spiekboek De beste basis voor het rekenen

Transcriptie

1 spiekboek rekenen plus spiekboek De beste basis voor het rekenen groep

2 3 COLOFON DiKiBO presenteert het spiekboek complete reken-zakboek rekenen voor groep voor 5 groep 5 & 6 3 Auteur: DiKiBO behandelt Nicolette de op Boer iedere kaart een bepaald soort som en Vanderwel B.V. geeft er uitleg over via voorbeeldsommen, schema s en stappenplannen. info@nicolettedeboer.com DiKiBO werkt met kleuren, symbolen en figuren zodat je de stof makkelijker kunt begrijpen en onthouden. Navigeren: naar vorige pag. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, Auteur: Nicolette de Boer naar inhoudsopgave opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige Vanderwel vorm of B.V. op enige naar volgende pagina wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande nicolette@dikibo.nl schriftelijke toestemming van de auteur LEERHULP TIP 2

3 5 5 INHOUDSOPGAVE tafels keersommen stappenplan rekenen delen stappenplan verhaalsommen optellen tabblad optellen en aftrekken aftrekken optellen getallen optellen onder elkaar het aftrekken metriek stelsel tijdaftrekken onder elkaar geld tabblad keer- en deelsommen keersommen deelsommen de tafels de deeltafels Als je op het onderwerp klikt, ga je naar de sub-onderwerpen TIP 3

4 5 5 INHOUDSOPGAVE tafels 7 12 stappenplan honderdveld rekenen stappenplan tafelkaart verhaalsommen tabblad keertafels optellen en en deeltafels aftrekken van keersommen optellen delen optellen onder elkaar optellen aftrekken aftrekken onder elkaar getallen tabblad keer- en deelsommen het keersommen metriek stelsel tijddeelsommen naar toe geld de tafels de deeltafels Als je op het sub-onderwerp klikt ga je daar direct TIP LEERHULP 4

5 5 INHOUDSOPGAVE tafels keersommen stappenplan rekenen 8 24 stappenplan verwisselen verhaalsommen tabblad dubbelen optellen en halveren en aftrekken optellen splitsen optellen keersommen onder elkaar met nullen vereenvoudigen aftrekken keersommen onder elkaar aftrekken keersommen onder met elkaar ombouwen delen tabblad keer- en deelsommen optellen keersommen aftrekken deelsommen getallen de tafels het de metriek deeltafels stelsel tijd geld LEERHULP 5

6 5 5 INHOUDSOPGAVE tafels keersommen stappenplan rekenen delen stappenplan verhaalsommen tabblad deelsommen optellen en splitsen aftrekken optellen deelsommen met nullen optellen deelsommen onder elkaar met rest optellen aftrekken aftrekken onder elkaar getallen tabblad keer- en deelsommen het keersommen metriek stelsel tijddeelsommen geld de tafels de deeltafels LEERHULP 6

7 5 INHOUDSOPGAVE tafels keersommen stappenplan rekenen delen stappenplan verhaalsommen optellen tabblad optellen en aftrekken optellen plus en keer met verwisselen optellen optellen onder met elkaar een rond getal aftrekken ronde getallen aftrekken optellen onder met elkaar rijgen tabblad optellen keer- met en deelsommen splitsen keersommen een simpele som maken aftrekken deelsommen getallen de tafels het de metriek deeltafels stelsel tijd geld LEERHULP 7

8 5 INHOUDSOPGAVE tafels keersommen stappenplan rekenen delen stappenplan verhaalsommen optellen tabblad optellen en aftrekken aftrekken optellen optellen een onder simpele elkaar som maken aftrekken aftrekken met een rond getal aftrekken aftrekken onder met elkaar aanvullen tabblad aftrekken keer- en met deelsommen ronde getallen keersommen aftrekken met rijgen deelsommen aftrekken met splitsen getallen de tafels het de metriek deeltafels stelsel tijd geld LEERHULP 8

9 5 5 INHOUDSOPGAVE tafels keersommen stappenplan rekenen delen stappenplan verhaalsommen optellen tabblad optellen en aftrekken aftrekken optellen getallen optellen onder elkaar aftrekken getallenlijnen aftrekken plaats-waarde onder elkaar schema tabblad grote keer- getallen en deelsommen het keersommen metriek stelsel tijddeelsommen geld de tafels de deeltafels LEERHULP 9

10 5 5 INHOUDSOPGAVE tafels keersommen stappenplan rekenen delen stappenplan verhaalsommen optellen tabblad optellen en aftrekken aftrekken optellen getallen optellen onder elkaar het aftrekken metriek stelsel aftrekken lengtematen onder elkaar tabblad inhoudsmaten keer- deelsommen keersommen gewichten tijddeelsommen geld de tafels de deeltafels 10

11 5 5 INHOUDSOPGAVE tafels keersommen stappenplan rekenen delen stappenplan verhaalsommen optellen tabblad optellen en aftrekken aftrekken optellen getallen optellen onder elkaar het aftrekken metriek stelsel tijdaftrekken onder elkaar tabblad klok keer- kijken deelsommen keersommen klok kijken digitaal deelsommen dag en nacht de tafels tijd eenheden de deeltafels dagen van de week de maanden van het jaar 66 datum 67 seizoenen geld LEERHULP 11

12 d elen honderdveld en hal eren ik maak de som makkelijk aan 32 de ene kant 35het 36 dubbele aan 42 de andere kant de helft x 6 = 10 x 3 = van 5 neem ik van 6 neem ik het dubbele de helft 12

13 ta el an,, en X

14 alle ta el X

15 e tafels van 1 x 2 = 2 2 : 2 = 1 2 x 2 = 4 4 : 2 = 2 3 x 2 = 6 6 : 2 = 3 4 x 2 = 8 8 : 2 = 4 5 x 2 = : 2 = 5 6 x 2 = : 2 = 6 7 x 2 = : 2 = 7 8 x 2 = : 2 = 8 9 x 2 = : 2 = 9 10 x 2 = : 2 = 10 15

16 e tafels van 1 x 3 = 3 3 : 3 = 1 2 x 3 = 6 6 : 3 = 2 3 x 3 = 9 9 : 3 = 3 4 x 3 = : 3 = 4 5 x 3 = : 3 = 5 6 x 3 = : 3 = 6 7 x 3 = : 3 = 7 8 x 3 = : 3 = 8 9 x 3 = : 3 = 9 10 x 3 = : 3 = 10 16

17 e tafels van 1 x 4 = 4 4 : 4 = 1 2 x 4 = 8 8 : 4 = 2 3 x 4 = : 4 = 3 4 x 4 = : 4 = 4 5 x 4 = : 4 = 5 6 x 4 = : 4 = 6 7 x 4 = : 4 = 7 8 x 4 = : 4 = 8 9 x 4 = : 4 = 9 10 x 4 = : 4 = 10 17

18 e tafels van 1 x 5 = 5 5 : 5 = 1 2 x 5 = : 5 = 2 3 x 5 = : 5 = 3 4 x 5 = : 5 = 4 5 x 5 = : 5 = 5 6 x 5 = : 5 = 6 7 x 5 = : 5 = 7 8 x 5 = : 5 = 8 9 x 5 = : 5 = 9 10 x 5 = : 5 =

19 e tafels van 6 1 x 6 = 6 6 : 6 = 1 2 x 6 = : 6 = 2 3 x 6 = : 6 = 3 4 x 6 = : 6 = 4 5 x 6 = : 6 = 5 6 x 6 = : 6 = 6 7 x 6 = : 6 = 7 8 x 6 = : 6 = 8 9 x 6 = : 6 = 9 10 x 6 = : 6 =

22 e tafel van 9 1 x 9 = 9 9 : 9 = 1 2 x 9 = : 9 = 2 3 x 9 = : 9 = 3 4 x 9 = : 9 = 4 5 x 9 = : 9 = 5 6 x 9 = : 9 = 6 7 x 9 = : 9 = 7 8 x 9 = : 9 = 8 9 x 9 = : 9 = 9 10 x 9 = : 9 =

23 e tafels van 1 1 x 10 = : 10 = 1 2 x 10 = : 10 = 2 3 x 10 = : 10 = 3 4 x 10 = : 10 = 4 5 x 10 = : 10 = 5 6 x 10 = : 10 = 6 7 x 10 = : 10 = 7 8 x 10 = : 10 = 8 9 x 10 = : 10 = 9 10 x 10 = : 10 =

24 d elen keersommen en hal eren verwisselen ik 2 x maak 6 = 12 de som makkelijk 6 x 2 = 12 aan de ene kant het dubbele aan 4 x 8 de = andere 32 kant de helft 8 x 4 = 32 5 x 59 = 45 x 6 = 10 x 3 = 30 9 x 5 = 45 van 5 neem ik het dubbele van 6 neem ik de helft de omgekeerde som rekent beter het antwoord is hetzelfde! 24

25 d elen keersommen en hal eren dubbelen en halveren ik maak de som makkelijk aan de ene kant het dubbele aan de andere kant de helft 5 x 6 = 10 x 3 = 30 van 5 neem ik van 6 neem ik het dubbele de helft 25

26 d elen keersommen en hal eren splitsen ik ik maak maak de de som som eenvoudiger makkelijk door hem te splitsen in een aantal makkelijker sommen aan de ene kant het dubbele aan 5 x 238 de andere = kant de helft 5 x 200 = x 5 30 = x = 10 x 3 = 30 van 5 x 5 neem 8 = ik van 406 neem ik het dubbele de helft =

27 d elen keersommen en hal eren met nullen vereenvoudigen ik ik maak maak een de som simpele makkelijk som door alle nullen weg te laten 30 aan x 60 de = ene kant het dubbele 30 x 60 = aan de andere kant de helft 3 x 6 = x 60 = x 50 = 400 x 50 = 4 x 5 = 20 van 5 neem ik van 6 neem ik 400 x 50 = het dubbele de helft 5 x 6 = 10 x 3 = 30 let op! alle weggelaten nullen komen in het antwoord terug! 27

28 d elen keersommen en hal eren met nullen Ik ik tel maak alle de nullen som en makkelijk plaats deze bij het antwoord aan de ene kant het dubbele 10 x 4 = 40 aan de andere kant de helft 100 x 4 = x 4 = x 6 = 10 x 3 = x 4 = van 5 neem ik van 6 neem ik het dubbele de helft 100 x 400 =

29 HOE? ee s en n e el aa 1. ik schrijf 1. het ik grootste schrijf het getal grootste bovengetal boven26 3 x 2. ik schrijf 2. het ik kleinste schrijf het getal kleinste eronder getal eronder 3 x 6 is ik zet de 3. cijfers ik zet precies de cijfers onder precies elkaar onder elkaar 8 opschrijven 1 onthouden 3 x 2 is 6 4. ik vermenigvuldig 4. ik vermenigvuldig het onderste het getal onderste getal erbij 1 is 7 met het bovenste met het getal bovenste getal ik werk van 5. ik rechts werk naar van rechts links naar links 3 x bij 10 of hoger 6. bij 10 ga of ik hoger onthouden ga ik onthouden HOE? 29 16

30 ee s en et en HOE? 6 x 15 = 3 x 30 = 90 : 2 x 2 1. ik neem van het ene getal het dubbele x 2 zo krijg ik een mooi rond getal dat rekent beter 2. ik neem de helft van het andere getal : 2 3. en reken de nieuwe som uit ombouwen is handig bij getallen die eindigen op 0 of op

31 HOE? elen et s l tsen 72 : 6 = 1. ik kijk naar 10 x 6 = kan ik splitsen in 60 en : 6 = : 6 = = : 6 =

32 eels en et n llen aan beide kanten van het : teken verdwijnen evenveel nullen dit heet wegstrepen 80 : 10 = : 100 = : = : = 9 O : =

33 eels en et est 31 : 9 = 31 : 9 = 3 rest 4 27 : 4 = 3 x 9 = 27 dat is 4 minder dan 31 4 x 9 = 36 dat is 5 meer dan 31 6 x 4 = 24 dat is 3 minder dan : 4 = 6 rest 3 7 x 4 = 28 dat is 1 meer dan 27 ik kies de keersom die het meest dicht onder het getal van de deelsom ligt 33

34 l s en ee et ve sselen = = = = x 3 = 21 3 x 7 = x 4 = 60 4 x 15 = 60 de omgekeerde som rekent beter het antwoord blijft hetzelfde 34 1

35 tellen et een n etal ik maak een tiental 5 / \ = = = 12 \ / 10 7 / \ = = = 63 \ /

36 tellen et een n etal ombouwen een getal met nullen HOE? = = = = = = als ik aan de ene kant van het + teken iets erbij doe dan haal ik dat aan de andere kant eraf 36 23

37 n e etallen rekenen met een rond getal een getal met nullen getallen met nullen rekenen beter ieder getal ligt tussen ronde getallen in van ieder getal kan ik snel een rond getal maken dit zijn ronde getallen een nul is rond 37 24

38 tellen et en = 83 / \ 20 7 / \ = = \ / = \ / = 83 het eerste getal blijft heel het tweede knip ik in handige stukken deze stukken rijg ik aan het eerste getal

39 tellen et s l tsen = = = = = =

40 tellen ik maak een simpele som die eigenlijk hetzelfde is en reken deze uit = = 14 dus = = = 12 dus = 1200 aan allebei de kanten van het + teken evenveel nullen weghalen 0 weg dan 0 achter het antwoord 00 weg dan 00 achter het antwoord

41 aft e en ik maak een simpele som die eigenlijk hetzelfde is en reken deze uit = 8-6 = = = 9-5 = = 400 aan allebei de kanten van het - teken evenveel nullen weghalen 0 weg dan 0 achter het antwoord 00 weg dan 00 achter het antwoord

42 aft e en et een n etal ombouwen een getal met een nullen 9-4 = 10-5 = = = = = aan beide kanten van het minteken doe ik hetzelfde 42 29

43 d elen aftrekken en met hal eren aanvullen HOE? = 260 ik grootste maak getal de som kleinste makkelijk getal ik maak van de minsom een plussom ik zet het kleinste getal op de getallenlijn ik vul aan totdat ik bij het grootste getal ben het verschil tussen de 2 getallen is het antwoord aan de ene kant het dubbele aan de andere kant de helft x 6 = 10 x 3 = 30 getallenlijn van 5380 neem 400 ik van 6 neem ik het dubbele de helft ik heb sprongen gemaakt van = =

44 d elen aftrekken en met hal eren ronde getallen ik maak een rond getal een getal met nullen ik maak de som makkelijk 9-4 = 10-5 = 5 aan +1 +1de ene kant het dubbele aan de andere kant de helft = = = = x 6 = 10 x 3 = 30 van 5 neem ik van 6 neem ik aan beide kanten van het minteken doe het dubbele ik hetzelfde! de helft 44

45 d elen aftrekken en met hal eren rijgen ik maak de som makkelijk = = aan de ene kant het dubbele aan de andere kant de 20 helft = = = = = x 6 = 10 x 3 = 30 van 5 neem ik van 6 neem ik het eerste getal blijft heel het tweede dubbele knip ik de in helft handige stukken ik trek de stukken van het eerste getal af 45

46 d elen aftrekken en met hal eren splitsen ik maak de som makkelijk 1. ik splits de getallen in honderdtallen tientallen eenheden aan de ene kant het dubbele aan de andere kant de helft 2. ik trek de honderdtallen van elkaar af ik trek de tientallen van elkaar af ik trek de eenheden van elkaar af 5 x 6 = 10 x 3 = wat overblijft tel ik bij elkaar op dat is het van antwoord 5 neem ik van 6 neem ik het dubbele de helft ik kan alleen aftrekken met aftrekken als ik bij de honderdtallen tientallen en eenheden niet tekort kom = = = = =

47 etallenl nen 0 2,5 5 7, , , ,

48 etallenl nen Duizendtallen Tienduizendtallen steeds een 0 erbij Honderdduizendtallen

49 laats aa e s e a HD TD D. H T E Eenheden = 8 7 Tientallen = 70 6 Honderdtallen = Duizendtallen = TienDuizendtallen = HonderdDuizendtal = honderd vijfenveertig duizend zeshonderd achtenzeventig

50 laats aa e s e a HD TD D. H T E E dit is de plaats van de Eenheden T Tientallen H Honderdtallen D Duizendtallen TD TienDuizendtallen HD HonderdDuizendtallen de plaats van het cijfer geeft aan hoeveel het cijfer waard is

51 laats aa e s e a HD TD D. H T E de punt komt na het Duizendtal en voor het Honderdtal op de plaats van de punt zeg ik duizend 51 39

52 te etallen HD TD D. H T E op de plaats van de punt zeg ik duizend honderd vijfenveertig duizend honderd vijfenveertig duizend driehonderd eenentwintig

53 te etallen naam getal aantal nullen tien 10 1 honderd duizend tienduizend honderdduizend miljoen miljard

54 d elen het metriek en stelsel hal eren lengtematen ik maak de som lengte makkelijk naam aan de ene kant het dubbele aan de andere kant de helft 5 x 6 = 10 x 3 = 30 van 5 neem ik van 6 neem ik het dubbele de helft 1 km kilometer = 1000 m 1 m meter = 1100 cm 1 cm centimeter = 1110 mm 1 mm millimeter = 1111 mm 1 duimstok = 1m = 100 cm 1 cm = 10 mm 54

55 d elen het metriek en stelsel hal eren inhoudsmaten 1 pak melk = 1 l ik maak de som inhoud makkelijk naam aan de ene kant het dubbele aan de andere kant de helft 5 x 6 = 10 x 3 = 30 van 5 neem ik het dubbele 1 l liter = 10 dl 1 dl deciliter = 10 cl 1 cl centiliter = 10 ml 1 ml milliliter = 1 ml 1 kopje thee = 1 dl van 6 neem ik de helft 1 eetlepel = 1 cl 1 theelepel = 5 ml 55

56 d elen het metriek en stelsel hal eren gewichten 1 pak melk = 1 kg ik maak de som makkelijk aan de ene kant het dubbele aan de andere kant de helft 5 x 6 = 10 x 3 = 30 van 5 neem ik het dubbele gewicht van 6 neem ik de helft naam 1 kg kilogram = 1000 gr 1 gr gram = 1000 mg 1 mg milligram = 1 mg 1 theelepel = 1 gr 1 snufje zout = 1 mg 56

57 l en - heel, half, kwart heel kwart voor half kwart over 57 42

58 l en - digitaal voor 12 uur na 12 uur :

59 tale t handige voorbeelden uur is 1 uur s middags = uur is 10 over 2 s middags = uur is kwart over 4 s middags = uur is 9 over 6 s avonds = uur is 5 over 8 s avonds = uur is 18 over 11 s avonds = 11 het verschil is steeds

60 e stre e dag en nacht 1 dag bestaat uit: vóór ik ga vermenigvuldigen ga ik wegstrepen ochtend van 6 uur in de ochtend tot 12 uur in de middag wegstrepen = ik deel teller en noemer door hetzelfde opstaan getal 4 : 4 = 1 7 x 4 7 x 4 7 x x 9 8 x 9 2 x 9 18 middag van 12 uur in de middag 8 tot : 4 = 26 uur in de avond teller en noemer deel ik door 4 zo wordt de keersom kleiner dat rekent beter avond van 6 uur in de avond naar bed tot 12 uur in de nacht nacht van 12 uur in de nacht tot 6 uur in de ochtend L E E R H U L 60 2

61 t - eenheden 1 seconde duurt 1 tel 1 minuut 60 seconden 1 kwartier 15 minuten 900 seconden 15 x 60 1 half uur 2 kwartier 30 minuten seconden 30 x 60 1 uur 4 kwartier 60 minuten seconden 60 x

62 t - eenheden 1 dag 12 uur 1 nacht 12 uur 1 etmaal 24 uur 1 week 7 dagen 1 maand 4 weken 30 of 31 dagen 1 jaar 12 maanden 52 weken 365 dagen 1 eeuw 100 jaar

63 de da en an de ee 1 week heeft 7 dagen maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag weekend 63 1

64 e aan en van et aa de maand aantal dagen januari 31 februari 28 maart 31 april 30 februari heeft in een mei 31 schrikkeljaar 29 dagen! juni 30 juli 31 augustus 31 september 30 oktober 31 november 30 december

65 e stre e de maanden van het jaar vóór ik ga vermenigvuldigen ga ik wegstrepen wegstrepen = ik deel M teller en noemer door O hetzelfde D N getal J F A M J J A S 4 : 4 = 1 7 x 4 7 x 4 7 x x 9 8 x 9 2 x : 4 = 2 teller en noemer deel ik door 4 zo wordt de keersom kleiner dat rekent beter op de knokkel 31 dagen tussen de knokkels 30 dagen LEERHU 65 2

66 dat datum dag maand jaar 5 juni 2009 hoera, ik ben jarig op deze datum 66

67 1 jaar heeft 4 seizoenen: lente zomer herfst winter 20 maart Tot 21 juni 21 juni tot 23 september 23 september tot 21 december 21 december tot 20 maart L E E R H U L P. N L 67

68 d elen geld - euro en munten hal eren afbeelding naam munt hoeveel munten in 1 euro ik maak de som makkelijk euro 1 aan de ene kant het dubbele aan de andere kant de helft 50 eurocent 2 2 x 50 = 100 eurocent = 1 euro 20 eurocent 5 5 x 20 = 100 eurocent = 1 euro 5 x 6 = 10 x 3 = 30 van 5 neem ik van 6 neem ik het dubbele 10 eurocent de helft x 10 = 100 eurocent = 1 euro 68

69 d elen geld - euro en munten hal eren afbeelding naam munt hoeveel munten in 1 euro ik maak de som makkelijk euro 1 aan de ene kant het dubbele aan de andere kant de helft 5 eurocent x 5 = 100 eurocent = 1 euro 2 eurocent x 2 = 100 eurocent = 1 euro 5 x 6 = 10 x 3 = 30 van 5 neem ik van 6 neem ik het dubbele 1 eurocent de helft x 1 = 100 eurocent = 1 euro 69

70 d elen geld - euro en biljetten hal eren ik maak de som makkelijk aan de ene kant het dubbele aan de andere kant de helft 5 20 euro x 6 = 10 x 3 = 30 van 5 neem ik het dubbele 5 euro 10 euro 50 euro van 6 neem ik de helft 100 euro 200 euro 500 euro 70

71 DiKiBO spiekboekjes op Werkwoordspelling deel 1-2 Rekenen groep 3 Rekenen groep 4 Rekenen groep 5 Rekenen groep 6 Rekenen groep 7 Rekenen groep 8 Het Metriek Stelsel Het Breukenboekje Het Tafelboekje Nicolette de Boer Vanderwel B.V. nicolette@dikibo.nl