Hoe verbeteren we de kwaliteit en betaalbaarheid van de chronische zorg?

Transcriptie

1 Hoe verbeteren we de kwaliteit en betaalbaarheid van de chronische zorg? Voordracht van Guus Schrijvers op 14 december 2016 tijdens het congres Chronische Zorg: kwaliteit en (on)betaalbaarheid

2 Wie ben ik? Geboren in Amsterdam in 1949 Getrouwd en vader van drie kinderen Gezondheidseconoom Oud-politicus ( ) Sinds 2012 Professor emeritus bij het Julius Centrum van het UMC Utrecht Oprichter en hoofdredacteur van het International Journal of Integrated Care (IJIC) Sinds 2011 voorzitter van de International Foundation of Integrated Care 1974:mijn eerste artikel over geïntegreerde zorg

3 Enkele definities (1) Bij chronische zorg gaat het niet alleen om mensen met diabetes of COPD, maar ook om: kwetsbare ouderen, mensen met dementie, mensen met ernstige (blijvende) psychiatrische aandoeningen en mensen met verstandelijke- of lichamelijke beperkingen.

4 Enkele definities (1) Bij chronische zorg gaat het niet alleen om mensen met diabetes of COPD, maar ook om: kwetsbare ouderen, mensen met dementie, mensen met ernstige (blijvende) psychiatrische aandoeningen en mensen met verstandelijke- of lichamelijke beperkingen. Het gaat niet om kort-episodische zorg

5 Zes kenmerken van chronische aandoeningen 1. Geen uitzicht op volledig herstel 2. Geleidelijke verergering 3. Regelmatig treden aanvallen 4. Patiënten beleven de aandoening wisselend 5. Grote diversiteit 6. Vaak multi-morbiditeit Bron: Schrijvers G, Zorginnovatie volgens het Cappuccinomodel, Thoeris, 2014, p

6 In 2011: 5,3 miljoen Nederlanders met één of meer chronische aandoeningen

7 Kostengroei chronische zorg van 2003 (25 mld euro) tot 2013 (44 mld euro) Type zorg chronische zorg 74% kortdurende zorg 31% totale zorg 48% Bron: RIVM, uitgerekend op mijn verzoek, augustus 2016 en daarna gepubliceerd in een column in Zorgvisie, augustus 2016 groeipercentage

8 Aandeel van chronische zorg in: totale zorgkosten in 2013: 46% (2003: 39%) idem, Zorgverzekeringswet: 44% idem, AWBZ: 73% idem Wmo: 29%

9 Kosten van enkele grote groepen cliënten/patiënten met chronische aandoeningen(2013) totale kosten 43,8 mld, waarvan 56% voor bekende aandoeningen zoals: zorg voor mensen met verstandelijke beperkingen 7,9 mld euro zorg voor mensen met dementie 5,4 mld euro hart- en vaatziekten 4,0 mld euro longziekten 3,3 mld euro diabeteszorg 1,8 mld euro resterende 44% naar zeldzamere aandoeningen

10 Bij ongewijzigd beleid verwacht het CPB voor de periode Kostengroei per jaar van 3,4% (zonder inflatie) veroudering ca. 1% salarisstijgingen 0,7% hogere algemene welvaart 0,7% nieuw diagnostiek en behandelmethoden ca. 1,0% Bron: Centraal Planbureau, Middellange termijn verkenning, , Den Haag, 2016 te downloaden via

11 Bij ongewijzigd beleid verwacht het CPB voor de periode Kostengroei per jaar van 3,4% (zonder inflatie) veroudering ca. 1% salarisstijgingen 0,7% hogere algemene welvaart 0,7% nieuw diagnostiek en behandelmethoden ca. 1,0% Maar dan geen extra-geld beschikbaar voor andere overheidsuitgaven en koopkrachtverbetering

12 Sinds 2012 ben ik bezig met de onderzoeksvraag: Wat is de bijdrage van persoonlijke, geïntegreerde zorg (=A) aan de Triple Aim (=B)? Triple Aim: 1. Betere gezondheid van de populatie 2. Hogere kwaliteit van zorg aan het individu 3. Lagere kosten per lid van de populatie

13 Vraag aan jullie Hoe te voorkomen dat geïntegreerde zorg een middel wordt om te bezuinigen?

14 Onderzoeksmethoden: Selecteren van publicaties sinds 2011 over A and B in leidende tijdschriften IJIC, BMJ, NEJM, JAMA, Health Affairs, etc Sneeuwbalmethode om vroegere artikelen te vinden gebruik makend van dissertaties van mijn promovendi Gebruik makend van mijn 42 jaar ervaring met geïntegreerde zorg

15 In augustus 2016 had ik verzameld: 168 boeken, overzichtsartikelen en systematische reviews 216 onderzoeks-artikelen 384 publicaties in totaal over de periode 1956 medio 2016

16 De geselecteerde 384 publicaties Categorie Boeken etc Onderzoeksverslagen Triple Aim Soorten geïntgegreerde zorg 2. Patiënt als Partner 3. Meten van kwaliteit Totaal Betaalmethoden Digitalisering Dienend leiderschap Total

17 De geselecteerde 384 publicaties Categorie Boeken etc Onderzoeksverslagen Triple Aim Soorten geïntgegreerde zorg 2. Patiënt als Partner 3. Meten van kwaliteit Totaal Betaalmethoden Digitalisering Dienend leiderschap 32 Total

18 Wat draagt A bij aan B? Geïntegreerde zorg draagt bij aan de Triple Aim indien deze bestaat uit zes componenten: 1. Multidisciplinaire zorgpaden en beslisbomen 2. Zelf-management support aan patiënten en shared decision-making door patiënten en professionals 3. Borging van professionele kwaliteit en kwaliteit vanuit patiëntenperspectief 4. Populatiegebonden bekostiging en shared savings 5. Electronisch gezondheidsdossier en e-health 6. Dienend leiderschap en een veranderingsstrategie

19 Vijf tips voor congresdeelnemers: 1. Begin je een onderzoek? Neem eerst de elektronische bijlage met de titels van 384 artikelen door 2. Schrijf je een beleidsnota? Behandel de zes componenten 3. Geef je leiding aan een verandering? Houd de vijf elementen in de gaten (volgt nog) 4. Schrijf je een artikel? Gebruik de definities in het boek 5. Wil jij je verdiepen in geïntegreerde zorg? Lees het boek

20 Hoe geïntegreerde zorg overal in te voeren?

21 Dank voor de aandacht Contact?