Schoon, heel en werkzaam?

Transcriptie

1 Schoon, heel en werkzaam? Wetenschap, beleid en lessen voor wijkveiligheid Vasco Lub / EUR

2 Inhoud 1. Uitkomsten studie Schoon, heel en werkzaam? 2. Het belang van kennis gedreven beleid (Exante evaluatie) 3. Beleidsimplicaties voor gebiedsgericht werken en bewonersinzet

3 Leefbaarheidsbeleid fysiek en repressief

4 Ook veel sociale interventies

5 Maar - Weinig bekend over effectiviteit - Moeilijk te evalueren - Slagingskans hangt af van geldigheid onderliggende assumpties (interventietheorie)

6 Dus: Hoe plausibel zijn geïmpliceerde causale mechanismen (interventietheorieën) van sociale interventies op het terrein van buurtleefbaarheid, gegeven beschikbare wetenschappelijke kennis?

7 Stappen in het onderzoek 1. Inventarisatie leefbaarheidsinterventies 2. Reconstructie interventietheorieën 3. Verzamelen wetenschappelijke literatuur (ca. 300 referenties) 4. Beoordeling interventietheorieën 5. Inzichten vertalen naar beleidsimplicaties en onderzoek

8 Vijf thema s 1. Stimuleren van bewonerscontacten 2. Burgerbestuur en buurttoezicht 3. Inzet van straatcoaches 4. Gedragscodeprojecten 5. Wijksport

9 Bewonerscontacten

10 Interventietheorie Bewonerscontacten Stimuleren van bewonerscontact Bekendheid en vertrouwen nemen toe Meer sociale controle Leefbaarheid verbetert

11 Belangrijkste uitkomsten Meer sociale contacten leiden niet per se tot veilige wijk Sociale cohesie eerder gevolg van veilige leefomgeving dan oorzaak ervan Versterken sociale netwerken geen voorwaarde voor bewonersactivisme Individuele kenmerken en professionele ruggensteun veel bepalender voor sociale controle c.q. inzet leefomgeving

12 Burgerbestuur en buurttoezicht

13 Belangrijkste uitkomsten Impact burgerinspraak op buurtleefbaarheid beperkt Botsende logica s burgerpanels en instanties Wijkbewoners geen vanzelfsprekende ogen en oren van de straat Relatief sterk bewijs dat buurtwachten leefbaarheid verbeteren

14 Straatcoaches

15 Belangrijkste uitkomsten Uit cijfers blijkt geen aantoonbare afname (jeugd)overlast en aangiften door coaches Resultaten te gemengd en overlastmeldingen en aangiftecijfers te overeenkomstig met natuurlijke trends en referentiegebieden Soms zelfs toename van overlast Coachende benadering blijft blinde vlek

16 Gedragscodeprojecten

17 Belangrijkste uitkomsten Bereikt vooral bewoners die zich aangetrokken voelen tot specifiek soort sociale normering ( Wij groeten elkaar! ) Buurt of straat vormt nauwelijks collectief waarin effectief groepsnormen kunnen worden afgesproken Gedrag dat wordt ervaren als onbeschaafd niet dezelfde betekenis voor verschillende groepen

18 Wijksport

19 Interventietheorie Wijksport Risicojongeren worden betrokken bij sport Jongeren gaan zich beter gedragen in de buurt Omgangsvormen verbeteren, conflicten de-escaleren Leefbaarheid verbetert

20 Belangrijkste uitkomsten Sport veel minder grote invloed op gedrag dan veelal aangenomen Evt. sociaal effect treedt pas op als sport in pedagogisch jasje wordt gestoken Vechtsport heeft eerder bevorderend dan regulerend effect op agressiviteit Wijksport draagt niet bij aan ontmoetingskansen en heeft doorgaans negatief effect op leefbaarheid

21

22 Het belang van kennisgedreven beleid Ex-ante evaluatie is toe aan herwaardering: Inzicht in werkzaamheid zónder real life evaluatie Nuttig alternatief voor moeilijk meetbare maatregelen Beleidskeuzes kunnen vooraf gefundeerd worden op wetenschappelijke kennis (kostenbesparing) Focus op werkzame principes i.p.v. interventies Ergo: niet direct in metingsreflex schieten, maar eerst bezoek brengen aan bibliotheek

23 Voorbehouden: Toepasbaarheid van vergaarde inzichten (kennisparadox) Eigen opvattingen betrokkenen / belanghebbenden Politieke realiteiten stellen grenzen Wetenschap niet de enige legitimatiebron van beleid

24 SCP uitkomsten (evaluatie krachtwijkenbeleid) Geen gunstige effecten gevonden op leefbaarheid en veiligheid Wel sprake van ongunstig effect op de actieve inzet bewoners aandachtswijken Bewonerstevredenheid woonomgeving ontwikkelde zich al gunstig voor start krachtwijkenbeleid Sinds 2006 veiligheidsperceptie weer verslechterd

25 Beleidsimplicaties (1) Versterk organiserend vermogen wijken (geen contacten maar competenties) Actief burgerschap volgt goed functionerende overheid, niet omgekeerd (zie ook SCP!) Voorkom veralgemenisering van wijksport Ga voorbij aan symboliek en beleidsmodes

26 Beleidsimplicaties (2) Weten wat werkt betekenisloos als bedrijfsvoering daar niet op wordt aangepast Bewonersinzet waar het kan, professionele inzet waar het moet Mandatering frontliniewerk cruciaal Egalitaire bestuurscultuur en gebrek aan beslissingsbevoegdheid achilleshiel bij gebiedsgerichte aanpak

27 Tot slot: Hanteer een realistisch ambitieniveau!