Gemeentelijk Rioleringsplan planperiode

Transcriptie

1 Gemeentelijk Rioleringsplan planperiode voor de gemeente Bussum Concept Gemeente Bussum Afdeling Ruimtelijke Inrichting en Beheer Grontmij Nederland B.V. Alkmaar, 14 april 2009

2 Verantwoording Titel : Gemeentelijk Rioleringsplan planperiode Subtitel : voor de gemeente Bussum Projectnummer : Referentienummer : Revisie : 02 Datum : 14 april 2009 Auteur(s) : ing. A.E. Swets adres : arie.swets@grontmij.nl Gecontroleerd door : Paraaf gecontroleerd : Goedgekeurd door : Paraaf goedgekeurd : Contact : Robijnstraat RB Alkmaar Postbus AE Alkmaar T F noordwest@grontmij.nl Pagina 2 van 40

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding Aanleiding... 5 Procedure Leeswijzer Functies GRP Termen en definities Relaties rioleringszorg Inleiding Relaties met andere plannen/regelgeving Samenwerking met derden... 7 Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht Provincie Gemeentelijke herindeling Evaluatie GRP Inleiding Rol GRP binnen gemeente Procedures totstandkoming GRP Resultaten planperiode Financiële en personele middelen Onderzoek naar doelmatigheid rioolbeheer Toetsingskader en doelen rioleringszorg Inleiding Invulling zorgplichten Zorgplicht stedelijk afvalwater Zorgplicht hemelwater Zorgplicht grondwater Doelen rioleringszorg Voorwaarden voor effectief rioleringsbeheer Toetsing huidige situatie Inleiding Algemeen Aanwezige voorzieningen Toestand van de objecten Stedelijk afvalwater Nog niet-aangesloten bestaande bebouwing Overzicht aanwezige voorzieningen Functioneren van de voorzieningen Onderhoud van de voorzieningen Hemelwater Verwerking van hemelwater Overzicht van aanwezige voorzieningen Functioneren van de voorzieningen Onderhoud van de voorzieningen Pagina 3 van 40

4 Inhoudsopgave (vervolg) 5.5 Grondwater Vergunningen Klachtenafhandeling en voorlichting De opgave Inleiding Aanleg voorzieningen voor stedelijk afvalwater, hemel- en grondwater Aanleg bij nieuwbouw Beheer van de bestaande voorzieningen Onderzoek Algemeen Stedelijk afvalwater Grondwater Maatregelen Algemeen Stedelijk afvalwater Hemelwater Organisatie en financiën Inleiding Personele middelen Financiële middelen Vervangingswaarde Beleid rioolrechten Totale uitgaven Huidige inkomsten Kostendekking Omzetting rioolrecht in rioolheffing Kanttekeningen bij geschetste ontwikkeling rioolheffing Besluitvorming Referenties Bijlage 1: Bijlage 2: Woordenlijst Ontwikkelingen, wet- en regelgeving rioleringszorg Bijlage 3: Uitgevoerde maatregelen in Bijlage 4: Streefbeelden kwaliteit vrijvervalriolen Bijlage 5: Geïnspecteerde riolen in Bijlage 6: Planning vervanging vrijvervalriolering Bijlage 7: Bijlage 8: Bijlage 9: Personele aspecten gemeentelijke watertaken Uitgangspunten kostendekkingsplan Financiële tabellen kostendekkingsplan Bijlage 10: Reacties externen op concept-grp Pagina 4 van 40

5 1 Inleiding 1.1 Aanleiding De gemeente is wettelijk verplicht een Gemeentelijk Rioleringsplan (hierna te noemen: GRP) op te stellen. In artikel 4.22 van de Wet milieubeheer is aangegeven dat de gemeenteraad, voor een nader vast te stellen periode, een GRP vaststelt (zie bijlage 2). Het GRP is een beleidsplan dat op hoofdlijnen de invulling van de gemeentelijke watertaken voor de vastgestelde planperiode en de langere termijn weergeeft. De geldigheidsduur van het GRP van de gemeente Bussum is verstreken. Daarom is het GRP opgesteld: het vierde GRP voor Bussum. De gemeente stelt zelf de geldigheidsduur van het GRP vast. Voor dit GRP is een looptijd van 4 jaar aangehouden: 2009 t/m De planperiode van het GRP past binnen de planperiode van het Waterplan Naarden-Bussum ( ). In het GRP is het huidige beleid, c.q. de huidige gevoerde praktijk, verwoord. Aangegeven is op welke wijze in de periode invulling wordt gegeven aan de gemeentelijke watertaken. Op grond van de Wet verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken moet in het verbreed GRP aandacht worden besteed aan de zorgplichten voor stedelijk afvalwater, hemel- en grondwater. Het verbreed GRP moet vóór 2013 door de gemeenteraad worden vastgesteld. In 2012 wordt een verbreed GRP opgesteld, zodat aan de wettelijke eis wordt voldaan. Gelet op de gemeentelijke herindeling, is er voor gekozen de definitieve invulling van de zorgplichten uit te stellen tot Inleiding (H1) Aanleiding, procedure, functies Relaties rioleringszorg (H2) Wet- en regelgeving, ontwikkelingen Evaluatie GRP (H3) Terugblik op vorige GRP Toetsingskader (H4) Doelen rioleringszorg Toetsing huidige situatie (H5) Wat hebben we nu? De opgave (H6) Wat moeten we doen? Organisatie en financiën (H7) Wat hebben we nodig? 1.2 Procedure In artikel 4.23 van de Wet milieubeheer (zie bijlage 2) is aangegeven wie de gemeente bij de voorbereiding van het GRP moet betrekken. De gemeente heeft een eigen verantwoordelijkheid voor de invulling van het rioleringsbeleid. Een deel van het beleid wordt echter bepaald door randvoorwaarden van andere overheidsinstellingen, zoals het Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht, met Waternet als uitvoerende dienst, en de Provincie Noord-Holland. Voorafgaand aan de formele vaststelling door de gemeenteraad, is het concept-grp ter beoordeling aan Waternet en de Provincie Noord-Holland voorgelegd. De reacties zijn in bijlage 10 opgenomen. Besluitvorming (H8) 1.3 Leeswijzer Het GRP is opgezet conform de Leidraad Riolering en bestaat uit de volgende hoofdstukken: 1. Inleiding, met de aanleiding, de geldigheidsduur en de gevolgde procedure. 2. Relaties rioleringszorg, met wet- en regelgeving en ontwikkelingen. 3. Evaluatie GRP Met de conclusies en aanbevelingen uit de evaluatie is rekening gehouden bij het opstellen van het GRP In de evaluatie zijn ook de resultaten van het onderzoek naar de doelmatigheid van het rioolbeheer in de gemeente Bussum gepresenteerd. Pagina 5 van 40

6 Inleiding 4. Toetsingskader doelen rioleringszorg. Hierin zijn de doelen beschreven en uitgewerkt. Hiermee geeft de gemeente aan wat zij voor de eigen lokale situatie met de zorgplichten wil bereiken. 5. Toetsing huidige situatie. De huidige situatie is getoetst aan de doelen en er is gekeken in hoeverre de gestelde doelen zijn gerealiseerd. In dit hoofdstuk is tevens een overzicht gegeven van de aanwezige voorzieningen. 6. De opgave. Hierin zijn de maatregelen weergegeven die nodig zijn om de gestelde doelen te kunnen realiseren. 7. Organisatie en financiën. Hierin is de opgave vertaald naar benodigde personele en financiële middelen. 1.4 Functies GRP Het GRP is opgesteld conform de module A1050 GRP: Planvorming gemeentelijke watertaken. Volgens de module heeft het GRP vier functies: 1. Het kader voor invulling van de gemeentelijke zorgplichten. Het GRP bevat de hoofdlijnen voor de gemeentelijke zorgtaken voor stedelijk afvalwater, hemel- en grondwater. In het plan geeft de gemeente aan welke beleidskeuzes zijn gemaakt, zoals voor de inzameling en transport van stedelijk afvalwater, de inzameling en verwerking van hemel- en grondwater en de rol van de particulier hierbij. 2. Interne afstemming zorgplichten met overige gemeentelijke beleidsvelden en taken. De gemeente is verantwoordelijk voor de kwaliteit van de openbare ruimte. Dit vereist integraal beheer en onderlinge afstemming tussen sectoren, zoals wegbeheer en ruimtelijke ordening. De gemeente moet een afweging maken over wat zij wel en niet wil inzamelen (bv. hemelwater) en hoe zij dat gaat doen (bv. al dan niet gemengd). De raakvlakken tussen rioleringszorg en de milieuvergunningverlening en -handhaving nemen daarmee toe. Het is daarom raadzaam ook ambtenaren te betrekken die belast zijn met het milieubeleid en de handhaving van de Wet milieubeheer. Het GRP kan worden gebruikt voor de toekenning van budgetten. De uitwerking van het GRP op projectbasis, wordt in jaarprogramma s gedaan. 3. Externe afstemming gemeentelijke zorgplichten met andere overheden. De gemeente moet haar rioleringsbeleid afstemmen met andere overheden. Op het gebied van grondwater is er een relatie met de hoogheemraadschappen en de provincie. Verder heeft de provincie een rol als toezichthouder op de gemeentelijke financiën en heeft zij een aanwijzingsbevoegdheid (zie artikel 4.24 Wet milieubeheer). De externe afstemming is vooral gericht op het omgaan met hemel- en grondwater. In de externe afstemming spelen de lozingsvergunningen van de gemeente nu nog een belangrijke rol. Na invoering van de Waterwet verdwijnen deze vergunningen en gaan voor lozingen algemene regels en maatwerkvoorschriften gelden. Het GRP wordt daardoor een nog belangrijker instrument om afspraken over emissiereductie en het omgaan met hemelwater vast te leggen. 4. Continuïteit in de invulling van de gemeentelijke zorgplichten. De voorzieningen voor stedelijk afvalwater, hemel- en grondwater, hebben een relatief lange levensduur. De effecten van wijzigingen in de aanpak en afstemming met andere beleidsterreinen zijn vaak pas op langere termijn zichtbaar. Het GRP heeft daarbij een belangrijke functie omdat het ook de lange termijn in hoofdlijnen zichtbaar maakt. Een beeld van de ontwikkeling op langere termijn wordt verkregen door in het GRP een evaluatie van de vorige planperiode op te nemen en door toetsing aan een referentiekader (doelen). Bij het opstellen van het GRP is met bovengenoemde functies rekening gehouden. 1.5 Termen en definities Het GRP is een gemeentelijk beleidsplan, waar de gemeenteraad zich over moet uitspreken. Het is echter niet alleen voor het bestuur geschreven maar ook voor overleg met de in de Wet milieubeheer genoemde instanties. Dit heeft tot gevolg dat in dit GRP 'vaktaal' wordt gebruikt. In bijlage 1 van dit GRP is een verklarende woordenlijst opgenomen. Voor de definitie van begrippen wordt naar deze woordenlijst verwezen. Pagina 6 van 40

7 2 Relaties rioleringszorg 2.1 Inleiding Dit GRP heeft relaties met andere plannen van de gemeente en andere overheden. Die relaties bepalen deels de eisen die worden gesteld aan de invulling van de zorgplichten voor stedelijk afvalwater, hemel- en grondwater. De gemeente is primair verantwoordelijk voor het te voeren rioleringsbeleid maar andere overheden drukken voor een niet onbelangrijk deel een stempel op het door de gemeente te voeren beleid. In dit hoofdstuk zijn de relaties met andere overheidstaken en ontwikkelingen aangegeven. Ontwikkelingen geven aan waar de aandacht de komende jaren op gericht zal zijn. 2.2 Relaties met andere plannen/regelgeving Riolering staat niet op zichzelf, maar maakt onderdeel uit van de waterketen en heeft relaties met het watersysteem. In figuur 1 is aangegeven welke ontwikkelingen, plannen en wet- en regelgeving op welk(e) aspect(en) van de afvalwaterketen ingrijpen. In de bovenste helft zijn de ontwikkelingen weergegeven, in de onderste helft de wet- en regelgeving. In de volgende paragrafen zijn de belangrijkste planvormen en relaties met het GRP toegelicht. In bijlage 2 zijn de overige relaties tekstueel toegelicht. Voor uitgebreide informatie wordt verwezen naar de betreffende (beleids-)stukken. Inleiding (H1) Aanleiding, procedure, functies Relaties rioleringszorg (H2) Wet- en regelgeving, ontwikkelingen Evaluatie GRP (H3) Terugblik op vorige GRP Toetsingskader (H4) Doelen rioleringszorg Toetsing huidige situatie (H5) Wat hebben we nu? De opgave (H6) Wat moeten we doen? Organisatie en financiën (H7) Wat hebben we nodig? 2.3 Samenwerking met derden In deze paragraaf zijn de relaties met derden toegelicht Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht Waterplan Naarden-Bussum (2008) De samenwerking met het Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht en de gemeente Naarden heeft geresulteerd in het Waterplan Naarden-Bussum, met planperiode In het waterplan is het waterbeheer over de periode uiteengezet en in concrete maatregelen vertaald. In het waterplan zijn de meest recente beleidsontwikkelingen opgenomen en vertaald naar onderzoeks- en uitvoeringsmaatregelen. Het Waterplan Naarden-Bussum is een strategisch plan. Het levert de gemeenten en Waternet handvatten om te komen tot een robuust en meer natuurlijk functionerend watersysteem. Bovendien richt het zich op het vergroten van de (recreatieve) beleving van water. In het waterplan zijn maatregelen benoemd die voortkomen uit wettelijke verplichtingen. Het plan gaat ook een stap verder dan wat moet, door ook maatregelen te benoemen waarmee Naarden, Bussum en Waternet de eigen ambities gestalte kunnen geven. Kaderrichtlijn Water (KRW) Voor de riolering zijn door Waternet geen concrete maatregelen in het kader van de KRW voorgesteld. Besluitvorming (H8) Pagina 7 van 40

8 Relaties rioleringszorg Aandachtsgebied Ontwikkelingen Externe ontwikkelingen op het gebied van de rioleringszorg Volksgezondheid en water in de stad X X X X X X Kwaliteit leefomgeving, IBOR X X Afvalwater buitengebied X X X Tweesporenbeleid (basisinspanning en waterkwaliteitsspoor) X X Diffuse lozingen X X X X Klimaatverandering X X X Rijksvisie op de waterketen X Rijksbrief omgaan met regen water en grondwater X X X X X Waterwet X X X X Wet Informatie Uitwisseling Ondergrondse Netten X Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) X X X Europese richtlijn Stedelijk Afvalwater X Nationaal Bestuursakkoord Water X X X X Vierde Nota Waterhuishouding X X X X Wet Milieubeheer (Wm) X X X X X Wet op de waterhuishouding (Whh) X X X Wet Verontreiniging Oppervlaktewateren (Wvo) X X X X Woningwet en Bouwbesluit X X Nationaal Milieubeleidsplan X X X R.O. (Vijfde Nota, streekplannen, bestemmingsplannen) X Bouwverordening gemeente Bussum X X Wet Verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken X X X X Bestuursakkoord Waterketen 2007 X Provinciaal milieubeleidsplan X X X X Beleidsnota riolering Hoogheemraadschap AGV X X X X X Waterplan Provincie X X X X Figuur 1 Ontwikkelingen, wet- en regelgeving Wet- en regelgeving Ontwerp riolering Emissie oppervlaktewater Emissie grondwater Ruimtelijke ordening (Huis)aansluitingen Risico's Monitoring Veiligheid, volksgezondheid Bekostiging Proces, doelmatigheid en samenwerking Provincie De provincie wil de samenwerking in de waterketen faciliteren en coördineren en heeft daartoe het Convenant Samenwerken Waterketen Noord-Holland opgesteld. De hierin gemaakte afspraken moeten in 2011 zijn gerealiseerd. Een speerpunt uit het convenant is samenwerken. De waterbeheerders maken met de gemeente bindende afspraken over het optimaliseren van de afvalwaterketen en geadviseerd wordt de samenwerking met andere gemeenten uit te breiden. De provincie faciliteert hierin. In het regionale overleg van gemeenten uit het Amstel, Gooi en Vecht-gebied, is in 2008 de aanpak gepresenteerd voor het inventariseren van mogelijkheden voor samenwerking. De provincies Noord-Holland en Utrecht ondersteunen dit initiatief door een faciliterende en coördinerende rol op zich te nemen. Als kansrijke onderwerpen voor samenwerking zijn genoemd: de technische invulling van het meetplan (Wvo-verplichting), de rapportage diffuse bronnen en het beheerplan gemalen Gemeentelijke herindeling In de komende jaren vindt mogelijk een gemeentelijke herindeling plaats tussen de gemeenten Bussum, Naarden, Muiden en Weesp. Met de definitieve invulling van de zorgplichten voor het stedelijk afvalwater, hemel- en grondwater wordt gewacht tot er duidelijkheid over de fusie is verkregen. Pagina 8 van 40

9 3 Evaluatie GRP Inleiding Een eerste stap in het opstellen van het GRP is een terugblik op het GRP Bij de evaluatie is een aantal invalshoeken onderscheiden, zoals de rol van het GRP zelf, de totstandkomingsprocedure en het resultaat van het GRP. Deze invalshoeken zijn in de volgende paragrafen nader belicht. 3.2 Rol GRP binnen gemeente Het accent in het GRP lag op de basisinspanning en het waterkwaliteitsspoor (milieumaatregelen), de vervanging van de vrijvervalriolering en de sanering van de ongezuiverde lozingen. Het GRP was een onderliggend document voor de gemeenteraad om in te kunnen stemmen met rioleringskredieten. Het heeft tevens gediend als basis voor het berekende rioolrecht. Het GRP is gedurende de planperiode een goede leidraad gebleken voor de dagelijkse rioleringszorg. Inleiding (H1) Aanleiding, procedure, functies Relaties rioleringszorg (H2) Wet- en regelgeving, ontwikkelingen Evaluatie GRP (H3) Terugblik op vorige GRP Toetsingskader (H4) Doelen rioleringszorg Toetsing huidige situatie (H5) Wat hebben we nu? 3.3 Procedures totstandkoming GRP Het GRP is opgesteld op basis van de in de Wet milieubeheer vastgestelde procedure. Het concept-grp is ter beoordeling toegestuurd aan het Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht, de Provincie Noord-Holland en de Inspectie Milieuhygiëne Noord-West. De reacties zijn in het GRP verwerkt. 3.4 Resultaten planperiode In tabel A zijn de voorgenomen maatregelen en onderzoeken uit het GRP beschreven en is aangegeven in hoeverre de voornemens zijn gerealiseerd. Een totaaloverzicht van de uitgevoerde projecten is weergegeven in bijlage 3 van dit GRP. In deze bijlage zijn op kaarten en in tabellen, de uitgevoerde werkzaamheden in de periode weergegeven. Tabel A Voorgenomen maatregelen en onderzoeken uit GRP nr. maatregel / onderzoek 1 Aanleg van riolering bij bestaande bebouwing 2 Vervanging vrijvervalriolering gepland in GRP resultaat in planperiode Aansluiten van 21 percelen op de riolering. Vervangen van: - 11,5 km voor de basisinspanning; - 7,3 km voor het waterkwaliteitsspoor; - 6,1 km op basis inspectieresultaten. Of vervanging werkelijk noodzakelijk is, moet uit nader onderzoek blijken. 20 Percelen zijn aangesloten op de riolering. Bij één perceel moet de eigenaar zelf de aansluiting op de gemeentelijke riolering nog verzorgen. In totaal is 8,9 km vrijvervalriolering vervangen. Door vertraging in de planvormings- en voorbereidingsfase, is de planning niet gehaald. (bv. Godelinde-buurt). Uit nader onderzoek op basis van de inspectie-resultaten, bleek dat vervanging van riolering niet in alle gevallen noodzakelijk was of kon worden uitgesteld. De opgave (H6) Wat moeten we doen? Organisatie en financiën (H7) Wat hebben we nodig? Besluitvorming (H8) Pagina 9 van 40

10 Evaluatie GRP nr. maatregel / onderzoek 3 Afkoppelen verhard oppervlak 4 Aanleg bergbezinkvoorzieningen 5 Aanpassing vijzelgemaal (hoofdgemaal) 6 Aanpassing van rioolstelsel en bijzondere putten gepland in GRP resultaat in planperiode In totaal wordt vóór 2018, 50 ha afgekoppeld; circa 30% van het op het gemengd stelsel aangesloten verhard oppervlak. Aanleg van twee bergbezinkvoorzieningen, te weten: 1. Huizerweg / Dr. Frederik van Eedenweg ( t Mouwtje), inhoud m³; 2. Korte Landstraat, inhoud m³. De capaciteit van het gemaal wordt teruggebracht van m³/h tot m³/h. De maatregelen bestaan onder meer uit het maken van vrijvervalverbindingen tussen de rioolstelsels van Naarden en Bussum. Hiermee wordt in een vroegtijdig stadium van een regenbui al gebruik gemaakt van de Per 1 januari 2009 is 25,0 ha afgekoppeld: - 22,2 ha voor de basisinspanning; - 2,8 ha voor het waterkwaliteitsspoor. 50% van de afkoppelambities is nu gerealiseerd. Het afkoppelen van het verhard oppervlak wordt gecombi-neerd met de vervanging van de vrijvervalriolering. Het afkoppelen heeft derhalve ook vertraging opgelopen. De volgende afkoppelprojecten zijn in de afgelopen periode uitgevoerd: - Godelindebuurt Oost (2,04 ha); - Prins Hendrikbuurt (0,95 ha); - Simon Stevinbuurt (1,58 ha); - de Berken, de Peppels (0,61 ha); - Laarderweg (0,68 ha); - Stationsweg e.o. (1,04 ha); - Herenstraat e.o. (1,79 ha); - Batterijlaan e.o. (2,11 ha); - Oud Bussummerweg (2,50 ha); - Comeniuslaan, Brinklaan (1,10 ha); - Bottemastraat (0,99 ha); - Sloop Deen / HOBU - Vaartweg (1,10 ha); - Sloop kantoren - Brinklaan (1,30 ha); - Sloop scholencomplex - Akkerlaan (0,25 ha); - Spiegel-Noord - rijbanen (0,88 ha); - Sloop Beatrixschool + ventweg Ceintuurbn. (0,41 ha); - Sloop Gamma Verbindingslaan (0,29 ha); - Zwembad Zandzee + Squash en Wellness (0,84 ha); - Terrein gemeentehuis (2,62 ha); - Torenlaan, Singel (0,52 ha); - Westereng - flats (1,44). Een aantal afkoppelprojecten is thans in voorbereiding. Bij het afkoppelen worden in principe alleen de wegen op een hemelwaterafvoerstelsel aangesloten. Het afstromende hemelwater wordt afgevoerd naar open water of geïnfiltreerd in de bodem. Op één locatie is een parkeerplaats afgekoppeld, waarbij het hemelwater via kratten wordt geïnfiltreerd in de bodem. Inmiddels zijn ook enkele grote dakoppervlakken afgekoppeld. Hier zijn echter geen goede ervaringen mee opgedaan, vanwege inpandige foutieve aansluitingen. De aanleg van beide bassins is in 2008 voltooid. Daarnaast is 700 m³ extra berging gecreëerd in de afvoerkoker tussen de bergbezinkvoorziening aan de Korte Landstraat en de externe overstort. In 2008 is het vijzelgemaal gerenoveerd en de capaciteit is tot het gewenste niveau gereduceerd. Alle hiervoor benodigde maatregelen zijn uitgevoerd. Het betreft: - Brinklaan: aanleg van 525 m riolering (Ø800 mm en Ø1.000 mm); - Nieuwe Raadhuisstraat: aanleg van 70 m riolering (Ø2.000 mm); Pagina 10 van 40

11 Evaluatie GRP nr. maatregel / onderzoek 7 Bijhouden rioolbeheersysteem 8 Inspectie van vrijvervalriolen 9 Opzetten basismeetnet 10 Het opstellen van operationele jaarprogramma s 11 Opstellen Waterplan Naarden-Bussum gepland in GRP resultaat in planperiode beschikbare berging in de rioolstelsels van Bussum en Naarden, waardoor overstorting in een later stadium plaatsvindt. Twee maal per jaar de gegevens uit het rioolbeheersysteem actualiseren. Een planmatige en cyclische inspectie van de vrijvervalriolen. Opstellen van een meetplan om inzicht te krijgen in het werkelijk functioneren van het gemengd rioolstelsel. Het maken van een vertaalslag van inspectieresultaten naar het treffen van maatregelen, in operationele jaarprogramma s. Het opstellen van het waterplan was geen voornemen uit het GRP Genestetlaan: aanleg van 130 m riolering (Ø1.000 mm en Ø1.250 mm); - Lammert Majoorlaan: aanleg van 315 m riolering (Ø1.000 mm); - Vossiuslaan: aanleg van 80 m riolering (Ø1.000 mm en Ø1.250 mm); - Brediusweg: aanleg van 160 m riolering (Ø1.000 mm). De gemeente beschikt over een digitaal rioolbeheersysteem. Sinds 2007 is er een nieuw systeem aangeschaft. Begin 2009 is het systeem nog niet geheel operationeel met actuele gegevens. Inspectie van de vrijvervalriolering vindt per wijk plaats. Voorafgaand aan de inspectie wordt het stelsel gereinigd. Op basis van de beoordeling van de inspectieresultaten worden maatregelen opgesteld. Er is een meetplan voor het gemengd stelsel opgesteld. In 2009 gaan de metingen van start. Door tijdgebrek wordt niet jaarlijks een operationeel programma opgesteld. Het rioolbeheersysteem is niet gevuld met actuele gegevens. Hierdoor komt het opstellen van vervangings- en onderhoudsplanningen moeizaam van de grond. In samenwerking met Waternet en de gemeente Naarden, is het Waterplan Naarden-Bussum ( ) opgesteld. Hierin zijn ook maatregelen voor de riolering opgenomen, zoals het opstellen van een verbreed GRP, het uitvoeren van de Wvo-maatregelen en het handhaven van het bestaande grondwater-meetnet. Deze onderzoeken en maatregelen zijn in hoofdstuk 6 (De Opgave) nader uitgewerkt. Figuur 2 Bergbezinkvoorziening Korte Landstraat Pagina 11 van 40

12 Evaluatie GRP Financiële en personele middelen De financiële middelen zijn beschikbaar gesteld op basis van het maatregelenpakket uit het GRP Uit de evaluatie van de investeringsuitgaven blijkt dat de beschikbare financiële middelen niet volledig zijn benut, waardoor een reserve van circa 6,7 miljoen is opgebouwd (peildatum: 1 januari 2009). Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door vertraging in de planvormings- en voorbereidingsfase van projecten. Bij de planning van de uitvoeringsprojecten voor de periode is hiermee rekening gehouden. Voor de rioleringszorg in de gemeente zijn momenteel 1,4 f.t.e. beschikbaar. Een groot deel van de voorbereiding, uitvoering en begeleiding van rioleringsprojecten wordt al uitbesteed aan derden. Het blijkt in de praktijk dat door onderbezetting toch nog een aantal taken blijft liggen. Inschatting van de benodigde personele middelen (zie hoofdstuk 7) laat zien dat de gemeente niet beschikt over de noodzakelijke personele capaciteit om de gestelde doelen te kunnen realiseren. Niet alleen vanwege capaciteitsgebrek worden werkzaamheden uitbesteed aan derden. Een deel van de werkzaamheden wordt door derden uitgevoerd omdat deze te specialistisch van aard zijn en de omvang van het specialistische werk te klein is om dergelijke kennis effectief binnen de gemeente zelf op te bouwen. Onderzocht wordt of er in de planperiode structureel extra capaciteit kan worden ingehuurd of personeel kan worden aangetrokken, waardoor de bezetting wordt uitgebreid. 3.6 Onderzoek naar doelmatigheid rioolbeheer In artikel 213a van de Gemeentewet is vastgesteld dat het college periodiek onderzoek doet naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van het door hen gevoerde bestuur. Van het 213aonderzoek, zoals in 2008 is uitgevoerd, is een onderzoeksrapportage opgesteld genaamd Processen en besluitvorming Gemeentelijke Rioleringsplan in beeld. Geconcludeerd is dat de gemeente Bussum belangrijke stappen heeft gezet in het projectmatig en efficiënter werken. Hoewel de basis is gelegd voor een doelmatige manier van werken, blijkt dat de betrokken afdelingen niet op dezelfde manier hiermee werken en dat processen niet overal in de organisatie zijn vastgelegd. De doelmatigheid van rioolbeheer moet verbeterd en gewaarborgd worden in de bestaande processen in de organisatie. Er is een aantal aanbevelingen geformuleerd die de doelmatigheid van het rioolbeheer kunnen vergroten. Deze zijn: 1. Borg samenwerking en afstemming in werkprocessen en functiebeschrijvingen De betrokken afdelingen werken in hoge mate samen, maar de verschillende afstemmingsmomenten zijn niet vastgelegd. Door de overlegmomenten tijdens projecten in werkprocessen te vatten, kan de uitvoering gestructureerder plaatsvinden en daarmee efficiëntiewinst behaald worden. 2. Meer uniformering door eenheid in uitvoering In het verlengde van bovenstaande aanbeveling kan de doelmatigheid van de uitvoering van het rioolbeleid worden vergroot door een uniforme toepassing van PlaBussum (interne leidraad voor projectmatig werken) te bevorderen. Door meer eenheid in de manier van werken, kan er beter zicht en meer grip op de beheersing van projecten worden bereikt. 3. Zet de beschikbare kennis binnen de organisatie op papier Binnen de gemeente Bussum is veel kennis en ervaring beschikbaar over rioolbeleid en -beheer. Deze informatie is echter vooral omvat in de hoofden van mensen en niet in de organisatie vastgelegd. Wanneer deze mensen de organisatie verlaten, is het risico groot dat ook de relevante kennis wegvloeit. Door de kennis vast te leggen blijft deze beschikbaar voor de organisatie en komt de doelmatigheid niet in het geding. 4. Vergroot het lerend vermogen door meer monitoring en gerichte evaluaties De voortgang van projecten kan beter inzichtelijk worden gemaakt door meer monitoring. De uitkomsten hiervan kunnen vervolgens ingezet worden om tussentijds bij te sturen, zodat voorkomen kan worden dat men achteraf voor een voldongen feit komt te staan. Daarnaast is het relevant om bij de evaluaties van projecten ook een inhoudelijk element in te bouwen, zodat zodat ook de bestaande werkprocessen tegen het licht kunnen worden gehouden en waar nodig verbeterd. Pagina 12 van 40

13 Evaluatie GRP In de planperiode wordt aan bovenstaande aanbevelingen invulling gegeven door uitvoering van de volgende acties: Ad.1. Het management van de verschillende afdelingen ziet er op toe dat overleggen tussen de afdelingen structureel plaatsvindt en gemaakte afspraken worden vastgelegd en uitgevoerd. Ad.2. Het nieuwe Handboek Projectmatig werken in Bussum wordt gebruikt. Ad.3. De beheerssystemen worden op orde gemaakt. Revelvante kennis wordt vastgelegd in documenten. Ad.4. Uitgevoerde projecten worden geëvalueerd: wat gaat goed, wat gaat fout, wat zijn de verbeterpunten? Een samenvatting van de evaluaties wordt onder de betrokken medewerkers verspreid. Medewerkers worden zo nodig getraind in het gebruik van administratieve systemen om de voortgang van projecten beter te kunnen monitoren. Pagina 13 van 40

14 4 Toetsingskader en doelen rioleringszorg 4.1 Inleiding Het GRP is een beleidsplan dat op hoofdlijnen de invulling van de gemeentelijke watertaken voor de vastgestelde planperiode én de langere termijn weergeeft. In het GRP geeft de gemeente aan wat zij voor de eigen lokale situatie met de zorgplichten wil bereiken. Om dit eenduidig vast te leggen, is de systematiek van doelen, functionele eisen, maatstaven en meetmethoden toegepast. Met de doelen en functionele eisen wordt de gewenste situatie beschreven en vastgelegd over de toestand en het functioneren van bestaande en nieuwe voorzieningen voor de gemeentelijke watertaken. Door het formuleren van maatstaven en de daarbij behorende meetmethoden, wordt de zorg voor de gemeentelijke watertaken geconcretiseerd en toetsbaar gemaakt. In het GRP is het huidige beleid, c.q. de huidige gevoerde praktijk, verwoord. In dit GRP is nog geen volledige invulling gegeven aan de zorgplichten, volgens de nieuwe wetgeving. Op grond van de Wet verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken moet in het verbreed GRP aandacht worden besteed aan de zorgplichten voor stedelijk afvalwater, hemel- en grondwater. Het verbreed GRP moet vóór 2013 door de gemeenteraad worden vastgesteld. In 2012 wordt een verbreed GRP opgesteld, zodat aan de wettelijke eis wordt voldaan. Gelet op de gemeentelijke herindeling, is er voor gekozen de definitieve invulling van de zorgplichten uit te stellen tot Alvorens de doelen en de functionele eisen worden beschreven, is eerst aangegeven op welke wijze de gemeente Bussum in de planperiode invulling geeft aan de zorgplichten voor de gemeentelijke watertaken. Inleiding (H1) Aanleiding, procedure, functies Relaties rioleringszorg (H2) Wet- en regelgeving, ontwikkelingen Evaluatie GRP (H3) Terugblik op vorige GRP Toetsingskader (H4) Doelen rioleringszorg Toetsing huidige situatie (H5) Wat hebben we nu? De opgave (H6) Wat moeten we doen? Organisatie en financiën (H7) Wat hebben we nodig? Besluitvorming (H8) 4.2 Invulling zorgplichten De zorgplichten voor het stedelijk afvalwater, hemel- en grondwater zijn toegelicht in bijlage 2. In deze paragraaf is ingegaan op de invulling van de zorgplichten in de planperiode De concrete acties die hieruit volgen, zijn verder uitgewerkt in hoofdstuk 6 van dit GRP (De opgave) Zorgplicht stedelijk afvalwater De gemeente draagt zorg voor de inzameling en het transport van stedelijk afvalwater dat vrijkomt bij de binnen het grondgebied van de gemeente gelegen percelen. Bij in- en uitbreidingen wordt altijd riolering aangelegd Zorgplicht hemelwater Mate van ontvlechting (afkoppelen) In de gemeente Bussum is sprake van gedeeltelijke ontvlechting van stedelijk afvalwater en hemelwater. Door aanleg van gescheiden riolering bij nieuwbouw en het ombouwen van gemengd naar gescheiden stelsels, voor de basisinspanning en het waterkwaliteitsspoor, is al op grote schaal sprake van gescheiden inzameling en verwerking van stedelijk afvalwater en Pagina 14 van 40

15 Toetsingskader en doelen rioleringszorg hemelwater. Het afkoppelen van het op het gemengd stelsel aangesloten verhard oppervlak is een methode om verdere ontvlechting te realiseren. De gemeente Bussum streeft zoveel mogelijk ontvlechting na van stedelijk afvalwater en hemelwater, binnen het stedelijk gebied. In de planperiode wordt hieraan invulling gegeven door: het afkoppelen van verhard oppervlak. In de periode t/m 2018 wordt 50 ha afgekoppeld (28% van 176 ha). Uit doelmatigheidsoverwegingen loopt het afkoppelen gelijk met de vervangingscyclus van de vrijvervalriolering. Voor de basisinspanning wordt 23,5 ha afgekoppeld, voor het waterkwaliteitsspoor nog eens 26,5 ha; door aanleg van gescheiden stelsels bij nieuwbouw. Door uitvoering van deze maatregelen wordt er minder schoon hemelwater naar de afvalwaterzuiveringsinstallatie afgevoerd. Er wordt meer hemelwater via InfiltratieTransportriolen (hierna te noemen: IT-riolen) geïnfiltreerd in de bodem of via het hemelwaterafvoerriool geloosd op het oppervlaktewater. Voor het afkoppelen komen alleen grote, relatief schone oppervlakken en wegen in de openbare buitenruimte in aanmerking. Verhard oppervlak op particulier terrein kan door de gemeente niet afgekoppeld worden. Bij het afkoppelen van het verhard oppervlak wordt het gemengd stelsel vervangen en wordt een extra hemelwaterafvoerstelsel aangelegd. Gemeentelijke voorzieningen voor inzameling hemelwater De zorgplicht treedt in werking als van de perceeleigenaar redelijkerwijs niet kan worden gevraagd zelf het hemelwater te verwerken. Voor het openbaar gebied van de gemeente Bussum geldt dat, gelet op de bodemopbouw en de relatief lage grondwaterstand in het stedelijk gebied, lozing in de bodem een haalbare technische oplossing is. Daarom worden sinds 2000 IT-riolen toegepast. Door toepassing van IT-riolen wordt minder schoon hemelwater naar de afvalwaterzuiveringsinstallatie afgevoerd. Voor bestaande bebouwing is ondergrondse afvoer een doelmatige manier van verwerking van hemelwater. Het is een robuust en beheersbaar systeem en brengt weinig veiligheidsrisico s met zich mee. In bestaande situaties worden de aanwezige rioleringssystemen gehandhaafd en eventueel uitgebreid met een hemelwaterafvoerstelsel (bij afkoppelen). Bij nieuwbouw wordt een gescheiden rioolstelsel aangelegd. Wateroverlast De gemeente zal niet direct het hemelwater van elke extreme bui kunnen inzamelen. Er is een landelijk geaccepteerde norm voor het optreden van water op straat, in relatie tot de capaciteit van de riolering. Bij een neerslaggebeurtenis die eenmaal per twee jaar voorkomt, mag net geen of slechts heel kort water op straat optreden. In dit GRP is deze norm vastgelegd (zie tabel B, functionele eis en maatstaf 2f en 4r). Water op straat wordt niet altijd beschouwd als wateroverlast. Er is sprake van wateroverlast bij langdurig en op grotere schaal optreden van water op straat, water in winkels, woningen met materiële schade en ernstige belemmering van het verkeer. De verwachting is dat door de klimaatveranderingen de frequentie en intensiteit van hevige regenbuien toenemen en daarmee ook de kans op wateroverlast in het stedelijk gebied. Doordat de bui die eenmaal in de twee jaar valt wel extremer kan worden, zijn aanpassingen aan het stelsel in de toekomst mogelijk noodzakelijk. Voor zover daar al geen rekening mee is gehouden, moet uit het op te stellen basisrioleringsplan (2012) blijken welke maatregelen nodig zijn om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen. De normen voor water op straat en wateroverlast worden zo nodig gedifferentieerd naar type gebied Zorgplicht grondwater In de gemeente Bussum wordt nauwelijks grondwateroverlast of -onderlast ervaren. In een aantal gevallen is in het verleden wateroverlast opgetreden maar dit bleek vaak een bouwkundige oorzaak te hebben. Het oplossen hiervan is echter geen verantwoordelijkheid van de gemeente. Mogelijk dat in de nabije toekomst de grondwaterstand in het stedelijk gebied van Bussum stijgt, door een toename van de neerslag door klimaatverandering, infiltratie van hemelwater in de Pagina 15 van 40

16 Toetsingskader en doelen rioleringszorg bodem en het stopzetten van grondwaterwinningen. Stijging van de grondwaterstand kan leiden tot overlast. De volgende inspanningen worden de in de planperiode door de gemeente verricht: a) klachtenafhandeling; b) nader onderzoek naar aanleiding van klachten; c) beoordeling doelmatigheid te treffen maatregelen. ad. a) Klachtenafhandeling De gemeente fungeert als loket waar particulieren met hun klachten terecht kunnen en is daarmee primair aanspreekpunt voor de particulier. De gemeente onderzoekt het probleem en afhankelijk van de uitkomst: Neemt zij zelf maatregelen. De taak van de gemeente heeft het karakter van een inspanningsverplichting. Gaat zij na of andere partij verantwoordelijk is (gemeente is regisseur en niet de beheerder van het grondwater). Constateert zij dat er geen sprake is van een structureel grondwaterstandsprobleem. ad. b) Nader onderzoek naar aanleiding van klachten De gemeente Bussum heeft een gemeentelijk grondwatermeetnet, waardoor er inzicht is in het verloop van de grondwaterstand in het stedelijk gebied. Als er klachten van burgers of bedrijven zijn, die frequent grondwateroverlast ervaren, wordt op basis van onderzoek ter plaatse beoordeeld of er sprake is van structurele grondwateroverlast. ad. c) Beoordeling doelmatigheid te treffen maatregelen In hoeverre structurele grondwateroverlast aanleiding geeft tot het treffen van maatregelen in het openbaar gebied, is afhankelijk van de doelmatigheid van de te nemen maatregelen. De beoordeling van de doelmatigheid hangt in grote mate samen met de investering die hiermee gemoeid is en de risico s die optreden als er geen maatregelen worden getroffen. Dit wordt voor elke situatie apart beoordeeld. Eventuele maatregelen voor het opheffen van grondwateroverlast worden zo veel mogelijk gecombineerd uitgevoerd met vervangings- of reconstructiewerkzaamheden van wegen, riolering of woningen. De maatregelen beperken zich tot de openbare buitenruimte. De eigenaar is verantwoordelijk voor de voorzieningen op het eigen terrein. 4.3 Doelen rioleringszorg Voor de gemeentelijke watertaken zijn de volgende doelen geformuleerd: 1. zorgen voor inzameling van stedelijk afvalwater; 2. zorgen voor transport van stedelijk afvalwater; 3. zorgen voor inzameling van hemelwater (voor zover niet door particulier); 4. zorgen voor verwerking van ingezameld hemelwater; 5. zorgen dat (voor zover mogelijk) het grondwater de bestemming van een gebied niet structureel belemmert. De doelen geven de gewenste situatie weer voor het beheer van de bestaande en de aanleg van nieuwe voorzieningen. Uit de doelen voor de planperiode zijn eisen afgeleid, die aan het functioneren van de riolering als systeem of aan de toestand van de objecten (riolen, putten, rioolgemalen, bergbezinkvoorzieningen) worden gesteld. Om de doelen te halen, moet de riolering aan die functionele eisen voldoen. Maatstaven zijn vastgesteld om te bepalen of aan de functionele eisen wordt voldaan. In tabel B zijn de doelen, functionele eisen en maatstaven weergegeven. Tabel B Doelen, functionele eisen en maatstaven gemeentelijke watertaken doel functionele eis maatstaf 1. Zorgen voor inzameling van stedelijk afvalwater. a. Alle percelen binnen het gemeentelijk grondgebied waar afvalwater vrijkomt, moeten zijn voorzien van een aansluiting op de riolering, uitgezonderd bij specifieke situaties waar lokale behandeling doelmatiger is. a. Alle percelen zijn voorzien van een aansluiting op de riolering. Pagina 16 van 40

17 Toetsingskader en doelen rioleringszorg doel functionele eis maatstaf b. De objecten moeten in goede staat verkeren. b. Waterdichtheid en stabiliteit van riolen moeten voldoen aan kwaliteitsdoelstellingen (zie bijlage 4). Voor overige objecten naar eigen inzicht en volgens specificaties van leveranciers. c. Er dienen geen ongewenste lozingen op de riolering plaats te vinden. c. Geen overtredingen van de lozingsvoorwaarden bij of krachtens de Wet milieubeheer. Geen foutieve aansluitingen. d. De vuiluitworp uit rioolstelsels dient beperkt te zijn. De belasting van het oppervlaktewater vanuit de riolering mag niet zodanig zijn dat de functie niet kan worden gewaarborgd. d. De vuiluitworp uit gemengd rioolstelsel moet minimaal gelijk zijn aan die van het referentiestelsel (volgens de eenduidige basisinspanning van de CIW). Daarnaast moet aan de waterkwaliteitsdoelstelling van het hoogheemraadschap worden voldaan. 2. Zorgen voor transport van stedelijk e. De afvoercapaciteit moet voldoende zijn om bij e. droog weer het aanbod van afvalwater te verwerken. Optimaal stelselontwerp volgens Leidraad Riolering ( ontwerpgrondslagen ). afvalwater. f. De afvoercapaciteit van de riolering moet toereikend zijn om het aanbod van afvalwater bij hevige neerslag te kunnen verwerken, uitgezonderd in bepaalde buitengewone omstandigheden. f. Theoretisch geen water op straat bij een standaard bui, met een herhalingstijd van 2 jaar (bui 07 en 08 volgens de Leidraad Riolering). Water op straat mag niet leiden tot wateroverlast (het onderlopen van woningen en gebouwen) en geen blokkade zijn voor doorgaande verkeersroutes. g. Het afvalwater dient zonder overmatige aanrotting de rioolwaterzuiveringsinstallatie te bereiken. h. De afstroming dient gewaarborgd te zijn. g. h. De verloren berging in het stelsel is niet groter dan 5% van de theoretische onderdrempelberging. Afstromingscondities moeten voldoen aan de kwaliteitsdoelstellingen. De inslagpeilen van rioolgemalen moeten onder de binnenonderkant van het laagst inkomend riool liggen. Persleidingen moeten in of zo dicht mogelijk bij ontvangende gemalen uitmonden. Alle putten zijn voorzien van een stroomprofiel. Maximaal 5% verloren berging. i. De bedrijfszekerheid van rioolgemalen en andere objecten dient gewaarborgd te zijn. i. Het aantal storingen dient zo klein mogelijk te zijn. Grote hoofdgemalen moeten van een automatische storingsmelding worden voorzien. Storingen moeten binnen 6 uur na signalering worden verholpen, afhankelijk van de prioriteit van het gemaal. De pompen in hoofdgemalen dienen elkaars reserve te zijn. j. De stabiliteit van de riolen dient gewaarborgd te zijn. j. Stabiliteit van riolen moet voldoen aan kwaliteitsdoelstellingen. k. De riolering dient zodanig te worden ont- en belucht te zijn dat overlast door stank wordt voorkomen. l. Overlast tijdens werkzaamheden aan de riolering dient beperkt te zijn. m. De objecten moeten in goede staat verkeren k. Er dient sprake van een acceptabel niveau van klachten, dat betrekking heeft op het totale functioneren van de riolering. l. Goede afstemming van rioolwerken op werkzaamheden andere diensten en nutsbedrijven. Bereikbaarheid percelen zoveel mogelijk handhaven. m. Waterdichtheid en stabiliteit van riolen moeten voldoen aan kwaliteitsdoelstellingen. Pagina 17 van 40

18 Toetsingskader en doelen rioleringszorg doel functionele eis maatstaf 3. Zorgen voor inzameling van hemelwater (voor zover niet door de particulier). 4. Zorgen voor verwerking van ingezameld hemelwater. 5. Zorgen dat (voor zover mogelijk) het grondwater de bestemming van een gebied niet structureel belemmert. n. Voorzien in de inzameling van hemelwater, voor zover de particulier niet redelijkerwijs in de verwerking ervan kan voorzien. o. De objecten moeten in goede staat verkeren. p. De instroming in riolen via de kolken dient ongehinderd plaats te vinden. q. De vuiluitworp door regenwaterlozingen op oppervlaktewater dient beperkt te zijn. r. De afvoercapaciteit van de riolering moet toereikend zijn om het aanbod van hemelwater bij hevige neerslag te kunnen verwerken, uitgezonderd in bepaalde buitengewone omstandigheden. s. De objecten moeten in goede staat verkeren. t. Overlast tijdens werkzaamheden aan de riolering dient beperkt te zijn. u. Adequate afvoer van overtollig grondwater, bij te hoge grondwaterstanden. v. Riolen dienen in hoge mate waterdicht te zijn, zodat de hoeveelheid in- en uittredend rioolwater tot een minimum beperkt blijft en het grondwater niet verontreinigd raakt. n. Alle percelen zijn voorzien in een aansluiting op de riolering, tenzij men zich niet van hemelwater wil ontdoen maar voor de lokale waterhuishouding of andere doeleinden wil gebruiken óf wanneer directe lozing geoorloofd is. o. Ingrijpmaatstaven voor waterdichtheid (behoudens voor IT-riolen) en stabiliteit mogen niet voorkomen. p. Plasvorming bij kolken dient beperkt te zijn. q. Verontreinigingen door uitwerpselen, bouwmaterialen, straatmeubilair, bestrijdingsmiddelen, strooibeleid en straatvegen moeten geminimaliseerd worden. r. Theoretisch geen water op straat bij een standaard bui, met een herhalingstijd van 2 jaar (bui 07 en 08 volgens de Leidraad Riolering). Water op straat mag niet leiden tot wateroverlast (het onderlopen van woningen en gebouwen) en geen blokkade zijn voor doorgaande verkeersroutes. s. Waterdichtheid (behoudens voor IT-riolen) en stabiliteit moeten voldoen aan de kwaliteitsdoelstellingen. t. Goede afstemming van rioolwerken op werkzaamheden andere diensten en nutsbedrijven. Bereikbaarheid percelen zoveel mogelijk handhaven. u. De ontwateringsdiepte mag niet leiden tot structurele grondwateroverlast. v. Ingrijpmaatstaven voor waterdichtheid en stabiliteit mogen niet voorkomen. 4.4 Voorwaarden voor effectief rioleringsbeheer De rioleringsbeheerder moet een aantal voorwaarden scheppen om een doelmatige inzameling en transport te kunnen realiseren. Wanneer niet aan die voorwaarden wordt voldaan, is een effectieve besturing niet mogelijk en kan de doelmatigheid van de inzameling en het transport niet worden gewaarborgd. Hier ligt ook de relatie met de eis uit de Wet Milieubeheer (artikel 4.22) dat bekend moet zijn wat er aan rioleringsvoorzieningen aanwezig is en in welke staat zij verkeren. De voorwaarden zijn op een vergelijkbare manier als de doelen toetsbaar te maken door ze nader te specificeren in concrete maatstaven. Pagina 18 van 40

19 Toetsingskader en doelen rioleringszorg Tabel C Voorwaarden voor effectief rioleringsbeheer voorwaarde maatstaf 1. Het rioleringsbeheer dient zo goed mogelijk te worden afgestemd op andere gemeentelijke taken. a. In het GRP moet de relatie met overige gemeentelijke taken inzichtelijk worden gemaakt. b. In operationele programma s samenhang aangeven. 2. De gebruikers van de riolering dienen bekend te zijn en ongewenste lozingen dienen te worden voorkomen. c. Naleving en actueel houden vergunningen (Wvo- en aansluitvergunningen). d. Eénmaal per jaar bestand controleren. e. Geen illegale en foutieve aansluitingen. f. Actueel bestand aansluitingen op de riolering. 3. Inzicht in kosten op langere termijn. g. Alle kosten van de rioleringszorg minimaal één keer in beeld (60 jaar). 4. Er dient inzicht te bestaan in de toestand van het functioneren van de riolering, en hemel- en grondwatervoorzieningen. h. Directe toegankelijkheid en beschikbaarheid gegevens (van riolering en grondwatervoorzieningen). i. Jaarlijks, visuele inspectie van 10% van het rioolstelsel. j. Verwerking revisiegegevens binnen een half jaar. k. Herberekening bij significante wijzigingen in rioolstelsel. 5. Er dient zo veel mogelijk gebruik te worden gemaakt van duurzame en milieuvriendelijke materialen. l. Maken van duurzaamheidsafweging bij het toepassen van bouwmaterialen en straatmeubilair. 6. Er dient een klantgerichte benadering te worden nagestreefd. m. Behandeling van klachten en een reactie naar de klager binnen één werkdag. Pagina 19 van 40

20 5 Toetsing huidige situatie Inleiding (H1) Aanleiding, procedure, functies 5.1 Inleiding In dit hoofdstuk vindt de toetsing van de huidige situatie plaats. Deze toetsing is het uitgangspunt voor het bepalen van de benodigde maatregelen (hoofdstuk 6). De huidige situatie is bepaald op basis van: het GRP en de op grond daarvan uitgevoerde onderzoeken; beschikbare informatie over het functioneren van de riolering; de in het rioolbeheersysteem opgenomen gegevens van riolen, putten en inspecties. Per paragraaf is het bijbehorende doel en/of de functionele eisen genoemd. In dit hoofdstuk is onderscheid gemaakt in de drie zorgplichten: stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater. 5.2 Algemeen Aanwezige voorzieningen Voor de inzameling en verwerking van stedelijk afvalwater en hemelwater in het stedelijk gebied van de gemeente Bussum, is 147 km vrijvervalriolering aanwezig. Dit is een toename van 6% ten opzichte van de situatie in Deze toename wordt veroorzaakt door de aanleg van gescheiden stelsels bij nieuwbouw en de aanleg van hemelwaterafvoerstelsels bij afkoppelprojecten. In figuur 3 is het areaal vrijvervalriolering en de leeftijdsopbouw van het rioolstelsel weergegeven. Relaties rioleringszorg (H2) Wet- en regelgeving, ontwikkelingen Evaluatie GRP (H3) Terugblik op vorige GRP Toetsingskader (H4) Doelen rioleringszorg Toetsing huidige situatie (H5) Wat hebben we nu? De opgave (H6) Wat moeten we doen? Organisatie en financiën (H7) Wat hebben we nodig? Besluitvorming (H8) jaar van aanleg vrijvervalriolen lengte (km) Figuur 3 Overzicht aanlegperioden vrijvervalriolen Pagina 20 van 40