De wijkverpleegkundige

Transcriptie

1 De wijkverpleegkundige in een veranderende omgeving Utrecht, 20 november 2015 Essentie verpleegkundige in Maatschappij en Gezondheid 1. M&G is uitgaan leef-, woon- en werksituatie van de cliënt/ doelgroep 2. M&G is combinatie preventie en zorg 3. M&G is zowel individueel als collectief/ groepsgericht 4. M&G is een brede manier van kijken, systeemgericht /omgeving 1

2 Essentie verpleegkundige in Maatschappij en Gezondheid 5. M&G is ook multisectorale samenwerking 6. M&G is open staan voor maatschappelijke ontwikkelingen 7. M&G is volop ethische afwegingen 8. M&G zelfstandig en zelfverantwoordelijke werken Herkennen jullie je daarin??? Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland 2

3 Doelen hervormingen Aanpassen aan veranderende omgeving Verbeteren kwaliteit van zorg Vergroten onderlinge betrokkenheid Handhaven financiële houdbaarheid 5 in een veranderende omgeving Demografische revolutie, uniek in de wereldhistorie 3

4 Gevolgen voor de Gezondheidszorg 1 Aantal clienten zal stijgen Toename chronisch zieken Complexiteit zal toenemen: Co-morbiditeit Professionele zorg en mantelzorg zal afnemen Aanbod dus ontoereikend 4

5 Toekomst Arbeidsmarkt bij ONGEWIJZIGD BELEID RIVM: In extra zorgprofessionals nodig. (VTV2010) SCP: In 2020 moet 20% beroepsbevolking in de zorg werken (Zorgen voor zorg). Ca % van de schoolverlaters moet voor de zorg kiezen. Zie jij dat gebeuren?? 5

6 Gevolgen voor de Gezondheidszorg 2 Betaalbaarheid Gezondheidszorg Kostenexplosie na 75e jaar 6

7 Nu al: 2014: al 97 miljard Is 11 % BNP CPB: extrapolering zorgkosten in 2030 ca.25-30% BNP bij ONGEWIJZIGD BELEID Er zit ook nog een structuurfout in de gezondheidszorg!! Ook in de thuiszorg 7

8 Paradigmashift noodzakelijk in de Gezondheidszorg Op verschillende wijzen verwoord RVZ-advies 2010: Perspectief op Gezondheid Gezondheidszorg teveel gericht op Ziekte en Zorg. Dan zijn we eigenlijk te laat Gezondheidszorg moet zich gaan richten op behoud van Gezondheid en Gedrag: Preventie Polder/VTV: Niet allen gedrag maar ook omgeving van groot belang: Daarom: Van ZZ via GG naar MM 16 in een veranderende omgeving 8

9 Paradigmashift noodzakelijk in de Gezondheidszorg Op verschillende wijzen verwoord Ruward: Van Nazorg naar vootzorg Cie Kaljouw: Kern ligt bij Voorzorg en basiszorg (eerste lijn) Triple Aim (Berwick/ Guus Schrijvers) 1. Behoud en verbetering van gezondheid 2. Een betere kwaliteit van zorg 3. Terugdringing vermijdbare kosten 18 in een veranderende omgeving 9

10 1. Meer gezondheid NIET: Hoe kunnen mensen LANGER LEVEN MAAR Hoe kunnen mensen LANGER GEZOND LEVEN Visie op gezondheid Gezondheid het vermogen tot aanpassing en zelfmanagement in relatie tot sociale, fysieke en emotionele uitdagingen 20 in een veranderende omgeving 10

11 Elementen van gezondheid vgl. Huber 21 in een veranderende omgeving 22 in een veranderende omgeving 11

12 Perspectief VAN NAAR 24 in een veranderende omgeving 12

13 2. Betere kwaliteit van zorg Visie op langdurige zorg Verschuiving: meer zorg voor mensen thuis Van zorgen voor naar zorgen dat. Uitgaan van mogelijkheden ipv beperkingen Van aanbodgericht naar vraaggestuurd Samenwerken met andere spelers in het zorgveld, Op zoek naar de verbindende factor. 26 in een veranderende omgeving 13

14 27 in een veranderende omgeving De Wijkverpleegkundige anno NU Is een generalist (HBO) Is een wijkprofessional pur sang Is een spin in het web Stelt zelf de indicatie Heeft vrije regelruimte nodig Is dan goedkoper en beter 28 in een veranderende omgeving 14

15 3. Daardoor terugdringen vermijdbare kosten BMC-rapport in een veranderende omgeving 15

16 BMC-rapporten/ Zichtbare Schakel Winst per wijkverpleegkundige: 1.89 gewonnen gezond levensjaar (61% sociaal, 31% psychisch, 8% somatisch) Investering van levert zorgbesparing van : 34%!!! Besparingen zorgkosten door terugdringen opnames in ziekenhuis en verpleeg-/ verzorgingstehuizen en sanering medicatie Besparing op AWBZ (50%), ZVW (29%) en diverse (20%) Naar huidige constructie: 30% WLZ, 45% ZVW, 25% WMO en 10% diverse Daarmee kun je naar de beurs!! En naar de gemeente/ zorgverzekeraar!!!! 31 in een veranderende omgeving En hoe nu verder Voortgangsbrief bekostiging wijkverpleging dd. 19 mei 2015 Nieuwe bekostiging vanaf 2017 Patiënt en wijkverpleegkundige staan centraal Geen volume prikkel: maar uitkomsten van de zorg Stop onderscheid tussen S1 en S2 Eenvoudige registratie: maar met inzicht voor verzekeraars over de zorg Onthou de term: Populatiebekostiging 32 in een veranderende omgeving 16

17 Filmpje over populatiebekostiging Filmpje populatiebekostiging 33 in een veranderende omgeving Wat is populatiebekostiging Je krijgt gedurende een afgesproken termijn voor je doelgroep een vast bedrag, eventueel aangepast aan bekende risicofactoren. Je wordt beoordeeld op vooraf afgesproken resultaten (en dus niet op verrichtingen) en de eventuele besparingen deel je samen shared savings of capitation ), 17

18 Dat roept de volgende vragen op: 1. Welke doelgroep? 2. Welk bereik? 3. Welke budget? 4. Welke termijn? 5. Welke risicofactoren? 6. Welke resultaten? 7. Wie is je 1. Welke doelgroep Heel beperkt: Alleen clienten met een bepaalde aandoening (bv. Dementie, CVA) Beperkt: alleen clienten in zorg bij bv. Wijkverpleging Integraal: Alle verzekerden/ burgers in een bepaalde wijk/ buurt Waar gaat jullie voorkeur naar uit?? 18

19 2. Welk bereik Zeer beperkt: De bekostiging blijft beperkt tot je eigen domein (bv. de wijkverpleging of de huisartsenzorg). Beperkt: De bekostiging betreft de hele eerste lijn maar niet de tweede lijn Integraal: De bekostiging richt zich op de hele cure (ZVW): zowel eerste als tweede lijn Superintegraal (Pomp p.23): De bekostiging richt zich op de hele gezondheidszorg dus incl. de WLZ, de WMO etc.) Waar gaat jullie voorkeur naar uit?? Intermezzo Waar ligt de winst van de wijkverpleging?? Langer gezond Minder beroep op de WMO Minder of korte ziekenhuisopnames Minder opnames WLZ of vertraging ervan. Minder specialistische Jeugdzorg- of jeugd-ggztrajecten. Terugdringing medicatie Etc. 19

20 3. Welke termijn Uit de literatuur KPMG:(p.9) Dit type contracteren op resultaat verhoudt zich voor preventieve, wijkgerichte zorg slecht met éénjaarscontracten. Termijnen van ten minste 3-5 jaar zijn zinvoller, aangezien resultaten van interventies pas na enkele jaren zichtbaar worden. Eijkenaar/Schut (p.vi): Meerjarencontracten maken investeringen in zorgverbetering en preventie aantrekkelijk. 4. Welke budget Uit de literatuur: Eijkenaar/Schut (p.6) stellen: Overigens zal de introductie van uitkomstbekostiging veelal gepaard gaan met implementatie- en transactiekosten die beoogde besparingen zeker op korte termijn kunnen overtreffen. Dit vanwege aanloop en organisatiekosten, onderzoek, maken van wijkanalyses en ontwikkelen adequate interventies KPMG (p.6) suggereert: Het hiervoor benodigde bedrag per patiënt per jaar kan worden berekend op basis van historische kosten voor dit type zorg, ( ) Ook kan de verzekeraar meer gaan investeren als daarmee lagere kosten verderop in de keten (zoals acute ziekenhuisopnames bij ouderen) worden gerealiseerd. 20

21 Mogelijk model : Budget % + shared savings (extra investering) 2018: Budget shared savings 2019: Budget % + shared savings (eerste resultaten) 2020: Budget ,5% + shared savings en evt. capitation 2021: Budget % + shared savings en evt. capitation Wat denken jullie hiervan?? Mogelijk model : Budget % + shared savings (extra investering) 2018: Budget shared savings 2019: Budget % + shared savings (eerste resultaten) 2020: Budget % + shared savings en evt. capitation 2021: Budget % + shared savings en evt. capitation Wat denken jullie hiervan?? 21

22 5. Welke risicofactoren wegen mee in je wijkbudget KPMG (p.7) stelt: Het bedrag dat de aanbieder per persoon/ verzekerde/ inwoner ontvangt varieert: indien de populatie ouder is, of zich in een achterstandswijk bevindt, zal er meer zorg nodig zijn dan indien de populatie bestaat uit studenten of rijke ouderen. Zo wordt het standaardbedrag verhoogd of verlaagd naargelang het risicoprofiel van de populatie (in technische termen: het te ontvangen bedrag wordt gecorrigeerd voor zorgzwaarte) KPMG (p.7) pleit er overigens voor om het niet nodeloos ingewikkeld te maken: Vaak is het afdoende om te corrigeren voor leeftijd, geslacht en sociaaleconomische status; te veel correctie maakt de berekeningen complex en voegt in de praktijk weinig waarde toe. Wat vinden jullie hiervan?? 6. Welke resultaten Heel essentieel is om haalbare doelen te formuleren op populatieniveau/ wijkniveau/ buurtniveau In de kern genomen zelfde proces als verpleegkundig proces op individueel niveau Anamnese Wijkanalyse Diagnose Wijkdiagnose Resultaten Resultaten Interventies Wijkinterventies Evaluatie Evaluatie Daar gaat de bijscholing VenVN voorjaar 2016 over 22

23 Aim is ook een beetje rekenen: Utrecht Totale kosten ZVW, WLZ en WMO in Utrecht?? 1.4 miljard Besparing bij 1% 14 miljoen Besparing bij 5% 70 miljoen Besparing bij 10% Ruim 141 miljoen Besparing Utrecht uitgesplitst Zorgverzekeraars(ZVW) 1%: 8.7 miljoen 5%: 43,7 miljoen 10%: 87,4 miljoen Gemeente (WMO) 1%: 1,4 miljoen 5%: 7 miljoen 10%: 14 miljoen Zorgkantoor(WLZ) 1%: 4,0 miljoen 5%: 19,8 miljoen 10%: 39,6 miljoen 23

24 Shared savings of Capitation Shared savings: Bij een positief resultaat wordt de winst verdeeld tussen de zorgverzekeraars en de zorgaanbieder Capitation: Idem als shared savings maar ook de verliezen worden gedeeld Wat heeft jullie voorkeur?? 7. Wie is je Wordt een lastige, Wie wordt hoofdaannemer??? Sociaal wijkteam?? Gezondheidscentrum?? Een of meerdere thuiszorgorganisaties?? Zorggroep??????? 24

25 Knelpunten Hoe voorkom je meeliftgedrag Bv. Zorgverzekeraar die niet mee doet maar wel profiteert wel van gezondere bevolking Instelling die niet mee doet maar wel profiteert wel van gezondere bevolking Hoe doorbreek je schotten tussen de financieringsvormen Essentie verpleegkundige in Maatschappij en Gezondheid 1. M&G is uitgaan leef-, woon- en werksituatie van de cliënt/ doelgroep 2. M&G is combinatie preventie en zorg 3. M&G is zowel individueel als collectief/ groepsgericht 4. M&G is een brede manier van kijken, systeemgericht /omgeving 25

26 Essentie verpleegkundige in Maatschappij en Gezondheid 5. M&G is ook multisectorale samenwerking 6. M&G is open staan voor maatschappelijke ontwikkelingen 7. M&G is volop ethische afwegingen 8. M&G zelfstandig en zelfverantwoordelijke werken Stelling De bovenstaande 8 kernitems vormen de essentie van de verpleegkundige beroepsuitoefening in Maatschappij en Gezondheid[1]. Daarmee kunnen we tevens concluderen dat verpleegkundigen Maatschappij en Gezondheid van onmisbare waarde zijn in het realiseren van de doelstellingen van ZZ via GG naar MM en de Triple Aim-gedachte en daarmee aan de kwaliteit van leven/gezondheid van de nederlandse bevolking. Daar staan we voor en daarin willen we herkend en erkend worden. [1] Bovenstaande uitgangspunten gelden overigen ook voor de verpleegkundige beroepsuitoefening in de huisartsenzorg: de praktijkverpleegkundige, de arboverpleegkundige, werkzaam bij arbodiensten of in bedrijven en de sociaalpsychiatrisch verpleegkundigen. 26

27 Wie is in de lead? 53 in een veranderende omgeving Leiderschap = Inspireren Voorbeeldfunctie hebben Initiatief nemen Enthousiasmeren Beinvloeden van beleid- en besluitvorming 54 in een veranderende omgeving 27

28 Leiderschap vraagt Lef 55 in een veranderende omgeving Maar ook: Staan voor kwaliteit van zorg, bijhouden van je vak Zichtbaar in de organisatie, zichtbaar in de wijk Laten zien wat je doet, verantwoorden wat je doet, vertellen wat je doet. 56 in een veranderende omgeving 28

29 De verpleegkundige Als professional Eigen verantwoordelijkheid verpleegkundige om bevoegd en bekwaam te zijn cf. alle competenties van het expertisegebied wijkverpleegkundigen Professionele standaard: beroepscode en richtlijnen Kwaliteitsregister (184 uur in 5 jaar) 57 in een veranderende omgeving 58 in een veranderende omgeving 29

30 Bronnen Berwick, D. ea. (2008). The Triple Aim: Care, Health, And Cost, Health Affairs, 27, no.3 (2008): KPMG (2013), Populatiebekostiging, waarom, wat en hoe Eijkenaar, F. & Schut, E. (2015). Uitkomstbekostiging in de zorg: een (on)begaanbare weg?, Rotterdam, EUR/iBMGMeern E. van der, & Postma, J. (2012). De zichtbare Schakel-wijkverpleegkundige, een hele zorg minder, BMC in opdracht van ZonMW NZA (2015), Advies bekostiging Verpleging en Verzorging: op weg naar integrale zorgbekostiging met prestatiebeloning Pomp, M. (2013), Populatiebekostiging: Panacee, hype of verkapt kartel?, in opdracht NZA Schrijvers, G. (2014) Zorginnovatie volgens het cappucinomodel, uitg.thoeris Sibbing, H. (2014). Wijkgerichte preventie:mode of noodzaak?, Tijdschrift LVW 2014 nr.4 pp Tweede Kamer (2015). Voorhangbriefbekostiging wijkverpleging. VenVN afd. M&G (2015): De essentie van verplegen in Maatschappij en Gezondheid 30