Gemeente Bloemendaal Team Civiele Techniek en Verkeer EHs

Transcriptie

1 Gemeente Bloemendaal Team Civiele Techniek en Verkeer EHs (verbreed) Gemeentelijk RioleringsPlan Bloemendaal [ ] Tekening IJsfontein/Stichting RIONED

2

3 GRP Bloemendaal Synopsis Synopsis Dit verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Bloemendaal beschrijft het gemeentelijke beleid over stedelijk afvalwater, regen- en grondwater en geeft antwoord op de vragen: hoe verliep de aflopende planperiode, wat wil de gemeente in de nieuwe planperiode, wat heeft de gemeente aan voorzieningen, wat moet de gemeente in de nieuwe planperiode doen, wat kost dit en hoeveel formatie is hiervoor benodigd. (verbreed) Gemeentelijk RioleringsPlan Bloemendaal Vastgesteld door de raad van de gemeente Bloemendaal op Geldigheidstermijn tot en met Tref- en zoekwoorden: Om op een snelle en doeltreffende wijze uw weg te vinden in de digitale versie van dit GRP is een aantal tref- en zoekwoorden opgenomen. Door op het betreffende vet onderstreepte trefwoord met de Ctrl-toets te klikken wordt u naar de betreffende passage in dit GRP geleid. Doelen gemeentelijke watertaken Grondwaterregime Hydraulische kenmerken riolering Bloemendaal per kern Ontwateringsdiepte Streefbeeld grondwatersysteem Streefbeeld waterketen Aan Bloemendaal verleende Vergunningen Waterzorgplichten Wet gemeentelijke watertaken Wettelijke taken Conclusies uit Huidige situatie en toetsing Stedelijk afvalwater Conclusie 1: nog niet aangesloten bebouwing Conclusie 2: afvoer en behandeling van stedelijk afvalwater Conclusie 3: overzicht van aanwezige voorzieningen Conclusie 4: toestand van objecten Conclusie 5: functioneren van de voorzieningen Conclusie 6: verordeningen en vergunningen Conclusie 7: klachten, meldingen en voorlichting Regenwater Conclusie 8: Conclusie 9: Conclusie 10: Conclusie 11: verwerking regenwater overzicht aanwezige voorzieningen toestand van de objecten functioneren van de voorzieningen Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

4 Synopsis Bloemendaal GRP Grondwater Conclusie 12: Conclusie 13: Conclusie 14: Conclusie 15: Conclusie 16: Conclusie 17: zorgplicht inzicht grondwaterregime overzicht aanwezige voorzieningen toestand van de objecten functioneren van de voorzieningen klachten, meldingen en voorlichting Strategieën uit De opgave Strategie 1: aanleg voorzieningen Stedelijk afvalwater Strategie 2: onderzoek Strategie 3: onderhoud Strategie 4: reparatie, renovatie en vervangen vrijvervalriolen Strategie 5: reparatie, renovatie en vervangen overige objecten Strategie 6: verbeteren van het hydraulisch en milieutechnisch functioneren Regenwater Strategie 7: Strategie 8: Strategie 9: Strategie 10: onderzoek onderhoud reparatie, renovatie en vervangen regenwatervoorzieningen afname aangesloten verhard oppervlak Grondwater Strategie 11: Strategie 12: Strategie 13: onderzoek onderhoud reparatie, renovatie en vervangen grondwatervoorzieningen Strategieën uit Organisatie en financiën Strategie 14: benodigde personele inzet Strategie 15: rioolheffing 4 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

5 GRP Bloemendaal Inhoudsopgave Inhoudsopgave Synopsis 3 Inhoudsopgave 5 Samenvatting 11 1 Inleiding Aanleiding Planhorizon Samenwerking en procedures Leeswijzer Termen en definities 20 2 Rioolstelsel Bloemendaal Hoe werkt het? Hydraulische kenmerken riolering Bloemendaal 23 3 Relaties watertaken Inleiding Relatie met andere plannen / regelgeving Algemeen Ontwikkelingen Wet- en regelgeving Overleg met andere overheden 31 4 Evaluatie Evaluatie rioleringszorg Planperiode vorige GRP (2007) Evaluatie grondwaterzorg Voorafgaande periode (2007) 38 5 Gewenste situatie Inleiding Doelen Functionele eisen, maatstaven en meetmethoden Voorwaarden voor effectief beheer 43 Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

6 Inhoudsopgave Bloemendaal GRP 6 Huidige situatie en toetsing Inleiding Stedelijk afvalwater Nog niet aangesloten bebouwing Afvoer en behandeling van stedelijk afvalwater Overzicht van aanwezige voorzieningen Toestand van objecten Functioneren van de voorzieningen Verordeningen en vergunningen Klachten, meldingen en voorlichting Regenwater Verwerking regenwater Overzicht aanwezige voorzieningen Toestand van de objecten Functioneren van de voorzieningen Grondwater Inzicht grondwaterregime Overzicht van aanwezige voorzieningen Toestand van de objecten Functioneren van de voorzieningen Klachten, meldingen en voorlichting 60 7 De opgave Inleiding Aanleg van voorzieningen Aanleg bij bestaande bebouwing Aanleg bij nieuwbouw Beheer van bestaande voorzieningen Stedelijk afvalwater Onderzoek Maatregelen Regenwater Onderzoek Maatregelen Grondwater Onderzoek Maatregelen 80 8 Organisatie en financiën Inleiding Personele middelen: te leveren arbeidsinspanning Financiële middelen: kosten Algemeen Vervangingswaarde Totale uitgaven Huidige inkomsten Kostendekking De notitie rioleringen van de commissie BBV De invoering van de verbrede rioolheffing Dekking lasten nieuwe GRP Conclusie 98 6 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

7 GRP Bloemendaal Inhoudsopgave 8.5 Overleg en communicatie 99 9 Conclusies en besluit Conclusies Besluit 101 Bijlage A Begrippenlijst 103 Bijlage B Referenties 111 Bijlage C Relevante wet- en regelgeving 113 Bijlage D Overzicht vergunningen 127 Bijlage E Doelen, functionele eisen en maatstaven 129 Bijlage F Indeling rioleringsgebied 137 Bijlage G Samenvatting kenmerkenblad 141 Bijlage H Overzicht gemalen, pompen, etc. 151 Bijlage I Overzicht randvoorzieningen etc. 153 Bijlage J Overzicht afkoppelmogelijkheden 155 Bijlage K Waarschuwings- en ingrijpmaatstaven 159 Bijlage L Benodigde personele bezetting 161 Bijlage M Consequenties capaciteitstekort 163 Bijlage N Reactie Hoogheemraadschap van Rijnland 165 Bijlage O Reactie provincie Noord-Holland 167 Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

8 Inhoudsopgave Bloemendaal GRP Figuren: Figuur 1 Relaties riolering waterketen watersysteem 25 Figuur 2 Aanlegperioden vrijvervalriolering 47 Figuur 3 Resultaten leidinginspecties 48 Figuur 4 Verdeling van de ingrijpmaatstaven 49 Figuur 5 Aanlegperioden regenwatervoorzieningen 53 Figuur 6 Theoretische vervangingsinvesteringen riolering 67 Figuur 7 Overzicht investeringen en vervangingsinvesteringen riolering en regenwatervoorzieningen 93 Figuur 8 Basisinspanning 123 Tabellen: Tabel 1 Hydraulische kenmerken rioolstelsel Bloemendaal per kern 24 Tabel 2 Ontwikkelingen, wet- en regelgeving 26 Tabel 3 Maatstaven ontwateringsdiepte bewoond openbaar terrein 58 Tabel 4 Maatstaven ontwateringsdiepte sportvelden en groenvoorzieningen 58 Tabel 5 Toetsing ontwateringsdiepte bewoond openbaar terrein 59 Tabel 6 Jaarlijkse onderzoekskosten riolering 65 Tabel 7 Incidentele onderzoekskosten riolering 65 Tabel 8 Jaarlijkse onderhouds- en exploitatiekosten riolering 69 Tabel 9 Incidentele onderhouds- en aanlegkosten riolering 71 Tabel 10 Jaarlijkse onderzoekskosten regenwatervoorzieningen 73 Tabel 11 Incidentele onderzoekskosten regenwatervoorzieningen 73 Tabel 12 Incidentele onderzoekskosten regenwatervoorzieningen Bennebroek 73 Tabel 13 Jaarlijkse onderhouds- en exploitatiekosten regenwatervoorzieningen 75 Tabel 14 Incidentele onderhouds- en aanlegkosten regenwatervoorzieningen 76 Tabel 15 Afname aangesloten verhard oppervlak 76 Tabel 16 Jaarlijkse onderzoekskosten grondwatervoorzieningen 79 Tabel 17 Incidentele onderzoekskosten grondwatervoorzieningen 79 Tabel 18 Incidentele onderzoekskosten grondwatervoorzieningen Bennebroek 79 Tabel 19 Jaarlijkse onderhoudskosten grondwatervoorzieningen 81 Tabel 20 Incidentele onderhouds- en aanlegkosten grondwatervoorzieningen 82 Tabel 21 Incidentele aanlegkosten grondwatervoorzieningen Bennebroek 82 Tabel 22 minimaal benodigde personele inspanning planvorming, onderzoek, onderhoud, maatregelen en facilitair gemeentelijke watertaken Bloemendaal 84 Tabel 23 Benodigde personele bezetting riolering 86 Tabel 24 Benodigde personele bezetting grondwater 86 Tabel 25 Benodigde personele bezetting gemeentelijke watertaken 86 Tabel 26 minimaal benodigde personele inspanning planvorming, onderzoek, Tabel 27 onderhoud, maatregelen en facilitair gemeentelijke watertaken Bennebroek Benodigde personele bezetting riolering Bennebroek Tabel 28 Tabel 29 Tabel 30 minimaal benodigde personele inspanning planvorming, onderzoek, onderhoud, maatregelen en facilitair gemeentelijke watertaken Bloemendaal NIEUW 89 Vergelijking benodigde personele bezetting gemeentelijke watertaken per gemeente afzonderlijk en als Bloemendaal NIEUW 90 Vergelijking benodigde personele bezetting gemeentelijke watertaken per gemeente afzonderlijk en als Bloemendaal NIEUW onderverdeeld naar eigen formatie en uitbesteed 90 8 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

9 GRP Bloemendaal Inhoudsopgave Tabel 31 Benodigde personele bezetting gemeentelijke watertaken Bloemendaal NIEUW 91 Tabel 32 Overzicht uitgaven riolering en regenwatervoorzieningen naar planjaar 94 Tabel 33 Overzicht uitgaven grondwatervoorzieningen naar planjaar 95 Tabel 34 Overzicht van waarschuwings- en ingrijpmaatstaven voor riolen bij visuele inspectie vanuit de leiding [NEN 3398:2004] 159 Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

10

11 GRP Bloemendaal Samenvatting Samenvatting Inleiding De zorgplichten van de gemeente voor stedelijk afvalwater, regen- en grondwater zijn wettelijk vastgelegd in de Wet milieubeheer en de Wet op de waterhuishouding. Hoe de gemeente richting geeft aan deze zorgplichten staat beschreven in het (verbreed) Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP). De gemeente Bloemendaal is wettelijk verplicht een nieuw GRP op te stellen, omdat de planperiode van het laatste GRP eind 2007 afloopt. De gemeente Bloemendaal en de gemeente Bennebroek gaan met ingang van 1 januari 2009 op in een nieuwe gemeente. Om het GRP Bloemendaal in de pas te laten lopen met het GRP van Bennebroek is gekozen voor een geldigheidsperiode van drie jaar ( ). Rioolstelsel Bloemendaal In Bloemendaal ligt voornamelijk een gemengd rioolstelsel. Het afval- en regenwater wordt door één buis via de rioolstelsels van de gemeenten Haarlem en Bennebroek naar de afvalwaterzuiveringsinstallaties afgevoerd. Bij hevige neerslag stort verdund rioolwater over op oppervlaktewater (Delft, Houtvaart en Leidsevaart). Relaties watertaken zorgplichten stedelijk afval-, regen- en grondwater Om de uitgangssituatie vast te leggen worden de relaties met andere overheidstaken en ontwikkelingen aangegeven omdat die van invloed zijn op hetgeen we willen met de rioleringszorg (de doelen, eisen en maatstaven). Een groot aantal maatstaven wordt door andere overheden opgelegd door wettelijke regels of vergunningvoorschriften en zijn dus van invloed op het toetsingskader als zodanig. Ook ten aanzien van de nieuwe zorgplichten regenwater en grondwater bestaan er diverse relaties met andere plannen. Evaluatie Om inzicht te verkrijgen in het functioneren van de riolering is een meetplan geïmplementeerd en een Basis Rioleringsplan (BRP) opgesteld. Het rioolstelsel voldoet nog niet geheel aan de basisinspanning en in de kernen Aerdenhout en Bloemendaal wordt niet voldaan aan het waterkwaliteitsspoor. Er worden verbeteringsmaatregelen voorgesteld. Onderhoud aan het bestaande rioleringsstelsel vindt planmatig plaats. Om inzicht te verkrijgen in het functioneren van de drainagesystemen worden twee maal per maand de peilbuizen van het gemeentelijke peilbuizenmeetnet uitgelezen. De pompen van de diepdrainagesystemen zijn aangesloten op het bestaande telemetriesysteem van de rioolgemalen. In een aantal wijken is de capaciteit van de drainagesystemen onvoldoende. Nader onderzoek moet uitwijzen welke verbeteringsmaatregelen nodig zijn. Onderhoud aan de bestaande drainagesystemen vindt planmatig plaats. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

12 Samenvatting Bloemendaal GRP Gewenste situatie De doelen van de gemeentelijke watertaken zijn gebaseerd op de nieuwe wettelijke formuleringen voor de zorgplichten in de Wet verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken. De doelen zijn: 1. zorgen voor inzameling van stedelijk afvalwater; 2. zorgen voor transport van stedelijk afvalwater; 3. zorgen voor inzameling van regenwater (voor zover niet door particulier); 4. zorgen voor verwerking van ingezameld regenwater; 5. zorgen dat (voor zover mogelijk) het grondwater de bestemming van een gebied niet structureel belemmert. Naast deze doelen gelden voorwaarden waaraan voldaan moet worden om effectief rioleringsbeheer mogelijk te maken zoals het op orde hebben van de gegevens, inzicht in de kwaliteit en een goede klachtenregistratie. De nieuwe Wet verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken legt de regierol voor de grondwaterzorgplicht bij gemeenten. De gemeente wordt het aanspreekpunt bij grondwaterproblemen. Zij analyseert de problemen, zoekt naar oplossingen en adviseert betrokkenen. Huidige situatie en toetsing Per zijn alle percelen (7.022 woningen en 363 niet-woningen) op de riolering aangesloten. Hiervan lozen 11 percelen hun vuilwater op een IBA en 12 percelen hebben een eigen voorziening (septic tank / gierkelder). Rijnland en de provincie zijn hiermee akkoord. De gemeente Bloemendaal beheert ruim 93 km vrijvervalriolering, 14 hoofdgemalen, 25,6 km persleiding en drukriolering met 134 pompunits en 3 bergbezinkvoorzieningen. De gegevens van de vrijvervalriolen en persleidingen zijn opgeslagen in een geautomatiseerd rioleringsbeheersysteem. De toestand van de riolen wordt bewaakt door inspecties. Van de inspecteerbare riolen is ruim 84% bekeken, daarbij zijn er ingrijpmaatstaven aangetroffen. De inspecties zijn in de planningen verwerkt. De structurele inspectie zal moeten worden voortgezet om een compleet beeld van de toestand van de riolen te behouden. Er bestaat inzicht in het hydraulische en milieutechnische functioneren van de riolering. De realisatie van de basisinspanning ligt op schema. Optimalisatiemogelijkheden zijn onderzocht. Het team Milieu controleert op basis van de Wet milieubeheer de bedrijfslozingen. De gemeente beschikt ambtshalve over vergunningen van het Hoogheemraadschap van Rijnland voor de aansluiting op de AWZI s (aansluitvergunning) en voor de lozing op oppervlaktewater (Wvovergunning). Rioleringsklachten worden niet blijvend geregistreerd. Het wachten is op de invoering van een gemeentebrede klachten en meldingenregistratie. De gemeente voldoet aan de nieuwe zorgplicht voor afvloeiend regenwater. Regenwater wordt nu grotendeels gemengd met het afvalwater afgevoerd. Waar mogelijk zal gelijktijdig met rioolrenovatieprojecten openbaar verhard oppervlak van de riolering worden afgekoppeld. Regenwater wordt dan door infiltratiebuizen in de bodem gebracht. De gemeente voldoet aan de nieuwe zorgplicht voor overtollig grondwater. 12 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

13 GRP Bloemendaal Samenvatting Er bestaat een globaal inzicht in de grondwaterstanden. Er is behoefte aan het opvoeren van de meetfrequentie van twee maal per maand naar een maal per uur. Dit wordt mogelijk door de inzet van dataloggers. Hiertoe dient het grondwatermeetnet eerst geoptimaliseerd te worden. De gemeente Bloemendaal beheert ruim 13 km drainleiding met 8 drainagepompen en 7 km persleiding van het diepdrainagesysteem dat is uitgerust met 43 pompen. De drainagegegevens moeten nog geïnventariseerd worden waarna ze opgenomen kunnen worden in het rioolbeheersysteem. In enkele wijken is sprake van onvoldoende ontwatering. De bestaande drainagesystemen zijn zeer onderhoudsgevoelig. Optimalisatie- en uitbreidingsmogelijkheden van de drainage worden onderzocht. Grondwaterklachten worden niet blijvend geregistreerd. Het wachten is op de invoering van een gemeentebrede klachten en meldingenregistratie. De opgave Hoewel de looptijd van dit GRP de periode tot en met 2010 beslaat wordt een meerjarenplanning opgesteld voor een periode van vijf jaar, dus met een doorkijk tot en met De gemeente zet bij rioolrenovatie in op het zoveel mogelijk afkoppelen van openbaar terrein van de riolering. Regenwater wordt via infiltratievoorzieningen in de bodem gebracht. Mogelijkheden hiertoe zijn inzichtelijk gemaakt met een afkoppelkansenkaart. Bloemendaal zet met haar beleid voor niet aankoppelen bij nieuwbouw in op duurzaamheid voor de lange termijn. Bij nieuwbouw of vervangende nieuwbouw wordt regenwater in principe in het watersysteem gehouden en niet afgevoerd via het riool. Door onderzoek behoudt of krijgt de gemeente een goed inzicht in de toestand en het functioneren van de riolering, regen- en grondwatervoorzieningen. Door regelmatig onderhoud wordt een goede afstroming van de riolering gewaarborgd en de emissie naar oppervlaktewater geminimaliseerd, de infiltratiecapaciteit van regenwatervoorzieningen optimaal gehouden en de werking van de ontwateringsystemen verzekerd. Om de stabiliteit en waterdichtheid te waarborgen is het nodig de riolering op tijd te repareren, te renoveren of te vervangen. Op basis van de uitgevoerde inspecties is de restlevensduur van de riolering bepaald. De uitkomst hiervan is dat een deel van de riolering op basis van kwaliteit aan vervanging toe is. De kosten om deze riolering te vervangen bedragen voor de periode 2008 t/m ,- (de met [GBI] en [BEH] gemerkte projecten uit Tabel 9 pagina 71). Tengevolge van het afkoppelbeleid van de gemeente wordt bij de hiervoor in aanmerking komende rioolvervangingsprojecten een infiltratieleiding mee gelegd. De kosten hiervoor bedragen voor de periode 2008 t/m ,- (de met [GBI] gemerkte projecten uit Tabel 14 pagina 76). Het totale aangesloten verhard oppervlak neemt hierdoor met ruim 7,3 ha af. Daarnaast volgen uit een eerder vastgestelde meerjarenplanning nog een aantal projecten voor de periode 2008 t/m 2012 die een investering vergen van ,- (riolering en randvoorzieningen) en ,- (infiltratieleiding). Zie ook de met [MJP] en [WP] gemerkte projecten uit Tabel 9 pagina 71 en Tabel 14 pagina 76. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

14 Samenvatting Bloemendaal GRP De gemeente grijpt de mogelijkheid aan om waar nodig met de rioolrenovatieprojecten een drainage- en drainageafvoerleiding mee te leggen. Binnen de planperiode 2008 t/m 2012 betreft dit een extra investering van ,- (de met [GBI] gemerkte projecten uit Tabel 20 pagina 82). Uit het Waterplan Bloemendaal volgen een aantal onderzoeks- en uitvoeringsprojecten ten aanzien van de nieuwe zorgplicht grondwater. Deze onderzoekskosten zijn geraamd op ,- (de met [WP] gemerkte projecten uit Tabel 17 pagina 79). De bijbehorende uitvoeringsmaatregelen zijn geraamd op ,- (de met [WP] gemerkte projecten uit Tabel 20 pagina 82) De gegevens van de drainagevoorzieningen moeten worden geïnventariseerd en worden ingevoerd in het rioolbeheerprogramma. Hiervoor is een stelpost opgenomen van ,-. Daarnaast is ten behoeve van de grondwaterstandregistraties een eenmalige investering benodigd van ,- voor onderzoek en van ,- voor de aanschaf van dataloggers. Organisatie en financiën Personele middelen Om de strategie te kunnen uitvoeren, is naast de beschikbaarheid van voldoende financiële middelen, ook voldoende personele capaciteit nodig. De huidige formatie bedraagt voor het totale takenpakket van riolering, regen- en grondwater 1,56 f.t.e., onderverdeeld in 0,62 f.t.e. HBO-niveau en 0,94 f.t.e. MBO-niveau. De geraamde benodigde formatie voor Bloemendaal bedraagt: 6,53 f.t.e. als alle werkzaamheden in eigen beheer worden uitgevoerd; 2,90 f.t.e. als zoveel mogelijk activiteiten worden uitbesteed. Hierbij is al rekening gehouden met de hoge mate van efficiency op het gebied van inspectie, controle en reinigen, waardoor de formatiebehoefte voor riolering sec, in Bloemendaal op een niveau van 84% van de landelijke norm ligt (5,06 f.t.e. Bloemendaal versus 6,02 f.t.e landelijk zie Tabel 22 pagina 84). Bij maximaal uitbesteden, zoals dat nu ook gebeurd, is sprake van een structureel tekort aan formatie van 1,33 f.t.e. Hierdoor is er onvoldoende aandacht voor zaken als meten, inventariseren, voorlichting, voorbereiding, revisie en toezicht (zie ook Bijlage M pagina 163). Samenvoeging met Bennebroek brengt het tekort in de benodigde formatie terug tot 1,15 f.t.e. Door de samenvoeging van beide organisaties wordt verder een winst geboekt van 218 dagen op de uitbestede taken. Omdat in het kader van de fusie de formatie net is vastgesteld en er tijd nodig is om in de nieuwe organisatie te settelen wordt voor de looptijd van dit GRP (tot en met 31 december 2010) voorgesteld de formatie tijdelijk met 1 f.t.e. uit te breiden Financiële middelen De gemeenteraad zal niet worden gevraagd een standpunt in te nemen omtrent eventuele verhogingen van de rioolrechten. Dit GRP schetst slechts de ontwikkelingen van Bloemendaal exclusief Bennebroek. Bij het opstellen van de meerjarenbegroting van de nieuwe gemeente Bloemendaal zullen dekkingsvoorstellen worden gedaan. In 2009 zal de hoogte van de nieuwe verbrede rioolbelasting worden bepaald (verplichte invoering per 1 januari 2010). Ook zal dan een keuze gemaakt moeten worden over de systematiek van dekken. Bloemendaal hanteert de waarde van de woning als grondslag, terwijl Bennebroek een vast bedrag per aansluiting hanteert voor eigenaren en een variabel bedrag voor gebruikers (afhankelijk hoeveelheid afvalwater). 14 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

15 GRP Bloemendaal Samenvatting Gelet op de hoogte van de egalisatievoorziening rioleringen per 1 januari 2009 en de hoogte van de investeringen in de riolering en regenwatervoorzieningen is het niet nodig dat de opbrengst van de rioolrechten stijgt. Vooralsnog wordt er van uitgegaan dat de besparing op de uitbestede taken meer dan voldoende is om de voorlopig tijdelijke formatie-uitbreiding te bekostigen. De hogere investeringskosten in grondwatervoorzieningen worden meegenomen in het investeringsplan 2009 en gedekt in de meerjarenbegroting. Conclusie en besluit In dit vierde GRP wordt beschreven hoe de gemeente invulling geeft aan de gemeentelijke zorgplichten voor stedelijk afvalwater, regen- en grondwater. Hiermee wordt voldaan aan de planverplichting conform de Wet milieubeheer. In 2010 moet een nieuw GRP worden opgesteld; hierbij wordt dan uiteraard de nieuwe Bloemendaalse kern Bennebroek betrokken. Burgemeester en wethouders van Bloemendaal verzoeken de gemeenteraad: 1. het GRP Bloemendaal vast te stellen en daarmee tevens: in te stemmen met de in dit GRP geformuleerde strategieën om aan de doelen van de gemeentelijke watertaken te kunnen voldoen; in te stemmen met de in Bijlage E (pagina 129) geformuleerde functionele eisen, maatstaven en meetmethoden; in te stemmen met de Bloemendaalse maatstaven voor de ontwateringsdiepte volgens Tabel 3 en Tabel 4 (pagina 58); in te stemmen met het voorgenomen jaarlijkse en incidentele onderzoek volgens Tabel 6 en Tabel 7 (pagina 65); Tabel 10 en Tabel 11 (pagina 73); Tabel 16 en Tabel 17 (pagina 79); in te stemmen met het voorgenomen jaarlijkse en incidentele onderhoud inclusief nieuwe aanleg volgens Tabel 8 en Tabel 9 (pagina 69); Tabel 13 en Tabel 14 (pagina 75); Tabel 19 en Tabel 20 (pagina 81); 2. de formatie voor de verbrede rioleringszorg voorlopig te bepalen op 2,89 f.t.e. (bij maximaal uitbesteden) en daarmee in te stemmen met een tijdelijke uitbreiding tot en met 31 december 2010 (looptijd GRP) van de formatie bij het team Civiele Techniek en Verkeer met 1 f.t.e.; 3. op het gemeentelijk Rioleringsplan geen inspraak te verlenen; 4. het gemeentelijk Rioleringsplan na besluitvorming openbaar te maken. Het vastgestelde GRP Bloemendaal wordt, tezamen met het raadsbesluit, toegezonden aan het Hoogheemraadschap van Rijnland en de provincie Noord-Holland. Na vaststelling wordt in de gemeentelijke advertentie, die wordt gepubliceerd in het weekblad Kennemerland-Zuid, bekend gemaakt hoe burgers kennis kunnen nemen van de inhoud van dit GRP. Het GRP wordt op de gemeentelijke website gepubliceerd. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

16

17 GRP Bloemendaal Inleiding 1 Inleiding 1.1 Aanleiding De gemeente is verantwoordelijk voor de kwaliteit van de openbare ruimte en het woon- en leefmilieu. De voorzieningen voor stedelijk afvalwater, regen- en grondwater dragen daar aan bij. Ze kunnen maatschappelijke belangen waarborgen zoals: bescherming van de volksgezondheid: de gemeente verwijdert het stedelijk afvalwater uit de directe leefomgeving; droge voeten: door de inzameling en verwerking van regenwater (en mogelijk grondwater) verwijdert de gemeente water uit de bebouwde omgeving; schoon water en een schone bodem: door de aanleg van voorzieningen voorkomt de gemeente dat ongezuiverd stedelijk afvalwater of verontreinigd regenwater op of in de bodem of het oppervlaktewater terechtkomt. Naast de gemeentelijke taken en verantwoordelijkheden op watergebied is de invulling van deze maatschappelijke belangen uiteraard afhankelijk van de taken van andere overheden. Splitsing waterzorgplichten gemeente De wetgever heeft de gemeentelijke (water)taken vastgelegd in de Wet milieubeheer (Wm) en de Wet op de waterhuishouding. De oude zorgplicht voor inzameling en transport van afvalwater is gesplitst in een zorgplicht voor stedelijk afvalwater 1 en een zorgplicht voor afvloeiend regenwater. De zorgplicht voor stedelijk afvalwater is vastgelegd in de Wm, de zorgplicht voor afvloeiend regenwater en grondwater in de Wet op de waterhuishouding. Het karakter van de zorgplichten verschilt. Karakter zorgplicht stedelijk afvalwater Bij deze zorgplicht gaat het om de keuze voor afvoer naar een awzi of lokale behandeling in een individueel systeem (IBA). Uitgezonderd situaties met een ontheffing van de afvalwaterzorgplicht, zijn de inspanningen gericht op het zuiveren van al het stedelijk afvalwater. 1 Stedelijk afvalwater: huishoudelijk afvalwater of een mengsel daarvan met bedrijfsafvalwater, afvloeiend regenwater, grondwater of ander afvalwater. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

18 Inleiding Bloemendaal GRP Karakter zorgplicht afvloeiend regenwater Het is niet vanzelfsprekend dat de gemeente al het regenwater inzamelt. De wet hanteert hier de term doelmatig vanuit de gedachte dat de particulier in eerste instantie zélf verantwoordelijk is voor het regenwater dat op zijn perceel valt. Als de particulier het regenwater goed in de bodem of het oppervlaktewater kwijt kan, hoeft de gemeente dit niet in te zamelen. Karakter zorgplicht grondwater De gemeente heeft een taak om grondwaterproblemen op te lossen, binnen de daarvoor gestelde grenzen. Net als bij het regenwater heeft de particulier een eigen verantwoordelijkheid. Overtollig grondwater dat hij redelijkerwijs niet zelf kan afvoeren, moet hij kwijt kunnen bij de gemeente, mits dit doelmatig is. De doelmatigheidsafweging ligt bij de gemeente. Wel moet de gemeente zelf ongewenste beïnvloeding van de grondwaterstand door het uitvoeren van activiteiten zoveel mogelijk voorkomen. 1.2 Planhorizon Aanleg en beheer van riolering is een gemeentelijke taak die zijn wettelijke basis vindt in de Wet milieubeheer (art ). De gemeentelijke zorgplicht is in de Wet milieubeheer geformuleerd als De gemeenteraad of burgemeester en wethouders dragen zorg voor de inzameling en het transport van stedelijk afvalwater dat vrijkomt bij de binnen het grondgebied van de gemeente gelegen percelen, door middel van een openbaar vuilwaterriool naar een inrichting als bedoeld in artikel 15a van de Wet verontreiniging oppervlaktewateren. Stedelijk afvalwater omvat hierbij al het water waarvan men zich wenst te ontdoen en kan dus ook afvloeiend regenwater en overtollig grondwater zijn. In dit Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) is weergegeven hoe de gemeente Bloemendaal haar rioleringszorg de komende planperiode vorm wil geven om de gestelde doelen (pagina 42) te behalen. De gemeente is wettelijk verplicht een nieuw GRP op te stellen (Wet milieubeheer art. 4.22), omdat de planperiode van het laatste GRP eind 2007 afloopt. Het maken van goede beleidsafwegingen op het terrein van het beheer van de openbare ruimte, de bescherming van bodem en waterkwaliteit, de zorg voor het totale watersysteem en de rioleringszorg wordt steeds belangrijker. Ook het financiële beleid, de inzet van middelen en toenemende lastendruk zijn hierbij belangrijke aandachtspunten. De Tweede Kamer heeft op 15 februari 2007 en de Eerste Kamer op 26 juni 2007 de Wet verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken aangenomen. De wet regelt naast de twee nieuwe zorgplichten, de nieuwe rioolbelasting (verbrede rioolheffing). De wet is op 1 januari 2008 in werking getreden. De gemeente kan zelf de geldigheidsperiode van het GRP vaststellen. Die hangt af van de verwachte ontwikkelingen. De gemeente Bloemendaal en de gemeente Bennebroek gaan met ingang van 1 januari 2009 op in een nieuwe gemeente. De raad van de gemeente Bennebroek heeft in zijn 18 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

19 GRP Bloemendaal Inleiding vergadering van 29 maart 2007 een GRP vastgesteld voor de periode tot en met Om het GRP Bloemendaal hiermee in de pas te laten lopen is gekozen voor een geldigheidsperiode van drie jaar. 1.3 Samenwerking en procedures 1.4 Leeswijzer Naast de te maken keuzes, hoe om te gaan met regen- en grondwater, vraagt een doelmatige rioleringszorg om een goede samenwerking tussen de partijen die bij inzameling, transport en zuivering van stedelijk afvalwater betrokken zijn. Naast de gemeente zijn dat: het Hoogheemraadschap van Rijnland (waterkwaliteit- en -kwantiteitsbeheerder); de provincie Noord-Holland. De gemeente heeft een informatieplicht naar deze partijen. Voorafgaand aan het opstellen van het GRP is met het hoogheemraadschap overeenstemming bereikt over de aanpak. Het ontwerp GRP is ter informatie naar eerdergenoemde partijen gezonden. De reacties zijn opgenomen in een bijlage en opmerkingen zijn indien relevant verwerkt in het definitieve GRP. Het definitieve GRP is ter vaststelling aangeboden aan de gemeenteraad en vastgesteld. In dit GRP is het rioleringsbeleid voor de periode 2008 tot en met 2010 vastgelegd. Conform de aanpak uit de Nederlandse Praktijkrichtlijn Buitenriolering Beheer [referentie 1] wordt beschreven: wat de gewenste situatie voor de riolering is (wat zijn de doelen en welke eisen kunnen daaruit worden afgeleid); wat er nu aan riolering ligt, hoe de staat van onderhoud is en hoe het functioneert (worden de doelen gehaald); wat er nog moet worden gedaan om de doelen te halen; wat de kosten hiervan zijn. Daarnaast wordt beschreven hoe de gemeente invulling geeft aan de nieuwe zorgplichten voor regen- en grondwater De opzet van het GRP is conform de Leidraad Riolering [referentie 2]. Hoofdstuk 1 is de Inleiding met de aanleiding, de geldigheidsduur en de gevolgde procedure. In hoofdstuk 2 Rioolstelsel Bloemendaal wordt de werking van het rioolstelsel beschreven en staat een overzicht van de belangrijkste hydraulische kenmerken weergegeven. Hoofdstuk 3 Relaties watertaken laat de verbanden met andere overheidstaken en ontwikkelingen zien. In dit hoofdstuk komen ook de nieuwe zorgplichten ten aanzien van regen- en grondwater aan de orde. In hoofdstuk 4 Evaluatie staat beschreven wat er van de eerdere plannen wel en niet is gerealiseerd. Dit is tevens de beginsituatie voor het GRP Hoofdstuk 5 Gewenste situatie beschrijft aan de hand van een duidelijk toetsingskader in termen van doelen, functionele eisen, maatstaven en Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

20 Inleiding Bloemendaal GRP meetmethoden de gewenste situatie. De gevolgen voor het milieu (Wet milieubeheer art lid 2d) worden hiermee inzichtelijk gemaakt. Hoofdstuk 6 Huidige situatie en toetsing geeft een overzicht van de aanwezige voorzieningen voor regen- afval- en grondwater (Wet milieubeheer art lid 2a). Ook de toestand en het functioneren van de voorzieningen wordt in dit hoofdstuk beschreven. Hoofdstuk 7 De opgave beschrijft wat er nog gedaan moet worden om de gewenste situatie ten opzichte van de huidige situatie te bereiken. De benodigde middelen (financiën, personeel en organisatie) die voor de invulling van de zorg voor regen- afval- en grondwater benodigd is wordt beschreven in hoofdstuk 8 Organisatie en financiën. In hoofdstuk 9 Conclusies en besluit tenslotte staat aangegeven op welke punten instemming van de gemeenteraad wordt vereist om het GRP vast te kunnen stellen. 1.5 Termen en definities Het GRP is niet enkel een gemeentelijk beleidsplan waar de gemeenteraad zich over uitspreekt. Het dient tevens voor het overleg met de in de Wet milieubeheer genoemde instanties. In het GRP wordt dan ook de nodige vaktaal gebruikt. Om de lezer met een niet technische achtergrond tegemoet te komen is een verklarende begrippenlijst Bijlage A (pag 103) opgenomen. 20 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

21 GRP Bloemendaal Rioolstelsel Bloemendaal 2 Rioolstelsel Bloemendaal 2.1 Hoe werkt het? Het gemengde rioolstelsel Paul Maas, Tilburg / Stichting RIONED Bij het gemengde rioolstelsel komt al het water samen in één buis. Dat is relatief simpel; er hoeft maar één buis aangelegd te worden en er is geen controle nodig of regen- en afvalwater wel gescheiden blijven. De aanleg van zo n stelsel is het goedkoopst. Bloemendaal heeft overwegend een gemengd rioolstelsel. De inzameling van afval- en regenwater vindt plaats via huis- en kolkafvoerleidingen die op het hoofdriool in de straat zijn aangesloten. Het transport naar uiteindelijk de afvalwaterzuiveringsinstallatie (AWZI) gaat via deze hoofdriolen. Bloemendaal heeft niet zelf een AWZI maar loost direct in de stelsels van de gemeente Haarlem (kernen Bloemendaal, Overveen en Aerdenhout) en Bennebroek (kern Vogelenzang). De afvoer naar beide gemeenten is gelimiteerd. Gemengde riolen kunnen veel water opvangen. Toch kan bij hevige regen niet al het water in die ene buis. Bij hevige neerslag stort het gedeelte dat niet kan worden afgevoerd via overstorten op het oppervlaktewater (Delft, Houtvaart en Leidsevaart). Het hoofdriool Het hoofdriool bestaat uit buizen en putten. Alle buizen tussen de putten worden strengen genoemd. De strengen liggen onder afschot naar een gemaal of overnamepunt (stelsel Haarlem of Bennebroek). De buizen, hoofdzakelijk van beton of kunststof, variëren in diameter van 200 tot mm. De strengen hebben gemiddeld een lengte van 20 tot 80 m. De putten zijn van metselwerk, beton of kunststof. Zij dienen als toegangskoker om riolen te reinigen, te inspecteren en eventueel te repareren. Putten worden daar toegepast waar meerdere riolen samenkomen of de richting van strengen verandert. De putten dienden oorspronkelijk als toegangskoker voor persoonlijke inspecties. Tegenwoordig worden de putten gebruikt als toegang voor een rijdende inspectiecamera. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

22 Rioolstelsel Bloemendaal Bloemendaal GRP Huis- en kolkafvoerleidingen Vanaf het hoofdriool lopen kleinere leidingen naar gebouwen en kolken. De leidingen naar gebouwen (huisaansluitingen) dienen voor de inzameling van het (huishoudelijk) afvalwater en meestal regenwater van daken en terreinen. De kolkafvoerleidingen waarmee de kolken op de riolering zijn aangesloten dienen voor de afvoer van regenwater van de openbare verhardingen (m.n. wegen). De huisafvoerleidingen zijn vanaf het hoofdriool tot de erfscheiding in eigendom en beheer bij de gemeente. De leiding op particulier terrein valt onder de verantwoordelijkheid van de betreffende eigenaar. Rioolgemalen en persleidingen Het is niet mogelijk om alle riolering alleen onder afschot (vrij verval) naar de overnamepunten (op gemeentegrens met Haarlem en Bennebroek) te leggen. De riolering zou dan veel te diep moeten worden aangelegd. Rioolgemalen zijn nodig om het rioolwater tussentijds weer op te pompen. Ook worden rioolgemalen gebruikt bij transport over lange afstanden of bij moeilijke kruisingen met oppervlaktewater. Persleidingen zijn toegepast in Vogelenzang vanwege de lange afstand tussen de kern Vogelenzang en Bennebroek en in de Zeeweg te Overveen (afvoer Kop Zeeweg, campings en restaurant). In 2008 wordt een nieuw gemaal in Aerdenhout gebouwd die het rioolwater van Aerdenhout en de gemeente Zandvoort direct via een persleiding naar de AWZI in de Waarderpolder (gemeente Haarlem) verpompt. Overstorten Overstorten zijn zogenaamde noodvoorzieningen op het oppervlaktewater (Rijnlands boezem). De overstorten bestaan uit brede putten met een overstortdrempel op 15 tot 20 cm boven het oppervlaktewaterpeil. Als tijdens hevige neerslag het waterpeil in het riool hoger wordt dan de hoogte van de overlaat, stroomt met regenwater verdund afvalwater in het oppervlaktewater. Om de hoeveelheid overstortingen zoveel mogelijk te beperken moet het rioolstelsel over voldoende berging beschikken en worden bij de overstorten randvoorzieningen aangebracht. Randvoorzieningen Een randvoorziening is een ondergrondse betonnen bak (BergBezinkBassin [ BBB ]) of grote leiding (BergBezingkLeiding [ BBL ]) bij een overstort. In Bloemendaal varieert de inhoud van de randvoorzieningen tussen 225 en 640 m 3. De stroomsnelheid van het rioolwater is in een BBB of BBL door hun omvang heel laag waardoor vuil bezinkt en het overstortende water schoner is. Omdat een BBB of BBL ook voor extra berging zorgt zal ook minder water overstorten. Het totale rendement (berging en bezinking) van genoemde randvoorzieningen is gemiddeld 60%. Er wordt dus 60% minder vuil uit de riolering op het oppervlaktewater geloosd dan bij een conventionele overstort. Bloemendaal moet de komende jaren nog één randvoorziening bouwen. 22 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

23 GRP Bloemendaal Rioolstelsel Bloemendaal 2.2 Hydraulische kenmerken riolering Bloemendaal Hydraulische begrippen In de onderstaande opsomming worden de hydraulische rioleringsbegrippen verklaard die staan becijferd in Tabel 1. De droogweerafvoer [ dwa ] is de hoeveelheid afvalwater die tijdens droog weer wordt afgevoerd. Dwa bestaat uit huishoudelijk en bedrijfsmatig afvalwater. In de praktijk bestaat dwa ook uit lekwater (grondwater) van lekke rioolbuizen en (fout) aangesloten drainage. Met vervuilingswaarde [ v.e. ] ook wel inwoner equivalent [ i.e. ] genoemd, wordt de hoeveelheid vuil bedoeld die door één inwoner dagelijks wordt geloosd in de riolering. Deze parameter is van belang bij het ontwerp en beheer van AWZI s. Het afvoerend oppervlak is het oppervlak dat afvoert naar de riolering. Dit is het totaal aan oppervlak (daken en wegen) minus het niet aangesloten of afgekoppelde oppervlak. De hydraulische belasting van een rioleringsstelsel wordt grotendeels door het afvoerend oppervlak bepaald. De berging is de inhoud [ m 3 ] van het rioolstelsel die beschikbaar is voor de tijdelijke opslag van regenwater. De berging wordt ook wel uitgedrukt in [ mm ] (inhoud / afvoerend oppervlak). De norm voor een gemengd stelsel is 7 mm in het stelsel en 2 mm in randvoorzieningen (bij een aangesloten verhard oppervlak van maximaal 150 m 2 /woning). Bij een grotere hoeveelheid aangesloten verhard oppervlak is meer berging vereist. De pompovercapaciteit [ poc ] is de capaciteit die gemalen beschikbaar hebben voor het verpompen van regenwater. Hoe groter de poc, hoe minder rioolwater zal overstorten en hoe sneller het rioolstelsel na een regenbui geledigd is. De poc wordt veelal uitgedrukt in mm berging per uur. De ontwerpnorm voor de poc van gemalen in een gemengd stelsel is 0,7 mm/h. hierbij wordt eveneens uitgegaan van een maximale hoeveelheid aangesloten verhard oppervlak van 150 m 2 per woning. Bij een grotere hoeveelheid aangesloten verhard oppervlak neemt de poc af. opmerking: ondanks de grote hoeveelheid aangesloten verhard oppervlak in de kern Aerdenhout (272 m 2 /woning), is voor deze kern toch een poc van 0,7 mm/h beschikbaar. Bij de bouw van het gemaal heeft Bloemendaal extra afvoercapaciteit bij het Hoogheemraadschap van Rijnland, de beheerder van de AWZI Waarderpolder, gekocht. Hierdoor kan flink bespaart worden op het creëren van extra berging. In Tabel 1 zijn de belangrijkste hydraulische kenmerken van de riolering van Bloemendaal weergegeven. Een volledig overzicht is als bijlage kenmerkenblad kernen opgenomen in het Basis RiolerigsPlan [ BRP ] [referentie 4] en Bijlage G (pagina 141). Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

24 Rioolstelsel Bloemendaal Bloemendaal GRP Samenvatting kenmerkenblad BRP Omschrijving kern BL OV AE VO Aantal woningen Aantal inwoners dwa inwoners [ m 3 /h ] 73,69 48,00 53,14 26,33 dwa bedrijven[ m 3 /h ] 0,00 0,00 0,00 0,00 dwa totaal [ m 3 /h ] 73,69 48,00 53,14 26,33 Vervuilingswaarde [ v.e. ] Totaal oppervlak [ ha ] 62, , , ,4200 Afgekoppeld / niet aangesloten oppervlak [ ha ] 7,3747 6,6555 8,1310 2,1476 Afgekoppeld / niet aangesloten oppervlak [ % ] Totaal afvoerend oppervlak [ ha ] 55, , , ,2724 Afvoerend oppervlak per woning [ m 2 /won ] Netto berging in riolering [ m 3 ] Netto berging in riolering [ mm ] 6,0 9,4 10,0 6,1 Berging in randvoorzieningen [ m 3 ] Berging in randvoorzieningen [ mm ] 0,9 2,0 1,3 1,5 Pompovercapaciteit [ m 3 /h ] 299,15 177,14 339,82 100,49 Pompovercapaciteit [ mm/h ] 0,54 0,55 0,70 0,66 Tabel 1 Hydraulische kenmerken rioolstelsel Bloemendaal per kern [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] 24

25 GRP Bloemendaal Relaties watertaken zorgplichten stedelijk afval-, regen- en grondwater 3 Relaties watertaken 3.1 Inleiding zorgplichten stedelijk afval-, regen- en grondwater Om de uitgangssituatie vast te leggen worden de relaties met andere overheidstaken en ontwikkelingen aangegeven omdat die van invloed zijn op hetgeen we willen met de rioleringszorg (de doelen, eisen en maatstaven). Een groot aantal maatstaven wordt door andere overheden opgelegd door wettelijke regels of vergunningvoorschriften. 3.2 Relatie met andere plannen / regelgeving Algemeen Rioleringszorg maar ook de zorg voor het grond- en regenwater staan niet op zich maar maken deel uit van de waterketen (drinkwatervoorziening riolering afvalwaterzuivering) en hebben relatie met het watersysteem, zie Figuur 1. Figuur 1 Relaties riolering waterketen watersysteem Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

26 Relaties watertaken Bloemendaal GRP zorgplichten stedelijk afval-, regen- en grondwater Bij het beleid voor de afvalwaterketen spelen ontwikkelingen en wet- en regelgeving een belangrijke rol. Ze vormen het uitgangspunt voor de toekomstvisie en zijn van invloed op het opstellen en uitvoeren van maatregelen. Daarnaast hebben wet- en regelgeving invloed op het toetsingskader als zodanig. In Tabel 2 staat aangegeven welke ontwikkelingen, plannen en wet- en regelgeving op welk(e) aspect(en) van de afvalwaterketen ingrijpen. In het bovenste deel staan de (belangrijkste) ontwikkelingen weergegeven en in het onderste deel de (belangrijkste) weten regelgeving. In Bijlage B [pag. 111] worden, zover relevant, de plannen en beleidsvoornemens van de diverse overheden beschreven. Aandachtsgebied Relatie tussen aandachtsgebieden rioleringszorg en ontwikkelingen en wet- en regelgeving ontwerp riolering emissie oppervlaktewater (emissie) grondwater Ruimtelijk Ordening (huis)aansluitingen risico s monitoring veiligheid bekostiging Ontwikkelingen Wet- en regelgeving Tabel 2 Diffuse lozingen X X X X Klimaatverandering X X X Kwaliteit leefomgeving, Integraal Beheer Openbare Ruimte Ontwikkeling tweesporenbeleid (basisinspanning en waterkwaliteitsspoor) Rijksbrief regenwater (juni 2004) X X X X X Rijksvisie waterketen (april 2003) X X Volksgezondheid en Water in de stad X X X X X X Waterplan Bloemendaal X X X X X X Europese Kader Richtlijn Water (KRW) X X X Europese richtlijn behandeling van stedelijk afvalwater Nationaal Bestuursakkoord water (NBW) X X X X Nationaal Milieubeleidsplan (NMP4) X X X Provinciaal Waterplan X X X Ruimtelijke Ordening (Vijfde Nota, Streekplannen, Bestemmingsplannen) Waterbeheersplan Rijnland X X Wet milieubeheer (Wm) X X X X X Wet verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken Wet verontreiniging oppervlaktewateren (Wvo) X X X X X X X X X X X X X X X Woningwet en bouwbesluit X X Ontwikkelingen, wet- en regelgeving X [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] 26

27 GRP Bloemendaal Relaties watertaken zorgplichten stedelijk afval-, regen- en grondwater Ontwikkelingen Diffuse lozingen, klimaatverandering, regenwaterbeleid De afgelopen jaren is duidelijk geworden dat het waterbeleid de nodige aandacht vraagt. De Europese Kaderrichtlijn Water, het Nationaal Bestuursakkoord Water en Waterbeheer 21 e eeuw (WB21) zijn bepalend voor de stedelijke wateropgave. Riolering speelt in het waterbeleid, zeker op lokaal niveau, een belangrijke rol. Het antwoord op de vraag hoe met de regenwatercomponent moet worden omgegaan zal de komende jaren de nodige inspanning vergen. Afkoppelen van schone oppervlakken zodat relatief schoon regenwater niet meer naar de rioolwaterzuiveringsinrichting wordt getransporteerd, is een aanpak die past in de ontwikkelingen. De tritsen vasthouden bergen afvoeren en schoonhouden scheiden schoonmaken zijn daarbij leidend. De watertoets is een belangrijk stedenbouwkundig instrument om plannen hierop te beoordelen. Het ministerie van VROM heeft een regenwaterbrief uitgebracht die aangeeft hoe de regenwaterproblematiek bij gemeenten het best kan worden aangepakt. Er zijn vier pijlers van het regenwaterbeleid genoemd: 1. aanpak bij de bron: het voorkomen van verontreiniging van regenwater; 2. regenwater vasthouden en bergen; 3. regenwater gescheiden van afvalwater afvoeren; 4. integrale afweging op lokaal niveau. De gemeente is de regisseur die dit regenwaterbeleid op lokaal niveau vorm moet geven. Kwaliteit leefomgeving Kwaliteit van de leefomgeving en integraal beheer van de openbare ruimte hebben een sterke relatie. Ook in de openbare ruimte staat riolering niet op zichzelf. Maatregelen aan de riolering moeten worden afgestemd op andere maatregelen aan de openbare ruimte om overlast voor burgers en bedrijven te minimaliseren en een efficiënte besteding van middelen te garanderen. Ook het voorkomen van (grond)wateroverlast en het zorgen voor schoon oppervlaktewater verhogen de kwaliteit van de leefomgeving. Tweesporenbeleid Voor de aanpassing van bestaande rioolstelsels wordt conform de derde Nota Waterhuishouding een tweesporenbeleid gevolgd, het emissiespoor en het waterkwaliteitsspoor. Bij het emissiespoor worden vaststaande eisen gesteld aan de vuiluitworp vanuit de riolering op het oppervlaktewater. Voor bestaande rioolstelsels moet de vuiluitworp (emissie) met 50% worden teruggebracht. Voor het Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

28 Relaties watertaken Bloemendaal GRP zorgplichten stedelijk afval-, regen- en grondwater bereiken van deze reductie van de emissie moeten gemeenten aan de basisinspanning voldoen, ongeacht de werkelijke waterkwaliteit. Deze basisinspanning is in de praktijk bepaald met behulp van een referentiestelsel (gemengd stelsel) met de volgende kenmerken: berging in het rioolstelsel 7 mm; pompovercapaciteit 0,7 mm/h; berging in een bergbezinkvoorziening 2 mm; het goed functioneren van het rioolstelsel, waardoor geen water op straat ontstaat. In het waterkwaliteitsspoor wordt onderzocht waar aanvullende maatregelen in het waterbeheer noodzakelijk zijn om aan de waterkwaliteitsdoelstellingen van het ontvangende oppervlaktewater te voldoen. Het realiseren van de waterkwaliteitsdoelstellingen kan maatregelen aan zowel het oppervlaktewater als de riolering noodzakelijk maken. Volksgezondheid en water in de stad Riolering is een belangrijke voorziening in het kader van de volksgezondheid. Bij het opstellen van maatregelen en het ontwikkelen en toepassen van nieuwe systemen moet dit aspect niet uit het oog worden verloren. De hoeveelheid en plaats van overstorten is daarbij belangrijk; bij afkoppelen moet goed worden gekeken welke oppervlakken worden afgekoppeld en of die al dan niet verontreinigd zijn. Waterplan Bloemendaal Streefbeeld grondwatersysteem Het Waterplan Bloemendaal [referentie 6] is opgesteld door de gemeente Bloemendaal en het Hoogheemraadschap van Rijnland. Het plan is gericht op het realiseren van een duurzaam watersysteem, waarin maatregelen voor het grondwater, het oppervlaktewater en de waterketen integraal zijn opgenomen. De visie is gericht op de lange termijn (2050). Streefbeelden en doelstellingen zijn tot en met 2020 gedefinieerd. In het Waterplan Bloemendaal zijn streefbeelden en doelstellingen gegeven voor zowel het grondwatersysteem als de waterketen. In samenhang met de geplande werkzaamheden in bebouwd gebied, worden problemen die veroorzaakt worden door grondwater opgeheven. In het bestaande bebouwd gebied wordt verwacht dat het voornamelijk grondwatertechnische maatregelen zullen zijn, die minimaal onderhoud vereisen. Daar waar transport- en drainageleidingen zijn aangelegd kunnen particulieren een aansluiting aanvragen om hun overtollig grondwater af te voeren. Zover als mogelijk worden de aanwezige grondwaterkansen benut. De aanpak van bouwtechnische maatregelen zijn het meest duurzaam en hebben derhalve de voorkeur. Zij zijn toegepast bij nieuwbouw. In landelijk gebied wordt een strak peilbeheer alleen nog op die plaatsen toegepast waar het functioneel wordt vereist. 28 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

29 GRP Bloemendaal Relaties watertaken zorgplichten stedelijk afval-, regen- en grondwater Streefbeeld waterketen Doelstellingen grondwatersysteem De gemeente draagt zorg voor de ontwatering van het openbaar gebied. In gebieden met horizontale drainage kan de particulier eigenaar hierop aansluiten. Het huidige systeem van een aantal deepwells wordt geoptimaliseerd. Hiertoe wordt een praktijkproef gehouden en een analyse gemaakt. Mogelijkheden voor het vervangen van andere deepwells door horizontale drainage zijn in beeld gebracht. De eerste vervanging van deepwells is daar waar mogelijk in gang gezet. De bestrijding van grondwateroverlast door horizontale drainage is daar waar nodig geïntensiveerd. Bij de aanleg van (civieltechnische) werken worden standaard aanpassingen aan het ontwateringstelsel meegenomen. In nieuwbouwprojecten en bij ingrijpende verbouwingen wordt grondwaterneutraal gebouwd door het toepassen van bouwtechnische maatregelen. De stimuleringsregeling bouwtechnische maatregelen wordt geëvalueerd en zonodig voortgezet. Nagegaan wordt of de eis voor grondwaterneutraal bouwen in de bouwverordening voor grootschalige nieuwbouw kan worden ingepast. Een grondwaterloket ter registratie van vragen, klachten en ideeën wordt opgezet. Regenwater dat op verhard oppervlak valt (openbaar en particulier) wordt in toenemende mate afgekoppeld van de riolering. Waar mogelijk wordt, in samenhang met rioolvervanging, het regenwater van openbaar oppervlak (wegen) afgekoppeld en geïnfiltreerd in de bodem. Particulieren worden gestimuleerd om regenwater te laten infiltreren in de bodem of af te voeren naar het oppervlaktewater. Infiltratie van regenwater vindt alleen plaats indien dit mogelijk is (geen grondwateroverlast veroorzakend). Vuilemissie door overstorten vanuit het rioleringssysteem wordt zoveel mogelijk beperkt. Indien mogelijk wordt in plaats van de bouw van een bergbezinkbassin voor het voldoen aan de basisinspanning, gericht verhard oppervlak afgekoppeld. Doelstellingen waterketen Opstellen van beleid ter bevordering afkoppelen en infiltratie regenwater bij particulieren. Onderzoek naar mogelijkheden gifvrij onkruidbeheer en minimalisatie bemesting van groenvoorzieningen. Onderzoek naar ondoelmatige inzameling van afvalwater en kansen om dit te verhelpen. Uitvoering stimuleringsregeling toepassen van regentonnen bij particulieren. Per jaar wordt een deel van het openbaar verhard oppervlak afgekoppeld waarvan het regenwater wordt geïnfiltreerd. De werkzaamheden worden tegelijkertijd met rioolvervanging uitgevoerd. Het doel is om tot en met ,2 ha en van ha af te koppelen. Particulieren worden gestimuleerd hun dakvlakken af te koppelen en het regenwater te laten infiltreren in de bodem of af te voeren naar het oppervlaktewater. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

30 Relaties watertaken Bloemendaal GRP zorgplichten stedelijk afval-, regen- en grondwater Wet- en regelgeving Europese Kaderrichtlijn Water De Kaderrichtlijn Water (KRW) is er op gericht de kwaliteit van watersystemen te verbeteren, onder meer door lozingen aan te pakken, op Europees niveau. Verder is het de bedoeling het duurzaam gebruik van water te bevorderen en de verontreiniging van grondwater aanzienlijk te verminderen. Naast een verbetering van de waterkwaliteit is het streven ook de Europese waterwetgeving te harmoniseren, uiterlijk in De KRW stelt voor alle wateren een hoge ecologische en kwaliteitsdoelstelling. Met name voor wateren met verhoogde natuurdoelstellingen kan verwacht worden dat nog grote inspanningen geleverd moeten worden. Europese richtlijn behandeling van stedelijk afvalwater Deze richtlijn heeft tot doel het milieu te beschermen tegen de nadelige gevolgen van de lozingen van stedelijk afvalwater en van het afvalwater van bepaalde bedrijfstakken. Nationaal Bestuursakkoord Water De twee belangrijkste elementen uit het NBW betreffen: de noodzaak dat gemeenten in samenwerking met het waterschap een waterplan opstellen, mits sprake is van waterknelpunten; de stedelijke wateropgave op korte termijn wordt ingevuld door de gemeente samen met het waterschap, zodat de burger ook in extreme situaties droge voeten wordt gegarandeerd. Nationaal Milieubeleidsplan (NMP4) In het Nationaal Milieubeleidsplan 4 staan de hoofdzaken van het milieubeleid van het rijk. Het plan hanteert verschillende beginselen voor het milieubeleid: preventie (voorkomen van nadelige gevolgen); voorzorg (uitgaan van maximaal risico); bestrijding aan de bron; de vervuiler betaalt; ALARA (zo laag als in redelijkheid mogelijk is). Het milieubeleid is een instrument om emissie uit diffuse bronnen te reduceren en geeft de randvoorwaarden voor emissies vanuit het rioolstelsel. Provinciaal Waterplan In het Provinciaal Waterplan schets de provincie haar beleid voor grond- en oppervlaktewater. Dit omvat de waterbodem. Kwaliteit, kwantiteit en de op water betrekking hebbende ecologie. Ruimtelijke ordening Bestemmingsplannen zijn een belangrijk instrument om randvoorwaarden voor duurzaam waterbeheer juridisch vast te leggen. In de waterparagraaf moeten ook de riolerings- en zuiveringstechnische werken zijn opgenomen. Waar nodig moet ook voldoende ruimte voor deze werken worden gereserveerd. 30 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

31 GRP Bloemendaal Relaties watertaken zorgplichten stedelijk afval-, regen- en grondwater Waterbeheersplan Rijnland Het Hoogheemraadschap van Rijnland heeft het NBW en de KRW naar beleid vertaalt onder de noemer: voldoende water; gezond water; veiligheid tegen overstromingen. Wet milieubeheer Lozingen op de riolering worden op basis van de Wet milieubeheer geregeld. Bij Wet milieubeheercontroles bij bedrijven, moet ook de rioleringscomponent worden meegenomen. Wet verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken De wet, ook wel Wet gemeentelijke watertaken genoemd, voorziet ondermeer in een splitsing van de oorspronkelijke in de Wet milieubeheer (Wm) geregelde zorgplicht voor de inzameling en het transport van afvalwater in twee afzonderlijke zorgplichten. Daarbij beperkt de zorgplicht in de Wm zich tot de inzameling en transport van stedelijk afvalwater. In de Wet op de waterhuishouding (Wwh) wordt de zorgplicht voor gemeenten met betrekking tot afvloeiend regenwater opgenomen. Daarnaast wordt een nieuwe zorgplicht voor gemeenten in de Wwh opgenomen voor het in openbaar gebied treffen van maatregelen teneinde structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken, voor zover het treffen van die maatregelen doelmatig is en niet tot de zorg van het waterschap of de provincie behoort. Door een nieuwe heffingsbevoegdheid in de Gemeentewet kunnen de kosten die met de gemeentelijke wateropgave gepaard gaan worden verhaald. Gemeenten krijgen de mogelijkheid om bij verordening regels te stellen aan het lozen van regen- en grondwater. Gemeenten moeten naast de bestaande planverplichting voor de inzameling en transport van afvalwater in het verbrede GRP aandacht besteden aan hun zorgplicht voor grond- en regenwater (artikel 4.22 Wm). Wet verontreiniging oppervlaktewateren Doel van de Wet verontreiniging oppervlaktewateren (Wvo) is het tegengaan en voorkomen van verontreiniging van het oppervlaktewater. Het zonder vergunning lozen van afvalstoffen, verontreinigende en schadelijke stoffen op oppervlaktewater is verboden. Lozingen vanuit de riolering zijn vergunningplichtig Overleg met andere overheden Het GRP biedt waarborgen voor de externe afstemming met samenhangende taken van ander overheden zoals het waterkwaliteits- en kwantiteitsbeheer door het Hoogheemraadschap van Rijnland. Het overleg met het hoogheemraadschap verbreed zich tegenwoordig met aspecten als Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

32 Relaties watertaken Bloemendaal GRP zorgplichten stedelijk afval-, regen- en grondwater de uitvoering van het Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW), de implementatie van de Rijksvisie waterketen en de Beleidsbrief regenwater en riolering en de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). De waterkwaliteitswensen waaraan het watersysteem in 2015 vanuit de KRW moet voldoen, moeten vóór 2009 in beeld zijn gebracht. Op gemeentelijk niveau kan het nodige gedaan worden om de doelstellingen van de KRW te halen. De gemeente heeft immers invloed op de puntbronnen (riool- en regenwateroverstorten) en op de diffuse bronnen (gebruik bouwmaterialen) in het stedelijk gebied. Ook de mate van scheiding van afval- en regenwater en de afvoer van overtollig grondwater kan van invloed zijn op de waterkwaliteit. Het GRP is, voor vaststelling in de gemeenteraad, voor commentaar toegezonden aan de in de Wet milieubeheer genoemde instanties. De opmerkingen en aanbevelingen op het concept-grp zijn: Hoogheemraadschap van Rijnland (zie Bijlage N pagina 165) Rijnland merkt op dat er nog een inspanning moet worden geleverd om aan de basisinspanning en het waterkwaliteitsspoor te voldoen en dat het terugdringen van vuiluitworp uit overstorten de aandacht blijft vragen. Na uitvoering van de in dit GRP opgevoerde projecten wordt in 2010 aan de basisinspanning voldaan. Maatregelen om aan het waterkwaliteitsspoor te voldoen worden in overleg met het hoogheemraadschap bepaald. Een en ander is afhankelijk van de resultaten van het door Rijnland in uitvoering zijnde meetprogramma waarbij de werkelijke waterkwaliteit wordt gemeten. Voor het realiseren van de ambitie op het gebied van afkoppelen bij particulieren is het opstellen van een regenwaterverordening te overwegen. Rijnland kan en wil hier indien gewenst een bijdrage leveren. Bloemendaal moet het afkoppelbeleid voor particulieren nog vorm geven. Het opstellen van een regenwaterverordening komt hierbij aan de orde. Rijnland zal worden gevraagd haar expertise op dit vlak in te zetten. Tot slot merkt Rijnland op dat het structurele personeelstekort de realisatie van de in dit plan beschreven ambities in gevaar kan brengen. Deze opmerking is terecht. De raad wordt dan ook verzocht bij vaststelling van dit GRP de formatie voor de duur van dit GRP tijdelijk met 1 f.t.e. uit te breiden. provincie Noord-Holland (zie Bijlage O pagina 167) De provincie vindt het jammer dat Bloemendaal nog geen werkend klachtensysteem heeft. Zij verwachten dat dit wordt opgezet om de resterende informatie over het systeem te verzamelen en de transparantie in de communicatie met de bewoners te verhogen. De invoering van een gemeentebreed meldingensysteem wordt afgewacht. 32 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

33 GRP Bloemendaal Relaties watertaken zorgplichten stedelijk afval-, regen- en grondwater Verder vraagt de provincie zich af of de particulier zich voldoende bewust is van het feit dat hij in principe zelf verantwoordelijk is voor het regenwater op zijn perceel. Voor de particulier verandert er in principe niet zo veel. Afkoppelen wordt niet verplicht, dus de bestaande afvoer van regenwater naar het hoofdriool blijft gehandhaafd. Het te ontwikkelen afkoppelbeleid voor particulieren wordt stimulerend van opzet. Bij nieuwbouw wordt wel volgens de nieuwe verantwoordelijkheid een afweging gemaakt. Hier wordt in principe niet aangekoppeld als het regenwater op eigen terrein verwerkt kan worden (infiltratie in de bodem of afvoer naar oppervlaktewater). Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

34

35 GRP Bloemendaal Evaluatie 4 Evaluatie 4.1 Evaluatie rioleringszorg Planperiode vorige GRP (2007) De speerpunten voor de rioleringszorg voor de planperiode van het vorige GRP waren: verbeteren functioneren gemengde riolering; verkrijgen inzicht in werkelijk functioneren riolering; onderhoud rioleringsobjecten voortzetten. Verbeteren functioneren gemengde riolering Om het inzicht in het functioneren van de riolering te verbeteren is in 2005 gestart met het actualiseren van de diverse rioolberekeningen in één Basisrioleringsplan (BRP) voor alle vier de kernen. De opstelling van dit BRP was in principe begin 2006 al afgerond, maar op verzoek van het hoogheemraadschap vindt nog een optimalisatie plaats. Aangezien tussen de stelsels van Bloemendaal en Haarlem uitwisseling plaatsvindt, zijn de basisrioleringsplannen van beide gemeenten op elkaar afgestemd (worden als één geheel stelsel doorgerekend). Daarnaast heeft de gemeente in samenwerking met het Hoogheemraadschap van Rijnland een gemeentelijk waterplan opgesteld. Binnen deze opdracht is ook een afkoppelkansenkaart [referentie 3] gemaakt. Verder heeft de gemeente in het kader van het BRP laten onderzoeken of aan de emissie-eisen van het hoogheemraadschap (de basisinspanning) kan worden voldaan door het afkoppelen van verhard oppervlak van de riolering. Dit wordt in het BRP verwerkt. Hoewel de opstelling van het BRP [referentie 4] nog niet is afgerond kunnen wel de belangrijkste conclusies met betrekking tot de gestelde criteria uit het GRP worden aangegeven; dit zijn: Inzameling en transport van afvalwater De geïnstalleerde pompcapaciteiten voldoen aan de gestelde maatstaf. De verloren berging in het stelsel voldoet aan de gestelde maatstaf. De ledigingstijden van de rioolstelsels voldoen aan de gestelde maatstaf. Hydraulisch functioneren De resultaten van de hydraulische berekeningen laten zien dat voor de situatie 2007 op een aantal locaties water-op-straat optreedt bij de ontwerpbuien 07 en 08. In de praktijk wordt geen wateroverlast geconstateerd met uitzondering van de locatie Kinheimweg. Hiervoor worden verbeteringsmaatregelen voorgesteld. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

36 Evaluatie Bloemendaal GRP Voor de overige gevoelige locaties bestaat geen aanleiding hydraulische verbeteringsmaatregelen te treffen. Wel wordt aanbevolen het functioneren in de praktijk van de gevoelige locaties kritisch te monitoren. Vuilemissie De resultaten van de emissieberekeningen (concept BRP) laten zien dat in de huidige situatie de vuilemissie vanuit het gemengde rioolstelsel niet voldoet aan het emissiespoor (basisinspanning). Verbeteringsmaatregelen zijn daarom noodzakelijk. Toetsing aan het waterkwaliteitsspoor laat zien dat in zowel Aerdenhout als Bloemendaal er een aanvullende emissiereductie nodig is. Omdat er zowel bij de gemeente Haarlem als Bloemendaal twijfel bestaat over het in de praktijk optreden van een knelpunt in de waterkwaliteit van de Houtvaart is met Rijnland is afgesproken dat zij in 2008 eerst gaan meten. Voorstellen voor het oplossen van het knelpunt bij de overstort aan het Veen en Duinpad wachten op een nieuwe waterkwaliteitstoetsing na de kalibratie van het gecombineerde rioleringsmodel (Haarlem Bloemendaal). Het Hoogheemraadschap van Rijnland is eind 2007 gestart met de bouw van het rioolgemaal Aerdenhout. Dit gemaal dat tevens dient voor het verpompen van het effluent uit de gemeente Zandvoort, transporteert het afvalwater uit de kern Aerdenhout rechtstreeks naar de rioolwaterzuivering in de Waarderpolder. In de loop van 2008 kan het stelsel van Aerdenhout worden losgekoppeld van het stelsel van de gemeente Haarlem. Gelijktijdig met de bouw van het gemaal wordt een bergbezinkbassin (BBB) gebouwd met een overstort op de Houtvaart. Na de ingebruikname van deze voorziening kunnen de drie bestaande overstorten op de Houtvaart ter hoogte van het Goudsbloemplein, de Zandvoorterweg en de De Waal Malefijtlaan worden dichtgezet. Gelijktijdig met de rioolvervanging in de Julianalaan is een verbindingsriool in de Willem de Zwijgerlaan in Overveen aangelegd. Het stedelijk afvalwater kan hierdoor eerder het bergbezinkbassin in het Kennemerpark bereiken waardoor de kans van water op straat in de omgeving van de Vrijburglaan wordt verminderd. Verkrijgen inzicht in werkelijk functioneren riolering In het meetplan [referentie 5] is opgenomen dat door middel van monitoren inzicht wordt verkregen in de verdeling van de overstortingshoeveelheden over de overstorten en randvoorzieningen. In 2007 is bij de overstorten achter drie randvoorzieningen registratieapparatuur geplaatst waarmee overstortingsfrequenties en -hoeveelheden worden geregistreerd. Ook zijn twee regenmeters geplaatst (Overveen en Vogelenzang) om doorlopend neerslaghoeveelheden te registreren. Hierdoor wordt het mogelijk een relatie te leggen tussen de neerslagintensiteit en het functioneren van de riolering. Onderhoud rioleringsobjecten voortzetten In 2007 is het onderhoud aan de riolen en andere rioleringsobjecten voortgezet. Er is 11,748 km riolering gereinigd (Aerdenhout); 36 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

37 GRP Bloemendaal Evaluatie Gecombineerd met de rioolreiniging is de riolering geïnspecteerd (t.v.- camera) en zijn de inspectieresultaten verwerkt in het rioolbeheersysteem; 19 pompen van het drukrioleringssysteem zijn vervangen of gereviseerd; 33 besturingskasten / schakelautomaten van het drukrioleringssysteem zijn vervangen; 1 spoelpomp van een bergbezinkbassin is vervangen; Project Zandvoorterweg: m riolering vervangen; m infiltratieriool aangelegd; m 2 verhard oppervlak afgekoppeld; Project Huyghens Backerlaan / J.P. Thijsselaan: m riolering vervangen; m infiltratieriool aangelegd; m 2 verhard oppervlak afgekoppeld; Project Boekenroodeweg: m riolering vervangen; m riolering aangelegd; Project Julianalaan / Willem de Zwijgerlaan: m riolering vervangen; m drainage aangelegd; m drainageafvoerleiding aangelegd; Project Rustenburgherweg: - 94 m riolering vervangen; Project gemaal Aerdenhout in uitvoering ( 07 08): - bouw hoofdgemaal; - bouw bergbezinkbassin BBB (625 m 3 ); Project Zeeweg in uitvoering ( 07 08): m riolering vervangen; m riolering aanleggen; m regenwaterriool aanleggen; m infiltratieriool aanleggen; Bij dit project komen het regenwaterriool en het infiltratieriool gedeeltelijk in beheer en onderhoud bij de provincie Noord-Holland. 4.2 Evaluatie grondwaterzorg De Tweede Kamer heeft op 15 februari 2007 en de Eerste Kamer op 26 juni 2007 de Wet verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken aangenomen. De wet regelt onder andere de nieuwe zorgplicht voor gemeenten om maatregelen in het openbaar gebied te treffen om de structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming te voorkomen of te beperken. De wet is op 1 januari 2008 in werking getreden. Bloemendaal heeft deze zorgplicht in feite al aan het einde van de vorige eeuw op zich genomen. Destijds is de drinkwaterwinning van PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland in de Kennemerduinen en de binnenduinrand geleidelijk beëindigd. De gemeente heeft toen tal van drainagesystemen aan moeten leggen om de hiermee samenhangende stijging van de grondwaterstand te compenseren. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

38 Evaluatie Bloemendaal GRP Leidraad riolering A2500 Grondwaterregime De gemeente streeft een ontwateringsdiepte van 70 cm in het bewoonde openbare terrein en van 50 cm onder sportvelden en groenvoorzieningen na. De ontwateringsdiepte is de minimale afstand tot de Gemiddelde Hoogste Grondwaterstand (GHG) en het maaiveld. Om de grondwaterstand in een structurele maat tot uitdrukking te brengen wordt uitgegaan van de Gemiddeld Hoogste Grondwaterstand (GHG) en de Gemiddeld Laagste Grondwaterstand (GLG). Uitgangspunt bij de berekening hiervan is een tijdreeks met grondwaterstanden, waargenomen rond de 14 e en de 28 e van de maand. Per hydrologische zomer (april t/m september) en winter (oktober t/m maart) worden de drie hoogste en de drie laagste grondwaterstanden gemiddeld. Dit resulteert in respectievelijk de HG3 en de LG3. Het gemiddelde van de HG3 en LG3 over een reeks van acht jaar geeft de GHG en GLG Voorafgaande periode (2007) In het vorige GRP is geen aparte grondwaterparagraaf opgenomen. In deze paragraaf wordt aangegeven wat er de afgelopen periode is gedaan om een goede grondwaterzorg te kunnen bieden. Verbeteren functioneren drainage Om het inzicht in het functioneren van de drainage te verbeteren zijn in de diepdrainagegemalen aangesloten op het bestaande telemetriesysteem van de rioolgemalen. Hierdoor wordt het mogelijk de werking van de diepdrainagesystemen te monitoren. Storingen aan pompen worden direct doorgemeld aan het bedrijf dat de pompen voor ons onderhoudt. In is onderzoek verricht naar het functioneren van het drainagesysteem in Aerdenhout. De drainagecapaciteit in de Clematislaan, Distellaan, Teding van Berkhoutlaan en Zonnebloemlaan is onvoldoende. Verbeteringsmaatregelen zijn daarom noodzakelijk. Welke maatregelen het meest effectief zijn wordt momenteel onderzocht. 38 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

39 GRP Bloemendaal Evaluatie Uit peilingen in het grondwatermeetnet blijkt dat de grondwaterstanden in de omgeving van het Kinheimpark, delen van Overveen, Duin en Daal en rond de Schaepmanlaan en Alberdinck Thijmlaan regelmatig te hoog staan. Een aanvullende studie is noodzakelijk om te bepalen welke verbeteringsmaatregelen hier getroffen kunnen worden. De provincie Noord-Holland moet de bemaling van het duinmeer bij restaurant De Bokkedoorns aan de Zeeweg te Overveen beëindigen. Voor deze bemaling wordt geen vergunning (Natuurbeschermingswet) meer verleend. Dit heeft een locale verhoging van de grondwaterstand tot gevolg. De kelder van het restaurant wordt hierdoor onbruikbaar. De ruimte is inmiddels bovengronds gecompenseerd. De provincie treft afzonderlijke maatregelen bij de manege. Het gemeentelijke grondwatermeetnet bestaande uit 286 peilbuizen en 27 peilschalen wordt twee maal per maand bemeten. De gegevens worden verwerkt in een gemeentelijke database. Bij 20 peilbuizen wordt vier maal per maand gepeild. Het betreft peilbuizen die een signaalfunctie hebben voor de instellingen van de diepdrainagesystemen. Onderhoud drainageobjecten In 2007 is het onderhoud aan de drainage voortgezet. Er is 13 km drainageleiding gereinigd. Er zijn 43 stuks diepdrainagepompen gereinigd Er is ongeveer 500 m duiker in het afwateringstracé gereinigd. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

40

41 GRP Bloemendaal Gewenste situatie 5 Gewenste situatie 5.1 Inleiding 5.2 Doelen In dit hoofdstuk wordt het toetsingskader voor de gemeentelijke watertaken gegeven. Wat willen we; en hoe doen we dat? Daarvoor zijn doelen benoemd en zijn daar eisen en maatstaven aan gekoppeld. Hiermee wordt invulling gegeven aan de kwaliteit van de riolerings-, regenwater- en grondwaterzorg. De Wet milieubeheer schrijft voor dat de gemeente de plicht heeft te zorgen voor de bestaande en toekomstige inzameling en transport van stedelijk afvalwater. De Wet op de waterhuishouding legt de zorg voor een doelmatige inzameling van het afvloeiend regenwater bij gemeenten, dit voor zover van degene die zich daarvan wil ontdoen, redelijkerwijs niet kan worden gevergd het afvloeiende regenwater in de bodem of in het oppervlaktewater te brengen. De zorg voor het in openbaar gemeentelijk gebied treffen van maatregelen teneinde structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken, wordt eveneens in de Wet op de waterhuishouding geregeld. De wettelijke taken De gemeente is verantwoordelijk voor de kwaliteit van de openbare ruimte en het woon- en leefmilieu. De voorzieningen voor stedelijk afvalwater, regen- en grondwater dragen daaraan bij. Ze kunnen maatschappelijke belangen waarborgen zoals: bescherming van de volksgezondheid: de gemeente verwijdert het stedelijk afvalwater uit de directe leefomgeving; droge voeten: door de inzameling en verwerking van regenwater (en mogelijk grondwater) verwijdert de gemeente water uit de bebouwde omgeving; schoon water en een schone bodem: door de aanleg van voorzieningen voorkomt de gemeente dat ongezuiverd stedelijk afvalwater of verontreinigd regenwater op of in de bodem of het oppervlaktewater terechtkomt. Naast de gemeentelijke taken en verantwoordelijkheden op watergebied is de invulling van deze maatschappelijke belangen uiteraard afhankelijk van de taken van andere overheidslichamen. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

42 Gewenste situatie Bloemendaal GRP De doelen van de gemeentelijke watertaken zijn gebaseerd op de nieuwe wettelijke formuleringen voor de zorgplichten in de Wet verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken. De doelen zijn: Doel 1. Doel 2. subdoel a. subdoel b. Doel 3. Doel 4. Doel 5. zorgen voor inzameling van stedelijk afvalwater; zorgen voor transport van stedelijk afvalwater; waarbij: ongewenste emissies naar oppervlaktewater, bodem en grondwater worden voorkomen; geen overlast voor de omgeving wordt veroorzaakt (in de breedste zin van het woord) zorgen voor inzameling van regenwater (voor zover niet door particulier); zorgen voor verwerking van ingezameld regenwater; zorgen dat (voor zover mogelijk) het grondwater de bestemming van een gebied niet structureel belemmert. Doel 1 en 2: zorgen voor inzameling en transport van stedelijk afvalwater De eerste twee doelen hebben betrekking op de wettelijke verplichting om stedelijk afvalwater in te zamelen en te transporteren. De Wm voegt hier aan toe: Te realiseren door middel van een openbaar vuilwaterriool. Hiervan kan worden afgeweken indien blijkens het GRP eenzelfde graad van milieubescherming wordt bereikt. Gedeputeerde Staten kunnen in onrendabele situaties ontheffing verlenen van de inzamelplicht. Hiervoor heeft de provincie Noord-Holland een ontheffingenbeleid vastgesteld. Subdoel a: ongewenste emissies naar oppervlaktewater, bodem en grondwater worden voorkomen Dit doel heeft betrekking op de relatie tussen het functioneren van de riolering en de kwaliteit van het oppervlakte, de bodem en het grondwater. De maatstaven hiervoor worden opgelegd door derden. Het betreft eisen aan de vuiluitworp vanuit de riolering naar oppervlaktewater en lekkage naar bodem en grondwater. Bij dit doel wordt tevens aandacht besteed aan bestrijding bij de bron. Wanneer de lozingen en de daarin voorkomende afvalstoffen worden teruggedrongen, wordt het oppervlaktewater minder belast. Subdoel b: geen overlast voor de omgeving wordt veroorzaakt (in de breedste zin van het woord) Dit doel heeft betrekking op andere overlast dan wateroverlast, zoals overlast door het uitvallen van rioolgemalen, stankproblemen, instortingen van slechte riolen met mogelijke wegverzakkingen en overlast door werkzaamheden aan de riolering. Doel 3 en 4: zorgen voor inzameling en verwerking van regenwater Het derde en vierde doel gaan over de inzameling en verwerking van regenwater; deze zorgplicht staat in de Wet op de waterhuishouding. 42 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

43 GRP Bloemendaal Gewenste situatie Het is niet vanzelfsprekend dat de gemeente al het regenwater inzamelt. De wet hanteert hierbij de term doelmatig vanuit de gedachte dat de particulier in eerste instantie zélf verantwoordelijk is voor het regenwater dat op zijn perceel valt. Als hij regenwater goed in de bodem of het oppervlaktewater kwijt kan, hoeft de gemeente dit niet in te zamelen. De gemeente heeft in het gemeentelijke waterplan [referentie 6] een visie neergelegd met betrekking tot de vraag van welk regenwater we ons willen ontdoen en welk regenwater zonder verdere behandeling kan infiltreren in de bodem. Doel 5: zorgen dat (voor zover mogelijk) het grondwater de bestemming van een gebied niet structureel belemmert Het vijfde doel omvat de zorgplicht voor het in het openbaar gemeentelijk gebied treffen van maatregelen teneinde structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken, voor zover het treffen van die maatregelen doelmatig is en niet tot de zorg van het waterschap of de provincie behoort. Ook deze zorgplicht staat in de Wet op de waterhuishouding. Net als bij de regenwaterzorgplicht geldt hier dat de particulier een eigen verantwoordelijkheid heeft. Overtollig grondwater dat de particulier redelijkerwijs niet zelf kan afvoeren, moet hij kwijt kunnen bij de gemeente, mits dit doelmatig is. De doelmatigheidsafweging ligt bij de gemeente. Daarbij moet de gemeente zelf ongewenste beïnvloeding van de grondwaterstand door het uitvoeren van activiteiten zoveel mogelijk voorkomen. 5.3 Functionele eisen, maatstaven en meetmethoden Om te kunnen toetsen of de doelen worden gehaald, zijn functionele eisen en bijbehorende maatstaven opgesteld, deze zijn opgenomen in Bijlage E (pag. 129). In hoofdstuk 6 vindt de toetsing aan deze maatstaven plaats. Opmerking: genoemde Bijlage E heeft alleen betrekking op de riolering. Voor de grondwaterzorg zijn functionele eisen en maatstaven nog in ontwikkeling. Meetmethoden Om de huidige situatie te toetsen aan de maatstaven, kunnen in sommige gevallen meerdere meetmethoden worden gehanteerd. Hierbij is er onderscheid tussen theoretische en praktische methoden. Het is van belang de bij de toetsing gebruikte meetmethode vast te leggen om een eenduidige en reproduceerbare toetsing te krijgen. In de module Doelen, functionele eisen, maatstaven en meetmethoden van de Leidraad Riolering wordt voor een aantal maatstaven een mogelijke meetmethode aangegeven. 5.4 Voorwaarden voor effectief beheer De rioleringsbeheerder moet een aantal voorwaarden scheppen om een doelmatige inzameling en transport te kunnen realiseren. Wanneer niet aan die voorwaarden wordt voldaan, is een effectieve besturing niet mogelijk en kan de doelmatigheid van de inzameling en het transport niet worden gewaarborgd. Hier ligt ook een relatie met de eis uit de Wet milieubeheer Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

44 Gewenste situatie Bloemendaal GRP (artikel 4.22) dat bekend moet zijn wat er aan rioleringsvoorzieningen aanwezig is en in welke staat zij verkeren. Ook deze voorwaarden zijn in Bijlage E (pag 129) opgenomen. 44 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

45 GRP Bloemendaal Huidige situatie en toetsing 6 Huidige situatie en toetsing 6.1 Inleiding Wat hebben we nu aan riolering, regenwatervoorzieningen en drainage en hoever staan we van de doelen af? In dit hoofdstuk wordt de huidige situatie getoetst. We maken daarbij een duidelijk onderscheid tussen stedelijk afvalwater, regen- en grondwater. De onderwerpen worden in afzonderlijke paragrafen beschreven. 6.2 Stedelijk afvalwater Toetsing vormt het uitgangspunt voor het bepalen van de benodigde maatregelen in hoofdstuk 7. De huidige situatie is bepaald op basis van: het GRP en het GRP 2007 en de op grond daarvan uitgevoerde onderzoeken; beschikbare informatie over het functioneren van de riolering; de in het rioleringsbeheersysteem opgenomen gegevens van riolen, putten en inspecties. Per paragraaf zal het bijbehorende doel en/of de functionele eis worden genoemd Nog niet aangesloten bebouwing Bijbehorende doelen: Inzameling en transport van stedelijk afvalwater; doelen 1 en 2. Niet aangesloten bestaande bebouwing Het beleid is gericht op het voorkomen van ongezuiverde lozingen van afvalwater in de bodem of op oppervlaktewater. Per zijn alle percelen (7.022 woningen en 363 nietwoningen) op de riolering aangesloten. Hiervan lozen 11 percelen hun vuilwater op een IBA en 12 percelen hebben een eigen voorziening (septic tank / gierkelder). Rijnland en de provincie zijn hiermee akkoord. Het aansluitpercentage is 100%. Aan te sluiten nieuwe bebouwing Naar verwachting zullen er in Bloemendaal tot en met 2010 circa 400 woningen worden gebouwd (Park Brederode en Park Tetrode). Afvloeiend regenwater zal worden gescheiden van vuilwater. Per nieuwbouwlocatie zal worden bepaald wat het beste vuilwater- en regenwatersysteem is, rekening houdend met de stand der techniek van dat moment. Duurzaamheid is hierbij een leidend begrip. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

46 Huidige situatie en toetsing Bloemendaal GRP Conclusie 1: De gemeente voldoet in 2008 aan de eis voor inzameling van stedelijk afvalwater (1a). Riolering is daarmee een algemene basisvoorziening Afvoer en behandeling van stedelijk afvalwater Bijbehorende doelen: Inzameling en transport van stedelijk afvalwater; doelen 1 en 2. Het stedelijk afvalwater uit de kernen Bloemendaal, Overveen en Aerdenhout wordt getransporteerd naar de afvalwaterzuiveringsinrichting (AWZI) Haarlem Waarderpolder. Nu nog lozen deze drie kernen rechtstreeks op het rioleringsstelsel van Haarlem bij verschillende overnamepunten op de gemeentegrens. Vanaf eind 2008 zal het afvalwater uit de kern Aerdenhout rechtstreeks naar de zuivering worden verpompt. Het afvalwater uit de kern Vogelenzang wordt via de riolering van de gemeente Bennebroek getransporteerd naar de AWZI Zwaanshoek. Bij elf percelen wordt het afvalwater lokaal in IBA s gezuiverd. Het beheer en onderhoud van deze systemen (eigendom gemeente) berust bij de gemeente. Twaalf percelen hebben een eigen voorziening (septic tank / gierkelder). Het beheer en onderhoud berust bij de betreffende eigenaren. Waar mogelijk wordt in toenemende mate afvloeiend regenwater gescheiden van vuilwater en in de bodem geïnfiltreerd of via oppervlaktewater afgevoerd. Conclusie 2: De gemeente voldoet aan de eisen voor inzameling en transport van stedelijk afvalwater Overzicht van aanwezige voorzieningen Voorwaarde voor effectief beheer. De gegevens van de vrijvervalriolering zijn opgenomen in een rioleringsbeheersysteem. Het gegevensbestand is anno 2007 volledig op orde. Juiste gegevens zijn voor adequaat beheer erg belangrijk. Revisiegegevens ouder dan zes maanden zijn in de bestanden verwerkt. 46 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

47 GRP Bloemendaal Huidige situatie en toetsing Er is een kleine 120 km riolering aanwezig, die als volgt is onder te verdelen: Vrijvervalsysteem: gemengd 90,574 km gescheiden dwa 2,518 km subtotaal vrijverval 93,092 km Mechanische riolering: drukleiding 20,372 km Persleiding: 5,219 km TOTAAL RIOLERING 118,683 km 3 Overstorten zijn uitgerust met een bergbezinkvoorziening met een gezamenlijke bergingsinhoud van m 3 ; Er is op het gemengd stelsel 160 ha verhard oppervlak aangesloten; hiervan is 48% dakoppervlak; Per is in bestaand stedelijk gebied 24 ha verhard oppervlak afgekoppeld / niet aangekoppeld (13%); Het aantal straat- en trottoirkolken bedraagt circa stuks; In totaal zijn 10 rioolgemalen (dit zijn de grotere gemalen) met 19 pompen in beheer bij de gemeente (het Hoogheemraadschap van Rijnland heeft 1 gemaal in beheer); Tot het druksysteem behoren naast de druk en inzamelleidingen in totaal 134 pompunits (dit zijn de kleine gemalen bij woningen); De oudste vrijvervalriolen dateren van (13 km); circa 55% van de lengte riolering is aangelegd na 1970; In totaal zijn percelen op de riolering aangesloten (inclusief IBA); Twaalf percelen hebben een eigen voorziening. In Figuur 2 is de leeftijdsopbouw van de vrijvervalriolering grafisch weergegeven (stand medio 2007). Totale lengte 93,092 km lengte in km ,026 15,798 13,425 11,355 9,054 9,575 8,864 7,203 0, aanlegperioden Figuur 2 Aanlegperioden vrijvervalriolering Conclusie 3: De gegevens van de riolering zijn opgeslagen in het rioleringsbeheersysteem en daarmee eenvoudig toegankelijk. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

48 Huidige situatie en toetsing Bloemendaal GRP Toestand van objecten Voorwaarde voor effectief beheer. Planmatig rioleringsbeheer is alleen mogelijk met kennis over de toestand en het functioneren van de riolering. Naast onderzoek naar het functioneren als geheel moet een beheerder onderzoek laten doen naar de toestand van de objecten waaruit de riolering is opgebouwd. Van de inspecteerbare riolen is tot nu toe (1993 t/m 2007) ruim 84% geïnspecteerd (tv inspectie vanuit de leiding). De waarnemingen zijn beschreven volgens het standaard classificatiesysteem. Dit classificatiesysteem is vastgelegd in NEN 3399 (2004) en is gebaseerd op het Europese classificatiesysteem volgens NEN - EN Bij de inspectie wordt gekeken naar 27 verschillende toestandsaspecten die zijn onderverdeeld in de hoofdgroepen waterdichtheid, stabiliteit en afstroming (zie Bijlage K pag. 159). De waarnemingen worden in vijf klassen verdeeld waarbij klasse 1 aangeeft dat het toestandsaspect niet of in zeer geringe omvang is waargenomen. Klasse 5 geeft aan dat het toestandsaspect in maximale omvang is waargenomen. 19% 34% 47% voldoende waarschuwing ingrijpen Figuur 3 Resultaten leidinginspecties Uit de inspecties van het stelsel (zie Figuur 3) blijkt dat bij circa 19% van de geïnspecteerde riolen sprake is van een ingrijpmaatstaf. Dit ingrijpen houdt echter niet altijd in dat het riool in zijn geheel moet worden vervangen. In veel gevallen kan een ingrijpmaatstaf door renovatie of een plaatselijke reparatie op goedkope wijze worden verholpen. De keuze voor reparatie of complete vervanging is mede afhankelijk van andere activiteiten in de 48 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

49 GRP Bloemendaal Huidige situatie en toetsing openbare ruimte. Als het enigszins mogelijk is worden rioleringswerken gecombineerd met wegwerkzaamheden of herinrichting van een gebeid. Bij 47% van de geïnspecteerde riolen is een waarschuwingsmaatstaf aangetroffen; ze voldoen wel aan de eisen maar moeten in de gaten gehouden worden. Bij de overige 34% zijn geen bijzonderheden waargenomen. Uit Figuur 4 blijkt dat 2% van de ingrijpmaatstaven betrekking heeft op de afstroming van de riolen. In het merendeel van de gevallen is wortelingroei of een instekende inlaat waargenomen. Bij 1% is sprake van een probleem met de stabiliteit veroorzaakt door scheuren in, of beschadigingen aan, de buiswand De categorie waterdichtheid heeft betrekking op de overige 97% van de ingrijpmaatstaven hoofdzakelijk veroorzaakt door het bijbehorende toestandaspect verplaatste verbinding. Dit houdt in dat de buizen onderling van elkaar zijn verplaatst door bijvoorbeeld onregelmatige zettingen. Ligt het riool bóven de grondwaterstand, dan treedt exfiltratie op. Ligt het riool ónder de grondwaterstand, dan kunnen zandinspoelingen optreden. Dit kan leiden tot (plotselinge) verzakkingen van het bovenliggende wegdek en stabiliteitsverlies van de buis. Andere gevolgen kunnen een onnodige belasting van de rioolwaterzuivering en grondwaterstandsdalingen zijn. 1% 2% 97% afstroming waterdichtheid stabiliteit Figuur 4 Verdeling van de ingrijpmaatstaven De inspectieresultaten zijn via het rioolbeheersysteem GBI verwerkt in de planning voor groot onderhoud en vervanging van riolering en putten. De toestand van riool- en drukrioleringsgemalen is niet vastgelegd in het rioleringsbeheersysteem. De gemalen en pompunits worden regelmatig, volgens de voorschriften van de leveranciers, door derden gecontroleerd en onderhouden. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

50 Huidige situatie en toetsing Bloemendaal GRP Conclusie 4: Aan de functionele eis dat er inzicht moet zijn in de toestand van de riolen wordt voldaan. Van de inspecteerbare riolen is ruim 84% bekeken, daarbij zijn er ingrijpmaatstaven aangetroffen. De inspecties zijn in de planningen verwerkt. De structurele inspectie zal moeten worden voortgezet om een compleet beeld van de toestand van de riolen te behouden. Er is een actueel inzicht in de toestand van de overige objecten Functioneren van de voorzieningen Bijbehorende doelen: transport van stedelijk afvalwater, voorkomen van ongewenste emissies en voorkomen van overlast; doel 2 en subdoelen a en b. Het hydraulisch (afvoercapaciteit) en milieutechnisch (vuilemissie) functioneren van de riolering is de afgelopen jaren getoetst aan de maatstaven, zoals die ook in dit GRP zijn opgenomen. Voordat met de herberekeningen is gestart heeft er een her inventarisatie van het aangesloten verhard oppervlak plaatsgevonden (geautomatiseerd vanaf de digitale kaart). In vergelijking met eerdere berekeningen ( ) is het verhard oppervlak met 11% toegenomen. Het overleg met het Hoogheemraadschap van Rijnland over te treffen maatregelen voor de basisinspanning en over de afronding van het basisrioleringsplan (BRP) verlopen voorspoedig. De afronding van het BRP heeft wel vertraging opgelopen omdat afstemming met het BRP van de gemeente Haarlem vereist is. De rioleringsstelsels van beide gemeenten zijn sterk met elkaar verweven en beïnvloeden elkaar. Besloten is om voor de berekeningen beide stelsels als één geheel door te rekenen. Nadat het model is gekalibreerd kan het project verder worden afgerond (naar verwachting eind 2008). Structurele stankklachten op straat die veroorzaakt worden door niet goed functionerende openbare riolering, zijn niet bekend. Stankklachten in woningen worden veelal veroorzaakt door niet goed functionerende binnenriolering, waarvoor de eigenaar/bewoner zelf verantwoordelijk is. Er is een storingsmeldingsysteem voor de rioolgemalen in gebruik. Storingen worden direct aan de storingsdienst (extern) doorgemeld. Conclusie 5: Er is inzicht in het hydraulische en milieutechnische functioneren van de riolering. Om aan de gestelde maatstaven te voldoen moeten nog maatregelen worden uitgevoerd. 50 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

51 GRP Bloemendaal Huidige situatie en toetsing Verordeningen en vergunningen Bijbehorende voorwaarde: geen ongewenste lozingen op de riolering; voorwaarde 2 De Wet milieubeheer bevat regels over lozingen op de riolering. Het team Milieu houdt toezicht op de naleving van deze wet. De wet staat lozingen vanuit niet-inrichtingen op het riool toe van afvloeiend regenwater, van huishoudelijk afvalwater en daarmee overeenkomend bedrijfsafvalwater. De gemeente geeft daarnaast ontheffing, ingevolge art van de wet, aan gevelreinigingsbedrijven om bedrijfsafvalwater te lozen op de riolering. Lozingen vanuit inrichtingen zijn geregeld in de zogenaamde "8.40 amvb's", waarin per inrichtingscategorie standaardvoorschriften zijn gesteld, of middels vergunningvoorschriften. De gemeente telt circa 235 inrichtingen. Niet alle lozen milieubelastende stoffen in het riool. De controle op de naleving van de voorschriften vindt periodiek plaats, volgens het jaarlijkse controleprogramma. Uitgangspunt van de controles is dat ruim 90% van de gecontroleerde inrichtingen na de eerste her controle aan de voorschriften voldoet. Voor de resterende 10% wordt naleving afgedwongen door het opleggen van sancties. In 2006 is een overtreding van de voorschriften gesanctioneerd met invordering van vijf dwangsommen van 250,--. De gemeente beschikt ambtshalve over de volgende vergunningen van het Hoogheemraadschap van Rijnland: Vergunningen Aansluitvergunning AWZI Zwaanshoek nr /V d.d. 5 oktober 2004 [ ]; Wvo-vergunning nr /V d.d. 11 oktober 2004 [ ]. Conclusie 6: In het kader van de Wet milieubeheer is het team Milieu de vergunningverlenende en toezichthoudende instantie. Regelmatig worden controles uitgevoerd. Hiermee wordt voldaan aan de maatstaven met betrekking tot het terugdringen van ongewenste lozingen op de riolering. De gemeente beschikt zelf over vergunningen voor aansluiting op de AWZI Klachten, meldingen en voorlichting Maatstaf: Behandeling van klachten en een reactie naar de klager binnen 6 weken. De gemeente beschikt niet over een meldingensysteem. Klachten worden derhalve niet blijvend geregistreerd. Geschat wordt dat het jaarlijks om 150 meldingen gaat. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

52 Huidige situatie en toetsing Bloemendaal GRP Het betreft voornamelijk verstopte kolken, waarbij hoofdzakelijk straatvuil (blad) voor de instroomopening van de kolk bleef liggen waardoor de afvoer van regenwater niet meer (goed) mogelijk was. Verder betreft het meldingen van storingen aan drukriolering of een verstopte huisaansluiting. Dringende klachten worden direct opgepakt. Op minder dringende klachten wordt binnen de gestelde termijn gereageerd. Bij rioolwerkzaamheden, die overlast voor de burger kunnen veroorzaken, worden de betrokkenen altijd geïnformeerd via een huis aan huis verspreide brief. Grote rioolsaneringswerken worden eveneens gepubliceerd in de gemeentelijke pagina van het plaatselijke weekblad en op de gemeentelijke website. Conclusie 7: Met betrekking tot de klachtenafhandeling wordt voldaan aan de maatstaf. 6.3 Regenwater In de Wet op de waterhuishouding is het volgende artikel toegevoegd: Artikel 9a 1. De gemeenteraad of het college van burgemeester en wethouders dragen zorg voor een doelmatige inzameling van het afvloeiend regenwater, voor zover van degene die zich daarvan ontdoet, voornemens is zich te ontdoen of zich moet ontdoen, redelijkerwijs niet kan worden gevergd het afvloeiend regenwater op of in de bodem of in het oppervlaktewater te brengen. 2. De gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders dragen tevens zorg voor een doelmatige verwerking van het ingezamelde regenwater. Onder het verwerken van regenwater kunnen in ieder geval de volgende maatregelen worden begrepen: de berging, het transport, de nuttige toepassing, het, al dan niet na zuivering, terugbrengen op of in de bodem of in het oppervlaktewater van ingezameld regenwater, en het afvoeren naar een inrichting als bedoeld in artikel 15a van de Wet verontreiniging oppervlaktewateren. Het is niet vanzelfsprekend dat de gemeente al het regenwater inzamelt. De wet hanteert hier de term doelmatig vanuit de gedachte dat de particulier in eerste instantie zélf verantwoordelijk is voor het regenwater dat op zijn perceel valt. Als de particulier het regenwater goed in de bodem of het oppervlaktewater kwijt kan, hoeft de gemeente dit niet in te zamelen Verwerking regenwater Bijbehorende doelen: Inzameling en verwerking van regenwater; doelen 3 en 4. In de gemeente is het overgrote deel van de riolering van het gemengde type; dit betekent dat zowel het afvalwater als het regenwater door dezelfde 52 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

53 GRP Bloemendaal Huidige situatie en toetsing buis, dus gemengd, worden afgevoerd. Dit geldt ook voor de aangesloten huisaansluitingen. De gemeente streeft ernaar om waar mogelijk gelijktijdig met rioolrenovatieprojecten, openbaar verhard oppervlak van de riolering af te koppelen. Regenwater wordt dan door infiltratiebuizen in de bodem gebracht. In het kader van het gemeentelijk waterplan is hiertoe een afkoppelkansenkaart opgesteld. Tevens wil de gemeente de komende jaren het afkoppelen van daken en verhardingen bij particulieren actief stimuleren. Conclusie 8: De gemeente voldoet aan de nieuwe zorgplicht voor afvloeiend regenwater. Waar mogelijk zal gelijktijdig met rioolrenovatieprojecten openbaar verhard oppervlak van de riolering worden afgekoppeld Overzicht aanwezige voorzieningen Voorwaarde voor effectief beheer. Sinds 2005 is de gemeente vooruitlopend op de vaststelling van het waterplan begonnen met de gelijktijdige aanleg van infiltratieriolen bij rioolrenovatieprojecten. Voorwaarde daarbij is dat de grondwaterstand veilige infiltratie toelaat. Dit wordt getoetst aan de afkoppelkansenkaart en de peilbuisregistraties. Momenteel ligt infiltratieriool in (een gedeelte van) de Duinlustweg, de Lonbar Petrilaan, de Pinellaan, de Rijperweg, de C. Schulzlaan, de Jac. P. Thijsselaan en de Zandvoorterweg. De totale lengte infiltratieriool bedraagt momenteel 1,771 km. Bij de bouw van het Bispinckpark is een apart regenwaterriool aangelegd. De totale lengte regenwaterriool bedraagt momenteel 0,436 km. De administratieve gegevens van deze leidingen worden in het rioolbeheerprogramma ondergebracht. In Figuur 5 is de leeftijdsopbouw van de regenwatervoorzieningen grafisch weergegeven (stand medio 2007). Totale lengte 2,207 km lengte in km 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 0,894 0,656 0,364 0,221 0, jaar van aanleg Infiltratieriool Regenwaterriool Figuur 5 Aanlegperioden regenwatervoorzieningen Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

54 Huidige situatie en toetsing Bloemendaal GRP Conclusie 9: De gegevens van de infiltratieriolen zijn opgeslagen in het rioleringsbeheersysteem en daarmee eenvoudig toegankelijk Toestand van de objecten Voorwaarde voor effectief beheer. De infiltratieriolen zijn nog nieuw. Direct na aanleg is een opleveringsinspectie gehouden waarbij geen bijzonderheden zijn geconstateerd. De riolen hebben een gemiddelde levensduur van 60 jaar. Vooralsnog wordt uitgegaan dat de reiniging en inspectie van deze riolen meeloopt in de reguliere reiniging- en inspectiecyclus van het vrijvervalriool. Uit de praktijk zal moeten blijken of deze reinigingsfrequentie voor dit soort riolen voldoende is. De mate van vervuiling wordt daarom voorlopig jaarlijks vanuit de put bepaald waardoor indien nodig tijdig kan worden ingegrepen. Conclusie 10: Aan de functionele eis dat er inzicht moet zijn in de toestand van de infiltratievoorzieningen wordt voldaan Functioneren van de voorzieningen Bijbehorende doelen: Inzameling en verwerking van regenwater; doelen 3 en 4. Zoals reeds eerder aangegeven zijn de voorzieningen nieuw (vanaf 2005). De tot op heden gevallen neerslag is afdoende verwerkt (eigen waarneming). Ook zijn er geen klachten bekend van water op straat situaties. De gerealiseerde projecten worden voorlopig gemonitord (visuele waarnemingen) om te bepalen wat de gewenste onderhoudsstrategie is. Conclusie 11: Er is globaal inzicht in het functioneren van de infiltratievoorzieningen. Om meer inzicht te verkrijgen wordt voorlopig gemonitord. 6.4 Grondwater In de Wet op de waterhuishouding is het volgende artikel toegevoegd: Artikel 9b 1. De gemeenteraad of het college van burgemeester en wethouders dragen zorg voor het in het openbaar gemeentelijke gebied treffen van maatregelen teneinde structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken, voor zover het treffen van die 54 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

55 GRP Bloemendaal Huidige situatie en toetsing maatregelen doelmatig is en niet tot de zorg van het waterschap of de provincie behoort. 2. De maatregelen, bedoeld in het eerste lid, omvatten mede de verwerking van het ingezamelde grondwater, waaronder in ieder geval worden begrepen de berging, het transport, de nuttige toepassing en het, al dan niet na zuivering, op of in de bodem of in het oppervlaktewater brengen van ingezameld grondwater, en het afvoeren naar een inrichting als bedoeld in artikel 15a van de Wet verontreiniging oppervlaktewateren. In de wetswijziging krijgt de gemeente de taak om grondwaterproblemen op te lossen, binnen de daarvoor gestelde grenzen. Net als bij het regenwater heeft de particulier een eigen verantwoordelijkheid. Overtollig grondwater dat hij redelijkerwijs niet zelf kan afvoeren, moet hij kwijt kunnen bij de gemeente, mits dit doelmatig is. Deze doelmatigheidsafweging ligt bij de gemeente. Wel moet de gemeente zelf ongewenste beïnvloeding van de grondwaterstand door het uitvoeren van activiteiten zoveel mogelijk voorkomen. Overlast Diverse wijken in de gemeente hebben te maken met structureel hoge grondwaterstanden. In de afgelopen jaren is flink geïnvesteerd in de aanleg van drainagesystemen, zowel traditionele horizontale drainage als diepdrainage. Bij de recentelijk aangelegde horizontale drainagesystemen is tevens een afvoerleiding aangelegd waarop aanwonende particulieren drainagewater kunnen lozen. Hiermee voldoet de gemeente al enkele jaren aan de thans geldende zorgplicht. In het waterplan staan diverse onderzoeks- en uitvoeringsmaatregelen om de drainagesystemen verder te optimaliseren en/of uit te breiden. Toetsing Toetsing vormt het uitgangspunt voor het bepalen van de benodigde maatregelen in hoofdstuk 7. De huidige situatie is bepaald op basis van: de registraties van de grondwaterstanden uit het grondwatermeetnet; beschikbare informatie over het functioneren van de drainagesystemen; Per paragraaf zal het bijbehorende doel en/of de functionele eis worden genoemd. Conclusie 12: De gemeente voldoet aan de nieuwe zorgplicht voor overtollig grondwater Inzicht grondwaterregime Grondwatermeetnet Voorwaarde voor verkrijgen inzicht in grondwaterstanden. De gemeente beschikt sinds 1992 over een grondwatermeetnet dat in 2001 verder is uitgebreid. Het meetnet bestaat thans uit 271 peilbuizen (registratie grondwaterstand) en 27 peilschalen (registratie oppervlaktewaterpeil). Twee Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

56 Huidige situatie en toetsing Bloemendaal GRP maal per maand vindt een handmatige registratie plaats. De gegevens worden in een geautomatiseerd gegevensbestand ingevoerd. Bij 20 peilbuizen vindt wekelijkse registratie plaats omdat deze dienen voor het monitoren van de werking van de diepdrainagesystemen. Aan de hand van deze gegevens kan de inregeling van de pompen zonodig worden bijgesteld. De peilbuisgegevens zijn een belangrijke input voor het grondwatermodel. Dit rekenmodel (in extern beheer) is een hulpmiddel bij het inzichtelijk maken van de huidige en toekomstige grondwaterproblematiek en de daartegen te treffen maatregelen. Bij de optimalisatiestudie naar de werking van het drainagesysteem in Aerdenhout blijkt behoefte te bestaan aan peilbuiswaarnemingen rondom neerslaggebeurtenissen. Om inzicht te verkrijgen hoe de grondwaterstand reageert op neerslag is het nodig over een grondwaterstandregistratie om het uur te beschikken. Dit is mogelijk door de peilbuizen uit te rusten met een datalogger. Alvorens hiertoe over te gaan is het raadzaam het meetnet te optimaliseren (uitdunnen). Grondwatermodel Voorwaarde voor verkrijgen inzicht in grondwaterstromingen. De ontwateringsituatie van de gemeente Bloemendaal is aan de hand van een modelstudie in beeld gebracht (Grondwatersysteem Bloemendaal [referentie 7] ). Het grondwatermodel is een hulpmiddel bij het inzichtelijk maken en beoordelen van de huidige en toekomstige grondwaterproblematiek. Tevens is ten behoeve van het opstellen van het Waterplan Bloemendaal een aantal alternatieven voor het huidige drainagesysteem doorgerekend. Conclusie 13: De gemeente heeft globaal inzicht in de grondwaterstanden en -stromingen. Het opvoeren van de meetfrequentie in peilbuizen van 2 maal per maand naar 1 maal per uur is gewenst. Dit wordt mogelijk door de inzet van dataloggers Overzicht van aanwezige voorzieningen Voorwaarde voor effectief beheer De gegevens van de drainageleidingen zijn niet opgenomen in een beheersysteem. Het is wel bekend waar de voorzieningen liggen maar de exacte gegevens moeten nog worden geïnventariseerd. Na inventarisatie zullen de gegevens worden opgenomen in het rioleringbeheersysteem. Globaal zijn de volgende voorzieningen aanwezig: drainleiding: 13 km; persleiding diepdrainagesystemen: 7 km; diepdrainagepompen: 43 stuks; drainagepompen: 8 stuks; pompen voor het op peil houden van vijvers: 2 stuks. 56 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

57 GRP Bloemendaal Huidige situatie en toetsing Conclusie 14: De gegevens van de drainage moeten nog worden geïnventariseerd en opgenomen worden in het rioolbeheersysteem Toestand van de objecten Voorwaarde voor inzameling en transport drainagewater Planmatig drainagebeheer is alleen mogelijk met kennis over de toestand en het functioneren van de drainage. Drainageleidingen zelf worden niet geïnspecteerd vanwege de kleine buisdiameter. Wel worden drainageputten gecontroleerd op visuele vervuiling. Drainageleidingen worden jaarlijks doorgespoten. Deze frequentie is gebaseerd op ervaring. De persleidingen van het diepdrainagesysteem worden jaarlijks bij de doorspuitvoorzieningen visueel op vervuiling gecontroleerd. Aan de hand van deze inspectie wordt bepaald of de leidingen gepigd 2 moeten worden. De (diep)drainagepompen worden regelmatig, volgens de voorschriften van de leveranciers, door derden gecontroleerd en onderhouden. Conclusie 15: Onderhoud van de drainage vindt planmatig plaats Functioneren van de voorzieningen Bijbehorend doel: Zorgen dat (voor zover mogelijk) het grondwater de bestemming van een gebied niet structureel belemmert: doel 5. Volgens het in paragraaf 3.2 beschreven grondwaterregime, streeft de gemeente naar een ontwateringsdiepte van 70 cm in het bewoonde openbare terrein. Bij sportvelden en groenvoorzieningen wordt een ontwateringsdiepte van 50 cm nagestreefd. De ontwateringsdiepte wordt hierbij gedefinieerd als de minimale afstand tussen het maaiveld en de Gemiddelde Hoogste Grondwaterstand (GHG). Van elke peilbuisreeks van het gemeentelijke grondwatermeetnet is de GHG bepaald. Omdat nog geen landelijke maatstaven voor de ontwateringsdiepte gelden hanteert Bloemendaal de volgende pragmatische maatstaven: Maatstaf ontwateringsdiepte A: Ontwateringsdiepte bewoond openbaar terrein: GHG < 50 cm maaiveld: niet acceptabel; GHG 50 tot 70 cm maaiveld: dubieus; GHG > 70 cm maaiveld: acceptabel. 2 Het reinigen van de leiding door er onder hoge waterdruk een foam-prop (pig) doorheen te blazen. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

58 Huidige situatie en toetsing Bloemendaal GRP Maatstaf ontwateringsdiepte B: Ontwateringsdiepte sportvelden en groenvoorzieningen: GHG < 35 cm maaiveld: niet acceptabel; GHG 35 tot 50 cm maaiveld: dubieus; GHG > 50 cm maaiveld: acceptabel. In onderstaande tabellen staat aangegeven welke acties worden ondernomen na toetsing van de GHG aan bovenstaande maatstaven. Uit het voorgestelde onderzoek moet blijken of maatregelen getroffen kunnen worden en of deze noodzakelijk zijn. Ontwateringsdiepte bewoond openbaar terrein GHG in cm Onderzoek Maatregelen Monitoren < 50 Binnen 1 jaar Binnen 3 jaar Effect Binnen 2 jaar Binnen 5 jaar Effect Binnen 3 jaar Afhankelijk trend Trend n.v.t. n.v.t. Trend > 70 n.v.t. n.v.t. n.v.t. Tabel 3 Maatstaven ontwateringsdiepte bewoond openbaar terrein Ontwateringsdiepte sportvelden en groenvoorzieningen GHG in cm Onderzoek Maatregelen Monitoren < 35 Binnen 1 jaar Binnen 3 jaar Effect Binnen 2 jaar Binnen 5 jaar Effect Binnen 3 jaar Afhankelijk trend Trend n.v.t. n.v.t. Trend > 50 n.v.t. n.v.t. n.v.t. Tabel 4 Maatstaven ontwateringsdiepte sportvelden en groenvoorzieningen In de onderstaande tabel staan de peilbuizen weergegeven waarbij de ontwateringsdiepte in het bewoond openbaar terrein kleiner of gelijk is aan 70 cm en daarmee volgens de maatstaf dubieus tot niet acceptabel is. Een dergelijke tabel is er niet voor de ontwateringsdiepte bij sportvelden en groenvoorzieningen omdat daar geen peilbuizen staan en er dus geen gegevens bekend zijn. 58 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

59 GRP Bloemendaal Huidige situatie en toetsing Ontwateringsdiepte bewoond openbaar terrein Peilbuis Maatstaf Niet acceptabel GHG in centimeter Dubieus < Nr. Locatie Onderzoek + maatregelen onderzoek monitoren 2 Kleverlaan 7/ Kinheimweg 67/ Kinheimweg 29/ Kinheimweg 1a 49 8 Platanenlaan Platanenlaan 61/ Berkenlaan Kastanjelaan 19/ Verbindingsweg 32/ Acacialaan/Popellaan Vijverweg/Popellaan Vijverweg Vijverweg Lage Duin en Daalseweg 31a Borskilaan Noorder Stationsweg 14/ Noorder Stationsweg Zuider Stationsweg Schaepmanlaan Lage Duin en Daalseweg 11/ Arnoldlaan Blekerspad 5/ Oranje Nassaulaan Zonnebloemlaan Zonnebloemlaan Teding van Berkhoutlaan 27/ Clematislaan Distellaan t/o Distellaan Clematislaan Asterlaan 15/17 68 Tabel 5 Toetsing ontwateringsdiepte bewoond openbaar terrein Uit bovenstaande tabel blijkt dat in enkele wijken van Bloemendaal en Aerdenhout nog steeds sprake is van onvoldoende ontwatering. Ook blijkt uit berekeningen in het gemeentelijk waterplan dat ten gevolge van klimaatverandering het overlastgebied in omvang zal toenemen. Onderzoek is nodig om te bepalen welke aanvullende maatregelen nodig zijn. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

60 Huidige situatie en toetsing Bloemendaal GRP De huidige diepdrainagesystemen zijn erg gevoelig voor ijzerafzetting in de leidingen en pompen en daarmee duur in onderhoud. Onderzoek naar de werking van de huidige horizontale drainage is nodig om te bepalen of deze vorm van drainage een alternatief kan zijn voor diepdrainage. Conclusie 16: In de kernen Aerdenhout en Bloemendaal is onderzoek nodig naar het functioneren van de (diep)drainagesystemen om te bepalen hoe de systemen uitgebreid en geoptimaliseerd kunnen worden om aan de maatstaf voor de gewenste ontwateringsdiepte te kunnen voldoen. Daarnaast moet onderzocht worden of horizontale drainage een alternatief kan zijn voor de onderhoudsgevoelige diepdrainagesystemen Klachten, meldingen en voorlichting Maatstaf: Behandeling van klachten en een reactie naar de klager binnen 6 weken. De gemeente beschikt niet over een meldingensysteem. Klachten worden derhalve niet blijvend geregistreerd. Geschat wordt dat het jaarlijks om 30 meldingen gaat. Het betreft voornamelijk klachten over wateroverlast in kelders of natte kruipruimten. Verder betreft het meldingen van storing aan (diep)drainagepompen. Op deze storingen wordt binnen 1 werkdag gereageerd. De gemeente verstrekt gegevens over grondwaterstanden en informeert over de mogelijkheden om grondwateroverlast te bestrijden en de rolverdeling (verantwoordelijkheden) daarin. Hiermee loopt de gemeente vooruit op de inrichting van een zogenaamd Grondwaterloket zoals vastgelegd in het Waterplan Bloemendaal. Bij drainagewerkzaamheden, die overlast voor de burger kunnen veroorzaken, worden de betrokkenen altijd geïnformeerd via een huis aan huis verspreide brief. Grote drainagewerken worden eveneens gepubliceerd in de gemeentelijke pagina van het plaatselijke weekblad en op de gemeentelijke website. Conclusie 17: Met betrekking tot de klachtenafhandeling wordt voldaan aan de maatstaf. 60 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

61 GRP Bloemendaal De opgave 7 De opgave 7.1 Inleiding Een strategie geeft de hoofdlijnen van de aanpak weer, die leidt tot het bereiken van de gestelde doelen. Het is een samenspel van onderzoek en maatregelen geplaatst in de tijd. In de volgende paragrafen komen achtereenvolgens aan de orde: aanleg van voorzieningen bij bestaande bebouwing buiten de bebouwde kom en bij nieuwbouw; beheer van bestaande voorzieningen bestaande uit onderzoek en maatregelen. Bedragen die worden genoemd zijn op prijspeil 2007 en inclusief bijkomende kosten, maar exclusief BTW. BENNEBROEK In dit hoofdstuk komen een aantal zaken aan de orde die betrekking hebben op het samengaan met de gemeente Bennebroek. Vanaf 2009 zullen hiervoor kosten worden gemaakt die weliswaar in dit GRP aangegeven worden maar separaat behandeld worden omdat over deze uitgaven de raad van de nieuwe gemeente Bloemendaal beslist. De betreffende passages en overzichten zijn in een herkenbaar kader opgenomen. 7.2 Aanleg van voorzieningen Bijbehorende doelen: Inzameling en transport van stedelijk afvalwater, inzameling en verwerking van regenwater, doelen 1,2, 3 en Aanleg bij bestaande bebouwing Het op 25 september 2003 door de raad vastgestelde Afvalwaterplan buitengebied 2003 is uitgevoerd. Twaalf panden lozen op een eigen voorziening (gierkelder of septictank). De eigenaren van deze panden hebben schriftelijk verklaard niet te willen aansluiten op het gemeentelijk rioolstelsel. De gemeente heeft voor deze percelen van de provincie een ontheffing van de zorgplicht tot inzameling en transport van stedelijk afvalwater gekregen. Wel dient nog gecontroleerd te worden of de betreffende voorzieningen bij deze percelen aan de gestelde eisen voldoen. Bij rioolrenovatie wordt waar mogelijk zoveel mogelijk openbaar terrein afgekoppeld. Het regenwater wordt via infiltratiebuizen in de bodem gebracht. Indien infiltratie door de bodemgesteldheid of te hoge grondwaterstanden niet mogelijk is, wordt het regenwater gezamenlijk met het afvalwater afgevoerd. Bij de uitvoering van het Waterplan Bloemendaal Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

62 De opgave Bloemendaal GRP (maatregel 32b) wordt beleid ontwikkeld om het afkoppelen van particuliere verhardingen (daken en terrassen) te stimuleren. Uitgangspunt daarbij wordt dat het regenwater op eigen terrein in de bodem infiltreert. Ook hier wordt het regenwater met het afvalwater afgevoerd als infiltratie door de bodemgesteldheid of door de hoogte van de grondwaterstand niet mogelijk is. Bij de aanleg van horizontale drainage in het openbaar terrein wordt een separate afvoerleiding voor drainagewater aangelegd. Particulieren kunnen hier desgewenst met eigen drainagesystemen op aansluiten Aanleg bij nieuwbouw Bij de inzameling en het transport van afvalwater van nieuwe bebouwing wordt in eerste instantie alleen het huishoudelijk afvalwater ingezameld. Schoon- en vuilwaterstromen worden volledig gescheiden. Al het afvalwater wordt gezuiverd. De gemeente Bloemendaal zet met haar beleid voor niet aankoppelen bij nieuwbouw in op duurzaamheid voor de lange termijn. Bij nieuwbouw of vervangende nieuwbouw wordt regenwater in principe in het watersysteem gehouden en niet afgevoerd via het riool. In de praktijk komt dit op het volgende neer: regenwater zoveel mogelijk zichtbaar afvoeren; voorkomen van vervuiling tijdens afstroming van schoon regenwater door het nemen van bronmaatregelen (duurzaam bouwen, locale maatregelen); geen noodoverloop naar de riolering; bij lozing van regenwater op oppervlaktewater, anders dan afkomstig van schone daken, een bodem- of bermpassage toepassen om de kans op calamiteiten te verminderen; gestreefd wordt naar het zoveel mogelijk infiltreren van regenwater in de bodem. Indien de bodemgesteldheid en/of de grondwaterstand dit niet toelaat, wordt bij voorkeur een gescheiden rioolsysteem toegepast waarbij het schone regenwater wordt geloosd op oppervlaktewater; indien het technisch/maatschappelijk niet haalbaar is om het regenwater anders te verwerken dan aan te sluiten op het afvalwatersysteem, dan is het in bepaalde gevallen mogelijk om het regenwater gescheiden van de DWA aan te bieden op een bestaand gemengd stelsel. Voorwaarde hierbij is dat de hoeveelheid nieuw aangesloten verhard oppervlak gecompenseerd wordt door minimaal deze hoeveelheid verhard oppervlak in hetzelfde bemalingsgebied af te koppelen. Bij wijzigingen van bestemmingsplannen ten behoeve van nieuwe woningbouw zijn gemeenten sinds 1 november 2003 verplicht tot het uitvoeren van een watertoets. Deze watertoets brengt de gevolgen en effecten in beeld die ruimtelijke ontwikkelingen hebben op de lokale waterhuishouding. Hoofdprincipe is het niet afwentelen van gevolgen van ruimtelijke ingrepen op andere gebieden. Deze planperiode zullen in de gemeente Bloemendaal circa 400 woningen worden gebouwd (Park Brederode en Park Tetrode). 62 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

63 GRP Bloemendaal De opgave Voor het verzamelen en transporteren van stedelijk afvalwater bij nieuwbouwplannen wordt riolering aangelegd. Hierdoor zal de totaal te beheren lengte riolering toenemen. De kosten voor het ontwerp, bestek en de aanleg van riolering en regenwatervoorzieningen komen ten laste van de grondexploitatie en drukken dus niet op de rioolexploitatie. Strategie 1: Door aanleg van riolering wordt voldaan aan de wettelijke zorgplicht en wordt bewust omgegaan met regenwater. 7.3 Beheer van bestaande voorzieningen De dagelijkse zorg voor de voorzieningen voor de inzameling en transport van stedelijk afvalwater, regen- en grondwater is te onderscheiden in onderzoek en maatregelen. Onder maatregelen verstaan we onderhoud, reparatie, renovatie, vervanging en verbetering Stedelijk afvalwater Onderzoek Voorwaarde 3: er dient inzicht te bestaan in de toestand en het functioneren van de riolering Inventarisatie en gegevensbeheer Gegevens zijn voor het rioleringsbeheer van groot belang, evenals de toegankelijkheid en overzichtelijkheid. Om op adequate wijze de aan de riolering te verrichten maatregelen qua aard en omvang te kunnen bepalen, is een overzicht nodig van de in beheer zijnde voorzieningen. Het is daarom noodzakelijk de revisiegegevens frequent (2 keer per jaar) in de computerbestanden te verwerken, zodat het beheersysteem actueel wordt gehouden. Het verwerken van de revisiegegevens en het beheer van de gegevensbestanden vindt hoofdzakelijk in eigen beheer plaats. BENNEBROEK Binnen de planperiode ontstaat de noodzaak door de fusie met de gemeente Bennebroek om de rioleringsbestanden van deze gemeente over te zetten op het Bloemendaalse beheersysteem. Hiervoor zal de deskundigheid van een extern adviesbureau worden ingeschakeld. Deze implementatie wordt in 2008 door de gemeente Bennebroek uitgevoerd en bekostigd. In 2009 wil de gemeente de gegevens van het verhard oppervlak in het beheerbestand actualiseren. De gegevens zoals deze nu in het beheerpakket zijn opgenomen zijn geautomatiseerd bepaald. Voor de stelselberekeningen in het Basis RioleringsPlan (BRP) is dit voldoende nauwkeurig maar voor de dimensionering van afkoppelprojecten is een meer Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

64 De opgave Bloemendaal GRP gedetailleerde inventarisatie nodig. Voor deze actualisatieslag is een stelpost van ,- opgenomen. Inspectie Met visuele inspectie van de vrijvervalriolen wordt de toestand van de riolering in beeld gebracht. Dit is van wezenlijk belang voor effectief rioolbeheer. Visuele inspectie moet structureel plaatsvinden, zodat de toestand van de riolen ook op de langere termijn bewaakt kan worden. De inspectie vormt de basis voor de beoordeling van de toestand van de riolen en daarmee voor de te nemen maatregelen zoals onderhoud, reparatie, renovatie en vervanging. Het inspecteren van de riolering vindt periodiek plaats in combinatie met het onderhoud (reinigen) van het riool. Voordat een riool wordt geïnspecteerd, wordt het riool altijd gereinigd. De inspectie vindt plaats met een mobiele camera en geeft gedetailleerde informatie over de toestand van het riool. Aan de hand van deze informatie kan het vervangingstijdstip worden bepaald. Nadat het complete rioolstelsel in beeld is gebracht, is een inspectiefrequentie van éénmaal per twaalf jaar voldoende om een actueel beeld te houden van de toestand van de riolering. Dit betekent dat een cyclus van zes jaar van enkel reinigen wordt afgewisseld met een cyclus van zes jaar van reinigen en inspecteren. De kosten hiervoor zijn opgenomen in de jaarlijkse exploitatielasten. Berekeningen Het hydraulisch functioneren van de riolering moet periodiek worden gecontroleerd, onder andere naar aanleiding van wijzigingen in bebouwing (areaal aangesloten verhard oppervlak), optredende problemen (wateroverlast) of wijzigingen in de regelgeving. Voorgesteld wordt hier jaarlijks een bedrag van 4.000,- voor te reserveren. Behalve de structurele onderzoeksactiviteiten zijn incidentele kleine onderzoeken nodig, bijvoorbeeld naar aanleiding van vragen of klachten. Voorgesteld wordt hiervoor op jaarbasis een bedrag op te nemen van 1,- per aansluiting, hetgeen neerkomt op afgerond 7.400,-. Meet- en registratieprogramma overstorten Vanuit de Wvo-vergunning is de gemeente verplicht de werking van de overstorten te registreren. Hiertoe is een meetplan opgesteld. In 2007 zijn de overstorten met meetapparatuur uitgerust en worden deze geijkt. Vanaf 2008 zullen de meetgegevens worden vastgelegd en jaarlijks aan Rijnland worden gerapporteerd. Het meten, databeheer, de jaarlijkse rapportage en het beheer en onderhoud van de meetapparatuur is gespecialiseerd werk dat de gemeente wil uitbesteden. Dit vergt een eenmalige investering van 5.000,-. Verder worden de jaarlijkse kosten bij uitbesteding geraamd op 7.500,-. Controle van verordeningen en vergunningen Bloemendaal beschikt over een recente aansluitvergunning op de zuivering Zwaanshoek. Daarnaast heeft Bloemendaal één overstortvergunning voor alle overstorten in het stelsel. Met de realisatie van het gemaal Aerdenhout 64 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

65 GRP Bloemendaal De opgave (2008) zal ook een aansluitvergunning nodig zijn voor de zuivering Haarlem- Waarderpolder. Deze vergunning zal in 2008 bij het hoogheemraadschap worden aangevraagd. Strategie 2: Door uitvoering van diverse onderzoeken behoudt of krijgt de gemeente een goed inzicht in de toestand en het functioneren van de riolering. In Tabel 6 is een samenvatting gegeven van de jaarlijkse onderzoekskosten voor de riolering binnen de planperiode. Jaar Grootbknr. Omschrijving Kosten Jaarlijks [ ] Tv-inspectie (zie ook Tabel 10 op pagina 73) ,- Jaarlijks [nieuw] Hydraulische berekeningen 4.000,- Jaarlijks [nieuw] Diverse kleine studies 1,- per aansluiting 7.400,- Jaarlijks [nieuw] Meetprogramma (t.b.v. waterkwaliteitsspoor) 7.500,- Tabel 6 Jaarlijkse onderzoekskosten riolering Totaal jaarlijks ,- In Tabel 7 is een samenvatting gegeven van de incidentele onderzoekskosten voor de riolering binnen de planperiode. Jaar Omschrijving Kosten 2008 Implementatie uitbesteden meetprogramma 5.000, Gifvrij onkruidbeheer / minimalisatie bemesting [WP 33a] 1.500, Actualisatie aangesloten verhard oppervlak , Opstellen GRP (gedeeltelijk uitbesteed) ,- Tabel 7 Incidentele onderzoekskosten riolering Totaal incidenteel , Maatregelen Onderhoud Bijbehorende doelen: Zorgen voor transport van stedelijk afvalwater waarbij ongewenste emissies naar oppervlaktewater, bodem en grondwater worden voorkomen en geen overlast voor de omgeving wordt veroorzaakt, doel 2 en subdoelen a en b; Om een goede afstroming van de vrijvervalriolen en minimale emissie naar het oppervlaktewater te kunnen handhaven is regelmatig onderhoud in de vorm van reiniging nodig. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

66 De opgave Bloemendaal GRP Aandachtspunt Door afkoppelen komt er minder regenwater in de riolering waardoor deze minder makkelijk doorspoelt. Zorg is om voldoende doorspoeling te houden. De vrijvervalriolen worden eenmaal in de zes jaar gereinigd, dit is circa 16 km per jaar. Als de riolen tevens geïnspecteerd moeten worden, dan worden deze werkzaamheden uiteraard gecombineerd. Het reinigen (en eventueel inspecteren) van de riolen is uitbesteed. Het regelmatig leegzuigen van de straat- en trottoirkolken voorkomt extra vervuiling van de riolering en heeft daardoor een positief effect op de vervuilingsgraad van de vrijvervalriolering. De huidige frequentie van het reinigen van de kolken is tweemaal per jaar. Deze werkzaamheden zijn uitbesteed. Straatvegen Ook straatvegen draagt bij aan een schone riolering: vuil dat niet in de riolering komt, hoeft er ook niet uitgehaald te worden. Daarom is een deel van de kosten ( ,- ) voor straatvegen bij de rioleringszorg ondergebracht. De drukrioolunits en randvoorzieningen worden eenmaal per jaar schoongemaakt, waarbij de objecten worden ontdaan van slib. Gelijktijdig worden de elektromechanische onderdelen gecontroleerd. Ook de IBA s worden eenmaal per jaar op een goede werking gecontroleerd. De hoofdgemalen worden eenmaal per twee maanden gecontroleerd. Voor al deze werkzaamheden zijn contracten met onderaannemers afgesloten. Storingen aan gemalen, drukrioolunits en IBA s worden door een extern bedrijf verholpen. Ook het verhelpen van verstoppingen van kolken of huisaansluitingen wordt door een extern bedrijf uitgevoerd. Hiervoor worden jaarlijks onderhoudscontracten afgesloten. Strategie 3: Door regelmatig onderhoud wordt de afstroming van de riolering gewaarborgd en waar nodig verbeterd, waardoor overlast voor burgers, bedrijven en instellingen wordt tegengegaan. Reparatie, renovatie en vervanging vrijvervalriolen Bijbehorende doelen: Zorgen voor inzameling en transport van stedelijk afvalwater waarbij ongewenste emissies naar oppervlaktewater, bodem en grondwater worden voorkomen en geen overlast voor de omgeving wordt veroorzaakt, doelen 1 en 2 en subdoelen a en b; Om de stabiliteit en waterdichtheid (lekkage) van de riolen te kunnen waarborgen is het nodig de riolering op tijd te repareren, te renoveren of te vervangen. Op basis van de uitgevoerde inspecties is met behulp van het rioolbeheersysteem de restlevensduur van de riolen bepaald. Hiermee zijn de theoretische vervangingsinvesteringen bepaald (zie Figuur 6 ) waarbij over de eerste vijf jaar is gepland op basis van kwaliteit (rood) en er de 66 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

67 GRP Bloemendaal De opgave eerste vijf jaar vervanging vanuit projecten uit de meerjarenplanning is opgelegd (blauw). De in geel weergegeven vervangingen zijn gegenereerd op basis van theoretische levensduur (cyclische vervanging). Theoretische vervangingsinvesteringen euro * vervangingsjaar kwaliteit opgelegd cyclisch Figuur 6 Theoretische vervangingsinvesteringen riolering De restlevensduurberekening dient als basis voor de concrete uitvoeringsplanning waarbij er naar wordt gestreefd de rioleringswerkzaamheden zoveel mogelijk gecombineerd met wegwerkzaamheden of herinrichting van een gebied uit te voeren. Het tijdstip waarop een riool moet worden gerenoveerd of vervangen, wordt dus niet alleen bepaald door de technische levensduur. Verbeteringsmaatregelen (rioolvergroting) kunnen soms aanleiding zijn het riool vroegtijdig te vervangen. Strategie 4: Door riolering tijdig te repareren, te renoveren of te vervangen wordt: de stabiliteit en de waterdichtheid van de riolen gewaarborgd waardoor hieraan gerelateerde overlast voor burgers wordt voorkomen; verontreiniging van de bodem vanuit de riolering tegengegaan; de afvoercapaciteit op peil gehouden. Reparatie, renovatie en vervanging overige objecten Bijbehorende doelen: Zorgen voor inzameling en transport van stedelijk afvalwater waarbij ongewenste emissies naar oppervlaktewater, bodem en grondwater worden voorkomen en geen overlast voor de omgeving wordt veroorzaakt, doelen 1 en 2 en subdoelen a en b; Om de bedrijfszekerheid van de overige objecten, zoals de drukriolering, IBA s, gemalen en persleidingen te waarborgen, is het nodig deze onderdelen op tijd te repareren, te renoveren of te vervangen. Voor het bepalen van het vervangingstijdstip voor de overige objecten wordt uitgegaan van standaard afschrijvingstermijnen, gebaseerd op Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

68 De opgave Bloemendaal GRP ervaringscijfers van de gemeente en landelijke trends. Zo functioneren de mechanische en elektrische componenten (pompen en besturing) van een rioolgemaal gemiddeld 15 jaar en de bouwkundige delen (pompput en leidingen) 45 jaar. Voor drukriolering wordt eveneens uitgegaan van de verdeling van 15 en 45 jaar voor de mechanisch elektrische en bouwkundige componenten. Voor IBA s wordt vooralsnog uitgegaan van een gemiddelde levensduur van 20 jaar. Deze maatstaven zullen in de toekomst nader worden beschouwd en zonodig worden bijgesteld op basis van ervaring. Strategie 5: Op basis van ervaringscijfers wordt een inschatting gemaakt wanneer onderdelen moeten worden vervangen. De onderdelen worden pas werkelijk vervangen zodra dit noodzakelijk is en niet op basis van de afschrijvingstermijn. Vervanging vindt dus niet cyclisch plaats. Verbetering van het hydraulisch en milieutechnisch functioneren van de vrijvervalriolering. Bijbehorend doel: Ongewenste emissies naar oppervlaktewater, bodem en grondwater voorkomen subdoel a. Ambitieus maar realistisch. Dat is het ambitieniveau van het Waterplan Bloemendaal waarin maatregelen staan beschreven voor de aanpak van de gevolgen van de Europese Kaderrichtlijn Water, klimaatsverandering en het anders omgaan met regenwater. Dat betekent dat werk met werk wordt gemaakt en dat geen onnodige investeringen worden gedaan en kansen worden benut. In hoofdlijnen worden de volgende maatregelen genomen: realiseren van de basisinspanning en het waterkwaliteitsspoor; afkoppelen van verhard oppervlak; waterberging; baggeren. De afgelopen jaren zijn al diverse maatregelen uitgevoerd om invulling te geven aan de basisinspanning. Momenteel wordt een bergbezinkbassin in Aerdenhout gebouwd (2007 / 2008). Als sluitstuk van de basisinspanning moet bij de overstort aan de Kleverlaan nog een voorziening worden aangelegd. De grootte daarvan moet nog bepaald worden en is ondermeer afhankelijk van het afkoppelpotentieel. Eind 2010 moet aan de basisinspanning zijn voldaan. Vooralsnog moet de gemeente rekening houden met de bouw van een BBB van ongeveer 400 m 3. Na het emissiespoor (basisinspanning) zal het waterkwaliteitsspoor leidend zijn voor de toetsing van het rioleringsbeleid. De kwaliteit van het ontvangende oppervlaktewater moet aan de MTR-norm (Maximaal Toelaatbaar Risico) gaan voldoen. Uit een eerste toetsing door het Hoogheemraadschap van Rijnland blijkt dat er een opgave ligt voor de kernen Aerdenhout en Bloemendaal. De gemeente Bloemendaal heeft samen met de gemeente Haarlem bij Rijnland aangegeven dat zij eraan twijfelen dat de overstorten op de Houtvaart tot een waterkwaliteitsknelpunt leiden. Rijnland heeft toegezegd in 2008 daadwerkelijk de waterkwaliteit te 68 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

69 GRP Bloemendaal De opgave zullen gaan meten. Pas op basis van de resultaten van die metingen wordt besloten of extra maatregelen moeten worden getroffen Voor de kern Bloemendaal wordt eerst een gecombineerde berekening met het rioolstelsel van Haarlem afgewacht (2008). Strategie 6: Door het treffen van milieumaatregelen wordt voldaan aan de wettelijke eisen met betrekking tot de reductie van de vuilemissie richting het oppervlaktewater. In Tabel 8 is een samenvatting gegeven van de jaarlijkse onderhouds- en exploitatiekosten voor de riolering binnen de planperiode. Jaar Grootbknr Omschrijving Kosten Jaarlijks [ ] Elektriciteitsverbruik gemalen / pompen ,- Jaarlijks [ ] Aanschaf rioolpompen 5.140,- Jaarlijks [ ] Belastingen en rechten 182,- Jaarlijks [ ] Vergoeding Hoogheemraadschap van Rijnland 9.949,- Jaarlijks [ ] Recognities en erfpachten 1.060,- Jaarlijks [ ] Aandeel kosten laanbeplanting 6.605,- Jaarlijks [ ] Afvoer en verwerking slib uit riolen (zie ook Tabel 13 pagina 75) 7.524,- Jaarlijks [ ]a Reinigen riolen (zie ook Tabel 13 pagina 75) ,- Jaarlijks [ ]b Reparatie riolen (zie ook Tabel 13 pagina 75) ,- Jaarlijks [ ] Reparatiewagen asfalt (riool) (zie ook Tabel ,- Jaarlijks [ ] Onderhoud en reparatie persleidingen 4.567,- Jaarlijks [ ] Reinigen pompen en gemalen ,- Jaarlijks [ ] Verwerken kolkenvuil (zie ook Tabel ,- Jaarlijks [ ] Onderhoud gemalen, pompen en IBA s ,- Jaarlijks [ ] Reparatie / vervangen kolken (zie ook Tabel ,- Jaarlijks [ ] Reparatiewagen bestrating (riool) (zie ook Tabel 13 pagina 75) 748,- Jaarlijks [ ] Septictanks ledigen 1.873,- Jaarlijks [ ] Reinigen kolken (zie ook Tabel 13 pagina 75) ,- Jaarlijks [ ] Contributie Stichting Rioned 1.070,- Jaarlijks [ ] Telefoonkosten rioolpompen 1.305,- Jaarlijks [ ] Aandeel straatvegen (zie ook Tabel 13 pagina 75) ,- Tabel 8 Jaarlijkse onderhouds- en exploitatiekosten riolering Totaal jaarlijks ,- In Tabel 9 is een samenvatting gegeven van de incidentele onderhouds- en aanlegkosten voor de riolering binnen de planperiode met een doorkijk naar 2011 en 2012 (planning voor de gebruikelijke periode van vijf jaar). De met [MJP] gemerkte projecten zijn overgenomen uit de MeerJarenPlanning Rioolvervanging / Basisinspanning zoals die in 2007 is Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

70 De opgave Bloemendaal GRP vastgesteld. Van deze planning wordt in de tijd gezien afgeweken door capaciteitsgebrek in verband met de fusie en door vertragingen bij het tot stand komen van Park Brederode. De met [GBI] gemerkte projecten zijn met behulp van het rioolbeheerprogramma bepaald op basis van werkelijke kwaliteit. De met [BEH] gemerkte projecten tenslotte komen voort uit het reguliere beheer van de pompinstallaties. Jaar Omschrijving Kosten 2008 [MJP] Houtvaartkade e.o. vervanging en aanleg bergingsriool , [MJP] Houtvaartkade / De Waal Malefijtlaan aanleg BBB , [MJP] Houtvaartkade / De Waal Malefijtlaan aanleg gemaal , [MJP] Aanleg persleiding Aerdenhout Parklaan , [MJP] Aanleg persleiding Parklaan AWZI Haarlem Waarderpolder 2009 [MJP] Vergroten AWZI Haarlem Waarderpolder (extra capaciteit Aerdenhout) , , [MJP] Pinellaan en Vinkenbaan rioolvervanging , [MJP] Bloemendaalseweg (winkelstraat achter woningen) , [GBI] Duinlustparkweg (J. Verhulstweg Alberdinck Thijmlaan) rioolvervanging , [GBI] Bellamylaan (ventweg) rioolvervanging , [GBI] Brouwerskolkweg (ventweg PW) rioolvervanging , [GBI] Krullenlaan rioolvervanging , [GBI] Schulpweg (Vondellaan Bilderdijklaan) rioolvervanging , [GBI] Zeeweg rioolvervanging , [GBI] diverse kleinschalige rioolvervangingen , [MJP] Kleverlaan aanleg BBB (400 m3) , [GBI] Kweekduinweg rioolvervanging , [GBI] Ruysdaelweg rioolvervanging , [GBI] Ter Hoffsteedeweg rioolvervanging , [GBI] Tetterodeweg rioolvervanging , [GBI] diverse kleinschalige rioolvervangingen , [MJP] Brederodelaan (grens Velsen C. Schulzlaan) rioolvervanging , [GBI] Cearalaan rioolvervanging , [GBI] Joan Mauritsplein rioolvervanging , [GBI] Pernambucolaan rioolvervanging , [GBI] Recifelaan rioolvervanging , [GBI] diverse kleinschalige rioolvervangingen , [MJP] Brederodelaan (C. Schulzlaan Donkerelaan) rioolvervanging 2012 [GBI] Donkerelaan (gedeeltelijk rioolvervanging) + aanleg verbindingsriool Brederodelaan , ,- 3 Deze investering is exclusief ,- voor de ombouw van het bestaande riool aan de Houtvaartkade naar een regenwaterriool. Zie hiervoor Tabel 14 pagina 76. [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] 70

71 GRP Bloemendaal De opgave Jaar Omschrijving Kosten 2012 [GBI] Gestelsestraatje rioolvervanging , [GBI] Sterreboslaan rioolvervanging , [GBI] Zonnehof rioolvervanging , [GBI] diverse kleinschalige rioolvervangingen , [BEH] Kennemerpark vervangen pompen BBB ,- Totaal incidenteel ,- Tabel 9 Incidentele onderhouds- en aanlegkosten riolering Regenwater Onderzoek De gemeente heeft in het Waterplan Bloemendaal de ambitie neergelegd om verhard oppervlak daar waar dit veilig kan, van de riolering af te koppelen en het regenwater ter plaatse in de bodem te laten infiltreren. De aanleg van infiltratieriolen wordt gecombineerd met rioolvervanging. Tot en met 2010 kan zo 5,2 ha wegverharding worden afgekoppeld. In de periode kan gelijktijdig met reguliere rioolvervanging nog circa 10 ha wegverharding worden afgekoppeld. Het huidige percentage van openbare verhardingen dat is afgekoppeld van, of niet is aangesloten op, de riolering bedraagt 17,2%. Met de bovengenoemde afkoppelprojecten neemt dit percentage toe tot 22,4% in 2010 en 32,2% in Naast het afkoppelen van openbare verharding wordt binnen de planperiode beleid ontwikkeld om het afkoppelen van daken actief te stimuleren. Ook hier wordt ingezet op afkoppelen alleen daar waar het regenwater veilig in de bodem kan worden geïnfiltreerd. Het huidige percentage van daken die zijn afgekoppeld van, of niet zijn aangesloten op, de riolering bedraagt 8,5%. Door afkoppelen kan dit percentage stijgen tot 53,9%. Voorwaarde 3: er dient inzicht te bestaan in de toestand en het functioneren van de regenwatervoorzieningen Inventarisatie en gegevensbeheer De infiltratievoorzieningen maken deel uit van het rioleringsbeheer. Net als bij de rioolleidingen is het van belang om over actuele gegevens te beschikken. Revisiegegevens moeten daarom frequent ( 2 keer per jaar) in de computerbestanden worden verwerkt. Het verwerken van de revisiegegevens en het beheer van de gegevensbestanden vindt hoofdzakelijk in eigen beheer plaats. Aandachtspunt Door afkoppelen neemt de hoeveelheid aangesloten verhard oppervlak op de riolering af. Het is van belang dit in de beheerbestanden te muteren. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

72 De opgave Bloemendaal GRP Inspectie Ook voor infiltratieriolen geldt dat voor een effectief beheer de toestand van de leidingen in beeld moet worden gebracht. Voorgesteld wordt het inspecteren van de leidingen periodiek, gelijktijdig met de inspectie van het hoofdriool te combineren. Het budget daarvoor zal gelijke tred moeten houden met de toename van het areaal aan leidingen. Vooralsnog wordt meegelift met het reguliere budget [ ] dat voor rioolinspectie beschikbaar is. Controle werking infiltratievoorzienigen Jaarlijks dient de werking van de infiltratiesystemen te worden gecontroleerd. Hiervoor wordt een stelpost geraamd van 2.000,-. Afkoppelbeleid particulieren Het is niet vanzelfsprekend dat de gemeente al het regenwater inzamelt. Het karakter van de zorgplicht voor afvloeiend regenwater gaat er van uit dat de particulier in eerste instantie zélf verantwoordelijk is voor het regenwater dat op zijn perceel valt. Als hij het regenwater goed in de bodem of oppervlaktewater kwijt kan hoeft de gemeente dit niet in te zamelen. In Bloemendaal is het van oudsher echter gebruikelijk dat de gemeente het regenwater gezamenlijk met het afvalwater van particulieren inzamelt. De afvalstromen zijn ook meestal niet gesplitst (gemengd rioolstelsel). In het Waterplan Bloemendaal is een onderzoeksvoorstel [32b] opgenomen om beleid te ontwikkelen hoe particulieren gestimuleerd kunnen worden om regenwaterlozingen op de riolering los te koppelen en op eigen terrein te verwerken (infiltreren of lozen op oppervlaktewater). Hiervoor is een stelpost opgenomen van 8.000,-. BENNEBROEK Uitbreiden afkoppelkansenkaart De gemeente beschikt over een zogenaamde afkoppelkansenkaart [referentie 3]. Op deze gemeentekaart staan de locaties weergegeven waar afgekoppeld kan worden. Deze kaart beslaat enkel het grondgebied van de huidige gemeente Bloemendaal. Het is wenselijk om ook de afkoppelkansen van de nieuwe kern Bennebroek in beeld te brengen. Voor dit onderzoek wordt een stelpost opgenomen van 6.400,- Strategie 7: Door het uitvoeren van onderzoeken krijgt de gemeente een goed inzicht in de toestand en het functioneren van de infiltratievoorzieningen en de locaties waar afkoppelkansen liggen. In Tabel 10 is een samenvatting gegeven van de jaarlijkse onderzoekskosten voor de regenwatervoorzieningen binnen de planperiode. Hierbij dient te worden opgemerkt dat de jaarlijkse kosten gelijk dienen op te gaan met de toename van het areaal aan deze voorzieningen. 72 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

73 GRP Bloemendaal De opgave Jaar Grootbknr. Omschrijving Kosten Jaarlijks [ ] Tv-inspectie (zie ook Tabel 6 pagina 65) 450,- Jaarlijks [nieuw] Werking infiltratievoorzieningen 2.000,- Totaal jaarlijks 2.450,- Tabel 10 Jaarlijkse onderzoekskosten regenwatervoorzieningen In Tabel 11 is een samenvatting gegeven van de incidentele onderzoekskosten voor regenwatervoorzieningen binnen de planperiode. Jaar Omschrijving Kosten 2008 Opstellen afkoppelbeleid particulieren [32b] 8.000,- Tabel 11 Incidentele onderzoekskosten regenwatervoorzieningen Totaal incidenteel 8.000,- In Tabel 12 is een samenvatting gegeven van de incidentele onderzoekskosten voor regenwatervoorzieningen binnen de planperiode voor de toekomstige kern Bennebroek. BENNEBROEK Jaar Omschrijving Kosten 2009 Uitbreiden afkoppelkansenkaart met kern Bennebroek 6.400,- Totaal incidenteel 6.400,- Tabel 12 Incidentele onderzoekskosten regenwatervoorzieningen Bennebroek Maatregelen Onderhoud Bijbehorende doelen: zorgen voor inzameling en verwerking van regenwater; doelen 3 en 4. Om een goede afstroming van de regenwaterriolen en een minimale emissie naar het oppervlaktewater te kunnen handhaven is regelmatig onderhoud in de vorm van reiniging nodig. Om voldoende infiltratiecapaciteit van de infiltratieriolen te waarborgen is eveneens regelmatig onderhoud in de vorm van reiniging nodig. Of het reinigen van de infiltratieleidingen gelijke tred kan houden met die van de gewone riolering (eens in de zes jaar) is nog niet duidelijk. Vooralsnog wordt jaarlijks de vervuilingsgraad vanuit de putten gecontroleerd om zonodig tot reiniging van de buizen over te gaan. Strategie 8: Door regelmatig onderhoud wordt de afstroming van regenwaterriolen en de infiltratiecapaciteit van de infiltratievoorzieningen gewaarborgd waardoor wateroverlast wordt tegengegaan. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

74 De opgave Bloemendaal GRP Reparatie, renovatie en vervanging regenwatervoorzieningen Bijbehorende doelen: zorgen voor inzameling en verwerking van regenwater; doelen 3 en 4. Om de stabiliteit en waterdichtheid van regenwaterriolen en de stabiliteit en infiltratiecapaciteit van de infiltratievoorzieningen te kunnen waarborgen is het nodig deze op tijd te repareren, te renoveren of te vervangen. Momenteel zijn alle voorzieningen nog relatief nieuw. De afschrijvingstermijn voor infiltratieriolen is 60 jaar. Het tijdstip waarop de voorzieningen zullen moeten worden vervangen wordt uiteindelijk bepaald op basis van kwaliteit en/of noodzakelijke verbeteringsmaatregelen. Strategie 9: Door regenwatervoorzieningen tijdig te repareren, te renoveren of te vervangen wordt: de stabiliteit van de voorzieningen gewaarborgd waardoor hieraan gerelateerde overlast voor burgers wordt voorkomen; de infiltratiecapaciteit op peil gehouden. Afkoppelbeleid particulieren Bijbehorend doel: zorgen voor inzameling van regenwater; doel 3. Afhankelijk van de uitkomsten van het onderzoek naar het opstellen van het afkoppelbeleid particulieren wordt er conform het Waterplan Bloemendaal (project 32c) van uitgegaan dat zowel de gemeente als het hoogheemraadschap jaarlijks 1.333,- investeren in het afkoppelbeleid particulieren. In Tabel 13 is een samenvatting gegeven van de jaarlijkse onderhouds- en exploitatiekosten voor de regenwatervoorzieningen binnen de planperiode. De huidige budgetten zijn nog niet onderverdeeld in aparte budgetten voor riolering en regenwatervoorzieningen. Daarom is op basis van de huidige budgetten een procentuele verdeling naar rato van het totale areaal aan rioleringen aangehouden. Hierbij dient te worden opgemerkt dat de jaarlijkse kosten gelijk dienen op te gaan met de toename van het areaal aan deze voorzieningen. 74 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

75 GRP Bloemendaal De opgave Jaar Grootbknr. Omschrijving Kosten Jaarlijks [ ] Afvoer en verwerking slib uit regenwatervoorzieningen (zie ook Tabel 8 pagina 69) Jaarlijks Jaarlijks [ ]a Reinigen regenwatervoorzieningen (zie ook Tabel 8 pagina 69) [ ]b Reparatie regenwatervoorzieningen (zie ook Tabel 8 pagina 69) Jaarlijks [ ] Reparatiewagen asfalt (regenwatervoorzieningen) (zie ook Tabel 8 pagina 69) 185,- 580,- 970,- 840,- Jaarlijks [ ] Verwerken kolkenvuil (zie ook Tabel 8 pagina 69) 345,- Jaarlijks [ ] Reparatie / vervangen kolken (zie ook Tabel 8 pagina 69) Jaarlijks [ ] Reparatiewagen bestrating (regenwatervoorzieningen) (zie ook Tabel 8 pagina 69) 95,- 20,- Jaarlijks [ ] Reinigen kolken (zie ook Tabel 8 pagina 69) 695,- Jaarlijks [ ] Aandeel straatvegen (zie ook Tabel 8 pagina 69) 1.260,- Jaarlijks [nieuw] Afkoppelbeleid particulieren [32c] 1.333,- Totaal jaarlijks 6.323,- Tabel 13 Jaarlijkse onderhouds- en exploitatiekosten regenwatervoorzieningen In Tabel 14 is een samenvatting gegeven van de incidentele onderhouds- en aanlegkosten voor de regenwatervoorzieningen binnen de planperiode met een doorkijk naar 2011 en 2012 (planning voor de gebruikelijke periode van vijf jaar). De met [MJP] gemerkte projecten zijn overgenomen uit de MeerJarenPlanning Rioolvervanging / Basisinspanning en in de tijd afgestemd op de planning voor rioolvervangingen (zie Tabel 9 pagina 71). De met [GBI] gemerkte projecten liften mee met de rioolvervangingsprojecten uit de hiervoor genoemde tabel. Projecten uit het Waterplan Bloemendaal staan aangegeven met [WP]. De tussen [ ] weergegeven nummers verwijzen naar de betreffende projecten uit dit plan. Jaar Omschrijving Kosten 2008 [MJP] Houtvaartkade e.o. ombouwen riool tot regenwaterriool , [WP] Vogelenzangseweg (ventweg Aerdenhout) vervangen duiker inclusief afkoppelen [32g] , [MJP] Pinellaan en Vinkenbaan infiltratieriool , [GBI] Duinlustparkweg (J. Verhulstweg Alberdinck Thijmlaan) infiltratieriool [WP 32a] , [GBI] Bellamylaan (ventweg) infiltratieriool [WP 32a] 8.850, [GBI] Brouwerskolkweg (ventweg PW) infiltratieriool [WP 32a] , [GBI] Krullenlaan infiltratieriool [WP 32a] , [GBI] Schulpweg (Vondellaan Bilderdijklaan) infiltratieriool [WP 32a] , [GBI] Kweekduinweg infiltratieriool [WP 32a] ,- Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

76 De opgave Bloemendaal GRP Jaar Omschrijving Kosten 2010 [GBI] Ruysdaelweg infiltratieriool [WP 32a] , [GBI] Ter Hoffsteedeweg infiltratieriool [WP 32a] , [GBI] Tetterodeweg infiltratieriool [WP 32a] , [MJP] Brederodelaan (grens Velsen C. Schulzlaan) infiltratieriool 2012 [MJP] Brederodelaan (C. Schulzlaan Donkerelaan) infiltratieriool , , [GBI] Gestelsestraatje infiltratieriool , [GBI] Sterreboslaan infiltratieriool , [GBI] Zonnehof infiltratieriool ,- Totaal incidenteel ,- Tabel 14 Incidentele onderhouds- en aanlegkosten regenwatervoorzieningen Door de aanleg van regenwatervoorzieningen neemt het aangesloten verhard oppervlak (wegen) af. In Tabel 15 staat de afname per project weergegeven. Jaar Omschrijving Afname aangesloten verhard oppervlak 2008 [MJP] Houtvaartkade e.o. ombouwen riool tot regenwaterriool m [WP] Vogelenzangseweg (ventweg Aerdenhout) vervangen m 2 duiker inclusief afkoppelen [32g] 2009 [MJP] Pinellaan en Vinkenbaan infiltratieriool m [GBI] Duinlustparkweg (J. Verhulstweg Alberdinck Thijmlaan) infiltratieriool [WP 32a] m [GBI] Bellamylaan (ventweg) infiltratieriool [WP 32a] m [GBI] Brouwerskolkweg (ventweg PW) infiltratieriool [WP 32a] m [GBI] Krullenlaan infiltratieriool [WP 32a] m [GBI] Schulpweg (Vondellaan Bilderdijklaan) infiltratieriool 580 m 2 [WP 32a] 2010 [GBI] Kweekduinweg infiltratieriool [WP 32a] m [GBI] Ruysdaelweg infiltratieriool [WP 32a] m [GBI] Ter Hoffsteedeweg infiltratieriool [WP 32a] m [GBI] Tetterodeweg infiltratieriool [WP 32a] m [MJP] Brederodelaan (grens Velsen C. Schulzlaan) m 2 infiltratieriool 2012 [MJP] Brederodelaan (C. Schulzlaan Donkerelaan) m 2 infiltratieriool 2012 [GBI] Gestelsestraatje infiltratieriool 754 m [GBI] Sterreboslaan infiltratieriool m [GBI] Zonnehof infiltratieriool 690 m 2 Tabel 15 Afname aangesloten verhard oppervlak Totaal incidenteel m 2 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] 76

77 GRP Bloemendaal De opgave Strategie 10: Door de aanleg van regenwater- en infiltratieriolen neemt het op de riolering aangesloten verhard oppervlak in de periode van 2008 t/m 2012 af met ruim 7,3 ha. Dit is 4% van het totale aangesloten verhard oppervak. Het afkoppelpercentage komt hiermee op 17% Grondwater Visie grondwater 2050 In en om de kernen met grondwateroverlast zorgen nieuwe drainagesystemen en het versterkte waternetwerk voor een verbeterde ontwatering, afwatering en berging. Het (grond)water(beheers)systeem voorkomt grondwateroverlast. De gemeente heeft in het Waterplan Bloemendaal een visie grondwater voor het jaar 2050 neergelegd. Uit deze visie zijn streefbeelden en doelstellingen geformuleerd. Eén van de doelstellingen is dat de gemeente zorg draagt voor de ontwatering van het openbaar gebied. In gebieden met horizontale drainage moet de particulier hier op aan kunnen sluiten Onderzoek Uit de toetsing van de ontwateringsdiepte blijkt dat deze in de kernen Aerdenhout en Bloemendaal onvoldoende is (zie paragraaf en Tabel 5 op pagina 59). Verder blijkt uit het Waterplan Bloemendaal dat ten gevolge van klimaatverandering de omvang van het grondwateroverlastgebied zal toenemen. Voorwaarde 3: er dient inzicht te bestaan in de toestand en het functioneren van de grondwatervoorzieningen Inventarisatie en gegevensbeheer Gegevens zijn voor het grondwaterbeheer van groot belang, evenals de toegankelijkheid en de overzichtelijkheid. Momenteel is wel bekend waar grondwatervoorzieningen liggen maar de exacte gegevens zoals soort leiding, materiaal leiding, hoogteligging leiding, diameter leiding, jaar van aanleg etc. moeten nog worden geïnventariseerd. Daarna is het noodzakelijk deze gegevens in het rioolbeheerprogramma op te nemen. Hoewel veel van deze werkzaamheden in eigen beheer kunnen worden uitgevoerd, wordt voor het inmeten in het terrein een stelpost opgenomen van ,-. Na bovengenoemde inhaalslag is het noodzakelijk het beheersysteem actueel te houden. Revisiegegevens dienen frequent (2 keer per jaar) in de computerbestanden te worden verwerkt. Dit en het beheer van de gegevensbestanden vindt hoofdzakelijk in eigen beheer plaats. Grondwatermeetnet Om te kunnen bepalen of ingrijpen in de grondwaterstand nodig is en/of grondwatervoorzieningen voldoende functioneren is het van belang over actuele en betrouwbare grondwaterstandregistraties te beschikken. De gemeente beschikt over een uitgebreid meetnet met peilbuizen die Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

78 De opgave Bloemendaal GRP tweemaal per maand handmatig worden uitgelezen (14 e en 28 e dag van de maand). Voor het bepalen van de Gemiddelde Hoogste Grondwaterstand (GHG) is deze meetfrequentie toereikend. De GHG wordt gebruikt als toetsingscriterium van het grondwaterregime. Bij optimalisatiestudies naar de werking van drainagesystemen en voor het dimensioneren van nieuwe systemen is het nodig om over een grondwaterstandregistratie om het uur te beschikken. Dit wordt mogelijk door de peilbuizen met een datalogger uit te rusten. Alvorens hier toe over te gaan kan met een geostatistische analyse worden bepaald of het huidige meetnet uitgedund kan worden. Naar verwachting kan het aantal meetpunten worden teruggebracht van 271 naar circa 150 stuks. Voor deze studie wordt een stelpost van ,- opgenomen. BENNEBROEK Om inzicht te krijgen in de grondwaterstanden in Bennebroek is het nodig het grondwatermeetnet uit te breiden. Op basis van de geringe bestaande peilbuisregistraties moet bepaald worden waar en hoeveel peilbuizen er bijgeplaatst moeten worden. Voor deze studie wordt een stelpost geraamd van 5.000,-. Grondwatermodel Bloemendaal beschikt over een grondwatermodel (in beheer bij en eigendom van het ingenieursbureau Wareco). Dit is een belangrijk hulpmiddel om de huidige en toekomstige grondwaterproblematiek inzichtelijk te maken. Dit model kan worden ingezet bij het ontwerp van drainagesystemen en bij optimalisatiestudies van bestaande systemen. BENNEBROEK Om de grondwaterhuishouding in Bennebroek in beeld te brengen is het noodzakelijk om het grondwatermodel met deze kern uit te breiden. Dit is nodig om te bepalen of de ontwateringsdiepte correspondeert met de bestemming van de gronden conform het Bloemendaalse grondwaterregime en voor het ontwerp van eventuele drainagevoorzieningen. Voor de uitbreiding van het model wordt een stelpost geraamd van 9.700,-. Optimalisatiestudie Uit Conclusie 16: (pagina 60) met betrekking tot het functioneren van de grondwatervoorzieningen blijkt dat in delen van Bloemendaal en Aerdenhout niet wordt voldaan aan de maatstaf voor de gewenste ontwateringsdiepte. Onderzoek is nodig om te bepalen hoe de bestaande drainagesystemen geoptimaliseerd kunnen worden en waar eventuele uitbreiding van de systemen nodig is. Het onderzoek voor de kern Aerdenhout wordt momenteel uitgevoerd. Optimalisatiestudies voor de overige kernen worden zo mogelijk nog dit jaar (2008) gestart. 78 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

79 GRP Bloemendaal De opgave Verder wordt studie verricht naar optimalisatie van, en een mogelijk alternatief voor, diepdrainage (project [01a] en [01c] uit het Waterplan Bloemendaal). Strategie 11: Door de uitvoering van diverse onderzoeken behoudt of krijgt de gemeente een goed inzicht in de actuele ontwateringsdiepte en het functioneren van de grondwatervoorzieningen. In Tabel 16 is een samenvatting gegeven van de jaarlijkse onderzoekskosten voor de grondwatervoorzieningen binnen de planperiode. Jaar Grootbknr. Omschrijving Kosten Jaarlijks [ ] Peilen grondwatermeetnet ,- Tabel 16 Jaarlijkse onderzoekskosten grondwatervoorzieningen Totaal jaarlijks ,- In Tabel 17 is een samenvatting gegeven van de incidentele onderzoekskosten voor de grondwatervoorzieningen binnen de planperiode. Projecten uit het Waterplan Bloemendaal staan aangegeven met [WP]. De tussen [ ] weergegeven nummers verwijzen naar de betreffende projecten uit dit plan. Jaar Omschrijving Kosten 2008 [WP] Alternatief voor diepdrainage [01a] , [WP] Optimalisatie drainagesysteem Bloemendaal [01g] , [WP] Optimalisatie drainagesysteem Schaepmanlaan e.o. [01i] , [WP] Optimalisatie drainagesysteem Overveen [01k] , [WP] Optimalisatie van het deepwellsysteem [01c] , [nieuw] Inventarisatie drainagegegevens t.b.v. beheer , [WP] Optimalisatie van het deepwellsysteem [01c] , [nieuw] Geostatistische analyse afslanken meetnet ,- Tabel 17 Incidentele onderzoekskosten grondwatervoorzieningen Totaal incidenteel ,- In Tabel 18 is een samenvatting gegeven van de incidentele onderzoekskosten voor grondwatervoorzieningen binnen de planperiode voor de toekomstige kern Bennebroek. BENNEBROEK Jaar Omschrijving Kosten 2009 Uitbreiden grondwatermeetnet met de kern Bennebroek 5.000, Uitbreiden grondwatermodel met de kern Bennebroek 9.700,- Totaal incidenteel ,- Tabel 18 Incidentele onderzoekskosten grondwatervoorzieningen Bennebroek Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

80 De opgave Bloemendaal GRP Maatregelen Bijbehorend doel: zorgen dat (voor zover mogelijk) het grondwater de bestemming van een gebied niet structureel belemmert. Onderhoud Om een goede drainerende functie van de grondwatervoorzieningen te kunnen handhaven is regelmatig onderhoud in de vorm van reiniging nodig. Alle horizontale drainagesystemen worden éénmaal per jaar gereinigd; Alle drainagepompen worden jaarlijks gereinigd; Alle diepdrainagepompen worden jaarlijks gereinigd; De persleidingen van het diepdrainagesysteem worden eens in de één tot twee jaar gereinigd (afhankelijk van de vervuilingsgraad); De persleidingen van het diepdrainagesysteem worden jaarlijks (ter plaatse van de doorspuitvoorzieningen) op vervuiling gecontroleerd. Om het grondwatermeetnet operationeel te houden moeten incidenteel peilbuizen worden uitgespoten. Hiervoor is tot op heden geen budget beschikbaar. Voorgesteld wordt om hiervoor een jaarlijks budget van 2.500,- te reserveren. De (diep)drainagegemalen zijn met een telemetriesysteem aangesloten op de centrale gemalencomputer bij de gemeente en bij de leverancier die voor de gemeente de storingen afhandelt. Voor de aansluiting op het systeem bij laatstgenoemde moet een jaarlijkse vergoeding per pomp worden betaald. Op jaarbasis bedraagt dit totaal 1.620,-. Hiervoor is momenteel geen budget beschikbaar. Voorgesteld wordt hier een jaarlijks budget voor te reserveren. Strategie 12: Door regelmatig onderhoud wordt de werking van de ontwateringsystemen gewaarborgd, waardoor grondwateroverlast wordt tegengegaan. Reparatie, renovatie, vervanging en aanleg grondwatervoorzieningen Om de ontwateringcapaciteit van drainagesystemen te kunnen waarborgen is het nodig de systemen op tijd te repareren, te renoveren of te vervangen. Bij het jaarlijkse onderhoud van de (diep)drainagepompen wordt beoordeeld of de pompen gerenoveerd of vervangen moeten worden. Wanneer horizontale drainagesystemen vervangen moeten worden kan niet met inspectie worden vastgesteld. Als uit de peilbuiswaarnemingen blijkt dat de ontwatering van een gebied terugloopt moet de oorzaak hiervan worden achterhaald. Mogelijke oorzaken en oplossingen kunnen zijn: meer neerslag in bepaalde periode: incidenteel: geen actie / structureel: vergroten drainagecapaciteit; stagnatie in de drainageafvoer: obstructie verwijderen / onderbemaling toepassen; vervuiling drainagesysteem: drainagesysteem reinigen; 80 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

81 GRP Bloemendaal De opgave afname drainagecapaciteit drainage (dichtslibben grindkoffer): drainagesysteem vervangen en/of uitbreiden. In Tabel 17 op pagina 79 staan de verschillende optimalisatiestudies uit het Waterplan Bloemendaal vermeld. De uitvoeringsmaatregelen die mogelijk uit deze studies volgen zijn in het Waterplan Bloemendaal begroot en als projecten in Tabel 20 op pagina 82 opgenomen. Voor de optimalisatiestudies naar de werking van drainagesystemen en voor het dimensioneren van nieuwe systemen is het nodig om over een grondwaterstandregistratie om het uur te beschikken. Hiervoor moet het afgeslankte meetnet (zie studie pagina 78) worden uitgeruste met dataloggers. Hiervoor wordt een stelpost opgenomen van ,-. BENNEBROEK Om de grondwaterhuishouding in Bennebroek te kunnen monitoren moet het grondwatermeetnet worden uitgebreid met circa 30 peilbuizen. Voor deze uitbreiding wordt een stelpost geraamd van 9.000,-. De peilbuizen moeten worden uitgerust met dataloggers. Hiervoor wordt een stelpost geraamd van ,- Strategie 13: Door de grondwatervoorzieningen tijdig te repareren, te renoveren, te vervangen of uit te breiden wordt: de drainagecapaciteit van de systemen gewaarborgd waardoor grondwateroverlast wordt voorkomen; de grondwaterstandregistratie op peil gehouden. In Tabel 19 is een samenvatting gegeven van de jaarlijkse onderhoudskosten binnen de planperiode. Jaar Grootbknr. Omschrijving Kosten Jaarlijks [ ] Elektriciteitsverbruik drainagepompen ,- Jaarlijks [ ] Reparatie / schoonmaken drainage ,- Jaarlijks [ ] Ontstoppen / repareren drainaansluitingen 1.807,- Jaarlijks [ ] Onderhoud draingemalen en deepwells ,- Jaarlijks [ ] Telefoonkosten telemetrie draingemalen en deepwells 3.433,- Jaarlijks [nieuw] Onderhoud peilbuizen 2.500,- Jaarlijks [nieuw] Vergoeding Mactec (telemetriesysteem) 1.620,- Tabel 19 Jaarlijkse onderhoudskosten grondwatervoorzieningen Totaal jaarlijks ,- In Tabel 20 is een samenvatting gegeven van de incidentele onderhouds- en aanlegkosten binnen de planperiode. Projecten uit het Waterplan Bloemendaal staan aangegeven met [WP]. De tussen [ ] weergegeven nummers verwijzen naar de betreffende projecten uit dit plan. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

82 De opgave Bloemendaal GRP In het Waterplan Bloemendaal is vanaf 2011 een jaarlijkse investering opgenomen van ,- voor de aanleg van horizontale drainage als alternatief voor diepdrainage (project 01b). Voorwaarde is dat de werkzaamheden kunnen meeliften met reguliere rioolvervangingsprojecten. In 2011 wordt al direct een voorschot genomen op het investeringsbudget van de jaren erna omdat in dat jaar rioolvervanging plaatsvindt in een wijk met diepdrainage. Jaar Omschrijving Kosten 2008 [WP] Optimalisatie drainagesysteem Aerdenhout [01f] , [WP] Optimalisatie drainagesysteem Bloemendaal [01h] , [WP] Optimalisatie drainagesysteem Bloemendaal [01h] , [WP] Optimalisatie drainagesysteem Schaepmanlaan eo [01j] , [WP] Optimalisatie drainagesysteem Overveen [01l] , [WP] Optimalisatie drainagesysteem Bloemendaal [01h] , [WP] Optimalisatie drainagesysteem Overveen [01l] , [nieuw] Aanschaf dataloggers incl. afsluitbare straatpotten, software en installatie t.b.v. geoptimaliseerd grondwatermeetnet , [GBI] Cearalaan aanleg horizontale drainage [WP 01b] , [GBI] Joan Mauritsplein aanleg horizontale drainage [WP 01b] , [GBI] Pernambucolaan aanleg horizontale drainage [WP 01b] , [GBI] Recifelaan aanleg horizontale drainage [WP 01b] , [WP] Optimalisatie drainagesysteem Aerdenhout [01f] , [WP] Optimalisatie drainagesysteem Aerdenhout [01f] ,- Totaal incidenteel ,- Tabel 20 Incidentele onderhouds- en aanlegkosten grondwatervoorzieningen In Tabel 21 is een samenvatting gegeven van de incidentele onderzoekskosten voor grondwatervoorzieningen binnen de planperiode voor de toekomstige kern Bennebroek. BENNEBROEK Jaar Omschrijving Kosten 2009 Uitbreiden grondwatermeetnet met peilbuizen kern Bennebroek 9.000, Uitrusten peilbuizen met dataloggers kern Bennebroek ,- Tabel 21 Incidentele aanlegkosten grondwatervoorzieningen Bennebroek Totaal incidenteel ,- [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] 82

83 GRP Bloemendaal Organisatie en financiën 8 Organisatie en financiën 8.1 Inleiding In dit hoofdstuk staat beschreven welke personele en financiële middelen nodig zijn om de in dit plan gestelde doelen volgens de strategie uit hoofdstuk 7 te realiseren. 8.2 Personele middelen: te leveren arbeidsinspanning Om de gestelde doelen te kunnen bereiken zijn niet alleen voldoende financiële middelen nodig maar dient ook voldoende personele capaciteit beschikbaar te zijn. In deze paragraaf wordt een inschatting gemaakt van de gemiddelde taken, formatieplaatsen, benodigde kennis en vaardigheden om de gemeentelijke watertaken goed uit te voeren. Uitgangspunt hierbij is de module D 2000 Personele aspecten van gemeentelijke watertaken van de Leidraad riolering. De gemeentelijke watertaken zijn in vijf deeltaken onder te verdelen: 1. planvorming opstellen verbreed GRP; afstemming andere plannen (zoals waterplan, RO-plannen); opstellen jaarprogramma s. 2. onderzoek inventarisatie; inspectie/controle; meten; berekenen. 3. onderhoud riolen/kolken; gemalen/mechanische riolering; infiltratievoorzieningen/lokale zuiveringen; grondwatervoorzieningen. 4. maatregelen aanleg; reparatie; renovatie/vervanging; verbetering. 5. facilitair verwerken revisiegegevens; vergunningen en voorlichting gebruik; klachtenanalyse en verwerking. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

84 Organisatie en financiën Bloemendaal GRP Taken Planvorming Uitsplitsing in: R = Riolering D = Drainage opstellen en actualiseren verbreed GRP Module D2000 norm 4 dagen/jaar TOTAAL dagen/jaar uitbesteed dagen/jaar Gemeente Bloemendaal B E N O D I G D beleid dagen/jaar beheer ontwerp dagen/jaar toezicht dagen/jaar afstemming en overleg opstellen jaarprogramma s Onderzoek inventarisatie inspectie / controle meten begeleiding functioneren (berekeningen etc.) Onderhoud R D R D R D R D 6 [ 3 ] 107 [ 31 ] 36 [ 65 ] 24 [ 12 ] riolen / kolken gemalen / mechanische riolering renovatie / vervanging (12% 1,1 M) grondwatervoorzieningen [ 116 ] Maatregelen aanleg R (15% ) D reparatie (15% ) R (10% ) D verbetering Facilitair verwerken revisiegegevens vergunningen en voorlichting gebruik R D R D R D klachtenanalyse en verwerking R D Totalen Totaal Riolering Totaal Drainage TOTAAL TOTAAL 5 in dagen/jaar in fte/jaar in dagen/jaar in fte/jaar in dagen / jaar in fte / jaar [ 4 ] 15 [ 5 ] 20 [ 7 ] , , , , , ,53 Tabel 22 minimaal benodigde personele inspanning planvorming, onderzoek, onderhoud, maatregelen en facilitair gemeentelijke watertaken Bloemendaal , , , , , , , , , , , ,90 4 Waar nodig aangepast naar de Bloemendaalse situatie (gemeentegrootte versus areaal) zie Bijlage L pagina 161. Voor grondwater biedt de Leidraad nog geen normen vandaar dat de werkelijke benodigde ingeschatte tijdsbesteding in Bloemendaal als norm is gehanteerd, genoteerd tussen [ ]. 5 1 f.t.e. is 191 dagen 84 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

85 GRP Bloemendaal Organisatie en financiën Op grond van de landelijke kengetallen (Leidraad Riolering module D 2000) is voor een gemeente met een rioleringsareaal als in Bloemendaal voor het beheer van de riolering (inclusief regenwatervoorzieningen) een inzet benodigd van dagen per jaar. Bloemendaal blijft daar met een benodigde inzet van 967 dagen per jaar (84%) ruimschoots onder ondanks de gevolgen van nieuwe ontwikkelingen in dit GRP, zoals afkoppelen, waardoor extra inzet benodigd is. Dat Bloemendaal met deze lagere inzet toe kan komt doordat Bloemendaal op het gebied van inspectie en controle van de riolering zéér efficiënt werkt (0,62 keer de norm). Ook met het reinigen van de riolering scoort Bloemendaal met een tijdsbesteding van slechts 0,59 maal de norm zeer goed. Zie ook Bijlage L pagina 161. De huidige eigen formatie bedraagt circa 266 dagen per jaar (begroting 2008). Dit komt overeen met slechts 53% van de norm 6 (501 dagen). Volgens Tabel 22 kan Bloemendaal met 59 dagen minder toe dan deze norm (eerder genoemde efficiency) en heeft dus maar minimaal 442 dagen eigen formatie per jaar nodig bij maximaal uitbesteden. Deze benodigde formatie is onder te verdelen in 130 dagen beleid, 180 dagen beheer en ontwerp en 132 dagen toezicht. Voor drainage zijn nog geen landelijke normen vastgesteld. Vergelijken we echter met de normen die voor riolering gelden dan zouden we, rekening houdend met het areaal aan drainage in Bloemendaal, ongeveer 20% van de inzet van die voor riolering nodig hebben. Dit komt neer op 226 dagen per jaar. De benodigde inzet van 280 dagen per jaar lijkt daarmee aan de hoge kant maar kan als volgt verklaard worden. Alleen al voor het meten van het grondwatermeetnet is een inzet vereist van 65 dagen. Voor het beheer en onderhoud van de drainagesystemen zelf zijn dus eigenlijk 215 dagen benodigd. Dit loopt in de pas met de norm voor riolering. Voor drainage staat slechts 30 dagen per jaar (244 uur) aan eigen formatie op de begroting. Dit komt overeen met slechts 27% van de benodigde uren. Monitoren, beheer en onderhoud alsmede optimalisatie en uitbreiding van de systemen vergen steeds meer tijd. Volgens de huidige inzichten zijn dan ook 111 dagen aan eigen formatie per jaar nodig, onderverdeeld in 17 dagen beleid, 54 dagen beheer en ontwerp en 40 dagen toezicht. Het restant van 169 dagen is uitbesteed. In onderstaande overzichten worden de benodigde en de aanwezige formatie vergeleken, uitgesplitst naar de disciplines riolering (inclusief regenwatervoorzieningen) en grondwater. Verder is een splitsing gemaakt in alles in eigen beheer doen of maximaal uitbesteden. Tot slot staat aangegeven op welk opleidingsniveau de formatie benodigd is. 6 Totaal Riolering Tabel 22 kolommen beleid, beheer/ontwerp en toezicht ( = 442 dagen) vermeerderd met 10 dagen inspectie/controle en 49 dagen riolen/kolken (de dagen die Bloemendaal door efficiency bespaart, maar die wel tot de norm behoren). Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

86 Organisatie en financiën Bloemendaal GRP Opleidingsniveau Geheel in eigen beheer Met maximaal uitbesteden HBO MBO Totaal HBO MBO Totaal Benodigde formatie (f.t.e.) 1,09 3,97 5,06 0,88 1,43 2,31 Huidige formatie (f.t.e) 0,49 0,91 1,40 0,49 0,91 1,40 Verschil 0,60 3,06 3,66 0,39 0,52 0,91 Tabel 23 Benodigde personele bezetting riolering Opleidingsniveau Geheel in eigen beheer Met maximaal uitbesteden HBO MBO Totaal HBO MBO Totaal Benodigde formatie (f.t.e.) 0,09 1,38 1,47 0,09 0,49 0,58 Huidige formatie (f.t.e) 0,13 0,03 0,16 0,13 0,03 0,16 Verschil -0,04 1,35 1,31-0,04 0,46 0,42 Tabel 24 Benodigde personele bezetting grondwater Omdat volgens de nieuwe Wet gemeentelijke watertaken de gemeentelijke zorgplichten voor de inzameling en transport van afvalwater, het afvloeiend regenwater en het grondwater tot één exploitatie gerekend mogen worden is in Tabel 25 een overzicht gegeven van de benodigde personele bezetting voor de gemeentelijke watertaken. Opleidingsniveau Geheel in eigen beheer Met maximaal uitbesteden HBO MBO Totaal HBO MBO Totaal Benodigde formatie (f.t.e.) 1,18 5,35 6,53 0,97 1,92 2,89 Huidige formatie (f.t.e) 0,62 0,94 1,56 0,62 0,94 1,56 Verschil 0,56 4,41 4,97 0,35 0,98 1,33 Tabel 25 Benodigde personele bezetting gemeentelijke watertaken De beschikbare capaciteit is onvoldoende om de in dit GRP gestelde doelen, met de beschreven strategie, uit te voeren. Zelfs bij maximaal uitbesteden is er sprake van een structureel tekort van 1,33 f.t.e. Het tekort is onder te verdelen in 0,35 f.t.e. op HBO-niveau en in 0,98 f.t.e. op MBO-niveau. De consequenties van dit tekort zijn onvoldoende aandacht voor zaken als meten, inventariseren, voorlichting, voorbereiding, revisie en toezicht zie ook Bijlage M op pagina 163. Voorgesteld wordt om dit tekort in het formatieplan van de nieuwe gemeente Bloemendaal op te lossen. Hiervoor is het uiteraard nodig inzicht te hebben in de benodigde personele bezetting voor de gemeentelijke watertaken in Bennebroek. Het areaal aan riolering in Bennebroek bedraagt ongeveer 25% van het totale areaal in Bloemendaal. Het overzicht (deels ontleend aan het GRP Bennebroek) in Tabel 26 is inclusief grondwatertaken die zijn ingeschat (25% van de Bloemendaalse norm). Bennebroek beschikt namelijk niet over een verbreed GRP waarin de grondwatertaken inzichtelijk zijn gemaakt. 86 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

87 GRP Bloemendaal Organisatie en financiën BENNEBROEK Taken Planvorming Uitsplitsing in: R = Riolering D = Drainage opstellen en actualiseren verbreed GRP Module D2000 norm 7 dagen/jaar TOTAAL dagen/jaar uitbesteed dagen/jaar Gemeente Bennebroek B E N O D I G D beleid dagen/jaar beheer ontwerp dagen/jaar toezicht dagen/jaar afstemming en overleg 20 opstellen jaarprogramma s Onderzoek inventarisatie inspectie / controle meten begeleiding functioneren (berekeningen etc.) Onderhoud R D R D R D R D 1 [ 1 ] 23 [ 8 ] 8 [ 16 ] 5 [ 3 ] riolen / kolken gemalen / mechanische riolering 25 renovatie / vervanging (12% 0,4 M) grondwatervoorzieningen [ 29 ] Maatregelen aanleg reparatie verbetering Facilitair R (15% ) D R (10% 7.500) D verwerken revisiegegevens vergunningen en voorlichting gebruik R D R D R D klachtenanalyse en verwerking R D Totalen Totaal Riolering Totaal Drainage TOTAAL TOTAAL 8 in dagen/jaar in fte/jaar in dagen/jaar in fte/jaar in dagen / jaar in fte / jaar [ 1 ] 4 [ 1 ] 5 [ 2 ] 305 1, , , , , ,80 Tabel 26 minimaal benodigde personele inspanning planvorming, onderzoek, onderhoud, maatregelen en facilitair gemeentelijke watertaken Bennebroek , , , ,19 4 0, , , , , , , ,24 7 Voor grondwater biedt de Leidraad nog geen normen vandaar dat de werkelijk benodigde ingeschatte tijdsbesteding van Bloemendaal (aangepast naar de grootte van Bennebroek) als norm is gehanteerd, genoteerd tussen [ ]. 8 1 f.t.e. is 191 dagen Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

88 Organisatie en financiën Bloemendaal GRP Op grond van de landelijke kengetallen (Leidraad Riolering module D 2000) is voor een gemeente met een rioleringsareaal als in Bennebroek voor het beheer van de riolering (inclusief regenwatervoorzieningen) een inzet benodigd van 305 dagen per jaar. Bennebroek zit daar met een benodigde inzet van 465 dagen per jaar (152%) ruimschoots boven. Waar Bloemendaal juist een efficiencyslag maakt op het gebied van inspectie, controle en reinigen, heeft Bennebroek voor deze taken veel meer tijd nodig. Ook renovatie en vervanging vragen in Bennebroek twee keer zoveel tijd als de norm. In onderstaand overzicht (ontleend aan Tabel E uit het GRP Bennebroek) wordt de benodigde, met de aanwezige formatie voor riolering (inclusief regenwatervoorzieningen) vergeleken. Er is een uitsplitsing gemaakt in alles in eigen beheer doen of maximaal uitbesteden. Uit dit overzicht blijkt dat Bennebroek bij maximaal uitbesteden voldoende formatie heeft. BENNEBROEK Opleidingsniveau Geheel in eigen beheer Met maximaal uitbesteden Benodigde formatie (f.t.e.) Overhead Ten laste van exploitatie HBO MBO Totaal HBO MBO Totaal 0,71 0,10 0,81 1,73 0,21 1,94 2,43 0,31 2,74 0,58 0,10 0,68 0,05 0,21 0,26 0,63 0,31 0,94 Huidige formatie (f.t.e) 0,70 0,30 1,00 0,70 0,30 1,00 Verschil 0,11 1,64 1,74 0,02 0,04 0,06 Tabel 27 Benodigde personele bezetting riolering Bennebroek Om in te kunnen schatten welke formatie benodigd is voor de NIEUWE gemeente Bloemendaal, zijn de gemeentelijke watertaken van beide gemeenten samengevoegd. De benodigde personele inspanning is daarbij gebaseerd op de Bloemendaalse situatie waarbij dus ook Bennebroek profiteert van de efficiency op het gebied van inspectie, controle en reinigen. Ook de benodigde personele middelen voor renovatie en vervanging zijn voor het Bennebroekse deel naar de norm teruggebracht. Uit het overzicht ( Tabel 28 pagina 89 ) blijkt dat voor het beheer van de riolering (inclusief regenwatervoorzieningen) voor Bloemendaal NIEUW dagen benodigd zijn. Dit is 85% van de landelijke norm. Ter vergelijking: Bloemendaal OUD 84% en Bennebroek 152%. Hoe een en ander zich doorvertaald naar de voor de nieuwe gemeente benodigde formatie staat weergeven in ( Tabel 31 pagina 91 ). 88 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

89 GRP Bloemendaal Organisatie en financiën BLOEMENDAAL NIEUW Taken Planvorming Uitsplitsing in: R = Riolering D = Drainage opstellen en actualiseren verbreed GRP Module D2000 norm 9 dagen/jaar TOTAAL dagen/jaar Gemeente Bloemendaal inclusief Bennebroek B E N O D I G D uitbesteed dagen/jaar beleid dagen/jaar beheer ontwerp dagen/jaar toezicht dagen/jaar afstemming en overleg opstellen jaarprogramma s Onderzoek inventarisatie inspectie / controle meten begeleiding functioneren (berekeningen etc.) Onderhoud R D R D R D R D 7 [ 4 ] 130 [ 39 ] 44 [ 81 ] 29 [ 15 ] riolen / kolken gemalen / mechanische riolering renovatie / vervanging (12% 1,5 M) grondwatervoorzieningen [ 145 ] Maatregelen aanleg R (15% ) D reparatie (15% ) R (10% ) D verbetering Facilitair verwerken revisiegegevens vergunningen en voorlichting gebruik R D R D R D klachtenanalyse en verwerking R D Totalen Totaal Riolering Totaal Drainage TOTAAL TOTAAL 10 in dagen/jaar in fte/jaar in dagen/jaar in fte/jaar in dagen / jaar in fte / jaar [ 5 ] 19 [ 6 ] 25 [ 9 ] , , , , , ,06 Tabel 28 minimaal benodigde personele inspanning planvorming, onderzoek, onderhoud, maatregelen en facilitair gemeentelijke watertaken Bloemendaal NIEUW , , , , , , , , , , , ,15 9 Waar nodig aangepast naar de situatie van Bloemendaal NIEUW. Voor grondwater biedt de Leidraad nog geen normen vandaar dat de werkelijke benodigde ingeschatte tijdsbesteding in Bloemendaal als norm is gehanteerd, genoteerd tussen [ ] f.t.e. is 191 dagen Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

90 Organisatie en financiën Bloemendaal GRP In Tabel 29 is samenvattend de benodigde personele bezetting voor de uitvoering van de gemeentelijke watertaken voor beide gemeenten afzonderlijk en als nieuwe samengevoegde gemeente weergegeven. Hieruit blijkt dat samenvoeging een winst oplevert van 243 dagen. Norm in dagen Werkelijk in dagen Riool Drain Totaal Riool Drain Totaal Bloemendaal Bennebroek Totaal beide gemeenten Bloemendaal NIEUW Verschil apart / gezamenlijk Tabel 29 Vergelijking benodigde personele bezetting gemeentelijke watertaken per gemeente afzonderlijk en als Bloemendaal NIEUW Om te bepalen waar deze winst van 243 dagen (1,27 f.t.e.) zich manifesteert is een zelfde soort overzicht opgesteld maar dan onderverdeeld naar benodigde eigen formatie (bij maximaal uitbesteden) en uitbestede taken (zie Tabel 30). Eigen formatie in dagen Uitbesteed in dagen Riool Drain Totaal Riool Drain Totaal Bloemendaal Bennebroek Totaal beide gemeenten Bloemendaal NIEUW Verschil apart / gezamenlijk Tabel 30 Vergelijking benodigde personele bezetting gemeentelijke watertaken per gemeente afzonderlijk en als Bloemendaal NIEUW onderverdeeld naar eigen formatie en uitbesteed Uit dit overzicht blijkt dat de winst van het samenvoegen van beide organisaties met name ligt in de uitbestede taken (218 dagen) en in mindere mate bij de eigen formatie (25 dagen). In onderstaand overzicht Tabel 31 staat de benodigde personele bezetting voor de NIEUWE gemeente Bloemendaal weergegeven onderverdeeld naar het benodigde opleidingsniveau. 90 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

91 GRP Bloemendaal Organisatie en financiën BLOEMENDAAL NIEUW Opleidingsniveau Geheel in eigen beheer Met maximaal uitbesteden HBO MBO Totaal HBO MBO Totaal Benodigde formatie (f.t.e.) 1,36 6,70 8,06 1,12 2,43 3,55 Bennebroek 11 Bloemendaal Huidige formatie (f.t.e) 0,62 0,62 1,24 0,22 0,94 1,16 0,84 1,56 2,40 0,62 0,62 1,24 0,22 0,94 1,16 0,84 1,56 2,40 Verschil 0,12 5,54 5,66 0,12 1,27 1,15 Tabel 31 Benodigde personele bezetting gemeentelijke watertaken Bloemendaal NIEUW De beschikbare ambtelijke capaciteit neemt in de samengevoegde gemeente wel iets toe maar blijft onvoldoende om de in dit GRP gestelde doelen, met de beschreven strategie, uit te voeren. Bij maximaal uitbesteden is er sprake van een structureel tekort van 1,15 f.t.e. Op HBO-niveau is er een licht overschot van 0,12 f.t.e. en op MBO-niveau een tekort van 1,27 f.t.e. Omdat in het kader van de fusie de formatie net is vastgesteld en er tijd nodig is om in de nieuwe organisatie te settelen wordt voor de looptijd van dit GRP (tot en met 31 december 2010) voorgesteld de formatie tijdelijk met 1 f.t.e. uit te breiden. Bij het opstellen van het GRP wordt de benodigde formatie opnieuw bepaald. Door de samenvoeging van beide organisaties is er een winst van 218 dagen op de uitbestede taken. De tijdelijke uitbreiding van de eigen formatie kan daardoor naar verwachting kostenneutraal verlopen. Op 5 juli 2007 is het nationaal Bestuursakkoord Waterketen ondertekend door VROM, V&W, IPO, Vewin en Unie van Waterschappen. In het bestuursakkoord staan concrete voornemens om verbetering in doelmatigheid en transparantie in de waterketen te realiseren. Een belangrijke actie om tot verbetering te komen is benchmarking. Benchmarking leidt tot meer transparantie voor politiek en publiek en maakt het mogelijk om verschillen tussen lokale lasten te verklaren. Bloemendaal had zich in eerste instantie aangemeld voor deelname aan de benchmark in het voorjaar van Deze termijn bleek voor de gemeente Bennebroek niet haalbaar. Daarom is besloten de benchmark uit te stellen tot Inmiddels heeft de VNG haar leden opgeroepen aan de landsbrede Benchmark Rioleringszorg van 2010 deel te nemen [ ]. Bloemendaal zal zich na de fusie met Bennebroek voor de benchmark van 2010 aanmelden. 11 Als uitgangspunt is aangenomen dat de benodigde formatie voor drainage van 0,02 f.t.e HBO en van 0,13 f.t.e.mbo nu in de organisatie van Bennebroek aanwezig is. Deze formatie is aan de beschikbare formatie voor riolering toegevoegd. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

92 Organisatie en financiën Bloemendaal GRP Strategie 14: De benodigde personele inzet op rioleringsgebied ligt met 84% van de landelijke norm in Bloemendaal laag. Dit komt door een grote mate van efficiency op het gebied van inspectie, controle en reinigen. Desondanks heeft Bloemendaal een tekort aan eigen formatie van ruim 1,3 f.t.e. voor de uitvoering van de gemeentelijke watertaken. Hierdoor is er onvoldoende aandacht voor zaken als meten, inventariseren, voorlichting, voorbereiding, revisie en toezicht. Samenvoeging met Bennebroek brengt het tekort in de benodigde formatie terug tot 1,15 f.t.e. Voorlopig wordt voorgesteld de formatie bij het team Civiele Techniek en Verkeer tijdelijk tot en met 31 december 2010 (looptijd GRP) met 1 f.t.e. uit te breiden. In 2010 zal Bloemendaal zich aanmelden voor de landelijke benchmark van de stichting RIONED. 8.3 Financiële middelen: kosten Algemeen Op korte termijn (de planperiode 2008 tot en met 2010 met een doorkijk naar 2011 en 2012) enerzijds en op de lange termijn (beschouwde periode van 60 jaar) anderzijds, worden activiteiten uitgevoerd in het kader van aanleg en beheer van riolering regenwater- en grondwatervoorzieningen. Deze activiteiten worden volgens de beschreven strategie uitgevoerd om de gestelde doelen te kunnen halen. In deze paragraaf worden de benodigde financiële middelen samengevat en wordt aangegeven hoe in de dekking van de kosten kan worden voorzien. In Figuur 7 staan de investeringen en vervangingsinvesteringen weergegeven voor een periode van 60 jaar ten aanzien van riolering en regenwatervoorzieningen. 92 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

93 GRP Bloemendaal Organisatie en financiën euro * vrijvervalriolen hoofdgemalen bouwkundig hoofdgemalen mechanisch-electrisch minigemalen bouwkundig persleidingen randvoorzieningen infiltratieriool minigemalen mechanisch-electrisch overige rioleringsobjecten drukriolering Figuur 7 Overzicht investeringen en vervangingsinvesteringen riolering en regenwatervoorzieningen Vervangingswaarde De vervangingskosten van de riolen zijn berekend met behulp van de rekenmodule in GBI Riolering. Voor de wegverharding zijn alleen kosten in rekening gebracht voor het open- en dichtmaken van de sleuf van de te vervangen riolering en het opbreken en aanbrengen van de boven de sleuf gelegen wegverharding. Kosten voor eventuele wegreconstructies zijn buiten beschouwing gelaten. De vervangingswaarde (exclusief BTW) van de te onderscheiden onderdelen van de riolering is als volgt: vrijvervalriolen, putten, infiltratievoorzieningen, etc ,- randvoorzieningen ,- rioolgemalen en persleidingen ,- drukriolering, IBA s ,- Totaal ,- De gemiddelde vervangingswaarde van de vrijvervalriolen met gemalen en persleidingen bedraagt in Bloemendaal circa 495,- per strekkende meter riool. De vervangingswaarde (exclusief BTW) van de te onderscheiden onderdelen van het drainagesysteem is als volgt: drainageleidingen, afvoerleidingen, putten, etc ,- (diep)drainagepompen en persleidingen ,- Totaal ,- Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

94 Organisatie en financiën Bloemendaal GRP De gemiddelde vervangingswaarde van de drainage met pompen en persleidingen bedraagt in Bloemendaal circa 285,- per strekkende meter Totale uitgaven In onderstaand overzicht ( Tabel 32 ) staan de uitgaven voor riolering en regenwatervoorzieningen naar planjaar weergegeven. De kosten van de investeringen in het rioolstelsel zijn niet noemenswaardig hoger dan waar nu in de meerjarenbegroting rekening mee is gehouden. De kosten van investeringen van de aanleg van regenwatervoorzieningen zijn tot op heden niet geraamd in de meerjarenbegroting en leiden derhalve tot verhoging van de rioolrechten. Planperiode Jaar Exploitatie Investeringen Riolering Investeringen Regenwatervoorziening Totaal , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,- Tabel 32 Overzicht uitgaven riolering en regenwatervoorzieningen naar planjaar Tabel 33 laat een overzicht naar planjaar zien van de uitgaven voor de grondwatervoorzieningen. De kosten van de investeringen in grondwatervoorzieningen zijn in het voorliggende GRP hoger dan tot nu toe is aangenomen in het in december 2007 vastgestelde waterplan. In 2011 worden gelijktijdig met rioolvervangingsprojecten in Overveen drainageleidingen gelegd. Ten tijde van het vaststellen van het waterplan was de nieuwe rioolplanning, die wordt gebaseerd op de werkelijke kwaliteit van de rioolbuizen, nog niet bekend. Daarnaast zijn eenmalige investeringen nodig voor de inventarisatie van het drainagesysteem, een studie naar het afslanken van het grondwatermeetnet en het uitrusten van de peilbuizen met dataloggers. De hogere investeringskosten voor grondwatervoorzieningen worden meegenomen in het investeringsplan en zullen gedekt worden in de meerjarenbegroting. 94 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

95 GRP Bloemendaal Organisatie en financiën Planperiode Jaar Exploitatie Investeringen Grondwatervoorzieningen Totaal , , , , , , , , , , , , , , ,- Tabel 33 Overzicht uitgaven grondwatervoorzieningen naar planjaar Huidige inkomsten Alle eigenaren van percelen die zijn aangesloten op de gemeentelijke riolering zijn belastingplichtig voor de rioolrechten. Eigenaren van percelen die hun afvalwater lozen op een IBA die in beheer en eigendom is bij de gemeente vallen onder dezelfde belastingplicht. De basis voor de heffing van de rioolrechten is de WOZ-waarde van een pand. Rioolrechten Bloemendaal Op 1 januari 2008 bedraagt het tarief per 2.500,- WOZ-waarde voor onroerende zaken die in hoofdzaak tot woning dienen 0,67 en voor onroerende zaken die niet hoofdzakelijk tot woning dienen 1,73. De totale baten van de rioolexploitatie bedragen in ,-. BENNEBROEK De wijze van rioolheffing in Bennebroek wijkt af van die in Bloemendaal. Rioolrecht eigenaren Eigenaren van een onroerende zaak of roerende ruimte die direct of indirect is aangesloten op de gemeentelijke riolering betalen rioolrecht. Het tarief voor 2008 is 145,95. Rioolrecht gebruiker Naast het rioolrecht voor eigenaren is er een recht van de gebruiker van een eigendom van waaruit afvalwater direct of indirect op de gemeentelijke riolering wordt afgevoerd. Het tarief voor 2008 bedraagt voor de eerste 250 m 3 afvalwater 72,91 en voor elke eenheid (of gedeelte daarvan) van 250 m 3 daarboven 54,44. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

96 Organisatie en financiën Bloemendaal GRP 8.4 Kostendekking Naast de hogere exploitatiekosten en investeringen die dit GRP genereert ten opzichte van de huidige ramingen in de meerjarenbegroting dient ook nog rekening te worden gehouden met de volgende ontwikkelingen: het verschijnen van de notitie rioleringen van de commissie BBV 12 van juli 2007; de invoering van de verbrede rioolheffing per 1 januari De notitie rioleringen van de commissie BBV Tot aan de invoering van de BBV-voorschriften in 2004 werden de kosten van rioolvernieuwingen rechtstreeks ten laste gebracht van de exploitatie. Dekking van de lasten vond plaats uit het in de OZB opgenomen aandeel rioolrechten. Het saldo van de rioolexploitatie werd gereserveerd ten behoeve van toekomstige investeringen in de egalisatiereserve riolering. Met ingang van 2004 zijn rioolinvesteringen gekarakteriseerd als investeringen met economisch nut. Dit betekent dat deze investeringen vanaf 2004 moeten worden geactiveerd (afschrijven). Voor de exploitatie had dit de volgende gevolgen: doordat de kosten van rioolvernieuwingen vanaf 2004 worden geactiveerd en de kapitaallasten daarvan uit een dekkingsreserve worden gedekt, resteert vanaf 2004 een bedrag ter grootte van de kosten van deze rioolvernieuwingen in de rioolexploitatie. Dit saldo wordt jaarlijks toegevoegd aan de dekkingsreserve. ook de kosten van de aanleg van riolering in het buitengebied en die van de uitbreiding van de bergingscapaciteit moesten worden geactiveerd. De bestaande voorzieningen zijn hiervoor omgevormd tot dekkingsreserves waaruit de kapitaallasten worden gedekt. Deze systematiek heeft vanaf 2004 geleid tot het opblazen van balanstotalen. Aan de activa kant van de balans werden de geactiveerde kapitaaluitgaven opgevoerd en aan de passiva kant de dekkingsreserves tot hetzelfde bedrag. Deze praktijk en de inwerkingtreding van de Wet verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken hebben geleid tot een nadere precisering van de richtlijnen. Het is (en was) toegestaan om in het tarief van de rioolrechten een spaarcomponent in te bouwen voor toekomstige rioolinvesteringen. Sinds het verschijnen van de notitie mogen deze gespaarde bedragen in mindering worden gebracht op de te activeren (of geactiveerde) kosten. Als er boekwaarde overblijft, hoeft hierop niet te worden afgeschreven. De spaarbedragen voor toekomstige vervangingsinvesteringen die in latere begrotingsjaren ontvangen worden kunnen worden gebruikt om de boekwaarde af te boeken. De gemeente kan er ook voor kiezen de kapitaallasten in het tarief van de rioolrechten op te nemen. Deze belangrijke aanpassing van de richtlijnen leidt tot aanpassing van de huidige meerjarenbegroting. Voorgesteld wordt de aanpassing mee te nemen bij het opmaken van de meerjarenbegroting commissie Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten. 96 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

97 GRP Bloemendaal Organisatie en financiën De aanpassing heeft het volgende gevolg: 1. de bestaande dekkingsreserves riolering buitengebied, uitbreiding bergingscapaciteit en rioolvernieuwing in te zetten voor afschrijving van de reeds geactiveerde kosten van deze projecten. Deze wijziging heeft geen budgettaire gevolgen omdat de wegvallende kapitaallasten gelijk zijn aan de bedragen uit deze dekkingsreserves die eveneens wegvallen. 2. omdat de omvang van de dekkingsreserves groter is dan de reeds geactiveerde kosten zal het restant van deze reserves aan de egalisatievoorziening rioleringen worden toegevoegd. 3. deze egalisatievoorziening wordt vervolgens ingezet voor het afboeken van de jaarlijks te activeren kosten van rioolvernieuwingen De invoering van de verbrede rioolheffing Op 1 januari 2010 moet de verbrede rioolheffing zijn ingevoerd. De tot dan toe maximaal kostendekkende rioolretributie wordt daarbij vervangen door een maximaal kostendekkende rioolbelasting. De mogelijkheid van een specifieke spaarconstructie blijft bestaan. De invoering is het gevolg van de eerder besproken invoering van de Wet verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken. De invoering maakt het mogelijk om naast de kosten van stedelijk afvalwater ook de kosten van regen- en grondwater via de rioolrechten te verhalen. In de huidige meerjarenbegroting worden de kosten van het grondwater (product 2.3) tot op heden gedekt uit de algemene middelen. De invoering van de verbrede rioolheffing maakt het mogelijk deze ( ,- aan exploitatielasten en ,- aan kapitaallasten van investeringen in 2008 en 2009) en nieuwe kosten van grondwater te verhalen via de rioolrechten. Als deze kosten via de rioolrechten worden verhaald, leidt dit tot een stijging van het tarief met 13,4% en tot vrijval ten gunste van de algemene middelen. Hierbij zijn twee mogelijkheden: 1. het tarief van de OZB (eigenaren) wordt gelijktijdig verlaagd met 4,3% zodat de belastingdruk voor de burgers gelijk blijft. 2. het tarief van de OZB (eigenaren) wordt niet verlaagd waardoor ,- vrijvalt aan de algemene middelen, dat dan beschikbaar komt voor nieuwe lasten. De belastingdruk voor de burger neemt hierdoor toe Dekking lasten nieuwe GRP Er zijn twee methoden om de lasten van het GRP te verwerken in de rioolexploitatie. Tot aan de wijziging van de BBV-voorschriften hanteerde Bloemendaal een systeem waarbij niet werd afgeschreven op de rioolinvesteringen. Niet afschrijven (ideaalcomplex) Bij deze systematiek worden de investeringen gedekt door de aanwezige middelen (rioolrechten en egalisatievoorziening) en genereren geen kapitaallasten (rente en afschrijving). Als deze methode wordt gehanteerd voor dit GRP dan betekent dat voor de ontwikkeling van de rioolrechten het volgende: Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

98 Organisatie en financiën Bloemendaal GRP De omvang van de investeringen voor riolering en regenwatervoorzieningen bedragen tot en met miljoen. Beschikbaar uit de saldi rioolexploitatie tot en met 2067 inclusief het saldo van de egalisatievoorziening 2008 is 43 miljoen. Het verschil van 16 miljoen moet worden gedekt door verhoging van de rioolrechten. Een modelmatige berekening wijst uit dat een jaarlijkse verhoging van de rioolrechten met 0,55% aan het einde van de beschouwde periode van 60 jaar voldoende is. De omvang van de rioolrechten bedraagt in ,-. In 2067 zou de opbrengst van de rioolrechten dan ,- bedragen. Afschrijven (traditionele methode) Deze methode gaat uit van het activeren van rioolinvesteringen. De kapitaallasten (rente en afschrijving) worden gedekt door de rioolrechten. Momenteel wordt het saldo (opbrengst rioolrechten ,- minus lasten ,-) van ,- gereserveerd (gespaard) voor toekomstige riooluitgaven. Deze reservering vindt structureel plaats. Het kiezen van de traditionele methode betekent dat de hoogte van de rioolrechten afgestemd wordt op de lasten van de rioolexploitatie. Dit betekent een verlaging van de rioolrechten met ,- tot ,- ofwel 49,3%. Vanaf dat moment zullen na het plegen van een investering in het rioolstelsel de rioolrechten moeten worden verhoogd met een bedrag dat gelijk is aan de kapitaallasten van die investering. De voorgenomen investering in 2009 van 1,8 miljoen genereert ,- aan kapitaallasten. Om deze lasten te dekken dienen de rioolrechten dus met 11,2% te stijgen. Omdat de investeringen qua omvang van jaar tot jaar verschillen, stijgen de rioolrechten jaarlijks met een verschillend percentage. Vanzelfsprekend is het mogelijk dit percentage te middelen. De gemiddelde stijging over de volle looptijd van 60 jaar komt uit op 2,7% Conclusie De kosten van de investeringen in het rioolstelsel zijn niet noemenswaardig hoger dan waar tot nu toe mee in de meerjarenbegroting is gerekend; De kosten van de aanleg van regenwatervoorzieningen zijn tot op heden niet geraamd in de meerjarenbegroting en leiden tot een verhoging van de rioolrechten; De kosten van de aanleg van grondwatervoorzieningen zijn hoger dan tot nu toe geraamd in het waterplan; De kosten voor de tijdelijke uitbreiding van de formatie bij het team Civiele Techniek en Verkeer vallen weg tegen de besparing op uitbestede taken; Per 1 januari 2010 moet de verbrede rioolheffing worden ingevoerd; In de verbrede rioolheffing kunnen de kosten van de grondwaterzorgplicht worden ondergebracht. Als de bestaande kosten hiervan in de heffing worden betrokken stijgt deze met 13,4%. Om de belastingdruk niet te laten toenemen kan de OZB (eigenaren) gelijktijdig met 4,3% worden verlaagd; 98 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

99 GRP Bloemendaal Organisatie en financiën Er zijn verschillende systemen om de kosten van het GRP in de rioolheffing te betrekken. Bij het harmoniseren van de rioolheffingen van Bloemendaal en Bennebroek zal een keuze in het systeem van heffen gemaakt moeten worden. Gelet op de hoogte van de egalisatievoorziening rioleringen per 1 januari 2009 en de hoogte van de investeringen in de riolering en regenwatervoorzieningen is het niet nodig dat de opbrengst van de rioolrechten stijgt; De hogere investeringskosten in grondwatervoorzieningen worden meegenomen in het investeringsplan 2009 en gedekt in de meerjarenbegroting. Strategie 15: De hoogte van de egalisatievoorziening rioleringen is toereikend om de in dit GRP voorgestelde investeringen in de rioleringen en regenwatervoorzieningen te dekken. Het is dus niet nodig dat de rioolheffing binnen de planperiode van dit GRP stijgt. De gemeenteraad zal dan ook niet worden gevraagd een standpunt in te nemen omtrent eventuele verhogingen van de rioolrechten. Dit GRP schetst slechts de ontwikkelingen van Bloemendaal exclusief Bennebroek. Bij het opstellen van de meerjarenbegroting van de nieuwe gemeente Bloemendaal zullen dekkingsvoorstellen worden gedaan. In 2009 zal de hoogte van de nieuwe verbrede rioolbelasting worden bepaald (verplichte invoering per 1 januari 2010). Ook zal dan een keuze gemaakt moeten worden over de systematiek van dekken. Bloemendaal hanteert de waarde van de woning als grondslag, terwijl Bennebroek een vast bedrag per aansluiting hanteert voor eigenaren en een variabel bedrag voor gebruikers (afhankelijk hoeveelheid afvalwater). 8.5 Overleg en communicatie Bij de voorbereiding van dit GRP is intern overleg gevoerd met het team Financiën en de vakwethouder en extern met het hoogheemraadschap van Rijnland. Het GRP wordt op de gebruikelijke wijze openbaar gemaakt. Na het raadsbesluit wordt in de gemeentelijke advertentie bekend gemaakt hoe burgers kennis kunnen nemen van de inhoud van het GRP. Het GRP wordt op de gemeentelijke website gepubliceerd. Op het GRP wordt in principe geen inspraak verleend. Het GRP is grotendeels een voortzetting van het eerder vastgestelde beleid uit de voorgaande GRP s. Tevens is de bestuurlijke vrijheid beperkt en wordt grotendeels bepaald door wetgeving en afspraken met de waterkwaliteitsbeheerder. Het niet verlenen van inspraak op dit GRP is als besluitpunt opgenomen. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

100

101 GRP Bloemendaal Conclusies en besluit 9 Conclusies en besluit 9.1 Conclusies 9.2 Besluit Dit vierde GRP van de gemeente Bloemendaal is een zogenaamd verbreed GRP waarin wordt aangegeven hoe invulling wordt gegeven aan de gemeentelijke zorgplichten voor het stedelijk afvalwater, regenwater en grondwater. Hiermee voldoet de gemeente aan de planverplichting uit de Wet Milieubeheer artikel Een goede zorg van de riolering, regen- en grondwatervoorzieningen is noodzakelijk omdat zij maatschappelijke belangen waarborgen als bescherming van de volksgezondheid, droge voeten, schoon water en een schone bodem. De gemeente beheert circa 93 km vrijvervalriolering, 2,2 km infiltratieleiding,14 gemalen met 5,2 km persleiding en een drukrioleringssysteem bestaande uit 134 pompunits met bijna 20,4 km drukleiding. Daarnaast beheert de gemeente circa 13 km drainleidingen met 8 drainagepompen en 7 km persleiding met 43 diepdrainagepompen. Dit rioleringsplan is geldig voor de periode van 2008 tot en met In de komende periode zullen naast de reguliere vervanging met name werkzaamheden worden uitgevoerd om het rioolstelsel aan het emissiespoor (basisinspanning) te laten voldoen. Verder wordt veel aandacht besteed aan het afkoppelen. Waar mogelijk wordt gelijktijdig met rioolvervanging een infiltratieleiding aangelegd. Het ontwateringsysteem tenslotte wordt goed doorgelicht door diverse optimalisatiestudies. Verbeteringsmaatregelen moeten een goede ontwatering voor de toekomst waarborgen. Doordat de geldigheid van dit GRP gelijktijdig met dat van Bennebroek in 2010 afloopt, zal in 2010 een nieuw GRP moeten worden opgesteld. De gemeenteraad zal in verband met de fusie met de gemeente Bennebroek niet worden gevraagd een standpunt in te nemen omtrent eventuele verhogingen van de rioolrechten. De egalisatievoorziening is toereikend om de kosten van de diverse geplande maatregelen te dekken. Burgemeester en wethouders van Bloemendaal verzoeken de gemeenteraad: 1. het GRP Bloemendaal vast te stellen en daarmee tevens: in te stemmen met de in dit GRP geformuleerde strategieën om aan de doelen van de gemeentelijke watertaken te kunnen voldoen; Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

102 Conclusies en besluit Bloemendaal GRP in te stemmen met de in Bijlage E (pagina 129) geformuleerde functionele eisen, maatstaven en meetmethoden; in te stemmen met de Bloemendaalse maatstaven voor de ontwateringsdiepte volgens Tabel 3 en Tabel 4 (pagina 58); in te stemmen met het voorgenomen jaarlijkse en incidentele onderzoek volgens Tabel 6 en Tabel 7 (pagina 65); Tabel 10 en Tabel 11 (pagina 73); Tabel 16 en Tabel 17 (pagina 79); in te stemmen met het voorgenomen jaarlijkse en incidentele onderhoud inclusief nieuwe aanleg volgens Tabel 8 en Tabel 9 (pagina 69); Tabel 13 en Tabel 14 (pagina 75); Tabel 19 en Tabel 20 (pagina 81); 2. de formatie voor de verbrede rioleringszorg voorlopig te bepalen op 2,89 f.t.e. (bij maximaal uitbesteden) en daarmee in te stemmen met een tijdelijke uitbreiding tot en met 31 december 2010 (looptijd GRP) van de formatie bij het team Civiele Techniek en Verkeer met 1 f.t.e.; 3. op het gemeentelijk Rioleringsplan geen inspraak te verlenen; 4. het gemeentelijk Rioleringsplan na besluitvorming openbaar te maken. Het vastgestelde GRP Bloemendaal wordt, tezamen met het raadsbesluit, toegezonden aan het Hoogheemraadschap van Rijnland en de provincie Noord-Holland. Na vaststelling wordt in de gemeentelijke advertentie, die wordt gepubliceerd in het weekblad Kennemerland-Zuid, bekend gemaakt hoe burgers kennis kunnen nemen van de inhoud van dit GRP. Het GRP wordt op de gemeentelijke website gepubliceerd. 102 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

103 GRP Bloemendaal Bijlage A : Begrippenlijst Bijlage A Begrippenlijst AFKORTINGEN AMvB AWZI BBB BBL BBV BRP CIW CUWVO dwa GHG GLG GRP IBA KRW NEN NPR poc rwa v.e. VGS Wm Wvo Algemene Maatregel van Bestuur AfvalWaterZuiveringsInstallatie BergBezinkBassin BergBezinkLeiding BergBezinkVoorziening Basis RioleringsPlan Commissie Integraal Waterbeheer Coördinatiecommissie Uitvoering Wet Verontreiniging Oppervlaktewateren droogweerafvoer Gemiddelde Hoogste Grondwaterstand Gemiddelde Laagste Grondwaterstand Gemeentelijk RioleringsPlan installatie voor Individuele Behandeling van Afvalwater KaderRichtlijn Water NEderlandse Norm Nederlandse PraktijkRichtlijn pompovercapaciteit regenwaterafvoer vervuilings equivalent Verbeterd Gescheiden rioolstelsel Wet milieubeheer Wet verontreiniging oppervlaktewateren TERMEN EN DEFINITIES Term aansluitvergunning afkoppelen afkoppelkansenkaart afvalwater Definitie vergunning op grond van de aansluitverordening en de Wvo die wordt afgegeven door het Hoogheemraadschap voor de aansluiting op de afvalwaterzuivering (AWZI) het niet meer inzamelen en naar de afvalwaterzuiveringsinstallatie transporteren van regenwater maar dit lokaal afvoeren naar oppervlaktewater of infiltreren in de bodem kaart van de gemeente waarop staat aangegeven waar kansen zijn om af te koppelen alle water waarvan de houder zich met het oog op de verwijdering daarvan ontdoet, voornemens is zich te ontdoen of zich moet ontdoen (zie ook bedrijfsafvalwater, huishoudelijk afvalwater, stedelijk afvalwater) Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

104 Bijlage A : Begrippenlijst Bloemendaal GRP Term afvalwaterzuiveringsinstallatie (AWZI) afvoerend oppervlak afzetting basisinspanning basisrioleringsplan (BRP) bedrijfsafvalwater bemalingsgebied beoordelen bergbezinkbassin (BBB) bergbezinkleiding (BBL) bergbezinkvoorziening (BBV) berging classificatie datalogger (diver) deepwell diepdrainagesysteem Definitie waterzuiveringsinstallatie waarin water dat via het riool aangevoerd wordt, gezuiverd wordt tot een niveau waarna het op het oppervlaktewater geloosd mag worden; ook wel rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) genoemd het naar de riolering afwaterende oppervlak aankoeking van slib, vet en kalk op de buiswand; tevens afzetting van bodemmateriaal anders dan zand ter plaatse van een buisverbinding of scheur term die de waterkwaliteitsbeheerders gebruiken voor het aanduiden van de inspanningen die elke gemeente moet uitvoeren of uitgevoerd moet hebben om de vuiluitworp uit de riolering tot een bepaald niveau te reduceren voor een Wvo- of aansluitvergunningaanvraag opgesteld document (tekening + toelichting en berekeningen) met de huidige situatie van de riolering en de uit te voeren verbeteringsmaatregelen afvalwater dat vrijkomt bij door de mens bedrijfsmatig of in een omvang alsof zij bedrijfsmatig was, ondernomen bedrijvigheid, dat geen huishoudelijk afvalwater, afvloeiend regenwater of grondwater is een rioleringsgebied waaruit het afvalwater door een gemaal wordt verwijderd het toetsen van een parameter aan de bijbehorende maatstaf en het geven van een oordeel over de uitkomsten van de toetsing reservoir voor de tijdelijke opslag van afvalwater waarin tevens slibafzetting plaatsvindt met een voorziening om het slib te kunnen verwijderen en waaruit overstortingen kunnen plaatsvinden de inhoud van de riolering uitgedrukt in m 3 of mm/ha de indeling van toestandsaspecten in klassen instrument voor automatische meting en registratie van grondwaterniveaus verticaal boorgat waarin een stijgbuis met een geperforeerd gedeelte (filter) en een zandvang wordt geplaatst, omstort door filtergrind waarin een onderwaterpomp het water een zodanige opvoerhoogte geeft dat het met een persleiding afgevoerd kan worden. Samenhangend geheel van deepwells en persleidingen 104 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

105 GRP Bloemendaal Bijlage A : Begrippenlijst Term diffuse lozingen doorspuitvoorziening drain drainage drainagesysteem droogweerafvoer (dwa) drukriolering emissiespoor exfiltratie externe overstort gemengd rioolstelsel gemiddelde hoogste grondwaterstand (GHG) gemiddelde laagste grondwaterstand (GLG) gescheiden rioolstelsel Definitie afvalstoffen die in het oppervlaktewater terecht komen door het uitlogen van bouwmaterialen zoals verduurzaamd hout of verzinkt staal en de afspoeling van wegen voorziening in een persleiding waar een foam-prop (pig) met dezelfde diameter als de achterliggende persleiding ingebracht kan worden om de persleiding onder hoge waterdruk te reinigen ondergronds gelegen drainagebuis met doorlatende of geperforeerde wand die dient voor de afvoer van grondwater de afvoer van water over en door de grond en door het waterlopenstelsel samenhangend geheel van drains, pompen en afvoerleidingen de hoeveelheid afvalwater die per tijdseenheid in een droogweersituatie via het rioolstelsel wordt afgevoerd riolering waarbij het transport plaatsvindt door middel van pompjes en persleidingen onderdeel van het tweesporenbeleid van waterkwaliteitsbeheerders gericht op het tot een bepaald niveau terugbrengen van de emissies (vuiluitworp) uit een rioolstelsel, ongeacht de werkelijke waterkwaliteit het verschijnsel dat afvalwater vanuit het riool de grond binnendringt rioolput voorzien van een overstortdrempel die loost buiten het in beschouwing genomen rioolstelsel, meestal op oppervlaktewater rioolstelsel, waarbij afvalwater inclusief ingezamelde neerslag door één leidingstelsel wordt getransporteerd het rekenkundig gemiddelde van de hoogste drie grondwaterstanden per hydrologisch jaar (1 april t/m 31 maart) over een periode van acht jaar, gebaseerd op metingen van één keer per veertien dagen het rekenkundig gemiddelde van de laagste drie grondwaterstanden per hydrologisch jaar (1 april t/m 31 maart) over een periode van acht jaar, gebaseerd op metingen van één keer per veertien dagen rioolstelsel, waarbij afvalwater exclusief neerslag door een leidingstelsel wordt getransporteerd en neerslag door een afzonderlijk leidingstelsel rechtstreeks naar oppervlaktewater wordt afgevoerd Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

106 Bijlage A : Begrippenlijst Bloemendaal GRP Term grondwater grondwatermeetnet grondwatermodel grondwateroverlast grondwaterstand huishoudelijk afvalwater hydraulisch hydraulische berekening individuele behandeling afvalwater (IBA) infiltratie ingrijpmaatstaf inhangend voegmateriaal inhangende rubberring inspectie lekkage maatstaf Definitie water beneden het grondoppervlak, meestal beperkt tot water beneden de grondwaterspiegel een over een groter gebied (gemeente) verspreid aantal peilbuizen dat regelmatig wordt bemeten en waarvan de gegevens op een toegankelijke manier zijn opgeslagen instrument waarmee scenarioberekeningen kunnen worden uitgevoerd teneinde effecten van maatregelen of klimaatveranderingen op de grondwaterstand te kunnen voorspellen structureel nadelige gevolgen van een te hoge grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming de hoogte ten opzichte van een referentieniveau van een punt waar het grondwater een drukhoogte heeft die gelijk is aan nul (de absolute waterdruk is dan gelijk aan de druk van de atmosfeer) afvalwater dat overwegend afkomstig is van menselijke stofwisseling en huishoudelijke werkzaamheden waarbij van de leer van de praktische toepassing van waterbeweging gebruik wordt gemaakt het door rekenen bepalen van het hydraulisch functioneren van een rioolstelsel locaal systeem voor de zuivering van huishoudelijk afvalwater (alternatief voor rioolaansluiting) het verschijnsel dat water aan het grondoppervlak de grond binnendringt grenstoestand waarbij ingrijpen in de actuele toestand noodzakelijk is en waarbij maatregelen moeten worden opgesteld voegmateriaal (kit, bitumineuze profielstrip) dat uit de voeg in het doorstroomprofiel is gezakt of gedrukt een niet gescheurde rubberring die zichtbaar is of een gescheurde rubberring waarvan een gedeelte in het doorstroomprofiel hangt het waarnemen, herkennen en beschrijven van de toestand het in- of uittreden van water via voegen, scheuren, langs inlaten of door de buiswand grenswaarde (getalsmatig) op basis waarvan geconcludeerd wordt of aan een functionele eis wordt voldaan 106 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

107 GRP Bloemendaal Bijlage A : Begrippenlijst Term obstakels onderhoud onderzoek ontwatering ontwateringsdiepte ontwateringstelsel (openbaar) overstort / overstortput overstorting peilbuis peilbuizenmeetnet peilschaal persleiding piggen pompovercapaciteit (poc) randvoorziening Definitie voorwerpen in het riool die geen functie in rioleringstechnische zin hebben en geen deel uitmaken van een normale afvalwaterstroom herstel van het oorspronkelijk functioneren, waarbij de toestand van objecten ongewijzigd gehandhaafd wordt het verzamelen, ordenen, analyseren en verwerken van gegevens, zodanig dat informatie kan worden afgeleid over de toestand en het functioneren van de buitenriolering de afvoer van water uit percelen over en door de grond en eventueel door drainagebuizen en greppels naar een stelsel van grote waterlopen de afstand tussen het grondoppervlak en de hoogste grondwaterstand tussen de ontwateringmiddelen voorziening voor de inzameling en verdere verwerking van grondwater, niet zijnde een openbaar vuilwaterriool, in beheer bij een gemeente of een rechtspersoon die door een gemeente met het beheer is belast rioolput voorzien van een overstortdrempel de lozing van afvalwater via een overstortdrempel naar oppervlaktewater algemene term voor een buis of soortgelijke constructie met een kleine diameter waarin een grondwaterstand of een stijghoogte kan worden gemeten zie grondwatermeetnet lat met schaalverdeling die de waterstand aangeeft buisleiding waardoor met behulp van pompen riool- of grondwater geperst wordt methode om aangroei en/of vervuiling uit leidingsystemen te verwijderen door reinigingsproppen pigs door de leiding te persen het deel van de pompcapaciteit dat beschikbaar is voor de regenwaterafvoer. Het andere deel van de capaciteit is beschikbaar voor de afvalwaterafvoer tijdens droog weer vloeistofdichte voorziening als onderdeel van het rioolstelsel die als doel heeft de lozing van vuil uit het rioolstelsel op oppervlaktewater te verminderen Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

108 Bijlage A : Begrippenlijst Bloemendaal GRP Term regenwaterriool (hemelwaterriool) renovatie reparatie riolering riool rioolput scheuren septic tank stedelijk afvalwater telemetriesysteem verbeterd gescheiden rioolstelsel (VGS) verbeteren vervangen Vervuilingswaarde (v.e.) visuele inspectie vrijvervalriool Definitie voorziening voor de inzameling en verdere verwerking van afvloeiend regenwater, niet zijnde een openbaar vuilwaterriool, in beheer bij een gemeente of een rechtspersoon die door de gemeente met het beheer is belast herstel van het oorspronkelijk functioneren, waarbij een ingrijpende toestandswijziging wordt doorgevoerd; evenaren technische staat van nieuw aangelegd herstel van het oorspronkelijk functioneren, waarbij een beperkte toestandswijziging wordt doorgevoerd het samenstel van riolen, rioolputten en bijbehorende voorzieningen voor de inzameling en het transport van afvalwater samenstel van buizen tussen twee putten bestemd voor de inzameling en/of het transport van afvalwater constructie toegang gevend tot het rioolstelsel (te herkennen aan gietijzeren deksels in de weg) het geheel van scheuren, barsten en breuken put waarin goot- en rioolwater door rotting gereinigd wordt huishoudelijk afvalwater of een mengsel daarvan met bedrijfsafvalwater, afvloeiend regenwater, grondwater of ander afvalwater infrastructuur voor het op afstand beheren en monitoren van de rioolgemalen en diepdrainagepompen gescheiden rioolstelsel met voorzieningen waardoor de neerslag slechts bij wat grotere regenbuien naar oppervlaktewater wordt afgevoerd. Het meest vervuilende deel van de neerslag wordt geborgen in de riolering en naar de zuivering afgevoerd het aanpassen van het oorspronkelijk functioneren herstel van het oorspronkelijk functioneren, waarbij het bestaande object wordt verwijderd en een nieuw gelijkwaardig object wordt teruggeplaatst hoeveelheid vuil die door één inwoner dagelijks wordt geloosd op de riolering het op directe wijze dan wel op indirecte wijze via optische hulpmiddelen inspecteren van de toestand riool waardoor afvalwater door middel van zwaartekracht wordt getransporteerd 108 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

109 GRP Bloemendaal Bijlage A : Begrippenlijst Term vuilemissie vuiluitworp vuilwaterriool (openbaar) waarschuwingsmaatstaf wadi water op straat waterkwaliteitsdoelstelling wateroverlast wortelingroei zand- en vuilophoping zandinloop Definitie zie vuiluitworp het totaal aan stoffen (niet zijnde water) geloosd uit een rioolstelsel op het oppervlaktewater via overstorten. Hierbij kan gedacht worden aan biologisch afbreekbare stoffen die bij afbraak in het water zuurstof verbruiken (BZV), aan stikstof en fosfaten en zware metalen voorziening voor de inzameling en het transport van stedelijk afvalwater, in beheer bij een gemeente of een rechtspersoon die door de gemeente met het beheer is belast grenstoestand waarbij de actuele toestand discutabel is en nader onderzoek nodig is systeem voor regenwaterafvoer door drainage en infiltratie het optreden van waterstanden boven maaiveldniveau doelstelling voor de kwaliteit van een oppervlaktewater nodig om dat water een bepaalde functie te kunnen laten vervullen het optreden van waterstanden boven maaiveldniveau waarbij hinder of schade wordt ondervonden de wortels van bomen of planten, die door voegen, scheuren of via gebouw- of kolkaansluitingen het riool zijn ingegroeid opgehoopt materiaal met een losse structuur het intreden van zand via buisverbindingen of scheuren Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

110

111 GRP Bloemendaal Bijlage B : Referenties Bijlage B Referenties 1. Nederlandse Praktijkrichtlijn Buitenriolering Beheer NPR 3220; Nederlands Normalisatie Instituut, 2 e druk februari Leidraad Riolering Stichting RIONED en ministerie van VROM a. module A 1050 Planvorming gemeentelijke watertaken december b. module A 1100 Doelen, functionele eisen, maatstaven en meetmethoden december c. module A 2500 Grondwateroverlast in bebouwd gebied december d. module C 2400 Inspectie en beoordeling december e. module D 1100 Kostenkengetallen rioleringszorg juli f. module D 1200 Rioolheffing december g. module D 1300 Toerekening en dekking van kosten december h. module D 2000 Personele aspecten van gemeentelijke watertaken augustus Afkoppelkansenkaart Bloemendaal [ ] Wareco Amsterdam bv, projectnummer Kb39a.007do.rap d.d. 15 december Ontwerp Basisrioleringsplan (BRP) Bloemendaal eindrapportage [ ] Oranjewoud Stad en Ruimte, projectnummer revisie 04 d.d. 12 april Meetplan riolering Bloemendaal [ ] Tauw bv vestiging Amsterdam, projectnummer d.d. 29 november Waterplan Bloemendaal [ ] Gemeente Bloemendaal en het Hoogheemraadschap van Rijnland Wareco Amsterdam bv, projectnummer Kb39.060wwu.rap d.d Grondwatersysteem Bloemendaal [ ] Wareco Amsterdam b.v., projectnummer Kb39b.004mel.rap d.d. 21 juni 2005 Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

112

113 GRP Bloemendaal Bijlage C : Relevante wet- en regelgeving Bijlage C Relevante wet- en regelgeving Relevante wet- en regelgeving Binnen het raamwerk van wet- en regelgeving kan onderscheid worden gemaakt tussen de volgende vier niveaus: Europa: richtlijnen, verordeningen en normen; Rijk: nationale wet- en regelgeving; Provincie: regelgeving en verordeningen; Gemeenten en waterschappen: lokale regelgeving, verordeningen en beleidsregels. Europese Richtlijnen Kaderrichtlijn water [2000/60/EG, 23 oktober 2000] (KRW) De richtlijn heeft tot doel het bereiken van een goede waterkwaliteit. Het is geen vrijblijvende richtlijn maar vormt een Europese verplichting opgesteld om het waterbeleid op een samenhangende manier vorm te geven. Verschillende bestaande waterrichtlijnen zijn samengevoegd tot één overzichtelijke regelgeving. De staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat heeft in maart 2004 een ambitienotitie opgesteld, waarin de consequenties van de KRW en de visie van Nederland daarop zijn aangegeven. Die notitie en het wetsvoorstel zijn in de Tweede Kamer behandeld. Vervolgens zal de KRW in de Wet op de waterhuishouding (Wwh) en de Wet milieubeheer (Wm) geïmplementeerd worden. De belangrijkste wijziging in de Wwh is de verdeling van Nederland in stroomgebieddistricten en dat de stroomgebiedbeheersplannen zijn opgenomen als expliciet onderdeel van de Nota waterhuishouding. Op die manier staan de stroomgebiedbeheersplannen bovenaan in de hiërarchie van waterplannen: als onderdeel van de Nota waterhuishouding zijn ze leidend voor provinciale waterhuishoudingplannen en waterbeheersplannen van de waterschappen. In 2009 moet een maatregelenplan op tafel liggen waarmee de doelen kunnen worden bereikt. Richtlijn stedelijk afvalwater [91/271/EEG, 21 mei 1991] De richtlijn heeft tot doel het milieu te beschermen tegen de nadelige gevolgen van het opvangen, de behandeling en de lozing van stedelijk afvalwater en de behandeling en lozing van afvalwater van bepaalde bedrijfstakken. Ook riooloverstorten vallen onder de werking van de richtlijn. De hoofdlijnen zijn: alle agglomeraties zijn verplicht voorzien van een opvangsysteem voor stedelijk afvalwater; eisen aan opvangsystemen zijn vastgelegd in een bijlage van de richtlijn; het opgevangen stedelijk afvalwater moet voor lozing worden onderworpen aan een secundaire behandeling of gelijkwaardig proces; indien mogelijk dient gezuiverd afvalwater te worden hergebruikt. Nadelige gevolgen daarvan voor het milieu moeten minimaal zijn. De implementatie van deze richtlijn is voornamelijk gebeurd in: de Wvo (overstorten vergunningplichtig en indirecte lozingen gereguleerd) en artikel 10.5 van de Wm. Grondwaterrichtlijn [80/68/EEG, 17 december 1979] De richtlijn heeft tot doel verontreiniging van het grondwater te voorkomen door stoffen die behoren tot de families en groepen van stoffen, die worden vermeld als zwarte- of grijze lijst stoffen in de bijlage van de richtlijn. Daarnaast dienen de gevolgen van bestaande verontreinigingen zoveel mogelijk te worden beperkt of beëindigd. De richtlijn heeft eveneens betrekking op infiltratie. De richtlijn is geïmplementeerd in de Grondwaterwet en de Wet bodembescherming. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

114 Bijlage C : Relevante wet- en regelgeving Bloemendaal GRP Nationale wetgeving Wet verontreiniging oppervlaktewateren (Wvo) Doel van de Wvo is het tegengaan en voorkomen van verontreiniging van het oppervlaktewater. Het zonder vergunning lozen van afvalstoffen, verontreinigende en schadelijke stoffen op oppervlaktewater is verboden. Bij rijkswateren wordt vergunning verleend door of vanwege de minister van Verkeer en Waterstaat.(WenV). Bij overige wateren door een regionale waterkwaliteitsbeheerder. De belangrijkste aspecten van de Wvo zijn: de vervuiler betaalt in een stelsel van heffingen; van de opbrengst van de heffingen worden maatregelen getroffen en RWZI s en watersystemen bekostigd; elke lozing vanuit de riolering op oppervlaktewater is vergunningplichtig; het opnemen van een meetverplichting is verankerd in de artikelen 8.12 en 8.13 van de Wm. Deze artikelen zijn overeenkomstig van toepassing verklaard in artikel 7 Wvo. Voortvloeiend uit de Wvo zijn diverse lozingenbesluiten genomen, waarin voor bepaalde categorieën lozingen algemene regels gesteld zijn. De voorschriften en verboden zijn in het algemeen gekoppeld aan de omvang en/of vuilgraad van de lozing. Ook de afstand tot de (bestaande) riolering kan een rol spelen en er kan onderscheid gemaakt worden tussen bestaande en nieuwe lozingen. De lozingenbesluiten zijn: lozingenbesluit Wvo huishoudelijk afvalwater (24 januari 1997); besluit glastuinbouw (Besluit van 21 februari 2002, houdende regels voor glastuinbouwbedrijven en voor bepaalde akkerbouwbedrijven); lozingenbesluit open teelt en veehouderij (1 maart 2000). Lozingenbesluit bodembescherming [1990] Volgens dit besluit is elke lozing van afvalwater in de bodem verboden. Het verbod geldt niet, of er kan ontheffing worden verleend, als de afstand tot de gemeentelijke riolering groter is dan een in het besluit genoemde waarde. In dat geval is lozing in de bodem toegestaan, mits aan enkele zuiverings- en infiltratie-eisen wordt voldaan (septic tank, IBA, infiltratievoorziening). Onderscheid wordt gemaakt tussen nieuwe en bestaande lozingen. Er wordt gesproken over een nieuwe lozing als deze vóór 1 juli 1990 nog niet regelmatig plaatsvond. Voor beperkte lozingen (minder dan 10 lozingseenheden) gelden de volgende afstandscriteria: bij nieuwe situaties is een lozing in de bodem alleen geoorloofd als binnen 40 m geen gemeentelijke riolering aanwezig is. Er moet worden gerekend met de kadastrale grens van het perceel waar de bodemlozing zou plaatsvinden. De afstand wordt berekend langs de kortste lijn waar de afvoerleiding zonder overwegende bezwaren kan worden aangelegd; bij bestaande lozingen wordt ook 40 m gehanteerd, maar dan gerekend vanaf het gebouw waar het afvalwater vrijkomt. Als er binnen deze afstand riolering aanwezig is, mag er geen beperkte bodemlozing meer plaatsvinden. Voor omvangrijke lozingen gelden, voor zowel de bestaande als de nieuwe lozingen, grotere afstanden: tot 25 lozingseenheden: 100 m; van 25 tot 50 lozingseenheden: 600 m; van 50 tot 100 lozingseenheden: m; van 100 tot en met 200 lozingseenheden: m. Lozingenbesluit Wvo huishoudelijk afvalwater In het lozingenbesluit Wvo huishoudelijk afvalwater worden voorschriften voor lozingen op oppervlaktewater gesteld die vergelijkbaar zijn met de voorschriften uit het Lozingenbesluit bodembescherming. Er is zoveel mogelijk aangesloten bij het Lozingenbesluit bodembescherming. Dit betreft onder andere de afstandscriteria, de bepaling van het aantal inwonerequivalenten en het onderscheid tussen bestaande en nieuwe lozingen. Indien niet wordt aangesloten op riolering, moeten voldoende voorzieningen worden getroffen. 114 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

115 GRP Bloemendaal Bijlage C : Relevante wet- en regelgeving Wanneer naast huishoudelijk afvalwater ook ander afvalwater wordt geloosd, is het besluit niet van toepassing. De lozing is dan vergunningplichtig of valt onder een andere AMvB. Vergunningen worden verleend door de waterkwaliteitsbeheerder. Wet milieubeheer (Wm) Het doel van de Wm is het beschermen van het milieu in de meest brede zin. De wet uniformeert voor het totale milieuveld coördinatie, inspraak, beroep en vergunningsprocedure. Voor de riolering is vooral van belang: zorgplicht van de gemeente voor de aanleg en het beheer van de riolering; de verplichting voor gemeenten om een Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) op te stellen; de integrale milieuvergunning voor inrichtingen en bedrijven. Ook van belang voor de lozing van afvalwater op de riolering (en daarmee de doorvertaling van de Wvo-vergunning van de rioleringsbeheerder naar de lozers op de riolering); in artikel 8.40 van de Wm is geregeld dat bij AMvB door de Minister van VROM algemene regels, die nodig zijn ter bescherming van het milieu, kunnen worden gesteld voor bepaalde categorieën van inrichtingen. Bij de AMvB kan worden bepaald dat de betreffende regels slechts gelden voor bepaalde soorten activiteiten. De Wm kent een aantal artikelen over het GRP. De belangrijkste zijn de artikelen 4.22 en Artikel 4.22 De gemeenteraad stelt telkens voor een daarbij vast te stellen periode een gemeentelijk rioleringsplan vast. Het plan bevat ten minste: een overzicht van de in de gemeente aanwezige voorzieningen voor de inzameling en het transport van afvalwater en een aanduiding van het tijdstip waarop die voorzieningen naar verwachting aan vervanging toe zijn; een overzicht van de in de door het plan bestreken periode aan te leggen of te vervangen voorzieningen als bedoeld onder a; een overzicht van de wijze waarop de voorzieningen, bedoeld onder a en b, worden of zullen worden beheerd; de gevolgen voor het milieu van de aanwezige voorzieningen als bedoeld onder a en van de in het plan aangekondigde activiteiten; een overzicht van de financiële gevolgen van de in het plan aangekondigde activiteiten. Indien in de gemeente een gemeentelijk milieubeleidsplan geldt, houdt de gemeenteraad met dat plan rekening bij de vaststelling van een gemeentelijk rioleringsplan. Artikel 4.23 Het gemeentelijk rioleringsplan wordt voorbereid door burgemeester en wethouders. Zij betrekken bij de voorbereiding van het plan in ieder geval: gedeputeerde staten; de beheerders van de zuiveringstechnische werken waarnaar het ingezamelde afvalwater wordt getransporteerd; de beheerders van het oppervlaktewater waarop het ingezamelde water wordt geloosd. Zodra het plan is vastgesteld, doen burgemeester en wethouders hiervan mededeling door toezending aan de in het eerste lid, onder a tot en met c genoemde organen. Burgemeester en wethouders maken de vaststelling bekend in één of meer dag- of nieuwsbladen die in de gemeente verspreid worden. Hierbij geven zij aan op welke wijze kennis kan worden verkregen van de inhoud van het plan. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

116 Bijlage C : Relevante wet- en regelgeving Bloemendaal GRP In het hoofdstuk Afvalstoffen van de Wm (artikel 10.33) is opgenomen dat de gemeente zorg draagt voor een doelmatige inzameling en een doelmatig transport van het afvalwater dat vrijkomt bij de binnen haar grondgebied gelegen percelen. Ontheffingen kunnen onder voorwaarden worden verleend door Gedeputeerde Staten, op basis van provinciale criteria. Artikel Elke gemeente draagt zorg voor de doelmatige inzameling en het doelmatig transport van afvalwater dat vrijkomt bij de binnen haar grondgebied gelegen percelen. Op verzoek van burgemeester en wethouders kunnen gedeputeerde staten in het belang van een doelmatige verwijdering van afvalwater ontheffing verlenen van de verplichting opgenomen in het eerste lid, voor een in die ontheffing genoemde periode, voor: een gedeelte van het grondgebied van de gemeente, dat gelegen is buiten de bebouwde kom; en bebouwde kom van waaruit afvalwater met een vervuilingswaarde van minder dan inwonerequivalenten wordt geloosd. Er wordt onderscheid gemaakt tussen lozingen vanuit inrichtingen en lozingen vanuit nietinrichtingen. Wet op de waterhuishouding (Wwh) De wet omvat de zorg voor het oppervlaktewater en het grondwater in algemene zin, zowel kwantitatief als kwalitatief, en nadere regels voor waterkwantiteitsbeheer. Voor riolering is de relatie met de waterhuishouding van belang in de instrumenten die de Wwh kent. Dit omvat: Nota s waterhuishouding (Rijk), provinciale waterhuishoudingplannen, waterbeheerplannen (waterschappen), waterakkoorden en de vergunningen om water in kwantitatieve zin te lozen. Lozingen omvatten riooloverstortingen, drainerende riolen en van verhard oppervlak afstromend regenwater. Wet op de ruimtelijke ordening [5 juli 1962] (Wro) Op 3 juli 2003 is het op de Wro gebaseerde Besluit op de ruimtelijke ordening gewijzigd om de watertoets wettelijk te verankeren. In de toelichting bij ruimtelijke plannen van provincies, regionale openbare lichamen en gemeenten moet een waterparagraaf opgenomen worden. Hierin staat de wijze waarop rekening is gehouden met de gevolgen van het plan voor de waterhuishouding beschreven. De watertoets is het hele proces van vroegtijdig informeren, adviseren, afwegen en uiteindelijk beoordelen van waterhuishoudkundige aspecten in ruimtelijke plannen en besluiten. De toetsingscriteria zijn met name te vinden in rijksnota s, provinciale plannen en waterbeheerplannen op grond van de Wwh. De handreiking Watertoets bevat richtlijnen t.a.v. zowel inhoudelijke als procedurele criteria. Wet gemeentelijke watertaken De Tweede Kamer heeft op 15 februari de Wet gemeentelijke watertaken aangenomen. Het wetsvoorstel regelt de nieuwe rioolbelasting. Verder krijgt de gemeente de nieuwe zorgplicht voor de doelmatige inzameling van het afvloeiend regenwater. De tweede nieuwe zorgplicht betreft het treffen van maatregelen in het openbaar gebied om structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming te voorkomen of te beperken. Bij amendement is toegevoegd dat de minister van VROM gemeenten kan verplichten tot prestatievergelijking (= benchmarking). In de toelichting staat: "Een verplichte benchmark komt pas in beeld indien de bestaande vrijwillige aanpak onvoldoende effect resulteert." Het wetsvoorstel moet nu worden behandeld door de Eerste Kamer. Het moment van inwerkingtreding van de wet is nog niet bekend, maar de verwachting is dat dit ruim voor 1 januari 2008 het geval zal zijn. 116 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

117 GRP Bloemendaal Bijlage C : Relevante wet- en regelgeving Grondroerdersregeling [herziening hoofdstuk 5 Telecomwet, voorstel maart 2006] In het kader van de herziening van de Telecommunicatiewet krijgt de grondroerder de verplichting om de kabel- en leidinginformatie bij het Kadaster op te vragen. In het wetsvoorstel is een verplichting opgenomen voor het zorgvuldig uitvoeren van graafwerkzaamheden. Deze verantwoordelijkheid geldt voor alle partijen in de keten (opdrachtgever, aannemer en grondroerder). Voor de grondroerder betekent dit de wettelijke plicht om de ligginggegevens op te vragen en verder onderzoek te doen naar de exacte ligging van de kabels en leidingen. De grondroerder doet bij het Kadaster een melding van voorgenomen graafwerkzaamheden. Het gaat hierbij om mechanische werkzaamheden (op land en in water). Deze melding kan hij niet eerder doen dan 20 dagen voordat de graafactiviteiten plaatsvinden, zodat de grondroerder altijd beschikt over actueel kaartmateriaal als de graafwerkzaamheden starten. Het Kadaster stuurt de melding van de grondroerder door naar de netbeheerders. De netbeheerders sturen in reactie de tekeningen elektronisch toe aan het Kadaster. De netbeheerders blijven verantwoordelijk voor het registreren van de eigen kabels of leidingen. Het Kadaster wordt een informatieloket en dus geen beheerder van een openbaar, centraal register. Na ontvangst van alle tekeningen stuurt het Kadaster de kabel- en leidinginformatie elektronisch door naar de grondroerder. De kabel- en leidingbeheerders krijgen de verplichting om te zorgen voor betrouwbaar kaartmateriaal: de ligginggegevens van hun kabels of leidingen moeten actueel, nauwkeurig en volledig zijn. De volgende maatregelen zijn in het wetsvoorstel opgenomen om de kwaliteit van de gegevens te waarborgen: nauwkeurigheid Het kaartmateriaal moet binnen een bepaalde marge corresponderen met de feitelijke situatie in de grond. De marge wordt naar verwachting 1 meter. Liggen de kabels of leidingen buiten deze marge, dan kan de beheerder aansprakelijk zijn voor eventuele schade aan de kabels of leidingen. Het wetsvoorstel bevat de verplichting voor grondroerders om afwijkende ligging van de kabel of leiding ten opzichte van het kaartmateriaal terug te melden, via het Kadaster, aan de netbeheerder. De netbeheerder zal vervolgens het kaartmateriaal moeten aanpassen, zodat het kaartmateriaal (weer) in overeenstemming is met de ondergrondse situatie; actueel De gegevens moeten actueel zijn. Dit betekent dat (revisie)tekeningen binnen een relatief korte termijn moeten zijn verwerkt. Wat deze termijn inhoudt moet nog worden bepaald. Hiervoor komen nog nadere regels; volledigheid Een grondroerder wil met kaartmateriaal werken waar alle kabels en leidingen op staan. Gemeenten krijgen daarom een taak om weesleidingen te registreren: bij graafwerkzaamheden worden soms kabels of leidingen aangetroffen die niet op tekeningen zijn aangegeven. Het Kadaster zal de eigenaar of beheerder proberen te traceren. Als deze wordt gevonden, krijgt deze beheerder alsnog de plicht om de kabel of leiding in zijn gegevensbeheer op te nemen. Mocht dat niet lukken, dan krijgt de gemeente de taak deze weesleiding te registreren en deze informatie in het vervolg bij een melding door te geven. Gemeenten hoeven daarvoor niet de hele leiding opnieuw in te meten. De huisaansluitingen maken ook deel uit van het kabel of leidingennet. Het registreren van de huisaansluitingen blijft in de huidige praktijk achter ten opzichte van het registreren van overige delen van de netwerken. Daarom is in het wetsvoorstel opgenomen dat er voor het uitwisselen van huisaansluitingen een overgangstermijn van 8 jaar komt, waarin de netbeheerders ervoor moeten zorgen dat hun gegevens over huisaansluitingen op orde komt. Het elektronische systeem moet nog worden gebouwd en alle netbeheerders moeten daarop worden aangesloten. Ook zullen veel netbeheerders hun gegevens nog moeten vectoriseren (het digitaal beschikbaar maken van kaartmateriaal) maar er zijn ook veel netbeheerders die dat Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

118 Bijlage C : Relevante wet- en regelgeving Bloemendaal GRP al (deels) hebben gedaan. Er wordt naar gestreefd om het uitwisselingssysteem in 2009 in werking te laten treden. Nationale richtlijnen Vierde Nota Waterhuishouding (NW4) De NW4 beslaat de planperiode , met een doorkijk naar latere jaren. De NW4 is een voortzetting van de NW3, waarbij de doelstellingen en uitgangspunten van NW3 gehandhaafd zijn. De hoofddoelstelling van de NW4 is het hebben en houden van een veilig en bewoonbaar land en het in stand houden en versterken van gezonde en veerkrachtige watersystemen, waarmee een duurzaam gebruik blijft gegarandeerd. Onderdeel van NW3 en NW4 is de basisinspanning zoals die door de Cuwvo en CIW geformuleerd zijn, waarmee die deskundigenrichtlijnen nationaal beleid geworden zijn. De zorg voor een goed rioleringsstelsel als deel van de waterketen is een belangrijk speerpunt van het beleid. Doelstelling van de rioleringszorg moet zijn: adequaat beheer en onderhoud van de riolering, het inlopen van de achterstand in onderhoud en het opstellen van gemeentelijke rioleringsplannen. Een regeringsstandpunt naar aanleiding van de evaluatie van GRP s is bijna klaar. In de nota is veel aandacht voor het begrip duurzaamheid ingeruimd. Het zoeken naar duurzame oplossingen voor problemen zal veel aandacht krijgen. Hierbij hoort ook dat uitdrukkelijk zal worden gekeken naar het voorkómen van problemen. Bestrijding bij de bron zal hierbij zeer belangrijk zijn. Vervuiling die niet in het afvalwater terechtkomt, zal er ook niet uit verwijderd behoeven te worden. Voor nieuwbouw kan dit betekenen: het niet op de riolering aansluiten van verhard oppervlak, het toepassen van niet uitloogbare materialen, het toepassen van alternatieve inzamelingssystemen, zoals infiltratietransportsystemen en dergelijke. Ook bij bestaande bebouwing zal hiernaar gekeken moeten worden. Dit zijn maatregelen die voorkomen dat verontreinigingen in het oppervlaktewater terechtkomen en relatief schoon water naar een rioolwaterzuiveringsinstallatie wordt getransporteerd. Deze voornemens hebben hun invloed op de rioleringsdoelen en maatstaven en op de keuze van maatregelen. Per situatie zal sprake zijn van maatwerkoplossingen, waarbij de waterkwaliteitsbeheerder een belangrijke overlegpartner zal zijn. Voor de planperiode wordt het afkoppelen van verhard oppervlak en infiltreren in grondwater bevorderd. Als ambitie wordt gestreefd naar 60% afkoppelen bij nieuwbouwlocaties en 20% in bestaande bebouwing. Er moet bij afkoppelen aandacht zijn voor de introductie van mogelijke nieuwe verontreinigingbronnen (onder andere langetermijneffecten van infiltreren van afstromend regenwater). Op het gebied van emissies omvatten de voornemens de afronding van het programma voor stikstofverwijdering op RWZI s, het beperken van riooloverstortingen in samenhang met de functies van het ontvangende water, én het beperken van het gebruik van bestrijdingsmiddelen in openbaar groen in beheer bij overheden en andere terreinbeheerders. Rijksvisie Waterketen (april 2003) Deze Rijksvisie is opgesteld door de ministeries van VROM, VenW, BiZa, EZ en Financiën. De visie geeft aan welke publieke belangen moeten worden geborgd en op welke wijze de borging ook voor de langere termijn zal worden vormgegeven. De rijksvisie geeft hiermee de kaders aan voor de uitvoering. De hoofdlijnen zijn: 1. een streefbeeld voor de toekomst (tot 2020) met twee strategische lijnen: zo weinig mogelijk vermengen van relatief schoon regenwater en grondwater met afvalwater waardoor een ontkoppeling tussen watersysteem en waterketen zoveel mogelijk wordt doorgevoerd; zo groot mogelijke doelmatigheid en klantgerichtheid in de drink- en afvalwatersector. 2. het voorgestelde Rijksbeleid betreft: anders omgaan met regenwater in het gebied binnen de bebouwde kom (watertoets als instrument); 118 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

119 GRP Bloemendaal Bijlage C : Relevante wet- en regelgeving anders omgaan met grondwater in het gebied binnen de bebouwde kom. Riolering kan infiltrerend dan wel drainerend werken voor het ondiepe grondwater. Om het grondwaterniveau te reguleren wordt grondwater veelal via de riolering afgevoerd. Er wordt een visie ontwikkeld over wat de burger wel en niet van de overheid kan verwachten. Een wetsvoorstel over het vastleggen van verantwoordelijkheden voor stedelijk grondwater is naar verwachting eind 2005 gereed; stimuleren waterplan. Integrale aanpak op gemeentelijk niveau in nauwe samenwerking met het waterschap en gedragen door beide besturen. Actie gestart in 2003 en zal enkele jaren duren; afvalwaterakkoord. Richt zich op de operationele kant van de afvalwaterketen en beoogt de doelmatigheid te bevorderen door afvalwaterketen als één systeem te benaderen. Het is een gezamenlijk initiatief gemeenten en waterschappen. Optimalisatie tussen riolering en zuivering en het vastleggen van de aanpak in bestuurlijke afspraken vindt de overheid erg belangrijk. Dit heeft geresulteerd in de Handreiking afvalwaterakkoord ; benchmarking. Onderzoek naar mogelijkheden integrale benchmarks (gestart in 2004, gereed in 2005) en mogelijkheid van het onderbrengen van publieke belangen in benchmark (gestart in 2004). Beleidsbrief regenwater en riolering [april 2004] Betreft herijking regenwaterbeleid, gericht op duurzame wijze van omgaan met regenwater. Dat is ingevuld met afkoppeldoelstellingen conform Vierde Nota Waterhuishouding, maar ook na de planperiode blijft het streven naar duurzaamheid en afkoppelen onverkort van kracht. De beleidsbrief omvat: bekostiging regenwaterafvoer; acties voortvloeiend uit beleidsevaluatie gemeentelijke rioleringszorg en acties voortvloeiend uit Rijksvisie Waterketen; voortgang benchmarking rioleringszorg; voortgang aanpak afvalwaterlozingen buitengebied. Het vernieuwde regenwaterbeleid steunt op de volgende vier pijlers: 1. aanpak bij de bron: het voorkomen van verontreiniging van regenwater: aanpassing regelgeving ten behoeve van preventieve maatregelen op lokaal niveau, aanpassing van regelgeving voor lozing van regenwater in stedelijke situaties zonder vergaande technische maatregelen; 2. regenwater vasthouden en bergen: individuele vergunning of heffing voor lozen van regenwater wordt vervangen door integrale algemene regels; 3. regenwater gescheiden van afvalwater afvoeren: scheiden bij de bron wordt uitgangspunt voor regelgeving, zorgplicht inzameling en transport afvalwater wordt gesplitst in zorgplicht huishoudelijk afvalwater en zorgplicht regenwater; 4. integrale afweging op lokaal niveau: in de Wm komt een voorkeursvolgorde voor het omgaan met regenwater en het afvoeren van afvalwater. In de doelstellingen is aangegeven dat de realisatietermijn 2005 voor de basisinspanning met duurzame maatregelen (afkoppelen) niet strikt gehanteerd hoeft te worden. Deze ruimte geldt niet bij handhaving van gemengde afvoer, en ook niet voor risicovolle overstorten. Handreiking Afvalwater Buitengebied [september 2004] In deze circulaire van het ministerie van VROM is een vernieuwende aanpak van de sanering van ongezuiverde lozingen van huishoudelijk afvalwater in het buitengebied weergegeven. Die aanpak richt zich op de verbrede zorgplicht door gemeenten. Dat komt er op neer dat gemeenten aangespoord worden om de burger te ontzorgen door, naast de aanleg en het beheer van riolering, ook de zorg voor de (planmatige) aanleg van IBA s op zich te nemen. De waterbeheerder is de eerst aangewezene voor het beheer van de aangelegde IBA s. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

120 Bijlage C : Relevante wet- en regelgeving Bloemendaal GRP Nota Ruimte De Nota Ruimte is een nota, waarin de principes voor de ruimtelijke inrichting van Nederland vastgelegd worden. In de Nota Ruimte gaat het daarbij om inrichtingsvraagstukken die spelen tussen nu en 2020, met een doorkijk naar In de nota worden de hoofdlijnen van beleid aangegeven, waarbij de ruimtelijke hoofdstructuur van Nederland een belangrijke rol zal spelen. Drie doelstellingen van het waterbeleid worden als ruimtelijke opgaven beschouwd: vergroten van veiligheid, beperken van wateroverlast en veiligstellen van de zoetwatervoorraad. Daarbij wordt veel gewicht toegekend aan de kwaliteit van water, de betekenis van water als publiek domein en de mogelijkheden die het biedt om Nederland mooier te maken. In het ruimtelijk beleid krijgt het water de ruimte om een nieuw evenwicht te vinden. De strategie richt zich op water als ordenend principe en is uitgewerkt met: het voorkomen van afwenteling door de stroomgebiedbenadering toe te passen; de trits vasthouden bergen afvoeren: beschikbare ruimte voor water behouden, benodigde ruimte voor water reserveren; de trits voorkomen scheiden zuiveren; watertoets als instrument in ruimtelijke ordening. Waterbeleid 21e eeuw (WB21) / Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW) Anders omgaan met waterbeleid, waterbeleid 21e eeuw is de titel van het rapport van de commissie die de lijnen voor het waterbeheer in de 21e eeuw heeft uitgezet. Het omvat de uitwerking van de veiligheid tegen water en het voorkomen van wateroverlast, waarbij waar nodig en mogelijk het uitgangspunt is dat dit integraal gebeurt in combinatie met watertekorten, tegengaan van verdroging en verbeteren van de waterkwaliteit. In het Nationaal Bestuursakkoord Water is door Rijk, Provincies, VNG en UvW een gemeenschappelijke aanpak van het waterbeleid in de 21e eeuw afgesproken, mede met het oog op de implementatie en uitvoering van de Europese Kaderrichtlijn Water. Doel is het in 2015 op orde hebben van het watersysteem. Onderdeel van het NBW is een stedelijke wateropgave. Consequenties voor het rioleringsbeleid zijn het invullen van de stedelijke wateropgave en de verplichting om voor medio 2006 stedelijke waterplannen op te stellen voor elke gemeente voor zover dit uit oogpunt van tenminste de wateroverlastproblematiek door partijen noodzakelijk wordt gevonden. Uitgangspunten voor het integrale waterbeleid van de 21e eeuw, die een relatie hebben met het afvalwatersysteem, zijn: anticiperen in plaats van reageren, om flexibel in te kunnen spelen op bodemdaling, zeespiegelstijging en klimaatverandering, uitgaande van het middenscenario (2050) van de Commissie Waterbeheer 21e eeuw; het waterbeleid wordt gebaseerd op de stroomgebiedbenadering conform de Europese Kaderrichtlijn Water; de inrichting van de watersystemen wordt gebaseerd op de volgende principes: - niet afwentelen (bestuurlijk, financieel, geografisch en op elk schaalniveau); - drietrapsstrategieën vasthouden bergen afvoeren en voorkomen scheiden zuiveren; - meer ruimte naast techniek; uitwerking van veiligheid en het voorkomen van wateroverlast, vindt plaats in een integrale werkwijze, waarbij de aanpak van watertekorten, het tegengaan van verdroging en verdere verbetering van de waterkwaliteit worden betrokken. Bovengenoemde uitgangspunten zullen worden ingepast in nieuwe ontwikkelingen over: de herstructureringsplannen van (naoorlogse) woonwijken en bij locaties en inrichting van stedelijke uitbreidingen door de gemeenten; lokaliseren en (her)inrichten van bedrijventerreinen en glastuinbouwgebieden door de gemeenten en provincies. 120 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

121 GRP Bloemendaal Bijlage C : Relevante wet- en regelgeving In relatie tot riolering wordt het instrument watertoets steeds belangrijker. De watertoets moet worden toegepast door alle daartoe bevoegde overheden op nieuwe, vanuit waterhuishoudkundig oogpunt relevante, ruimtelijke plannen. De watertoets vormt een integrale toets op alle van belang zijnde waterhuishoudkundige aspecten: naast veiligheid en wateroverlast ook waterkwaliteit en verdroging. De watertoets wordt toegepast bij wijzigingen in bestemmingsplannen, streekplannen, nieuwe plannen voor infrastructuur, woningbouw en bedrijventerreinen en herstructureringsplannen in het stedelijk en landelijk gebied. Provinciale regelgeving en beleid Provinciaal Waterplan Noord-Holland Bewust omgaan met water [2006] Het Provinciaal Waterplan (3e waterhuishoudingplan) is van toepassing op het regionale gronden oppervlaktewater binnen de provincie. Het is de basis voor allerlei te nemen maatregelen door provincie, hoogheemraadschappen en gemeenten, gedurende de looptijd van het plan. Het is dus geen uitvoeringsprogramma. De gemeenten zijn mede-uitvoerders van het waterbeleid. Zij stellen binnen de kaders van het Provinciaal Waterplan de GRP s en eventueel gemeentelijke waterplannen op. De formele rol van de provincie in de afvalwaterketen beperkt zich tot de toetsing van GRP s, het verlenen van ontheffingen voor de rioleringszorg en de beoordeling van ruimtelijke plannen in het kader van de watertoets. Indien het GRP strijdig is met het provinciale water- en milieubeleid, mag de provincie gebruik maken van haar aanwijzingsbevoegdheid. De gemeenten hebben de zorgplicht riolering in het kader van de Wet milieubeheer. Dit betekent dat de gemeenten zorgen voor een adequate inzameling van het huishoudelijk afvalwater. De gemeenten kunnen conform het provinciale ontheffingenbeleid (Afvalwaterlozingen in het buitengebied, 2002), ontheffing aanvragen van de zorgplicht riolering in het buitengebied. Doel voor de langere termijn (2015) is een goed beheerde afvalwaterketen die bijdraagt aan het realiseren van de (ecologische) waterkwaliteitsdoelstellingen die Provinciale Staten in 2009 vaststelt. Doel in deze planperiode (2010) is het terugdringen van de belasting van het oppervlaktewater met ongezuiverd afvalwater. Dit kan door saneren van ongezuiverde lozingen in het buitengebied, reduceren van emissies vanuit de riolering (overstorten) en verbeteren van de kwaliteit van het effluent uit de RWZI s. Om het doel voor de planperiode te bereiken, worden de volgende acties ondernomen: de provincie speelt een bemiddelende rol bij het optimaliseren van de (afval)waterketen als gemeenten en waterschappen geen overeenstemming bereiken over de aanpak en uitvoering van maatregelen; de provincie houdt de gemeenten aan de uitvoering van hun saneringsplannen voor ongezuiverde lozingen in het buitengebied en spelen zonodig een sturende of bemiddelende rol bij knelpunten in de uitvoering; de provincie ziet toe op de sanering van risicovolle overstorten door gemeenten. Indien nodig worden aanvullende maatregelen getroffen om de sanering af te dwingen; de provincie toetst GRP s en hanteert hiervoor een checklist, zoals opgenomen in bijlage VI van het waterplan; de provincie gaat na, bij de goedkeuring van ruimtelijke plannen in het kader van de watertoets, of de mogelijkheid van afkoppeling van regenwater is meegenomen. Van gemeenten wordt verwacht dat: zij zorgen voor een goed functionerend rioolstelsel, rekening houdend met de huidige ontwerpnormen en anticiperen op veranderende omstandigheden (bijvoorbeeld klimaatverandering); zij hun saneringsplannen voor de sanering van ongezuiverde lozingen in het buitengebied vóór 2008 uitvoeren en jaarlijks rapporteren over de voortgang; Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

122 Bijlage C : Relevante wet- en regelgeving Bloemendaal GRP als er sprake is van een nieuwe lozing in het buitengebied, zij zorgen voor de aanleg van een voorziening (minimaal een IBA klasse II) om te voorkomen dat het afvalwater ongezuiverd op het oppervlaktewater wordt geloosd; zij uiterlijk in 2006 beschikken over een geactualiseerd GRP in overeenstemming met de beleidskaders van de provincie en het waterschap. De gemeenten geven in het GRP aan welke rioleringsmaatregelen zij gaan nemen, inclusief de onderhoudsmaatregelen; alle risicovolle overstorten zijn gesaneerd, gericht op het realiseren van de waterkwaliteitsdoelstellingen. Gemeenten en waterbeheerders zorgen er gezamenlijk voor dat alle overige overstorten in 2006 zijn voorzien van een Wvo-vergunningverlening; zij afspraken maken met bedrijven om te komen tot gelijkmatige lozingen op het gemeentelijk riool om daarmee verstoring in het zuiveringsproces zoveel mogelijk te voorkomen. Sanering ongezuiverde lozingen Provinciaal beleid voor de sanering van ongezuiverde lozingen vloeit voort uit de Wm en is vastgelegd in de Bestuursovereenkomst Sanering ongezuiverde lozingen van huishoudelijke aard naar het oppervlaktewater in het buitengebied van Noord-Holland, 13 maart De overeenkomst is opgesteld door de Provincie Noord-Holland, Hoogheemraadschap van Uitwaterende Sluizen in Hollands Noorderkwartier, Hoogheemraadschap AGV en de vereniging van Noord-Hollandse Gemeenten met als uitgangspunt het behalen van de emissiereductiedoelstellingen tegen de laagst maatschappelijke kosten. In de niet-kwetsbare gebieden wordt gewerkt met een omslagbedrag en in de andere gebieden worden bedragen gehanteerd als basis voor de verdeling van de kosten van de in de gebieden aan te brengen voorzieningen (rioleringen en IBA s) over de partijen. In de bestuursovereenkomst zijn richtlijnen vastgelegd voor de keuze voor aanleg van riolering of een alternatief. De provincie spreekt daarbij nog steeds over de zorgplicht riolering, wat een eigen interpretatie is van het zorgplichtartikel (10.33) uit de Wm. Genoemde richtlijnen hebben betrekking op het verlenen van een ontheffing van de aanleg van de riolering. Ontheffing betekent dat kan worden volstaan met de aanleg van alternatieve voorzieningen. Beleid Hoogheemraadschap van Rijnland Waterkwaliteitsbeleid In juli 2002 is de 2e Rioleringsnota van de Werkgroep Riolering West-Nederland (wrw) opgesteld. In deze nota zijn onder andere de richtlijnen met betrekking tot de basisinspanning en het waterkwaliteitsspoor beschreven. Belangrijke onderdelen in de Nota zijn de vertaling van de CIW-richtlijn Eenduidige Basisinspanning en de termijnen voor de uitvoering van basisinspanning en waterkwaliteitsspoor. Het Hoogheemraadschap voert een tweesporenbeleid. Het eerste spoor is het emissiespoor. De nieuwe (verscherpte) eisen van de waterkwaliteitsbeheerders aan emissies vanuit de riolering leveren de maatstaven voor het milieutechnisch functioneren van de riolering richting oppervlaktewater. In veel gevallen moet die emissie worden teruggebracht. Voor het bereiken van een reductie van het emissieniveau moet een basisinspanning worden verricht (zie Figuur 8 pagina 123 ). Riolering op bedrijventerreinen moet in het kader van de basisinspanning in principe worden omgebouwd tot een verbeterd gescheiden stelsel of gelijkwaardig. 122 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

123 GRP Bloemendaal Bijlage C : Relevante wet- en regelgeving Figuur 8 Basisinspanning Naast de in het kader van de basisinspanning te nemen maatregelen, kunnen vervolgens aanvullende voorzieningen nodig zijn om uiteindelijk waterkwaliteitsdoelstellingen te kunnen realiseren (waterkwaliteitsspoor). Het betreft hier vooral eisen ten aanzien van de locatie van maatregelen in verband met de mate van doorspoelbaarheid en opvangcapaciteit van het ontvangende oppervlaktewater. Waterneutraal bouwen Krachtens het beleid van het Hoogheemraadschap van Rijnland, moet bij nieuwe ontwikkelingen het principe van waterneutraal bouwen worden gehanteerd. In de notitie Waterneutraal bouwen van het Hoogheemraadschap van Rijnland, is de zogenaamde 15%- regel opgenomen. Deze regel luidt als volgt: voor boezemland wordt geëist dat bij transformatie van onverhard naar verhard of gedraineerd oppervlak, er 15% van deze verharding of drainage aan extra water moet worden gerealiseerd. Bij dit percentage worden de effecten van versnelde afvoer, door toename van verhard of gedraineerd oppervlak, teniet gedaan. Er zijn ook andere maatregelen mogelijk waardoor een waterneutrale bouwwijze (deels) kan worden gerealiseerd, waardoor het ruimtebeslag voor open water kan worden verminderd. Afkoppelen verhard oppervlak Het streven is om de regen- en afvalwaterstromen zoveel mogelijk te scheiden en schoon regenwater zo veel mogelijk nuttig te gebruiken, bijvoorbeeld voor verversing van het stedelijk water. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

124 Bijlage C : Relevante wet- en regelgeving Bloemendaal GRP Voor het afkoppelen wordt de Beslisboom aan- en afkoppelen verharde oppervlakken 2003, van de Werkgroep Riolering West-Nederland, als richtlijn gehanteerd. Deze beslisboom dient als hulpmiddel om verantwoorde beslissingen te nemen bij het aan- en afkoppelen van verhard oppervlak. Een belangrijke randvoorwaarde is dat alleen het regenwater van schone daken onbehandeld op oppervlaktewater mag worden geloosd. Bij alle andere oppervlakken moet het regenwater behandeld worden voordat het geloosd wordt. In lijn met de Vierde Nota Waterhuishouding streeft het Hoogheemraadschap naar 25% afkoppeling in bestaand gebied in 2030 en 60% afkoppeling in nieuwbouwgebieden. Verder wordt gepleit voor het opstellen van gemeentebrede afkoppelplannen als basis voor de uitvoering van afkoppelprojecten. Het Hoogheemraadschap van Rijnland heeft op dit moment geen subsidieregeling voor het afkoppelen van verhard oppervlak. Waterbeheerplan In maart 2006 is het Waterbeheerplan vastgesteld. Voor de korte termijn (planperiode ) bevat het plan concrete maatregelen gericht op het oplossen van de huidige knelpunten en een visie voor de middellange termijn. Het Hoogheemraadschap van Rijnland heeft voor verschillende strategische doelen beleid ontwikkeld, onder de noemer: veiligheid tegen overstromingen; voldoende water; en gezond water. Vooral de aanpak en het realiseren van de doelstellingen uit het NBW (vertragen, bergen en afvoeren) en de KRW (resultaatsverplichting om voor 2015 de morfologie en de ecologie van het water op orde te hebben) spelen een belangrijke rol. In 2008 is bij de partiële herziening van het waterbeheerplan aangegeven hoe wordt omgegaan met de KRW-doelstellingen, wanneer welke doelen worden gerealiseerd en welke maatregelen hiertoe worden uitgevoerd. Het Hoogheemraadschap van Rijnland is verantwoordelijk voor het zuiveren van afvalwater van onder meer huishoudens en bedrijven, aangeboden via het gemeentelijk riool. Daarnaast legt Rijnland als watersysteembeheerder randvoorwaarden op voor de emissie uit de riolering en de afvalwaterzuiveringen. Rijnland stelt samen met gemeenten op waar nodig: waterplannen (waarin liggen relaties met andere beleidsvelden zoals het aanleggen van natuurvriendelijke oevers, het opheffen van knelpunten in het watersysteem, het opstellen van duikerplannen en het voeren van een actief riolering- en afkoppelbeleid); afvalwaterakkoorden, waarin de samenwerking en afstemming op het gebied van zuiveringbeheer en rioolbeheer wordt waar nuttig uitgewerkt. Vergunningverlening en handhaving spelen een belangrijke rol bij het realiseren en controleren van emissiereducerende maatregelen. Specifiek op het gebied van riolering is de aandacht gevestigd op: sanering riooloverstorten Binnen de planperiode hebben alle gemeenten de maatregelen vastgesteld om te voldoen aan de basisinspanning aan het waterkwaliteitsspoor. Als er watersysteemmaatregelen nodig zijn bij overstorten, dan worden deze waar mogelijk meegenomen in waterplannen. De aandacht verschuift naar uitvoering van maatregelen en het monitoren van overstorten. volumereducerende maatregelen waterketen Specifiek in de afvalwaterketen is goede samenwerking tussen Rijnland (zuiveringbeheerder) en de gemeenten (rioolbeheerders) essentieel om te komen tot schoner effluent tegen lagere kosten. Rijnland streeft ernaar om in 2010 in samenwerking met gemeenten 7% van de regenwaterlozingen te hebben afgekoppeld, hetgeen resulteert in 4% volumereductie op de AWZI s en 15% reductie in emissie door riooloverstorten. Om dit doel te bereiken wordt intensief samengewerkt met gemeenten aan het terugdringen van 124 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

125 GRP Bloemendaal Bijlage C : Relevante wet- en regelgeving rioolvreemd water en het afkoppelen van verhard oppervlak. Daarnaast wordt ook gewerkt aan het afvlakken van piekafvoeren, bronaanpak van afvalstoffen en het voorkomen van (emissieverhogende) storingen. sanering lozingen buitengebied Binnen de planperiode moeten alle rioleringsprojecten in het buitengebied zijn afgerond (elke pand voorzien van rioolaansluiting of IBA). aanpak regenwaterlozingen Beleidsontwikkeling richt zich op gescheiden stelsels en omgang met regenwater, zowel op de korte als de lange termijn (50 jaar). Rijnland stimuleert in de planperiode planvorming over en uitvoering van verantwoord afkoppelen door gemeenten en legt afspraken daarover vast (zonodig met een vergunning). Rijnland evalueert in 2007 het huidige stimuleringsbeleid met de afkoppelpilots en overweegt daarbij de inzet van een subsidieregeling. Het achterliggende doel is het afkoppelen van bestaand aangesloten verhard oppervlak volgens het streven van 5% in 2008 en 10% in Belangrijke aandachtspunten daarbij zijn het voorkómen van onverantwoord afkoppelen (effect op de waterkwaliteit Beslisboom aan- en afkoppelen) en het realiseren van voldoende compenserende waterberging. Rijnland stelt in 2006 en 2007 beleid op voor de stimulering van planvorming en uitvoering van maatregelen aan gescheiden rioleringen. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

126

127 GRP Bloemendaal Bijlage D : Overzicht vergunningen Bijlage D Overzicht vergunningen De gemeente beschikt ambtshalve over de volgende vergunningen van het Hoogheemraadschap van Rijnland: Vergunningen Aansluitvergunning AWZI Zwaanshoek nr /V d.d. 5 oktober 2004 [ ]; Wvo-vergunning nr /V d.d. 11 oktober 2004 [ ]. Na voltooiing van de bouw van het rioolgemaal Aerdenhout zal een aansluitvergunning moeten worden aangevraagd voor de AWZI Haarlem Waarderpolder. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

128

129 GRP Bloemendaal Bijlage E : Doelen, functionele eisen, maatstaven Bijlage E Doelen, functionele eisen en maatstaven Functionele eisen zijn specificaties van de doelen die voor de rioleringszorg zijn geformuleerd. Het onderscheid tussen doelen en functionele eisen is als volgt aan te geven. Doelen geven aan wat men wil bereiken. De hieruit afgeleide functionele eisen geven aan welke voorwaarden moeten worden gesteld om de gestelde doelen te kunnen bereiken. Functionele eisen worden in het algemeen uitgedrukt in een kwalitatieve maat. Maatstaven zijn de getalsmatige precisering van de functionele eisen en zijn nodig om te kunnen bepalen in hoeverre aan de functionele eisen wordt voldaan. Maatstaven maken de functionele eisen in kwantitatieve zin toetsbaar. Het stellen van functionele eisen, die worden gepreciseerd door maatstaven, heeft uiteraard slechts zin indien een meetmethode (c.q. berekeningsmethode) beschikbaar is waarmee de toestand of het functioneren van de riolering aan de gestelde eis kan worden getoetst. Voor veel maatstaven zijn verschillende meetmethoden beschikbaar. Om het gewenste functioneren van de riolering eenduidig vast te leggen, zal bij het formuleren van de maatstaven tevens moet worden aangegeven welke meetmethoden daarbij worden gehanteerd (ofwel op welke wijze wordt getoetst of aan een maatstaf wordt voldaan). De keuze van de te gebruiken meetmethoden is de verantwoordelijkheid van de beheerder. Overzicht functionele eisen, maatstaven en meetmethoden Bij de formulering van maatstaven wordt onderscheid gemaakt tussen het theoretische en het werkelijke systeemgedrag. De maatstaven die betrekking hebben op het theoretisch functioneren van het systeem en worden aangegeven met (T), worden getoetst met een model. De maatstaven die worden gehanteerd voor de toetsing van het werkelijke systeemgedrag hebben, per definitie, betrekking op praktijkwaarnemingen en worden aangegeven met (W). doel Functionele eisen Maatstaven Meetmethoden Doel 1: zorgen voor de inzameling van stedelijk afvalwater 1 a Alle percelen en woonschepen binnen het gemeentelijke grondgebied waar afvalwater vrijkomt, moeten zijn voorzien van een aansluiting op de riolering, uitgezonderd specifieke situaties waarbij lokale behandeling doelmatiger is. W Alle percelen (inclusief woonschepen) zijn voorzien van een aansluiting op de riolering, tenzij een lokale behandeling van het afvalwater (IBA of verbeterde septictank) of een directe lozing geoorloofd is met het oog op kosten en milieu. Registratie van percelen die nog niet zijn aangesloten op de riolering en geen eigen zuivering hebben en de registratie van de uitzonderingen. 1 b Lokale behandeling van afvalwater moet voldoende zuiveringsrendement hebben in relatie tot de kwetsbaarheid van het gebied. W Lozing in de bodem: Minimaal verbeterde septictank (VST). Lozing op oppervlaktewater: IBA-klasse IIIa Controle en eventuele aanwezigheid van certificaat (bij IBA). Aanwezigheid van certificaat. 1 c Het functioneren van IBA s moet gegarandeerd worden. W Onderhoud conform richtlijnen van de leverancier. Jaarlijkse inspectie. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

130 Bijlage E : Doelen, functionele eisen, maatstaven Bloemendaal GRP doel Functionele eisen Maatstaven Meetmethoden 1 d De objecten moeten in goede staat zijn. W Ingrijpmaatstaven voor waterdichtheid en stabiliteit mogen niet voorkomen. Inspectie en beoordeling volgens NEN 3398:2004 Zie ook Bijlage K [pag. 159]. 1 e Er dienen geen ongewenste lozingen op de riolering plaats te vinden. W Er dienen geen overtredingen te zijn van de lozingsvoorwaarden conform de Wet milieubeheer. Controle, handhaving en registratie. Er dienen afdoende voorzorgsmaatregelen getroffen te zijn die voorkomen dat oppervlaktewater in de riolering in kan stromen. De overstortdrempel moet minimaal 15 cm hoger zijn dan het waterpeil. Controle van drempelhoogtes van overstorten. 1 f De vuiluitworp uit rioolstelsels dient beperkt te zijn. De belasting van het oppervlaktewater vanuit de riolering mag niet zodanig zijn dat de functie van dat oppervlaktewater niet kan T De vuiluitworpuit gemengde rioolstelsels moet kleiner of gelijk zijn aan de vuiluitworp van het referentiestelsel volgens de eenduidige basisinspanning van de CIW. worden gewaarborgd. W De vuiluitworp mag de doelstelling voor de oppervlaktewaterkwaliteit niet in gevaar brengen. Tienjarige reeksberekeningen volgens de Leidraad Riolering. Vermenigvuldigen van de overstortvolumes met de vuilconcentratie. Toetsing oppervlaktewaterkwaliteit. Doel 2: zorgen voor het transport van stedelijk afvalwater 2 a De afvoercapaciteit moet voldoende zijn om bij droog weer het aanbod van afvalwater te kunnen verwerken. T De afvoercapaciteit voor alle rioolsystemen moet minimaal voldaan aan de ontwerpnorm van 12 l/inw/uur + alle bedrijfsmatige lozingen. Hierbij mag de maximale vullingsgraad van het stelsel niet meer dan 50% bedragen. Hydraulische berekeningen volgens module C 2100 uit de Leidraad Riolering. 2 b De afvoercapaciteit moet voldoende zijn om wateroverlast tijdens neerslag te voorkomen, uitgezonderd in bepaalde buitengewone omstandigheden. T W Maatgevende piekbui (bui 7 en 8) moet zonder problemen kunnen worden afgevoerd (geen water op straat). Wateroverlast mag slechts éénmaal per twee jaar voorkomen. Hydraulische berekeningen volgens module C 2100 uit de Leidraad Riolering. Waarneming en klachtenregistratie. Water op straat mag geen blokkade zijn voor doorgaande verkeersroutes. Waarneming. 2 c De vervuilingstoestand van de riolering dient acceptabel te zijn. W Ingrijpmaatstaven voor afstroming mogen niet voorkomen. Inspectie en beoordeling volgens NEN 3398:2004 Zie ook Bijlage K [pag. 159]. 2 d Het afvalwater dient zonder overmatige aanrotting de AWZI te bereiken. T De verblijftijd van het afvalwater is maximaal 18 uur. Indien het stelsel een randvoorziening heeft maximaal 24 uur. Hydraulische berekeningen volgens module C 2100 uit de Leidraad Riolering. 130 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

131 GRP Bloemendaal Bijlage E : Doelen, functionele eisen, maatstaven doel Functionele eisen Maatstaven Meetmethoden 2 e De afstroming dient gewaarborgd te zijn. W Ingrijpmaatstaven voor afstroming mogen niet voorkomen. Inspectie en beoordeling volgens NEN 3398:2004 Zie ook Bijlage K [pag. 159]. Alle inslagpeilen van de gemalen moeten onder BOK laagst inkomend riool liggen. Waarneming. Alle putten zijn voorzien van een stroomprofiel. Waarneming. T Zoveel mogelijk voorkomen van verloren berging. Toetsten verloren berging met behulp van hydraulisch model (BRP) en beoordelen inspectieresultaten op waterhoogte. 2 f De bedrijfszekerheid van de gemalen en andere objecten dient in voldoende mate gewaarborgd te zijn. W Het aantal storingen dient kleiner te zijn dan 3 maal per jaar (afhankelijk van het gemaal en de aard van de storing). Registratie van optreden van storingen. Storingen dienen binnen 24 uur na signalering te worden verholpen (afhankelijk van de prioriteit van het gemaal en de aard van de storing). Registratie van optreden van storingen. Gemalen dienen van een storingsmelder te zijn voorzien. Waarneming. Hoofdgemalen uitrusten met minimaal twee pompen die elkaars reserve zijn. Waarneming. 2 g De stabiliteit van de riolen dient zodanig gewaarborgd te zijn dat instortingen zich niet voordoen. W Ingrijpmaatstaven voor stabiliteit mogen niet voorkomen. Inspectie en beoordeling volgens NEN 3398:2004 Zie ook Bijlage K [pag. 159]. 2 h De riolering dient zodanig te worden ont- en belucht dat overlast door stank wordt voorkomen. W Er mag geen overlast door stank optreden. Registratie van klachten met betrekking tot stank. 2 i Overlast tijdens werkzaamheden aan de riolering dient beperkt te zijn. W Er moet afstemming zijn met werkzaamheden van andere diensten en nutsbedrijven. Procedures voor afstemming. Bereikbaarheid percelen zoveel mogelijk handhaven. Waarneming en klachten. Afsluitingen ten gevolge van rioleringswerken worden gecommuniceerd aan de weggebruikers en omwonenden. Analyse van voorlichting bij werken. Wegafzettingen ten gevolge van rioleringswerken hebben een beperkte duur. Maatstaf is een openliggende sleuflengte van maximaal 100 m. Analyse van vervangingsplannen. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

132 Bijlage E : Doelen, functionele eisen, maatstaven Bloemendaal GRP doel Functionele eisen Maatstaven Meetmethoden Doel 3: zorgen voor inzameling van regenwater (voor zover niet door particulier) 3 a Het regenwater van alle percelen dat redelijkerwijs niet in de bodem of in oppervlaktewater kan worden gebracht, moeten worden ingezameld door de gemeente. W Niet inzamelen van regenwater indien dit schoon genoeg is en lozingsmogelijkheden op eigen terrein of directe omgeving aanwezig zijn. Onderzoeken lozingsmogelijkheden en toetsen aan beslisboom aan- en afkoppelen obv AKK 13 Minimale eisen voor infiltratie: GHG > 1 m onder maaiveld; K-waarde grond > 1,5 m/dag. Inzamelen van het regenwater op een regenwatersysteem indien het bovenstaande niet mogelijk is en dit wél doelmatig is. Onderzoeken mogelijkheden en doelmatigheid obv de AKK. Inzamelen van het regenwater op een gemengd systeem indien bovenstaande beide niet mogelijk en/of doelmatig zijn of een aansluiting reeds bestaat. Alle overige percelen. 3 b De objecten moeten in goede staat zijn. W Ingrijpmaatstaven voor stabiliteit mogen niet voorkomen. Inspectie en beoordeling volgens NEN 3398:2004 Zie ook Bijlage K [pag. 159]. 3 c De instroming van riolen via de kolken dient ongehinderd plaats te vinden. W Plasvorming bij kolken dient beperkt te zijn. Visuele waarneming en klachten. 3 d De vuiluitworp door regenwaterlozingen op oppervlaktewater dient beperkt te zijn. T Zoveel mogelijk verbeterd gescheiden rioolstelsels aanleggen of stelsels met een gelijkwaardige vuiluitworp. Conform maatstaf verbeterd gescheiden stelsel. W De vuiluitworp mag de doelstelling voor de oppervlaktewaterkwaliteit niet in gevaar brengen. Toetsing oppervlaktewaterkwaliteit. Doel 4: zorgen voor verwerking van ingezameld regenwater 4 a De verwerking moet voldoende zijn afgestemd op aard, samenstelling en hoeveelheid van het ingezamelde regenwater. T W Maatgevende piekbui (bui 7 en 8) moet zonder problemen kunnen worden afgevoerd (geen water op straat). Wateroverlast mag slechts éénmaal per twee jaar voorkomen. Hydraulische berekeningen volgens module C 2100 uit de Leidraad Riolering. Waarneming en klachtenregistratie. Water op straat mag geen blokkade zijn voor doorgaande verkeersroutes. Waarneming. 4 b De infiltratiecapaciteit van de infiltratievoorzieningen moet voldoende gewaarborgd zijn. W Minimaal éénmaal per jaar controle van werking infiltratievoorzieningen na maatgevende buien. Zonodig de voorziening laten reinigen. Waarneming. 13 AKK is Afkoppelkansenkaart Bloemendaal [referentie 3] 132 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

133 GRP Bloemendaal Bijlage E : Doelen, functionele eisen, maatstaven doel Functionele eisen Maatstaven Meetmethoden Doel 5: zorgen dat (voor zover mogelijk) het grondwater de bestemming van een gebied niet structureel belemmert. 5 a Adequate handhaving van het grondwaterregime (afvoer bij grondwateroverschot). T W Ontwateringsdiepte bewoond openbaar terrein: GHG < 50 cm niet acceptabel; GHG cm dubieus; GHG > 70 cm acceptabel. Grondwatermodelstudie. Peilbuizenregistratie, onderzoek en eventueel grondwatermodellering. Ontwateringsdiepte sportvelden en groenvoorzieningen: GHG < 35 cm niet acceptabel; GHG cm dubieus; GHG > 50 cm acceptabel. 5 b Riolen en andere objecten dienen in hoge mate waterdicht te zijn, zodanig dat de hoeveelheid intredend grondwater (lekwater) beperkt blijft. W Ingrijpmaatstaven voor lekkage, inhangende rubberring, verplaatsingen, beschadigingen en wortelingroei mogen niet voorkomen. Inspectie en beoordeling volgens NEN 3398:2004 Zie ook Bijlage K [pag. 159]. 5 c De bedrijfszekerheid van de (diep)drainagepompen en andere objecten dient in voldoende mate gewaarborgd te zijn. W Het aantal storingen dient kleiner te zijn dan 3 maal per jaar (afhankelijk van de aard van de storing). Storingen dienen binnen 1 week na signalering te worden verholpen (afhankelijk van de prioriteit van de (diep)drainagepomp en de aard van de storing). Registratie van optreden van storingen. Registratie van optreden van storingen. (Diep)drainagepompen dienen van een storingsmelder te zijn voorzien. Waarneming. 5 d De afvoercapaciteit van de diepdrainagesystemen dient in voldoende mate gewaarborgd te zijn. W De persleidingen van de diepdrainagesystemen worden jaarlijks op vervuiling gecontroleerd en zonodig gepigd. Waarneming. 5 e De drainagecapaciteit van de drainageleidingen dient voldoende gewaarborgd te zijn. W De drainageleidingen woorden éénmaal per jaar doorgespoten. Waarneming. Vrw. Functionele eisen Maatstaven Meetmethoden Voorwaarden voor een doelmatig beheer en een goed gebruik van de riolering en van de regenwater- en grondwatervoorzieningen. 1 Het rioleringsbeheer dient zo goed mogelijk te worden afgestemd op andere gemeentelijke taken W In het GRP moet de relatie met de overige gemeentelijke taken inzichtelijk worden gemaakt. Toetsing van het GRP op genoemde maatstaf. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

134 Bijlage E : Doelen, functionele eisen, maatstaven Bloemendaal GRP Vrw. Functionele eisen Maatstaven Meetmethoden 2 De gebruikers van de riolering, de regenwater- en grondwatervoorzieningen dienen bekend te zijn en ongewenste lozingen dienen te worden voorkomen. W De geldigheid van vergunningen moet, afhankelijk van de aard van de bedrijven, eenmaal per jaar tot eenmaal per zes jaar worden gecontroleerd en indien nodig geactualiseerd. Controleren en actualiseren van vergunningregistratie. Naleving van vergunningen moet, afhankelijk van de aard van de bedrijven, eenmaal per jaar tot eenmaal per zes jaar worden gecontroleerd. Registratie van controles en handhaving. Naleving en actueel houden van eigen vergunningen en ontheffingen (Wvo- en lozingsen aansluitvergunning). Controleren en actualiseren van eigen vergunningen. Geen illegale of foutieve aansluitingen. Er mag geen afvalwater op regenwaterriolen of drainage worden aangesloten. Signalering tijdens inspecties. 3 Er dient inzicht te bestaan in de toestand en het functioneren van de riolering en van de regenwater- en grondwatervoorzieningen. W Directe toegankelijkheid en beschikbaarheid van alle (leiding)gegevens. Jaarlijkse visuele inspectie vanuit de leiding van gemiddeld éénmaal per 12 jaar van het gemengde rioolstelsel en éénmaal per 6 jaar van het regenwaterstelsel (infiltratievoorzieningen). Waarneming en steekproef. Waarneming en rapportage. Doorlooptijd verwerken revisiegegevens maximaal 6 maanden. Waarneming en steekproef. Herberekening van het hydraulisch functioneren van de riolering (bij significante veranderingen in de openbare ruimte) en vernieuwing, herziening of aanpassing van het BRP elke 10 jaar. Conform maatstaf. 4 Er mogen geen (grote) obstakels boven de riolering, regenwater- en grondwatervoorzieningen worden aangebracht die reiniging, reparatie of vervanging van deze voorzieningen belemmeren of aanzienlijk duurder maken. W Géén bomen binnen 2,5 m van de as van de leiding. Géén (betonnen) obstakels boven de leiding; Géén bovengrondse overkluizende constructies; Géén verdekte putten toepassen. Uitgezonderd situaties waar geen alternatief voorhanden is. Controle ontwerp en bestek. Controle ontwerp en bestek. 134 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

135 GRP Bloemendaal Bijlage E : Doelen, functionele eisen, maatstaven Vrw. Functionele eisen Maatstaven Meetmethoden 5 Lozingen uit het rioolstelsel dienen gecontroleerd plaats te vinden. W Alle lozingen op oppervlaktewater zijn in principe vergunningplichtig, tenzij kan worden aangetoond dat het water niet verontreinigd is. Jaarlijkse controle van de vergunningen. 6 Het riool dient zo min mogelijk door gasvorming van afvalwater (H 2S) te worden aangetast. T De verblijftijd van afvalwater in het hoofdriool bedraagt maximaal 24 uur. Controle m.b.v. kenmerkenbladen. W Lozingen vanuit drukrioolsystemen dienen onder water in een polyester ontvangput plaats te vinden. Controle aansluitingen. Persleidingsystemen met een hoog H 2S-risico worden uitgerust met inblaasvoorzieningen. Controle en metingen. 7 Het zoveel mogelijk voorkomen van transport van grondwater naar de AWZI. W Het rioleringssysteem dient grotendeels waterdicht te zijn. Lekkage is kleiner dan klasse 4. Analyse inspectieresultaten. Er mag geen drainage op de riolering worden aangesloten. Controle oude aanlegtekeningen. In gebieden met grondwateroverlast gelijktijdig met de aanleg van drainage, drainageafvoerleidingen aanleggen om de afvoer van grondwater door particulieren via de riolering zoveel mogelijk te beperken. Controle drainageplannen. Bij bronbemalingen de volgende trits handhaven: 1. retourbemaling; 2. lozen op oppervlaktewater; 3. lozen op riolering (conform lozingsvoorwaarden) Handhaving door team Milieu en Rijnland (kwalitatief) team Civiele Techniek en Verkeer (kwantitatief). 8 Er dient zoveel mogelijk gebruik te worden gemaakt van duurzame en milieuvriendelijke niet uitlogende materialen. W Het maken van een duurzaamheidafweging bij het toepassen van bouwmaterialen. Het maken van een duurzaamheidafweging bij het toepassen van straatmeubilair. Rapportage. Rapportage. 9 Bij calamiteiten die effect hebben op de riolering, de regenwater- en grondwatervoorzieningen en/of het oppervlaktewater, dient bekend te zijn wat de benodigde maatregelen moeten zijn. W Er dient een actueel rampenen/of calamiteitenplan voor de riolering, regen- en grondwatersystemen aanwezig en bekend te zijn, met actuele objectgegevens van de voorzieningen. Toetsen eventuele bestaande plannen en/of procedures. 10 Er dient een klantgerichte benadering te worden nagestreefd. W Behandeling van klachten en een reactie naar de klager binnen 6 weken. Registratie van klachten en afhandeling. Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

136 Bijlage E : Doelen, functionele eisen, maatstaven Bloemendaal GRP Vrw. Functionele eisen Maatstaven Meetmethoden 11 Er dienen doelmatige oplossingen te worden nagestreefd. W Optimaal gebruik van middelen en toepassing van de meest geschikte technologie. Bijhouden van nieuwe technieken. 12 Uitvoeren van maatregelen tegen de laagst maatschappelijke kosten. W Maken van een kostenafweging ten opzichte van het effect van een maatregel. Conform maatstaf. 136 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]

137 GRP Bloemendaal Bijlage F : Indeling rioleringsgebied Bijlage F Indeling rioleringsgebied Blokkenschema riolering Bloemendaal (april 2007) Gemeente Bloemendaal [ ] Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ] versie 1.0 d.d. 7 oktober

138 Bijlage F : Indeling rioleringsgebied Bloemendaal GRP Blokkenschema riolering Overveen (april 2007) 138 [ ] Gemeente Bloemendaal Versie 1.0 d.d 7 oktober 2008 Team Civiele Techniek en Verkeer [ EHs ]