Ontwikkelschema Rekenen Groep 1

Transcriptie

1 Ontwikkelschema Rekenen Groep 1 Getallen tellen Kent de namen van de cijfers (in liedjes en boekjes) Kan tot 10 tellen hoeveelheden Kan met vinger aanwijzen hoeveel die telt Kan aanwijzen wat minder/meer/meest is Kan groepjes van 2 en 4 herkennen zonder tellen Weet wat veel en weinig is Kan zien wanneer het één meer of minder is (aan de hand van liedjes of versjes) Kan eerlijk verdelen in groepjes of bakjes Kan eigen leeftijd aangeven (bijvoorbeeld met vingers) getallen Kan cijfers herkennen Kan praten over cijfers Meten Algemeen Kan oefenen met lengte, gewicht, inhoud, geld en tijd (knutsel werkjes, bouwhoek, poppenhoek, kring, speelzaal, k en liedjes) Lengte, omtrek en oppervlakte Kan zien wie of wat groter/kleiner langer/korter is (bijv.: schoenen, toren, tekening of puzzel) Kan met blokken laten zien wat groter/kleiner-hoger/ lager is. Kan eigen lengte meten met streepje op de muur Herkent de woorden lang, groot, hoog, laag en klein Inhoud Kan aangeven waar meer inzit (bijv.: limonade in een beker) Kan spelen met vormen en overgieten Herkent de woorden leeg, vol, in, uit, veel, weinig Gewicht Kan voelen wat zwaarder en lichter is Herkent de woorden licht en zwaar Geld Kan met muntjes spelen en weet dat ze daar iets voor krijgen Herkent de woorden kopen, betalen, geld, duur, gebruikt worden Tijd Kan benoemen wanneer het ochtend, middag, avond en nacht is Kan gebeurtenissen in goede volgorde vertellen Weet de verschillen tussen lang, kort, even, snel, nu, toen, straks, vroeg, laat Weet wat een klok is Nadenken en plaatsen Luistert en denkt na over voor, achter, naast, in, op, boven, onder, dichtbij (in verhalen) Luistert en denkt na over het lichaam (bijv.: tellen tenen/vingers) Praat over voorwerpen die er niet zijn Kan de voorwerpen in de kamer aanwijzen, ook met ogen dicht Kan de platen/tekeningen bekijken en kan aanwijzen waar wat te zien is Bouwen Kan dingen bouwen met verschillende materialen (duplo, blokken, lego) Kan verschillende vormen benoemen (cirkels, driehoek, vierkant) Kent de basiskleuren (blauw, rood, geel, groen) Kan dezelfde voorwerpen bij elkaar leggen Kan vouwen met papier Kan iets maken met klei en brooddeeg Te werk gaan met vormen Weet wat een schaduw is en speelt daarmee Kan andere kinderen nadoen Kan vormen maken en namaken (rijgen en stempelen)

2 Ontwikkelschema Rekenen Groep 2 Getallen de telrij Kan tellen tot 20, vanaf elk cijfer Kan terugtellen vanaf 20 Herkent rangtelwoorden (eerste, tweede, derde) minstens zesde Kent en gebruikt de geschreven cijfers tot en met 10 Weet wat 0 is en kan hiermee omgaan hoeveelheden getallen Kan voorwerpen neerleggen tot 12 Kan aangeven wat meer of minder is onder de 12 Kan gebruik maken van meer, minder, evenveel, meeste, minste, veel, weinig, erbij, eraf, samen, niets Kan zonder tellen aangeven hoeveel het is (bijv: op dobbelsteen) tot en met 6 Kan op een makkelijke manier tellen tot 12 (bijv: met vingers of dobbelsteen) Kan kleine sommen maken onder de 12 Cijfers kunnen uitbeelden met gebruik van vingers of voorwerpen tot en met 12 Geschreven cijfers kunnen herkennen tot en met 10 en deze kunnen plaatsen in de getallenlijn Weet dat getallen in verschillende situaties gebruikt worden Meten Algemeen Begrijpen dat voorwerpen groter/kleiner meer/minder kunnen zijn en dit kunnen herkennen in dagelijkse situaties Groepjes kunnen maken van voorwerpen die hetzelfde zijn en kunnen benoemen waarom ze bij elkaar horen Het kunnen zien en vertellen wat langer en korter is Lengte, omtrek en oppervlakte Voorwerpen op volgorde leggen (bijv: van klein naar groot) Weet dat hetzelfde gebruiksvoorwerp niet altijd even groot is (bijv: niet alle blokken zijn even groot) Het kunnen meten van bijv: een lokaal met stappen/voeten kan de oppervlakte van iets meten met één kleiner voorwerp Kan benoemen: lang, langer, langst, dik, dikker, dikst Het verschil kunnen zien en gebruiken van grootste, kleinste Inhoud Kan aangeven waar meer of minder inhoud in zit (bijv: in een glas met drinken) Het kunnen benoemen van vol, voller, volst Kunnen bedenken waarom er in een lange fles minder water zit dan in een korte fles Gewicht Kan aangeven wat zwaarder en lichter is Voorwerpen kunnen vergelijken op gewicht en aan de hand daarvan kunnen zeggen wat zwaarder of lichter is Het kunnen benoemen van zwaar, zwaarder, zwaarst of licht, lichter, lichtst Het verschil kunnen zien gebruiken van zwaarder en lichter Nadenken over bijv: iets wat groter is ook altijd zwaarder is

3 Geld Voorwerpen kunt ruilen tegen munten/geld Weten dat wanneer je iets wilt kopen je geld moet betalen Het herkennen van de woorden duur, duurder, duurst, goedkoop, goedkoper, goedkoopst, euro, munten en waarden Gepast kunnen betalen onder de 10 euro met hele bedragen Begrijpen dat munten en briefjes een andere waarden hebben en dat twee munten samen toch minder kan zijn dan 1 munt Tijd Kan benoemen wanneer het ochtend, middag, avond en nacht is en weten dat er een herhaling in zit Dagritme herkennen Weten dat er dagen, weken, maanden en jaren zijn en dat het zich herhaalt en kent hierbij enkele namen zoals; maandag, november De dagen van de week in de goede volgorde kunnen benoemen Kan gebeurtenissen in goede volgorde vertellen en weet dat je niet terug in de tijd kan Weet de verschillen tussen lang, kort, even, snel, nu, toen, straks De volgorde van tijd kunnen aangeven doormiddel van plaatjes Weten dat er een klok of een horloge gebruikt kan worden en herkennen dat het later wordt Het herkennen dat het later wordt aan de hand van voorwerpen zoals een kaars of een zandloper Op een klok het aflezen van hele uren Weten dat soms tijd heel lang kan duren, maar ook heel kort Oriënteren en lokaliseren Herkennen wat voor, achter, naast, in, op, boven, onder, dichtbij en ver Kennen en gebruiken van de woorden voor, achter, naast, in, op, boven, onder, dichtbij en veraf Herkennen de woorden links, rechts, tegenover en tussen Kunnen vertellen in eigen taal hoe situaties, plekken, voorwerpen er uit zien (zonder ze te hoeven zien), door er een beeld van te maken in het hoofd (bijv: de slaapkamer/woonkamer/fiets thuis of voorwerpen achter de kast of op de gang) Spullen/situaties/plekken (die niet te zien zijn) met voorbeelden kunnen beschrijven door het voor je te zien Kunnen beschrijven in eigen taal, waar spullen in het lokaal staan zonder aan te wijzen Kunnen benoemen waar je staat ten opzichte van spullen en omgekeerd. Kunnen benoemen waar spullen staan ten opzichte van zichzelf (bijv.: de bal ligt achter mij, ik sta voor de deur) De plek van spullen ten opzichte van elkaar kunnen benoemen (bijv: de bal ligt bovenop de kast) Het kunnen volgen van een makkelijke beschrijving met punten die ze herkennen (tafel, toilet, kast, kerk) van een route in de omgeving (bijv: in de school van het lokaal naar de voordeur, van de school naar de winkel) Kunnen volgen van een beschrijving met bekende punten (bijv: hoek, brievenbus, poppenhoek, kopieermachine) en woorden zoals voor, na, rechts, links, tegenover van een route in de

4 omgeving (bijv: in de school, van het lokaal naar de voordeur, van de school naar de kerk) In makkelijke woorden routes (mogelijke wegen) in de omgeving kunnen benoemen. Een beschrijving kunnen vertellen met bekende punten (bijv: hoek, brievenbus, poppenhoek, kopieermachine) en woorden zoals voor, na, rechts, links, tegenover (bijv: in de school, van het lokaal naar de voordeur, van de school naar de kerk) Bij een makkelijke plattegrond van het lokaal kunnen zeggen of aanwijzen wat waar in het lokaal is Makkelijke plattegronden (bijvoorbeeld van de klas) kunnen lezen, kunnen tekenen en kunnen uitleggen Kunnen nadenken over makkelijke problemen die te maken hebben met meten en het ontdekken van je eigen plek in een ruimte. (bijv: waar is deze foto gemaakt in de ruimte waar ik sta) Construeren (samenstellen, opbouwen) Bezig zijn met vormen en figuren Makkelijke bouwwerkjes (bijvoorbeeld blokkenbouwsel, railsparcours, duplo- of legofiguur) kunnen nabouwen Makkelijke bouwwerkjes van een tekening of foto kunnen nabouwen Kunnen bouwen door mondelinge aanwijzingen met meetbegrippen (bijvoorbeeld: maak een stapel van twee blokjes, zet links daarvan een blokje) Kennen en kunnen benoemen/opzeggen van de namen van meetfiguren: cirkel, driehoek, vierkant, rechthoek, bol, kubus Verschillen kunnen beschrijven tussen de verschillende meetfiguren: cirkel, driehoek, vierkant, rechthoek, bol, kubus Kennen en kunnen benoemen van de basiskleuren: rood, blauw, groen, geel, zwart, wit, oranje, paars, roze, grijs Makkelijke opdrachten kunnen doen met zon en schaduw ( bijv: je schaduw kleiner/groter/lange maken, laten verdwijnen) en hierover kunnen nadenken (bijv: wat gebeurt er als, hoe kun je, wat moet je doen om) Makkelijke opdrachten kunnen doen met een spiegeltje (iets laten zien in een spiegel, figuren verdubbelen/anders maken en hierover kunnen nadenken (bijv: wat gebeurt er als, hoe kun je) Makkelijke figuren/vormen die te maken hebben met meten kunnen namaken (bijv: stempelen, tekenen, schilderen, rijgen, kleuren, mozaïek- en kralenplankfiguren na leggen) Figuren/vormen die te maken hebben met meten kunnen namaken (kralenketting, mozaïek, kralenplank, tegelplein) In makkelijke patronen de regelmaat herkennen en hiermee verder kunnen gaan (bijvoorbeeld in ketting) In patronen de regelmaat kunnen herkennen, kunnen uitleggen en hiermee verder kunnen gaan (bijvoorbeeld tekenen, rijgen, kleuren, met mozaïek of kralenplank, bouwen) Patroon met regelmaat zelf kunnen maken en er uitleg over geven. Kunnen uitleggen over makkelijke meetproblemen rond het werken met vormen en figuren

5 Ontwikkelschema Rekenen Groep 3 Getallen de telrij Getal achter de komma tot 100 hoeveelheden Optellen Aftrekken getallen Het optellen van voorwerpen, bijvoorbeeld: 1 beker + 1 beker = 2 bekers Plusteken (+) en het somteken (=) leren kennen. Als vraag = antwoord, bijvoorbeeld: 5 +. = 7 Het automatiseren van deze sommen. Dat ze zonder nadenken deze sommen kunnen maken 3+3=6 Minteken (-) en het somteken (=) leren kennen Als vraag = antwoord 8 4 = 4 Het automatiseren van deze sommen onder de twintig. Dat ze zonder nadenken deze sommen kunnen maken Getallen lezen en schrijven tot 100 Meten Algemeen Lengte, omtrek, en oppervlakte Inhoud Gewicht Geld Munten van 5, 10 en 10 eurocent kennen en spelen/rekenen: Winkeltje spelen, teruggeven Tijd Klok kijken: hele en halve uren. Een uur later of uur eerder kunnen vertellen Het kennen van de dag, week, maand en jaar. De kalender. Oriënteren en lokaliseren construeren Opereren in vormen en figuren

6 Ontwikkelschema Rekenen Groep 4 Getallen de telrij Kennen en kunnen gebruiken van getallen op de getallenlijn, verband met aantallen, ordening (kleiner, groter) hoeveelheid getallen: Optellen Aftrekken Vermenigvuldigen (keersommen) Delen Inzicht in opbouw van het decimale positiestelsel bij getallen tot 1000 en (later) ook grotere getallen. Hiermee wordt bedoeld het kunnen maken van tientallen tot 1000 Twee getallen met een aantal nullen uit het hoofd bij elkaar optellen (bijvoorbeeld ) Uit het hoofd een getal van één cijfer optellen bij een getal van twee cijfers (bijvoorbeeld ) Met pen en papier twee getallen van twee cijfers bij elkaar optellen (bijvoorbeeld ). Dit optellen wordt gedaan door de cijfers onder elkaar te schrijven. Uit het hoofd een getal van één cijfer aftrekken van een getal van twee cijfers (bijvoorbeeld 21 9) Uit het hoofd een getal van één cijfer aftrekken van een getal dat eindigt op een nul (bijvoorbeeld 20 9) Met pen en papier een getal van twee cijfers aftrekken van een groter getal van twee cijfers (bijvoorbeeld 45 25). Dit aftrekken wordt gedaan door de cijfers onder elkaar te schrijven Vermenigvuldigen (keersommen) in verhaalsommen met getallen Het kunnen herkennen en opschrijven van de tekens x en = Het uit het hoofd kennen van de tafels tot en met 10 x 10 Het verdelen van voorwerpen in kleine aantallen tot 10 Het deelteken ( : ) en het somteken (=) kennen als: 30:10=3 Deelsommen met een uitkomst van 10 of minder kunnen automatiseren. De som oplossen zonder veel na te denken Meten Algemeen Lengte, Kennismaken met centimeters op een liniaal, meters, kilometers. Inhoud Gewicht Kennismaken met gewicht: gram, kilogram, ton, milligram. Geld Alle euromunten en briefjes kennen en er mee rekenen, Tijd Klok kijken: kwartieren, minuten, seconden Digitale tijd kennen Hoeveel seconden er in een minuut (60), hoeveel minuten in een uur (60), hoeveel uren in een dag (24) en dagen in een week (7) Oriënteren lokaliseren Construeren Opereren in vormen en figuren