DECENTRALISATIES EN DE GEVOLGEN VOOR ZORGVERLENERS PROF. DR. JAN TELGEN INTRAKOOP JAARCONGRES DEN BOSCH, 17 JUNI 2014

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "DECENTRALISATIES EN DE GEVOLGEN VOOR ZORGVERLENERS PROF. DR. JAN TELGEN INTRAKOOP JAARCONGRES DEN BOSCH, 17 JUNI 2014"

Arthur Jonathan Baert
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 DECENTRALISATIES EN DE GEVOLGEN VOOR ZORGVERLENERS PROF. DR. JAN TELGEN INTRAKOOP JAARCONGRES DEN BOSCH, 17 JUNI 2014

2 AGENDA De veranderende situatie voor gemeenten Attentiepunt: substitutie Inkopen van zorg 6 modellen Betekenis voor zorgverleners 2

3 DE VERANDERENDE SITUATIE VOOR GEMEENTEN 3

4 WAARAAN GEVEN GEMEENTES GELD UIT? 1. Salarissen ambtenaren 2. Overdrachtsuitgaven (o.a. bijstand) 3. Inkoop: Leveringen, waaronder WVG hulpmiddelen Werken Diensten, waaronder schuldhulpverlening 4

5 DE INHOUD ZORG EN WELZIJN / WMO Gemeenten waren al verantwoordelijk voor WVG Plus (bij introductie WMO in 2008): Hulp bij het Huishouden Plus (aangekondigd 2013 veelal ingevoerd per 2015): Individuele begeleiding Deel persoonlijke verzorging Jeugdzorg ZZP 3 en 4 Participatiewet 5

6 GAAT OM FORSE BEDRAGEN Op nationaal niveau alles bij elkaar ca. 15 miljard Is dus nog eens 1000 per inwoner per jaar Totale inkoop gemeenten ca per inwoner per jaar 6

7 WORDT GROOTSTE DEEL VAN GEMEENTELIJKE INKOOP sector Ca Nu Na 2015 Facilitair 25% 20% 15% Harde sector 50% 40% 30% Sociaal domein 25% 40% 55% NB: ook overdrachtsuitgaven vooral in het sociaal domein 7

8 ENORME OPGAVE Nieuwe producten ontwikkelen in een nieuwe verhouding Terwijl kennis / ervaring ontbreekt bij vragers (gemeenten) bij aanbieders En dat: terwijl er giga-contracten boven de tafel zweven En de totaal omzet stevig (ca. 25%) afneemt, en aanbieders dus moeten vechten om te overleven En in een tijd van gemeentelijke verkiezingen 8

9 ATTENTIEPUNT: SUBSTITUTIE 9

10 LET OP: SUBSTITUTIE IS EEN ESSENTIEEL ASPECT Substitutie is het vervangen van de ene aanpak door een andere. Substitutie is heel goed mogelijk in zorg en welzijn Substitutie is bedoeld als de basis van de veranderingen Substitutie is dus goed Maar let op: substitutie kan ook heel slecht zijn: Ingegeven door financiële overwegingen Dat kan gevolgen hebben voor de inhoudelijke kwaliteit 10

11 LET OP: SUBSTITUTIE IS EEN ESSENTIEEL ASPECT Aanbieders hebben (gerechtvaardigd) eigen belang in het licht van de forse reductie van het budget (-25%) En kunnen daarvoor gebruik maken van substitutie. Er bestaat substitutie in en substitutie uit: Met andere terreinen financiers : AWBZ, ZVW, WMO Met eigen kracht / sociale omgeving: kosten lager Bij multi-problematiek: o hoofdaannemer - onderaannemer o er zijn veel (>100) aanbieders actief: groot en klein 11

12 ENKELE MODELLEN 12

13 INKOOP VAN ZORG DE MOGELIJKHEDEN Een paar modellen: 1. Doorgaan cf. AWBZ 2. Veilen van probleem situatie (Stipter) 3. Integreren met indicatie 4. Wijkgericht contracteren 5. Regisseursmodel 6. Wijkteams 13

14 1. DOORGAAN CF AWBZ (BELEIDSARM INVOEREN) Gemeenten doen wat het zorgkantoor deed: AWBZ tje spelen Lekker makkelijk, nog even aanzien Pas instappen als duidelijk is wat wel en niet werkt (kat uit de boom kijken) Past niet in filosofie Wmo Mist kansen inhoudelijk (kanteling, vernieuwing) En is financieel niet haalbaar (25% korting?) 25% besparen? Ieder jaar weer elders besparen? 14

15 GEVOLGEN VOOR ZORGAANBIEDERS Contracteren van budget Gaat dit financieel wel lukken? Is inhoudelijk niet de bedoeling! 15

16 2. VEILEN VAN PROBLEEMSITUATIE HET STIPTER MODEL Gemeente voert keukentafelgesprek Beschrijft probleemsituatie (anoniem) Zet dat op besloten website Aanbieders mogen bieden: plan en prijs Al dan niet in combinatie van aanbieders Aanbieder heeft dus regie over uitvoeren plan Gemeente kiest samen met cliënt 16

17 GEVOLGEN VOOR ZORGAANBIEDERS Contracteren van plan Grote zorgaanbieders maken apart inschrijvingsteam? Kleine zorgaanbieders schrijven alleen in op specifieke cliënten Ervaring is wel dat kleintjes markt veroveren 17

18 3. INTEGRATIE MET INDICATIE Wijs per cliënt een aanbieder aan: Laat aanbieder bepalen wat er moet gebeuren (á la Buurtzorg) Aanbieders/zorgverleners weten het beste wat de cliënt nodig heeft Beter dan indicatie Zitten er het diepst in Zijn er bij als situatie verandert Zien effecten 18

19 4. WIJKGERICHT CONTRACTEREN Per wijk / stadsdeel / buurt: Budget overhevelen naar aanbieder Moet een redelijk grote aanbieder zijn om brede scope aan zorg te kunnen leveren en regelen Heeft dan de vrijheid om binnen dat budget alles te regelen Populatie gebonden bekostiging Uitzondering voor bijzondere gevallen 19

20 WIJKGERICHT CONTRACTEREN VOOR- EN NADELEN Maximale ruimte voor professionele uitvoering Maar: Hoe te bewaken? Substitutie in en substitutie uit Zorgweigering Omgang met onderaannemers (volume en inhoud) Hoe kwaliteit bewaken Hardheid budget? Resulterende marktordening? (monopsonie) 20

21 GEVOLGEN VOOR ZORGAANBIEDERS Contracteren van wijk Grote zorgaanbieders vinden dit prachtig: proberen dit te stimuleren bij wethouders Kleinere zorgaanbieders dreigen de dupe te worden: worden niet meer ingeschakeld als onderaannemer Minder PGB s 21

22 5. REGISSEURSMODEL KEUZE VAN DE REGIO TWENTE Uitgangspunten: Werkt met standaard catalogus met groot aantal standaard interventies Ondersteuningsplan is centraal in beheersing kosten o Via opgenomen interventies o Gemaakt door regisseur samen met cliënt o Keuzevrijheid hierin verwerkt Scheiden van maken ondersteuningsplan en uitvoeren o Maar regisseur vormt verbindende schakel o Regisseur blijft er bij 22

23 REGISSEURSMODEL KEUZE VAN REGIO TWENTE 2. Individuele ondersteuning Raamcontracten Aanbieder A Aanbieder B Aanbieder B Aanbieder C Aanbieder A Interventies Gemeente Cliënt Regisseur MO-plan Controle 1. Algemene voorzieningen / welzijn Eigen kracht Sociale context Vrijwilligers Verenigingsleven Voorzieningen Etc. Regisseursmodel 23

24 AANBIEDERS IN HET REGISSEURSMODEL MAAR OOK BIJ BIJV. STIPTER MODEL Gemeente sluit raamcontracten per interventie/arrangement Met een of meer aanbieders Raamcontracten leggen voorwaarden vast Maar garanderen geen omzet Extra/nieuwe interventies en arrangementen kunnen eenvoudig ingepast worden Prikkel voor innovatie door aanbieders Mogelijkheid om zich te onderscheiden Kan geïntegreerd met algemene voorzieningen 24

25 GEVOLGEN VOOR ZORGAANBIEDERS Contracteren van interventies Zorgaanbieders komen echt op markt te opereren Kwaliteit / innovatie zullen onderscheid gaan maken 25

26 6. (SOCIAAL) WIJKTEAM WIJKGERICHT WERKEN Wijkteam bestaat uit: Medewerkers gemeente Medewerkers algemene voorzieningen ( rechts in het regisseursmodel) Evt. wijkverpleegkundige (ZVW, AWBZ) Wijkteam is zelf eerste lijn Opstellen ondersteuningsplan: Door wijkteam of Of doorschuiven naar centrale voorziening 26

27 VARIANTEN BINNEN WIJKTEAM MODEL Ook links (zorgaanbieders) in het wijkteam.? Wie zitten in 2 e lijn en hoe gecontacteerd? Hoe wordt het ondersteuningsplan per cliënt gemaakt? Vanuit catalogus (zoals regisseursmodel) From scratch: hoe contracteer je dan uitvoerder? 27

28 GEVOLGEN VOOR ZORGAANBIEDERS Contracteren van interventie of van plan (maar hoe dan?) De klok en de klepel Vaak mengvorm met andere modellen 28

29 SAMENWERKING 29

30 SAMENWERKING BIJ CONTRACTERING Kan alleen als je zelfde model hanteert Anders contracteer je iets anders (budget, plan, interventie, wijk, etc.) Kan ook alleen als contractering op dezelfde manier gebeurt: o Resultaat gericht: zo weinig mogelijk inspanning / uren o Per uur inzet: zo veel mogelijk uren maken Anders worden aanbieders gek 30

31 CONTACTGEGEVENS Prof. dr. Jan Telgen Universiteit Twente Postbus AE Enschede

Vergelijkbare documenten

SOCIALE DOMEIN IN TRANSITIE

SOCIALE DOMEIN IN TRANSITIE PROF.DR. JAN TELGEN EDE, 10 SEPTEMBER 2013 AGENDA De gemeente verandert en hoe. Een paar waarschuwingen Een 5-tal modellen voor zorginkoop door gemeenten met voor- en nadelen