1. Notulen van de vergadering van Provinciale Staten van 31 maart Ingekomen stukken van derden...4

Transcriptie

1 Inhoudsopgave 1. Notulen van de vergadering van Provinciale Staten van 31 maart Ingekomen stukken van derden....4 A.1 Kaderstelling bezuiniging

2 2

3 Voorzitter: de heer M.J. van den Berg, commissaris der Koningin Griffier: mevrouw E. Veldman, waarnemend griffier Aanwezig zijn 40 leden, te weten: J.G. Abbes (CDA), J. Batting (PvdA), mevrouw S.M. Beckerman (SP), B.P.A. Blom (SP), mevrouw L.K. Broekhuizen-Smit (PvdA), P.H.R. Brouns (CDA), D. Bultje (PvdA), L.A. Dieters (PvdA), mevrouw S.J.F. van der Graaf (ChristenUnie), W. Haasken (VVD), mevrouw O.G. Hartman-Togtema (VVD), mevrouw A.G. van Kleef-Schrör (CDA), R.M. Knegt (CDA), S.J. Krajenbrink (CDA), E.J. Luitjens (VVD), mevrouw W.J. Mansveld (PvdA), J. Meesters (VVD), mevrouw F. Mete (PvdA), mevrouw I.P.A. Mortiers (PvdA), W. van der Ploeg (GroenLinks), R.D. Rijploeg (PvdA), IJ.J. Rijzebol (CDA), R. Sangers (SP), mevrouw M.R. Schalij (PvdA), mevrouw K.R. Schraagen (VVD), mevrouw C. Sciacca-Noordhuis (SP), mevrouw J. Siersema-Venema (GroenLinks), mevrouw G. van der Sluis-Huisman (ChristenUnie), H.J.B. Spoeltman (PvdA), H. Staghouwer (ChristenUnie), mevrouw F. Stavast (GroenLinks), H.T. Stavenga (PvdA), R. Stevens (ChristenUnie) C. Swagerman (SP), mevrouw L. van der Tuin-Kuipers (CDA), mevrouw L. Veenstra (SP), J.W. Veluwenkamp (PvdA), P.G. de Vey Mestdagh (D66), mevrouw A.C.M. de Winter-Wijffels (CDA), T.J. Zanen (PvhN). Afwezig: F.A.M. Keurentjes (CDA), H.J. Flokstra (SP), mevrouw A.A.H. Hazekamp (PvdD). Aanwezige leden van het College van Gedeputeerde Staten: P.M. De Bruijne, J.C. Gerritsen, M.J. Jager, D.A. Hollenga, W.J. Moorlag, R.A.C. Slager. Opening De VOORZITTER: Dames en heren, goedemorgen. Ik open deze vergadering van Provinciale Staten van Groningen en heet u allen, inclusief de mensen op de publieke tribune, van harte welkom! Tenslotte hebben we een onderwerp waar velen uit onze Groninger samenleving bij betrokken zijn, meningen over hebben geuit, invloed op uit willen oefenen en gevolgen van zullen ondervinden en is het begrijpelijk dat zij zich hier aanwezig tonen. We hebben vandaag één jarige in ons midden, Sandra Beckerman. Provinciale Staten zingen Lang zal ze leven voor het jarige Statenlid. De VOORZITTER: Dit lied is dan ook gelijk op internet uitgezonden. Er is al een aantal keren geoefend met de opnames, maar dit is de eerste keer dat we gaan testdraaien met streaming. Iedere belangstellende kan op dit moment of op een later moment meeluisteren en meekijken met dit debat. Beelden kunnen later weer teruggehaald worden. Dat kunt u ook voor uzelf doen als u denkt dat u een lerend Statenlid wilt zijn. U kunt dan naar uzelf kijken en dat geldt voor mij net zo. We gaan ervan genieten. Even de praktische kant. Het is nuttig erom te denken dat u niet per ongeluk de microfoon van een ander gebruikt, want anders is uw hoofd wel zichtbaar, maar staat er een andere naam onder. Als je wilt interrumperen, wacht dan even met indrukken van de microfoon op mij, want anders druk je de ander weg. We hebben één centraal onderwerp. Dat is bijzonder aan deze Statenvergadering vanmiddag en vanavond, maar dat is dan ook niet een gering onderwerp, namelijk de invulling voor de bezuinigingsoperatie voor de komende jaren. Bij uitstek een politiek, democratisch onderwerp waar verschillende keuzes in mogelijk zijn. Eind vorig jaar is er in de commissie Bestuur en Financiën al uitvoerig over gesproken. Toen lag er een GS werkscenario voor. Dat was allemaal nog heel globaal. Straks moet dat nader geconcretiseerd worden in de Voorjaarsnota. We zitten nu in een fase waarin bedoeld is om in deze vergadering de contouren en een aantal politieke keuzes voor dit moment te formuleren om daarmee de zaken duidelijker te maken. De besluittekst in de vorm van aanvullende voordracht, die vrij recent naar u toe is gekomen, omdat we daarmee in verband met de dingen die ondertussen gewijzigd waren, helder hadden wat de laatste stand is, maar in die laatste stand is een typefout geslopen. Daar stond tot 2012 en dat moet zijn tot Ik wijzig hem bij dezen. Er is een bericht van verhindering ontvangen van de heer Keurentjes en de heer Flokstra. Mevrouw Hazekamp komt mogelijk iets later. 3

4 1. Ingekomen stukken van derden: De VOORZITTER: Nagekomen is een van de heer K.T. Meier te Zuidhorn. Dit bericht is uitgedeeld en is een vervolg op brief 1c en ik stel voor om die brief in handen te stellen van GS ter afdoening. De andere voorstellen staan erbij. Voorgesteld wordt de volgende stukken in handen van de commissie Economie en Mobiliteit te stellen: a. s van de heer P.C.J. Muijzert, Oude Pekela over de N33. (zijn spoedshalve geagendeerd voor de commissie EM op 31 maart) Voorgesteld wordt het volgende stuk voor kennisgeving aan te nemen: b. Brief van de Directeur Bestuurder Woonserve, mede namens andere instellingen van 10 maart 2010 over Noord-Nederland Koplopergebied duurzame nieuwbouw, EPC van 0,5 c. Brief van de heer K.T. Meier, Zuidhorn over bebording i.v.m. aanleg fietspad langs de N355; d. Brief van de Nationale ombudsman van 17 maart 2010 met het verslag van 2009 Voorgesteld wordt het volgende stuk voor kennisgeving aan te nemen: e. 'Anonieme' brief over het 'Van Neteldoorns Nederlanderschap' Verband. Zonder beraad en/of stemming wordt conform de voorstellen besloten. De VOORZITTER: We hebben met elkaar gezegd dat als elke fractie zo n 13 minuten zou krijgen, iedereen goed zijn verhaal kwijt kan. Globaal is gezegd een indeling aan te houden van 9 en 4 minuten, maar uiteindelijk is het aan de betrokkene om dat anders in te delen. Er zullen zoveel moties en amendementen zijn dat ik nu al kan voorzien dat enige reactie van fracties op elkaar nodig is, ook buiten de interrupties. Je hebt dus enige tijd nodig, ook in de tweede ronde. A.1 Voordracht van Gedeputeerde Staten van 8 december 2010, nr , GMO, over de kaderstelling voor de bezuinigingen (nummer 40/2009) en de aanvullende voordracht van 23 maart 2010, nr , GMO (nummer 40a/2009, (inclusief het amendement van de SP-fractie (letter A). De VOORZITTER: Aan de orde is de vorengenoemde voordracht, de aanvullende voordracht en het amendement van de SP dat u op uw tafel heeft aangetroffen. Gistermiddag is er ook nog een binnengekomen die u ook op uw tafel heeft aangetroffen. Het gaat om een bericht van de voorzitter van de Stichting Sensoor Groningen Drenthe. Die brief kan ook bij de beraadslaging worden betrokken. Verder hebben we de volgende stukken: - Brief van de Streekraad Oost-Groningen van 11 januari 2010; - Brief van het Watersportverbond van 19 januari 2010; - Brief van RECRON en HISWA van 2 december 2009; - Brief van Marketing Groningen van 11 februari 2010; - Brief van de directie van CMO Groningen van 28 januari Brief van GS van 10 februari 2010, nr /6/A.16, GMO betreffende beantwoording vragen gesteld door de fracties van GroenLinks en de PvdA - Advies van de Ondernemingsraad d.d. 10 en 18 februari jl. met bijlagen en een reactie van de provinciesecretaris van 15 maart op dit advies van de OR - Brief voorzitter Presidium van 15 maart 2010 m.b.t. bezuinigingen op de Statenbegroting De heer SANGERS: Voorzitter, even voor de goede orde. Van ons amendement is alleen de eerste pagina rondgedeeld. De VOORZITTER: Het zal alsnog worden verspreid en dan volledig. Aldus. De verspreiding van de moties zal straks ook even tijd kosten. Een aantal mensen heeft al dingen van elkaar gezien, maar omdat wij formeel nog niets ingediend hebben gekregen, kunnen wij ze geen nummer geven en verspreiden. Dan kan straks wel. We hebben dat wel gedaan met amendement A, maar die poging is blijven steken bij de eerste pagina, maar dat wordt hersteld. Ik check nu even wie de woordvoerders zijn. 4

5 Ik stel voor dat we de eerste termijn van de kant van de Staten helemaal afwerken. Daarna zouden we zo rond uur, als er niet heel veel interrupties zijn, een theepauze kunnen houden. Dat geeft GS de kans nog even te consulteren. Dat lijkt mij correct en verstandig voor GS. Daarna volgt de eerste termijn van GS tot ongeveer uur, waarna gegeten wordt in het atrium tot uur. Van uur tot uur is dan de tweede termijn van de Staten. Eventueel is er dan nog een schorsing als dat nodig is voor de beantwoording of voor fractieoverleg. Rond uur is de tweede termijn van GS. Met stemmingen, vaststellingen en besluiten zou het ongeveer rond uur moeten kunnen zijn afgerond. Ach, het is zo maar 24 uur. Ik zou zeggen: zet hem op! Mevrouw MANSVELD: Voorzitter, deze dag blijft in mijn herinnering staan als de dag van 35 miljoen. Nooit eerder heeft onze provincie voor een bezuinigingsoperatie van deze grootte gestaan en het is maar de vraag of het hierbij blijft. Het Rijk heeft een door het CPB op 29 miljard geraamde taakstelling. Wanneer het bij het Rijk regent, druppelt het stevig na bij decentrale overheden. Ook provincie en gemeenten zullen niet buiten schot blijven. Voor de provincie is het onzeker hoe de herverdeling van het Provinciefonds gaat uitpakken. Het toekomstig provinciale belastinggebied is onduidelijk en de rijksbezuinigingen hebben ook nog een open einde. Sterker nog, we weten niet eens welke coalitie zich over deze bezuinigingen zal gaan buigen. Kortom, de politieke weersverwachting is een schip met zure appels, terwijl het schip met geld nog niet in zicht is. De discussie over de rollen en de taken van de provincie is actueel. Terecht, want het binnenlandse bestuur is aan herijking toe. Bestuurlijke drukte, democratische legitimatie. De wens tot verregaande decentralisatie en taakdifferentiatie tussen en over overheden en de voortgaande ontwikkelingen op Europees niveau, maken dat we hiermee aan het werk moeten. Het belangrijkste uitgangspunt voor mijn fractie zal zijn: een eigen belastinggebied en een open huishouding voor iedere bestuurslaag, ook voor de provincie. Na ondertekening van het Bestuursakkoord zijn de provincies in onderhandelingen met het Rijk over decentralisatie van taken. De samenwerking tussen provincies hierin brengt mij bij het onderwerp scharde services. Wij vragen het College om haar gedachten over de mogelijkheden van scharde services en de bijbehorende efficiency toe te vertrouwen aan Provinciale Staten, ook in relatie tot het binnenhalen van rijkstaken. De bezuinigingen dwingen ons tot het maken van keuzes. Een van de keuzes is dat de provincie geen generiek beleid kan blijven voeren op bijvoorbeeld de gebiedsgerichte aanpak en op sociale vraagstukken die zich bovenlokaal voordoen. Er zal op deze onderwerpen regiospecifiek moeten worden gaan ingezet. Waar leggen wij dan de prioriteiten? De PvdA-fractie is het eens met de instelling van een reserve leefbaarheid. U hoort het goed. Ik zeg niet een reserve leefbaarheid krimpgebieden. Hoewel wij het uitgangspunt steunen dat deze reserve specifiek voor de krimpgebieden wordt ingezet, zouden er zich in de toekomst ook elders in de provincie significante maatschappelijke vraagstukken bovenlokaal kunnen ontwikkelen. We weten dat in de krimpgebieden een aanzienlijke maatschappelijke opgave ligt. Deze opgave is te groot voor de betreffende individuele gemeenten en met de reserve leefbaarheid kan de provincie samen met het Rijk, maar ook met woningbouwcorporaties, onderwijsinstellingen en zorginstellingen, de krachten bundelen in zowel ruimtelijk, economisch als sociaal opzicht. Dat vraagt om meer dan alleen extra herstructurering van de woningvoorraad. Dat vraagt ook om goede spreiding van voorzieningen en het op peil houden van de leefbaarheid. Daarvoor zijn extra investeringen nodig van alle betrokken overheden en zullen ondanks de bezuinigingen alle registers moeten worden opengetrokken. Maar mochten zich in de toekomst in andere delen van de provincie grote maatschappelijke opgaven voordoen, dan zal wat ons betreft opnieuw gekeken moeten worden naar de prioriteitstelling in de reserve leefbaarheid. Voorzitter, voorgaande betekent voor mijn fractie in de financiële kaderstelling het volgende: de voeding van de reserve leefbaarheid, jaarlijks op te hogen van 2 miljoen naar 3 miljoen. Hiertoe dienen wij de volgende motie in. De VOORZITTER: De motie luidt als volgt: Provinciale Staten van Groningen, in vergadering bijeen ter behandeling van de voordracht van 8 december 2009 inzake kaderstellingen voor de bezuinigingen en de aanvullende voordracht van 23 maart 2010, constaterende dat: - het College voorstelt een reserve leefbaarheid in te stellen, 5

6 overwegende dat: - bevolkingsdaling over de gemeentegrenzen reikt en de aard en omvang van de knelpunten die hierdoor ontstaan een robuuste inspanning van de provincie rechtvaardigen; - de middelen uit de reserve benut worden voor het aanpakken van leefbaarheidvraagstukken, samen met gemeenten, op het terrein van wonen, onderwijs, zorg, en sociaaleconomische vitalisering, spreken uit dat: - de reserve leefbaarheid jaarlijks gevoed wordt met 3 miljoen, ingaande 2011, gedekt voor de jaren 2011 en 2012 door een verlaging van de voorgestelde frictiekosten. Daarna zal de dekking via de prioritering in de "meevallers" worden bereikt en gaan over tot de orde van de dag. De motie is ondertekend door mevrouw Mansveld en mevrouw Schalij (PvdA), de heer Brouns (CDA) en de heer Staghouwer en de heer Stevens (ChristenUnie). De motie krijgt nr. 1, wordt verspreid en maakt onderdeel uit van de beraadslaging. Mevrouw MANSVELD: Voorzitter, ook de reserve leefbaarheid behoeft kaders. Wat betreft mijn fractie zijn dit de volgende kaders De heer SANGERS: Voorzitter, even een vraag aan mevrouw Mansveld. De eerste twee jaar wilt u dat extra miljoen dekken uit de mindere frictiekosten van 1 miljoen. Als we naar de voordracht van het College kijken en naar de oorspronkelijke frictiekosten, was de vrijval van onze diverse projecten onvoldoende om die frictiekosten af te dekken en zat er dus in de voordracht een regel om te kijken naar te heroverwegen projecten. Op het moment dat we nu die verlaging van de frictiekosten benutten voor een miljoen, denk ik dat we weer met hetzelfde probleem zitten waar het College oorspronkelijk mee zat. Hoe kijkt u daar tegenaan? Mevrouw MANSVELD: Wij zitten niet met dat probleem. Wij zullen de frictiekosten zodanig verlagen dat de dekking Leefbaarheidsfonds voor de eerste 2 miljoen kan plaatsvinden. Daar kom ik verderop op terug. Voorzitter, ook de reserve leefbaarheid behoeft kaders. Wat betreft mijn fractie zijn dit de volgende kaders. Wij vinden dat deze reserve leefbaarheid ingezet moet worden in de krimpgebieden. Wijziging van inzet van middelen vraagt om een Statenbesluit. Zowel aard- en nagelvaste investeringen als sociale investeringen, oftewel zachte investeringen. Uit het fonds geen bijdragen aan exploitaties. Wat ons betreft het fonds cofinanciering, bij voorkeur 50-50%, maar op basis van een gemotiveerde aanvraag door een gemeente of bijvoorbeeld een maatschappelijke instelling kan hier wat ons betreft gemotiveerd van afgeweken worden met een maximum van 75% provinciale cofinanciering uit deze reserve. De in de voordracht genoemde procesbegeleiding en deskundigeninhuur betreffen wat ons betreft sociaaleconomische vraagstukken. Bij de Integrale bijstelling wordt door het College jaarlijks achteraf per project inzicht gegeven in de bestedingen uit de reserve. Voorzitter, de wettelijke taken. Er is al veel gezegd, in meerdere commissies, over de 5% korting op de wettelijke taken. In de stukken van oktober staat dat men eerst een kaderstelling van 5% van de Staten akkoord wil hebben om deze vervolgens in te kunnen vullen en te bezien wat hiervan de kwaliteitseffecten zijn, terwijl mijn fractie juist wil zien wat de kwalitatieve en kwantitatieve effecten zijn van een gemiddelde van 5% bezuiniging op de wettelijke taken, om te kunnen beoordelen of zij dit een reëel percentage vindt. Inmiddels is er een nadere toelichting gegeven in de brief van 24 maart Echter, ook hier blijft het bij een overzicht waarbij we geen vinger achter de kwalitatieve en kwantitatieve consequenties van die 5% krijgen. Mijn fractie vraagt het College dan ook om een aanvullende rapportage over de consequenties van de korting van 5%, zodat wij op basis van deze informatie het percentage op waarde kunnen beoordelen. De programma s. Recreatie en toerisme. In de commissie Economie en Mobiliteit heeft u van onze fractie al kunnen vernemen dat wij de bezuinigingen op recreatie en toerisme een fors bedrag vinden. Een eigen budget binnen het programma Economie is wat ons betreft niet meer aan de orde, wel willen wij dit beleidsthema terugzien in een breder programma Economie. De motie die hiertoe later ingediend zal worden, steunen wij dan ook. 6

7 Airport Eelde. In het programma Ondernemen Groningen wordt ook weer inzichtelijk dat de bijdrage Airport Eelde per 2012 afloopt. Het heeft even geduurd, maar inmiddels begint het erop te lijken dat de laatste hordes om de baan te kunnen verlengen genomen zijn. De provincie is aandeelhouder en op basis van de Businesscase Eelde betrokken bij dit proces. Mijn fractie wil ruim voor afloop van de bijdrage inzicht hebben in de actuele stand van zaken met betrekking tot deze business case. Hiertoe dienen wij de volgende motie in. De VOORZITTER: De motie luidt als volgt: Provinciale Staten van Groningen in vergadering bijeen ter behandeling van de voordracht van 8 december 2009 inzake kaderstellingen voor de bezuinigingen en de aanvullende voordracht van 23 maart 2010, constaterende dat: - de financiële ondersteuning aan Groningen Airport Eelde ad eindigt per 2013, overwegende dat: - Groningen Airport Eelde een economische en bereikbaarheidsfunctie vervult in de regio; - de belangrijkste obstakels voor baanverlenging zijn weggenomen; - de provinciale betrokkenheid gestoeld is op de businesscase van Groningen Airport Eelde, verzoeken het college: - de Businesscase Airport Eelde in samenwerking met de provincie Drenthe te herijken en de uitkomsten hiervan aan de Staten voor te leggen en gaan over tot de orde van de dag. De motie is getekend door mevrouw Mansveld (PvdA), de heer Batting (PvdA), de heer Brouns (CDA), de heer Staghouwer en de heer Stevens (ChristenUnie) en de heer Luitjens (VVD). De motie krijgt nr. 2, wordt verspreid en maakt deel uit van de beraadslaging. De heer VAN DER PLOEG: Ik heb een vraag over de strekking van de motie en de status die het nieuwe businessplan voor de PvdA dient te hebben. Is dat louter en alleen gericht op de compensatie van het verlies die volgens het contract in 2013 ophoudt te bestaan of wil de PvdA daarmee dan ook de besluitvorming over vervolginvesteringen ter discussie stellen? Mevrouw MANSVELD: Dat zijn twee goede vragen. Het hangt af van de uitkomst van de business case. Wij willen het plaatje zien hoe de Business Case Airport Eelde eruit gaat zien. Ik heb begrepen dat ook u enkele vragen heeft over de situatie bij Airport Eelde en dat u die vraag inmiddels heeft gesteld. Wij willen graag een nieuwe business case zien om te weten welke keuzes wij willen en kunnen maken. De heer VAN DER PLOEG: En dat betekent dus niet alleen maar over de verliescompensatie. Mevrouw MANSVELD: Nee, dat betekent ook de business case in zijn geheel en hoe Airport Eelde haar eigen toekomstperspectief ziet. Cofinanciering. Een belangrijk uitgangspunt in de voorliggende voordracht is de bezuiniging op de reserve provinciale meefinanciering van 11,5 miljoen, terug naar het oorspronkelijke bedrag van 4,5 miljoen. Ook hier blijkt weer de impact van de benodigde bezuinigingen voor de regio. Ook deze keuze valt zwaar, temeer daar het bedrag niet lang geleden is opgehoogd. Door het multipliereffect van dit geld betekent het een veel grotere uitname uit de middelen voor economische structuurversterking. Daarom steunen wij de opname van de middelen voor cofinanciering zoals genoemd door het College in de te verwerken mee- en tegenvallerslijst. Hierbij benadrukken wij meteen het belang van een maximale benutting van de Europese programma s Het is nu meer dan ooit van belang dat iedere eurocent cofinancieringgeld wordt gematched en geïnvesteerd in de provincie. Vorige week heeft Noord-Nederland zich in Brussel gepresenteerd met de vijf economische speerpunten van onze regio. Kan het College aangeven of er mogelijkheden zijn tot nadere krachtenbundeling in noordelijk verband, met de koepels van de grote economische sectoren, om Europese middelen binnen te halen? 7

8 In de voordracht staat dat het sociaal beleid van de provincie niet op de huidige wijze wordt voortgezet. Onder andere de gebiedsgerichte aanpak stopt na De PvdA ziet dit met lede ogen aan, maar steunt deze keuze. We vragen het College om bij de plannen die samen met de gemeente in deze gebiedsgerichte aanpak worden gemaakt voor de periode 2011 en 2012, al te anticiperen op deze beëindiging. Zodoende kunnen deze twee jaar gebruikt worden om bovenlokale problemen in beeld te brengen om hier alvast gezamenlijk op in te zetten. De PvdA is enthousiast over de transformatie van het CMO naar een Sociaal Cultureel Planbureau. Juist de monitoring en ondersteuning bij grote maatschappelijk opgaven, is voor de provincie onmisbaar. Wij moedigen het College aan om ook met de provincies Drenthe en Friesland te kijken naar samenwerking op dit gebied. Al bij de bespreking van de vier werkscenario s in oktober jl. heeft mijn fractie gesproken over de overheadkosten van gesubsidieerde instellingen. Huisvesting, personeelskosten, et cetera, kunnen bij inkrimpen van organisaties onevenredig hoge posten worden. Verhuizen kan dan noodzakelijk zijn. Als voorbeeld heb ik toen genoemd het Zorgbelang en het Huis voor de Sport. Met als suggestie deze wederom te huisvesten in het bedrijfsverzamelgebouw waar nu het CMO in is gehuisvest. Natuurlijk gaan de Staten niet over huisvesting van gesubsidieerde instellingen, maar de PvdA-fractie vraagt wel een inspanning van de gedeputeerde om ook dit soort suggesties bij het bespreken van de Begroting met gesubsidieerde instellingen niet achterwege te laten. Wellicht is ook verhuur mogelijk van vrijvallende delen van het provinciehuis. Mijn fractie is blij dat het College er alsnog voor gekozen heeft de basisvoorziening sport in de benen te houden, met 200 duizend. Echter, niet duidelijk is hoe dit vorm gaat worden gegeven. Kan het College hier iets over zeggen? Frictiekosten. In de commissie is hierover een stevige discussie gevoerd. Niet alleen de frictiekosten, maar ook de inhuur van derden is uitgebreid besproken. Voor wat betreft de inhuur van derden staat een overzicht in de aanvullende brief. De conclusies die het College zelf aan dit overzicht verbindt en de te verwachten ontwikkelingen voor inhuur van derden, is dat inhuur op vrijwel alle posten zal afnemen. Kan het College aangeven met welk percentage of met welk bedrag de verwachte daling is en op welke termijn? Inmiddels hebben we ook een overzicht gekregen van de onderbouwing van de hoogte van de frictiekosten. Mijn fractie heeft dit besproken en vindt dat er eerst voor ruim 7 miljoen beschikbaar moet worden gesteld aan het apparaat voor frictiekosten. Daarenboven kan van het reguliere jaarlijks ter beschikking staande scholingsbudget van rond de 1 miljoen gebruik worden gemaakt voor herom- en bijscholing. In de aankomende tijd kunnen de onzekerheden worden omgezet in zekerheden en kan er een inzichtelijker bedrag voor de werkelijke kosten ontstaan. Het personeelsbeleid van gesubsidieerde instellingen is wat ons betreft niet des provincies. Ook is de probleemstelling over waar het om gaat bij deze instellingen onvoldoende en met betrekking tot de frictiekosten dienen wij dan ook de volgende motie in. De VOORZITTER: De motie luidt als volgt: Provinciale Staten van Groningen, in vergadering bijeen ter behandeling van de voordracht van 8 december 2009 inzake kaderstellingen voor de bezuinigingen en de aanvullende voordracht van 23 maart 2010, constaterende dat: - het college in de voordracht financiële kaderstelling een raming doet voor frictiekosten van 11 miljoen, overwegende dat: - er op basis van de informatie beschikbaar vooreerst een reservering van 7 miljoen inclusief onvoorzien en afronding voldoende is voor de te ontstane frictiekosten; - er bij de om- bij en herscholing en plaatsing van medewerkers ook gebruik gemaakt kan worden van het reguliere scholingsbudget dat de organisatie jaarlijks ter beschikking heeft; - het personeelsbeleid van subsidierelatie vooreerst een eigen verantwoordelijkheid is van deze organisatie; - de reservering van 2 miljoen voor frictiekosten bij gesubsidieerde organisaties niet aannemelijk is gemaakt op basis van een probleemstelling en de staten eerst geïnformeerd willen worden over de eventuele instellingen die een beroep willen doen op steun van de provincie in dezen; 8

9 - dat uiteraard op een goede, conform CAO of andere geldige afspraken, wijze afscheid genomen dient te worden van medewerkers, maar dat daarbij indrukken van gouden handdrukken onwenselijk is, spreken uit dat: - de reservering frictiekosten van 11 miljoen vooreerst wordt teruggebracht naar 7 miljoen waarbij er jaarlijks door het College bij de Rekening verantwoording wordt afgelegd over de in dat jaar gemaakte frictiekosten in de eigen organisatie; - de Staten geïnformeerd worden in een gemotiveerd overzicht over de instellingen die provinciale subsidie ontvangen en in bijzondere gevallen recht menen te hebben op een provinciale bijdrage en gaan over tot de orde van de dag. De motie is ondertekend door mevrouw Mansveld (PvdA), de heer Bultje (PvdA), de heer Brouns (CDA), de heer Staghouwer en de heer Stevens (beiden van de ChristenUnie) en de heer Luitjens (VVD). De motie krijgt nr. 3, wordt verspreid en maakt onderdeel uit van de beraadslaging. Mevrouw MANSVELD: Voorzitter, tot slot van mijn betoog het hoofdstuk Verwerken van meevallers en tegenvallers. In de prioriteitstelling van de meevallers wil mijn fractie wijzigingen aanbrengen. Voor wat betreft de afkoopsommen wegen, wil mijn fractie die, zoals al jarenlang gebruik is in deze Staten, verwerken bij de Rekening. Wij zien een extra toevoeging van 1 miljoen aan de reserve leefbaarheid prioritair nr. 1. Ook de nog in te dienen motie over recreatie en toerisme in het reguliere programma Economie verdient financiële ondersteuning en wat ons betreft wel met 300 duizend, een derde van het bezuinigde bedrag. Voorzitter, hiertoe dienen wij de volgende motie in. De VOORZITTER: De motie luidt als volgt. Provinciale Staten van Groningen, in vergadering bijeen ter behandeling van de voordracht van 8 december 2009 inzake kaderstellingen voor de bezuinigingen en de aanvullende voordracht van 23 maart 2010, constaterende dat: - het College in de voordracht voorstellen doet over de manier waarop omgegaan wordt met financiële meevallers en tegenvallers, overwegende dat: - de afkoopsommen wegen tot op heden verwerkt worden via de Rekening; - de financiële prioriteiten aan dienen te sluiten bij de beleidsmatige prioriteiten, spreken uit dat: - zij de prioritering van de meevallers bij de Begroting als volgt rangschikt: 1. voeding reserve Leefbaarheid Krimpgebieden met 1 miljoen extra vanaf 2013; 2. toevoeging van ,- aan het algemene programma Economie mits het beleidsterrein Recreatie en Toerisme aan dit programma is toegevoegd; 3. het creëren van minimaal 2 miljoen per jaar aan flexibel budget; 4. van het resterend overschot: a. 50% aanwenden om de ruimte voor cofinanciering via de reserve Provinciale Meefinanciering incidenteel te laten groeien totdat dit het niveau van totaal maximaal 7 miljoen per jaar heeft bereikt; b. 50% voor versterking van de vermogenspositie - zij bij de Rekening jaarlijks: 1. de afkoopsommen wegen verwerkt en 2. eventuele verdere meevallers bij de Rekening toegevoegd wil zien conform de prioritering bovenstaand en gaan over tot de orde van de dag. De VOORZITTER: De motie is ondertekend door mevrouw Mansveld en de heer Bultje (beiden van de PvdA), de heer Brouns ( CDA) en de heer Staghouwer en de heer Stevens (beiden van de ChristenUnie). De motie krijgt nr. 4, wordt verspreid en maakt deel uit van de beraadslaging. 9

10 De heer LUITJENS: Voorzitter, in deze motie en ook in de bijdrage van mevrouw Mansveld wordt gesproken over een bedrag van 300 duizend vergezeld gaand van het opnemen van toerisme en recreatie in het programma Ondernemend Groningen. In de discussie in de commissie over ditzelfde onderwerp, werd het bedrag van genoemd dat nodig was om de sector recreatie en toerisme op het minimum niveau te handhaven. We zitten natuurlijk toch in een bezuinigingsoperatie. Waar gaat u het meerdere, die 200 duizend die u ook daar naartoe laat vloeien, op inzetten? Mevrouw MANSVELD: Voorzitter, onze redenering is een hele andere geweest. Wij hebben gezegd: er wordt 1 miljoen bezuinigd. Een groot deel ook nog uit marketing en promotie en wij vinden het reëel dat een derde van dat bedrag in de benen blijft, bij voorkeur toegekend aan marketing en promotie, maar wij kunnen ons ook voorstellen dat er zeer relevante kleine projecten zijn in de provincie die hiermee te maken hebben en die daarmee dan ook gesubsidieerd blijven. De heer SANGERS: Voorzitter. Als u het hebt over de prioriteitstelling als het gaat om het rekeningresultaat, vooropgesteld dat dat een positief resultaat is, heb ik dan goed begrepen dat u zegt dat afkoopsommen wegen prioriteit nr. 1 is en dat daarop het lijstje in de volgorde zoals u net genoemd heeft, volgt? Mevrouw MANSVELD: Nee voorzitter, wat wij gezegd hebben is dat er bij de Begroting wellicht eerst meevallers kunnen ontstaan en dat we eerst de prioriteitstelling Leefbaarheidsfonds en recreatie en toerisme, dan flexibel budget en dan het verdere rijtje ingeboekt willen hebben bij de Begroting. Vervolgens zoals altijd bij de Rekening prioritair, zoals altijd, de afkoopsommen wegen. We hebben het opgesplitst in de meevallers en te verwerken tegenvallers bij de Begroting en bij de Rekening. De heer SANGERS: Terugkomend op de frictiekosten. U zegt dat het College voorstelde 11 miljoen weg te halen, op 7 zitten en 1 dekken we uit het scholingsbudget. We schrappen even de frictiekosten als het gaat om de gesubsidieerde instellingen. We willen eerst zien wat daar voor werkelijke kosten zijn. Dat komt ten laste van het rekeningresultaat of de Begroting. Hoe ziet u dat dan? Mevrouw MANSVELD: De frictiekosten komen ten laste van de heroverwegingen. Voorzitter, zoals ik aan het begin van mijn betoog zei, bij ons blijft deze dag in de herinnering staan als de dag van 35 miljoen. Bij gebrek aan een glazen bol stelt mijn fractie voor dat het thema kaderstelling bezuinigingen een vast thema blijft in de commissie Bestuur en Financiën, waarbij de commissie actueel geïnformeerd blijft worden over de kaderstelling en op basis van de in deze Staten gevraagde informatie en de externe ontwikkelingen, verfijnd kan blijven worden. Voorzitter, wij willen bouwen aan de toekomst van Groningen, maar dan wel een sociale toekomst voor alle inwoners van deze provincie. Een sociaal dak met een sociale vloer, waarbinnen we gezamenlijk werken aan de kwaliteit voor morgen. Als we iedereen de gelegenheid geven om mee te doen, dan krijgen we die kwaliteit. Dank u wel. De VOORZITTER: Hartelijk dank. Dan is nu het woord aan de heer Brouns van de CDA-fractie. De heer BROUNS: Dank u, voorzitter. De hoogte van de taakstellende bezuiniging kan de CDA-fractie onderschrijven. In deze lijn hebben wij ons ook al eerder uitgelaten. Enige flexibele ruimte in de toekomst is immers gewenst om nieuwe uitdagingen passend te kunnen bedienen. De algemene taakstelling voor wettelijke taken, alsmede subsidies in dat kader de 5% - kunnen we als fractie eveneens onderschrijven, met daarbij de kanttekening die de PvdA ook gemaakt heeft, dat wij over de consequenties daarvan graag geïnformeerd willen worden. Dat geldt ook voor het voorgestelde kortingspercentage op andere subsidiestromen, uiteraard met het respecteren van lopende meerjarige contracten en afspraken. Dat is een uitgangspunt dat onze fractie in algemene zin heeft: we moeten een betrouwbare overheid blijven. Het College heeft als vertrekpunt voor de visie en rol van de provincie in de toekomst gekozen voor de duurzame ontwikkeling van de provincie, zodat ook toekomstige generaties kunnen wonen en werken in een gebied waar de belangrijke karakteristieken en waarden zijn behouden. We doen dit vanuit de eigen toegevoegde waarde, naast de inbreng van andere maatschappelijke partners en overheden. Voorzitter, het CDA omarmt deze lijn van harte. Wij gaan voor een natuurlijke versterking van kleine gebieden. Dat betekent voor ons een integrale benadering van cultuur, economie en landschap. 10

11 Dat is de kern van onze visie op de rol van de provincie. Vanuit deze gedachtegang benaderen we de bezuinigingsoperatie. Hier zijn onze keuzes op gebaseerd. Dat betekent, voorzitter, dat wij verheugd zijn met de toezegging van de gedeputeerde, om het Huis voor de Sport ook in de toekomst financieel te blijven ondersteunen. Sport is een belangrijke samenbindende factor in de samenleving. Het draagt bij aan de leefbaarheid. Het Huis voor de Sport ondersteunt het lokale verenigingswerk, brengt mensen samen en draagt bij aan sociale cohesie en saamhorigheid. Daarnaast is sport belangrijk vanuit het oogpunt van gezondheid en jeugdbeleid. Voorzitter, naast sport draagt ook cultuur bij aan de versterking van gebieden. Wij zien uit naar de objectieve toetsingscriteria die het College eind dit jaar verwacht te presenteren als het gaat om de beoordeling van steun aan culturele instellingen. Het is een logische keuze om eerst deze criteria af te wachten, voordat op instellingenniveau bezuinigingen worden doorgevoerd. Wij zijn dan ook blij dat het College deze weg zal gaan volg. Qua criteria willen wij alvast een klein schot voor de boeg aan het College meegeven, namelijk regionale spreiding en een toegevoegde waarde. Die horen daar wat ons betreft in ieder geval ook bij. Sport en cultuur zijn elementen die roering in een gebied kunnen aanbrengen. Goede voorzieningen zijn een element in de aanpak van krimp, maar laten we eerlijk zijn: hoe mooi een landschap ook is, hoe veel culturele- en sportvoorzieningen er ook zijn, zonder een dak boven je hoofd en brood op de plank zal de ervaring van levensvreugde die daar vanuit kan gaan, toch erg beperkt zijn. We betreuren het daarom dat een van de belangrijkste economische sectoren, waar de laatste jaren veel in is geïnvesteerd en waar duidelijk een ontwikkelingspotentieel aanwezig is, door de bezuinigingen naar onze mening onterecht wordt geraakt. Als je de recreatieondernemer vraagt wat de uitdaging voor de komende jaren is, dan antwoordt hij: het vermarkten van het gebied. Wij willen op het gebied van recreatie en toerisme de basisinfrastructuur daarvoor en derhalve de ondersteuning van Marketing Groningen als het gaat om de promotie in stand houden. Een korting is daar wat ons betreft niet aan de orde. Juist hier zit het potentieel als het gaat om de natuurlijke versterking van kleine gebieden. Voorzitter, daarom willen wij de volgende motie indienen. De VOORZITTER: De motie luidt als volgt: Provinciale Staten van Groningen, in vergadering bijeen op 31 maart 2010, ter behandeling van de voordracht van 8 december 2009 inzake kaderstellingen voor de bezuinigingen en de aanvullende voordracht van 23 maart 2010, constaterende dat: - het College in de voordracht voorstelt om de specifieke sector Recreatie en Toerisme in het programma Ondernemend Groningen vrijwel geheel wil afbouwen, overwegende dat: - Recreatie en Toerisme een belangrijk economische sector is die goed is voor de ontwikkeling van kleine dorpen; - juist de afgelopen jaren een enorme inspanning op het gebied van recreatie en toerisme is geleverd die haar vruchten begint af te werpen; - de sector 6% van de totale werkgelegenheid vertegenwoordigt waarbij met name de kleine ondernemer een belangrijke rol speelt; - er een relatie is tussen de landschappelijke ontwikkeling en recreatie en toerisme; - de sector wordt gekoppeld aan diverse andere programma s zoals Koers Noord van het SNN, de regiovisie Groningen/Assen en aan het RSP Zuiderzeelijn; - de sector aan andere economische belangrijke terreinen raakt zoals Healthy Ageing en Zorg; - ondernemers zelf voortdurend wijzen op de uitdaging die in de komende periode in hun ogen speelt, de vermarkting van het gebied, spreken uit dat: - het beleidsterrein Recreatie en Toerisme opgenomen dient te worden in het algemene economisch programma Ondernemend Groningen en gaan over tot de orde van de dag. De motie is ondertekend door mevrouw Mansveld en de heer Batting (beiden van de PvdA), de heer Brouns en mevrouw Van der Tuin (beiden van het CDA), de heer Staghouwer en de heer Stevens 11

12 (beiden van de ChristenUnie), de heer Luitjens (VVD) en de heer Van der Ploeg (GroenLinks). De motie krijgt nr. 5, wordt verspreid en maakt deel uit van de beraadslaging. De heer SWAGERMAN: Ja, voorzitter, ik heb de volgende vraag. Iets toebedelen zonder geld, betekent dat het ten koste gaat van de andere posten in de desbetreffende omgeving. Kunt u aangeven hoe u denkt de nodige gelden vrij te maken? De heer BROUNS: Ja, dat is niet zo moeilijk, want wij hebben namelijk samen met de PvdA en dat is gebeurd in de eerste termijn een motie ingediend waarbij 3 ton is vrijgemaakt die wordt toegevoegd aan het programma Economie. De heer SWAGERMAN: Dan had u beter de volgorde om kunnen gooien. Die motie is volgens mij nog niet aangenomen. De heer BROUNS: Daar stond ook het zinnetje bij: Mits...et cetera... en dat was welbewust gedaan. De heer SANGERS: Dan heb ik nog wel een aanvullende vraag. Want die dekking van 3 ton is, als je hem heel formeel beschouwt, afhankelijk van de begrotingsruimte en dus voorwaardelijk. Betekent dat ook dat u met elkaar, als indieners van deze motie, zegt dat als die begrotingsruimte er niet is, er ook geen beleid is op het gebied van recreatie en toerisme. De heer BROUNS: Daar kan ik heel kort op antwoorden. Wij gaan ervan uit dat die begrotingsruimte er wel is en het beleid derhalve wel wordt vormgegeven. Mocht daar vanuit de meevallers dan wel de Begroting zelf geen ruimte toe zijn, zijn wij als CDA bereid om uit flexibel budget te dekken. De heer SANGERS: Dat is volgens mij een cirkelredenering. De heer BROUNS: Nee, dat is geen cirkelredenering. Bij flexibel budget zit 2 miljoen in, dus die ruimte is er sowieso. De heer SANGERS: Maar ook dat is voorwaardelijk. De heer BROUNS: In de huidige bezuinigingsoperatie is een taakstellende bezuiniging van ruim 34 miljoen neergelegd, ervan uitgaande dat daar deze flexibele ruimte in zit, dus daar gaan we dan ook van uit. De focus op recreatie en toerisme binnen het programma Economie betekent ook dat we goed voor ogen moeten houden wat we de toerist en de recreant kunnen en willen bieden. De kleine landschappelijke waarden zijn hier een parel, zowel in economische zin als voor de belevingswaarde van de eigen woonomgeving van de Groningse inwoners. In dat licht pleiten wij voor een accentverschuiving in het ruimtelijke landschappelijk beleid. Van grote projecten naar kleinschalige landschappelijke verbeteringen. Als het gaat om de EHS, stellen wij het afmaken van wat er in de benen staat en al grotendeels gerealiseerd is boven het ter hand nemen van nieuwe ontwikkelingen, waarbij we nadrukkelijk een grote rol zien weggelegd voor particulier beheer. Die kleinschalige projecten op landschappelijk gebied kunnen de lokale ondernemer versterken. Het programma TRIP (TRIP-II is in voorbereiding) zien wij daarbij als meerwaarde. Dit kan naar onze mening worden geïntegreerd in gebiedsgericht werken. Op deze wijze kan efficiënter worden gewerkt, is een budgetbesparing te realiseren en kan tevens een besparing op de apparaatskosten worden bereikt, maar kunnen de kleinschalige projecten in de toekomst wel met gebiedsgericht maatwerk doorgang vinden. Want, voorzitter, het instrument gebiedsgericht werken staat gezien onze visie op de natuurlijke versterking van kleine gebieden, niet ter discussie. In de krimpgebieden zal door het College via een Leefbaarheidsfonds geïnvesteerd worden in sociaaleconomische vitalisering. Samen met de PvdA en de ChristenUnie hebben wij ervoor gepleit om dat fonds met 1 miljoen extra op te hogen. Die motie is inmiddels ingediend, maar ook elders in de provincie is het gewenst dat kleine landschappelijke karakteristieken en daarmee de kleine lokale economie worden versterkt, dat er sprake is van sociaaleconomische vitalisering. Die kleine economische impulsen die daar vanuit gaan, willen wij in de benen houden. Immers, de lokale leefbaarheid is een belangrijk item en daarbij kan ook gedacht worden aan ondersteuning vanuit Leader. Daartoe dienen wij de volgende motie in. De VOORZITTER: De motie luidt als volgt. 12

13 Provinciale Staten van Groningen in vergadering bijeen ter behandeling van de voordracht van 8 december 2009 inzake kaderstelling voor de bezuinigingen, constaterende dat: - het College in haar voordracht voorstelt om het gebiedsgericht werken niet meer voort te zetten. overwegende dat - juist dit gebiedsgericht werken haar meerwaarde heeft laten zien in het versterken van de lokale en regionale economie en daarmee regionale leefbaarheid; - voor de krimpgebieden een leefbaarheidfonds wordt gevormd om sociaaleconomische vitalisering in deze gebieden te realiseren, spreken uit dat: - zij het instrument gebiedsgericht werken na 2012 in ieder geval nog twee jaar in stand wil houden met een budget van 1 miljoen ten behoeve van het stimuleren van de lokale en regionale Ieefbaarheid in niet-krimp gebieden en dit daar waar mogelijk gecombineerd met aanverwante beleidsinzet, zoals TRIP, teneinde onderlinge versterking en efficiencyvoordelen te creëren. Daarna zal dekking via de prioritering in de "meevallers" worden bereikt of integratie met de reserve Leefbaarheid worden nagestreefd. De financiële dekking vindt plaats uit de vrijval frictiekosten (zie motie) en gaan over tot de orde van de dag. De motie is ondertekend door de heer Brouns en de heer Abbes (beiden van het CDA), mevrouw Mansveld (PvdA), de heer Staghouwer en de heer Stevens (beiden van de ChristenUnie) en de heer Van der Ploeg (GroenLinks). De motie krijgt nr. 6, wordt verspreid en maakt deel uit van de beraadslaging. De heer LUITJENS: Een vraag ter verduidelijking. De heer Brouns heeft het aan de ene kant over gebiedsgericht werken, waar in het Collegevoorstel van wordt gezegd: daar stoppen wij mee omdat dat ook een heel groot overlegcircuit is (menselijke drukte) en aan de andere kant heeft hij het over projecten. Ik ben het spoor bijster en vraag me af wat er nu precies bedoeld wordt. Gaat het erom het hele overlegcircuit in stand te houden of is dat in ieder geval niet de bedoeling en gaat het puur om, wat ik dan even noem, activiteiten die passen binnen het loket Levende Dorpen? De heer BROUNS: Het gaat er niet om allerlei overlegstructuren in stand te houden. Daarom geven wij ook aan dat er gestreefd moet worden naar integratie en dat er bespaard kan worden op apparaatskosten. Het gaat om concrete bijdragen en kleine projecten. En dus ook het loket Levende Dorpen. De heer SANGERS: Nog even voor de duidelijkheid en wellicht ten overvloede. We hebben een motie voorbij zien komen voor 1 miljoen extra reserve leefbaarheid. Moet ik deze zien als aanvullend daarop of als een nadere verdeling binnen de 3 miljoen die we eerder langs hebben zien komen? De heer BROUNS: U heeft een besparing op de frictiekosten gezien van 4 miljoen. Daarvan gaat twee keer 1 miljoen naar de reserve leefbaarheidfonds en twee keer 1 miljoen naar gebiedsgericht werken. De heer SANGERS: Dat is voor de jaren 2011 en In feite is dit onderdeel van de eerdere motie over de 3 miljoen en gaat het meer over een verdeling van de middelen binnen de reserve leefbaarheid. De heer BROUNS: Het eerste is correct, dat laatste is niet correct. In ieder geval en dat geeft de motie ook aan blijft het gebiedsgericht werken de komende twee jaar naast de reserve leefbaarheid bestaan. Voor de periode daarna en daar heeft mevrouw Mansveld ook al iets over gezegd als er grote maatschappelijke opgaven zijn, is het te overwegen om te integreren in de reserve leefbaarheid en dan ook die dekking te volgen. Voorzitter, onder leefbaarheid valt ook ontsluiting, zowel voor stedelijke centra als voor de dorpskernen. We zijn dan ook blij dat investeringen op dat terrein in onze provincie onverminderd 13

14 worden voortgezet, zij het soms getemporiseerd. Dat geldt ook voor de andere provinciale economische drager de landbouw, waar via het PLG nog stimulering plaatsvindt. Wij gaan ervan uit dat als de huidige periode is afgelopen, het PLG wordt verlengd en de provincie daarin haar verantwoordelijkheid neemt en de benodigde kennis in huis haalt. Om een goed zicht te hebben op de ontwikkelingen in de provincie, mogelijke uitdagingen en effecten van beleid, zien wij een rol weggelegd voor het CMO. De gedachtegang van het Sociaal Cultureel Planbureau spreekt ons aan om informatie boven tafel te krijgen die nodig is om effectieve invulling te geven aan een natuurlijke versterking van de provincie. De heer LUITJENS: Voorzitter, de heer Brouns neemt aan dat er na 2013 een PLG is. Het is vandaag 31 maart. In eerste instantie zullen de commissies op 9 april op rijksniveau met bezuinigingen komen. Dat wordt waarschijnlijk vervroegd naar eind deze week. Hebt u daar inzage in, dat het PLG overeind blijft en dat daar niet op bezuinigd wordt? Ik vind het een hele prachtige aanname, maar zou hem graag onderbouwd zien. De heer BROUNS: Wij hebben helaas geen inzage in de plannen die er vanuit het Rijk gaan komen. Wij vinden wel dat het PLG een belangrijke rol vervult en willen wij dat het College zich maximaal inzet om te zien dat er na de afloop na de huidige PLG-periode een nieuwe PLG-periode komt. Dat is ook hetgeen wij zeggen. Wij gaan er niet van uit dat alles ongewijzigd zal blijven, maar wij gaan er wel van uit dat er onverminderde inzet op dat terrein plaats zal vinden. De heer LUITJENS: Ja, dat is mooi, maar u kunt natuurlijk ook net als voor recreatie en toerisme gebeurt een bedrag voor de sector landbouw apart zetten binnen het programma Ondernemen. Dat hebben we zelf in de hand. De heer BROUNS: Dat is waar en zoals u weet is het ook zo dat er in de hele bezuinigingsoperatie rekening mee wordt gehouden dat er enige ruimte aanwezig is om na nieuwe collegeonderhandelingen, maar ook in de jaren erna, in te spelen op uitdagingen die er zijn. Mocht al blijken dat het Rijk niet bereid is hiermee door te gaan wat een bijzonder onverstandige keuze van het Rijk zou zijn, kunnen we altijd kijken in hoeverre we dat vanuit eigen middelen nog kunnen invullen. Voorzitter, de rol van het CMO. Wij zien daar een rol weggelegd als het gaat om het boven tafel krijgen van benodigde informatie. Wij vragen ons ook uit efficiencyoverwegingen wel af in hoeverre de nieuwe rol, het opschalen van kwaliteit en kostenbeheersing, wellicht op noordelijke schaal te realiseren is. Daarnaast vinden wij de steunpuntfunctie van het CMO een zeer waardevolle. Wij pleiten er wel voor dat het CMO niet met uitvoerende taken wordt belast. De onderzoeksfunctie dient frank en vrij te kunnen worden opgepakt zonder de belasting van concrete uitvoeringstaken die volgen uit de analyses en mogelijk beleid van de provincie. Voorzitter, op de voorgaand door mij verwoorde wijze wil het CDA invulling geven aan de realisatie van de natuurlijke versterking van kleine gebieden. Een integrale benadering van landschap, cultuur en economie op basis van resultaatgerichte onderzoeksanalyses naar de ontwikkelingen en uitdagingen in onze provincie. Dit sluit ook aan bij het voorgenomen landelijke beleid in het kader van topdorpen als instrument in de krimpaanpak. Volgens de minister gaat het dan om dorpen waar het goed wonen is met betrokken en enthousiaste mensen die zelf de schouders willen zetten onder de leefbaarheid van een dorp. Je kunt dan gaan kijken citaat van de minister hoe je vrijgekomen grond bijvoorbeeld door sloop kunt gaan gebruiken voor de aanleg van een dorpspark of recreatiemogelijkheden. Hierbij spelen de inwoners een belangrijke dragende rol. Het ministerie wil inwoners die initiatieven nemen om een dorp leefbaar te houden, gaan stimuleren en belonen. Denk aan het onder eigen beheer starten van een bibliotheek en het opzetten van kinderopvang. Wellicht kan Groningen hierin een voorloper zijn en als pilot fungeren. Wil het College hieromtrent het gesprek met de minister aangaan? Wij beseffen dat er voor een deel van onze samenleving echter nog meer nodig is om vol in de samenleving te kunnen meedoen. Een van de aspecten daarbij zijn beperkingen die voortkomen uit de financiële thuissituatie. Als provincie voeren wij geen inkomenspolitiek, daar is een andere overheid verantwoordelijk voor. Wel is het zo dat wij op een andere manier een bijdrage kunnen leveren, bijvoorbeeld door het bevorderen van het volgen van onderwijs. In die zin vinden wij het Studiefonds belangrijk. Het budget dat daarvoor beschikbaar is willen wij dan ook niet korten. Wel zien wij dat de inwoners via de gemeente naar het Studiefonds worden verwezen. Kunnen wij de uitvoering, dus de beoordeling van de aanvragen, dan niet veel beter op gemeentelijk niveau leggen? Daar zijn de inwoners bekend, alsmede hun financiële situatie. Dat levert een besparing in 14

15 apparaatskosten voor de provincie op. We willen het College via een motie vragen hiertoe het overleg met de gemeente aan te gaan. De VOORZITTER: De motie luidt als volgt. Provinciale Staten van Groningen, in vergadering bijeen op 31 maart 2010, ter behandeling van de voordracht van 8 december 2009 inzake kaderstelling voor de bezuinigingen, constaterende dat: - uit de beantwoording van de schriftelijke vragen ter voorbereiding van de behandeling van deze voordracht blijkt dat relatief hoge apparaatskosten zijn gemoeid met de uitvoering van het Provinciaal Studiefonds, overwegende dat: - de inwoners die een beroep op het Studiefonds doen door de gemeente waarin zij wonen worden doorverwezen; - dat die betreffende gemeente reeds over alle benodigde informatie met betrekking tot de financiële situatie van de voor het Studiefonds in aanmerking komende inwoners beschikt, spreken uit dat: - zij het budget voor het Studiefonds in stand willen houden, maar de feitelijke behandeling en toekenning van aanvragen indien mogelijk bij de gemeenten wil neerleggen, verzoeken het College: - met de gemeenten en mogelijke andere organisaties het gesprek aan te gaan met als streven tot doelmatige uitvoering van het Studiefonds te komen en Provinciale Staten over de uitkomst daarvan te informeren en gaan over tot de orde van de dag. De motie is ondertekend door de heer Brouns en de heer Krajenbrink (beiden van het CDA), mevrouw Mansveld (PvdA) en de heer Staghouwer en de heer Stevens (beiden van de ChristenUnie). De motie krijgt nr. 7, wordt verspreid en maakt deel uit van de beraadslaging. De heer BROUNS: Voorzitter, onze inzet betekent dat er minder bezuinigd wordt dan de taakstelling die wij aan het begin hadden. Dat betekent dat wij de dekking moeten aangeven voor die inzet en dat is in eerste termijn gedaan door een motie die wij mede ondertekend hebben. Die dekking, kort gezegd, vinden wij in het volgende. Wij vinden dat de gesubsidieerde instellingen zelf verantwoordelijk zijn voor hun personeelsbeleid. Er is tijdig bekend gemaakt dat er bezuinigd gaat worden en er is dus ook ruimschoots de gelegenheid om hierop voor te sorteren. Op voorhand geld reserveren vinden wij dan ook een verkeerd signaal. Daarnaast zijn wat ons betreft indrukken van gouden handdrukken sowieso niet aan de orde. We hebben niet de indruk dat die er zijn, maar willen ook niet de indruk wekken dat die er zouden komen. De door het College gereserveerde frictiekosten van 3 miljoen, hebben wij dus op een andere wijze aangewend. Verder denken wij dat er, door het Studiefonds over te hevelen, ruimte ontstaat door het wegvallen van de apparaatskosten en uiteindelijk kan nog in het flexibel budget en in de meevallers aanvullende dekking worden gevonden, indien dat nodig is. Waarbij dan de kanttekening geldt dat door het samenvoegen van TRIP en gebiedsgericht werken, ook nog een PM-post ontstaat als gevolg van efficiënter werken, waardoor wellicht ook minder apparaatskosten ontstaan. Tot slot zien wij nog een mogelijke besparing in de kosten, zowel voor de provincie als voor de door de provincie gesubsidieerde instellingen. Met enige regelmaat ontvangen wij brochures, uitnodigingen, jaarrapportages, programma s et cetera, allemaal mooi uitgevoerde drukwerken. De informatie die daarin staat is voor ons werk deels zeer waardevol, maar de eerlijkheid gebiedt ook te zeggen dat er wel eens wat ongeopend in de papierbak verdwijnt. Deze tas is in de afgelopen anderhalve week gevuld. Het functioneren kan ook op een andere wijze invulling krijgen en de gelden die dan vrijgemaakt worden kunnen worden besteed voor de eigen inhoudelijke doelstellingen in plaats van voor papier. Vanuit duurzaamheid rijst ook de vraag of het niet wat minder kan. Wij roepen dan ook op om het drukwerk in de komende periode te halveren. Dat kan eenvoudig gerealiseerd worden. Zet informatie op een A4 tje in plaats van fraai uitgevoerde drukwerken met foto s en 15

16 tekeningen. Verstuur uitnodigingen eveneens eenvoudig en bekijk in hoeverre kan worden volstaan met een digitale verzending in plaats van papier, zeker bij vooraankondigingen. Voorzitter, ik heb in de afgelopen perioden ook een aantal goede voorbeelden gezien, waar wij vooruitlopen. Een daarvan is een brief die wij van u als voorzitter hebben mogen ontvangen. Het was bijna helemaal perfect. Er waren nog tachtig exemplaren gedrukt, maar de rest is digitaal te krijgen. Een tweede is een foldertje van Staatsbosbeheer, waarin zij aankondigen dat dit de laatste keer is dat zij een foldertje en een Jaarverslag sturen, en dat dat vanaf nu via hun website te downloaden dan wel digitaal aan te vragen is. Voorzitter, het komt de duurzaamheid ten goede en levert ook nog eens een financiële besparing op, zonder dat het ten koste van het werk en de inhoud gaat. Dank u. De VOORZITTER: Hartelijk dank. 11 minuten. Dan zijn we bij de fractie van de SP. Mevrouw Veenstra en de heer Sangers verdelen samen de tijd. Mevrouw VEENSTRA: Voorzitter, geen kaders zonder visie. Aan de vraag welke kaders wij willen stellen aan de bezuinigingen op de provinciale uitgaven, gaat voor de SP dan ook de vraag vooraf hoe wij aankijken tegen de rol en de positie van een provinciaal bestuur. In mijn bijdrage zal ik daarom eerst aangeven wat ons antwoord is op die vraag. Mijn collega, de heer Sangers, zal daarna verder ingaan op de daaruit voortvloeiende kaders voor de bezuinigingen en op ons amendement op de voordracht van het College. Voorzitter, de vraag naar de rol en positie van een provinciaal bestuur, begint uiteraard met de vraag of er tegenwoordig nog wel plaats is voor een provinciaal- of middenbestuur. Vanwege de landelijke bezuinigingen én vanwege de komende Tweede Kamerverkiezingen is die vraag juist weer zeer actueel en weten we dat er over, door en ook binnen verschillende partijen zeer verschillend gedacht wordt. Om hierover maar meteen duidelijkheid te geven: de SP-fractie is van mening dat er op dit moment zeker nog plaats is voor een provinciaal bestuur. Voor de duidelijkheid zeggen we daarbij ook dat het provinciaal bestuur dan wat ons betreft gezien moet worden als een afgeleide bestuurslaag. Kort door de bocht en simpel gesteld bedoelen we daarmee dat het landelijk bestuur en het gemeentelijk bestuur de primaire bestuurslagen zijn in ons land. Het provinciaal bestuur is van deze bestuurslagen afgeleid, in die zin dat het een bestuurslaag dient te zijn die alleen verantwoordelijk is voor die beleidsterreinen waarvoor het werkingsgebied van het lokale bestuur te klein is en waarvoor, functioneel gezien en vanuit het oogpunt van democratische controle, de afstand tot de landelijke overheid te groot is. Uit het afgeleide karakter van het provinciaal- of middenbestuur, volgt in de visie van de SP dan ook dat het bestaansrecht van een provinciaal bestuur niet absoluut is en ook niet voor de eeuwigheid vastligt. Wanneer enerzijds het proces van gemeentelijke herindeling en schaalvergroting en anderzijds het proces van taakoverheveling tussen bestuurslagen voortgezet zullen worden, zal op enig moment opnieuw moeten worden bezien of een provinciale bestuurslaag uit functioneel en democratisch oogpunt nog een toegevoegde waarde heeft. Met dat laatste wil ik absoluut niet gezegd hebben dat de SP-fractie automatisch voorstander is van een gemeentelijke herindeling of schaalvergroting. Integendeel juist. Naar onze mening is een gemeentelijke herindeling enkel en alleen gerechtvaardigd wanneer deze voortkomt uit het eigen initiatief van de betrokken gemeente en ook nog eens in meerderheid gesteund wordt door de inwoners en dus niet wanneer deze van bovenaf wordt opgelegd. Mevrouw MANSVELD: U spreekt over democratische legitimering en de provinciale bestuurslaag. Kunt u precies aangeven wat u hier nog denkt democratisch te moeten legitimeren? Mevrouw VEENSTRA: Ik ga de democratische legitimatie van dit gremium niet betwisten, maar er kunnen momenten zijn dat je zegt van: is dit nog wel een besluit dat hier thuishoort wat misschien niet veel beter op lokaal of landelijk niveau zou kunnen thuishoren. Die overwegingen kunnen er in de toekomst zijn. Mevrouw MANSVELD: Als wij een vooruitgeschoven post Provinciaal van het Rijk zouden zijn, als wij taken doen voor het Rijk en daar geen eigen belastinggebied, een open huishouding, bij hebben, wat is er dan nog te legitimeren voor deze provincie? Is het dan niet gewoon een uitvoeringsorgaan van het Rijk? Praten we er dan niet over dat deze Staten niet meer nodig zijn? Mevrouw VEENSTRA: Nee, want wij constateren met elkaar dat er op dit moment nog een aantal taken zijn die wij onder de huidige wettelijke taken scharen waarvoor blijkbaar op dit moment de 16

17 landelijke overheid te groot en te ver weg is en waarvoor de gemeentelijke overheid op dit moment te klein is. Daarvan zeggen wij dat de Staten daar het geëigende orgaan voor zijn. Mevrouw MANSVELD: Begrijp ik hier dan uit dat wij in uw model als provincie ook onze eigen besluiten mogen nemen over de taken die wij uitvoeren in uw model? Mevrouw VEENSTRA: Over die wettelijke taken. Mevrouw MANSVELD: Dus u heeft het over de wettelijke taken die door het Rijk binnen de wet zijn vastgelegd en die wij slechts uitvoeren. Waar hebben wij dan nog die democratische legitimatie voor nodig? Mevrouw VEENSTRA: We hebben met elkaar besloten dat een aantal taken bij de provincie thuishoort. Laten we zeggen dat die taken zijn besloten door de rijksoverheid. Die taken leggen wij bij de provincies neer en die moeten worden uitgevoerd door de provincie. Dat is democratisch, want wij kiezen het Rijk. Die worden uitgevoerd door een democratisch gelegitimeerd orgaan, namelijk de Staten. Mevrouw MANSVELD: Mevrouw, wij gaan het niet met elkaar eens worden. De heer DE VEY MESTDAGH: Zou dat in uw visie betekenen dat als de provincie zou zeggen dat de gemeenten zich slechts met bepaalde taken mogen bezighouden, dat de gemeenten zich ook daar nog zouden moeten beperken? De grondwet zit zo in elkaar dat we drie bestuurslagen hebben die open huishouding hebben. U zegt nu eigenlijk: het Rijk moet bepalen wat de provincie mag doen. Zou de provincie dan ook mogen bepalen wat de gemeenten slechts mogen doen? Mevrouw VEENSTRA: Wat ons betreft is vastgelegd welke taken er wettelijk bij de provincie thuishoren en dat we die taken wettelijk moeten uitvoeren en dat alle andere taken bij de bestuurslagen thuishoren. De heer DE VEY MESTDAGH: Maar wettelijk is vastgelegd dat de provincie een eigen democratische bestuurslaag is. De wettelijke taken waar u het over heeft zijn alleen maar rijkswetten waar wij de uitvoering van doen. U haalt, denk ik, toch twee dingen door elkaar. Mevrouw VEENSTRA: Goed. Ik ga verder, voorzitter. Ik was bij het punt aangekomen dat de gemeentelijke herindelingen niet van bovenaf opgelegd mogen worden. In dat verband is het misschien aardig om te melden dat wij over onze visie met betrekking tot het provinciaal bestuur in de afgelopen periode intensief overleg hebben gevoerd met onze lokale SPafdelingen, volksvertegenwoordigers en/of bestuurders. Uit dit overleg kwam onder andere naar voren dat de aanwezigheid van een provinciale bestuurslaag wel eens als bijkomend voordeel kan hebben dat daarmee de druk op een verregaande gemeentelijke herindeling kan worden ingedamd en dat we aan de andere kant een verambtelijking van het landsbestuur kunnen voorkomen. Dat is wat ons betreft een boeiende gedachte, voorzitter. In onze visie op het bestaansrecht van een middenbestuur, is het belangrijk dat het werkgebied van een middenbestuur sociaal-cultureel en geografisch een zekere eenheid vormt en dat de inwoners zich kunnen identificeren met dat werkgebied. Voorzitter, voor ons voldoet de huidige provincie Groningen aan die criteria. Opschaling of verknipping is wat de SP betreft dan ook niet aan de orde. Al met al zal het u duidelijk zijn dat wij op dit moment genoeg redenen zien om het middenbestuur op de schaal van de huidige provincie Groningen te handhaven. Maar het zal u ook duidelijk zijn dat uit onze visie volgt, dat dit middenbestuur als afgeleide bestuurslaag zich alleen dient bezig te houden met de uitvoering van de wettelijke taken. Mevrouw MANSVELD: Voorzitter, voor mijn duidelijkheid. Begrijp ik het goed dat u niet wilt opschalen bij gemeenten, maar ook niet wilt opknippen en dat de provincie daar dan een in rol moet spelen? Om taken of werkzaamheden die de gemeente niet zou kunnen doen, bij de provincie neer te leggen, bovenlokaal? Dat is wat ik op tot op heden begrepen heb. Mevrouw VEENSTRA: Nee, wat ik bedoeld heb te zeggen is dat de vorm van een provincie als middenbestuur de laag tussen het Rijk en de gemeenten juist dempend kan werken op de schaalvergroting op gemeentelijk niveau. Doordat wij als provincie een aantal wettelijke taken blijven 17

18 uitvoeren en die dus niet bij de gemeenten neerleggen, wordt voorkomen dat wij druk op gemeenten uitoefenen om verbintenissen aan te gaan met andere gemeenten hetgeen zou leiden tot opschaling van gemeenten. Mevrouw MANSVELD: Begrijp ik nu goed dat wij het werk gaan doen dat gemeenten niet samen kunnen doen? Mevrouw VEENSTRA: Nee, dat zeg ik niet. Ik zeg dat wij ons houden aan onze wettelijke taken en dat wij op die manier kunnen voorkomen dat die gemeenten zich onder druk van die wettelijke taken gedwongen voelen tot gemeentelijke herindelingen. Daar waar gemeenten andere taken van ons krijgen, waar de heer Sangers straks ook het een en ander over zal zeggen, zien we nu al dat gemeenten elkaar opzoeken om gezamenlijk taken uit te voeren, maar de druk is nu nog niet zo hoog dat ze daarvoor hoeven te herindelen. Mevrouw MANSVELD: Ik begrijp dat wij taken gaan overhevelen naar de gemeenten, maar de uitvoering daarvan blijven doen omdat de gemeenten daartoe niet in staat zijn. Mevrouw VEENSTRA: Dat is de conclusie die u trekt en niet de mijne. De heer BROUNS: Ik ga een andere poging wagen om er een beetje zicht op te krijgen. De uitvoering van wettelijke rijkstaken want daar refereert u aan... Wij hebben als provincie een rol op het terrein van jeugdzorg. Wij hebben een terrein op het gebied van de ruimtelijke en economische ordening. Dus u vindt dat wij als provincie zijnde nog steeds het eigen provinciaal omgevingsplan moeten vormgeven. Dat is correct? Mevrouw VEENSTRA: Ja, daar waar de wettelijke taak... De heer BROUNS: Dat is een wettelijke taak, dus u vindt dat de gemeenten dat zelf niet kunnen en als het om jeugdzorg gaat vindt u ook dat wij nog steeds verantwoordelijk zijn voor de instellingen op het terrein van jeugdzorg. Mevrouw VEENSTRA: Jeugdzorg is op dit moment een wettelijke taak die bij de provincie thuishoort. Onderdelen van jeugdzorg, bijvoorbeeld de preventie, die wij kunnen doen op gemeentelijk niveau, moeten we vooral op gemeentelijk niveau doen, maar de provincie Groningen kenmerkt zich nou eenmaal door een hoop aantal kleine gemeenten, variërend tussen de en inwoners. Ik denk dat het heel veel gevraagd is om dat qua capaciteit, niet qua kwaliteit, bij de gemeenten neer te leggen. De heer BROUNS: Dus de pragmatische overweging is dat er een aantal wettelijke taken zijn waar u niet aan tornt en waar ook geen andere visie achter zit. De gemeente is te klein om het uit te voeren, dus het blijft bij de provincie. Bent u dan met ons van mening dat als je die taken hebt en je als provincie ziet dat er opgaven in de provincie aanwezig zijn bij gebieden waar je op moet inspelen, dat je dat als provincie dan ook vanuit die wettelijke taak moet oppakken? Mevrouw VEENSTRA: Ik denk dat er niks mis mee is dat wanneer wij als provincie dingen signaleren, wij desnoods aan de bel trekken, maar dat de uitvoering van die gemeentelijke taken bij de gemeenten blijft. De heer BROUNS: Nee, het zijn wettelijke taken die bij de provincie liggen, daar waren we het al over eens. Met andere woorden: jeugdzorg en ruimtelijke ordening liggen bij ons. Als wij opgaven in onze provincie zien op het terrein van die wettelijke taken waarvan wij als provincie vinden dat daar een grote opgave ligt en dat er zaken moeten gebeuren, vindt u dan ook dat de provincie dat moet initiëren, oppakken en gaan doen? Mevrouw VEENSTRA: Ja, als dat de wettelijke taak van de provincie is. De heer BROUNS: En als het Rijk daarvoor te weinig geld geeft, hoe financieren we dat dan? Mevrouw VEENSTRA: Dat is een discussie die we overal voeren. Ik ken legio voorbeelden waarin de gemeenten te weinig geld hebben. 18

19 De heer BROUNS: Maar dat is een essentiële vraag. U geeft aan dat wij de wettelijke taken blijven doen, dat wij daar waar wij gebiedsopgaven zien als provincie moeten blijven initiëren maar u geeft tegelijkertijd aan dat wij onze autonomie, als het gaat om belastinggebied, kwijt zijn. Dan kunnen we dat dus niet financieren en kunnen we daar niet aan tegemoet komen. Mevrouw VEENSTRA: Genoeg redenen om het middenbestuur op de schaal van de huidige provincie Groningen te handhaven. Maar het zal u dan ook duidelijk zijn dat vanuit onze visie volgt dat dit middenbestuur zich als een afgeleide bestuurslaag zich alleen dient bezig te houden met de uitvoering van wettelijke taken. Dat wil zeggen, die taken waarvan door het landelijk bestuur is besloten dat die uitgevoerd dienen te worden door het midden- of provinciaal bestuur. Uiteraard kunnen we daarbij van mening verschillen of bepaalde wettelijke taken al dan niet terecht neergelegd zijn bij het provinciaal bestuur. Die discussie is op dit moment voor ons niet aan de orde. Wel aan de orde is dat de SPfractie vindt dat alle wettelijke taken zo optimaal mogelijk uitgevoerd dienen te worden. Een bezuiniging op de wettelijke taken wijzen wij dan ook vanuit deze visie af, temeer omdat een dergelijke bezuiniging volgens ons niet nodig is. Voorzitter, zoals gezegd, voor de SP past het uitvoeren van autonome niet-wettelijke taken niet langer bij de afgeleide rol en positie van het middenbestuur, omdat het middenbestuur daarmee onherroepelijk in het vaarwater terechtkomt van twee primaire bestuurslagen. Rest de vraag wat we gaan doen met de middelen die vrijkomen als we de autonome taken geschrapt hebben. Voor het beantwoorden van die vraag geef ik het stokje over aan mijn collega Sangers die verder in zal gaan op de alternatieve kaderstelling voor de bezuinigingen. De VOORZITTER: Hartelijk dank. U heeft 6 minuten gebruikt. De heer Sangers weet dan ongeveer hoe het gaat. De heer SANGERS: Voorafgaand aan de woordvoering, voorzitter. Ik was wat verrast over dat ons amendement al op tafel lag, want ik dacht dat hij nog formeel ingediend moest worden. Blijkbaar was dat niet nodig. De VOORZITTER: U heeft het amendement ingediend via de griffie. Dat is de gebruikelijke procedure en dan wordt het verspreid. De heer SANGERS: Ik hecht er toch aan om u alsnog een getekende versie van het amendement te overhandigen. De VOORZITTER: Voor alle zekerheid, amendement A. Amendement A luidt als volgt: Provinciale Staten van Groningen, in vergadering bijeen op 31 maart 2010 ter behandeling van de voordracht van het College van Gedeputeerde Staten d.d. 8 december 2009, nummer 40/2009 en de aanvullende voordracht, nummer 40a/2009, betreffende de kaderstelling voor de bezuinigingen, Besluiten de punten 1 t/m 5 van de besluittekst van de aanvullende voordracht te vervangen door de volgende tekst: 1. De autonome taken die deel uitmaken van de programma's 'Ondernemend Groningen', 'Wonen', 'Karakteristiek Groningen', Bereikbaar Groningen', 'Schoon en veilig Groningen', 'Gebiedsgericht' en 'Welzijn, sociaalbeleid, jeugd, cultuur' volledig te schrappen met inachtneming van reeds aangegane verplichtingen en met inachtneming van de volgende fasering : 10% in 2011, 20% in 2012, 40% in 2013, 10% in 2014 en 100% in 2015 en verder; 2. Op de autonome taken die deel uitmaken van het programma's 'Bestuur' (met uitzondering van het onderdeel Provinciale Staten), 'Bedrijfsvoering' en 'Algemene Middelen' 50% te bezuinigen, met inachtneming van de volgende fasering: 10% (van de 50%) in 2011, 20% in 2012, 40% in 2013, 70% in 2014 en 100% in 2015 en verder; 3. De bijdragen aan de reserves Provinciale Meefinanciering en ESFI met ingang van 2011 volledig te schrappen, met inachtneming van reeds aangegane verplichtingen; 4. De begrotingstekorten zoals opgenomen in het meerjarenperspectief volgens IB 2009 te verrekenen met de middelen die vrijkomen door de maatregelen zoals genoemd bij de punten 1 t/m 3. 19

20 5. De middelen die wijkomen door de maatregelen zoals genoemd bij de punten 1 t/m 3, na verrekening van de bij punt 4 genoemde begrotingstekorten, tot en met 2020 als volgt in te zetten: ten behoeve van onvoorziene uitgaven; ten behoeve van knelpunten in de uitvoering van wettelijke taken; als reservering ten behoeve van uitgaven in het kader van het RSP en het Provinciaal MIT (medium variant); De resterende middelen te storten in een in te stellen bestemmingsreserve Leefbaarheid. 6. De criteria voor de bestemmingsreserve Leefbaarheid nader vast te stellen in nauw overleg met de Groninger gemeenten; 7. Aan de criteria voor de bestemmingsreserve Leefbaarheid toe te voegen dat die noodzakelijke apparaatskosten ten behoeve van de uitvoering van de bestemmingsreserve ten laste gebracht kunnen worden van deze bestemmingsreserve; 8. Uiterlijk in 2019, in nauw overleg met de Groninger gemeenten, te komen tot een evaluatie van de bestemmingsreserve Leefbaarheid en op grond van de uitkomsten van die evaluatie vast te stellen of en voor hoe lang de bestemmingsreserve Leefbaarheid gecontinueerd dient te worden, dan wel of er een nieuwe bestemming gegeven dient te worden aan de met ingang van 2021 vrij zijnde middelen; 9. In te stemmen met het treffen van een voorziening voor een nog nader te bepalen totaalbedrag om daarmee de frictiekosten ten gevolge van het schrappen van de autonome taken op te vangen; 10. De bij punt 9 genoemde voorziening voor een nog nader te bepalen totaalbedrag te vormen uit middelen uit de vrijval zoals weergegeven in paragraaf 8 van de voordracht, aangevuld met middelen uit de vrijval tot 2015 van provinciale reserves vanaf peildatum en uit de vrijval van provinciale kredieten en meerjarige projecten vanaf peildatum ; 11. De technische verwerking van de bij punt 10 genoemde vrijval te verwerken bij de jaarrekeningen en verder in te vullen met het bij de jaarrekening te bepalen rekeningresultaat en de bij de jaarrekeningen te bepalen eventuele ruimte in investeringsprojecten. 12. De eventueel ontbrekende middelen voor de frictiekosten op een nader te bepalen tijdstip te dekken uit de voor heroverweging in aanmerking komende investeringsprojecten; 13. Het jaarlijkse rekeningresultaat in de periode toe te voegen aan, dan wel te verrekenen met, de stortingen in de bestemmingsreserve Leefbaarheid, dit met inachtneming van het gestelde onder punt 10 en met inachtneming van de financiering van de in enig jaar te verwachten afkoopsommen wegen; Besluiten tevens de punten 6 en 7 van de besluittekst van voornoemde aanvullende voordracht te vernummeren in 14 en 15 en gaan over tot de orde van de dag. Het amendement is ondertekend door mevrouw Veenstra en de heer Sangers van de SP-fractie. De heer SANGERS: Voorzitter, voordat ik ga beginnen met de toelichting op het amendement wil ik hier nadrukkelijk onze dank en waardering uitspreken voor de ambtelijke ondersteuning die wij, met name van de heer Oosterling, ontvangen hebben bij het technisch beoordelen en doorrekenen van ons amendement. Dat was voor ons van grote waarde. Nogmaals, veel dank daarvoor! Voorzitter, zoals uit ons amendement en de bijgevoegde doorberekening blijkt, hebben wij bij onze alternatieve kaderstelling onder meer de volgende uitgangspunten gehanteerd: een sluitend meerjarenperspectief, ook bij eventueel aanvullende rijksbezuinigingen en in die zin dus een flexibel kader, rekening houden met reeds vastgelegde verplichtingen of committeringen, dekking van de frictiekosten, het kunnen nakomen van geraamde investeringen voor het RSP en het MIT (dan wel de medium variant) en het continueren van het staande beleid met betrekking tot de financiering van de afkoopsommen wegen. In ons amendement hebben wij ook rekening gehouden met het feit dat bij de programma s Bestuur, Bedrijfsvoering en Algemene Middelen, diverse taken zijn gelabeld of volledig zijn toegerekend als autonome taken, terwijl hier toch duidelijk sprake is van wettelijke taken, of van taken die gekoppeld zijn aan de wettelijke taken. Vanuit onze visie dat er niets bezuinigd dient te worden op de wettelijke taken hebben wij op deze programma s en u ziet dat in de doorrekening dan ook geen of geen volledige bezuiniging toegepast. Het valt niet uit te sluiten dat er ook bij de overige programma s sprake kan zijn van een onjuiste labeling van taken. Zo is er bijvoorbeeld alles voor te zeggen om 20