Leerlijnen peuters en jonge kind (MET extra doelen) - versie juli Naam leerling. Rekenen Tellen en getalbegrip. Tellen en getalbegrip-stap 1

Transcriptie

1 Leerlijnen peuters en jonge kind (MET extra doelen) - versie juli 2015 Rekenen Tellen en getalbegrip Tellen en getalbegrip-stap 1 Naam leerling Zegt samen met de PM-er en andere kinderen de telrij tot en met 3 op, bijv. in de context van een telliedje Kent de begrippen meer en minder op basaal niveau (ik wil meer koekjes) Tellen en getalbegrip-stap 2 *Telt terug met behulp van 'akoestisch terugtellen' aan de hand van een aftelversje in getallengebied tot en met 3 (bijv. drie, twee, één: start) Weet binnen een context wat bedoeld wordt met bij elkaar doen, erbij doen, eraf halen en dit vertalen naar een handeling (+) *Kent het begrip hoeveel als aanduiding om een aantal te bepalen (+) Kan zeggen hoe oud hij is *Weet dat een verzameling uit één, twee, drie of meer kan bestaan (+) Tellen en getalbegrip-stap 3 Telt hardop (akoestisch tellen) Weet binnen een context wat bedoeld wordt met begrippen als niets-alles (allemaal), veel-weinig, meer-minder, evenveel, samen Kan met de vingers aangeven hoe oud hij is Tellen en getalbegrip-stap 4 *Praat over tellen, getallen en hoeveelheden in betekenisvolle situaties (+) Vergelijkt kleine hoeveelheden op het eerste gezicht op meer, minder, meeste, minste, evenveel, Herkent groepjes van twee en drie zonder te tellen Kan voorwerpen eerlijk verdelen over verschillende kinderen/bakjes of in groepjes *Haalt steeds een voorwerp/persoon eraf of telt er één bij op in bijvoorbeeld versjes (tien kleine kikkertjes) en beseft dat het er eentje meer of minder wordt (+) *Kan tot en met drie de aantallen weergeven met zijn vingers (+)

2 Tellen en getalbegrip - 1a Zegt de telrij tot 10 op Telt voorwerpen tot en met 5; synchroon * Haalt erbij en eraf van steeds een voorwerp of persoon, zoals in telversjes. eseft dat het er eentje meer of minder wordt (+) * Ontdekt dat hoeveelheden verschoven of bedekt kunnen worden zonder dat het totaal verandert (+) Praat over getallen en hoeveelheden in betekenisvolle situaties Tellen en getalbegrip - 1b Telt voorwerpen tot en met 10; synchroon Vergelijkt en ordent hoeveelheden tot tenminste 5 door het leggen van 1-1 relatie op meer, minder, evenveel, meeste, minste * Zegt in betekenisvolle contextsituaties bij aantallen tot 5 wat er gebeurt als er één bij komt of één weg gaat ( of weet wat één meer of één minder is) (+) Tellen en getalbegrip - 2a Telt door vanaf verschillende getallen in de telrij tot en met 10. Telt terug vanaf getallen tot en met * Weet wat er met nul wordt bedoeld (+) Telt resultatief tot en met 10, door bijvoorbeeld getelde objecten weg te schuiven * Lost eenvoudige splitsproblemen op onder (+) * Zegt in betekenisvolle contextsituaties bij aantallen tot 10 wat er gebeurt als er één bij komt of één weg gaat ( of weet wat één meer of één minder is) (+) * Representeert hoeveelheden tot tenminste 5 met bijvoorbeeld vingers, stippen, streepjes (+) Herkent en benoemt de volgorde van de getalsymbolen in de getallenrij tot en met tenminste 5 en kan deze ook neerleggen Hanteert rangtelwoorden als eerste, tweede, vierde, tiende Tellen en getalbegrip - 2b Zegt de telrij tot 20 op -4-0 Telt terug vanaf getallen tot en met * Kan omgaan met (de betekenis van) nul in telrijsituaties Lost eenvoudige splitsproblemen op onder 10 met behulp van concreet materiaal vanuit een context -4-0 Vergelijkt en ordent hoeveelheden tot tenminste 10 door het leggen van 1-1 relatie op meer, minder, evenveel, meeste, minste. Gebruikt de begrippen actief * Lost eenvoudige optel- en aftrekproblemen in betekenisvolle contextsituaties handelend op tot tenminste 10 * Representeert hoeveelheden tot tenminste 10 met bijvoorbeeld vingers, stippen, streepjes Herkent, benoemt en kan de volgorde van de getalsymbolen leggen in de getallenrij tot en met tenminste * Koppelt de getalsymbolen, telwoorden aan hoeveelheden tot en met tenminste

3 Tellen en getalbegrip - 2c Telt voorwerpen tot en met 20; synchroon; Telt (verkort) door vanaf verschillende getallen in de telrij tot en met 20. Kan starten met een herkende hoeveelheid (bijvoorbeeld 4); Telt terug vanaf getallen tot en met * Telt verkort tot 10 met sprongen van 2. (1,3,5; 2,4,6). 1-5 (+) * Splitst tot en met 10 met (en zonder) context 1-5 (+) * Lost optel- en aftreksituaties tot 20 op met gebruik van concreet materiaal, met betekenisvolle context 1-5 (+) Herkent en benoemt de volgorde van de getalsymbolen in de getallenrij tot en met tenminste Schrijft de getallenrij tot en met * Koppelt getalsymbolen, telwoorden aan hoeveelheden tot en met tenminste 20 met behulp van bijvoorbeeld de vijfstructuur 1-5 (+) Meten Meten-stap 1 Legt rijtjes of maakt stapels met blokken: hoger, lager, langer, korter Maakt kennis met begrippen als kopen en betalen Meten-stap 2 Oriënteert zich op eenvoudige groottebegrippen ( groot-klein, warm-koud ) Vergelijkt twee lengtes met een groot verschil op het eerste gezicht Speelt met vormen en water/zand: vormen vullen, overgieten, vol maken, leeg maken Meten-stap 3 Wijst het juiste voorwerp aan bij begrippen als groot-klein, lang-kort, hoog-laag, dik-dun Herkent situaties waarin vergelijken op inhoud voorkomt: wie heeft meer limonade, welke doos is groter? In welke vaas zit meer water? Tilt en weegt verschillende voorwerpen en vergelijkt wat zwaarder is en wat lichter is Speelt situaties na waarin kopen en betalen voorkomt (zoals winkeltje spelen) Verkent de indeling en het verloop van de dag en de namen die we voor de verschillende momenten gebruiken: ochtend, middag, avond, nacht *Maakt in betekenisvolle situaties kennis met de klok (+)

4 Meten-stap 4 Wijst binnen een context aan wat bedoeld wordt met groot-groter-grootst, klein-kleiner-kleinst, lang-langer-langst, kort-korter-kortst, hoog-hoger-hoogst, dik-dikker-dikst, dun-dunner-dunst *Kan een paar voorwerpen op basis van één eigenschap (vorm, kleur) of functie sorteren (+) *Vergelijkt op lengte en oppervlakte: wie/wat is groter of langer, welke schoen is kleiner, welke tekening of puzzel is groter, welke toren is hoger? Meet zijn eigen lengte, bijvoorbeeld met behulp van een ander, met streepjes op de muur of met één of meerdere strook/stroken (+) *Vergelijkt op inhoud: waar zit het meeste/minste in? (+) Herkent en gebruikt begrippen als vol, leeg, in, uit, veel, weinig *Onderzoekt: wat is zwaar, heel zwaar, heel licht. En leert deze begrippen herkennen (+) egrijpt in betekenisvolle context begrippen als kopen, betalen, geld, duur Kent de begrippen kort, lang, even, snel, nu, straks, vroeg, laat Meten - 1a Kent het dagritme: ochtend, middag, avond, nacht Meten - 1b * Ordent voorwerpen van kort naar lang (+) * Vergelijkt op het oog of via overgieten twee inhouden (weet daarbij waar meer of minder in past) (+) * Meet een inhoud met een betekenisvolle maat, zoals een beker of een fles (+) * Vergelijkt twee voorwerpen op gewicht. egrijpt dat gewicht niet een op een samenvalt met omvang (+) Ordent voorwerpen van kort naar lang; van licht naar zwaar en inhoud van minder naar meer * Herkent tijdsbegrippen in betekenisvolle, dagelijkse situaties: dag, nacht, vandaag, morgen (+) Meten - 2a enoemt de namen van de week in de goede volgorde. Weet welke dag het vandaag is Meten - 2b * Vergelijkt binnen een context voorwerpen indirect, zoals via een strook of een stuk touw. Meet afpassend met maateenheden zoals een voet of meetlat. * Vergelijkt inhoud via afpassen of uitscheppen met natuurlijke maten als kopje, beker, lepel. Meet een inhoud met een betekenisvolle maat zoals beker, kopje, fles of een standaardmaat zoals een litermaat. * Ordent voorwerpen op gewicht vanuit het wegen met een balans. egrijpt dat gewicht niet een op een samenvalt met omvang, lengte of grootte. * Redeneert over, lengte inhouden en gewichten in eenvoudige problemen. (waarom kan er in een lange fles toch minder water zitten dan in een kortere fles?)

5 Vergelijkt binnen een context voorwerpen indirect met materiaal, zoals een stuk touw, meetlat, beker, glas, balans Weet dat het jaar een terugkerend ritme heeft. Kent een paar namen van maanden en seizoenen * enoemt tijdsbegrippen in betekenisvolle, dagelijkse situaties en gebruikt deze correct: ochtend, middag, avond; gisteren, vroeg, laat. * Kent de functie van de klok. Leest de tijd af : als de grote wijzer op de 5 staat gaan we Meten - 2c * enoemt de hele en halve uren 1-5 (+) Meetkunde Meetkunde-stap 1 ouwt een toren van blokken Kijkt naar zichzelf in de spiegel Meetkunde-stap 2 Kan een eenvoudig bouwwerk maken met bouw- en constructiemateriaal (duplo, blokken, rails, kapla, etc.) Kijkt in de spiegel en onderzoekt wat hij kan zien Kan op platen aanwijzen wat waar te zien is *Weet waar voorwerpen hun vaste plaats hebben (+) Kan voorwerpen in de ruime met de ogen open aanwijzen Meetkunde-stap 3 *Speelt met vouwblaadjes (+) Herkent de basiskleuren rood, blauw, groen en geel Speelt met kralen en mozaïek Leert meetkundige begrippen kennen in relatie tot zijn eigen lichaam, zoals voor, achter, naast, in, op, boven, onder, dichtbij, ver Kan voorwerpen in de ruimte met ogen dicht aanwijzen Meetkunde-stap 4 Luistert naar en denkt na over meetkundige begrippen als: voor, achter, naast, in, op, boven, onder, dichtbij, ver (bijvoorbeeld in voorleesverhalen en prentenboeken)

6 Luistert naar en denkt na over meetkundige begrippen in relatie tot zichzelf en ten opzichte van zichzelf (het eigen lichaam) Kent de basiskleuren rood, blauw, groen en geel *Praat over concrete voorwerpen en situaties die niet direct zichtbaar zijn (+) *Vouwt met vouwblaadjes (+) Weet waar iets zich bevind ten opzichte van het eigen lichaam ( voor, achter, naast, in, op, boven, onder, dichtbij, ver ) * Herkent basisvormen als driehoek, cirkel en vierkant (+) Meetkunde - 1a Kent de basiskleuren rood, blauw, groen, geel Herkent basisvormen als driehoek, rondjes (cirkels) en vierkant Meetkunde - 1b enoemt waar iets zich bevindt door middel van voor, achter, naast, in, op, boven, onder, dichtbij, ver * Doet ervaring op met eenvoudige plattegronden (+) * ouwt iets eenvoudigs na met blokjes (+) * Kent de kleuren rood, blauw, groen, geel, zwart, wit (+) * Vouwt met vouwblaadjes: schuine vouw, recht kruis, schuin kruis en vouwpatroon dat zestien vierkantjes oplevert (+) * enoemt de vormen driehoek, vierkant, cirkel, rechthoek (+) * Groepeert op basis van één kenmerk, bijvoorbeeld kleur of vorm (+) * Maakt eenvoudige meetkundige patronen na (+) Meetkunde - 2a Kent de kleuren rood, blauw, groen, geel, zwart, wit, oranje, paars, roze en grijs enoemt de vormen driehoek, vierkant, cirkel, rechthoek, bol en kubus Gebruikt actief de begrippen voor, achter, naast, in, op, boven, onder, dichtbij en ver Meetkunde - 2b * Leest eenvoudige plattegronden * ouwt een constructie op basis van (mondelinge)aanwijzingen of een stappenplan/ handleiding * Kent de kleuren rood, blauw, groen, geel, zwart, wit, oranje, paars, roze en grijs * Maakt bij vouwen voorwerpen als een huis, etc. Maakt daarbij gebruik van een voorgemaakt stappenplan

7 * Redeneert over eenvoudige meetkundige problemen rond construeren * enoemt de vormen driehoek, vierkant, cirkel, rechthoek, bol en kubus * Sorteert op basis van twee kenmerken, bijvoorbeeld kleur en vorm. * Voert eenvoudige opdrachten uit met een spiegeltje, bv iets laten zien in de spiegel, figuren verdubbelen * Maakt meetkundige patronen na. Ontdekt regelmaat in patronen en zet de regelmaat voort. Ontwikkelt een patroon waar een regelmaat in zit * Redeneert over eenvoudige meetkundige problemen met vormen en figuren Herkent begrippen als links, rechts, tegenover en tussen Redeneert over eenvoudige meetkundige problemen rond oriënteren en lokaliseren