De kadernota zal besluitvormend worden geagendeerd voor de vergadering van het Algemeen Bestuur op vrijdag 8 juli 2016.

Transcriptie

1 Doorkiesnummer : Uw kenmerk : Uw brief van : De raden van de Zeeuwse gemeenten Ons kenmerk Datum : NP/CvD : 18 april 2016 Onderwerp : kadernota Geachte leden van de Raad, Bijgevoegd is de kadernota van de GR GGD Zeeland. Met deze kadernota schetsen we de belangrijkste ontwikkelingen die bij de uitvoering van publieke gezondheidstaken de komende tijd spelen. De verdere uitwerking van het onlangs gepresenteerde projectplan Zeeuwse samenwerking sociaal domein is daarbij van grote invloed en maakt deel uit van de aanpassing van de Gemeenschappelijke Regeling Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Zeeland. Voorgesteld wordt om in 2017 vanuit de GGD uitvoering te geven aan de VZG-richtlijn. Voor de jaren daarna ( ) is het voorstel nadere afspraken te maken met het Algemeen Bestuur zodra de nieuwe VZG-richtlijn bekend is. Vooralsnog zijn in deze conceptkadernota voor de jaren 2018 t/m 2020 de uitgangspunten uit de VZG-meerjarenraming aangehouden, conform de VZG ledenbrief Financiële vraagstukken die met ingang van 2017 aandacht vragen betreffen: - het doorlopende effect van cao-afspraken onder de CAR UWO (deels al opgenomen in de 2 e begrotingswijzing 2016); - de nieuwe samenwerkingsovereenkomst met Multisignaal voor de (wettelijk verplichte) Verwijsindex Regio Zeeland. De kadernota zal besluitvormend worden geagendeerd voor de vergadering van het Algemeen Bestuur op vrijdag 8 juli Indien uw raad behoefte heeft aan een nadere toelichting verzoek ik u daarover contact op te nemen met Noelle Pötgens via of noelle.potgens@ggdzeeland.nl Namens het Algemeen Bestuur, hoogachtend, R. de Meij ambtelijk secretaris

2 Kadernota GR Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Zeeland april 2016 GGD Zeeland 1

3 INHOUD Kadernota GR Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Zeeland Transformatie Publieke Gezondheid Zeeland: waar staan we? 3 2. Perspectief 2017 tot en met Uitgangspunten voor de meerjarenbegroting Financieel perspectief Gemeentelijke bijdragen meerjarig 10 2

4 1. Transformatie Publieke Gezondheid Zeeland: waar staan we? In 2014 en 2015 heeft de GGD Zeeland ingezet op transformatie met het plan Naar een nieuwe organisatie Publieke Gezondheid Zeeland: publieke gezondheid en sociaal domein verbonden. Zoals de titel aangeeft is hiermee ingezet op het aansluiten van publieke gezondheidstaken op het gemeentelijk sociaal domein. Medio 2015 vond een tussenevaluatie bij dit transformatieproces plaats. De conclusie van het evaluatierapport (oktober 2015) luidde: In de transformatie van de GGD Zeeland is veel bereikt. Na een pijnlijke bezuiniging is Publieke Gezondheid al sterker met het sociale domein verbonden. Maar er is ook nog veel te doen. Als op een aantal punten wordt bijgestuurd, kunnen de steigers rondom de nieuwe organisatie worden weggehaald om de professionals voluit in de regie te zetten. Met ingang van januari 2016 is de organisatie, letterlijk, gekanteld: van afdelingen naar zelf organiserende teams en van vooral centraal naar veel meer lokaal aangesloten, met professionals in een sleutelrol. De basis van het werk blijft, zoals het bestuur dat vraagt, de uitvoering van de wettelijke publieke gezondheidstaken met als grondslag de Wet publieke gezondheid (incl. het Besluit Jeugd) en de Wet veiligheidsregio s. De daarbij horende taken staan omschreven in het, online - via de GGD-website - beschikbare, activiteitenboek. Onderdeel van het transformatietraject vormde het realiseren van een taakstelling van 1,1 miljoen euro in de jaren 2014 t/m Deze taakstelling volgde op een eerdere opdracht (2010 t/m 2013) om 1,7 miljoen euro te bezuinigen. Beide taakstellingen zijn per 1 januari 2016 gerealiseerd. Dit is onder meer gerealiseerd door personeel boventallig te verklaren. De GGD begeleidt de boventalligen naar ander werk. De kosten hiervan worden verhaald op de hiervoor gevormde reserve. 2. Perspectief 2017 tot en met 2020 Transformeren is natuurlijk geen zaak van de GGD en publieke gezondheid alleen. Er wordt wel gezegd dat, na de decentralisatie van taken naar gemeenten samen met bijbehorende nieuwe wetgeving (de transitie), de echte transformatie ofwel het inhoudelijk goed neerzetten van deze nieuwe taken, nog maar net gestart is. Samen zullen partijen dat verder vorm moeten gaan geven, rekening houdend met de ontwikkelingen in de Zeeuwse regio als geheel en tegelijk ook in afstemming met de lokale setting(s). Ook de GGD zal daar nog verder invulling aan geven, niet meer vanuit afdelingen maar op basis van vier programmalijnen (Gezondheid in de wijk, Kennis innovatie monitoring, Fysieke veiligheid en Bescherming en Sociale Veiligheid) en samen met de aan die programmalijnen verbonden partners, meer integraal en over de oude beleidsgrenzen heen. Omdat niet alle partijen in hetzelfde tempo (kunnen) bewegen zal het tijd kosten om die nieuwe samenwerking vorm te geven en oude schotten te slechten. Vooralsnog blijft de visie ( Een leven lang meedoen ) onze leidraad. Vanaf 2017 wordt de visie bijgesteld op nieuwe ontwikkelingen, die zich deels al aankondigen. 3

5 De Zeeuwse bevolking als geheel krimpt, vergrijst en ontgroent. Wat betekent dit voor de inzet van publieke gezondheid door gemeenten? Samen met onze onderzoekspartners willen we de demografische ontwikkelingen en hun betekenis voor de gezondheidssituatie in Zeeland in kaart brengen en waar nodig, in overleg met gemeenten, accenten verleggen, bijvoorbeeld van jeugd naar ouderen of naar zorg voor kwetsbare groepen. Input van inwoners zelf blijft daarbij de komende tijd van groot belang. Hoe willen en kunnen zij bijdragen aan een gezonde woon- en leefomgeving? Wat hebben zij nodig om bijv. mantelzorgtaken of ondersteuning van kwetsbare buurtbewoners (bij een afnemend aantal intramurale plaatsen) invulling te geven? De GGD wil, in het verlengde van de eerder georganiseerde inwonersarena s, dit gesprek blijven aangaan, daarin optrekken met gemeenten en aansluiten bij de initiatieven die door hen uitgezet worden. Vast staat dat het Zeeuwse zorglandschap de komende jaren ingrijpend gaat veranderen (in lijn met wat ook landelijk gebeurt). De Commissie Toekomstige Zorg Zeeland (CTZZ) heeft in 2015 een eerste werkagenda opgesteld. Vanaf 2016 zal stapsgewijs invulling gegeven worden aan een herinrichting van de specialistische zorg en de geestelijke gezondheidszorg, de toepassing van nieuwe zorgtechnologie en het versterken van de eerste (of anderhalve) lijnzorg, via zogenaamde integrale zorgcentra. Gemeentelijke zorgtaken moeten binnen dit zorgcontinuüm nog een duidelijker positie gaan krijgen. Het ligt voor de hand om daarbij meer nadruk te leggen op preventie en gezondheidsbevordering, passend bij elke leeftijd en bij verschillende gezondheidssituaties. De GGD ziet het als een uitdaging om daar een bijdrage aan te leveren. Die preventieve benadering is ook kenmerkend voor de beweging die de GGD in 2015 heeft opgestart met De Vitale Revolutie. Samen met overheden, onderwijs en ondernemers wordt via deze omgevingsgerichte aanpak ingezet op positieve gezondheid en meer vitale Zeeuwen. We staan daarin zeker niet alleen. Landelijk wordt gewerkt aan het Nationaal Preventie Programma (NPP), de Hogeschool Zeeland investeert in de Healthy Region, Zeeuws Vlaanderen bouwt aan de VWSproeftuin Goedleven en dat zijn nog maar enkele van de vele initiatieven. Het zou goed zijn wanneer deze initiatieven elkaar versterken de komende jaren en ruimte bieden om met innovaties in preventie en zorg op een goede manier aan de slag te gaan. Naar een daarbij passende inrichting of samenwerkingsvorm wordt op dit moment gezocht. Hierbij past ook vermelding van de nieuwe Omgevingswet die in 2018 in werking gaat en mogelijkheden biedt om de leefomgeving gezonder in te richten. Een stevige kennisfunctie waarin onderzoeksgroepen hun capaciteit bundelen past daarbij. Met de ZB/Planbureau en Robuust is al een start gemaakt. Als eerste resultaat daarvan komt de Zeelandscan in 2016 beschikbaar. Deze bundelt relevante informatie en data voor het sociaal domein. De ontwikkelingen op het vlak van data-analyse en datagebruik zijn in een stroomversnelling geraakt en dit zal ongetwijfeld ook leiden tot nieuwe inzichten en toepassingen in de publieke gezondheidszorg. Bundeling van krachten is ook aan de orde wanneer gekeken wordt naar de schaal van Zeeland voor het uitvoeren van bepaalde taken. Eind 2015 hebben gemeenten de wens uitgesproken om, in relatie met nieuwe taken in het sociaal domein daar waar de schaal hierom vraagt en dit meerwaarde biedt, de bestuurlijke en ambtelijke samenwerking onder de loep te nemen. 4

6 Het onlangs gepresenteerde projectplan Zeeuwse samenwerking sociaal domein zet in op het beheersen van (financiële) risico s, de aanpak van knelpunten en het benutten van kansen en wil de bestuurlijke borging/governance daarbij opnieuw aansluiten. Parallel hieraan loopt de aanpassing van de Gemeenschappelijke Regeling Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Zeeland. De eerste stappen, vanwege gewijzigde wetgeving (Wgr), worden daartoe in 2016 al gezet. Daarbij vindt afstemming plaats op het onlangs vastgestelde advies van de Werkgroep Verbonden Partijen van de Vereniging Zeeuwse Gemeenten. Binnen de gewijzigde GR vragen de programma s Veilig Thuis en Inkoop Jeugdhulp nog aandacht. Als het om gemeenschappelijke regelingen gaat zijn ook de gemeenteraden aan zet. In de nieuwe context van het sociaal domein verandert ook de rol van het lokaal bestuur en beraden gemeenteraden zich op hun rol van volksvertegenwoordiging en de invulling van kaderstellende en toetsende taken. Kijkend naar de financiële ontwikkelingen blijft oplettendheid de komende jaren op zijn plaats. De vraagstukken die al in 2016 spelen zijn opgenomen in de 2 e begrotingswijziging Daarbij vragen vooral de consequenties van nieuwe cao-afspraken onder de CAR UWO aandacht. Verder zal ook de nieuwe samenwerkingsovereenkomst met Multisignaal voor gebruik van de wettelijke verplichte Verwijsindex Regio Zeeland met bijbehorende ondersteuning leiden tot meerkosten met ingang van Dit wordt momenteel ambtelijk voorbereid. In overleg met het bestuur zal verder gekeken moeten worden naar de invulling van de VZG-richtlijn vanaf 2018, zodra deze bekend wordt gemaakt door de VZG. In deze kadernota wordt voorgesteld de richtlijn op te volgen voor het jaar Voor de navolgende jaren (2018 t/m 2020) zijn de uitgangspunten uit de VZG-meerjarenraming aangehouden, zoals die bekend zijn gemaakt in de VZG ledenbrief Ten slotte is het goed om stil te staan bij de gewenste investering in preventie en innovatie. Naar onze overtuiging kan een verschuiving van middelen naar signalering en actie aan de voorkant kosten op het eind van de (zorg)keten inperken. Inhoudelijk gezien blijft de GGD inzetten op de drie B s: beschermen, bewaken en bevorderen van gezondheid. Dit vanuit de vier eerder genoemde programmalijnen en in goede aansluiting op de lokale maat en vraag. We borgen de wettelijke taken zoals die omschreven staan in het activiteitenboek en dragen bij aan actuele thema s die zich aandienen, zoals op dit moment de opvang van vluchtelingen en een te verwachten steviger inzet op antibioticaresistentie en infectieziekten in het algemeen. We sluiten daarbij aan op nieuwe wetgeving en landelijke vereisten en houden rekening met aanbevelingen en acties die voortkomen uit het in 2015 gestarte, door de VNG en VWS ondersteunde, stimuleringsprogramma Betrouwbare Publieke Gezondheid. In een open en verstandige samenwerking met ons brede netwerk van gemeenten (als primaire opdrachtgever en financier), partnerorganisaties en, niet in de laatste plaats, inwoners. Want uiteindelijk moeten zij er beter van worden! 5

7 3. Uitgangspunten voor de meerjarenbegroting Aanbieding begroting aan gemeenten Naar aanleiding van de eis van de provincie dat de begroting van de GGD Zeeland vóór 15 november van dit jaar is ingediend bij de provincie, net als de gemeenten, zal de concept-begroting 2017 in de vergadering van het Algemeen Bestuur op 8 juli 2016 worden aangeboden zodat de begroting in de vergadering van het Algemeen Bestuur op 14 oktober 2016 kan worden vastgesteld. Hierdoor hebben gemeenten 3 maanden de tijd om de begroting voor te leggen aan hun raden. Voorgesteld wordt om bij het samenstellen van de ontwerpbegroting 2017 en de meerjarenramingen tot en met 2020 rekening te houden met de volgende uitgangspunten, ten opzichte van de programmabegroting 2016: Jaar a. Ontwikkeling gemeentelijke bijdrage -/-2,00% 0,75% 0,75% 0,75% b. Indexatie VZG-richtlijn 1,00% 0,50% 0,50% 0,50% c. Prijsstijging 1,50% 1,50% 1,50% 1,50% d. Stijging salarissen/sociale lasten 1,50% 1,50% 1,50% 1,50% e. Tarieven GGD Zeeland 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% f. Rentepercentage 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% g. Onvoorzien h. Inwoners provincie Zeeland 2015 CBS Borsele Goes Hulst Kapelle Middelburg Noord-Beveland Reimerswaal Schouwen-Duiveland Sluis Terneuzen Tholen Veere Vlissingen Totaal

8 Jaar i jarigen provincie Zeeland 2015 CBS Borsele Goes Hulst Kapelle Middelburg Noord-Beveland Reimerswaal Schouwen-Duiveland Sluis Terneuzen Tholen Veere Vlissingen Totaal j. Macrobudget inkoop jeugdhulp Zeeland Borsele Goes Hulst Kapelle Middelburg Noord-Beveland Reimerswaal Schouwen-Duiveland Sluis Terneuzen Tholen Veere Vlissingen TOTAAL Toelichting: a. VZG-richtlijn De ontwikkeling van de gemeentelijke bijdrage voor 2017 is conform de VZG-richtlijn voor 2017 maar voor de jaren conform de meerjarige VZG-richtlijn van vorig jaar. Dit omdat in de brief van de VZG-richtlijn voor 2017 meerjarig PM-posten zijn opgenomen. Daarom is de richtlijn van vorig jaar gehanteerd voor de jaren b. Indexatie VZG-richtlijn De GGD Zeeland en de uitvoeringskosten van de Inkoop Jeugdhulp Zeeland vallen met de ontwikkeling van de gemeentelijke bijdrage onder de VZG-richtlijn. De VZG-richtlijn bestaat uit twee componenten. De richtlijn zelf en een prijsindexatie. De prijsindexatie wordt elk jaar vastgesteld en is vastgesteld op 1,0 % voor 2017 en voor de jaren erna is deze voor 0,5% opgenomen in de VZGrichtlijn. In de vorige kadernota was er ten aanzien van 2017 een indexering van 1,25% gehanteerd en deze is nu gesteld op 1,0%, de afwijking bedraagt daardoor 0,25% voor 2017 ( ,00). 7

9 c. Prijsstijging De indexering voor prijs- en loonontwikkeling wordt voorlopig gesteld op 1,50% per jaar. Dit is lager dan de indexeringen die leveranciers, verhuurders en overige partijen hanteren op dit moment. Deze liggen allen nog steeds boven de 2,50%. d. Stijging salarissen/sociale lasten De salarissen van het eigen personeel zijn voor het jaar 2017 geraamd, rekening houdend met: de budgetten voor salarissen uit de 2016; normale periodieke verhogingen voor degenen die nog niet het maximum van hun salarisschaal hebben bereikt; Car-uwo wijzigingen. De GR GGD Zeeland hanteert een structureel te verwachten indexering van 1,50% op de personeelslasten. e. Tarieven Voor het maatwerk en markttaken zal voor de komende jaren een tariefsverhoging plaatsvinden van 3%. Tevens zullen in 2017 tariefsverhogingen worden doorgevoerd daar waar tarieven nog niet kostendekkend zijn. f. Rentepercentage Op dit moment kent de GGD Zeeland geen langlopende schulden. Wel zal voor de nieuwe Mobiele Röntgen Unit nog een lening worden aangetrokken indien de liquide middelen het niet toelaten om deze MRU en de frictiekosten van de reorganisatie uit eigen middelen te financieren. Gekozen is voor 4% vanuit een voorzichtigheidsprincipe. g. Onvoorziene uitgaven In de budgetprognose is rekening gehouden met de volgende posten voor onvoorziene uitgaven: Onvoorzien eenmalig h. & i. Bevolkingscijfers De genoemde aantallen zijn de CBS-cijfers voor 2015, voor 2017 zijn deze nog niet bekend. Deze worden gebruikt voor de verdeling van de gemeentelijke bijdrage voor de GGD-budgetten. j. Macrobudget Voor de berekening van de bijdrage voor de uitvoeringskosten van de Inkoop Jeugdhulp Zeeland en Veilig Thuis wordt het macrobudget als verdeelsleutel gehanteerd. Daarnaast wordt het macrobudget opgevoerd als de te verwachten omzet van de Inkoop Jeugdhulp Zeeland in 2017 aangezien de GR een geconsolideerde kadernota, programmabegroting en jaarrekening aanbiedt aan de gemeenten. De bedragen die zijn opgenomen, zijn de bedragen conform de december-circulaire 2015 en dit zijn nog de bedragen inclusief de bijdrage Veilig Thuis, uitvoeringskosten van de Inkoop Jeugdhulp Zeeland en de toegang die bij de gemeenten zelf is belegd. Deze bedragen worden op het macrobudget verminderd bij de uitvoering van het programma. 8

10 4. Financieel perspectief Financieel overzicht Begroting 2017 Begroting 2018 Begroting 2019 Begroting 2020 Publieke Gezondheid Zeeland Lasten Baten Saldo Inkoop Jeugdhulp Zeeland Lasten Baten Saldo Veilig Thuis Lasten Baten Saldo Bedrijfsvoering Lasten Baten Saldo Algemene Dekkingsmiddelen Lasten Baten Saldo Bedrag onvoorzien Lasten Baten Saldo Omzet Inkoop Jeugdhulp Zeeland Lasten Baten Saldo Gerealiseerd totaal van saldo baten en lasten Reserves Dotaties Onttrekkingen Saldo Gerealiseerd resultaat van saldo baten en lasten

11 Toelichting op het financieel perspectief Het financieel perspectief van de GR GGD Zeeland is meerjarig sluitend maar wel met de opmerking dat de VZG-richtlijn geen richting geeft aan het meerjarenperspectief. Omdat het meerjarenperspectief van de VZG-richtlijn op PM is gezet en de GR GGD Zeeland wel een meerjarig programmabegroting moet presenteren vanuit de wettelijke vereisten, zijn de voorzichtige uitgangspunten van de programmabegroting van de GR GGD Zeeland gehanteerd. Daarnaast is de omzet van de Inkoop Jeugdhulp Zeeland nu opgenomen in het financieel perspectief omdat de GR GGD Zeeland een geconsolideerde kadernota dient te presenteren na overleg met de accountant, inclusief de te verwachten omzet van de Inkoop Jeugdhulp Zeeland. Omdat niet duidelijk is wat de precieze omzet gaat zijn van de inkoop van jeugdhulp door de 13 Zeeuwse gemeenten, is het macrobudget opgenomen met aftrek van de kosten voor de toegang van de gemeenten, de uitvoeringskosten van de inkoop en het budget voor Veilig Thuis. 5. Gemeentelijke bijdragen meerjarig GEMEENTELIJKE BIJDRAGEN 2017 Macro Gemeenten Recapitulatie Budget Verwijs- Publieke Gem. Veilig Inkoop Totaal 2017 Gezondheid projecten index Thuis Jeugdhulp Borsele Goes Hulst Kapelle Middelburg Noord-Beveland Reimerswaal Schouwen-Duiveland Sluis Terneuzen Tholen Veere Vlissingen Totaal * inclusief de bijdrage voor het SHG, onderdeel van het Veilig thuis 10

12 GEMEENTELIJKE BIJDRAGEN 2018 Macro Gemeenten Recapitulatie Budget Verwijs- Publieke Gem. Veilig Inkoop Totaal 2018 Gezondheid projecten index Thuis Jeugdhulp Borsele Goes Hulst Kapelle Middelburg Noord-Beveland Reimerswaal Schouwen-Duiveland Sluis Terneuzen Tholen Veere Vlissingen Totaal * inclusief de bijdrage voor het SHG, onderdeel van het Veilig thuis GEMEENTELIJKE BIJDRAGEN 2019 Macro Gemeenten Recapitulatie Budget Verwijs- Publieke Gem. Veilig Inkoop Totaal 2019 Gezondheid projecten index Thuis Jeugdhulp Borsele Goes Hulst Kapelle Middelburg Noord-Beveland Reimerswaal Schouwen-Duiveland Sluis Terneuzen Tholen Veere Vlissingen Totaal * inclusief de bijdrage voor het SHG, onderdeel van het Veilig thuis 11

13 GEMEENTELIJKE BIJDRAGEN 2020 Macro Gemeenten Recapitulatie Budget Verwijs- Publieke Gem. Veilig Inkoop Totaal 2020 Gezondheid projecten index Thuis Jeugdhulp Borsele Goes Hulst Kapelle Middelburg Noord-Beveland Reimerswaal Schouwen-Duiveland Sluis Terneuzen Tholen Veere Vlissingen Totaal * inclusief de bijdrage voor het SHG, onderdeel van het Veilig thuis 12

14 13