Voorstel aan : Gemeenteraad van 14 december 2009 Door tussenkomst

Transcriptie

1 Voorstel aan : Gemeenteraad van 14 december 2009 Door tussenkomst van Nummer : : Raadscommissie van 2 december 2009 Onderwerp : Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) Bijlage(n) : 1. Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) Conceptraadsbesluit Samenvatting : In het Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (het GRP) zijn beleid, maatregelen en financiën voor deze periode uiteen gezet. Elke gemeente is verplicht (Wet milieubeheer) om te beschikken over een vastgesteld GRP. In dit GRP zijn maatregelen opgenomen die voortvloeien uit het onlangs door u vastgestelde Basisrioleringsplan en Structuurplan Regenwaterafvoer. Ook zijn de reguliere rioolvervangingen voor de komende jaren op geld gezet. Conform uw raadsbesluit van 20 april jl. hebben wij nieuw beleid opgenomen ter stimulans van particulieren om tot afkoppelen van regenwater over te gaan. Voorgestelde beslissing : Wij stellen voor: het GRP (Gemeentelijk Rioleringsplan) vast te stellen; de genoemde ramingen in dit nieuwe GRP als maatgevend te hanteren voor de lastenstijgingen

2 2 Wat is het Gemeentelijk Rioleringsplan (het GRP) ? Wetgeving Het GRP is qua riolering en waterhuishouding voor een gemeente het belangrijkste beleidsstuk. In het GRP wordt het beleid, technische maatregelen, personele middelen en financiële middelen voor een periode van vijf jaar vastgesteld. Het GRP is dan ook het enige wettelijk (Wet milieubeheer) verplicht vast te stellen beleidsstuk. Bovendien zijn wij verplicht het GRP in goed overleg met het Waterschap (Hunze en Aa s) op te stellen. Het waterschap is immers de ontvanger van ons overtollige water. Verbreed GRP Dit GRP is een zogenaamd Verbreed GRP. De term Verbreed geeft aan dat gemeenten meer vrijheid hebben gekregen om naar eigen inzicht het beleid te maken. Gemeenten hebben onder andere de verplichting om als loketfunctie voor haar inwoners te fungeren. Voorheen werden bewoners met vragen over (grond)wateroverlast regelmatig tussen de waterschappen en gemeenten van het kastje naar de muur gestuurd. In de nieuwe wetgeving (Wet verankering en bekostiging van de gemeentelijke Watertaken) is opgenomen dat de gemeente als aanspreekpunt fungeert voor alle inwoners met alle soorten klachten. De gemeente is vervolgens verplicht om, mee te denken, te adviseren, te bemiddelen en zo mogelijk te helpen met het oplossen van de klacht. De gemeente is dus wel aanspreekbaar, maar niet per definitie aansprakelijk. Om goed aan deze nieuwe taak te kunnen voldoen wordt het oude rioolrecht omgezet naar een rioolheffing. Voorheen mochten de inkomsten uit het rioolrecht alleen aangewend worden voor het leggen en onderhouden van rioolbuizen. Middels een rioolheffing mogen de inkomsten breder ingezet worden dan alleen voor riolering zelf. Met deze wetswijziging wordt het mogelijk om de verplichtingen volgend uit de nieuwe wet te kunnen bekostigen. Natte Haren beter in Model Dit voorjaar heeft u de beleidsnota Natte Haren beter in Model vastgesteld. De in deze beleidsnota voorgestelde maatregelen ten aanzien van aan te leggen regenwaterstructuur, maatregelen tegen wateroverlast en voor waterkwaliteitsverbetering zijn in dit GRP in maatregelen omgezet en op geld gezet. Wat staat er in? Een korte terugblik In de afgelopen planperiode ( ) is hard gewerkt aan het rioleren van het buitengebied. Er zijn 17 woningen op persriolering aangesloten, tien IBA s (individuele behandeling afvalwater) en zes helofytenfilters aangelegd. Hiermee voldoen alle woningen in ons buitengebied aan de wettelijke aansluiteisen. In Onnen is een omvangrijk afkoppelproject gecombineerd uitgevoerd met een herinrichting. Hiermee voldoet Onnen ruimschoots aan de strenge overstort eisen van het ontvangende water in het achtergelegen beschermingsgebied. In de terugblik wordt de achterstand aan rioolinspecties opgemerkt. In de afgelopen tien jaar is slechts 31% van het stelsel geïnspecteerd. In 2007 zijn wij naar een 100% kostendekkendheid gegaan. Voor 2007 werd 25% van de rioleringskosten uit de OZB betaald. De huidige situatie Ons totale rioolstelsel bestaat uit 143,5 kilometer riolering. Hiervan is (slechts) 5,5 km voorzien van een hemelwaterafvoer (gescheiden stelsel). Verder hebben wij 22 overstorten en 47 km persleidingen.

3 3 Onderstaande tabel geeft aan in welke jaren hoeveel kilometers riool is gelegd. Hieruit valt de piek in de jaren af te lezen. Ook valt af te lezen dat het afgelopen decennium relatief weinig nieuwbouw binnen de gemeente heeft plaatsgevonden. km < > Jaar van aanleg In september en oktober 2009 is 12,3 km riool gereinigd en geïnspecteerd. De eerste indrukken van de resultaten zijn niet positief. Het blijkt dat grote stukken riool slijtage vertonen en te lijden hebben onder de wortelgroei van bomen. Vooralsnog houden wij in onze vervangingsberekeningen de standaard theoretische levensduur van 60 jaar aan (zie: paragraaf financiën). Verplichtingen Zoals genoemd is de zorgplicht voor gemeenten uitgebreid. Conform de Wet gemeentelijke Watertaken draagt de gemeente zorg voor: 1. de inzameling en verwerking van stedelijk afvalwater dat vrijkomt binnen het grondgebied van de gemeente gelegen percelen; 2. de doelmatige inzameling en verwerking van afvloeiend hemelwater; 3. het in openbaar gebied treffen van maatregelen om structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming te voorkomen of te beperken, voorzover doelmatig. Wat gaan we doen? In 2012 zal een aanvulling op dit GRP gemaakt worden. Uiterlijk 1 januari 2013 moet elke gemeente beschikken over een Hemelwaterverordening (taakverdeling gemeente perceelseigenaar). Tevens passen we de Bouwverordening aan op basis van dit hemelwaterbeleid. Voor minimaal de looptijd van dit GRP wordt een regentonnenactie ingesteld. De gemeente draagt 20,- bij aan de aanschaf van een regenton. In 2010 zullen we daarover breed communiceren. Tevens kunnen particulieren kosteloos advies krijgen over afkoppeling van regenwater. In 2010 zullen wij u een voorstel doen over een mogelijke financiële stimulans voor bewoners om af te koppelen. (Deze drie onderwerpen komen uit uw raadsbesluit van 20 april 2009 voort). Het college is voornemens om in de komende planperiode de volgende rioleringsmaatregelen uit te voeren: Afkoppelwerkzaamheden bij bedrijventerrein langs A28; Rioolreconstructie Vondellaan (tegelijk met de herinrichting van de Vondellaan); Rioolreconstructie Stationsgebied en Nieuwe Stationsweg. Nieuwe aanleg van riolering biedt hier tegelijkertijd de mogelijkheid om het wegprofiel aan te passen ten behoeve van de nieuwe fietsverbinding; Treffen van maatregelen aan de Lutsborgsweg; Rioolreconstructie tijdens de uitvoering van Centrumplan Oosterhaar ; Diverse kleinere ingrepen ter verbetering van het functioneren van het rioolstelsel; Het treffen van maatregelen ter verbetering van de vuilwaterafvoer van de woonschepen aan de Schipsloot.

4 4 Eind 2009 zal er een landelijke campagne plaatsvinden ter bevordering van goed rioolgebruik. Er zullen diverse postbus 51 tv-spotjes komen waarop iedereen op zijn gedrag hierover wordt aangesproken. Het college is voornemens daar op in te spelen. De stichting RIONED stelt voor zeer weinig geld diverse formats voor folders en flyers beschikbaar (zie: Deze kunnen worden voorzien van ons gemeentelijk logo. Algemene informatie willen we verspreiden onder onze inwoners en specifieke informatie onder inwoners die op een afgekoppeld rioolstelsel zijn aangesloten. We willen in deze periode een verdere inhaalslag uitvoeren qua rioolreiniging en rioolinspecties. We streven ernaar om alle riolering ouder dan 30 jaar geïnspecteerd te krijgen. In de meerjaren investeringenlijst wordt een standaard leeftijd van 60 jaar aangehouden en dan dient riool vervangen te worden. Op basis van deze inspectiegegevens kunnen nauwkeuriger berekeningen gemaakt worden over de restlevensduur. Personele middelen In een GRP krijgt de personele bezetting aandacht. Geconcludeerd kan worden dat de gemeentelijke bezetting van de buitendienst op peil is. (Benodigd: 229 dagen en aanwezig 224 dagen) Voor de binnendienst geldt een tekort van 0.9 fte. De binnendienst lost dit momenteel op via (structurele) inhuur. De benodigde personele kosten zijn verwerkt in de eenheidsprijzen en vallen daarmee binnen het kostendekkingsplan. Financiën (Middelen, wat is er nodig?) Zoals gezegd dient de rioolheffing dekkend te zijn voor de te maken kosten. Daarnaast is het toegestaan om te sparen voor toekomstige riooluitgaven (een voorziening opbouwen). Een beknopt overzicht van de verschillende typen uitgaven: Lopende kapitaallasten: aflossingen voor uitgaven die we al gedaan hebben; Nieuwe investeringen: projecten die we op afbetaling gaan uitvoeren; Exploitatielasten: personele inzet, en dagelijks onderhoud stelsel; Overige maatregelen: bijzondere uitgaven die éénmalig van aard zijn, maar niet mogen worden geactiveerd Uitgaven rioolvervanging Zoals genoemd staan we aan de vooravond van grootschalige rioolrenovaties. Dit is ook onvermijdelijk aangezien er diverse riolen in Haren ouder dan 60 jaar zijn (zie ingevoegde grafiek). Voor deze vervangingen is de komende planperiode gemiddeld ,- per jaar nodig (zie tabel: vervangingsinvestering op pagina 22). Uit oogpunt van personele bezetting en efficiëntie stellen wij voor om dit oplopend en gelijkmatig op te bouwen. De volgende planperioden zal er rekening gehouden moeten worden met structureel hogere rioleringskosten vanwege de enorme verwachte vervangingskosten. Uitgaven afkoppelbeleid Voor het afkoppelbeleid en het realiseren van het Regenwater Structuurplan (gericht op klimaatsveranderingen en het voorkomen van rioolwater op straat) is een gemiddelde jaarlijkse investering van ,- nodig (zie tabel: jaarlijkse investeringskosten voor afkoppeling op pagina 23). Uitgaven hydraulische maatregelen (technische verbeteringen, dus geen vervangingsgelden) Er zijn een drietal projecten welke uitgevoerd moeten worden, welke niet het gevolg van ouderdom zijn, maar om het stelsel goed te laten functioneren. Hiervoor is in de planperiode éénmalig ,- benodigd (zie tabel: overige maatregelen, hydraulische maatregelen op pagina 26).

5 5 Overzicht investeringen riolering Overzicht investeringen Jaar Rioolrenovatie Afkoppelen Hydraulische maatregelen Totale investering Overzicht investeringen pompen Overzicht investeringen Jaar Vervanging pompen en Vervanging Vervangen leidingen gemalen pompputten drukriolering Totale investering Overzicht effecten op gewone dienst Overzicht effecten op gewone dienst Jaar Kosten gewone dienst volgens Kosten volgens huidige nieuw GRP begroting Verschil Totaal Totaaloverzicht nieuwe geplande investeringen ten opzichte van huidige begroting overzicht geplande investeringen volgens nieuw GRP Jaar Investeringen volgens nieuw GRP Investeringen volgens begroting Verschil Totaal Het verschil van 2010 zullen wij verwerken in de eerste bestuursrapportage van De verschillen van de jaren 2011 tot en met 2014 zullen wij verwerken in de Bouwstenenbrief Om de rioolheffing kostendekkend te houden zal deze de komende jaren moeten stijgen. De kostenstijging is gelijkmatig verdeeld. Voor deze planperiode een stijging van 4 keer 2,5% en de laatste keer met 2.0% Hiermee kunnen alle bovenstaande geplande kosten gedekt worden, en wordt tevens een kleine voorziening opgebouwd (zie grafiek: stand voorziening op pagina 28). Rioolheffing Haren in verhouding tot andere gemeenten? Ondanks de stijgende kosten wil het college u er toch op attenderen dat van alle 24 Groninger gemeenten, onze gemeente tot de voordeligste gemeenten qua rioolheffing behoort. Op de 7 e plaats. De laagste bedraagt 128,- en de hoogste bedraagt 295,- (zie pagina 29).

6 6 Voorstel Het GRP (Gemeentelijk Rioleringsplan) vast te stellen De genoemde ramingen in dit nieuwe GRP als maatgevend te hanteren voor de lastenstijgingen. Haren, 10 november 2009 burgemeester en wethouders, Secretaris burgemeester