DE INHOUD ZORGINKOOP DOOR GEMEENTEN DE INHOUD ZORG EN WELZIJN / WMO AGENDA PROF. DR. JAN TELGEN ROTTERDAM, 28 MAART 2013

Transcriptie

1 DE INHOUD ZORGINKOOP DOOR GEMEENTEN PROF. DR. JAN TELGEN ROTTERDAM, 28 MAART 2013 Zorginkoop door gemeenten AGENDA DE INHOUD ZORG EN WELZIJN / WMO De inhoud Zorg en Welzijn / Wmo Gemeenten waren al verantwoordelijk voor WVG Het speelveld De spelers Het spel De spelregels De opgave Inkopen van zorg Enkele modellen Plus (2008): Hulp bij het Huishouden (uit AWBZ) Plus (2015): Individuele begeleiding Participatiewet Jeugdzorg Persoonlijke verzorging Zorginkoop door gemeenten Zorginkoop door gemeenten

2 GAAT OM FORSE BEDRAGEN WORDT GROOTSTE DEEL VAN GEMEENTELIJKE INKOOP Orde van grootte per inwoners: WVG: 5 miljoen Hulp bij het Huishouden: 10 miljoen Begeleiding: 25 miljoen WWnV: 15 miljoen (varieert sterk) Jeugdzorg: 3 miljoen Verzorging 10 miljoen Wordt meer door zzp 3-4 maatregel Totaal: ca. 100 miljoen Zorginkoop door gemeenten Zorginkoop door gemeenten HET GAAT OM EEN NIEUWE GROEP GEMEENTELIJKE ORGANISATIE? WVG en HH betreft relatief zelfstandige en mondige burgers Begeleiding en Jeugdzorg zijn veel meer de zware gevallen Gemeenten hebben daar relatief weinig kennis van En nauwelijks ervaring mee Inhoud van de taak is ook nieuw: Somatisch, Psychosomatisch, Psychisch Jeugd Zorg Binnenhalen kwaliteiten Interne organisatie Portefeuille verdeling wethouders Indeling afdelingen / diensten Intern veranderende verhoudingen Financieel Qua onderlinge relaties Externe samenwerking in diverse verbanden Zorginkoop door gemeenten Zorginkoop door gemeenten

3 OOK NIEUWE ROL VOOR OPDRACHTNEMERS DE OPGAVE INKOOP VAN ZORG Opdrachtnemer niet gewend aan commerciele rol Weinig basiskennis inkoop Opdrachtnemer kent eigen kostprijs niet Omgang met monopolie-positie Houding op de markt Zorginkoop door gemeenten Zorginkoop door gemeenten ENORME OPGAVE DE OPGAVE INKOOP VAN ZORG Nieuwe producten definiëren is noodzakelijk Maar ook heel lastig Geen ervaring mee: wat is het dan? Noch bij vragers (gemeenten), noch bij aanbieders En dat moet dus ontwikkeld worden, terwijl er giga-contract boven de tafel zweven En de totaal omzet stevig (ca. 20%) afneemt, en aanbieders dus moeten vechten om te overleven Qua interne kosten druk op arbeidsvoorwaarden Qua deel van de koek ellebogenwerk Basisvraag: welke sturingsrol wil de gemeente vervullen? Hoeveel regie neemt de gemeente? Twee benaderingen te zien: 1. ik ben niet de professional professional is bepalend 2. ik neem de verantwoordelijkheid gemeente is bepalend Ad 1: gemeente contracteert aanbieder(s) voor organisatie toeleiding en uitvoering Ad 2: gemeente organiseert toeleiding en contracteert aanbieders voor uitvoering NB: keuze aanbieder op andere plek in traject (voor of na individueel plan) Zorginkoop door gemeenten Zorginkoop door gemeenten

4 VISIE OP DECENTRALISATIES TE VERWACHTEN REACTIES AANBIEDERS Visie zou moeten gaan over: Transitie én transformatie Stelsel, organisatie en uitvoering Basiskeuze is tussen 1 en 2 (en allerlei tussen posities) En keuze tussen budget en kwaliteit Vast (maximaal) budget: dan hopen dat kwaliteit voldoende is Vaste (minimale) kwaliteit: dan hopen dat budget voldoende is Maar de meeste beleidsvisies die ik ken beloven alleen maar: vrede op aarde en in alle mensen een welbehagen. Ze zeggen: we doen wat goed is voor de cliënt Maar denken er ook bij: binnen de grenzen wat goed is voor onszelf Welke taart (AWBZ, ZVW, WMO) Omvang taart (binnen gemeente WMO, Bijstand, onderwijs, welzijn) Deel van de taart (afpikken van concurrenten) Toegevoegde waarde (al dan niet onderaanneming) Aanbieders hebben (gerechtvaardigd) eigen belang Zorginkoop door gemeenten Zorginkoop door gemeenten DE ROL VAN DE AANBIEDERS KIEZEN TUSSEN AANBIEDERS Aanbieders worden geconfronteerd met: Krimpende markt: forse reductie / sanering Worden geconfronteerd met ca. 400 gemeenten i.p.v. enkele tientallen vragers (bijv. zorgkantoren, bureau Jeugdzorg) (en met onervaren inkopende partijen) Let op: Veelal tientallen aanbieders: groot en klein Ook bij één en dezelfde cliënt : onderaannemers? Door gemeente: al dan niet contracteren Binnen contract (om de cliënt): Per cliënt door gemeente Per cliënt door casus manager Per cliënt door hoofdaannemer (riskant) Door cliënt (grenzen) NB: veelal zijn de aanbieders niet verzekerd van omzet! Zorginkoop door gemeenten Zorginkoop door gemeenten

5 DOMEINEN INTEGREREN INKOOP VAN ZORG DE MOGELIJKHEDEN Essentie van transitie: integreren / ontschotten Eén gezin / één cliënt / één plan Dus ook één manager / regisseur Van wie is die: gemeente of aanbieder (al dan niet betrokken) Kan als alles in hetzelfde stelsel / werkwijze is ingebed Vele varianten: Doorgaan cf. AWBZ Integreren met indicatie Wijkgericht contracteren Regisseursmodel Dan ook bestaande voorzieningen (welzijn, onderwijs, inkomen, wonen) te integreren En forse stap om ook de aanpalende regelingen (ZVW, AWBZ) te integreren Zorginkoop door gemeenten Zorginkoop door gemeenten ENKELE MODELLEN DOORGAAN CF AWBZ (BELEIDSARM INVOEREN) Gemeenten doen wat het zorgkantoor deed: AWBZ tje spelen Past niet in filosofie Wmo Mist kansen inhoudelijk (kanteling, vernieuwing) En is financieel niet haalbaar (15% korting?) 15% van 60 miljoen is 10 miljoen per jaar Ieder jaar weer elders besparen? Kan hoogstens tijdelijk als terugval als gemeenten nog niet klaar is Bijv. gebruiken contracten zorgkantoor Zorginkoop door gemeenten Zorginkoop door gemeenten

6 INTEGRATIE MET INDICATIE REGISSEURSMODEL Integreren met indicatie: laat aanbieders bepalen wat er moet gebeuren (á la Buurtzorg) Aanbieders/zorgverleners weten het beste wat de client nodig heeft Beter dan indicatie Zitten er het diepst in Zijn er bij als situatie verandert Zien effecten Maar: Hoe voorkom je overconsumptie? Alleen op basis van vertrouwen? Niet alleen één plan, maar ook één regisseur per cliënt (/gezin) Voorkomt langs elkaar heen werken (multi-problematiek komt veel voor) Is rustiger voor cliënt Veel vragen: Doet regisseur zelf ook iets? Hoe regel je inzet derden? Is regisseur in dienst van gemeente of van aanbieder? Keuze van de Regio Twente Zorginkoop door gemeenten Zorginkoop door gemeenten WIJKGERICHT CONTRACTEREN REGISSEURSMODEL KEUZE VAN REGIO TWENTE Per wijk / stadsdeel / buurt Budget overhevelen naar aanbieders Maximale ruimte voor professionele uitvoering Voorkomt budgetproblemen (?) Nog veel vragen: Hoe verdelen? Optimale wijkgrootte? Hoe kwaliteit bewaken? Wat te doen met kleine specifieke groepen? 2. Individuele ondersteuning Raamcontracten Interventies Aanbieder A Aanbieder B Aanbieder B Aanbieder C Aanbieder A Gemeente Cliënt Regisseur MO-plan Regisseursmodel Controle 1. Algemene voorzieningen / welzijn Eigen kracht Sociale context Vrijwilligers Verenigingsleven Voorzieningen Etc. Zorginkoop door gemeenten Zorginkoop door gemeenten

7 CONCLUSIE CONTACTGEGEVENS Prof.dr. Jan Telgen Universiteit Twente Postbus AE Enschede Zorginkoop door gemeenten Zorginkoop door gemeenten CONCLUSIE WAT MIJ BETREFT Decentralisatie biedt veel mogelijkheden: voor gemeenten En voor cliënten Inhoudelijke invulling Wmo is uitdaging Aanbestedingsprocedure is geen belemmering Maar dan beginnen de uitdagingen pas.. Veel modellen beschikbaar Waak ervoor je als gemeente over te leveren aan aanbieders Zorginkoop door gemeenten