen. De uitkering bedraagt 75% van het laatstverdiende loon (gemaximeerd op het maximum dagloon) en duurt tot de 65-jarige leeftijd. Het percentage is per 1 januari met terugwerkende kracht tot 1 januari 2006 verhoogd van 70 naar 75%. WGA Dit is de regeling voor gedeeltelijk arbeidsgeschikten: zij die minder dan 65% arbeidsgeschikt zijn (in WAO-termen: meer dan 35% arbeidsongeschikt), maar niet volledig en duurzaam. Omdat binnen deze STICHTING PENSIOENFONDS ECI 19

21 regeling de nadruk ligt op het gebruiken van de resterende arbeidsmogelijkheden, wordt gesproken van arbeidsgeschiktheid. Centraal in de regeling staat dan ook het belonen van aan de slag gaan en blijven door gedeeltelijk arbeidsgeschikten. Feitelijk kent de WGA vier soorten uitkeringen: (eerst) een loongerelateerde uitkering, voor de situatie dat wordt gewerkt en voor de situatie dat niet wordt gewerkt; (daarna) een vervolguitkering, voor de situatie dat de resterende verdiencapaciteit voor meer dan 50% wordt benut en voor de situatie dat dit voor minder dan 50% het geval is. Werknemers die minder dan 35% loonverlies lijden door hun arbeidsongeschiktheid vallen niet onder regeling van de WGA, maar blijven zoveel mogelijk in dienst van de werkgever. Bestaande WAO-gevallen De WAO blijft bestaan voor degenen die op 29 december 2005 een WAO-uitkering ontvangen. Degenen die dan jonger zijn dan 50 jaar hebben een herkeuring ondergaan, op basis van nieuwe, strengere keuringseisen. Voor veel pensioenregelingen heeft de WIA gevolgen gehad voor de formulering van de bepalingen omtrent premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid en het arbeidsongeschiktheidspensioen. Beide kenden namelijk doorgaans een koppeling met het percentage arbeidsongeschiktheid dat volgens de WAO werd vastgesteld. Nu deze koppeling niet meer kan worden gelegd, zijn de regelingen daarop in 2006 aangepast. Pensioenwet Op 1 januari 2007 is de Pensioenwet in werking getreden. Deze wet vervangt de Pensioen- en spaarfondsenwet, die ruim 50 jaar dienst heeft gedaan. Voortaan moeten werkgever en pensioenuitvoerder veel aandacht besteden aan pensioencommunicatie. De pensioenuitvoerder moet de deelnemer duidelijk en uitgebreid informeren over zijn pensioenrechten. Daarnaast moet aandacht worden besteed aan de transparantie van het pensioenfonds. Daarbij kan gedacht worden aan premiebeleid, toeslagenbeleid en het beleid ten aanzien van vermogensoverschotten en tekorten. Niet alle onderdelen van de Pensioenwet zijn direct op 1 januari 2007 in werking getreden. Veel bepalingen gelden pas vanaf 2008, zodat pensioenuitvoerders in 2007 de tijd hebben om hun pensioenregeling aan te passen aan de nieuwe wet. Per 2008 komt er ook een leeftijdsbepaling in de wet: als een werkgever een pensioenregeling aanbiedt aan zijn personeel, moet hij deze openstellen voor iedere werknemer die de leeftijd van 21 jaar heeft bereikt. Financieel Toetsingskader (FTK) In de Pensioenwet is het kader opgenomen waarbinnen het financiële toezicht op pensioenfondsen door De Nederlandsche Bank (DNB) is vormgegeven. Het FTK kent een solvabiliteitstoezicht dat rekening houdt met de specifieke kenmerken van pensioenfondsen. Voor de periode tot de inwerkingtreding van de Pensioenwet heeft DNB in 2004 een beleidsregel uitgebracht voor de invulling van het financiële toezicht op pensioenfondsen. De belangrijkste punten uit het FTK zijn: kostendekkende premie, waarbij rekening wordt gehouden met de specifieke kenmerken van het fonds en de mogelijkheden tot premiestabilisatie; de vaststelling van de voorziening pensioenverplichtingen op basis van marktwaardering; de vaststelling van het vereiste eigen vermogen en de bepaling van de vermogenspositie van het fonds. In 2005 is een indexatiematrix gepubliceerd, die onderdeel gaat uitmaken van de Pensioenwet. De STICHTING PENSIOENFONDS ECI 20

22 indexatiematrix wordt naar verwachting nog vervangen door een toeslagenmatrix. Daarin worden diverse vormen van mogelijk toeslagenbeleid en de bijbehorende voorwaarden waaraan pensioenfondsen moeten voldoen beschreven. Daarbij geldt dat het toeslagenbeleid een consistent geheel moet zijn van gewekte verwachtingen, financiering en het feitelijk toekennen van toeslagen. Het FTK is voor pensioenfondsen per 1 januari 2007 verplicht van toepassing. Onder het FTK geldt ook een aangepast rapportagekader. Fondsen geven ieder kwartaal hun financiële positie weer in een rapportage ten behoeve van DNB. Deze rapportages dienen vanaf het eerste kwartaal 2007 ingediend te worden. Ook de jaarrapportage voor DNB is gewijzigd. Dit is effectief voor de jaarrekening Pension Fund Governance De samenleving is op zoek naar duidelijkheid over het functioneren van bedrijven, instellingen en organisaties en verwacht dat ook zichtbaar is hoe dit is geregeld. Voor pensioenfondsen is hiervoor een rapport met richtlijnen opgesteld door de Stichting van de Arbeid, getiteld Principes voor goed pensioenfondsbestuur. Deze principes zijn erop gericht de kwaliteit, zorgvuldigheid en openheid van pensioenfondsbesturen en pensioenuitvoerders op een hoger plan te brengen. De principes zijn ook verankerd in de Pensioenwet. De richtlijnen gelden daarmee per 1 januari Trefwoorden in de principes zijn deskundigheid, openheid en communicatie. Het komt erop neer dat in de organisatie van het pensioenfonds een heldere scheiding moet worden aangebracht tussen het bestuur, de interne toezichthouder en het orgaan waaraan verantwoording moet worden afgelegd. De principes bieden ruimte voor differentiatie en maatvoering, zodat de principes kunnen aansluiten bij het specifieke karakter van het pensioenfonds. Het bestuur van het fonds kent een hoge prioriteit toe aan het onderwerp Pension Fund Governance. In 2007 wordt ook gekeken naar mogelijkheden om het bestuur uit te breiden met enkele deskundige nieuwe leden. Zorgvuldig bestuur De principes voor goed pensioenfondsbestuur geven aan dat het bestuur zich onafhankelijk moet opstellen, deskundig moet zijn en alle belanghebbenden in verhouding moet vertegenwoordigen. Belangrijk is dat het beleid van het bestuur expliciet gemaakt wordt, bijvoorbeeld door het op te nemen in het jaarverslag of door middel van informatie op een website. Ook moet er een interne klachten- en geschillenprocedure komen. Verantwoording Ieder pensioenfonds moet een verantwoordingsorgaan in het leven roepen. In dat orgaan zijn de actieve deelnemers, de pensioengerechtigden en de werkgever vertegenwoordigt. De zetels en stemming zijn in gelijke mate over deze geledingen verdeeld. Het bestuur legt periodiek verantwoording af over het gevoerde beleid. Het gaat daarbij om de vraag of het bestuur bij haar besluiten voldoende rekening heeft gehouden met de belangen van alle belanghebbenden. Intern toezicht Het thema intern toezicht gaat over de beoordeling van het functioneren van een pensioenfondsbestuur door onafhankelijke deskundigen met bestuurlijke ervaring. Het accent ligt op het beoordelen van beleidsen bestuursprocedures en processen, op de checks en balances, op de wijze waarop de uitvoering van STICHTING PENSIOENFONDS ECI 21

23 de pensioenregeling wordt bestuurd en aangestuurd en op de wijze waarop wordt omgegaan met de risico s op de langere termijn voor bijvoorbeeld de dekkingsgraad van het pensioenfonds. FVP-regeling De Stichting FVP (Financiering Voortzetting Pensioenverzekering) heeft eind 2005 besloten dat werknemers die met ingang van 1 januari 2008 WW-gerechtigd worden, niet meer in aanmerking komen voor een bijdrage in de pensioenopbouw uit de FVP-regeling. Reden hiervoor is dat sinds 2000 de uitgaven van het FVP de inkomsten onafgebroken hebben overstegen. De uitgaven zijn toegenomen door oplopende werkloosheid en toegenomen pensioenkosten. Daartegenover staat dat door daling van het vermogen de beleggingsopbrengsten onvoldoende zijn geworden. De inkomsten van het FVP bestaan uitsluitend uit beleggingsopbrengsten op het belegde vermogen. Door onverwacht goede beleggingsresultaten heeft het bestuur van het FVP in december 2006 besloten om de regeling met één jaar te verlengen tot 1 januari dat betekent dat ook werknemers van 40 jaar of ouder die in 2008 WW-gerechtigd worden onder voorwaarden aanspraak op een FVPbijdrage kunnen maken. Werknemers die met ingang van 1 januari 2009 WW-gerechtigd worden, komen niet meer in aanmerking voor een bijdrage uit de FVP-regeling. Verslag van de vermogensbeheerder Terugblik 2006 In 2006 presteerden de wereldwijde mondiale aandelenmarkten wederom goed. Halverwege het jaar waren de verschillende beurzen wisselvallig, maar in het laatste kwartaal werd het verlies uit de eerdere kwartalen veelal goed gemaakt en sloten de meeste beurzen het jaar af met winst. De economische machtsverhoudingen in de wereld toonden een verschuiving aan vanuit de Verenigde Staten naar de rest van de wereld. Ook dit jaar presteerden de opkomende markten het sterkst. Met name Brazilië, Rusland, India en China presteerden bovengemiddeld. De onderstaande tabel geeft de prestaties van de internationale markten weer. Per 29 december 2006 Beleggingscategorie maand 3 maanden 12 maanden YTD Aandelen Indices (%, in lokale valuta) S&P 500 4,9 1,4 6,7 15,8 15,8 NASDAQ Comp 2,1-0,6 7,2 10,3 10,3 FTSE ,2 2, ,8 14,8 TOPIX 44,9 4,9 4,4 2,8 2,8 Hang Seng 8,4 5,4 14,4 39,1 39,1 DJ Euro Stoxx 50 25,2 3, ,9 18,9 MSCI EAFE 29,5 4,3 7,1 16,9 16,9 MSCI Emerging Markets 35,8 4,0 14,7 28,9 28,9 MSCI AC Asia Pacifix ex. Japan 24,1 4,1 13,7 28,6 28,6 Bron: Merrill Lynch Research De prestaties van de opkomende markten kwamen ook tot uiting in de relatief lage risicopremie die beleggers bereid zijn te accepteren voor obligaties met een hogere risicograad dan staatsobligaties. Hieronder vallen bedrijfsobligaties en obligaties uit de opkomende markten. De lange rente liep enigszins STICHTING PENSIOENFONDS ECI 22

24 op, zowel in Verenigde Staten als in Europa, zoals de onderstaande grafiek weergeeft. Zelfs in Japan nam de rente enigszins toe na jaren van stabiliteit, al bleef het rentepeil relatief laag ten opzichte van de rest van de wereld. Bron: Merrill Lynch Research (voorspelling 2007) Bron: Merrill Lynch De Amerikaanse dollar verzwakte ten opzichte van diverse valuta, zoals de Euro, de Japanse Yen en het Britse Pond. Tegenover de Euro was het verlies zelfs circa 16,7%. Goud bleek een goede investering te zijn en steeg circa 23%. Overige beleggingen in grondstoffen rendeerden een stuk slechter. De index voor grondstoffen, de CRB Index, verloor circa 7%. Foreign Exchange (%, in lokale valuta) Per 29 december maand 3 maanden 12 maanden YTD US Dollar 10,2 1,6-0,5-4,8-4,8 Britse Pond -11,6-0,6 6,4 20,7 20,7 Euro -16,7-0,1 5,7 16,6 16,6 Yen -20,1-5,7-3,8-6,5-6,5 Zwitserse Franc -15,2-3,1 1,7 5,9 5,9 Commodities (%, US Dollar) CRB Index 16,9-4,4 0,5-7,4-7,4 Gold 17,9-1,7 6,4 23,2 23,2 Oil 40,5-3, ,0 0,0 Bron: Merrill Lynch Research Performance van de portefeuille Over geheel 2006 is er voor het pensioenfonds ECI conform een conservatief profiel belegd. Dit profiel kent een grote allocatie naar obligaties, een matige allocatie naar aandelen en een nog geringere allocatie naar alternatieve investeringen. Door de oplopende lange rente verloor het obligatiedeel van de portefeuille 0,50%. Bij een stijgende rente daalt de waarde van de bestaande obligaties. Met een weging van 47% in de gehele portefeuille drukt dit rendement op het totale rendement dat in geheel 2006 is behaald. Het rendement van de obligatieportefeuille is geheel in lijn geweest met dat van de bijbehorende benchmark. STICHTING PENSIOENFONDS ECI 23

25 De aandelenportefeuille liet een rendement van 7% zien over geheel 2006 en lag daarmee tevens in lijn met haar benchmark. Door de stijging van de internationale beurzen, maar met de daling van de Amerikaanse dollar hielden Europese beleggers per saldo slechts 7% over. Door het conservatieve risicoprofiel van het pensioenfonds zijn de beleggingen in opkomende markten relatief beperkt. Door tevens conservatieve hedgefondsen op te nemen in de categorie alternatieve investeringen rendeerden deze positief, echter slechts 5%. In tegenstelling tot obligaties werd door deze allocatie wel een positief rendement gemaakt. Over het geheel steeg de totale portefeuille 3% en lag daarmee in lijn met de bijbehorende benchmarks en het geselecteerde risicoprofiel. Verwachting voor de komende jaren De analisten van Merrill Lynch verwachten voor 2007 een volatiel jaar vergeleken met voorgaande jaren. Aangezien aandelenmarkten sinds 2002 een sterk herstel hebben laten zien, neemt de kans op een forse correctie op de aandelenmarkten toe. Zeer waarschijnlijk zal deze ingeluid worden door dalingen op de beurzen van de opkomende markten. Met het oog op de toegenomen correlatie van de aandelenbeurzen zal een dergelijke correctie een wereldwijd effect hebben. Door grotere beweeglijkheid op de aandelenbeurzen verwachten de analisten dat de gevraagde risicopremies op obligaties toe zullen nemen. Dit zal ervoor zorgen dat de koersen van risicovolle obligaties onder druk komen te staan. Men verwacht dat beleggers zullen vluchten naar kwaliteit en dat hoge kwaliteitsaandelen en obligaties relatief het best zullen presteren. Ondanks dit vooruitzicht blijven de analisten van Merrill Lynch positief. Door de enorme liquiditeit die er mondiaal is, verwacht men dat een correctie op de beurzen van korte duur zal zijn. Elke correctie acht men als een interessante mogelijkheid tot het opbouwen en herbalanceren van beleggingsportefeuilles voor de lange termijn. Om te profiteren van dit vooruitzicht en ervoor te zorgen dat het verwachte rendement van de portefeuille toeneemt, is er door het bestuur van het pensioenfonds besloten de portefeuille conform één hoger risicoprofiel te beleggen. Merrill Lynch en Watson Wyatt hebben hierbij geadviseerd. Voor het pensioenfonds zal de implementatie van het Nieuw Financieel Toetsingskader in de obligatieportefeuille een significante impact hebben. De gemiddelde looptijd van obligaties wordt in 2007 verlengd en bij een stijgende rente wordt verwacht dat de obligatieportefeuille hierdoor zal achterblijven. Door de stijgende rente wordt wel verwacht dat de dekkingsgraad zal toenemen, aangezien de verplichtingen door de stijgende rente tevens dalen. STICHTING PENSIOENFONDS ECI 24