RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK BIJ STEDELIJK DALTON LYCEUM, LOCATIE KAPTEYNWEG AFDELING MAVO EN HAVO

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK BIJ STEDELIJK DALTON LYCEUM, LOCATIE KAPTEYNWEG AFDELING MAVO EN HAVO Plaats: Dordrecht BRIN-nummer: 24PY Onderzoek uitgevoerd op: 16 september 2010 Conceptrapport verzonden op: 1 oktober 2010 Rapport vastgesteld te Breda op: 18 november 2010 Reproductie van het rapport zonder toestemming van de inspectie of de school/instelling vindt niet plaats anders dan in zijn volledige vorm.

2 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 16 september 2010 een onderzoek uitgevoerd op Stedelijk Dalton Lyceum, locatie Kapteynweg afdeling mavo en havo om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdelingen en over de naleving van wet- en regelgeving. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. De inspectie heeft voor Stedelijk Dalton Lyceum, locatie Kapteynweg, afdeling mavo en havo een risicoanalyse uitgevoerd. Uit deze analyse kwam naar voren dat de opbrengsten van deze afdelingen onvoldoende zijn. Op 28 mei 2010 heeft de inspectie de uitkomsten van deze risicoanalyse met het bevoegd gezag besproken. Naar aanleiding van dit gesprek is besloten een onderzoek uit te voeren om de kwaliteit van het onderwijs te beoordelen. In dit onderzoek wordt tevens nagegaan of de school aan enkele wettelijke voorschriften voldoet. Toezichthistorie Stedelijk Dalton Lyceum, locatie Kapteynweg is in 2003 ontstaan uit een fusie tussen Titus Brandsma College en Stedelijk Dalton Lyceum. Na deze fusie verloor de locatie Kapteynweg (voormalig Titus Brandsma College) de vwo-afdeling. De havo-afdeling van Stedelijk Dalton Lyceum werd op zowel de locatie Overkampweg (havo/vwo) als de locatie Kapteynweg (mavo/havo) vormgegeven. Dit had tot gevolg dat het havo-potentieel vooral koos voor de locatie Overkampweg waardoor op de locatie Kapteynweg: het aantal leerlingen sterk daalde; de leerlingenpopulatie sterk veranderde; het personeelsbestand sterk inkromp. Dit heeft geleid tot een terugval in de onderwijsopbrengsten. De oorzaak hiervan lag volgens de school in de samenstelling van de leerlingpopulatie (die voor een belangrijk deel afkomstig was uit achterstandswijken) en een docententeam dat de accent legde op het geven van kansen om zo leerlingen op een zo hoog mogelijk niveau te laten slagen. Het reorganisatiebesluit van 2006 waarbij de locatie Kapteynweg als enige school binnen Stedelijk Dalton Lyceum de havo-afsluiting kreeg en de onderwijskundige maatregelen die vanaf 2008 werden geïmplementeerd om de onderwijskwaliteit te versterken, hebben inmiddels weer geleid tot een sterke groei van de school en verbetering van de resultaten. De inspectie heeft de school in februari 2009 bezocht in het kader van een onderzoek onderwijsverslag. Daarbij werd vastgesteld dat de kwaliteit van het onderwijsproces op deze school toen op orde was. Onderzoeksopzet De Inspectie van het Onderwijs heeft de opbrengsten beoordeeld op basis van de beschikbare opbrengstenkaarten 2008, 2009 en Bij dit onderzoek heeft de inspectie zich bij haar oordelen mede gebaseerd op de resultaten van het onderzoek onderwijsverslag (februari 2009) en het visitatieverslag van de Nederlandse Dalton Vereniging (juni 2009). Er is bij dit onderzoek een oordeel uitgesproken over: de indicatoren van het aspect kwaliteitszorg; Pagina 2 van 8

3 de normindicatoren uit het waarderingskader van de inspectie van het onderwijs; de indicatoren betreffende de opbrengsten van de mavo en havo-afdeling; het aspect wet- en regelgeving. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn zoals: - schoolgids en schoolplan; - analyse fluctuaties onderwijsopbrengsten SDL Kapteynweg; - analyse van de examencijfers 2010 van de afdelingen mavo en havo; - speerpunten, het activiteitenplan locatie Kapteynweg ; - overzicht toetsinstrumenten; - overzicht geprogrammeerde onderwijstijd; - zorgnota van het Stedelijk Dalton Lyceum; - visitatieverslag van de Nederlandse Dalton Vereniging; - protocol toetsbeleid locatie kapteynweg; - notitie Burgerschap en integratie op SDL locatie Kapteynweg. Gesprekken over de kwaliteit van het onderwijs en de kwaliteitszorg met de directie, leraren, leerlingen en zorgfunctionarissen. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met het bevoegd gezag en de leden van de schoolleiding. Daarbij is door de inspectie mondeling teruggekoppeld over de geringe differentiatie in de lessen. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek gebaseerd op het Toezichtkader Voortgezet Onderwijs Daarnaast is gebruik gemaakt van aanvullende normeringen die opgenomen zijn in de volgende notitie: Beslisschema aangepast arrangement VO van september In het jaarwerkplan verantwoordt de inspectie welke wettelijke aspecten zijn onderzocht. Al deze documenten zijn te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 zijn de bevindingen uit het onderzoek op het gebied van de onderwijskwaliteit en de wettelijke voorschriften weergegeven. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin tekortkomingen worden toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. Pagina 3 van 8

4 2. BEVINDINGEN Stedelijk Dalton Lyceum Dordrecht, locatie Kapteynweg 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. De inspectie heeft daarnaast onderzocht of wordt voldaan aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Bij wet- en regelgeving is in de waardering tot uitdrukking gebracht of de school wel (ja) of niet (nee) voldoet aan de genoemde wettelijke vereisten. Resultaten 1.1 * De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht. 1.2 * De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vmbo-g/t. 1.3 * De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding havo. 1.4 * De leerlingen van de opleiding vmbo-g/t behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht. 1.5 * De leerlingen van de opleiding havo behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht. 1.6 * Bij de opleiding vmbo-g/t zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. 1.7 * Bij de opleiding havo zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. 5 Leerstofaanbod 2.1 * De aangeboden leerinhouden in de onderbouw voldoen aan de wettelijke vereisten. 2.2 * De aangeboden leerinhouden in de bovenbouw zijn dekkend voor de examenprogramma s. 2.3 * De school met een substantieel percentage taalzwakke leerlingen heeft bij alle vakken een aanbod aan leerinhouden dat past bij de talige onderwijsbehoeften van deze leerlingen. Pagina 4 van 8

5 Schoolklimaat 4.4 * De school heeft inzicht in de veiligheidsbeleving van leerlingen en personeel en in de incidenten die zich op het gebied van sociale veiligheid op de school voordoen. 4.7 * Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. 4.8 * De mentoren stimuleren het welbevinden en de motivatie van de leerlingen. Didactisch handelen 5.1 * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Zorg 7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Begeleiding 8.2 * De school voert de zorg planmatig uit. Kwaliteitszorg 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school waarborgt de kwaliteit van het schoolexamen en van andere toetsinstrumenten. 9.7 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. 9.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit van de samenleving. Wet- en regelgeving N1 Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de verplichte onderdelen nee ja Pagina 5 van 8

6 Wet- en regelgeving (WVO art. 24a en 24c). N2 N3 N4 N5 Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de verplichte onderdelen (WVO art. 24 en 24c). Door of namens het bestuur is het vastgestelde zorgplan van het samenwerkingsverband naar de inspectie gestuurd en dit zorgplan bevat de verplichte onderdelen (WVO art. 10h). Door of namens het bestuur zijn het Examenreglement en het PTA naar de inspectie gestuurd en beide voldoen inhoudelijk aan de wettelijke vereisten (Eindexamenbesluit art. 31). De geplande onderwijstijd voldoet aan de wettelijke vereisten (WVO art. 10, lid 2; 10b, lid 2; 10d, lid 2; 10f, lid 3a; 11c, lid 1b; 12, lid 5). 2.2 Beschouwing Algemeen beeld De inspectie beoordeelt de kwaliteit van het onderwijs op de afdelingen mavo en havo van Stedelijk Dalton Lyceum, locatie Kapteynweg in Dordrecht als zwak. Dit oordeel is gebaseerd op de volgende overwegingen. De opbrengsten zijn, afgemeten aan de prestaties van de leerlingen over de schooljaren , en , onvoldoende. Het onderwijsleerproces vertoont weliswaar enkele tekortkomingen, met name op het punt van afstemming op verschillen in onderwijsbehoeften van individuele leerlingen, maar is naar het oordeel van de inspectie van voldoende kwaliteit. De school werkt in haar kwaliteitszorg systematisch en planmatig; de inspectie heeft de kwaliteitszorg als voldoende beoordeeld. De school leeft de onderzochte wet- en regelgeving aangaande de schooldocumenten en de onderwijstijd na. Toelichting: De school realiseert op de mavo- en de havoafdeling onvoldoende opbrengsten. Het rendement onderbouw is in de afgelopen jaren sterk gedaald en is nu onvoldoende. Het rendement bovenbouw is ook onvoldoende. Op beide afdelingen wisselt dit rendement sterk. Op de mavo-afdeling was dit rendement (zoals op de opbrengstenkaarten 2008 en 2009 vermeld) onvoldoende. Op de kaart van 2010 (schooljaar 2009) was dit voldoende. Op de havo-afdeling was dit rendement alleen op de opbrengstenkaart 2008 voldoende. De gemiddelde eindexamencijfers die de leerlingen behalen bij het centraal examen zijn op de mavo-afdeling voldoende. Op de havo-afdeling waren deze in alle drie beoordeelde jaren onvoldoende. Hieraan droegen de resultaten van onder andere frans, duits, economie, natuurkunde en wiskunde in belangrijke mate bij. De discrepantie tussen schoolexamencijfers en cijfers die bij het centraal examen werden behaald, bleven in die jaren binnen aanvaardbare normen. De school heeft de dalende tendens in de opbrengsten al in 2008 gesignaleerd. Er zijn toen maatregelen genomen die moesten leiden tot verbetering van de resultaten. Het gaat hier onder andere om: aanpassingen in het onderwijsaanbod en het toetsbeleid; een strakker toelatings- en determinatiebeleid; continue resultatenanalyse en bespreking daarvan met de secties; scholing van docenten op het gebied van activerende didactiek. Pagina 6 van 8

7 Deze maatregelen lijken inmiddels effect te sorteren op de eindopbrengsten. Het rendement onderbouw is echter achteruit gegaan. Om dit rendement te verbeteren, werkt de school niet alleen aan verbetering van de onderwijskwaliteit en de begeleiding van leerlingen maar is zij samen met andere Dordtse scholen - in overleg met het basisonderwijs getreden. Doel van dit overleg is om afspraken te maken over de advisering door de basisscholen die (naar de mening van de school) te vaak te hoog adviseren. De opbrengstenkaart 2010 laat zien dat de resultaten over het schooljaar voor de mavo-afdeling weer voldoende waren. Uit de door de school verstrekte gegevens van de examencijfers 2010 op zowel de mavo- als de havo-afdeling lijkt de conclusie getrokken te kunnen worden dat de opbrengsten over het schooljaar van beide afdelingen een stijgende lijn vertonen. Uit het activiteitenplan blijkt dat de school de al eerder ingezette verbeteracties op rendementsverbetering continueert. Het onderwijsproces is voldoende. Het leerstofaanbod voldoet aan de gestelde eisen. De ontwikkeling van een vakoverstijgend taalbeleidsplan is een van de speerpunten van de school. Vooruitlopend hierop heeft de school al wel activiteiten ontplooid om de taalvaardigheid van de leerlingen te vergroten. Voorbeelden daarvan zijn de invoering van TIO (Taalonderwijs in Ontwikkeling) en de carrouseluren waarin ondersteuning op maat aan leerlingen wordt gegeven. De inspectie heeft veertien (delen van) lessen bezocht en vastgesteld dat in het overgrote deel van de bezochte lessen sprake was van een goede onderwijspraktijk. Daarbij viel het pedagogisch klimaat in deze lessen in positieve zin op. In de lessen wordt veel gewerkt met studieplanners die via It s learning aan de leerlingen beschikbaar worden gesteld. De inspectie onderschrijft de conclusie van het al eerder genoemde visitatierapport dat van samenwerkend leren op deze school weinig sprake is. Dit geldt ook voor het aspect differentiatie. De docenten stemmen het aanbod, de instructie en de verwerking van de leerstof onvoldoende af op verschillen tussen de leerlingen. Dit is een belangrijk verbeterpunt voor deze school onderwijs met heterogeen samengestelde klassen. Ook het schoolklimaat en de leerlingenzorg zijn voldoende. In de school is over het algemeen sprake van een ontspannen en op wederzijds respect gebaseerde omgang tussen leerlingen. Taken en verantwoordelijkheden van de bij de zorg en begeleiding betrokken medewerkers zijn goed belegd. Het aantal leerlingen dat specifieke hulp nodig heeft is groot. Aan alle geïndiceerde zorgleerlingen wordt specifieke hulp verleend; zij het dat de handelingsplannen voor de beperkte groep lwoo-leerlingen nog niet allemaal klaar zijn. Ten aanzien van de inhoud van de handelingsplannen heeft de inspectie vastgesteld dat de door de leerling te bereiken doelen, specifieker moeten worden geformuleerd. De school heeft de onderwerpen taalbeleid, differentiatie en samenwerkend leren al opgenomen als verbeterpunten in haar activiteitenplan. Om de leerlingbegeleiding te versterken is besloten om de SAQI-vragenlijst in te voeren. De door de inspectie gemaakte opmerkingen over de handelingsplannen worden aan het activiteitenplan toegevoegd. De kwaliteitszorg is voldoende. De school gebruikt inde eerste drie leerjaren veel toetsten waarmee inzicht wordt verkregen in de onderwijsbehoeften van de leerlingen. De evaluatie van de resultaten heeft een vaste plaats gekregen in de kwaliteitszorgsystematiek van de school. Dit geldt ook voor de evaluatie van het onderwijsleerproces. Voorbeelden daarvan zijn de daltonvisitaties en de regelmatige beoordeling van de kwaliteit van de leraren en lessen door de leerlingen. Op basis van beschikbare analyses en (tevredenheids) enquêtes zijn verbeterpunten opgenomen in het activiteitenplan. Hoewel de school het toetsbeleid formeel heeft vastgesteld, is van de uitwerking daarvan in de praktijk (waaronder de afstemming met de havo/vwo onderbouw van de locatie Overkampweg) nog weinig zichtbaar. De inspectie heeft deze indicator daarom als onvoldoende beoordeeld. Dit geldt ook voor de indicator de school verantwoordt zich aan Pagina 7 van 8

8 belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. De enkele vermelding van de door- en uitstroomresultaten wordt door de inspectie als te mager gekenschetst. De school leeft de onderzochte wet- en regelgeving aangaande de schooldocumenten en de onderwijstijd na. Tijdens het onderzoek bleek, dat de wettelijk verplichte handelingsplannen nog niet voor alle lwoo-geïndiceerde leerlingen aanwezig zijn. Deze geconstateerde tekortkoming in de naleving van wettelijke voorschriften dient uiterlijk 15 oktober 2010 opgeheven te zijn. 3. TOEZICHTARRANGEMENT De kwaliteit van het onderwijs op Stedelijk Dalton Lyceum afdeling mavo en havo vertoont belangrijke tekortkomingen in de opbrengsten en is als zwak beoordeeld. Om deze reden kent de Inspectie van het Onderwijs aan Stedelijk Dalton Lyceum, locatie Kapteynweg afdeling mavo en havo een aangepast arrangement toe. Deze afdelingen vallen onder intensief toezicht. Met het bevoegd gezag is afgesproken dat de onderwijskwaliteit in juni 2012 weer van voldoende niveau is. De inspectie voert in het derde kwartaal van 2012 opnieuw onderzoek uit om na te gaan of de tekortkomingen zijn opgeheven. In aanvulling hierop maakt de inspectie nadere afspraken met het bevoegd gezag over te bereiken tussenresultaten en een tussentijds onderzoek naar bereikte verbeteringen. Deze afspraken legt de inspectie vast in een toezichtplan. Het bevoegd gezag dient binnen zes werkweken gerekend vanaf de vaststelling van het rapport een plan van aanpak aan de inspectie te sturen. De inspectie beziet of het plan van aanpak voldoet aan de volgende kenmerken: de voorgenomen activiteiten sluiten aan bij de geconstateerde kwaliteitsproblemen; de activiteiten zijn voldoende concreet beschreven en gepland zodat de inspectie er in het vervolg van het toezicht op kan aansluiten; het is aannemelijk dat het plan van aanpak leidt tot een verbetering van de geconstateerde kwaliteitsproblemen. Er is een tekortkoming in de naleving van wettelijke voorschriften. De wettelijk verplichte handelingsplannen zijn nog niet voor alle lwoo-geïndiceerde leerlingen aanwezig. Om deze reden heeft de Inspectie van het Onderwijs de volgende afspraken gemaakt met het bevoegd gezag: Het bevoegd gezag dient de geconstateerde tekortkomingen in de naleving van wettelijke voorschriften uiterlijk 15 oktober 2010 op te heffen en verantwoordt zich hierover aan de inspectie. Pagina 8 van 8