VERSLAG VAN DE OPENBARE VERGADERING VAN DE GEMEENTERAAD VAN DORDRECHT D.D. 10 MEI 2016

Transcriptie

1 VERSLAG VAN DE OPENBARE VERGADERING VAN DE GEMEENTERAAD VAN DORDRECHT D.D. 10 MEI 2016 Voorzitter: Dhr. Brok Raadsgriffier: Mevr. Wepster Verslag: Erna Verveer, bureau Getikt! (af audio) Aanwezig: Dhr. Van Antwerpen (BVD) Mevr. Van den Bergh (PvdA) Dhr. Bronkhorst (BVD) Dhr. Burggraaf (VVD) Mevr. Catsburg-Schenkel (CU/SGP) Mevr. Edenburg (GroenLinks) Mevr. Greve (BVD) Dhr. M. Groeneweg (BVD) Dhr. Güler (PvdA) Dhr. Heijkoop (CDA) Dhr. G.S. Husen (BVD) Mevr. Jager (SP) Mevr. Koene (VVD) Mevr. Kruger (GroenLinks) Mevr. Kuhlemeier-Booij (BVD) Dhr. Meijer (fractie Meijer) Mevr. Mous (CDA) Mevr. Nijhof (BVD) Dhr. Portier (SP) Dhr. Puik (PvdA) Dhr. Reumers (D66) Dhr. Rovers (CDA) Dhr. Pols (VVD) Dhr. Schuiten (D66) Dhr. Seme (CDA) Mevr. De Smoker-Van Andel (D66) (plv. voorzitter vanaf plm uur) Dhr. Soy (BVD) Dhr. Staat (CU/SGP) Mevr. Stolk (VSP) Dhr. Tazelaar (VSP) Dhr. Tiebosch (D66) Mevr. Van der Vorm (BVD) Dhr. Van Verk (PvdA) Dhr. Veldman (CU/SGP) Dhr. Wagemakers (Gemeentebelangen Dordrecht) Mevr. Wemmers-Wanrooij (BVD) Afwezig m.k. Dhr. Schalken-den Hartog (BVD) Dhr. Stam (BVD) Dhr. Nederhof (BVD) Mevr. Lambrechts (wethouder) College: Mevr. Reynvaan Dhr. Mos Dhr. Van der Linden Dhr. Sleeking

2 Dhr. Van de Burgt 1. OPENING EN VASTSTELLEN AGENDA, MEDEDELINGEN De voorzitter De vergadering is geopend. Fijn dat u er bent. Ik meld u dat de heer Schalken-den Hartog afwezig is en de heer Stam is afwezig, alsmede de heer Nederhof. Ik meld u ook dat het voorzitterschap rond 3 uur overgegeven zal worden aan de plaatsvervangend voorzitter van de gemeenteraad, mevrouw De Smoker-Van Andel. Die is zo goed dat over te nemen omdat minister Schultz onze stad bezoekt met een drietal ministers uit het buitenland, een staatssecretaris, een ambassadeur, een sjeik en nog meer mensen. Ik heb al verschillende boodschappen meegekregen zojuist van leden van de raad, maar we hadden eigenlijk het idee om de heer Sleeking als portefeuillehouder, omdat het ook over klimaat en water gaat, de gasten rond te laten leiden, maar omdat er relatief veel punten op de agenda staan waar zijn aanwezigheid bij verlangd wordt, doen we het zo dat ik met het internationale gezelschap door de stad loop en dan zal de heer Sleeking hier gewoon bij zijn agendapunten aanwezig kunnen zijn en mevrouw De Smoker zal vervangen totdat nodig is. Ik meld u ook tot grote vreugde dat de heer Bronkhorst, maar ook toch vooral zijn vrouw, een dochter hebben gekregen en wij willen hem, trotse papa, van harte feliciteren. [applaus] De voorzitter Het is echt een plaatje. De griffier en de burgemeester gaan binnenkort op kraamvisite, wat sinds zes jaar het gebruik is als er een kind geboren wordt in de raad. U heeft er erg naar uitgekeken en het is mooi dat het allemaal goed verlopen is. Geniet ervan. Ik heb begrepen dat de hond niet jaloers is. Dat is ook heel erg belangrijk. We wensen uw dochter, maar ook het gezin waarin ze opgroeit, alle geluk en voorspoed toe. Dank u wel. Dan wil wethouder Van de Burgt kort het woord. Wethouder Van de Burgt. Wethouder Van de Burgt Voorzitter, dank u wel. Het is een mededeling die ik wil doen die wat officieel klinkt nu, maar te maken heeft met iets wat denk ik velen van u al weten. Ik ben namelijk voornemens om begin juli met vervroegd pensioen te gaan en terug te treden als wethouder, na dan een periode van ruim vijfjaar. Terug te treden betekent in feite dat ik wel terugkeer in de raad en ik denk dat het ook relevant is om op te merken dat ik geen gebruik maak van wachtgeld. Ik mag ook de mededeling doen dat de heer Heijkoop door de fractie kandidaat gesteld is als mijn opvolger en ik ben ook heel content dat u meegewerkt hebt om op 6 juli mijn afscheid in de raadsvergadering ook te hebben en dat ook vorm te geven op dat moment. Dank voor alle samenwerking tot nu toe. We hebben nog twee maanden te gaan en ik hoop dat we een plezierig en vreugdevol afscheid met elkaar kunnen hebben. Dank u wel. De voorzitter Dat applaus is geen uiting van de vreugde over het feit - voordat er misverstanden komen. Ik hecht er ook aan als voorzitter van de raad u te danken voor het feit dat u hier in deze gemeenteraad ten overstaande van de gemeenteraad uw naderend afscheid bekend maakt. Als voorzitter van de raad, maar vooral als voorzitter van het college heb ik al enige tijd mogen wennen aan dit feit. Het is fijn dat u zich ook verbonden blijft voelen vanuit het mandaat wat u toebedeeld is, twee jaar geleden om in de raad actief te blijven. Dat betekent dat u uw mandaat ook volledig inkleurt, ook in de twee jaar vanuit een andere rol in deze ruimte. We kennen u al heel lang in deze raad, want u bent jarenlang raadslid geweest. U bent ook fractievoorzitter geweest en wij weten dat u ook op dat moment met veel toewijding en inzet zich zult blijven inzetten voor de stad. De andere woorden bewaar ik heel erg graag tot het afscheid van 6 juli, waarbij ik reeds nu wil melden dat ik reeds nu al grote vreugde beleef over hetgeen dat ik daar mag gaan zeggen. Dank u wel. We gaan door met het volgende punt. Ik meld u ook dat niet alle wethouders aanwezig zijn, maar dat heeft er ook mee te maken dat op dit moment, dat was niet anders, de PFO's plaatsvinden van de regio, van de Drechtsteden en het kan zijn dat er dadelijk een wethouder nog even teruggaat naar een 2

3 overleg, maar wethouder Lambrechts is nog daar. Haar aanwezigheid wordt daar verwacht, maar ik wil vooral ook hier stilstaan bij het feit dat mevrouw Wemmers 12,5 jaar raadslid is. Dat weet ze zelf niet eens. Waar blijft de tijd? Op 7 april jongstleden was het precies 12,5 jaar geleden dat u lid werd van onze gemeenteraad. U viel reeds toen op door uw opinie inzake het jongerenbeleid, wat u had als raadslid behorende tot de fractie van de AOV-Ouderunie. Later bent u tot een andere partij gaan behoren, maar het thema is u altijd nabij gebleven. Ik heb mij laten vertellen dat u bij een betoog destijds kort na aantreden stelde, ik citeer: "de jongeren van nu zijn onze ouderen van straks." Citaat geëindigd. Dat is een bekende, maar toch: wij wensen alle jongeren dat ook van harte toe en u in het bijzonder denk ik, maar het was duidelijk dat u al duidelijk over dat thema een stellingname had en dat we u daar hopelijk de komende tijd ook nog vaak over zullen horen, want u bent erg begaan met ook de jongere generaties van Dordrecht. U bent nu raadslid van de fractie BVD en ik heb u vooral leren kennen, de afgelopen jaren, als een sociaal bewogen politicus die zich onder meer heeft ingezet voor groepen die ook een steun in de rug van de samenleving en van de gemeenschap als zodanig ook verdienen. Mensen die kwetsbaar zijn, die soms in de marge leven, die ook problematische schulden hebben, maar ook gehandicapten hebben uw speciale aandacht. Maar wij kennen u toch ook vooral vanwege uw goed verzorgde uiterlijk, als ik zo vrijpostig mag zijn en uw vrolijke lach; dan druk ik me nog maar vrij eufemistisch uit, want u bent herkenbaar al van ver en ook voor de voorzitter. Laten we het zo formuleren: ik ben blij dat tegenwoordig meneer Van Antwerpen naast u zit, want uw vrolijkheid kende ook zo zijn dynamiek in een bepaalde zin, waardoor ik nog weleens werd afgeleid. Waar we u ook van kennen, is dat u heel creatief bent, want bij de raadsgriffie hangt een schilderij, misschien is het ook op de dia te zien zo dadelijk en dat is ooit tot stand gekomen, jaren geleden, door een mooi samenspel tussen verschillende raadsleden. Het resultaat wat u hier ziet, u herkent het natuurlijk, daar ziet u dat mevrouw Wemmers geschilderd heeft, geheel uit haar hoofd, een gezellige, hoe kan het ook anders, kapsalon. Die bejaarde dames die met een Story onder de droogkap zitten. Ja, nu is het beeld, even terug. Ja, daar ziet u toch nadrukkelijk ook de Story en de wat oudere dames en dat kan ook niet anders, want u bent ondernemer en kapster tegelijk en raadslid en moeder en u vertegenwoordigt dat allemaal in één persoon. We kennen u ook als creatieve commissievoorzitter die soms nog weleens twijfelt of u nou uw leesbril nodig heeft of niet, maar u blijft altijd scherp in dat functioneren. Ik feliciteer u van harte. U bent binnen en buiten de raad een hele vrolijke verschijning. Ik heb ook begrepen dat u na vergaderingen vaak onder de lantaarnpaal buiten als het al donker is nog eens dingen doorspreekt. Waarbij het ook zo is dat er weleens een politie stil heeft gestaan om vragen 'wat bent u daar eigenlijk zo laat nog aan doen?' Vooral met de volumeknop op 12, maar het is gelukkig allemaal goed gekomen. We weten nooit hoe lang u nog onder ons blijft, in welke hoedanigheid dan ook, maar ons past een oprechte felicitatie, want 12,5 jaar raadslid is niet zomaar iets. Geniet ervan en ik overhandig u graag als voorzitter van de raad een bos bloemen. Gefeliciteerd. De voorzitter Ik stel voor dat we zo meteen nog even kort stilstaan bij dit heuglijke feit, maar we hebben nog een ander feit te verwerken. Daar kom ik zo dadelijk toe. 2. VASTSTELLEN VAN DE NOTULEN VAN: DE COMMISSIEVERGADERINGEN VAN 15 EN 22 MAART, DE MIDDAGRAAD VAN 29 MAART, DE HAMERRAAD EN COMMISSIES VAN 12 APRIL EN TOT SLOT DE COMMISSIES VAN 19 APRIL 2016 De voorzitter Ik wil eerst even naar het vaststellen van de notulen van de commissievergaderingen van 15 en 22 maart; deze waren eerder niet vastgesteld en de Middagraad van 29 maart. De Hamerraad en commissies van 12 april en de commissie van 19 april. Heeft iemand over één van die verslagen een opmerking? Nee? Alles akkoord? Aldus. BENOEMINGEN/AANWIJZINGEN 3

4 3. ONDERZOEK GELOOFSBRIEVEN NIEUW TE BENOEMEN RAADSLID DE HEER G.S. HUSEN De voorzitter Dan punt 3. Onderzoek van de geloofsbrieven van het nieuw te benoemen raadslid de heer G.S. Husen. Ik heb een brief ontvangen als voorzitter van uw raad van de heer Gündogdu dat hij tijdelijk niet in staat is, in verband met privé omstandigheden, zijn raadswerk te verrichten en hij heeft verzocht om ziekteverlof. Dat is hem dan ook toegezegd. Het is heel erg vervelend voor de heer Gündogdu en zijn familie; we wensen hem vanuit deze plaats ook alle sterkte toe om de komende tijd weer in een nieuwe balans te komen en we hopen dat hij na de zomer weer in ons midden is. De heer Husen, ons allen welbekend, is bereid om de heer Gündogdu tijdelijk te vervangen en hiertoe is ook weer een commissie van onderzoek van de geloofsbrieven, bestaande uit de dames Catsburg en Mous, die voorzitter is, en de heer Schuiten in het leven geroepen. Zij hebben die geloofsbrieven ook daadwerkelijk onderzocht. Mevrouw Mous zal nu verslag doen van hetgeen wat zij tegen is gekomen. Mevrouw Mous. Mevrouw Mous Ja, voorzitter. Veel zijn wij niet tegengekomen. De geloofsbrieven van de heer Husen zijn in orde bevonden en de commissie tot onderzoek van de geloofsbrieven constateert dat er geen beletselen zijn om hem toe te laten tot lid van de gemeenteraad. 4. TIJDELIJKE BENOEMING VAN DE HEER G.S. HUSEN TOT LID VAN DE GEMEENTERAAD TER VERVANGING VAN DE HEER A. GÜNDOGDU De voorzitter Kijk eens aan. Meneer Husen, nu er geen termen blijken te zijn om u opnieuw te benoemen tot lid van de gemeenteraad wil ik u vriendelijk verzoeken naar voren te komen. Ik wil u allen vragen te gaan staan. U heeft aangegeven de verklaring af te willen leggen en die luidt als volgt: 'Ik verklaar dat ik, om als lid van de raad benoemd te worden, rechtstreeks noch middellijk, onder welke naam of welk voorwendsel ook, enige gift of gunst heb gegeven of beloofd. Ik verklaar en beloof dat ik, om iets in dit ambt te doen of te laten, rechtstreeks noch middellijk, enig geschenk of enige belofte heb aangenomen of zal aannemen. Ik beloof dat ik getrouw zal zijn aan de Grondwet, dat ik de wetten zal nakomen en dat ik mijn plicht als lid van de raad naar eer en geweten zal vervullen.' De heer Husen Dat beloof ik. De voorzitter Van harte geluk gewenst. U bent reeds enige tijd raadslid geweest; zeer betrokken bij onze stad en samenleving en vanuit die passie zult u ongetwijfeld een hele goede vervanger zijn. We hebben een bos bloemen voor u om u te feliciteren. Geniet ervan. U kunt ze daarna ook weer inleveren bij de griffier, want dan kunnen ze water blijven drinken, maar toch van harte geluk gewenst. De heer Husen Dank u wel. [applaus] De voorzitter Ik stel voor dat meneer Husen hier even blijft staan en mevrouw Wemmers ook, dan schorsen we even en dan kunnen we beide raadsleden feliciteren. De vergadering is geschorst. SCHORSING HAMERSTUKKEN 5. BESCHIKBAAR STELLEN VAN EEN AANVULLEND KREDIET TBV ONDERZOEK TOBE 6. BEKRACHTIGEN VAN DE DOOR HET COLLEGE OPGELEGDE GEHEIMHOUDING VAN DE BIJLAGE BEHOREND BIJ HET RAADSVOORSTEL BESCHIKBAAR STELLEN 4

5 VAN KREDIET TBV DE UITVOERING VAN DE DEELGEBIEDEN DAG RECREATIETERREIN EN KOP VAN 'T LAND 7. DIVERSE BENOEMINGEN DE HEER A. MEIJER, MEVROUW J. EDENBURG EN MEVROUW I. MOUS 8. BESCHIKBAAR STELLEN VAN KREDIET EN VASTSTELLEN VAN DE GEACTUALISEERDE NATUUREXPLOITATIE NIEUWE DORDTSE BIESBOSCH TEN BEHOEVE VAN DE UITVOERING VAN DE DEELGEBIEDEN DAGRECREATIETERREIN EN KOP VAN 'T LAND 9. INSTEMMEN MET DEKKEN KOSTEN RECHTSZAAK BRUIL-GEMEENTE DORDRECHT 10. VASTSTELLEN PARKEERVERORDENING DORDRECHT, VERORDENING PARKEERBELASTINGEN DORDRECHT (1E WIJZIGING) 11. VERSTUREN REACTIE TOEZICHTREGIME BEGROTING VASTSTELLEN STRUCTUURVISIE WINDENERGIE DORDRECHT 13. BESCHIKBAAR STELLEN VAN KREDIET INZAKE INRICHTING BUITENRUIMTE SCHOUWBURG KUNSTMIN 14. VASTSTELLEN VAN UITVOERINGSAGENDA MANTELZORG EN AKKOORD GAAN MET DE BESTEDING VAN HET BESCHIKBARE BUDGET MANTELZORGONDERSTEUNING VASTSTELLEN BESTEMMINGSPLAN STADSWERVEN 16. BESPREKEN AANBEVELINGEN RAPPORT REKENKAMERCOMMISSIE DORDT OP STOOM' OVER HET EVENEMENTEN BELEID DORDRECHT 17. VASTSTELLEN STARTNOTITIE PARTICIPATIE- EN INSPRAAKVERORDENING 18. VASTSTELLEN 2EWIJZIGING VERORDENING OP DE AUDITCOMMISSIE (DUOVOORZITTERSCHAP) 19. VASTSTELLEN 4E WIJZIGING GR DIENST GEZONDHEID81JEUGD ZHZ 20. VASTSTELLEN WIJZIGINGSBESLUIT GR SCHADEVERGOEDINGSCHAP ASL- ZUID, A16 EN A4 De voorzitter De vergadering is heropend. De hamerstukken wil ik met u doorlopen. Punt 5, 6, 7, 8, 9, 10. Mevrouw Van den Bergh Voorzitter? De voorzitter Ja, mevrouw Van den Bergh, PvdA bij nummer 10. Mevrouw Van den Bergh Hamerstuk nummer 10. De PvdA had bij dit agendapunt onder kopje 6, dat gaat over alle vergunningen, de invoering van een combinatie parkeervergunning willen voorstellen voor bewoners in onze binnenstad die nogal eens problemen hebben met het vinden van een parkeerplaats in hun eigen zone. Met een combinatieparkeervergunning kun je zowel op straat als in de parkeergarage parkeren naar het voorbeeld in Alkmaar waar we als commissie Fysiek onlangs op bezoek waren. Maar in de commissie werd dit toch ontraden, omdat dat de besluitvorming dan weer zou vertragen. Dus dat doen wij nu niet, maar wij hebben het plan om hier met een motie over te komen bij de Kadernota. De voorzitter Waarvan akte. Anderen nog? Punt 11? 12? Mevrouw Van der Vorm Voorzitter? De voorzitter Ja, mevrouw Van der Vorm. Mevrouw Van der Vorm Ja, stemverklaring op dit punt, punt 12. De voorzitter Ja, gaat uw gang. 5

6 Mevrouw Van der Vorm Voorzitter, in het coalitieakkoord is afgesproken dat er in deze periode ruimte geboden zou worden voor vier windturbines op het eiland. Deze structuurvisie biedt ruimte voor maximaal 10 en toont daarmee aan dat het getal 4 blijkbaar multi-interpretabel is. Hoe dan ook, het college biedt met deze structuurvisie meer ruimte aan windenergie dan BVD wenselijk acht. Tijdens de commissiebesprekingen heeft mijn fractie zorgen geuit over de bescherming voor omwonenden en werknemers, de uitgeefbaarheid van kavels en veiligheidsrisico's. Toch wordt er fanatiek gekozen voor het toestaan van 150 meter hoge masten, terwijl betere technologie op de stoep staat. Technologie die minder inbreuk maakt op het landschap dan torens, meer dan twee keer hoger dan onze Grote Kerk. Wat BVD betreft gaven de zienswijzen voldoende aanleiding voor de keuze voor kleinere typen windturbines die minder beslag leggen op hun omgeving. Zo wees één van de insprekers ons erop dat er al turbines van 45 meter hoog bestaan die geen geluids- en slagschaduwoverlast veroorzaken en met een vergelijkbare energieopbrengst. Helaas heeft de inspraakprocedure niet geleid tot een gewijzigde inhoud van de structuurvisie. Daarmee rest onze fractie het nauwkeurig beoordelen van eventuele initiatieven op de effecten voor de omgeving en de beperking van andere ontwikkelingen in het gebied. Voorzitter, BVD kan zich daarom niet vinden in de voorliggende structuurvisie windenergie. De voorzitter Daarvan akte. Anderen nog? Mevrouw Kruger van GroenLinks zie ik, gaat uw gang. Mevrouw Kruger Ja, dank u wel, voorzitter. GroenLinks wil zeggen dat de conclusie van de bespreking van de structuurvisie Windenergie niet geleid heeft tot een eenduidige visie. Waar de één meer wil, wil de ander minder investeren in wind. Wel is een gezamenlijk standpunt ingenomen dat technische innovaties gevolgd moeten worden om overlast te voorkomen en dat de gemeenten de regie zelf in de hand moeten houden. We blijven als GroenLinks echter ook bezwaar maken tegen de mogelijkheid van categorie 5 industrie in Krabbepolder in plaats van milieuvriendelijke windmolens. Het bestemmingsplan moet hiervoor worden aangepast. Daar is nu niet voor gekozen. Helaas; een gemiste kans voor dit moment. Wij zullen als GroenLinks er later op terugkomen. De voorzitter Waarvan akte. Anderen nog? Meneer Burggraaf van de VVD. 28 De heer Burggraaf Het zal geen verbazing wekken dat de VVD niet enthousiast wordt van windmolens als draaiende subsidiemolens, maar we hebben daar een verplichting liggen, dus met die uitleg dat het alleen voor het deel is waar we verplicht invulling aan moeten geven, waar we ook afspraken voor hebben gemaakt in het politiek akkoord, onder die begrenzing kunnen wij leven met de structuurvisie. De voorzitter Andere leden van uw raad nog? Nee? Het lichtje brandt bij niemand meer. Dan wordt verankerd hetgeen erover gezegd is en verder akkoord. Dan gaan we naar punt 13. Mevrouw Jager Ja. De voorzitter Dat is mevrouw Jager, hoor ik. Van de Socialistische Partij. Mevrouw Jager Ja, dank u wel. Met name bij de buitenruimte van Kunstmin. We gaan er wel mee akkoord zoals het gesteld is, maar we hebben toch een opmerking over de gehandicapten parkeerplaatsen. Want in een vraag daarover heeft de wethouder geantwoord dat het niet nodig was om er meer dan twee te maken, want we konden met gehandicapten parkeren ook gewoon op straat staan. Nou is er een reden waarom je een gehandicapten parkeerkaart krijgt, namelijk datje niet meer dan 100 meter kunt lopen. 6

7 Om dus te stellen datje dus gewoon aan straat kunt parkeren vind ik dan ook een beetje vreemde stelling en dat wilden we toch even inbrengen. De voorzitter Dank u wel. Anderen nog bij punt 13? Nee? Pardon, mevrouw Mous van het CDA. Mevrouw Mous Ja, voorzitter. Het is u bekend dat al in de brief van het gemeentebestuur van 10 april 2012 aangaande de aanvraag uitvoeringskrediet restauratie schouwburg Kunstmin is aangegeven dat de sponsormogelijkheden zouden worden onderzocht voor de parkinrichting van het Willem Kes-plantsoen. In de vergadering van 13 oktober 2015 is tijdens de commissie Sociaal de wethouder nogmaals aangespoord om mogelijkheden ten aanzien van sponsoring en crowdfunding te onderzoeken. Het CDA staat voor het vinden van draagvlak in de samenleving en zo had het bedrijfsleven, dat zich heeft verbonden aan de kwalitatieve invulling van het herstel van Kunstmin, zich ook kunnen verbinden aan de kwalitatieve oplevering van de tuin. Wij hadden hier verwachtingen van en wij vinden het jammer dat daaraan niet is voldaan. Tot zover. De voorzitter Dank u wel, mevrouw Mous van het CDA. Anderen nog? Nee? Dan zijn de opmerkingen verankerd en verder akkoord. Punt 14. De heer Van Verk Voorzitter? De voorzitter Meneer Van Verk, PvdA. De heer Van Verk Wij kunnen op zich instemmen met de uitvoeringsagenda mantelzorg 2015 en akkoord gaan met de besteding van het beschikbare budget, met dien verstande dat wij nadrukkelijk kennis hebben genomen van de toezegging van de wethouder dat ook geld één van de mogelijkheden is voor de mantelzorgers om te ontvangen als erkenning en bewijs van goede verdienste. De voorzitter Anderen nog? Mevrouw Kruger van GroenLinks. Mevrouw Kruger Ja, voorzitter, dank u wel. Mantelzorgers zijn belangrijk. Ze moeten gekoesterd worden. Dat is zeker het standpunt van ons, van GroenLinks. Het compliment dat we in 2015 niet hebben uitgedeeld, is nu tot stand gekomen in Een pakket ter waarde van 200 euro aan iedere bekende zijnde mantelzorger. Wij willen benadrukken dat mantelzorgen ons inziens verworden is tot een systeem en vroeger heette het cliëntsysteem, dat het professionele werk kan vervangen. Van mantelzorgers wordt steeds meer verwacht, waarmee ze soms over het randje gaan en misstanden vaak ongewild kunnen ontstaan. Wij vinden dat de focus de komende jaren moet liggen op de ondersteuning van het cliëntensysteem, een goede relatie met en analyse van het cliëntsysteem en daarbij wordt dan bepaald welke ondersteuning nodig is. Of dat dan is vanuit een catalogus of afspraken die gemaakt worden, dat moet dan bepaald worden. De voorzitter Dank u vriendelijk. Mevrouw Mous zag ik, van het CDA. Mevrouw Mous Ja, voorzitter, dank u wel. Het CDA kan zich bij voorgaande sprekers aansluiten. We zijn wel blij dat met de uitvoeringsagenda mantelzorg een extra impuls is gegeven aan de zorg voor mantelzorgers. Naast voorzieningen voor huishoudelijke zorg en parkeren is het inderdaad belangrijk dat, wat de wethouder heeft toegezegd, dat het mantelzorgcompliment ook in contant geld uitgekeerd kan worden. Wij vragen de wethouder dan ook dit publiek te maken door het bijvoorbeeld op het Gemeentenieuws te zetten en op het formulier voor de aanvraag, in de toekomst. 7

8 De voorzitter Dank u vriendelijk, mevrouw Mous. Anderen nog? Dat is niet het geval. Dan worden de opmerkingen verankerd en verder akkoord. Punt 15, bestemmingsplan Stadwerven. Mevrouw Van den Bergh Voorzitter? De voorzitter Ja, mevrouw Van den Bergh van de PvdA, gaat uw gang. Mevrouw Van den Bergh De PvdA wil nog steeds op de Stadswerven een aantrekkelijke mix van vooral leuke woningen, plezierjachten, historische schepen met bijvoorbeeld publieksfuncties, waterwoningen en een ligplaats voor de Rene Siegfried. Dit bestemmingsplan biedt hiervoor wel de ruimte, maar geeft weinig zekerheid. De PvdA kan alleen instemmen met dit bestemmingsplan op basis van de toezeggingen van wethouder Sleeking in de commissie. Wij vertrouwen erop dat deze toezeggingen nagekomen worden. Er komt een onderzoek naar de mogelijkheid om de Noordelijke Insteekhaven open ofwel gedeeltelijk open te laten. In de Zuidelijke Insteekhaven komt een ruimte voor plezierjachten, waterwoningen, maar zeker ook voor historische schepen en ook de Rene Siegfried hoort hier thuis, zei wethouder Sleeking. Er zal een goede plek komen ofwel blijven voor dit binnenvaartmuseum. Een verdere uitwerking hiervan, evenals de ontwikkelingen rondom Delta Experience Centrum dat in een vorige periode is afgeserveerd, het rapport van Op Koers, de subsidieaanvraag bij de Provincie voor varend historisch erfgoed, wil de PvdA terugzien in de commissie ter bespreking. De voorzitter Dank u vriendelijk. Anderen nog over dit punt? De heer Veldman Voorzitter? De voorzitter Ja, meneer Veldman van de ChristenUnie/SGP. De heer Veldman Ja, de fractie ChristenUnie/SGP stemt ook in met dit plan, maar wil nog een opmerking maken. Namelijk dat initiatieven vanuit de stad juist ook bij Stadswerven aandacht en steun verdienen en wij verwachten van het college dat zij bij de verdere besprekingen, ook over het rapport Op Koers op een constructieve manier daaraan gestalte geven, zodat die initiatieven ook tot wasdom kunnen komen. Dank u. De voorzitter Anderen nog? Dan worden deze opmerkingen verankerd en voor de rest akkoord. Punt 16. Punt 17. Punt 18. Punt 19. Punt 20? Daarmee hebben we alle hamerstukken gehad. Aldus besloten. STUKKEN TER KENNISNAME 21. RAADSIN FORMATIE BRIEF OVER ONTWERPBESTEMMINGSPLAN '1E HERZIENING NIEUWE DORDTSE BIESBOSCH, LOCATIE ZANDDIJK' 22. RAADSIN FORMATIE BRIEF OVER HET JAARVERSLAG 2015 VAN DE ADVIESCOMMISSIE VOOR DE BEZWAARSCHRIFTEN 23. RAADSIN FORMATIE BRIEF OVER PROGRAMMA LEVENDIGE BINNENSTAD, STAND VAN ZAKEN 24. RAADSIN FORMATIE BRIEF OVER STAND VAN ZAKEN VLUCHTELINGENOPVANG DORDRECHT 25. RAADSINFORMATIEBRIEF OVER PARKEERONDERZOEK KRISPIJN 26. RAADSINFORMATIEBRIEF OVER VIGNET TAXISTANDPLAATS DORDRECHT CS 27. RAADSINFORMATIEBRIEF OVER COMPLIMENTEN AAN MANTELZORGERS 28. RAADSINFORMATIEBRIEF OVER VOORTGANG BIJ STICHTING OPOD JANUARI RAADSINFORMATIEBRIEF OVER BEANTWOORDING MOTIES 8A EN 9 LEERLINGENVERVOER 8

9 De voorzitter Stukken ter kennisname. Heeft u kennis kunnen nemen van de stukken die u toegezonden zijn? Nergens meer een opmerking of een belendende opmerking? Nee? Ja, pardon, meneer Portier van de Socialistische Partij. De heer Portier Wij hadden een aantal opmerkingen bij de raadsinformatiebrief over de Levendige Binnenstad. Want wat ons erg is opgevallen bij de samenstelling van het hele programma of de ideeën die daar uitgewerkt worden, is dat uitgebreid gesproken is met een aantal ondernemers, met vastgoedeigenaren et cetera, maar nauwelijks eigenlijk met bewonersorganisaties of organisaties zoals Kunstrondje Dordt. Wel een aantal andere, niet met name genoemde culturele vertegenwoordigers, wat het ook moge zijn. Het is zo dat we ons wel kunnen vinden in de voorstellen die daar gedaan worden, met een aantal uitzonderingen. Eén van die uitzonderingen is het hele project River Art dat genoemd wordt, waar we eigenlijk heel weinig heil in zien, want een verbinding met het water, die heb je gewoon doordat je als stad aan het water ligt. Daar hoefje geen bijzondere kunstprojecten voor op touw te zetten van onbekende kosten. Dus dat is één van de zaken. Verder zien we nog steeds geen echte voordelen voortkomen uit het hele ondernemersfonds, dus wat dat betreft kunnen we daar nog weleens een keer, misschien niet nu, maar in de toekomst, wat vraagtekens bij zetten. Daar wou ik het even bij laten. Dank u wel. De voorzitter Dat naar aanleiding van de stukken die ter kennisname zijn toegestuurd. Anderen nog op een ander punt; dit was punt 23? Nee? Dan hebben we er allemaal kennis van kunnen nemen. Dank u vriendelijk. STUKKEN TER BESPREKING 30. GEEN WENSEN EN BEDENKINGEN TE UITEN EN BESCHIKBAAR STELLEN VAN KREDIET INZAKE TRANSACTIES SPUIBOULEVARD 31. VASTSTELLEN ONTWIKKELVISIE SPUIBOULEVARD E.O. 32. RAADSINFORMATIEBRIEF INZAKE INTERCITYKWALITEIT DORDRECHT- BREDA 33. RAADSINFORMATIEBRIEF OVER DEELNAME GEMEENTE DORDRECHT MET HET GEBIED SPUIBOULEVARD E.O. AAN DE CITY DEAL BINNENSTEDELIJK BOUWEN EN TRANSFORMATIES De voorzitter Dan gaan we naar de bespreekstukken. Ik wil u vooraf melden dat de agendapunten 30 tot en met 33 gezamenlijk worden besproken, maar zo dadelijk bij de besluitvorming komt eerst agendapunt 31 en dan pas de rest, ook met betrekking tot het krediet beschikbaar stellen, stel ik voor. Ik stel voor zo dadelijk de normale volgorde te hanteren. U bent druk bezig geweest al met het rondsturen van amendementen en moties. Dat is erg bevorderlijk voor ook de vergaderorde; mijn dank ook voor het feit dat u die ruimte ook gecreëerd heeft voor uzelf. Aanvullende financiële informatie is naar de raadsleden nog verzonden, meld ik u. Vanuit de commissie Fysiek heb ik via de heer Veldman begrepen dat er twee bespreekpunten voor de raad zijn benoemd. Ten eerste met betrekking tot het uitwerken van onderdelen van de ontwikkelvisie, meegeven van kaders aan het college. Ten tweede met betrekking tot de aankoop van panden, de volgende politieke vraag centraal te stellen: "is de aankoop van deze panden noodzakelijk om de visie en de doelstellingen voor het gebied ook daadwerkelijk te realiseren?" Einde citaat. Ik stel voor dat we eerst dan ook het woord geven vanuit dit kader aan de woordvoerder van BVD en dat is meneer Soy, zie ik. Hij heeft het woord. Gaat uw gang. De heer Soy Ja, dank u wel, voorzitter. Voorzitter, het college stelt voor om op zeer korte termijn twee panden aan de Spuiboulevard aan te schaffen vanuit strategische overwegingen. Deze panden staan momenteel te koop en er hebben zich meerdere belangstellenden gemeld voor één van deze panden. De Spuiboulevard is één van de entrees van de Dordtse binnenstad en die kun je niet los daarvan zien. Het kan niet zo zijn dat we veel investeren in het centrum van Dordrecht, maar vervolgens één van de 9

10 entrees van de stad laten verpauperen. Als wij nu niet handelen, dan zal een derde daar gehoor aan geven. Wanneer derden invulling geven aan de bestemming van een van deze panden die door ons ongewenst is, dan is dit achteraf moeilijk terug te draaien. De binnenstad moet aantrekkelijk worden voor vestiging van bedrijven en winkels en voor bewoners om daar te gaan wonen. Als we invloed willen uitoefenen op de invulling van dit gebied, dat onderdeel is van de binnenstad, is de eerste stap het verwerven van deze panden voordat iemand anders dat doet. Dit in een periode waarin wij ook iets moeten met het huidige stadskantoor en we de behoefte hebben om hierover een integraal besluit te nemen. Namelijk, renovatie van het huidige stadskantoor vergt ook een grote investering om het pand te laten voldoen aan deze tijd en daarnaast is dit pand eigenlijk nu al te groot voor de toekomstige functie, waarbij we de werkplekken alleen maar zien dalen. Daarnaast staat het stadskantoor te ver gesitueerd van de binnenstad, waardoor het momenteel geen verbinding heeft met de binnenstad. De rest van de Spuiboulevard staat momenteel ook in de anonimiteit en heeft geen enkele verbinding met de binnenstad. Daarom hebben wij wel oor naar de schets vanuit het college om het stadskantoor te laten verhuizen naar één van de panden die nu te koop staan en het huidige gebied waar het stadskantoor op gevestigd is, aan te wijzen als woonproject. De exacte invulling hiervan dient uiteraard nog uitgewerkt te worden en met de stad besproken te worden. We zien wel mogelijkheden om wonen, werken en winkelen met een dergelijke stap meer met elkaar te verbinden. Met een eventuele verplaatsing van het stadskantoor naar één van deze locaties worden lege vierkante meters kantoorruimte gevuld. Hiernaast raken wij vierkante meters kantoorruimte middels bestemmingsplanwijziging naar woonruimte kwijt op een plek die gezien haar ligging, ongunstig ligt van bijvoorbeeld het Centraal Station en hierdoor in de toekomst moeilijk gevuld zal worden. Dordrecht is nu eenmaal geen kantorenstad en laten we vooral nu vooruit kijken, in plaats van op de ene locatie leegstand te bestrijden en op de andere leegstand te creëren. Als we dit soort plannen willen realiseren, moeten we nu de eerste stap zetten en deze panden aanschaffen. Het college was al aan het broeden op een visie voor dit gebied en heeft hierbij een aantal projectontwikkelaars betrokken. BVD vindt dat het college hier strategisch heeft gehandeld om deze partijen aan de voorkant te betrekken bij het creëren van een denkrichting en het ontwikkelen van een eerste schets voor een visie. BVD is altijd kritisch geweest op grote projecten waar veel gemeenschapsgeld mee gemoeid is en dit project zal waarschijnlijk ook een groot project worden. Daarom zullen we ook dit project kritisch blijven volgen. BVD staat wel open voor deze visie en ziet het belang van aanschaf van deze panden in, waarvan de uitwerking ook een positief effect zal hebben op een levendige binnenstad. De enige voorwaarde die wij daar aan verbinden is dat in het vervolgproces de gemeenteraad aan de voorkant betrokken wordt. Hier gaan we wel vanuit en zullen daarom geen wensen en bedenkingen uitspreken voor de aanschaf van deze panden. De voorzitter Dank u vriendelijk. Dan gaan we naar de woordvoerder van het CDA. Dat is meneer Heijkoop. De heer Heijkoop Voorzitter, dank u wel. Als raad staan wij voor een belangrijke beslissing vandaag. Als wij positief besluiten op voorliggende voorstellen, dan wordt een grote beweging op gang gebracht die er toe zal leiden dat een belangrijk deel van onze stad van kleur zal verschieten. Het CDA is positief over de visie en het lef die van deze voorstellen uitgaan en wij realiseren ons dat het aankopen van de panden een eerste stap is en dat het nog verder uitgewerkt dient te worden. Maar één ding is zeker: het uiteindelijke resultaat in, pak 'm beet, 2030 zal er geheel anders uitzien dan nu in de ontwikkelvisie staat beschreven. Maar het gaat om de stip op de horizon en die is gezet. Voorzitter, met het nemen van dit besluit nemen we risico's, want de plannen zijn nog niet volledig uitgekristalliseerd en veel is afhankelijk van de samenwerking met anderen. De heer Soy noemde in het bijzonder al de projectontwikkelaars. Maar het is een verantwoord risico, want de Spuiboulevard smacht naar een impuls. Veel leegstand en een treurig aanzien. Dat gecombineerd met het momentum dat er nu is, namelijk de 10

11 beeldbepalende gebouwen die nu op de markt komen en de huisvestingsvraag van de gemeentelijke diensten maakt dat juist nu de beweging in gang dient te worden gezet. De gemeente behoort in principe niet te veel met vastgoedontwikkeling in de weer te zijn, dat is aan de markt, maar in dit geval is het goed. De gemeente heeft daarmee de regie over de gebiedstransformatie en kan samen met marktpartijen tot mooie plannen komen. Dat betekent niet dat wij kritiekloos de plannen volgen. In de commissie heeft onze woordvoerder uitvoerig en gedetailleerd met collega's en college de plannen doorgenomen en vragen gesteld. Naar aanleiding van deze besprekingen willen wij het college bij de verdere uitwerking in ieder geval het volgende meegeven. Bij een andere rol van de overheid en een andere wijze van werken behoort een fors beperktere omvang van het stadskantoor. Wij vinden dat er nog steeds van veel vierkante meters uitgegaan wordt. Thuiswerken neemt toe en in de gemeente Molenwaard hebben ze bijvoorbeeld alle werkplekken voor ambtenaren geheel opgeheven en wordt er volledig mobiel gewerkt. Daar pleiten wij niet voor, maar het is illustratief voor hoe de maatschappij zich op dit vlak ontwikkelt. Wij gaan ervan uit dat dit wordt meegenomen in de verdere uitwerking, want de uitkomsten zijn van belang voor de fysieke huisvestingsvraag. Het voorstel om het gebied ten westen van de Spuiweg te herontwikkelen tot een aantrekkelijk woonmilieu delen wij, waarbij wij wel willen benadrukken dat een structurele oplossing voor de parkeerbehoefte voorwaardelijk is. De huidige parkeergarage is van belang voor zowel de winkeliers van Voorstraat-west alsook voor de toeristen die deze locatie als startpunt kiezen om het havengebied te verkennen. Het realiseren van een ondergrondse parkeergarage kan wellicht een oplossing bieden, hoewel wij ons zeer goed realiseren dat daar een fors prijskaartje aan hangt. De uitvoerige aandacht voor het handhaven van de kermissen verbaast ons. Wij hebben al eerder aangegeven dat wij de Spuiboulevard niet geschikt achten als locatie voor kermissen of dance evenementen. Zeker als het gebied een transformatie gaat doormaken is het wellicht een natuurlijk moment om te kijken naar mogelijkheden elders in de stad. Voorzitter, tot slot. De CDA-fractie kan zich vinden in de hoofdlijnen van de voorliggende ontwikkelvisie en de verwerving van de panden, met inachtneming van de opmerkingen die wij vandaag en eerder in de commissie hebben gemaakt. Wij zien vandaag als een startpunt van een grote transformatie die wij de komende 10 jaar als groot project graag als raad nauwgezet blijven volgen, te starten met de uitwerking in de komende periode. Tot zover. De heer Groeneweg Voorzitter? Meneer Heijkoop, bent u op de hoogte van het onderzoek dat in 2004 is gedaan naar verplaatsing van de kermis? De heer Heijkoop Ja, voorzitter, richting de heer Groeneweg, daar ben ik van op de hoogte. Dat klopt. Destijds is al geconstateerd en ook enkele jaren geleden dat op dit moment geen draagvlak is in de raad om de kermis te verplaatsen. Op het moment dat je tot een grote herontwikkeling komt, dan is dat een heel natuurlijk moment om nog eens te kijken of de kermis wellicht op een andere plek kan waar ze minder overlast veroorzaakt en niet op een verkeersader, om te verkennen of er mogelijkheden zijn. De heer Groeneweg Maar, voorzitter? Pleit u dan voor een onderzoek? Want er ligt eigenlijk al een onderzoek waar, nou ja, of pleit u ervoor om het mee te nemen in het geheel? Wat is uw betoog op dat gebied? In uw programma staat iets over die verplaatsing, maar ik ben even benieuwd of u nu nieuw onderzoek wilt doen en geld uit wilt geven terwijl eigenlijk een onderzoek op basis waarvan je gewoon conclusies zou kunnen trekken daarover, er gewoon ligt. De heer Heijkoop Voorzitter, ik pleit voor hetgeen zoals ik het zojuist heb verwoord. Namelijk om het als aandachtspunt mee te nemen dat op het moment dat we in de fase zitten dat we naar de ontwikkeling kijken van dat deel, om dan nog eens te kijken of dat een natuurlijk moment is om een heroverweging te maken van de locatie van de kermis. Ik pleit niet voor een onderzoek op korte termijn. 11

12 De voorzitter Goed. Helder? Dan gaan we naar de volgende spreker en die is van D66. Dat is meneer Tiebosch. Gaat uw gang. De heer Tiebosch Dank u, voorzitter. De ontwikkelvisie Spuiboulevard is belangrijk voor de toekomst voor de economische situatie van onze stad. Vermindering van de leegstand, transformatie naar wonen, ondersteuning van de noodzaak tot behoud van de IC naar Breda en de IC-status van station Dordrecht, in relatie met voldoende werkgelegenheid in de directe omgeving van het station. Maar ook directe binding met een binnenstad die wat D66 betreft nog niet levendig genoeg is. Kansen voor kwaliteit van de openbare buitenruimte, de infrastructuur, transformatie en duurzaamheid: opgaven met een fors risicoprofiel. Voorzitter, een aantal aspecten zijn voor D66 bij deze ontwikkelvisie van groot belang: de rol van de gemeente Dordrecht. Een breed draagvlak onder de Dordtse bevolking. De onderzoeksvragen in de bijlage zijn wat ons betreft niet in beton gegoten en de directe relatie van de ontwikkelvisie met de binnenstad en de ICstatus van Dordrecht en als laatste de samenhang met het Nieuwe Werken. Voorzitter, de rol van de gemeente Dordrecht is wat ons betreft kaderstellend en initiërend. De tijd van organische gebiedsontwikkeling is nu achterhaald. Duidelijke, meetbare ambities en we gaan voor één keer goed. Het spoorboekje van de NS 2019 moet een evaluatiemoment zijn al, voor deze visie. Een doorgaande IC naar Breda is één van de kritische succesfactoren voor deze visie. D66 wil graag dat de effecten van de pendel naar Breda de komende twee jaar worden afgezet tegenover de prognoses van de maatschappelijke kostenanalyse in de quick scan van 26 januari en dat de doorgaande IC naar Breda weer in de dienstregeling 2019 wordt opgenomen. Hiervoor dienen we zo meteen een motie in. Breed draagvlak onder de Dordtse bevolking. D66 vraagt niet om een referendum, maar wel om de Dordtse bevolking op een goede manier bij deze ontwikkelvisie te betrekken. Er zal goed uitgelegd moeten worden, in relatie met alle bezuinigingen die we nu al doen, wat het belang is van deze transformatie. D66 wil graag de komende herziene inspraak- en participatieverordening gaan gebruiken om Dordtenaren te betrekken bij deze visie. Bij de transformatie naar wonen staat wat ons betreft het geluk van de stadsbewoners centraal. We horen graag wat u hiervan vindt. Wat betreft de onderzoeksvragen vindt D66 het van belang om naar de kwaliteit van de toekomstige omgeving te kijken. Voor ons is het niet vanzelfsprekend dat de kermis op deze locatie blijft. Om voor negen dagen per jaar een nieuwe fundering aan te leggen in een gebied waarop de focus naar een kwaliteitsverbetering van de openbare ruimte en naar 30 kilometer zone zou moeten gaan, dient D66 een motie in om te onderzoeken waar in Dordrecht andere technische geschikte locaties zijn waar de kermis zou kunnen staan. In de richting van meneer Groeneweg geef ik maar alvast mee dat ook in Dordrecht na 2004 veel is veranderd. Ik geef maar even een aantal locaties aan die mogelijk zouden kunnen worden onderzocht. Dat is het parkeerterrein wat gemaakt is bij waar de Ark heeft gelegen. Het zou kunnen zijn dat in de visie bij de Gezondheidsboulevard, Sportboulevard, waar nog steeds een groot terrein leeg ligt waar nog niks gebeurt, dat daar toch ook in de komende periode iets zou kunnen gebeuren en mogelijk zijn er nog een aantal andere plekken. Voorzitter, in de begroting 2016 bij het programma Economie staat het uitwerken van een visie op herontwikkeling en transformatie van functie Spuiboulevard al genoemd. Die aanpak moet leiden tot een visie op het gehele gebied, in samenhang met de binnenstad en het ontstaan van een levendig stedelijk milieu waar ook de binnenstad profijt van heeft. Stationsgebied, Spuiboulevard en omstreken, binnenstad: deze drie ontwikkelingen horen bij elkaar en zou je al in één apart programma kunnen noemen. Eén grote visie met deelvisies en fijn dat Dordrecht meedoet met de City Deal. Voorzitter, dan als laatste de samenhang met het nieuwe werken. De gemeente gaat nu zelf panden aanschaffen, maar ik geef het maar even mee naar meneer Soy: er wordt nu nog niet besloten dat dit ook het nieuwe stadskantoor gaat worden, maar D66 geeft bij de wensen en bedenkingen graag mee dat wij het college oproepen om voor de toekomstige huisvestingsvraag voor het nieuwe stadskantoor uit te gaan van het nieuwe werken; creatief en innovatief duurzame 12

13 werkplekken realiseren voor publieke en private medewerkers en ZZP'ers met een hoge mate van flexibiliteit die aansluit bij de behoefte van de moderne kenniswerker, tijd-, plaats- en apparaatonafhankelijk en daarbij een nieuwe parkeerbalans te vinden die uitgaat van nieuwe ontwikkelingen die leiden tot een afnemende parkeerbehoefte. Ook daarop graag jullie reactie. Ik zal nu de moties indienen. De voorzitter Dank u vriendelijk. Meneer Tiebosch dient de moties in, dank u wel. Motie Dienstregeling 2019 is motie 1, motie Locatie Zomerkermis Dordrecht is motie 2. Deze maken onderdeel uit van de beraadslaging en worden vermenigvuldigd. Wie heeft de moties nog niet? Iedereen? Meneer Van Verk heeft ze nog niet. De rest heeft hem wel? Dan kopiëren we hem even voor meneer Van Verk en voor het college. Oh, u heeft hem ook niet? Nou, dan krijgt mevrouw Koene ze ook, dan doen we ze allemaal even want anders raken we in de war, dat moet niet. Akkoord, dank u wel. Dan gaan we even naar meneer Soy. De heer Soy Ik wil even reageren op de woordvoering van de heer Tiebosch namens D66, want in de woordvoering van de heer Tiebosch noemde de heer Tiebosch dat ik had gesproken over een besluit wat genomen worden dat het stadskantoor gaat verhuizen. Dergelijke woorden heb ik niet gebruikt. Ik heb wel gezegd dat wij oren hebben naar de visie voor één van de mogelijkheden die we daar kunnen realiseren, maar we moeten wel nu op korte termijn besluiten om de panden aan te schaffen, willen we überhaupt over een dergelijke visie kunnen spreken. Dat is wat nu voorligt en daarom zijn wij vóór om deze panden aan te schaffen, zodat we straks überhaupt over een dergelijke visie kunnen spreken. De heer Tiebosch Voorzitter, dan ben ik het helemaal eens met meneer Soy. De voorzitter Ja? Helder. Pardon, ja, meneer Heijkoop. De heer Heijkoop Ik had nog een vraag aan de heer Tiebosch. U stelt, en één van uw moties gaat daar ook over, over de intercity. De CDA-fractie steunt uw vurige pleidooi en wij onderkennen het belang met u van een goede intercityverbinding met het zuiden van het land. Alleen, gaat u ook zo ver dat u dat echt voorwaardelijk stelt voor de visie en voor de gebiedsontwikkeling? Of zegt u, dat moeten we in de gaten houden? De heer Tiebosch Voorzitter, het is denk ik van groot belang dat het rapport dat op 26 februari is gemaakt, die quick scan waarmee we naar Den Haag zijn gegaan, naar de staatssecretaris - er is heel duidelijk in dat rapport, het is ook bijgevoegd bij deze visie, een relatie gelegd met de ontwikkeling van de Spuiboulevard. Wat D66 betreft is het juist nu, omdat de dienstregeling 2017 is vastgesteld en we de IC's gaan missen en de pendel komt daarvoor in de plaats, van belang dat we nu alle prognoses die in die quick scan zijn gekwantificeerd gaan monitoren en dat we daarop in de strategie kunnen gaan anticiperen. Dat is de bedoeling waarom wij graag deze motie hebben. Want die informatie gaat zich zo meteen vanaf 1 januari opbouwen; dan wordt duidelijk wat dat voor effect heeft, indirecte maatregelen wordt dat in de quick scan genoemd, wat betreft hoe gretig zijn projectontwikkelaars als het gaat over wie wil dan rondom het station werkgelegenheid realiseren? Dan zie je ook wat dat voor effect heeft op grondposities. Nog niet gelijk, maar daarom zeggen we: doe dat dan in ieder voor 2017 en 2018 twee keer, op het moment dat we de grote projecten bespreken. De heer Soy heeft net ook al aangegeven dat hij er wat voor voelt om het bij de grote projecten te gaan monitoren; dan hou je het compleet. Ik denk dat dan een nieuwe raad in 2018 voldoende info heeft om in ieder geval met de visie die er nu ligt, met alle aannames waarbij dan die Spuiboulevard een drijver is voor die intercitystatus, het behoud, en andersom is er ook wat voor te vinden om het op die manier te gaan doen. De heer Soy Voorzitter, mag ik daar ook even een vervolgvraag over stellen? 13

14 De voorzitter Ja, meneer Soy. De heer Soy Want de vraag die de heer Heijkoop stelde, die rees in onze fractievergadering ook. Want als wij de motie lezen, lijkt het inderdaad als een voorwaarde dat als wij de intercitystatus kwijtraken vanaf 2019, dat heel die visie wat betreft D66 niet door hoeft te gaan. Zo lezen wij hem. Althans, die vraag kwam bij ons naar boven en daarnaast: met de motie wordt er gevraagd om meer lobbyactiviteiten te gaan doen. Ik denk dat we het met zijn allen daarover eens zijn, dat we als gemeente Dordrecht heel graag willen dat we die intercitystatus blijven behouden. Dus wat dat betreft kan iedereen zich daarachter scharen en hoeft dat niet met een motie afgedwongen te worden. De heer Tiebosch Ja, als u dat vindt. Wij vinden dat dat wel zou moeten. Verder staat nergens in de motie dat als die IC-status in 2019 niet doorgaat, dat wij niet vinden dat we gewoon door moeten gaan met die Spuiboulevard, met het stationsgebied en met die binnenstad. Je moet als stad nooit opgeven, maar het is wel één van de belangrijkste succesfactoren waarbij je in ieder geval weet: als wij die IC-status kunnen terughalen in 2019, met name zorgen dat we doorgaande IC's gaan krijgen, want anders gaan de mensen om onze stad heen rijden, dan weetje gewoon datje aantrekkelijker bent voor projectontwikkelaars en mensen die hier in de stad werkgelegenheid willen realiseren. De heer Soy Dat volg ik, maar dat laatste ondersteun ik van harte: dat we als stad niet stil moeten staan omdat we de IC-status gaan verliezen. Dus wat dat betreft, je mag het meenemen in je visie - ik denk dat we dat ook zeker zullen doen, maar het moet niet betekenen dat wij gaan stilstaan. De voorzitter Oké. Anderen nog? Dan gaan we naar de woordvoerder van de PvdAfractie. Mevrouw Van den Bergh, gaat uw gang. Mevrouw Van den Bergh De PvdA is erg voor het opknappen van het gebied van de Spuiboulevard en omgeving. Er is veel kantoorleegstand, zeker nu ook de Belastingdienst is vertrokken en het is zeker nodig om deze kille en sombere uitstraling, ook van het stadskantoor, aan te pakken. Dordtenaren spreken nog altijd van 'het rode plein voor het stadskantoor'. We moeten geen koude betonnen bunkers meer willen waar het bestuur zich in terugtrekt, maar juist een leuke en aantrekkelijke mix van woningen, groen en kantoren, waaronder een kleiner, uitnodigend stadskantoor met een mooie groene stadstuin; waar bewoners van harte welkom zijn en ambtenaren steeds beter samenwerken met de stad. Met vergaderfaciliteiten voor particuliere initiatieven en voor de Drechtraad. Ook trekken ambtenaren steeds meer de wijk in, zei wethouder Sleeking in de commissie. Want ons betreft kan het nieuwe stadskantoor ook kleiner van omvang worden, maar het accent moet meer naar de wijken. Een aantrekkelijke en levendige Spuiboulevard met meer woningen stimuleert zeker ook weer onze levendige binnenstad. Wij zullen de motie van D66 steunen, maar met name om de lobby voor onze intercitytreinen fors in te zetten en als je dat kunt koppelen aan een project, niet alleen voorwaardelijk, maar gewoon: koppelen aan een project, zeker in relatie met je sociaaleconomische ontwikkeling met andere partijen, daar zijn wij voor. Je kunt niet vaak genoeg de wereld, of zeg maar Nederland, om de oren slaan met onze behoefte aan intercitytreinen. Maar we moeten ons wel realiseren dat de overwegingen van het Rijk en de NS niet alleen het aantal reizigers betreft. Het feit dat we een spoorlijn onder ons eiland hebben laten aanleggen die rendabel gemaakt moet worden nu, is hoofdoorzaak en Dordrecht is kennelijk een te kleine speler om deze negatieve ontwikkelingen te keren, zoals ook het wegtrekken van een Kamer van Koophandel, rechtbank en belastingkantoor. Wij moeten steeds meer de samenwerking zoeken, zoals nu ook met Rotterdam en met de CityDeal, waar wij erg voorstander van zijn. Een andere rol van de overheid bij gebiedsontwikkeling. De PvdA vindt dat de gemeente ook in 14

15 gebiedsontwikkeling niet meer alles zelf moet gaan aanpakken en zelf gaan doen, maar zich moet beperken tot faciliteren en de regiefunctie pakken, wat zij ook op andere beleidsterreinen doet. Dat is ook namelijk een van de doelstellingen van die CityDeal waarin wij zitten, nu. Wij vragen ons dan ook af of je als gemeente zelf de panden moet aankopen. Wij hebben het daar in de commissie over gehad, maar we hebben er toch nog niet echt duidelijke, overtuigende informatie over gehad en daar willen we nog even de reactie van de wethouder op. Want kunnen we niet tot een andere vorm van realisatie komen? Wethouder Mos zei al in de commissie dat de gemeente van zijn vastgoed af wil, of in ieder geval zo veel mogelijk van zijn vastgoed af wil en niet meer zoveel panden in eigendom wil hebben. Ook sprak hij over het risico van het niet doorgaan van de plannen voor de Spuiboulevard en dan zit je met dat vastgoed wat je weer kwijt moet. We missen dan ook de optie en de financiële uitwerking om iets zelf aan te kopen en te realiseren, maar via anderen, hoe je dat ook kunt doen. Dat zegt u zelf ook in het stuk over CityDeal. Wij willen daar graag die uitwerking van zien. Wij zouden bijvoorbeeld ook de optie willen zien wat de effecten zijn als je bijvoorbeeld kantoorruimte als stadskantoor gaat huren. Want wij gaan er van uit dat de kosten die nu genoemd worden in de financiële bijlage, ik zal het verder niet over aantallen hebben, dat dat waarschijnlijk helemaal niet maatgevend is en dat die zullen worden overschreden en we moeten oppassen dat het geen molensteen wordt. Kijk naar bijvoorbeeld de voorbeelden in Den Haag en Delft; die nieuwe stadskantoren hebben, nou, die hebben daar goud geld gekost. Hoe denkt u dat te voorkomen? Dus daar wachten we even de reactie van het college op af. Over CityDeal en het binnenstedelijk bouwen en de transformatie, daar zouden wij wel meer informatie over willen hebben, een keer apart in de commissie Fysiek, maar we zijn er erg voor dat we daar aan meedoen. Het gaat voornamelijk over de gebiedsherontwikkeling van onder andere leegstaand vastgoed en het hele gebied van Dordrecht doet daar nu mee. We doen dat samen met andere steden. Onder andere Leiden, Rotterdam, Schiedam, de Provincie en de minister van Wonen, de minister van Infrastructuur en Milieu, en ook Bouwend Nederland en de vereniging Delta Metropool en Vastgoedbelang. Dus daar zitten toch wel belangrijke partijen, vinden wij en daar kun je wat mee. Wij willen dan ook dat de gemeente zich daar ook hard voor maakt. Met name voor de samenwerking met deze partijen en hoe je een gebied succesvol kunt ontwikkelen, maar zeker ook hoe je de leegstand kunt aanpassen. Wij hebben in een andere commissie eerder gepleit voor een leegstandsverordening; wethouder Sleeking zei toen dat hij daar een onderzoek naar ging doen. Wij willen ook dat u zich daarvoor inzet, in de CityDeal partners hoe dat aan te pakken. Wanneer zouden wij de resultaten van dit onderzoek kunnen tegemoet zien en bespreken in de commissie? Ik maak toch even een klein uitstapje en dan kom ik weer terug bij het woningbouwprogramma over milieu en asbest. Want wij zagen in de conceptkoopovereenkomst dat grond ernstig vervuild is en moet worden gesaneerd. Nu lazen wij ook dat de Staat, de eigenaar van het Belastingkantoor, alleen verantwoordelijk is voor de saneringskosten van het verwijderen en afvoeren van asbesthoudende materialen. De sanering van overige materialen komt voor rekening van de gemeente. Wij vragen ons af: waarom is dat? De PvdA vindt dat u moet onderhandelen dat de Staat de sanering van alle verontreiniging moet bekostigen. Tenslotte kom ik, wij hadden daar ook foto's voor aangeleverd aan de griffie, komen wij nu over het woningprogramma en het parkeren. Wij willen daar leuke stadswoningen, aantrekkelijke stadswoningen. In een presentatie, een keer in de commissie Fysiek, werd het voorbeeld genoemd van de Mariaplaats in Utrecht. Nu hebben wij daar eens een keer die foto's bekeken van de Mariaplaats, dus we kunnen dat hier zien, in Utrecht. Dat zijn wel nette woningen, maar wij vinden dat toch eigenlijk veel te strakke architectuur. Dat is toch niet wat wij op ons netvlies hebben voor een levendige omgeving in de Spuiboulevard. Wij willen daar veel meer afwisseling in woningbouwtype en wij willen ook een mix van sociale en dure woningen en woningen voor de middengroepen. Afwisselend, veel levendiger en niet zo strak en niet zo saai. Daar hebben we er al veel van op de Spuiboulevard en juist die afwisseling maakt het zo levendig. Tot slot nog even een opmerking over het parkeren. Omdat wij in dit gebied juist ook de parkeerbehoefte opvangen voor de stad, voor de regio en voor heel het land, 15

16 moeten daar voldoende parkeerplaatsen komen en wel blijven en zeker ook omdat vergunninghouders daar parkeren. Wij denken dan ook, wij hebben het eerder genoemd, de combinatieparkeervergunning, dat die een uitstekende oplossing zou kunnen zijn voor het parkeren voor onze bewoners in dat gebied, die dan zowel op straat als in de parkeergarage kunnen parkeren. Hier wou ik het even bij laten. De vicevoorzitter Mevrouw Van den Bergh, dank u wel. ChristenUnie/SGP, wie wil het woord? De heer Veldman. Gaat uw gang. De heer Veldman Dank u wel. Voorzitter, er ligt een globale ontwikkelvisie voor het gebied rondom de Spuiboulevard en de fractie ChristenUnie/SGP is er blij mee dat die er ligt, want het gebied rondom de Spuiboulevard kenmerkt zich door een onevenwichtige stedenbouwkundige ontwikkeling. Als je dat in iets normaler Nederlands zou zeggen, zou je bijvoorbeeld kunnen zeggen dat er hele pittoreske stukjes zijn, bijvoorbeeld bij het Beverwijcksplein, terwijl aan hetzelfde plein er vervolgens niet al te fraaie kantoorpanden staan. Daarnaast is er veel leegstand en daarom verdient wat ons betreft het gebied een grondige aanpak. De fractie ChristenUnie/SGP kan daarom ook instemmen op hoofdlijnen met de visie die er ligt, maar ik hecht er toch aan om te benadrukken hoe wij die visie dan lezen. Want we hebben een stortvloed aan documentatie gekregen, zonder dat wat ons betreft nou eigenlijk precies duidelijk is, in een paar korte zinnen, wat die visie dan behelst. Wat ons betreft is de kern dat kantoorfuncties richting het station verplaatst worden; dat vrijkomende plekken geschikt gemaakt worden voor woningbouw en dat er een betere verbinding tot stand komt met de binnenstad. Dus die drie elementen, daar staan wij volledig achter. En hoe dan de meer gedetailleerde uitwerking eruit moet zien, daar leggen wij ons nu nog niet op vast en wij gaan er van uit dat het college ook in de toekomst en ik neem aan ook nog volgende colleges, dat we daar dan voorstellen voor krijgen en ook nog nader met elkaar over in gesprek gaan. Wij hebben dan behoefte aan een nadere uitwerking. De stukken die er nu liggen en de plannen zijn wat dat betreft nog te globaal. Dan even bij de vervolguitwerking: wat ons betreft heeft kwaliteit echt de hoogste aandacht nodig, want wat wij nu uitwerken en beslissen, dat heeft implicaties voor ik denk wel tenminste 50 jaar, dus het moet een hoogwaardige omgeving worden waar het goed toeven is. Waar wonen, werken en stedelijk groen hand in hand gaan. De ChristenUnie/SGP vindt dat de ruimte die nu voor de kermis is gereserveerd, de ontwikkeling van het gebied niet in de weg mag zitten. Het lijkt erop dat de kermis als een soort hinderpaal in het geheel wordt gezien en wij zouden dat liever niet zien. Dus er moet wat ons betreft gekeken kunnen worden of de kermis kan worden verplaatst, of althans zo ingericht dat het de ontwikkeling van het gebied niet in de weg zit. De ChristenUnie/SGP stemt in met de aanschaf van de twee kantoorpanden, maar wel onder de voorwaarde dat hiermee nog geen instemming is verleend voor verhuizing van het stadskantoor. Dat is echt een nieuwe fase en een ander besluit. Mocht het stadskantoor op termijn verhuizen, dan hechten wij er wel aan en dat melden we nu alvast, dat deze panden tenminste flink van aanzien veranderen, dan wel worden gesloopt. Voorzitter, tot zover. De vicevoorzitter Meneer Veldman, dank u wel. De VVD. De heer Burggraaf, gaat uw gang. De heer Burggraaf Ja, dank u wel, voorzitter. Allereerst, het eindpunt van de besluitvorming hier is uiteindelijk de visie die voorligt ter besluitvorming op het gebied van de Spuiboulevard en de ambitie die daar in staat om een levendige entree te maken van de stad met de combinatie van kantoren en wonen, waardoor je overdag ook veel levendigheid hebt. Dat is iets wat de VVD wel aanspreekt. Daar hebben we wel twee aandachtspunten bij. Het is vooral belangrijk dat die visie die je daar ontwikkelt, ook een zeer goede verbinding houdt met de binnenstad en dat dat elkaar versterkt. Een ander aandachtspunt dat we ook al in de commissie hebben aangegeven is dat natuurlijk in de binnenstad al vaak parkeerproblemen zijn en dat dat nog steeds wel, ook als we die visie 16

17 lezen, wat ons betreft echt wel een zorgpunt is, nog, in de verdere ontwikkeling - dat daar de voorzieningen wel afdoende blijven. De vervolgstap daarin, van, wat doe je dan met de huisvesting van de gemeente, ja, dat is wat de VVD betreft echt nog veel te vroeg om ons daar al over uit te kunnen spreken. Daar zullen we echt nog wel meer discussie met elkaar over moeten hebben. Het proces om deze visie uiteindelijk neer te zetten, dat spreekt de VVD wel aan, want in een vroeg stadium zijn de projectontwikkelaars, marktpartijen betrokken om mee te gaan denken hoe dat er dan uit zou kunnen zien en wanneer zij iets als een investeringsproject zien waarvan ze denken: ja, daar zit wel brood in. Dat is wat ons betreft inderdaad een wijze van werken die essentieel is om ook op de lange termijn een duurzaam verdienmodel te hebben en daarmee ook een bereikbare visie te hebben. Vervolgens is dan de vraag: hoe ver gaatje rol dan verder als gemeente in de invulling van die visie? Kijk, het feit datje contouren duidelijk neerzet, datje heel helder een stip op de horizon geeft, dat zien we inderdaad als een noodzakelijke voorwaarde om zo'n proces überhaupt te kunnen inzetten. Wantje moet duidelijkheid geven en een stabiele en betrouwbare investeringsbodem bieden als gemeente, om vervolgens het ook voor investeerders een aantrekkelijk klimaat te maken om die ontwikkelingen tot stand te brengen. De vervolgvraag is dan: hoe ver ga je dan in de investeringen die je als gemeente doet? Dat het in infrastructuur ligt, dat spreekt ook voor zich, maar is het marktfalen zo groot in deze fase datje moet zeggen: we moeten ook nog eens een keer als gemeente twee panden gaan aanschaffen, waarvan we als we naar het verleden kijken, toch ook moeten constateren dat vaak de kosten voor dat soort projecten bij de gemeente aanzienlijk hoger uitvielen dan we van tevoren met elkaar hadden bedacht. Dus daar zouden we toch nog wel wat meer van de wethouder willen horen over de vraag, dat was ook de politieke vraag die neer was gelegd: is het echt noodzakelijk om die panden te kopen? Is het echt een dusdanige drempel om dit project uiteindelijk vlot te kunnen trekken? Gaan we hier niet een enorme zeperd mee lopen als we zo meteen bij de vervolgstap zeggen, ja, maar dat stadskantoor op die plek, dat zien we uiteindelijk toch niet zitten? Dus daar zouden we toch nog graag wat invulling op horen. Tot slot nog even over de visie. Zoals wij hem zien, of in ieder geval de waarschuwing die wij nog mee willen geven is, als je het boekje leest, dat er een heel duidelijke visie staat op hoe de markt van de toekomst en het nieuwe werken et cetera eruit gaat zien en dat de ontwikkeling van de kantoren aan moet sluiten op de behoeftes van de toekomst. Toch willen wij een soort winstwaarschuwing meegeven, dat het niet zo moet zijn dat de gemeente er één is die gaat bepalen hoe het verdienmodel van het gebied eruit gaat zien, want dan lopen we een groot risico denk ik dat in de toekomst blijkt dat dat toch niet helemaal matcht met hoe de toekomstige ontwikkelingen zijn. Dus zouden wij de waarschuwing mee willen geven, blijf daar vooral dichtbij de marktpartijen liggen. Als laatste zouden we willen waarschuwen dat het niet een soort kapstokproject wordt voor gemeentelijke hobby's. Het is natuurlijk een fantastisch mooie visie, maar we zullen in ieder geval kritisch gaan volgen of niet uiteindelijk daarmee allerlei andere zaken eraan vastgeplakt worden omdat het zo'n mooi project is. Laten we vooral kijken waar we het voor doen: het gebied verder brengen en dat vooral samen met de stad en met de marktpartijen. Dank u wel. De vicevoorzitter Meneer Burggraaf, dank u wel. De SP. Mevrouw Jager, gaat uw gang. Mevrouw Jager Dank u wel. Voorzitter, we hebben al veel langs horen komen al waar we het al dan niet mee eens zijn, maar één ding niet en tot dat ene willen wij ons beperken. In ons amendement vragen wij u om in de Woonvisie Spuiboulevard op te nemen dat 30 procent van de bij te bouwen woningen binnen de sociale sector moet vallen en het raadsbesluit dienovereenkomstig aan te passen. Waarom vragen wij u dit? In de afgelopen decennia zijn in Dordrecht vele duizenden woningen gesloopt; veelal goedkopere huurwoningen. Daar werd soms iets, soms niets voor teruggebouwd in dezelfde sector. Ik geef u als voorbeeld Oud-Krispijn: 1200 woningen gesloopt en 120 teruggebouwd. Wel in dezelfde sector, niet in dezelfde prijsklasse. Voor Crabbehof wordt hetzelfde voorzien. Vrijwel heel Wielwijk gaat plat en er wordt geen enkele huurwoning in 17

18 de sociale sector voor teruggebouwd. Wel sociale koop, maar kunnen starters een nieuwe sociale koopwoning van euro verwerven zonder daar euro kosten koper voor op tafel te moeten leggen? Dat is een vraag waarop wij van de wethouder toch graag nog eens een keer antwoord zouden krijgen. Op de Stadswerven was voorzien in 15 procent woningen in de sociale sector. Van woningen zouden dat er 225 geweest zijn. Daarvan gaat er niet één door. Andere steden voelen de noodzaak om extra huurwoningen in de sociale sector te bouwen omdat zij vanwege het plaatsen van statushouders de krapte op de huurmarkt voor jongeren met een klein inkomen en de vergrijzing een tekort aan woningen voor deze mensen al hebben en nog meer zullen krijgen. Amsterdam heeft de woningstichting verzocht en gefaciliteerd om de komende jaren extra huurwoningen in de sociale sector te bouwen en schept daarmee de voorwaarden waaronder de woningstichtingen dat kunnen doen. Wij verzoeken het college om dit in Dordrecht naar evenredigheid ook te doen. En waarom 30 procent? Overvragen we daarmee niet? Wel, op de Stadswerven waren van het totaal van 1500, 225 woningen sociaal voorzien; 15 procent dus. Voor de Spuiboulevard worden in het totaal 350 woningen voorzien; 30 procent daarvan is 105. Wij vragen dus om nog niet de helft van wat er eerst gepland was en daarmee vragen wij ons inziens niet te veel. Het percentage alleenstaanden is in Dordrecht 38,3 procent, zo'n procent hoger dan elders. Die alleenstaanden zitten niet echt te wachten op de vele eengezinswoningen die er zijn en nog gebouwd worden. Wel op goede en betaalbare appartementen en ook deze mensen, misschien wel juist deze mensen willen graag in de binnenstad wonen. Vanwege de levendigheid; vanwege de reuring zogezegd. Geen medicijn zo goed tegen eenzaamheid als deel uitmaken van een levendige binnenstad. Hier wilden we het even bij laten. De vicevoorzitter Mevrouw Jager, dank u wel. De heer Portier levert uw amendement in. Amendement wordt genummerd amendement 1, maakt vanaf nu onderdeel uit van uw stukken en uw beraadslagingen en zal vermenigvuldigd worden en uitgedeeld. De VSP, de heer Tazelaar, gaat uw gang. De heer Tazelaar Voorzitter, transactie Spuiboulevard aankoop panden: alleen bij een goed plan aankopen. Het huidige stadskantoor verplaatsen en in kleinere vorm terugbrengen, maar voorzitter, dat hoeft voor de VSP niet op de Spuiboulevard. Een stadskantoor is er voor iedereen. We zijn dan ook voor een vestiging in de omgeving ziekenhuis/politiebureau. Immers, de dienstverlening op deze plaats is makkelijker te bereiken voor omliggende wijken: Dubbeldam, Sterrenburg, Crabbehof, Wielwijk, Krispijn en ga zo maar door. De stafdienst zou zo u wil nog wel in stadsresidentie kunnen worden gehuisvest, maar de dienstverlening kan best elders. We hopen dat de aanpak van de Spuiboulevard mogelijkheden biedt aan ouderen. Ouderenhuisvesting. Het pleidooi van de SP voor eenpersoonshuishoudens: ik vraag me af of die mensen dan altijd wel alleen blijven. Het is een beetje lastig om eenpersoonshuishoudens te maken, want als ze dan verkering krijgen, wat moet er dan gebeuren? Dus het zou toch een beetje ruimer opgezet moeten kunnen worden. Uiteraard ondersteunen wij de inzet voor het behoud van de intercity en wat betreft de kermis, deze moet zeker niet verplaatst worden in de omgeving van het ziekenhuis. Voor negen dagen Spuiboulevard hebben wij geen bezwaar, maar mocht een andere plaats worden gevonden, dan zullen wij deze dus ook opnieuw beoordelen. Tot zover, voorzitter. Dank u. De vicevoorzitter Meneer Tazelaar, dank u wel. De fractie van GroenLinks. Mevrouw Edenburg. Mevrouw Edenburg komt terecht naar voren, want die zal nu haar maiden speech houden in deze raad. Succes. Mevrouw Edenburg Dank. Het is bijzonder om zo'n prestigieus onderwerp als deze ontwikkelvisie voor de Spuiboulevard in mijn maiden speech te behandelen, want het is nogal wat om een visie neer te zetten die ook in de jaren 2050 nog steeds een belevenis geeft dat er in 2016 een goede visie is neergezet. Met de huidige status van de 18

19 Spuiboulevard is dit na 40 jaar wat GroenLinks betreft niet het geval. De Spuiboulevard is vergroeid naar een financiële muur van gebouwen met belastingkantoren en banken. Een dissonant; een Dordrecht onwaardig aanzicht. Deze blokken steen en beton hebben een duidelijke scheidslijn aangebracht tussen binnenstad en de schil. Herontwikkeling klinkt dan ook als muziek in onze oren. Wat we minder mooi vinden klinken, is de manier waarop de kredietaanvraag op ons bord is gelegd. Met het verzoek geen wensen en bedenkingen te uiten inclusief een taxatierapport dat alsnog een pre assessment aanbeveelt op milieu aspecten en duurzaamheid. In het totaal is het een bedrag geworden waar je toch wel even voor achter je oren mag krabben. Wat GroenLinks regelmatig stoort in dit soort casussen, is de manier waarop grote bedragen in een handomdraai uitgegeven kunnen worden aan stenen en waar moeilijk gedaan wordt over kleine bedragen voor mensen. Wij hebben dus wel degelijk zo onze bedenkingen en wensen. Overall, de ontwikkelvisie en de kredietaanvraag bekijkend, is kopen nodig. Anders wordt het toch wel lastig om actief op de ontwikkeling te sturen. Kopen en snel en slim slopen zal dan ook wel horen bij de kaders die GroenLinks hierna wil meegeven. Voorzitter, we hebben in een eerdere vergadering al aangegeven dat wij in de ontwikkelvisie Spuiboulevard een mooi groen-blauw gebied ontwikkeld willen zien. Dat de gebieden Spuiboulevard en de schil een uitstraling krijgen die ze verdienen. Uitnodigend, gastvrij, waar mensen willen wonen, werken en ontspannen. GroenLinks wil hier vast de volgende kaders voor meegeven. Een kader dat inhoudt dat de Spuiboulevard niet een scheidingswand van kantorenblokken en parkeergarages tussen de schil wordt, maar een Spuiboulevard waar optimaal wordt ingezet op duurzaam, leefbaarheid en milieu. Voorzitter, bij een ontwikkelvisie mag je met toekomstbeelden creatief omgaan en daar wil ik op ingaan. Want wat te denken van een Spuiboulevard die niet meer zal bestaan uit een betonnen creatie, een visie die uit de jaren '70 komt? Geen grote muur meer als afscheiding tussen centrum en schil, maar een visie die zoekt naar verbindingen tussen binnenstad en de schil. In samenwerking met allerlei vooruitstrevende partijen een visie 2050 maken die een duidelijk verschil maakt met de huidige vormgeving. Laat het denken eens kantelen in de richting van groen, leefbaar en milieuvriendelijk, waar het nieuwe werken in samenhang met woningen in sociale- en middensegment samengaan. Raadpleeg het platform Duurzaamheid, de Jeugdraad; zij moeten er tenslotte mee werken en leven. Haal kennis uit de Leerfabriek. Zij allen hebben vast mooie en financieel haalbare ideeën voor een duurzame en milieuvriendelijke ontwikkelvisie voor de Spuiboulevard. Bedenk ook eens dat het niet per se nodig is om zo'n kolos van een gemeentekantoor inclusief alle regionale en sociale werkzaamheden centraal op de Spuiboulevard neer te zetten. Een stadswinkel op de Spuiboulevard en de overige functies aan de rand van het centrum - hebben we daar ooit al eens over nagedacht? Een stad moet durven zeggen: we kijken naar een groter gebied, onze ambitie is een schaalsprong. We zetten de infrastructuur neer en trekken zo investeerders en bewoners. Laten we eens anders denken. Ons denken laten kantelen en buiten het vaste stramien treden. Buiten het denkbeeld wat ons nu alweer min of meer wordt voorgeschoteld. Als we met zijn allen dan druk bezig zijn met het scheppen van een nieuwe boulevard, vergeet dan de bewoners niet die ook duidelijk een mening hierover hebben en de discussie via de nieuwe website Argu zou prima aansluiten bij alle middelen die we hebben voor een goede communicatie. Voorzitter, het openbaar vervoer is een belangrijke factor voor Dordrecht. Intercity's en internationale verbindingen moeten wat GroenLinks betreft gehandhaafd blijven. Het milieu, de mobiliteit en de economische factoren zijn hier van belang en staan op het spel. Het college en de raad hebben hier in de afgelopen tijd hard aan gewerkt. Met name de provinciale en landelijke druk die uitgeoefend is, heeft voorlopig tot een gedeeltelijk positief resultaat geleid. Een gezamenlijke inzet blijft dus noodzakelijk. GroenLinks is hier vanaf het begin zeer nauw bij betrokken geweest en zal dit zeker blijven doen door dit onderwerp op provinciaal en landelijk niveau op de agenda te houden. Tot slot, voorzitter, over deelname van Dordrecht met het gebied Spuiboulevard aan de CityDeal: GroenLinks vindt dit een interessante deal met andere overheden. In dit stuk en ook in de andere raadsinformatiebrieven merkt GroenLinks wel op dat steeds verwezen wordt dat de vrije 19

20 sector huur gestimuleerd moet worden. Zeker, er bestaat behoefte aan deze categorie, maar er dient wel degelijk een balans gevonden te worden met woningen in de sociale sector en woningen, geschikt voor andere woonvormen, verdienen ook de aandacht. Positief is dan dat deze CityDeal de mogelijkheid geeft wet- en regelgeving te herzien en aan te passen om belemmeringen weg te nemen. Een gelegenheid bij uitstek om hier gebruik van te maken in de ontwikkelvisie Spuiboulevard om de balans in verhuur in de diverse sectoren van woningen en kantoorbouw te hervinden. Voorzitter, GroenLinks gaat ervan uit dat we met deze kaders een aanzet hebben gegeven tot het kanteldenken, om te komen tot een Spuiboulevard die uniek, duurzaam en leefbaar is; waarover geflaneerd kan worden, ook in de jaren Dat er nog steeds belevenis zal zijn dat er in 2016 een goede visie is neergezet voor een stadsboulevard aan het Spui. Dank u wel, voorzitter. De vicevoorzitter Mevrouw Edenburg, ü dank u wel. Gefeliciteerd met uw maiden speech en mag ik even een applausje? [applaus] De vicevoorzitter Er zijn geen vragen aan mevrouw Edenburg, dus u heeft een mooie speech neergezet. Dank u wel. Fractie Gemeentebelangen Dordrecht, de heer Wagemakers. Gaat uw gang. De heer Wagemakers Ja, voorzitter, dank u wel. De voorliggende ontwikkelvisie Spuiboulevard heeft mij aangenaam verrast. Overal in Nederland wordt gesproken over aanpak van leegstand, herontwikkeling. Hier in Dordrecht ligt nu een visie op een gebied die ook onderdeel uitmaakt van de CityDeal zoals die ook in de Provincie en met het Rijk is gesloten en ik ben daar enthousiast over, zij het dat ik nog wel enige kanttekeningen heb, maar ik kan voor een deel aansluiten bij datgene wat collega Burggraaf daar straks over zei. Er zitten natuurlijk bij zo'n project in deze fase altijd wensen en bedenkingen. Ik heb vandaag heel veel wensen en bedenkingen over tafel horen gaan, maar volgens mij, dat is tenminste mijn standpunt op dit moment, is het op dit moment niet het moment om daar een formeel standpunt voor neer te leggen. Ik zou juist zeggen: laten we voortvarend aan de slag gaan, omdat ik denk dat op basis van deze visie er een unieke kans ligt voor een publiek-private samenwerking met partijen in de stad en heel nadrukkelijk ook samen met de stad. Dat daarbij aandacht is voor duurzaamheid zoals collega Edenburg daarstraks ook terecht aangaf, dat spreekt wat mij betreft voor zich. De heer Groeneweg Voorzitter? De vicevoorzitter Gaat uw gang. De heer Groeneweg Ziet u dan net als de VVD het gewoon goed huisvesten van je eigen medewerkers ook als gemeentelijke hobby? De heer Wagemakers Nou, dat was mijn volgende zin die ik zou gaan zeggen, voorzitter. Ik denk dat dat wel één van de punten is. Wij hoeven daar nu geen besluit over te nemen; daar nemen we ook geen besluit over, maar overal in den lande zie je op dit moment ontwikkelingen als het gaat over op welke manier mensen het werk in de kantooromgeving invullen. Kantooromgeving wordt steeds vaker verwisseld met werkomgeving, werkorganisatie en ik denk dat die ontwikkelingen, mobiel werken, flexwerken en dergelijke, dat soort ontwikkelingen moeten nadrukkelijk meegenomen gaan worden op het moment dat we gaan kijken op welke manier we onze gemeentelijke organisatie willen gaan huisvesten. Ik heb verschillende collega's horen pleiten om zeg maar de ambtelijke organisatie, de ondersteunende diensten niet in het centrum te huisvesten, maar eerder aan de rand. Wat mij betreft zou ik er juist voor willen pleiten om dat juist wel in het centrum te houden. Ik ben gisteren in Gouda geweest. Daar loop je het station uit en loop je zo het huis van de gemeente binnen. Dat is denk ik ook voor 20

21 als je met partijen samenwerkt, handig op die manier. Dus ik zou er wel voor willen pleiten om dat op die manier vorm te geven. De heer Tazelaar Voorzitter, mag ik even wat vragen? De vicevoorzitter De heer Tazelaar. Interruptie. De heer Tazelaar Je loopt het station uit, zo, de trein uit, maar die Dordtenaren komen toch niet met de trein naar het stadskantoor? De heer Wagemakers Nee, maar ik ben ook geen Gouwenaar, maar ik moest daar wel wezen en dan is het toch wel handig op dat moment als je een stadskantoor, het huis van de stad, dichtbij een voorziening als OV hebt. Dus wat mij betreft hoeft dat niet het centrum uit. De heer Tazelaar Mag ik nog even, voorzitter? Als u nou zegt, we hebben veel minder verkeersbewegingen in de binnenstad en die parkeergarages hoeven dan ook niet zo erg groot te zijn, dan kunnen we toch gewoon in die buitenwijken mooie dienstverlening verlenen? De burgemeester met zijn staf kan dan een prachtig pandje daar, daar kunnen we dan altijd nog naar toe. Ook het politiek vergaderen kan buiten de stad; dat hoeft ook niet in de stad. De vicevoorzitter Meneer Burggraaf, aanvullend. De heer Burggraaf Ja, voorzitter. Ik wilde toch even reageren op de heer Groeneweg die de vraag stelde: goh, is het stadskantoor een gemeentelijke hobby? Ik heb gezegd: laat de visie niet een kapstok worden voor gemeentelijke hobby's. Daar bedoelde ik niet zo zeer het stadskantoor, want daar hebben we nog een aparte discussie voor. Ik bedoel vooral dat het niet zo moet zijn dat er allerlei projecten worden bedacht of ontstaan die een bestemming vinden onder de visie die er nu ligt. Daarvoor wilde ik eigenlijk meer waarschuwen. De vicevoorzitter De heer Wagemakers. De heer Groeneweg Voorzitter? De vicevoorzitter Meneer Groeneweg. De heer Groeneweg Meneer Burggraaf, ik denk dat we dat vooral in het verleden hebben gedaan met enorme portefeuilles die zijn aangeschaft waar we recent 40 miljoen op hebben afgeschreven, inmiddels twee jaar geleden en dat dat nu zeker niet de bedoeling is. Ja, zo'n uitspraak over die gemeentelijke hobby's is natuurlijk vooral rechts populisme. De vicevoorzitter De heer Burggraaf, wilt u reageren? De heer Burggraaf Ik denk dat het daarom misschien de heer Groeneweg aanspreekt, maar... het was niet vanuit - het was een serieuze opmerking, laat ik het daarbij houden. De vicevoorzitter De heer Wagemakers vervolgt. De heer Wagemakers Ja, dank u wel, voorzitter. Nou ja, naast het huisvesten van onze eigen organisatie die wat mij betreft toch gewoon in het centrum van de stad kan blijven, is de aandacht die er gaat rondom parkeerproblematiek een punt wat verder in de verdere uitwerking nadrukkelijk een rol zal gaan krijgen. Tenslotte wat betreft de kermis, Dance Tour: ja, ik zou er wel voor willen pleiten op het moment dat je het gebied de 21

22 komende jaren en dat is echt een doorkijk van decennia, kwalitatief een impuls gaat geven, om dergelijke activiteiten juist niet daar op die locatie te willen handhaven. Ik denk dat ik als het gaat over toegankelijkheid, als het gaat over beeldmerk, beeldkwaliteit en dergelijke, ook al is het maar een aantal dagen per jaar, er toch voor zou willen pleiten om in ieder geval te kijken of er mogelijkheden zijn. De heer Groeneweg memoreerde in een eerdere interruptie aan een onderzoek uit Nou, de heer Tiebosch gaf terecht al aan dat we ondertussen 12 jaar verder zijn, dus het loont zeker de moeite om er nog eens een keer naar te kijken. Dat wil niet zeggen dat de uitkomst anders zal zijn, maar laten we in ieder geval onszelf de moeite gunnen om daarnaar te kijken. Wat mij betreft kan ik instemmen met de visie en ondersteun ik het voorstel tot aankoop van beide panden. De vicevoorzitter Meneer Wagemakers, dank u wel. Meneer Meijer, gaat uw gang. De heer Meijer Ja, voorzitter, dank u wel. Na iedereen aangehoord te hebben wil ik toch nog de opmerking kwijt dat ik eigenlijk aangenaam verrast ben en heel erg gecharmeerd over zeg maar de mogelijke nieuwe invulling van de Spuiboulevard. Er ligt een enorme kans voor de stad om zich beter te presenteren en ik ga ook mee in de wens en het gedachtengoed om eventueel de panden aan te schaffen als daar een goede onderbouwing bij is. Ik ga zeker mee wat ik gehoord heb van de SGP en GroenLinks om sowieso eens op een hele frisse manier te kijken naar flexibiliteit en dynamiek om te zeggen over 50 jaar: dit is een mooie plek, fijn om te vertoeven. De vicevoorzitter Meneer Meijer, dank u wel. Daarmee heeft de raad de eerste ronde gedaan en wil ik graag het woord geven aan het college. De heer Sleeking, gaat uw gang. Wethouder Sleeking Dank u wel, voorzitter. De woordvoering zal vanuit het college door verschillende collega's ook nog worden toegelicht. Het spreekt voor zich denk ik dat ik me in mijn beantwoording zal beperken tot de visie zoals die is gepresenteerd, collega Mos op vastgoed en de huisvesting van de organisatie. Collega Van der Linden wil ongetwijfeld nog iets zeggen over de motie van D66 waar het de IC-status betreft en collega Reynvaan daar waar het het woonmilieu betreft en de aantallen sociale woningbouw. Allereerst moet me van het hart dat ik blij ben dat er zo'n breed draagvlak is voor deze ontwikkeling, want het is een ontwikkeling die zich over echt veel langere termijn zal gaan uitstrekken. Daarvoor is het, vind ik, van buitengewoon belang dat daar draagvlak, politiek draagvlak, is om dat ook echt door te kunnen zetten en vol te kunnen houden. We hebben dat gezien met ontwikkelingen binnenstad die halverwege de jaren '90 zijn gestart. Die hebben een periode van 20 jaar betrokken voordat het helemaal tot uitvoering is gekomen. Dat is ook met elkaar een kwestie van een visie bepalen, een lijn kiezen. Niet dat die dan meteen in beton gegoten moet zijn, want er moet ook ruimte blijven voor aanpassing, maar wel voor zo'n beweging dat we met elkaar tot de conclusie komen dat de huidige Spuiboulevard niet meer voldoet aan de eisen en aan de mening die je daar in deze tijd over hebt, stedenbouwkundig niet. Het blijkt ook alleen al uit het feit dat we daar te maken hebben met langdurige leegstand van kantoormeters, meer dan 40 procent. Ja, dat is eigenlijk onacceptabel. Die zitten natuurlijk lang niet allemaal bij de gemeente; er zit ook heel veel bij marktpartijen, maar voor de stad is dit natuurlijk geen aanwinst. Je verwacht ook rond de Spuiboulevard een levendig stedelijk milieu dat een belangrijke aanvulling kan zijn en een extra motor, zeg maar, voor ook het functioneren van onze binnenstad. Als we er hier in kunnen slagen op wat langere termijn om een nieuw stedelijk aantrekkelijk woonmilieu te creëren, dan zal dat ongetwijfeld leiden tot een extra impuls voor onze binnenstad, maar ook voor dit hele gebied in de schil. Je ziet de trend dat mensen toch geneigd zijn om zich meer en meer te gaan vestigen in stedelijke omgevingen dan ver van al die voorzieningen vandaan. In onze eigen stad zien we dat het enthousiasme voor bouwen in de polder ook wat is afgenomen en dat het enthousiasme voor bouwen binnen de stedelijke contour wat dat 22

23 betreft wat gegroeid is en daar past deze slag denk ik heel goed in. Daar staan we nu eigenlijk aan een soort begin. We hadden denk ik met elkaar graag ook wat meer tijd genomen om die ontwikkeling van die visie wat diepgaander met elkaar te bespreken, maar ook met partijen in de stad en met bewoners in de stad, voordat je nou gedwongen wordt tot zo'n besluit om nu al tot verwerving van panden over te gaan die je eigenlijk liever nog wat later in het proces had willen nemen. Maar goed, kansen die zich aandienen, staat ook in het coalitieakkoord overigens, die moetje op een gegeven moment ook wel durven te verzilveren. Ik denk inderdaad dat die kans hier nu ligt om het gebied, met name rond het huidige stadskantoor en al die kantoren die daar staan, aan te gaan pakken en te gaan transformeren. Je ziet inderdaad in den lande dat er heel veel beweging is in deze richting en het is ook mooi dat we kennis en ervaring wat dat betreft kunnen delen en dat ook bijvoorbeeld de Provincie met ons meedenkt om belemmeringen weg te nemen waar die zich zouden kunnen voordoen. Dus medewerking ook van andere partners en overheden, die is aanwezig. Net zoals de bereidheid van andere marktpartijen in onze stad om samen met ons eigenlijk op te trekken om deze visie straks ook vorm en inhoud te gaan geven en ook uit te gaan werken, waarbij het wel van belang is dat wij als hoogste orgaan van de stad, het gemeentebestuur, dan ook wel de ruimte hebben om de regie nog wel enigszins te kunnen nemen, de kaders te stellen, de richting aan te geven waarin we dit gebied willen gaan ontwikkelen. Dat niet de marktpartijen helemaal dominant worden, want dat was nou ook één van de gevaren bij zo'n belastingkantoor - als je dat laat lopen, dan staat het wellicht binnen de kortste tijd vol met allemaal kleine appartementjes en dat is nou niet echt de ambitie die wij hebben voor dit gebied. Dus de tekst die u vandaag gesproken heeft, die spreekt mij ook heel erg aan, met name om te kijken naar die kwaliteit, naar een duurzame omgeving. De parkeerfunctie, de parkeerbalans, die is in het stuk genoemd, is ook weer door u genoemd. Ik denk dat wij ook bij de uitfasering van deze visie ook moeten gaan kijken naar nieuwe innovatieve concepten om die parkeerfunctie in te kunnen vullen. Dat is volgens mij niet meer zo'n betonnen kolos zoals er nu achter het stadskantoor staat, maar veel meer één waarvan ik plaatjes langs zie komen, waar je je auto gewoon afgeeft of inzet en die wordt automatisch naar een plek gereden. Kost allemaal veel minder plaats, is aangenamer en op die manier hoop ik ook dat we in staat zullen zijn om als je daar een nieuwe locatie gaat ontwikkelen voor je eigen organisatie, dat die ook veel vriendelijker toegankelijk is in een wat groenere setting; dat mensen eerder geneigd zijn om daar met de fiets naar binnen te rijden dan om de auto daar te parkeren. Het zijn denk ik allemaal concepten die uitwerking verdienen, waar wel heel veel kansen voor zijn om dit te gaan realiseren. Het betrekken en het scherp houden van elkaar is denk ik alleen maar heel erg goed. Dus betrekken van de raad spreekt voor zich, maar ook het betrekken van andere partijen, partners en bewoners in de stad zullen we nadrukkelijk een plek moeten gaan geven in dit proces, ook om het tot een succesvol eind te kunnen brengen. Wat mij wel is opgevallen de afgelopen maanden is dat er eigenlijk alleen maar heel positief wordt gereageerd op de intentie om dit gebied op de schop te gaan nemen, om het te gaan transformeren. Dus volgens mij is het niet zo heel erg moeilijk om hier draagvlak echt op te gaan organiseren en aan te tonen datje hier nieuwe stedelijke kwaliteit kunt toevoegen die ook aansluit bij wat mensen zien als een preferente woonen leefomgeving. De kermis, daar wil ik nog wel even iets over zeggen, want ook bij de presentatie van de eerste concepten van de visie heb ik wel meegegeven dat wij in dit gebied wat activiteiten hebben ondergebracht waarbij in het verleden is gebleken dat het lastig is om daar een andere plek voor te vinden. Dat geldt voor de kermis; de raadsleden met wat meer ervaring in deze zaal, die weten nog hoe de realisatie van de Spuiboulevard tot stand is gekomen, waarbij de accommodatie van het faciliteren van de kermis één van de randvoorwaarden was en dat hele deel van de Spuiboulevard ook extra gefundeerd is, met veel extra kosten, om de kermis daar ook op een veilige manier te kunnen accommoderen. Dus als u verwijst naar een ander alternatief dan een parkeerlocatie, de heer Tiebosch noemde Stadswerven, is het niet echt eenvoudig om dat daar te realiseren. Sowieso zou je daar echt een heel nieuw terrein voor moeten aanleggen met een geschikte fundering. Bovendien zit dat gebied gewoon in de 23

24 grondexploitatie van de Stadswerven als potentiële woningbouwlocatie, dus ik zie dat niet echt als een alternatief, maar wellicht zijn er andere te vinden. Omdat die kermis nu genoemd is in dit stuk, betekent voor mij niet dat het nou randvoorwaardelijk is dat de kermis ook hier op deze plek moet en zal blijven. De heer Tiebosch Voorzitter? De voorzitter Interruptie de heer Tiebosch. De heer Tiebosch Nou ja, voorzitter, toch nog even over die fundering. Kijk, ik heb toch in die openbare onderzoeksvragen gelezen dat op het moment dat de plek van het huidige stadskantoor, als daar nou woongelegenheid, komt dan wordt die rode lijn opgeschoven en dan moet die kermis sowieso verplaatst worden en dan zal er ook, zo staat het in het stuk, nieuwe fundering moeten worden aangebracht. Dus dan is het gewoon van: waar is op dat moment dan - die investering moetje dan waarschijnlijk toch gaan doen, maar wij kiezen dan nadrukkelijk voor die kwaliteit van die openbare buitenruimte, verblijfsruimte noemt u dat in dat stuk, en die 30 kilometer zone. Dan is het de moeite waard om te kijken of die kermis elders kan komen. Wethouder Sleeking Nee, maar op dat punt verschil ik niet met u van mening. Ik geloof dat andere raadsleden dat ook hebben gezegd. Je moet niet uitsluiten datje een andere plek voor de kermis vindt, omdat de kermis geen blokkade moet vormen voor ontwikkeling van deze visie, maar je moet er ook niet al te lichtzinnig over doen, want wij hebben in het verleden die zoektocht eerder gedaan. We zijn toen tot de conclusie gekomen dat het heel lastig is om de kermis te verplaatsen en is die ook niet voor niks op deze plek gefaciliteerd. Door de uitstraling naar de binnenstad, centrale plek, noem maar op. Dat geldt overigens ook voor de Dance Tour die op deze plek, en dat is dan maar één dag per jaar, een paar dagen moet die worden gefaciliteerd. Ja, dat is de afweging, wil je dat dan toch aan de rand van je binnenstad behouden en faciliteren of neem je het ook mee als mogelijk een alternatieve locatie? Maar nogmaals, wat mij betreft zit dat ook niet in beton gegoten. Ja, ik kijk even, voorzitter, naar vragen die nog voor mij van belang zijn. Ja, de gemeentelijke hobby's van de VVD - die opmerking kon ik inderdaad ook niet zo één twee drie plaatsen, maar ik snap nu een beetje beter wat u bedoelt. Hobbyisme kan soms denk ik ook erg waardevol zijn om in te brengen in plannen, maar je moet het wel op zijn juiste waarde beoordelen, toch? Ja, de VSP noemt nog even de omvang van woningen die je daar wilt realiseren. Ik interpreteer het maar als een soort van levensloopbestendig bouwen, want dat is ook één van de aspecten van duurzaamheid en duurzaam bouwen, datje daar rekening mee houdt. Maar het zal natuurlijk ook de markt zijn die aangeeft waar de belangstelling van mensen ligt om zich hier te huisvesten, ook voor echt stadswoningen, waarvoor ook ontwikkelaars belangstelling hebben om die te gaan ontwikkelen, echt belangstelling is van mensen om zich in dit deel van de stad te gaan vestigen. Voorzitter, als ik nog wat vergeten ben, dan kom ik daar zo meteen wel op, maar het lijkt me goed dat collega Mos het op dit punt dan even overneemt. De vicevoorzitter Wethouder Sleeking, dank u wel. Wethouder Mos, gaat uw gang. Wethouder Mos Voorzitter, dank u wel. Laat ik beginnen met een motie over de locatie van de zomerkermis. Collega Sleeking is net al ingegaan op het onderdeel kermis, dat onderdeel is van de vraag en de verkenning. Wat ons betreft is die motie overbodig, want hij wordt al in meer of mindere mate meegenomen in de uitwerking van de visie en als portefeuillehouder circussen en kermissen is dat aandachtspunt natuurlijk ook naar voren gekomen bij het opstellen van de visie. Zoals collega Sleeking al verwoord heeft is het geen randvoorwaarde, maar kom je vanzelf bij het nadenken over herontwikkeling tot die vraag: past het allemaal? Zoals net al verwoord, alternatieve locaties zijn in het verleden al uitgebreid verkend en zijn gewoon moeilijk te vinden. 24

25 De vicevoorzitter Interruptie de heer Tiebosch. De heer Tiebosch Ja, voorzitter. Kijk, u vraagt nu om een akkoord van de ontwikkelvisie zoals die nu voorligt, met de bijlagen zoals ze aan de raad zijn gepresenteerd en daar geeft het college toch heel duidelijk aan dat het voornemen van het college is om in ieder geval die kermis op de locatie Spuiboulevard te handhaven. Daar wordt niet aangegeven dat naar andere locaties kan worden gezocht. Dus wat ons betreft is er wel degelijk een raadsuitspraak nodig om aan te geven dat het inderdaad zo is dat dit niet in beton is gegoten. De vicevoorzitter De heer Mos. Wethouder Mos Voorzitter, ja, dat laatste is uiteraard aan u. U geeft ons de opdracht om uit te werken wat u belieft. Als college hebben we in ieder geval het uitgangspunt dat de kermis tot op heden altijd met een reden om of nabij de binnenstad is georganiseerd en zien wij geen reden om ervan af te wijken. Maar zoals gezegd, je komt er vanzelf bij stil te staan als je het hebt over de herontwikkeling van de stadskantoor locatie. De vicevoorzitter De heer Veldman, interruptie. De heer Veldman Ik heb toch een vraag daarover, want wat wethouder Mos nu zegt wijkt volgens mij wel af van wat wethouder Sleeking zojuist zei. Wethouder Sleeking zei, ik vat het dan maar in mijn woorden samen en als het niet klopt, dan zal hij het wel zeggen, dat het niet is uitgesloten dat de kermis verplaatst wordt, alleen dat het lastig is omdat er weinig alternatieven op voorhand mogelijk lijken. Wethouder Mos zegt nu toch iets anders. Ik persoonlijk voel meer voor de woordvoering van wethouder Sleeking. De vicevoorzitter Wethouder Mos, reactie. Wethouder Mos Nou ja, het college spreekt in deze altijd met één mond. Ik sluit het ook niet uit, maar uitgangspunt is dat hij tot op heden altijd bij de Spuiboulevard heeft gestaan, ook vanwege het functioneren van de kermis. Er zijn in het verleden al diverse onderzoeken gedaan, ook naarde draagkracht. Als je een reuzenrad wil neerzetten, dan wens ik je veel succes met een 55 meter hoge stellage van die omvang. Daar zijn heel veel terreinen gewoon niet voor geschikt. Die kun je er geschikt voor maken, maar tot op heden is het uitgangspunt dat hij op de Spuiboulevard zit en tenzij we een andere opdracht krijgen gaan we daar ook vanuit. Dus in die zin heeft de heer Tiebosch gelijk, kan de raad daar een uitspraak over doen. Ja, dan toch de hamvraag voor vandaag... De heer Heijkoop Voorzitter? De vicevoorzitter De heer Heijkoop, interruptie. De heer Heijkoop Toch nog even over de kermissen. Ik ben het wel met de heer Veldman eens en ik opteer ook voor de versie van de heer Sleeking, want onderzoeken ten spijt en eventuele praktische overwegingen. Kijk, het is gewoon een politieke keuze watje vindt van die kermis en wij vinden de kermis op die plek onwenselijk en straks in de nieuwe ontwikkeling nog meer. Wat natuurlijk duidelijk gemarkeerd wordt, dat gaf de heer Tiebosch ook aan in zijn reactie, is dat er straks een natuurlijk moment is, omdat je met die funderingen en dergelijke aan de slag moet, om nog eens heel goed te kijken van: kunnen we het op een andere plek onderbrengen? Want die investeringen doe je dan op een andere plek. Dat verschilt wel degelijk met de afwegingen die in het verleden zijn gemaakt: datje nu een natuurlijk moment hebt tot heroverweging. De heer Groeneweg Voorzitter? 25

26 De vicevoorzitter Meneer Groeneweg. De heer Groeneweg Ik ben dan ook wel benieuwd, als je naar het onderzoek van 2004 kijkt, dan zie je toch een substantiële bijdrage van ruim drie ton aan de lokale economie. Nou, ook dat is natuurlijk een punt. Het gaat nu vooral over de belasting. Ik ben dan wel benieuwd hoe de heer Heijkoop daar - het blijft natuurlijk heel lastig om nu al te zeggen, het moet verplaatst worden, dus dat kan uw politieke keuze zijn, maar ik ben dan wel benieuwd, stel dat dan, dan ga ik met u mee speculeren, stel, het gaat naar een locatie waarbij uit onderzoek blijkt dat, even ongeacht de belasting, de bijdrage aan de lokale economie veel minder is, blijft u toch bij uw punt dat u hem wilt verplaatsen? De vicevoorzitter De heer Heijkoop, reactie. De heer Heijkoop Voorzitter, de heer Groeneweg hoeft niet mee te speculeren, want ik speculeer niet. Ik geef alleen aan wat de politieke keuze van de CDA-fractie is. Namelijk, dat wij ervan overtuigd zijn dat de kermis op een andere plek beter tot haar recht komt en dat het ook voor die gebiedsontwikkeling beter is waar het gaat om de Spuiboulevard als daar die kermis gewoon geen onderdeel meer van uitmaakt. Dat vonden we al en nu, met kennisneming van deze plannen, vinden wij dat des te meer en wij merken ook dat in de raad meer partijen zeggen van, ja, dit is een natuurlijk moment en dat hoor ik ook wethouder Sleeking zeggen, tot heroverweging en dat is het punt dat ik wilde maken. De heer Groeneweg Ik wil toch even markeren dat de heer Heijkoop heel wat anders zegt dan de heer Sleeking. De heer Sleeking zegt, ik sluit het niet uit. Nou, ik sluit het ook niet uit, ik geef alleen wat punten aan en ik hoor de heer Heijkoop eigenlijk gewoon duidelijk zeggen: ik wil hem bij voorkeur gewoon verplaatsen. Nou, dat is een duidelijk verschil volgens mij. De heer Veldman Voorzitter? De vicevoorzitter Meneer Veldman. De heer Veldman Nou, ik wil toch ook even opmerken dat in een stuk uit 2013, waar een globale beoordeling is gemaakt van locaties voor de kermis, vier locaties zijn bekeken. Spuiboulevard, Spoorzone, Stadswerven, Weizigtpark; er drie van de vier in de eindbeoordelingen een plus scoorden waaronder de Spuiboulevard, en één een dubbele plus, dat is de Spoorzone. Dus alle vier die locaties zouden kunnen. Alleen, toentertijd is er blijkbaar om toen moverende redenen gekozen om dat zo te laten. We moeten ook niet de zaken zo voorstellen alsof het nergens anders zou kunnen. Het blijkt gewoon uit de stukken dat dat niet zo is. De heer Groeneweg Voorzitter? De vicevoorzitter Meneer Groeneweg. De heer Groeneweg Dan wil ik nog even markeren dat ik dat in ieder geval volgens mij niet doe. Het enige is dat de heer Heijkoop daar een afwijkende mening heeft en zegt, wij willen hem bij voorkeur verplaatsen. Wat ons betreft is het prima als je daar naar kijkt en als dat dan zo is, dan is dat zo. Mensen gaan denk ik naar een binnenstad, ook voor de levendigheid en misschien hoort een kermis daar wel bij. Dus het is ook niet op voorhand uitgesloten dat blijkt dat hij daar misschien het beste kan blijven, van de ontwikkeling die je gaat doen. De heer Tiebosch Ja, voorzitter? 26

27 De vicevoorzitter De heer Tiebosch, daarna mevrouw Kruger. De heer Tiebosch Het staat nu echt zo in die visie als uitgangspunt dat die kermis daar blijft en daar willen wij nu gewoon een punt van maken, dat dat helemaal niet zo hoeft te zijn dat die kermis daar blijft. De vicevoorzitter Mevrouw Kruger. Mevrouw Kruger Voorzitter, dank u wel. Eigenlijk wilde ik hetzelfde punt maken als de heer Tiebosch nu maakt want eigenlijk zeggen we allemaal hetzelfde. Dat het mogelijk moet zijn om te kijken of de kermis daar wel of niet moet blijven. De heer Heijkoop geeft aan van nou, onze voorkeur gaat er naar uit om hem sowieso te verplaatsen. Er is ook in het stuk al gesuggereerd dat hij verplaatst moet worden op het moment dat er woningen komen te staan waar nu de kermis staat. We zeggen eigenlijk allemaal hetzelfde: de mogelijkheid moet er zijn, maar in het stuk en dat onderstreep ik wat de heer Tiebosch zegt, staat dat niet en dat onderstreept alleen de motie, dat is het enige. Dus wat dat betreft zal GroenLinks zeker de motie steunen. De vicevoorzitter Meneer Groeneweg, tot slot. De heer Groeneweg Voorzitter, maar dan is toch als je dan een besluit wilt wijzigen dan moetje toch een amendement indienen en geen motie? Want dat is wat u zegt. U wilt feitelijk gewoon het besluit wijzigen. De vicevoorzitter Meneer Tiebosch. De heer Tiebosch Voorzitter, wij hebben aangegeven en volgens mij heeft wethouder Sleeking dat in ieder geval ondersteund, dat de onderzoeksvragen niet in beton zijn gegoten. Dus op het moment dat de raad een uitspraak doet dat het interessant is om te onderzoeken of die kermis ergens anders kan komen, dan is dat gewoon één van de onderzoeksvragen die wordt uitgewerkt. De vicevoorzitter Goed, wethouder Mos vervolgt zijn betoog. Wethouder Mos Voorzitter, dank. Ja, na meer dan vijfjaar wethouderschap toch weer eens een leuke discussie over de locatie van de kermis. Dat houdt de gemoederen wat dat betreft altijd bezig. De derde week van juni is het overigens weer zo ver voor de mensen die danwel uitgesproken kermishater zijn, danwel liefhebber. Het is mij privé om het even, dan weet u dat in ieder geval, dan kunt u er rekening mee houden. De hamvraag voor vandaag, tenminste, de politieke vraag die op de agenda stond: moeten wij die panden nu kopen? PvdA ging daarop in en ook de VVD. Ja, dat is uiteraard een discussie die wij binnen het college ook gevoerd hebben, omdat we straks nog een Vastgoednota op de agenda hebben staan waarin we vooral zeggen van panden af te willen. Maar wil je iets kunnen doen in dit gebied en wilt u juist de kaders kunnen stellen en de eisen kunnen stellen, daar waar het gaat om kwaliteit, omvang van de huisvesting, aard van de huisvesting, dan heb je regie nodig. Die krijg je in de praktijk alleen maar als je ook positie hebt. Dat heb ik ook in de commissie verwoord en dat heeft, alles afwegend, tot dit voorstel geleid om beide panden aan te kopen. Ik wil daar richting de VVD nog wel aan toevoegen dat we dit keer niet over één nacht ijs zijn gegaan. Ik ben er in het verleden niet altijd bij geweest, maar er is hier in ieder geval een second opinion gedaan, taxaties, onderzoeken, berekeningen en naar ons oordeel zijn we voor een faire prijs ingestapt, of gaan we instappen, daar waar in het verleden nog weleens sprake was van een vastgoedtransactie die diende als het sluitstuk van het rond rekenen van een groot project waarbij vastgoed werd gebruikt als opbrengstenbron. Dus dat nog even over de strategische verwervingen en de slechte ervaringen daarmee. We gaan dat dit keer anders doen, maar er is en blijft en ook dat is in de commissie al betoogd, een risico 27

28 dat je goed nadenkt over de visie, over de huisvesting en tot de conclusie komt dat je de panden weer wilt vervreemden. Maar dat risico is in ieder geval inzichtelijk en overzichtelijk. Mevrouw Van den Bergh Voorzitter? De vicevoorzitter Mevrouw Van den Bergh, interruptie. Mevrouw Van den Bergh Ja, ik had toch de vraag. U zegt: door aankoop, en dat was nou juist even ons punt wat wij scherp willen hebben en wat wij eigenlijk veel duidelijker in de stukken hadden willen zien - door aankoop is de enige manier om als gemeente de regie te houden en duidelijk de lead te hebben watje wil. Ik heb begrepen, ook vanuit de VNG en vanuit andere informatiebronnen, dat de gemeente juist meer instrumenten in handen heeft dan alleen eigendom om te bepalen wat er moet gebeuren met een gebouw of met een gebied. Dus daar wil ik toch wat meer duidelijkheid van u over. Nou kan ik me voorstellen dat u zegt van, ja, wij kunnen niet eerst al die instrumenten in stelling brengen omdat we nu snel moeten handelen. Dat vind ik een punt, maar niet dat u als gemeente helemaal niks in handen heeft als u geen eigendom heeft. De vicevoorzitter Wethouder Mos, reactie. Wethouder Mos Voorzitter, ik beleef toch echt nog een blije dag. Dat ik als liberaal in gesprek moet gaan met een sociaaldemocraat die de rollen eigenlijk omkeert; waar het voorstel is, koop de panden aan, en u zegt koop ze niet aan. Nee, er zijn meer instrumenten om de doelen te verwezenlijken. Die zijn er inderdaad ook. Maar ook die kosten geld. Het bestemmingsplan aanpassen, het bouwvlak aanpassen, heeft onmiddellijk gevolgen voor de positie van de eigenaar van het gebouw. Dus het is niet zo dat als u zegt langs de weg van een bestemmingsplan zullen we onze visie gaan ontwikkelen, dat de gemeente daar geen rekening voor gepresenteerd krijgt en een praktisch punt is dat u dan gewoon jaren bezig bent en in een aantal gevallen zelf geen zeggenschap erover heeft. Dus zoals gezegd, om een aantal redenen bij elkaar hebben we gezegd: laten we nu wel positie verwerven. We hebben daar al de parkeergarage, een stukje van de tussenliggende buitenruimte en die twee panden; dan heb je een behoorlijke omvang om te kunnen herontwikkelen waarbij, dat nogmaals herhaald, voorzitter, het uitgangspunt van het college is dat het niet vaststaat dat de gemeente ook zelf gaat ontwikkelen. Het kan heel goed zijn dat een marktpartij mag meedingen naar de opdracht van de gemeente. De gemeente Dordt biedt aan de ontwikkeling van een stadskantoor, u wordt daarbij geacht dan en dan iets op te leveren, dit programma van eisen en de panden van de gemeente over te nemen, en wie weet gaan we wel naar een huurconstructie. Want ook dat sluit ik niet uit. Je kan er alleen pas over spreken als je ook positie hebt in dat gebied. De heer Tiebosch Ja, voorzitter. De vicevoorzitter De heer Tiebosch, interruptie. De heer Tiebosch Kijk, het is toch wel boeiend om op te merken dat als het college nu uit één mond spreekt, dat nu het hele college liberaal is. Wethouder Mos Kijk eens, zo hard kan het gaan. Kan het voor minder? Een vraag die door de PvdA is gesteld. Ja, ook die lijkt me vrij evident. Het kan altijd voor minder, maar u gaat als raad straks in de uitwerking van de visie en ook in de discussie over het al dan niet verplaatsen of veranderen van de gemeentelijke huisvesting over de kwaliteitseisen. Juist in de door u genoemde gemeenten, Den Haag heeft bijvoorbeeld bewust gekozen voor een gerenommeerde architect en wilde een icoon neerzetten. Ja, daar hangt een ander prijskaartje per vierkante meter aan dan als je gewoon de eerste 28

29 de beste bouwer belt en een standaardkantoor wil laten ontwikkelen. Daar kunt u wat dat betreft nog volop kiezen. Delft, daar was het gekoppeld aan een grotere gebiedsontwikkeling waar ook een spoortunnel onderdoor kwam en nu ben ik erg voor goede bereikbaarheid, maar dat soort plannen hebben we hier niet. Dus u heeft als raad daar nog wat in te kiezen, maar daar gaan we het zoals gezegd in de commissie nog met elkaar over hebben. Besluit is nu vooral erop geënt om positie te hebben en die keuze nog met elkaar te kunnen maken. Mevrouw Van den Bergh Voorzitter? De vicevoorzitter Mevrouw Van den Bergh, interruptie. Mevrouw Van den Bergh Ja, want dat wil ik toch even duidelijk hebben. Omdat namelijk in de geheime bijlage, daar zal ik het verder niet over hebben, maar daar staat wel degelijk zeg maar één en ander over zelf ontwikkelen, terwijl bij City Deals staat dus juist, en u zegt het nu ook, dat je niet zelf gaat ontwikkelen. Maar als je nu hiermee akkoord gaat, als je zegt, we hebben geld voor de aankoop van de panden, that's it. Hoe je het dan verder gaat ontwikkelen, zeg maar met wie en wie dat dan doet, dat is van nader order. Is dat de juiste formulering? Wethouder Mos Ja, voorzitter. Dat is de juiste formulering omdat we dan met elkaar een gesprek gaan hebben over: moeten we het enkel aanbesteden, moeten we gaan huren, moeten we gaan leasen, hoeveel vierkante meters, hoe lang willen we er zitten, wat is fiscaal gunstig? Met de Wet op de Vennootschapsbelasting weet ik ook niet hoe dat precies zit. Aanbestedingen waar je mee te maken hebt. Juist dat soort aspecten moetje allemaal met elkaar gaan verkennen en de voors en tegens op een rijtje zetten. Maar dat kan je pas doen als je er ook echt zelf iets over te zeggen hebt. Ja, voorzitter. Een andere vraag die door de PvdA gesteld is, ging over de voorwaarden waaronder wij de panden voornemens zijn te kopen, over de vervuiling. Ja, het is vrij gebruikelijk dat de gebouweigenaar het gebouw verkoopt en als de nieuwe eigenaar wil gaan slopen, dat die verantwoordelijk is voor vervuiling in de grond. Want zolang als dat het casco er staat, is er niets aan de hand. Pas als je gaat slopen en herontwikkelen krijg je ermee te maken. Vandaar dat in de verkoopvoorwaarden ook staat dat het Rijk de kosten van asbestsanering op zich neemt en als wij tot sloop overgaan, wij er kennis van nemen dat dit vervuild gebied is, zoals overigens bijna de gehele binnenstad en dat wij te zijner tijd verantwoordelijk zijn voor eventuele bodemsanering waarbij, voorzitter, wij gebruik maken van rijksregelingen. Wij krijgen jaarlijks geld van het Rijk om bodemsaneringsprogramma's uit te rollen en we zijn meestal zo slim om dat vooral te doen bij actieve exploitaties en gebieden waar ook iets gebeurt en tot nu toe komen we er ook elk jaar mee uit. Dus indirect betaalt het rijk mee, maar niet het Vastgoedbedrijf, maar de Rijksoverheid als hogere overheid die daar een taak heeft. De vicevoorzitter Wethouder Mos, dank u wel. Wethouder Van der Linden, mag ik u vragen een reactie te geven? Wethouder Van der Linden Dank u wel, voorzitter. Ja, er ligt een motie over de dienstregeling 2019 en die wordt dan gerelateerd aan de gebiedsontwikkeling. Daarbij is gekeken naar de KBA die wij hebben gebruikt bij de hele discussie over de IC-verbinding Dordt-Breda. Nou heeft u de tekst van de motie ook gezien. In het begin van het gesprek ging het even over de voorwaardelijkheid die hier al dan niet op zou zitten. Ik ben blij dat die er niet in zit, want als je het project Spuiboulevard afhankelijk maakt van wel of geen IC, dan heb je een ander debat met elkaar denk ik. Wat u hier vraagt is in feite drie dingen. Samen met de raad te knokken voor een IC-verbinding naar Breda. Nou, dat is een bekende vraag waar we natuurlijk al mee bezig waren en waar we mee bezig blijven. Op een iets andere toon wellicht weer nu, maar ook in een iets andere setting; maar dat blijven we natuurlijk gewoon doen, dat is ook al eerder gezegd. Dat zit denk ik ook wel in 29

30 de tekst van de stukken die over het IC-stuk gaan, verstopt. Tweede vraag is wat lastiger. Als u de KBA gelezen heeft, dan ziet u een aantal aannames en u ziet een uitwerking. Er wordt vanuit gegaan dat reizigers verlies of reizigers toename effecten heeft op de omgeving en de effecten die je wel kunt uitrekenen, maar niet één op één kunt relateren aan een reiziger, die worden vaak als indirect effect beschouwd. Bijvoorbeeld vastgoedprijzen, maar ook studentenaantallen enzovoorts. Nou, in de KBA die we nu hebben is daar gewoon een percentage voor gepakt, een verhoudingspercentage en dat is gebaseerd op literatuur. Dat geeft aan als je een reizigersverlies hebt ter waarde van een X bedrag, dan is eenzelfde soort bedrag, maar dan 10 procent daarvan te zien als indirect effect. Dat houdt dus ook in dat wij niet kunnen zeggen, aha, omdat wij geen IC meer hebben kunnen wij nu tot op de komma uitrekenen wat dat betekent voor de vastgoedprijzen van een project. Want we hebben in het lijstje een aantal projecten staan. Het is niet te doen op basis van de huidige KBA om dat helemaal uit te rekenen voor Spuiboulevard. Wat we wel gaan doen sowieso is, en 'we', dat is dan NS, die gaat monitoren hoe het gaat met het aantal reizigers op de IC-pendel die we hebben. Natuurlijk gaan we in de komende jaren in het gesprek over IC betrekken wat we allemaal doen in de stad, want we hebben Spuiboulevard, maar we hebben ook nog andere projecten. We gaan ook op het stationsgebied zelf nog één en ander optuigen. Nou, en in dat kader gaan we natuurlijk ook wel weer kijken: wat heeft het waarde voor de stad? Dus als ik hem zo mag lezen dat ik achter monitoren een punt mag zetten en dan al naar gelang de discussies die we gaan hebben met NS, met anderen over: wat voor waarde heeft IC voor de stad, al die informatie mag betrekken bij onder andere de ontwikkeling van onder andere de Spuiboulevard, dan zou ik willen voorstellen om hem zo te mogen lezen en dan kunnen we dat toezeggen. De voorzitter De heer Tiebosch, interruptie. De heer Tiebosch Voorzitter, zo mag u hem inderdaad lezen. Ik denk ook dat het goed is, want dat hebben we bewust hier niet in de motie erbij gezet, dat het uiteindelijk toch de bedoeling is dat NS, we zien ze dan toch nog steeds als één van onze partners, uiteindelijk ook deze visie zullen adopteren. Dat zij dan ook weer zullen investeren in onze stad, met zorgen dat er dan voldoende vervoersbewegingen onze kant op blijven komen en doorgaan. De vicevoorzitter De wethouder. Wethouder Van der Linden Nou, goed om te horen. Dan begrijpen we elkaar goed. Kijk, want dat is wel het betoog dat we overeind kunnen houden steeds naar de buitenwereld. De tv-kijker ziet de Koning arriveren en die ziet Sinterklaas arriveren en die ziet een hoop debat. Mensen die wat scherper naar de stad kijken zien allerlei ontwikkelingen. Die zien woningen op Stadswerven, die zien een gebied waar veel gaat gebeuren, die zien denk ik ook wel dat aan het station nog een aantal dingen gaan gebeuren, de komende tijd. Nou, dat kunnen we allemaal betrekken bij de discussies die we gaan voeren. De heer Tiebosch Voorzitter, maar dan is het denk ik ook wel voor de stad van belang, als Sinterklaas aankomt met een boot en de Koning komt met een bus, dat we iets gaan verzinnen waarbij een hooggeplaatste aankomt met een trein. Wethouder Van der Linden Ik voel een motie vreemd aan de orde van de dag aankomen. De vicevoorzitter Wethouder Van der Linden, dank voor uw reactie. Wethouder Reynvaan, gaat uw gang. Wethouder Reynvaan Voorzitter, dank u wel. Ik wil graag reageren op het amendement Spuiboulevard voor iedereen. Ik herken de roep om sociale woningen van de SP. In die 30

31 zin bent u daar heel consistent in, want u zal dat niet laten, daar waar dat kan, ook naar voren te brengen. Ik heb ook al eerder gereageerd en dat zal ik ook nu herhalen, dat wij hier een heel grote voorraad sociale huurwoningen hebben. Dat wij juist bezig zijn met een programmering waar we er eerder aan denken om woningen te verminderen wat betreft de sociale huursector. Ik heb ook al gezegd en dat is nu wel wat concreter geworden, dat we op zeer korte termijn de PALT-afspraken gaan tekenen met elkaar en daarin staat ook gemeld dat we twee keer per jaar monitoren of die sociale voorraad nog klopt bij het programma wat we verder hebben uit te voeren. Dan denk ik onder andere ook aan datgene wat u in uw amendement noemt, het huisvesten van vergunninghouders. Dat is tegenwoordig de term die we gebruiken in plaats van statushouders. Dus al met al, dit najaar komen wij gezamenlijk te spreken over onze voorraad wat betreft sociale huurwoningen. Overigens gaan wij daar niet over. De sociale huurwoningen worden met name gebouwd door onze corporaties. U weet ook dat Woonbron gekozen heeft voor een ander werkgebied, dus zij zullen zeker niet meer op een terrein wat niet hen toebehoort op dit moment, nog een ontwikkeling in gang zetten. Dank u wel, voorzitter. De vicevoorzitter Wethouder Reynvaan, dank u wel. Dan kunnen we nu beginnen aan de tweede termijn voor deze beraadslagingen. Geeft de eerste termijn nog aanleiding voor aanpassing van amendement of de moties? Dat is niet het geval? Wie mag ik het woord geven voor de tweede termijn? BVD, de heer Soy. De heer Soy Ja, voorzitter, er zijn heel wat gedachten gewisseld; heel wat wensen en bedenkingen, maar als ik iedereen zo hoor is het grootste deel van de raad positief over dit plan. Wij hebben het ook zo gelezen dat het nu het moment is om de panden aan te schaffen en dat we daarna nog met zijn allen gaan nadenken over de exacte invulling. Wij gaan er als BVD ook vanuit dat we in dat traject burgers, ondernemers, de hele stad gaan betrekken om meer handen en voeten te gaan geven aan de visie, waarvan nu slechts een schets voor ons ligt. Dus wat ons betreft nemen we nu nog geen besluitvorming over de exacte invulling van de Spuiboulevard, maar wel over de contouren en ook over de aanschaf van deze twee panden. Dus wat ons betreft willen we dat alleen nog even benadrukken en kunnen wij gewoon deze twee panden aanschaffen om onze invloed te kunnen uitoefenen op dit gebied wat echt aandacht nodig heeft van onze stad. De vicevoorzitter De heer Soy, dank u wel. Het CDA, de heer Heijkoop. De heer Heijkoop Ja, voorzitter, dank u wel. Ik wil in ieder geval namens de CDA-fractie het college danken voor hun uitvoerige beantwoording. Nog even kort. Over de kermis heb ik al voldoende gezegd en vanuit de raad bemerk ik dat er toch wel een meerderheid is om te kijken op een natuurlijk moment of positionering van de kermis op de huidige locatie juist is, of dat er toch ook alternatieven in beeld zijn. Nou, dat komt t.z.t. Wij hangen daar geen termijn aan, maar op het moment dat het zich aandient verwachten wij dat het college daar goed naar kijkt. Waar het gaat over het amendement Spuiboulevard voor iedereen, daar hebben wij naar gekeken. Wij herkennen de woorden van wethouder Reynvaan. Dit is een debat dat we vaker hebben gevoerd en wij zullen dit amendement niet steunen, omdat wij de lijn die door het college samen met corporaties is ingezet, steunen. Een lijn die ook overeenstemt met de regionale woonvisie en we moeten ons goed realiseren dat we een enorme sociale voorraad hebben in Dordrecht en niet alleen sociaal in de zin van corporatiebezit, maar ook sociaal in de zin van zeer betaalbare woningen. Bijna 80 procent van de woningen in Dordrecht valt onder die noemer. Dus ook via de koopmarkt is die redelijk bereikbaar. We hebben juist met elkaar afgesproken dat we dat meer in balans willen brengen. De andere moties, voorzitter, daar zult u zien bij de stemming hoe we daar besluiten. De motie Dienstregeling doet ons in ieder geval sympathiek aan en de motie Zomerkermis - we zijn wat terughoudend om dat er ook wat termijnen in staan, maar de strekking steunen wij en die staat ook zo 31

32 vastgelegd in ons verkiezingsprogramma dus dat zal voor niemand een verrassing zijn. Tot zover, voorzitter. De vicevoorzitter De heer Heijkoop, dank u wel. D66, de heer Tiebosch. De heer Tiebosch Ja, dank u wel, voorzitter. Ook vanuit D66 bedanken wij het college voor de uitgebreide beantwoording. Nou, mocht het helpen om het CDA ook voor de motie Locatie zomerkermis te laten stemmen, dan stel ik hierbij voor om die datum van 1 januari met het verzoek te schrappen en dat dat dan past met de wijze waarop we nu met zowel wethouder Sleeking als met wethouder Mos ook over deze zaak hebben gesproken: dat het dan in ieder geval van belang is dat wij weten of er een alternatieve locatie is op het moment dat wij dat ook nog kunnen beïnvloeden. Ik weet niet of ik daar heel die motie voor moet aanpassen, maar als dat nu voldoende duidelijk is... Verder, voorzitter, het college is daar nog niet zo nadrukkelijk op ingegaan, maar het is wel voor ons echt van belang dat de samenhang in de visies binnenstad, Spuiboulevard en station in ieder geval één op één op elkaar aansluit en dat het in één keer goed moet gaan. De vicevoorzitter Meneer Tiebosch, dank u wel. Dus ik maak op uit uw woorden dat u zeg maar bij de motie Locatie Zomerkermis Dordrecht bij het dictum 'Verzoekt het college' het derde streepje 'voor 1 januari 2017' wenst te schrappen? De heer Tiebosch Dat klopt. De vicevoorzitter Is de raad ermee akkoord dat we dat op deze manier amenderen? Dan wordt die datum geschrapt en dan hoeft niet alles opnieuw gekopieerd et cetera gedaan te worden. Dank u wel. De PvdA, mevrouw Van den Bergh. Mevrouw Van den Bergh Voorzitter? De vicevoorzitter Momentje, mevrouw Van den Bergh. Meneer Groeneweg heeft een vraag. De heer Groeneweg Ja, dat meneer Tiebosch die derde bullet wil verwijderen. Mijn vraag, ik neem aan dat het ook uw bedoeling is om nadrukkelijk alle materialen die al genoemd zijn en de onderzoeken die gedaan zijn, wel optimaal te gebruiken? Of wilt u echt gewoon een compleet nieuw onderzoek? De vicevoorzitter De heer Tiebosch, reactie. De heer Tiebosch Volgens mij, alles wat wij hier vanmiddag hebben gewisseld dat doet hier mee; de heer Veldman heeft specifiek verwezen naar 2013 met die vier locaties met de plusjes. Nou, mochten er nog meer locaties zijn horen we het graag, maar anders kunnen we ons wat ons betreft tot die beperken. De vicevoorzitter Mevrouw Van den Bergh, de PvdA, gaat uw gang. Mevrouw Van den Bergh Voorzitter, na de toch wel uitvoerige reactie van het college en met name dan ons punt zat bij wethouder Mos, over de aankoop, maar wij kunnen - nou, laat ik het zo zeggen, wij vinden ook dat, want u zei van, u bent verbaasd dat de PvdA ineens hiervoor pleit: dat is niet zozeer ineens. Ik vind, wij moeten een beetje af van dat klassieke denken van wat de PvdA wel of niet doet. Wij zijn ook voor pragmatisch handelen en wij kijken wat nodig is in de stad en op het moment en als u zegt en daar vertrouwen we op, van: dit als we echt iets willen met die Spuiboulevard en dat willen we als PvdA, want wij vinden ook dat dat er niet uitziet, nou zeg ik het even overdreven, dus dan denken we: nou, als dit de manier is door het aan te kopen, dan kunnen we daarmee akkoord gaan. Als u echt zegt, andere methodes, dat duurde veel te 32

33 lang en dat kunnen we nu eigenlijk niet goed uitwerken - we willen dat wel, we willen daar toch de discussie over, voor toekomstige ontwikkelingen zeg maar, want ik vind dat je daar toch ook innovatief naar moet kijken. Dus wij kunnen daarmee akkoord gaan. Maar wij geven dus nog geen fiat aan hoe het verder gaat met de uitwerking en hoe het verder gaat met het vervolg daarvan; dat zijn nieuwe discussies en dat beslissen we dan op het moment daar. Wij kunnen... De heer Tazelaar Voorzitter? De vicevoorzitter Meneer Tazelaar. De heer Tazelaar Voorzitter, dat is nou echt een punt van een kwestie van gunnen, waar we het altijd over hebben gehad. Dat is positief voor de PvdA, dat je dat echt gunt. Dank u wel. Mevrouw Van den Bergh Dank u wel. Wij gunnen dit de raad en wij gunnen dit de stad. Wij gaan nog meer gunnen, want wij zullen ook de motie over de kermis steunen. In ieder geval een onderzoek naar alternatieve locaties. Ook de motie sociale woningen zullen wij steunen; niet vanwege de overwegingen, wij hebben daar andere overwegingen bij, maar wel dat er ook ruimte moet zijn voor sociale woningbouw en voor de middengroepen, maar in dit geval sociale woningbouw. De motie over de intercity, ik noem het maar even heel kort zo, die zullen wij ook steunen. De vicevoorzitter Mevrouw Van den Bergh, dank u wel. Meneer Veldman, Christenllnie/SGP. De heer Veldman Voorzitter, dank. Het meeste is denk ik gezegd. Toch nog over de kermis even accentuerend dat het wat ons betreft niet zo kan zijn dat de kermis de hele ontwikkeling van de Spuiboulevard zeg maar tegenhoudt, dan wel kidnapt. Dus wat dat betreft staan wij zeer sympathiek tegenover de motie van D66 op dat punt. Met de uitleg van de wethouder en de toezegging van de heer Tiebosch over de andere motie, over de dienstregeling 2019, kunnen wij denk ik ook meegaan in die motie. Het amendement over de huurwoningen, zal niet verbazen, daar hebben wij eerder ook niet mee meegestemd, dus dat zullen wij nu ook niet doen. Dank u wel. De heer Tiebosch Voorzitter? De vicevoorzitter Meneer Tiebosch, interruptie. De heer Tiebosch Nou, het is misschien goed zoals meneer Veldman het net heeft verwoord bij de motie Dienstregeling 2019 en de manier waarop wethouder Van der Linden en ik daar samen over hebben gesproken, om inderdaad een punt achter het woord prognoses te zetten. Wethouder Van der Linden Van mij zou er ook een punt mogen achter 'monitoren', maar achter prognoses mag ook, wat mij betreft. Ja. Ja. Dat is goed. De vicevoorzitter Goed, dan constateer ik nu dus een amendement op de motie Dienstregeling Bij het dictum 'verzoekt het college' bij het tweede aandachtstreepje dat de punt komt bij prognoses en de rest geschrapt wordt. Is de raad ermee akkoord dat we dit zo schrappen en daarmee niet alles opnieuw indienen, vermenigvuldigen, et cetera? Dat is het geval? Dank u wel. De heer Veldman, u was klaar met uw tweede termijn? Dank u wel. De heer Burggraaf van de VVD, gaat uw gang. De heer Burggraaf Ja, dank u wel, voorzitter. Het is erg prettig dat de PvdA met ons zo kritisch is geweest over de keuze van het juiste instrument hier, omdat wij ook nog zo 33

34 onze twijfels hadden of uiteindelijk nou het kopen ook echt noodzakelijk is. Als dat zo kritisch ook vanuit die hoek bevraagd wordt, dan kan je niet anders dan overtuigd zijn dat hier echt sprake is van marktfalen waar dit de enige mogelijke route is. Het enige wat wij nog wel mee willen geven als laatste is, als we die panden dan kopen en die ontwikkeling duurt een tijdje, dat we dan wel verwachten dat het college op verstandige wijze er alles aan doet dat daar ook een leefbare invulling gegeven wordt aan die twee panden die op dat moment leeg zijn, zonder dat het je later in de weg gaat zitten natuurlijk in je ontwikkelplannen, of dat het tot enorme extra kosten leidt. Maar goed, met die toevoeging zijn wij voldoende overtuigd dat dit de stap is die gezet moet worden. De vicevoorzitter De heer Burggraaf, dank u wel. Mevrouw Jager, SP. De heer Portier, SP, gaat uw gang. De heer Portier Voorzitter, ik wilde om te beginnen even reageren op de kwestie kopen of niet kopen, waar we inderdaad een soort volledige omkering van ideologieën zien. Waar de VVD de aankoop verdedigt en de PvdA die inderdaad al heel lang haar ideologische veren is kwijtgeraakt, daar grote vraagtekens bij zet. (...) Maar ik denk dat het inderdaad juist is wat gezegd wordt: als je iets aankoopt, als je iets in handen hebt, dan heb je in ieder geval de mogelijkheid om een stuk regie te voeren. Later in de discussie over vastgoed komen wij er ook op dat wij er helemaal niet zo'n voorstander van zijn, het is al even aangehaald, om alles wat we in handen hebben zo snel mogelijk kwijt te raken. Ik denk, als je wilt zien wat je kan bereiken als je als gemeente het heft in eigen handen neemt, ook niet alleen nu bij de aankoop, maar misschien als dat noodzakelijk is bij de verdere ontwikkelingen, als het marktfalen zeg maar zich doorzet, zouden we eens kijken, kijk naar wat er aan sociale woningbouw in het verleden in Wenen gerealiseerd is. Ga daar eens op de Karl Marxhof kijken en dan zul je ook zien dat sociale woningbouw, gemeentelijk initiatief en prachtige gebouwen neerzetten die een verrijking zijn voor de stad, heel goed met elkaar samen kunnen gaan. Nog even over de kwestie van sociale huurwoningen. Soms heb ik het idee dat we als SP, soms ondersteund door wat anderen van links, in een andere wereld leven dan wat van de andere partijen. Wij zien mensen die jarenlang op de wachtlijst staan, die er niet in slagen om een woning te vinden of een geschikte woning te vinden. Wij zien jongeren die geen plekje kunnen vinden waar zij kunnen wonen. Wij zien achterstanden in het huisvesten van statushouders en steeds wordt gezegd, 'maar er is helemaal geen probleem, we hebben te veel sociale huurwoningen'. Nou, de feiten en de wachtlijsten wijzen anders uit. Bij de inrichting van het gebied rond de Spuiboulevard pleit ik dan ook voor een pleintje, een plein, in ieder geval een ruimte voor het stadhuis waar niet alleen voetballers gehuldigd kunnen worden als FC Dordrecht toch nog eens een keer in de eredivisie terechtkomt, maar waar ook demonstranten zich op kunnen stellen om aandacht te vragen voor meer sociale huisvesting en ander beleid voor deze gemeente. Het is gewoon overduidelijk dat er behoefte is aan sociale huurwoningen en ook aan gemengde wijken en laten we dat dan ook op deze plek vlak bij de binnenstad realiseren en ook voor alternatieve woonvormen. En meneer Tazelaar, het is tegenwoordig niet meer zo dat als je gelijk verkering krijgt dat er dan ook kindertjes komen, dat je samen wilt wonen. Er zijn vele vormen waarop tegenwoordig relaties of geen relaties vorm kunnen krijgen. Dank u wel. De vicevoorzitter Meneer Portier, dank u wel. VSP, tweede termijn? Dat is niet het geval. GroenLinks, tweede termijn? Mevrouw Edenburg, gaat uw gang. Mevrouw Edenburg Wij willen wethouder Sleeking bedanken voor toch wel een erg GroenLinks gerichte uitspraak, waarbij wij de heer Van der Linden dus ook instemmend zagen knikken, om vooral aandacht te besteden aan een groene, bereikbare Spuiboulevard. Aantrekkelijk om met de fiets te komen, zodat de auto minder nodig is en er dan ook minder parkeergelegenheid nodig zal zijn. Dat vinden wij een positief geluid. 34

35 Verder willen wij nog de moties die zijn ingediend ondersteunen en met name ook de motie van de SP, omdat de sociale sector ons na aan het hart ligt. De vicevoorzitter Mevrouw Edenburg, dank u wel. De heer Wagemakers nog iets toe te voegen? De heer Wagemakers Ja, dank u wel, heel kort. De beide moties steun ik, het amendement steun ik niet. Dank u wel. De vicevoorzitter Meneer Wagemakers, dank u wel. De heer Meijer. De heer Meijer Ja, ik steun beide moties en ik steun het amendement. Het blijft lastig, de sociale woningbouw hier in Dordrecht. Daar mag wat aan gedaan worden. De heer Tazelaar Voorzitter, nog even een opmerking maken op de SP van, als ze alleen wonen, dan blijven ze misschien wel alleen. Maar het antwoord van de wethouder is van levensbestendig bouwen en daar zijn wij tevreden mee. De vicevoorzitter Waarvan akte. De heer Soy, u wilt nog wat toevoegen, gaat uw gang. De heer Soy Nee, ik wil even een verzoek doen, want ik merk dat de beantwoording van het college en de discussie in de raad toch de behoefte heeft opgewekt om even kort met de fractie stil te staan bij de moties en het amendement. Dus even een heel kort moment om even de koppen bij elkaar te steken. De voorzitter Hoe lang duurt uw hele korte moment? De heer Soy Tien minuten is zat. De voorzitter Een schorsing van 10 minuten? Dan is de vergadering geschorst tot half vijf. SCHORSING De vicevoorzitter Goed, als u allen weer plaats wil nemen? Ik heropen hierbij de vergadering. Wij waren op het punt gekomen dat het college in tweede termijn misschien nog iets wenst toe te voegen, dus ik wil daarvoor de gelegenheid geven. De heer Sleeking, gaat uw gang. Wethouder Sleeking Ja, dank u, voorzitter. Er zijn niet heel veel vragen meer gesteld met betrekking tot de visie. Het is natuurlijk wel mooi om te zien vanmiddag inderdaad hoe de ideologische veren in het rond vliegen en daar waar de PvdA nu van het rode plein af wil, gaat de SP er juist weer voor pleiten. Maar fijn dat de PvdA nu toch op een meer pragmatische manier kijkt naar ook de ontwikkeling van dit gebied. Ja, ik zou haast zeggen: nou komen we eens met een visie en dan mogen we pragmatisch te werk gaan. Mevrouw Van den Bergh Voorzitter? De vicevoorzitter Interruptie mevrouw Van den Bergh. Mevrouw Van den Bergh Wij kijken pragmatisch naar de aankoop. Over de ontwikkeling, ja, wel de richting, maar hoe, daar hebben we het nog over. Wethouder Sleeking Ik zat u maar te plagen. Voorzitter, alleen de kermis nog. De kermissen en circussen zitten inderdaad in de portefeuille van collega Mos, maar het maakt natuurlijk wel deel uit van deze visie zoals die nu is voorgelegd. Eigenlijk alleen 35

36 maar als onderzoeksvraag en ik heb hem ook zo gelezen: dat hij op de Spuiboulevard kan, kan dat een mogelijkheid zijn, naar de oostelijke richting. Er wordt hier niet uitgesproken dat het ook een voorwaarde is dat de kermis op de Spuiboulevard blijft. Dus in zoverre kunnen we het verzoek van D66 ook aan die onderzoeksvraag koppelen, dat we hem daarin meenemen, zonder dat er nou meteen een termijn aan verbonden is dat het antwoord ook moet komen. Ik begrijp wel van sommige fracties dat ze nu eigenlijk al de voorkeur geven aan een andere locatie voor de kermis en dat kan nog wel een discussie opleveren, ook gezien de status van de kermis en de meerwaarde die de kermis heeft. Maar die discussie zal dan ongetwijfeld op een later moment ook nog terugkomen. Tenslotte de oproep van de heer Tiebosch om toch vooral in samenhang te blijven kijken naar de ontwikkelingen in dit gebied, het station en de binnenstad: die spreekt eigenlijk voor zich, hoewel we nou bij de binnenstad de meest ingrijpende ontwikkelingen wel achter de rug hebben en ik daar voor de komende tijd hier en daar wel wat bijstellingen verwacht, maar niet meer eentje die de binnenstad helemaal op de schop zal gaan gooien. Maar dit gebied moet wel versterkend zijn voor die binnenstad. Het is nadrukkelijk niet de bedoeling om hier allerlei nieuwe winkelketens te gaan vestigen. Daar is dit ook de tijd niet voor, want dat zou leiden tot een verschraling van ons aanbod in de binnenstad. Dat is een misvatting geweest die de mensen bij die eerste presentatie geloof ik hebben gehad, maar dat gaan we hier niet doen. We gaan een aantrekkelijk woonmilieu realiseren waar wellicht nog mogelijkheid is voor wat andere functies, maar niet een nieuw winkelgebied of winkels. Voorzitter, volgens mij kan ik het daar bij laten. De vicevoorzitter Wethouder Sleeking, dank u wel. Wethouder Mos? Niet? Wethouder Van der Linden niet? Wethouder Reynvaan, ook niet? Dan zijn we aan het einde gekomen van de beraadslagingen. De heer Soy. De heer Soy Ja, ik had daarnet niet in kunnen gaan op de moties en amendementen, dus het verzoek is of ik dat nu even mag doen na de schorsing. Amendement 1, daar zullen we kort over zijn. Na beantwoording door wethouder Reynvaan zien wij ook in dat dit tegenstrijdig is met het gevoerde beleid en zullen we het niet steunen. Motie 1 vinden we eigenlijk overbodig, maar we kunnen ook niet tegen zijn dus wat dat betreft, we zullen hem wel ondersteunen, maar we maken daarbij wel de kanttekening dat iedereen hierachter staat en dat we gezamenlijk tot nu toe ook altijd de lobby hebben gevoerd en actie hebben gevoerd om de IC-status te behouden. Ik kan me nog herinneren dat we met meerdere fracties op het station nog hebben geflyerd en allerlei acties, ook richting Den Haag. Dus elke lobby in die richting zullen wij ondersteunen, maar dat had wat ons betreft niet met een motie afgedwongen hoeven te worden. Motie 2. Wij zien dat ook als onderdeel van de onderzoeksvraag wat hoort bij de visie. Wij kijken uit naar de uitkomsten van dat onderzoek of screening of hoe je het ook wilt noemen, maar wij spreken wel op voorhand uit dat als het mogelijk is, wat BVD betreft een locatie in het centrum voor ons de voorkeur geniet. Dit gezien de economische spin off voor de binnenstad en de bevordering van de levendige binnenstad. De vicevoorzitter De heer Soy, dank u wel. Geachte raadsleden, kunnen we de beraadslagingen beëindigen? Ja? Dank u wel. Dan wil ik overgaan tot besluitvorming en ja, dan gaan wij stemmen. Wij beginnen zoals uw voorzitter had aangekondigd allereerst met agendapunt 31, de Ontwikkelvisie. Daar is een amendement op ingediend, dus ik wil eerst dat amendement in stemming brengen en wij gaan dat digitaal doen met elkaar. Als u voor het amendement 'Spuiboulevard voor iedereen' bent, drukt u op een plus. Bent u tegen, drukt u op een min. Er hebben er 36 gestemd; er zijn 10 stemmen voor het amendement en 26 tegen. Dat betekent dat het amendement is verworpen. Ik ga over tot besluitvorming van het vaststellen van de Ontwikkelvisie Spuiboulevard en omgeving. Wie is daar voor? Doen we het zo? Nou, laten we het zo zeggen: is iemand tegen? Niemand tegen. Dan is de Ontwikkelvisie Spuiboulevard bij deze vastgesteld. Dan gaan we naar de moties die bij... Meneer Tazelaar? 36

37 De heer Tazelaar Wat is er, voorzitter? De vicevoorzitter Oh, u bent tegen. Ik heb het gezien. Dank u wel. De heer Tazelaar Ja, er werd nergens gedrukt, dus ik dacht, laat mij maar ergens op drukken. De vicevoorzitter Waarvan akte; we nemen het op, dank u wel. We gaan over naar de moties die bij deze Ontwikkelvisie waren ingediend. Motie nummer 1, dat is Dienstregeling Wie is voor deze motie, dan drukt u op een plus en tegen drukt u op het minnetje. (...) Nou, 36 hebben voor gestemd, de motie is unaniem aangenomen. Dank u wel. Dan breng ik nu in stemming motie nummer 2, dat is de motie Locatie zomerkermis Dordrecht. Bent u voor, drukt u op de plus, bent u tegen, drukt u op het minnetje. Dat zijn 34 voor en 2 tegen. De motie is daarmee aangenomen. Dank u wel. Daarmee hebben wij agendapunt 31 afgehandeld. Dan ga ik terug naar agendapunt 30, geen wensen en bedenkingen te uiten en beschikbaar stellen van het krediet inzake transacties Spuiboulevard. Is er iemand tegen? Dat is niet het geval. Dan is bij deze dit raadsvoorstel aangenomen, unaniem, dank u wel. Agendapunt 32 en 33, de raadsinformatiebrief Intercitykwaliteit Dordrecht-Breda en de raadsinformatiebrief over deelname gemeente Dordrecht met het gebied Spuiboulevard en omgeving aan de CityDeal binnenstedelijk bouwen en transformaties. Die neemt u allebei voor kennisgeving aan? Dat is het geval? Dank u wel. 34. VASTSTELLEN STARTNOTITIE LANGE TERMIJN PERSPECTIEF (LTP) 'NIEUW DORDTS PEIL' De vicevoorzitter Dan gaan wij naar agendapunt 34. Mevrouw Wemmers Voorzitter, mag ik even iets zeggen? Ik vind net een parkeerkaartje van de Spuihaven, ik weet niet of iemand hem kwijt is? Anders krijgt hij zijn auto niet mee. Dus bij mij af te halen als je hem kwijt bent. De vicevoorzitter Mevrouw Wemmers, dank u wel voor deze mededeling. Mocht u straks een parkeerkaartje missen, dan kunt u dat afhalen tegen natuurlijk een bedankje bij mevrouw Wemmers. We gaan over naar agendapunt 34. Dat is het vaststellen van de startnotitie Lange termijn perspectief'nieuw Dordts Peil'. Vanuit de commissie Bestuur en Middelen is aangegeven dat de bespreking zich zal richten op de ambtelijke inzet versus de afspiegeling van de maatschappij. Er is een nadere financiële onderbouwing gevraagd en inmiddels verspreid onder raads- en commissieleden en omdat daarover ook niet in de commissie van gedachten is gewisseld, kan hier ook op worden gereageerd. Wie mag ik van BVD het woord geven? De heer Soy, gaat uw gang. De heer Soy Ja, voorzitter, dank u wel. Op de agenda staat nog steeds vermeld dat BVD met een politieke vraag zou komen om het voorstel te bespreken tijdens deze Middagraad. Dit is inmiddels achterhaald omdat wij tijdens een vorige commissievergadering onze steun hebben uitgesproken voor het aangaan van dit proces. We hebben hier wel de nodige kanttekeningen bij geplaatst die door de wethouder zijn ontvangen en deze zullen we hier nu niet herhalen. We hebben wel de voorwaarde gesteld dat we een nadere onderbouwing willen zien van de kostenramingen en het gevraagde krediet. Deze hebben we inmiddels ontvangen en we zullen ons beperken tot bespreking van dit punt. Als we de begroting bekijken, zien we dat deze zeer globaal is opgesteld zoals we ook, helaas, hadden vermoed. Wij denken dat het één en ander met veel minder kosten bereikt kan worden. Denk bijvoorbeeld aan de stadsgesprekken die we als voorbeeld hebben genoemd. Er wordt nu een bedrag van euro begroot voor vier stadsgesprekken; wij denken dat dat goedkoper kan. We hebben in de 37

38 commissie voorgesteld om het krediet op te knippen in twee delen en voor nu alleen het eerste deel vrij te geven. Dit is overgenomen zien we, waarvoor dank. Als we kijken naar de rest van de kosten zien we bijvoorbeeld ook een kostenplaatje euro, betrekken Jongerenplatform en nog iets stond daarbij, et cetera. Wij vinden dat allemaal hele grofmazige grote bedragen, dus wij vragen wel het college om hier strak bovenop te zitten en dat de bedragen niet zomaar worden uitgegeven, maar dat we echt zuinig omgaan met het budget. Wij geven hierbij onze instemming voor het eerste deel van het krediet waarbij we benadrukken zuinig om te gaan dus met dit budget. Na beoordeling van de bestedingen van het eerste deel van het budget zullen wij besluiten over het gevraagde tweede deel. De vicevoorzitter De heer Soy, dank u wel. CDA, de heer Heijkoop. De heer Heijkoop Ja, voorzitter. In de commissie hebben wij ingestemd met dit voorstel; wel met inachtneming van de laatste opmerking ook van de heer Soy, om het op te knippen. Ja, het gaat om een fors bedrag, euro, maar wij gaan ervan uit dat dat verantwoord en netjes besteed zal worden, dus wij zullen instemmen met dit voorstel. De vicevoorzitter De heer Heijkoop, dank u wel. D66, de heer Reumers. De heer Reumers Ja, voorzitter, dank u wel. Er staat nog een andere politieke vraag van de VVD; die wilde ik ook graag beantwoorden. Wij zijn voor het voorstel van de VVD om een zo breed maatschappelijk publiek als mogelijk te betrekken bij dit proces en verder danken wij de wethouder voor het aanpassen van zijn voorstel en het weergeven van het budget voor dit proces. We hadden al eerder aangegeven dat we helemaal voor dit traject zijn en we kijken uit naar de resultaten die we hier samen gaan bereiken. We stemmen in met het voorstel. De vicevoorzitter Meneer Reumers, dank u wel. De PvdA, de heer Van Verk. De heer Van Verk Dank u, voorzitter. De PvdA kan instemmen met het voorliggende procesvoorstel. De gevraagde twee ton voor het ontwikkelen van een lange termijn perspectief willen wij beschikbaar stellen. We zijn ons ervan bewust dat het veel geld is dat we uittrekken voor het uitvoeren van een dergelijk project. Ondanks het feit dat er slechts een globale specificatie van de kosten kan worden gegeven, willen we het college wel vragen een aantal kaders te hanteren bij de uitvoering. Eén: houdt de communicatie evenwichtig en zakelijk en twee, beperk de inhuur van expertise van buitenaf. Laat de creativiteit vooral uit onze eigen organisatie komen. Verder willen we twee kanttekeningen plaatsen. Het is een experiment waarbij het ontbreekt aan een doelstelling en wat ons betreft is die doelstelling gehaald wanneer we erin slagen om eind 2017 een lange termijn visie te krijgen met een integraal, coherent beeld waar we heen willen werken met de stad, fysiek en sociaal. Wij vinden het geslaagd wanneer deze visie kan rekenen op de steun van minimaal 30 raadsleden. Tweede kanttekening, de laatste, die brengt ons bij de rol van de raad. Wij waarderen het zeer dat de raad in positie wordt gebracht door uitgenodigd te worden in een klankbordgroep. Een vorm die inhoud lijkt te geven aan het begrip 'samenspel'. Jammer is dan dat juist de uitkomsten van het proces gebruikt kunnen worden als voorbereiding voor de gemeenteraadsverkiezingen. Dit politiseert het proces bij voorbaat en zal leiden tot terughoudendheid bij deelname. Juist de verschillen in een dergelijke visie zouden profilering kunnen vormen voor dezelfde verkiezingen. Het zal tenslotte niet de eerste keer zijn dat een partij groot wordt door zich juist op een dergelijk punt te profileren. De vicevoorzitter Meneer Van Verk, dank u wel. ChristenUnie/SGP, de heer Staat, gaat uw gang. 38

39 De heer Staat Voorzitter, dank u wel. Positief dat gewerkt gaat worden aan het opstellen van een lange termijn visie. Het moet wel gedragen worden door burgers en ondernemers. In die zin kunnen wij ons goed vinden in de politieke vraag die met name door de VVD is aangezwengeld tijdens de commissiebehandeling. In de extra informatie die we nog toegestuurd hebben gekregen, blijkt wel dat er een denktank opgericht gaat worden en een focusgroep gebruikt gaat worden, maar wat ons betreft mag er toch echt wel goed en stevig ingezet gaan worden om bij dit proces burgers te betrekken en ook ondernemers en andere relevante partijen. Wat de kosten betreft, akkoord voor het eerste deel van het gevraagde bedrag van euro. Bij de Kadernota wordt ons gevraagd een nadere afweging te maken voor de tweede euro. Tegen die tijd moeten we maar eens kijken hoe dat het proces loopt en wellicht dat er dan een bijstelling nodig is of iets dergelijks, maar over dat tweede deel van het budget komen we in ieder geval nog met elkaar te spreken. De heer Van Verk sprak juist zijn wens uit dat deze visie, als die beschikbaar mag komen, ten minste door 30 raadsleden van deze raad gesteund mag worden: wij hopen van harte dat deze lange termijn visie raadsbreed gesteund zal worden. Dat is toch een prachtige toekomstbespiegeling, lijkt mij. Voorzitter, tot zover. De vicevoorzitter Meneer Staat, dank u wel. De VVD, de heer Pols. De heer Pols Voorzitter, we hebben er in de commissie uitgebreid over gediscussieerd en ik heb toen ook aangegeven dat het proces echt los van de ambtenaren moet zijn. Ik heb toen een paar voorbeelden gegeven hoe we dat zouden kunnen doen. Voorzitter, ik hoor meerdere partijen zeggen dat ze dat graag willen; ik mis dat eigenlijk op het ogenblik in het schema wat erbij zit. Ik vind dat we de denktanks erg ver wegzetten. Ik zou dat meer naar dat kerntakenteam willen brengen en ik vraag de wethouder om daar toch nog eens een keer goed naar te kijken. Verder, voorzitter, over de begroting. Ja, wij zien de bedragen en daar kan ik me eigenlijk bij aansluiten bij wat de collega van BVD zegt. Het geld is op het ogenblik schaars voor de overheid en ik zou er voor willen pleiten dat de wethouder hier ook nog eens goed naar kijkt en zorgt dat we zeker binnen het budget blijven. Dank u wel. De vicevoorzitter Meneer Pols, dank u wel. De SP, de heer Portier, gaat uw gang. De heer Portier Ja, voorzitter. Ik vrees dat wij niet zo positief zijn over deze plannen als een aantal van de andere partijen. Wat we eigenlijk met elkaar willen of het liefste zouden zien, is dat we het debat aangaan als raad met elkaar en als raad met de burgers van: waar willen wij heen met deze stad? Dat is natuurlijk deels een ideologische discussie. Wat wij eigenlijk in dit stuk terugzien, is dat we aan experts en ambtenaren vragen om allerlei plannen uit te werken alsof het een technische exercitie zou zijn van waar wij heen willen gaan. Toch komen ook de en dat wordt met een heleboel fraaie woorden opgeleukt, waarvan niet altijd duidelijk is wat het betekent, ik zal één voorbeeld aanhalen. Op pagina 1 staat: 'De inzet van de gemeente in dit proces loopt langs de lijnen van de thema's waard en werk en met innovatie als kans en duurzaamheid en zelfvoorzienendheid als belangrijke voorwaarde." Ja, dan vraag ik me echt af, wat staat hier? En zo gaat het het hele stuk eigenlijk door. Al denkende doen en doende denkende - nou ja, de clichés zijn niet van de lucht, maar toch komt er ook een ideologie naar voren in dit stuk. Bijvoorbeeld op pagina 8 staat dat de samenleving de zorg voor ouderen op zich moet nemen en op pagina 9 dat we in moeten zetten op hoger opgeleiden en veel verdienenden en ja, de mensen met lage inkomsten, die moeten dan maar wachten op het trickle down effect, van dat er toch nog wat neerdwarrelt op de minderbedeelden in onze samenleving en de lagere inkomens. De heer Reumers Voorzitter? De vicevoorzitter De heer Reumers, interruptie. 39

40 De heer Reumers Ja, voorzitter. Ik vind de beschouwingen van de SP in die zin wel bijzonder. We hebben hier een hele commissieavond al aan gewijd er was instemming, in ieder geval bij meerdere partijen, te beluisteren over de visie die in het stuk staat. Het lijkt me toch niet de bedoeling van deze middag om die hele visie opnieuw ter discussie te stellen, dus we zouden ons beperken tot de budgettaire vraag die er lag. Nou, volgens mij hebt u daar antwoord op gegeven. De andere vraag was: hoe kijkt u naar de deelname van de maatschappij in dit proces? Dan kunnen we allerlei bespiegelingen hebben op de visies en waar we dan verschillen, dat is allemaal heel leuk, maar het voegt dan zo weinig toe in dit debat. Dus de vraag aan u is om het dan te beperken. De heer Portier Ik heb geen moment ingestemd met de visies in dit stuk, want we hebben ook gezeten bij die commissie, waar we kennelijk toch andere dingen hebben waargenomen, dan. Maar goed, daar wil ik even vanaf zijn. Als we gaan kijken naar hoe het hele proces vorm krijgt, dan zien we dat het kernteam bestaat uit ambtenaren van onze gemeente. Nou, wij waarderen natuurlijk de inzet en de expertise van ons ambtelijk apparaat, maar wij denken dat in deze discussie burgers en raadsleden het voortouw zouden moeten nemen en niet ambtenaren, die dan voornamelijk ook weer allerlei externe experts in gaan schakelen en dan kom ik weer terug op dat uitgangspunt, dat het een soort technische exercitie is van waar we met deze stad heen willen in plaats van een politiek vraagstuk datje met elkaar opstelt. Dus wij zien dat op deze manier niet zitten. De rol van de raad wordt beperkt tot klankbordgroep. Af en toe mogen we op komen draven om naar de producten van het kernteam te gaan kijken en dan te zeggen wat we daarvan vinden, of daar een applaus op te geven en de stad die wordt een enkele keer nog geraadpleegd. Maar Stadsdebatten, dat is eigenlijk het enige onderdeel waar we ons wel in kunnen vinden en die zouden we ook liefst veel breder zien. Zoals dat in Amersfoort bijvoorbeeld gebeurt of in België met die burgerweging van 1000 mensen die bij mekaar gehaald werden. Maar de focus ligt hier echt heel anders in het stuk. Nou, we zien dat veel geld gestoken gaat worden, als we het dan even over de kosten hebben, in advertenties, folders, experts; wat ons betreft allemaal onnodig. Dus wij zullen zowel niet met de financiering instemmen als niet met het hele voorstel en wij zullen ook niet deelnemen aan de klankbordgroep als het voorstel alsnog doorgaat. Mevrouw Kruger Voorzitter? De vicevoorzitter Mevrouw Kruger, interruptie. Mevrouw Kruger Ja, dank u wel. Ik wilde even aan de heer Portier vragen, in de begroting wordt inderdaad een kostenpost opgevoerd voor publiciteit. Daargelaten of het veel of weinig is, maar hoe zou u dan aan publiciteit willen doen, om ervoor te zorgen dat echt ook iedereen te weten komt wat er aan de hand is en hoe we dingen moeten gaan uitvoeren? De vicevoorzitter De heer Portier, reactie. De heer Portier Volgens mij koopt de gemeente sowieso al elke week een aantal pagina's ruimte in om haar mededelingen te doen, dus die mogelijkheden hebben we al. Voor de rest geven we subsidie aan RTV Dordrecht waar onder andere ook verslagen en informatie uit de raad komt. We hebben de persberichten en de plaatselijke kranten, dus wat ons betreft zijn er voldoende mogelijkheden voor de gemeente om aandacht te vragen voor een proces van discussie met burgers en raad. De vicevoorzitter Dank u wel. De VSP, meneer Tazelaar. De heer Tazelaar Voorzitter, wij stemmen in met het voorstel van het project en wij stemmen ook in met het voorstel van de VVD. Dank u wel. 40

41 De vicevoorzitter Dank u wel, meneer Tazelaar. Mevrouw Kruger, GroenLinks. Mevrouw Kruger Ja, dank u wel. GroenLinks kan instemmen met het voorstel van deze startnotitie. Wij zijn ervan overtuigd dat deze notitie een goede mogelijkheid biedt om de discussie te voeren 'wie, wat, hoe, waar'. Vooral ook omdat wij vinden dat er behoorlijk wat punten zijn meegenomen die in een eerdere discussie in een andere commissie hebben plaatsgevonden ter voorbereiding op de laatste discussie. Eén onderdeel blijft ons inziens ongewijzigd; die hadden wij toch wel graag anders willen zien en dat gaat over de duurzaamheid. Die wil ik toch hier even noemen. Wij willen graag meegeven dat bij de inrichting van het proces altijd rekening gehouden wordt met de aspecten van duurzaamheid en dat tevens duurzaamheid een inhoudelijk thema zal zijn in het LTP. Ja, ik richt me dan tot alle wethouders, want alle wethouders hebben volgens mij hier een rol in, in deze notitie. Wij denken toch niet dat we hiervoor een amendement hoeven in te leveren om dat toch zo uit te voeren, dus we gaan ervan uit dat het vanzelfsprekend gaat gebeuren. Wij zijn het zeker eens met een zo breed mogelijk gedragen aanpak. Zoals in het stuk ook staat 'power to the people', ooit bezongen door John Lennon in de roerige jaren '60 waar de jongeren meer zeggenschap wilden op de oudere conservatieve generatie en nu vooral geroepen om onze kleine revolutie in de eigen hand te hebben, de omschakeling van consument naar producent en met elkaar de samenleving maken. Ik was erg blij vanmorgen in het AD te lezen dat mevrouw Reynvaan daar eigenlijk al een start mee heeft gemaakt, een goed begin, zoals nu de aanpak is voor de vernieuwing van Stadspolders, om daar iedereen van tevoren aan het begin van het proces over mee te laten praten. Financiële onderbouwing: oké, hij is grof opgezet, maar wij kunnen er zeker mee leven en we ondersteunen dan ook wel het verzoek om binnen de begroting te blijven en niet nog extra uitgaven te hoeven doen. Dank u wel. De vicevoorzitter Mevrouw Kruger, dank u wel. Gemeentebelangen Dordrecht. De heer Wagemakers, gaat uw gang. De heer Wagemakers Dank u wel, voorzitter. Ja wat betreft het voorstel, het gevraagde budget. Volgens mij, altijd als het met minder kan, zou ik het met minder doen, waarbij met name goed gekeken moet worden naar watje extern inhuurt. A, is het duur en B, hoeft het niet altijd de meerwaarde te hebben die je er aan de voorkant van verwacht. Als het gaat over het punt van de ambtelijke inzet versus de stad, dan zie ik het vooral als een traject waarin ambtelijk de voorbereiding plaatsvindt, de bouwstenen wil ik het eigenlijk maar noemen bij elkaar worden verzameld en de stad nadrukkelijk in positie komt en daar bedoel ik ook onszelf als raad mee, om met die bouwstenen te gaan bouwen. Als het zo is bedoeld en daar ga ik vooralsnog wel van uit, dan kan ik daar mee instemmen. Dank u wel. De vicevoorzitter Meneer Wagemakers, dank u wel. De heer Meijer. Gaat uw gang. De heer Meijer Voorzitter, ik kan ook instemmen met wat hier voor mij ligt. Ik zou er heel erg blij van worden als het binnen de begroting blijft en als ook inderdaad duurzaamheid een behoorlijk aspect van de discussie mag blijven. De vicevoorzitter Meneer Meijer, dank u wel. Daarmee is aan de eerste termijn van de raad een einde gekomen en wil ik graag het college het woord geven. De heer Sleeking, gaat uw gang. Wethouder Sleeking Ja, dank u, voorzitter. Nou, mooi dat er ook voor dit voorstel toch breed draagvlak is om deze lange termijn visie te gaan ontwikkelen en daarin ook vanuit de raad zelf een rol in te willen nemen. De opmerkingen die ook vandaag weer geplaatst zijn ten aanzien van de participatie van de Dordtse samenleving in het geheel, die zullen we ter harte nemen om te kijken hoe we de samenstelling van die groepen evenwichtig 41

42 kunnen maken en zo in te delen dat in ieder geval ook de inbreng van de Dordtse samenleving met alle partners en bedrijfsleven gewaarborgd zijn. Op dat punt kan ik me wel vinden in de opmerkingen die verschillende fracties daarover gemaakt hebben: dat we wel moeten zien te voorkomen dat dit vooral een ambtelijk proces wordt. Het moet een proces worden van de stad, waarbij de raad ook nadrukkelijk een actieve rol wil spelen. Zo interpreteer ik ook de discussie van vandaag. De zorg die u uitgesproken heeft over het financiële kader, die is ook helder. Wat ons betreft hoeft het geld ook nooit op. Bij de meeste projecten houden we ook geld over en daar waar het goedkoper kan, moeten we dat zeker doen. Het is helemaal niet de bedoeling dat we allerlei luxe bijeenkomsten gaan organiseren met dure catering of wat dan ook. Het gaat om de inhoud, de inhoudelijke bijdrage die wij van de Dordtse samenleving vragen. Ja, dat vraagt wat organisatie en daar zijn altijd kosten mee gemoeid, maar die moet je wel zoveel mogelijk proberen te beperken, dus ik kan me ook geheel vinden in de opmerkingen die u wat dat betreft gemaakt heeft. Met die eerste ton kunnen wij voorlopig vooruit, want dat zou uit de algemene reserve, dacht ik, worden gefinancierd en bij de Kadernota wordt gevraagd om de tweede ton te reserveren. Dat betekent niet dat hij daarmee al beschikbaar wordt gesteld. Die wordt pas door de raad beschikbaar gesteld op het moment dat de eerste evaluatie er is, maar dat zal pas, neem ik aan, aan het eind van dit jaar of begin 2017 zijn. Dat geld via de Kadernota komt tenslotte ook pas bij de begroting beschikbaar. Ja, ik vind het toch een beetje jammer dat de SP aangeeft dat ze zich aan dit proces zou willen onttrekken, dus ik zou toch nog een beroep op u willen doen om juist ook uw inbreng te leveren in dit proces, want volgens mij zou u daarmee ook uw kiezers tekort doen. Wat dat betreft ondersteun ik de oproep van de heer Van Verk: dit is ook weer zo'n lange termijn visie die toch ook wel echt breed draagvlak moet hebben in de raad en de heer Van Verk noemt een aantal van 30, ja, dat is ook wel een beetje arbitrair, maar er wordt ook in het stuk genoemd dat we ernaar streven dat er een breed draagvlak gecreëerd wordt voor de lange termijn visie voor de stad. Daarbij zullen ongetwijfeld verschillende fracties allemaal hun eigen kanttekeningen en accenten plaatsen en wellicht ook bij de vaststelling daarvan, maar er moet toch wel een lijn richting de toekomst met elkaar gevonden kunnen worden waarin je ook voldoende vertrouwen hebt dat die een soort van basis kan vormen om de stad verder vorm te geven. Juist die combinatie van fysiek en sociaal, die twee elementen, die moeten daar ook wat het college betreft nadrukkelijk aan de orde komen, met de speerpunten en de aandachtsgebieden die we daarbij hebben aangegeven. Dus wij verantwoorden ook graag straks de inzet en de eerste termijn zullen we daarbij ook zichtbaar maken op welke manier we ook zuinig zijn geweest met de centen en zal dit ook zeker naar de ambtelijke organisatie worden overgebracht en zullen we nog eens terugkoppelen hoe we de accenten die u vandaag ook weer gevraagd heeft, de gesprekken met de stad, om die ook een grotere rol te geven, om die een wat steviger plek in het hele organisatieschema te geven. (voorzitterswissel) De voorzitter Dank u wel. Dank u wel om te beginnen, mevrouw De Smoker, voor het feit dat zij heeft willen vervangen. De buitenlandse gasten zijn weer op de boot weg en hebben het goed naar hun zin gehad in Dordrecht. Eerste termijn van het college. Anderen nog? Nee? Dan kijk ik naar uw raad. Is de bedoeling dat u nog opmerkingen wenst te maken in tweede termijn? Tweede termijn, SP, wenst u het woord? Ja, meneer Portier. De heer Portier Voor de duidelijkheid. Wij vinden het goed om met elkaar en met de stad het debat aan te gaan. Het feit dat de manier waarop dit proces nu vorm lijkt te krijgen, dat we daar ons niet in kunnen vinden, betekent niet dat wij ons afzijdig zullen houden van het debat. Zeker niet waar dat in de openbaarheid gevoerd gaat worden en wij zullen zeker ook onze visies presenteren en aan het debat deelnemen. Alleen, hoe dit nu gaat gebeuren, waarbij er toch een soort technische exercitie lijkt te zijn waarbij het 42

43 ambtelijk apparaat ondersteund door externe experts in de lead is, dat is niet hoe wij denken dat een debat met elkaar en de burgerij gevoerd moet worden. De voorzitter Anderen nog? De heer Van Verk Mag ik een vraag stellen? De voorzitter Ja, meneer Van Verk, PvdA. De heer Van Verk Betekent het nu dat u wel of niet gaat deelnemen in die klankbordgroep? De heer Portier Wij gaan niet deelnemen in de klankbordgroep. De heer Van Verk Dank u, dan is het me duidelijk. De voorzitter Oké. Anderen nog? Nee? College nog? Nee? Wenst iemand stemming? Nee? U wenst stemming? Oh, dat gaan we weer met de kaartjes doen, dan? Dan gaan we het weer met de kaartjes doen. Het is een startnotitie, maar wilt u op de plus stemmen als u voor bent en u raadt het al, wilt u het minnetje indrukken als u tegen deze startnotitie bent, met inachtneming van de gemaakte opmerkingen? U kunt stemmen. Ja, dank u vriendelijk. De stemming is gesloten en dan gaan we nu eens kijken. Ja, er zijn twee tegen, 34 voor, de startnotitie is aangenomen. De SP is tegen. 35. VASTSTELLEN VASTGOEDNOTA De voorzitter We gaan naar punt 35. De Vastgoednota is in de commissie B&M onder leiding van mevrouw De Smoker voldoende besproken, is mij te verstaan gegeven. De SP heeft twee amendementen aangekondigd en ik heb begrepen dat die ook in concept zijn ontvangen. De bespreking, stel ik voor, beperkt zich tot de behandeling van die amendementen. Daar was u het ook in de commissie over eens. Ik stel dan ook voor dat ik eerst de SP het woord geef en dat u daar dan ook op aan kunt sluiten, omdat dat de focus is van de discussie. Bent u het daarmee eens? Is dat in het verlengde van wat u gesuggereerd heeft in de commissie? Ja? Dan heeft meneer Portier het woord. Gaat uw gang. De heer Portier Voorzitter, de gebeurtenissen en discussies rond de Munt vorig jaar toen een groot aantal creatieve en startende ondernemers moesten plaatsmaken voor een reïntegratiebureau hebben ons aan het denken gezet over de omgang van onze gemeente met het vastgoed en de uitgangspunten voor het beleid. Op pagina 5 van de Vastgoednota lezen wij: "het vastgoed- en het huisvestingsbeleid van de gemeente Dordrecht gaat voorts uit van het principe 'nee, tenzij'". Dat betekent dat een huisvestingsvraag alleen door de gemeente wordt geaccommodeerd als huisvesting niet mogelijk is door een pand op de markt te betrekken. Het moge duidelijk zijn dat dit uitgangspunt van altijd eerst naar de markt kijken niet het uitgangspunt is dat wij als SP hanteren. In zeer veel gevallen kan het veel goedkoper zijn om zelf panden in bezit te hebben en te benutten. Misschien mag ik herinneren aan de grote financiële lasten. De GGD, nu dienst Gezondheid & Jeugd heeft nog een zeer onvoordelig huurcontract met het AC, dat ook nog eens voor 20 jaar werd vastgelegd. De belangrijkste aandachtspunten van de Vastgoednota is de wens om het gemeentelijk bezit zo snel mogelijk terug te brengen tot een zogeheten kernportefeuille. Er wordt ook een soort muur opgetrokken tussen het vastgoedbeheer van de gemeente en afdelingen die zich met maatschappelijke ontwikkelingen en cultuur bezig houden. Zo kun je ook met een gerust hart bezuinigen op culturele instellingen die ruimte van de gemeente huren, zonder je druk te maken om het feit dat die bezuiniging dan teniet gedaan wordt doordat panden leeg komen te staan. Dan kom ik nu aan de concrete inhoud van de amendementen. We hebben er twee. Eentje daarvan heet: Niet afstoten, maar benutten. 43

44 We zien dat de gemeente vele panden heeft. Sommige monumentaal, andere zeg maar schoolgebouwen en dat soort zaken, waar we misschien minder aan gehecht hoeven te zijn. We zeggen ook niet dat we alles vast moeten houden, maar wij zeggen: laten we niet het vastgoed als een last beschouwen, maar laten we blij zijn dat we dit bezit hebben en kijken wat we daarmee kunnen doen. Wantje ziet, als de commerciële partijen, de markt, er belangstelling voor hadden gehad, dan waren we al lang van die panden af geweest die nu op de nominatie staan om afgestoten te worden. Kennelijk is er helemaal niet zo heel veel vraag naar dit soort panden door partijen die gewoon gewend zijn om vierkante dozen te schuiven als kantoor of als winkelruimte. Daarom zeggen wij: kijk naar de panden die we hebben, maak een plan wat je daarmee wilt doen, in ieder geval minimaal één pand, richt dat in voor creatieve ondernemers, kijk naar andere panden bijvoorbeeld of je die geschikt kan maken voor bewoning, bijvoorbeeld voor alternatieve woonvormen. Het tweede is, als we dan al panden af willen stoten en besluiten dat we ze tijdelijk willen verhuren, laten we ze dan ook op een effectieve en sociale manier verhuren en niet dat allerlei commerciële kamerbureautjes de lusten hebben, omdat zij van de gemeente de ruimte krijgen om winst te maken op gemeentelijk bezit, maar zorg ervoor dat die panden en de ruimte die wij hebben, ingezet worden voor de mensen die daar het meeste behoefte aan hebben, ook zonder dat ze zich bij allerlei verschillende bureaus in moeten schrijven om maar een klein beetje kans te hebben om nog ergens terecht te kunnen komen. Daarom vinden wij dat de tijdelijke verhuur van gemeentelijk bezit ook door de gemeente zelf ter hand genomen moet worden, al dan niet, als het kan, in samenwerking met organisaties die daarin gespecialiseerd zijn zoals de woningbouwverenigingen, maar ik begrijp dat dat op praktische bezwaren stuit. Nou, dan als gemeente zelf. De heer Groeneweg Voorzitter? U begint eigenlijk met de Munt en nu weet ik het niet helemaal zeker, zeg ik er gelijk bij, maar volgens mij is de gemeente daar zelf misschien wel een beetje aan het hannesen geweest, om het maar zo te zeggen. U geeft zelf al aan: dat liep niet helemaal lekker. Dus eigenlijk lijkt het er dan op als je naar die casus kijkt, dat de gemeente dat misschien helemaal niet zo heel goed kan en vervolgens roept u: de gemeente moet alles zelf ter hand nemen. Dus ja, ik vind het eigenlijk een beetje ongelukkig voorbeeld. Hoe kijkt u daar zelf tegenaan? De heer Portier Het punt is dat op dit moment het vastgoedbedrijf, zoals het nu nog heet, de opdracht heeft van: doe alsof je een vastgoedbedrijf bent. Dus hoge commerciële huren, waarbij ik me afvraag van als je een echte marktpartij was geweest, was je al lang niet wat gaan zakken om die panden vol te krijgen, maar de opdracht is: commercieel gebruiken en in dat kader, dat is wat er mis gegaan bij de Munt wat ons betreft. De heer Groeneweg Het lijkt leuk wat u allemaal zegt, maar volgens mij, het vastgoedbedrijf is gewoon een afdeling van de gemeente. U kunt die afdeling ook Pietje of Jantje noemen, het is gewoon de gemeente. U suggereert nu dat er een bedrijf bij de Munt alles heeft gedaan. Het is gewoon de gemeente waarvan een afdeling daar dat heeft gedaan... De heer Portier Nee, u verstaat me verkeerd. De heer Groeneweg... en die was daar blijkbaar niet zo heel goed toe in staat. U haalt dat als casus aan om te bepleiten dat de gemeente dit moet gaan doen. Ik vraag dus aan u: u haalt een casus aan die niet lekker liep. Blijkbaar heeft de gemeente wat zitten prutsen. Dan zou uw conclusie dus moeten zijn: misschien moeten we dit als gemeente niet zelf doen. Dus het is eigenlijk... ja, ik zal het maar gewoon zeggen zoals ik het vind, een vrij waardeloos betoog wat u daar houdt. 44

45 De heer Portier Het is uw goed recht om het een waardeloos betoog te vinden. U moet wel goed luisteren naar wat ik zeg. Ik zeg dat het vastgoedbedrijf, wat uiteraard een afdeling is van de gemeente, ik ben ook niet helemaal gek, dat de kaders die zij meegekregen hebben, het beleid dat zij uit moesten voeren, dat dat voor de problemen gezorgd heeft. Dus het is niet een verwijt van onbekwaamheid; daar laat ik me helemaal niet over uit. Ik zeg dat het beleid wat zij gekregen hebben, namelijk om te opereren als ware zij een commercieel bedrijf, dat dat gefaald heeft en van dat beleid wil ik af. De voorzitter Oké. De heer Groeneweg Nee, voorzitter, ik ben nog niet klaar. U wilt van dat beleid af - dan moet u volgens mij dat beleid wijzigen en de opdracht die dan volgens u, volgens mij is dat niet zo, aan dat vastgoedbedrijf, zijnde een onderdeel van de gemeente, wordt meegegeven wijzigen en eigenlijk wordt dus een deel al door die gemeente uitgevoerd. Nog een ander punt waar uw betoog volgens mij gewoon volledig faalt: u doet nu net alsof wij geen enkel pand hebben waar zeg maar misschien tegen wat lagere bedragen partijen in zitten. Ik heb er hier een paar op een papiertje geschreven voor u. Bijvoorbeeld Door, Gravenstraat, Pictura. Er zijn al voldoende panden waar volgens mij creatieve ruimte wordt gegeven. Uw betoog faalt toch ook gewoon op dat punt? De heer Van Verk Nou, voorzitter, bij interruptie. Het voorbeeld wat u in ieder geval geeft in de vorm van Door, daar kan je toch met alle liefde van de wereld niet zeggen dat dat een vriendentarief is. Ik heb vernomen dat dat euro per maand moet opbrengen. Dat is toch wel heel erg veel. Dat noem ik gewoon een commercieel tarief voor zo'n pand. De voorzitter Nou, we gaan het zo meteen even horen van de wethouder. De stellingname van de heer Groeneweg is klaar. Meneer Portier, u had twee amendementen, hè? De heer Portier Naar mijn idee heb ik ze allebei toegelicht. De voorzitter Ja, maar ik moet ze ook hebben, meneer Portier. De heer Portier Ik lever ze bij deze in. De voorzitter Heel aardig, dank u wel. We hadden eerder in deze vergadering begreep ik al amendement 1. Dan krijgen we nu amendement 2 en 3. Amendement Tijdelijke verhuur is amendement 2 en amendement Niet afstoten, maar benutten is amendement 3. Worden vermenigvuldigd en maken onderdeel uit van de beraadslaging. Dank u wel. BVD, wenst u te reflecteren op de amendementen? Nee? Meneer Groeneweg, gaat uw gang. De heer Groeneweg Ja, voorzitter. Ik heb ze officieel nog niet, maar officieus wel, dus ik ga er van uit dat de officiële hetzelfde zijn als de officieuze. Ja, ik wil het eigenlijk gewoon heel kort houden. Het is, ja, het standaard SP-praatje waarbij de overheid verantwoordelijk moet zijn voor alles. Wij denken dat verhuur van panden geen kerntaak is van de overheid en steunen het beleid om panden te verkopen. Ook het zelf zeg maar huurdertje gaan spelen lijkt ons ook geen goed idee. De voorzitter Het CDA, wenst u te reflecteren? Mevrouw Mous. Mevrouw Mous Ja, dank u, voorzitter. Wij vinden het ook geen goed idee dat de gemeente dat zou gaan doen en de zogenaamde anti-kraak woningen door bijvoorbeeld een Liveable of een Camelot zijn gewoon heel goed toegankelijk. Dus wij zien daar geen probleem. 45

46 De voorzitter D66. De heer Reumers Ja, voorzitter, dank u wel. Ja, wij steunen ook de amendementen van de SP niet. Er is uitvoerig debat gevoerd in de vorige commissie van Bestuur en Middelen. De Vastgoednota zit wat dat betreft doorwrocht in elkaar. Wat dat betreft ook complimenten aan de ambtelijke organisatie en de wethouder. We weten uit eerdere discussies dat, het vastgoedteam heet het nu, dus we moeten ons ook geen bedrijf meer voorstellen, het is echt een team van een paar mensen die al het vastgoed van de gemeente voor ons beheren. Nou, de opgave die de SP daar nu van vraagt is daar eigenlijk,met alle respect, niet in te vullen, dus daar hoort een totaal ander voorstel bij. Als we dat al zouden willen. Dus dat is een reden voor D66 om te zeggen, we willen het niet. Een andere reden is dat uit eerdere discussie al bleek dat het vastgoedbedrijf heeft een opgave om een bijdrage te leveren aan de financiën van deze stad. Dus die opgave die er ligt en die ook nu is opgenomen in de Vastgoednota om afscheid te nemen van de kernportefeuille, die hoort daar gewoon bij. Anders moeten we ook iets anders vragen van het vastgoedteam en dat zie ik niet terug in de amendementen van de SP. De voorzitter PvdA? Nee? Oh, sorry, meneer Güler, gaat uw gang. De heer Güler Voorzitter, uit de amendementen maken wij eigenlijk op dat er een soort van gemeentelijk woningbedrijf opgericht wil worden door de SP en dat kan niet iets zijn wat we willen hebben in deze tijd. Bouwen van sociale huurwoningen is geen taak van de gemeente, maar een taak van de woningcorporaties. De overwegingen in de amendementen vinden we dan ook wel interessant, want er wordt continu genoemd dat er weinig sociale huurwoningen zijn, maar van wethouder Reynvaan hebben wij juist eerder vandaag begrepen dat we een aardige voorraad aan sociale huurwoningen juist hebben. De SP richt zich in het amendement ook op bruikleen van panden, maar naar wat ik weet is bruikleen alleen bedoeld voor panden voor antikraak. Dat zijn panden waar op dit moment geen bestemming voor is of op lange termijn afgestoten of verkocht of gesloopt zullen worden, maar met dit amendement wilt u toch echt een serieuze investering hebben in panden zodat die weer als bruikleen op de markt gezet zouden kunnen worden. Zoals meneer Reumers ook al zegt, kampt de afdeling vastgoed met een bepaalde opgave en denken wij gezien de kosten die deze amendementen met zich zullen meenemen qua onderhoud en verbouwing, dat we dit daadwerkelijk niet kunnen steunen. Wat ik overigens wel wil aangeven is dat als woningcorporaties zouden aangeven richting de SP van, joh, wij willen heel graag sociale huurwoningen bouwen, maar we krijgen maar geen ruimte, nou, dan zou ik graag met u willen meepraten. Maar de aannames in beide amendementen vind ik veels te summier en volgens mij zijn er ook helemaal geen harde cijfers. Dus wij zullen beide amendementen niet steunen. De voorzitter ChristenUnie/SGP, meneer Staat. De heer Staat Voorzitter, dank u wel. Voorzitter, wat betreft de fractie ChristenUnie/SGP onze instemming met de nota Vastgoedbeleid, met inachtneming van de nadrukkelijke toezegging van wethouder Mos op het punt van duurzaamheid en verduurzaming van vastgoed, dat daar nog nadere informatie over beschikbaar gaat komen rond de Kadernota. Wat betreft de twee amendementen van de SP. Ja, ook wij zullen deze amendementen niet steunen. Het tijdelijk beheer van vastgoed zien wij niet als een kerntaak van de gemeente en ook het beschikbaar stellen van panden als broedplaats voor kunstenaars et cetera, die mogelijkheid is er gewoon en als de omstandigheden daar rijp voor zijn, dan kan zo'n pand ook daartoe in gebruik genomen worden. Dat heeft het verleden bewezen. Daarnet werden er wat voorbeelden genoemd van situaties die nog steeds bestaan en die mogelijkheid is gewoon aanwezig. Dus wij zullen dit amendement ook niet steunen. Dank u wel. 46

47 De voorzitter VVD? Meneer Pols. De heer Pols Voorzitter, we hebben het uitgebreid in de commissie besproken. De wethouder heeft toegezegd ook om beter te communiceren als hij zaken gaat verhuren, maar dat hij daar op een gegeven ogenblik ondersteuning bij nodig heeft, is denk ik logisch. De twee amendementen die op tafel liggen staan gewoon haaks op het voorstel wat straks in stemming komt, dus wij zullen ze niet steunen. De voorzitter VSP? Meneer Tazelaar. De heer Tazelaar Voorzitter, ik hoor de wethouder zeggen 'er zijn voldoende sociale huurwoningen'. Maar ja, die zijn allemaal verhuurd. We moeten wel inzetten op meer huurwoningen voor jongeren en mensen die inderdaad dan zelfstandig kunnen gaan wonen, hoewel wij toch het amendement niet zullen steunen. Dank u wel. De voorzitter Dan gaan we naar GroenLinks, mevrouw Kruger. Mevrouw Kruger Ja, voorzitter, dank u wel. Wij kunnen ook zeggen dat we de amendementen niet gaan steunen, meer ook omdat het totaal van de amendementen, sommige zinnen spreken ons zeer aan en andere, die vinden we dan in tegenspraak. We willen wel benadrukken dat er niet alleen gekeken moet worden naar de financiële opdracht. Maatschappelijk belang, dat moet vooral voorop staan. Dat is ook iets wat we spreken uit het verleden, waardoor we zien dat verschillende panden die dan te koop zijn, dat er toen in ieder geval te weinig transparantie was over hoe het precies de bedoeling was dat het pand hergebruikt ging worden of wat voor bestemming het zou moeten krijgen. Dat is nou juist zo mooi, waar we nu in de commissie overeengekomen zijn dat we zeker alle panden eens gaan doorlopen en ook gaan kijken wat de panden kunnen betekenen voor de rest van de stad. Tot zover. Dank u wel. De voorzitter Meneer Wagemakers. De heer Wagemakers Ja, dank u wel, voorzitter. Ik stem in met de voorliggende nota en ik steun de amendementen niet. De voorzitter Meneer Meijer. De heer Meijer Ja, voorzitter. Ik stem ook in met de voorliggende nota en ik steun ook de amendementen niet. De voorzitter De wethouder, een reflectie op de stellingnames zoals die geuit zijn? Wethouder Mos Voorzitter, dank. Ja, er is al heel veel gewisseld onderling. Ingaande op de amendementen, dat is ook al door diverse fracties genoemd, het niet afstoten maar benutten, daar zitten juist hoge kosten aan. Eén van de redenen dat bijvoorbeeld ook de corporaties er niet aan willen dat heeft te maken met beheerskosten. Onder andere bij de Eulerlaan speelde dat, waar op voorhand een heel mooi idee leek om een leegstaande school te benutten, creatievelingen tegen een zacht tarief te kunnen huisvesten, maar al snel bleek daar dat de beheerskosten, ongeveer een ton alleen per jaar al waren aan bemensing, sleutelbeheer, het najagen van facturen die niet betaald waren et cetera en dat er meer bij komt kijken en vaak ook nog een probleem is rond verzekering en andere zaken. Dus dat is de reden waarom wij dat als gemeente niet zelf doen, maar dat als we dat al willen, zo je wilt uitbesteden aan instellingen of instanties die daarvoor op aard zijn. Dus amendement 3 zou ik zeggen vanuit onze positie, kunnen we niet ondersteunen, want dat staat haaks op het voorstel zoals wij dat hebben voorgelegd, zoals de heer Pols het zei. Amendement 2, het zelf zorgdragen, dan moet je ook de bemensing hebben. Dat zit er eigenlijk ook in besloten. Daar komt dus ook nog de nodige 47

48 capaciteit bij kijken en dat gaat in de papieren lopen. Het klopt dat het geen vastgoedbedrijf meer is. Dat is het ook nooit geweest, maar zo noemden we dat destijds om dingen meer op afstand te plaatsen. Het heet tegenwoordig gewoon het vakteam Vastgoed, is onderdeel van Stadsontwikkeling, maar dat betekent nog niet dat daarmee hordes mensen daar zitten. Wantje hebt het over een handvol mensen die het feitelijke beheer van de panden doet, plus natuurlijk het ingenieursbureau die een deel van het onderhoud doet, maar we hebben de capaciteit niet om daar een compleet verhuurbedrijf op te starten. De corporaties willen tot op heden niet omdat die daar ook nadelen in zien, dus ook dit amendement zou ik willen ontraden. Ja, dan wil ik nog de toezegging herhalen, voorzitter, die in de commissie gedaan is waar GroenLinks op hint, om met de raadscommissie, al dan niet in beslotenheid, de lijst met panden door te lopen die op de dispositielijst staan, om ook te kijken of we met elkaar een aantal panden kunnen benoemen die gewoon zonder verder moeilijk traject verkocht kunnen worden of onder bepaalde omstandigheden verhuurd kunnen worden. Ik wil ook de toezegging herhalen richting de heer Staat dat er op het onderdeel duurzaamheid voor de Kadernota meer uitwerking volgt. Wel ook met de winstwaarschuwing, zoals ook in de commissie gedaan, dat het geen encyclopedisch werk zal zijn, maar wel meer tekst op: wat is er tot op heden gebeurd, wat gebeurt er met de panden, hebben we nagedacht over de ESCo constructies? Want ik begreep dat het u ook te doen was om de vorig jaar aangenomen motie rond ESCo's nu eindelijk eens uitwerking te geven. Nou, daar is wel over nagedacht, maar dat staat niet in de nota en abusievelijk, voorzitter, is er in de tekst wel verwezen naar een bijlage die niet bestaat. Dus voor de mensen die niet in de raadscommissie waren: de bijlage over duurzaamheid is er niet, ook niet in concept. Die moet nog worden uitgewerkt, maar in de tekst is daar abusievelijk naar verwezen. Ik heb daar in de commissie van gezegd dat we daar zo spoedig mogelijk met meer tekst op komen, zodat u bij de Kadernota een besluit kan nemen om meer of minder aan vastgoed te gaan uitgeven. Dank u wel. De voorzitter Dank u wel. SP als eerste, een reactie op het college en de rest. Gaat uw gang. De heer Portier Ja, voorzitter. Ik was een beetje verbaasd dat de partij van de voormalig kampioen woningbouw Wibaut nu grote problemen heeft met alleen al het idee datje als gemeente iets zou doen aan woningen of woningverhuur. Wat dat betreft hebben we inderdaad een flink aantal schuivende panelen gezien in dit debat. Wat we zien, is een falen van de markt... De heer Van Verk Voorzitter, bij interruptie. Het zou misschien eens goed zijn om te veronderstellen dat de PvdA met zijn tijd is meegegaan, meneer Portier. De heer Portier Ja, de tijd waardoor inderdaad de inkomensverschillen steeds meer toenemen. Mensen inderdaad lastig aan een woning komen. Betaald werk omgezet wordt in gedwongen werk voor een uitkering, et cetera, et cetera. Dat is een tijd waarin wij niet mee willen gaan. Wat dat betreft, sommige dingen waren in het verleden echt beter dan nu. De heer Van Verk Voorzitter, ik zou de socialistische heilstaat van de heer Portier in ieder geval niet willen nastreven. De heer Portier Nou, wij zien voor ons een socialistische maatschappij die democratisch gerund wordt met genoeg voor iedereen en onder andere woningen voor iedereen. Als we het even hebben over het falen vanuit de markt en de rol van woningcorporaties, waar ook de heer Mos aan refereerde, dat woningcorporaties op dit moment niet bereid of niet in staat zijn om iets met de gemeentelijke panden te doen, ja, dat heeft natuurlijk ook te maken met dat ze financieel klem gezet zijn door het kabinet dat een verhuurdersheffing heeft ingevoerd. Wat dat betreft hebben we als gemeente veel meer 48

49 mogelijkheden, want wij hebben die panden al. Als gezegd wordt van, het zou ons veel te veel geld kosten om die panden te beheren, dan denk ik dat we goed moeten kijken naar hoe we onze gemeentelijke organisatie runnen. Want als allerlei kamerverhuurbureautjes wel A, die panden kunnen verhuren en er B, nog winst op kunnen maken, want ze doen het alleen maar omdat ze er winst op kunnen maken, waarom kunnen wij dan niet op een kosteneffectieve manier diezelfde tijdelijke verhuur doen? Sterker nog, als we gaan kijken naar panden die we geschikt kunnen maken voor permanente bewoning met navenante normale huurcontracten, waarom zouden we dat niet winstgevend kunnen maken voor de gemeente als kamerverhuurbureautjes zelf op een gebruikersvergoeding al winst weten te maken? Dus dat toont gewoon aan dat we met elkaar toch een keer die organisatie door moeten lichten om te kijken of dat niet efficiënter kan. Er is gesproken over de kosten. Op het moment dat je tientallen mensen of hopelijk honderden mensen aan een woning helpt, aan een kamer, dan staan daar gewoon opbrengsten tegenover waarvan je dit soort dingen kunt doen. Ik vind dat we daar als gemeente een goede rol in kunnen spelen. Bezit is geen last; bezit is iets waar je iets mee kan doen en iets goeds mee kan doen voor de stad en daar moeten we gebruik van maken. Dank u wel. De voorzitter Oké. Anderen nog in reflectie of reactie? Mevrouw Kruger van GroenLinks. Mevrouw Kruger Ja, voorzitter. Ik heb, maar misschien heb ik het gemist, de wethouder niets horen zeggen over de opmerking die ik maakte: dat er niet alleen gekeken wordt naar de financiële opdracht, maar dat maatschappelijk belang voorop moet staan. Omdat blijkt toch vaak als er bijvoorbeeld een pand verkocht wordt of in de verkoop staat en er zijn meerdere gegadigden waarbij bijvoorbeeld een gegadigde is voor maatschappelijk belang die niet direct het volle pond kan ophoesten of op een andere manier het wil bekostigen, dat dan toch vrij snel naar de kapitaalkrachtige bieder overgegaan wordt, die mogelijk ook niet het maatschappelijk belang kan voorstaan. Dus ik wil daar graag nog even een bespiegeling op van de wethouder. De voorzitter Anderen nog? Nee? Dan gaan we even naar de wethouder. Wethouder Mos. Wethouder Mos Voorzitter, dank. Om op die laatste vraag terug te komen: wij verkopen panden vaak onder verschillende omstandigheden. We hebben een aantal voorbeelden langs gehad: de Achterweg, maar ook de Kunstkerk. Bij de Kunstkerk is juist gekeken naar het maatschappelijk belang. Dat was één van de belangrijkste criteria en daar is juist gekozen voor een inhoudelijk plan, waarbij overigens ook de vraagprijs werd geboden. Bij de Achterweg was de bestemmingsplanwijziging één van de problemen; daar is overigens wel vrij helder gecommuniceerd dat wat vastgoed betreft de opdracht nog steeds is om daar de maximale opbrengst uit te halen en daar is intern een gesprek over geweest en er was niet de bereidheid vanuit een andere discipline om dat te doen, maar iedere keer wordt er gekeken per pand en dat lijkt me ook goed om bij die lijst door te lopen, wat daar het meest passend is. Maar de opdracht die u vastgoed heeft meegegeven is wel om daar jaarlijks zo'n 1,4 miljoen euro uit de middelen vandaan te halen. Dat heeft u eerder bij het opstarten van het vastgoedbedrijf, toen nog geheten, in 2007 en bij een recentere begroting uit 2010 meen ik, of begroting 2011 zal dat zijn, heeft u de taakstelling nog opgehoogd. Dus ja, vastgoed zit wel op de lijn om daar zakelijk in te handelen en vandaar ook het door de heer Portier aangekaarte 'nee, tenzij' principe. En mocht dat zo zijn, dat staat keurig in de Vastgoednota, moet u daar als raad ook een transparant besluit over nemen: ja, we accepteren minder opbrengst omdat we een maatschappelijk doel hebben, maar in het verleden gebeurde het weleens anders. Dat eigenlijk verborgen kosten bij vastgoed werden gedumpt, als ik het in mijn eigen woorden maar samenvat, die daar in beginsel niet thuishoorden. Maar daar kunnen we nog bij stilstaan bij de verkoop van de panden zelf. De casuïstiek hebben we onderling al uitgewisseld. Voorzitter, richting de SP wil ik nog melden dat de gemeente ook een aantal voertuigen bezit, maar daar ook zelf het onderhoud niet van doet omdat we toch 49

50 echt van mening zijn dat een garagebedrijf het onderhoud op dat vlak beter kan en die maakt er ook winst op. Daar hebben we op dat vlak ook geen moeite mee; dat besteden we uit. Dat doen we bij meer dingen, en zo kijken we ook naar het tijdelijk beheer van de panden. De voorzitter Oké. Dank u wel. Ik wil de discussie afsluiten. Heeft meneer Portier behoefte aan stemming over zijn amendementen? Meneer Portier? De heer Portier Uiteraard. De voorzitter Nou, natuurlijk, dat kan. We gaan stemmen. Amendement 2 is in stemming. Dat is het amendement Tijdelijke verhuur. Wilt u een plusje indrukken als u voor het amendement bent, wilt u een minnetje stemmen als u er tegen bent? De stemming is geopend. Kijk, de stemming is al klaar. Twee mensen zijn voor het amendement, dat zijn de twee leden van de SP en 34 mensen zijn tegen. Het amendement is verworpen. Dan gaan we naar amendement 3, dat is Niet afstoten, maar benutten. Ook daarvoor geldt: wilt u een plusje indrukken als u voor dit amendement 3 bent, wilt u een minnetje doen als u tegen het amendement bent? Stemming is geopend. Heeft u allemaal gedrukt? Dan zien we hier amendement 3. Twee voor, 34 tegen, beide amendementen zijn verworpen. Nu het voorstel als zodanig, dat moet ik vooral niet vergeten. De Vastgoednota Ook daarover stemming. Wilt u een plus drukken als u voor de nota bent, wilt u een minnetje drukken als u tegen de Vastgoednota bent? U kunt drukken. U heeft al gedrukt. Twee zijn tegen de nota, 34 zijn voor. De nota is aangenomen, dank u wel. 36. RAADSIN FORMATIE BRIEF OVER VOORTGANGSRAPPORTAGE LUCHTKWALITEIT De voorzitter We gaan naar punt 36, de raadsinformatiebrief over de Voortgangsrapportage luchtkwaliteit. Deze is in de commissie Fysiek geweest onder leiding van de heer Veldman en mij is te verstaan gegeven dat hij voldoende daar besproken is. De discussie zou zich kunnen beperken tot een tweetal moties die aangekondigd zijn door de fractie van de ChristenUnie/SGP en andere fracties, en de VVD. Ik stel derhalve voor als u het goed vindt, in het verlengde van de vorige discussie bij het vorige punt, om eerst de fractie van de ChristenUnie/SGP en de VVD het woord te geven, af te wachten of de moties komen en dan vervolgens het rijtje te doorlopen. Vindt u dat goed? Ja? Dan geef ik het woord aan de ChristenUnie/SGP en dat is de heer Staat. Gaat uw gang. De heer Staat Voorzitter, ik ga niet een woordvoering doen, maar ik ga alleen maar mededelen dat gezien de betrokkenheid van mijn werkgever Rijkswaterstaat bij dit onderwerp ik noch deelneem aan het debat, noch deelneem aan de stemming en ik dus lekker naar huis ga. Dank u wel. De voorzitter Meneer Staat, u heeft uw afweging gemaakt. Ik wil er wel op wijzen in de lijn die wij hebben afgesproken, dat de nieuwe lijn is dat we niet mee zouden discussiëren, maar wel stemmen. Dat is de lijn die de raad materieel hanteert. Het is aan u om zelf uw keuzes te maken, maar u moet zichzelf geen onrecht aan willen doen. Dat wou ik alleen maar even zeggen. De heer Staat Die lijn ken ik, maar ik heb mijn afwegingen gemaakt. De voorzitter Prima. Dat is aan u. Prima. Eet smakelijk. Meneer Veldman heeft het woord. De heer Veldman Ja, voorzitter, dank. Wat ons betreft kunnen we over de rapportage Luchtkwaliteit kort zijn. Duidelijk is dat op veel plekken in Dordrecht de luchtkwaliteit 50

51 slechts net aan aan de normen voldoet en we roepen het college dan ook op waar mogelijk meer maatregelen te treffen om de luchtkwaliteit te verbeteren. Eén van de bronnen van vervuiling en ook van geluidsoverlast is de N3. Dat is in de commissie ook uitvoerig aan de orde gekomen en omdat die in de komende jaren groot onderhoud zal krijgen, dienen wij een motie op dat punt in, samen met vrijwel alle andere fracties en die wil ik u bij deze overhandigen. Dat gaat dus over het uitvoeren van een onderzoek of 80 kilometer op de N3 positieve effecten heeft op zowel luchtkwaliteit als geluidsoverlast. De voorzitter Dank u wel. Dit wordt motie 3, heb ik me laten vertellen. Motie wordt vermenigvuldigd en verspreid en maakt onderdeel uit van de beraadslaging. Dank u vriendelijk. Dan de VVD. Meneer Burggraaf, gaat uw gang. De heer Burggraaf Ja, dank u wel, voorzitter. Ik ga hier toch even staan, ik moet hem toch zo aan u overhandigen. Ja, het is een motie die eigenlijk door bijna de gehele gemeenteraad gesteund wordt om de snelheid op de N3 te verlagen van de huidige 100 naar 80 en ik hoop toch dat het mij gaat lukken om de indieners en de raad te overtuigen dat deze motie averechts uitpakt en een hoge mate van symboolpolitiek heeft. Daarom hebben wij ook een andere motie, dus er is nog een alternatief om daar dan alsnog in mee te stemmen, maar ik zal het toelichten. De heer Veldman Voorzitter? De voorzitter Interruptie meneer Veldman. De heer Veldman Ja, voorzitter. Ik hecht er toch aan voordat de heer Burggraaf zijn betoog afsteekt, dat hij al begint met de portee van de motie verkeerd neer te zetten. De motie vraagt niet om invoering van 80 kilometer. De motie vraagt om uit te zoeken wat de effecten zouden zijn van invoering van 80 kilometer op geluid en luchtkwaliteit. Dat is wezenlijk iets anders. De heer Burggraaf Maar begrijp ik dat u niet de intentie heeft om naar 80 kilometer per uur te gaan als die onderzoeken uitwijzen dat dat enig effect heeft? De heer Veldman Zoals u het zegt, ja. De heer Burggraaf Oh, dus u gaat niet - nee, maar dan bent u bereid om naar de 80 kilometer per uur te gaan als daar wat uitkomt. Anders dan vraagt u daar toch niet om? De heer Tiebosch Voorzitter? De voorzitter Eerst even - meneer Veldman wil een reactie geven. De heer Veldman Nou ja, het lijkt mij heel logisch dat als uit een onderzoek komt dat iets nut heeft, dat je dan in principe dat doet. Dat is toch niet vreemd? De voorzitter Stellingname, maar ik hoorde nog een andere stem. Meneer Tiebosch. De heer Tiebosch Ja, ik zou echt willen voorkomen dat we nu een commissievergadering over gaan zitten doen. We hebben uitgebreid hierover in de commissie Fysiek gesproken en eigenlijk is de motie zoals die nu voorligt op uitdrukkelijk verzoek van wethouder Van der Linden, die een raadsuitspraak vraagt op dit thema en dat krijgt hij nu. De voorzitter Als dat zo is. Meneer Veldman was voorzitter van de commissie, die knikt empathisch ja. Dan stel ik voor dat we de redenering ook gewoon volgen, conform uw eigen suggestie, maar iedereen is vrij om te reflecteren op wat voor motie dan ook. 51

52 Meneer Burggraaf heeft nu het woord met betrekking tot de motie die hij in wil gaan dienen. Gaat uw gang. De heer Burggraaf Ja, dank u wel. Nee, maar goed, in de commissie hebben we het natuurlijk niet over de motie en de tekst daarvan gehad, dus het lijkt me goed om daar toch nog even inhoudelijk op in te gaan. Eén. Waarom zou het averechts uitwerken? Er wordt gevraagd om heel veel onderzoeken naar luchtkwaliteit en geluid rondom de N3. Ik ben zelf eens gaan zoeken en er zijn gewoon al echt heel veel onderzoeken bekend. Het luchtonderzoek bij de herziening van het bestemmingsplan van het Leerpark. Bij de Wilgenwende. Bij Milieudefensie naar aanleiding van het verlagen van snelheid van 100 kilometer naar 80 bij bijvoorbeeld de AIO. Nou, ik kan een hele opsomming gaan noemen, maar dat zijn allemaal onderzoeken die er al zijn. Dus als we nu weer gaan vragen om nieuwe onderzoeken, levert het alleen maar vertraging op in plaats van dat we graag vaart willen maken met die N3 en het onderhoud daarvan. Dat is één. Het tweede aspect waarom het averechts uitpakt is en dan zal ik op twee aspecten ingaan die de motie beogen, die zegt één, het moet geluidshinder aanpakken. Nou, wat als je al die onderzoeken bekijkt, gebeurt als je de snelheid van 100 naar 80 kilometer per uur verlaagt? Dan krijg je een reductie van minder dan één decibel in geluid en één decibel is niet eens voor het menselijk oor te horen. Het tweede waarom het averechts uitpakt is dat er een actieplan van de Rijksoverheid is om de rijkswegen met ZOAB te gaan bekleden, wat een geluidsreductie van drie decibel geeft, maar dat doen ze vooralsnog alleen voor wegdekken waar 100 kilometer per uur of harder gereden wordt. Dus op het moment dat u gaat pleiten om het minder te doen, dan krijgt u ook dat voordeel niet naar u toe. Dus ja, dat lijkt mij niet verstandig om te doen. En als je kijkt op het vlak van de luchtvervuiling, dan lees je in al die onderzoeken dat er al een dalende trend is, ook in Dordrecht. Dat we steeds dichter bij de grens komen die bijvoorbeeld Milieudefensie aanhoudt van 20 microgram per jaar of per kubieke meter geloof ik. Dus ja, dan vraag ik me af in het kader van symboolpolitiek: wat is dan het probleem? Als die trend er al is en als we al binnen die norm functioneren, welk probleem is er dan om opgelost te worden? Nou ja, goed, en volgens mij is er dan één probleem en dat is dat we vooral nu een wegdek op de N3 hebben waar heel veel gaten in zitten, dat heeft elke Dordtenaar inmiddels wel beleefd en rare hobbels et cetera. Volgens mij is iedereen het ermee eens dat we toch willen dat vooral we daar weer heel snel over een modern, van deze tijd, glad wegdek kunnen rijden, goed rijcomfort. Dus laten we vooral zorgen dat we daar nu meteen voor gaan pleiten en daarom de motie van de VVD Snel op weg naar een geluidsarme N3. Want het geeft naast heel veel rijcomfort ook nog eens een keer wat meer wooncomfort vanwege die drie decibel geluidsreductie, die je wél hoort in plaats van die één decibel die geen effect heeft. Tot slot hoop ik dan dat we het in de raad ook nog eens een keer gaan hebben over het geluid, want we hebben het nu alleen over lucht, waar het gaat om het spoor. Want volgens mij is vooral op de spoorweg nog heel veel winst te behalen. Ik hoop dan niet dat weer een meerderheid van de raad is voor verlaging van de snelheid, want dan gaan we van de intercity weer een boemeltje maken. Dank u wel, voorzitter. De voorzitter Dank u wel. Dat is motie nummer 4 die ingediend wordt. Dank u vriendelijk. Wordt vermenigvuldigd en maakt onderdeel uit van de beraadslaging. Motie 3 en motie 4. Het woord is aan BVD. Meneer Groeneweg, gaat uw gang. De heer Groeneweg Ja, voorzitter, dank u wel. 'Op de N3 is behoefte aan een 80 kilometer zone om de geluidsoverlast terug te dringen. Aanvullende maatregelen langs de N3 moeten worden onderzocht. Het verkeer wordt vaak als bron van overlast ervaren. Ook in de wijken langs de N3 ervaart men een toename van verkeerslawaai. Wij blijven pleiten voor een 80 kilometer beperking op de N3 en indien nodig aanvullende maatregelen, zoals geluidsschermen en stil asfalt.' De voorgaande passages komen één op één uit het BVD-programma van respectievelijk 2010 en Ook GroenLinks heeft 80 kilometer op de N3 expliciet in haar programma staan. Zo zie je maar, mevrouw 52

53 Krijger, we gaan het deze keer volgens mij helemaal eens worden met elkaar. BVD kan alleen maar gissen waar Christenunie en andere partijen het licht opeens hebben gezien op dit punt, maar we zijn verheugd dat steeds meer onze visie wordt erkend op zovele punten. Zo ook op deze. We voelen ons vereerd dat op dit punt zelfs één op één ons programma wordt overgenomen door, naar het uitziet vrijwel de gehele raad in een optimaal samenspel. Voorzitter, afsluitend: zoals u zult begrijpen is BVD, volledig in lijn met ons programma, mede-indiener en -ondertekenaar van de motie Geef Dordt meer schone lucht. De heer Burggraaf Voorzitter, ik heb toch wel een vraag aan de heer Groeneweg. Ik vind het prachtig dat u een verkiezingsprogramma opleest. U brengt het bijna als een soort bijbel, in de zin van een mantra dat we moeten volgen, maar ik ken u ook als een man die van de feiten is. Hoe kijkt u daar dan tegenaan? Wat ik net aangaf: als een snelheidsverlaging eigenlijk geen zoden aan de dijk zet voor een geluidseffect, waarom dan nastreven? De heer Groeneweg Voorzitter, ik wil graag een tegenvraag stellen. U kent de stukken van Kil 4 neem ik aan, en als gevolg van Kil 4 de verkeerstoename en de overschrijding van de normen die daardoor ontstaat. Als u dan ook een man van de feiten bent, bent u het dan met me eens dat we dat dus terug zullen moeten dringen omdat we daar, ik verwacht zelfs daar in procedures dat daar het één en ander gaat gebeuren - ja, houden we ons dan niet aan de wet. Ik ken u toch als een partij van de wetjes en ik neem aan dat u het dan met mij eens bent dat we wat zullen moeten doen. De heer Burggraaf Ik leg het verband niet helemaal met de 100 en de 80, maar ik denk dat dat een goed moment is om dat debat dan separaat over te hebben, maar natuurlijk zijn wij een partij die voor wet- en regelgeving naleven is. De heer Groeneweg Nou, voorzitter, dan adviseer ik u in te stemmen met de motie die is ingediend door de meeste partijen, omdat het een feit is dat de geluidscontouren eigenlijk net over het randje heen gaan als gevolg van Kil 4. Dus, nou, lees in ieder geval de stukken nog even zou ik zeggen, meneer Burggraaf. Als het goed is ga ik verder, voorzitter. Meneer Burggraaf, ja, u komt nu echt aan bod in mijn verhaal. Uw motie Hogere snelheid richting nieuw wegdek N3, die zullen we ook ondersteunen. Een VVD'er met 80 over stil asfalt: het moet niet gekker worden. We gaan er daarbij wel van uit, meneer Burggraaf, dat wat u betreft ook afstemming plaatsvindt in het kader van het aanpakken van de Merwedestraat en andere aansluitende wegen. Dus u pleit over zo snel mogelijk, maar het lijkt ons handig, dat is ook al eerder bij de Provincialeweg geweest, om dat enigszins om mekaar af te stemmen. Graag daarop uw reactie. Voorzitter, als laatste uitsmijter. D66 pleit in haar programma 2010 zelfs voor een mini Formule 1 over de N3, A15 en A16. Daar zal zeker nieuw asfalt voor nodig zijn. De heer Tiebosch Voorzitter, met elektrische auto's. De heer Groeneweg Voorzitter, tot zover mijn eerste termijn. De voorzitter Dank u wel. We gaan naar de woordvoerder van het CDA. Is daar behoefte aan? Ja, meneer Rovers, gaat uw gang. De heer Rovers Voorzitter, dank u wel. Er worden wel twee dingen door elkaar gehaald, langzamerhand: geluid en fijnstof en stikstofdioxide. Het is zo dat in december 2013 tot verbazing van sommigen het CDA bij mijn mond heeft gezegd dat er een ernstig bezwaar tegen fijnstof is. Ik heb toen vastgesteld dat er in de pers stukken kwamen dat wat wij als norm hanteren weliswaar een norm is, maar dat ook daar beneden er fijnstof tot ons komt en dat is gewoon gevaarlijk. Een deel van de mensen hier zal voortijdig overlijden en met meer ziektelast. Er werd mij toen gezegd: hé, het CDA, dat is toch voor boeren 53

54 en voor auto's? Ja, wij zijn voor boeren en wij zijn voor mobiliteit, maar wij zijn voor alle mensen in Dordrecht en dus ook voor raadsleden. Ik ben blij met de voorliggende moties, want het is zonneklaar dat het goed zou zijn en het meeste effect met een lagere snelheid. Je zou er ook nog kerstbomen langs kunnen plaatsen, want blijvend groene bomen vangen veel fijnstof weg, zoals het 4D scherm bij de Duurzaamheidsfabriek ook doet. Kortom, wij zijn voor deze motie van D66 en wij zijn, ja, waarom zou je natuurlijk tegen deze motie van de VVD zijn? Er staat niks verkeerds in. Maar laat ik zo zeggen: het voordeel van drie decibel is, nou ja, matig in vergelijking met het voordeel van de reductie van fijnstof in lagere snelheid. Dank u wel. De voorzitter Dank u wel. D66, meneer Tiebosch. De heer Tiebosch Ja, voorzitter, dank u wel. Een mooi betoog van de heer Rovers; daar kunnen we ons zo bij aansluiten. Als D66 de motie had ingediend zoals de heer Burggraaf dat nu net heeft gedaan, dan had hij waarschijnlijk aan mij de vraag gesteld 'leuk verhaal meneer Tiebosch, hoe denkt u dat te gaan betalen?' Want zo ging het ongeveer afgelopen keer toen vanuit de concessie werd gevraagd: welke ambities hebben wij? Nu zie ik de VVD een pleidooi houden van, wethouder, gaat u alstublieft zo snel mogelijk naar Rijkswaterstaat en organiseer dat daar geluidsschermen komen. Dus ik wil eerst graag even weten hoe de VVD denkt hoe dat wordt gefinancierd. Twee, ja, ik ben het met de heer Rovers eens: wat er uiteindelijk in de opdracht staat, daar kunnen wij ons zo aan conformeren, maar met uw constateringen en uw overwegingen, daar maken we geen chocola van. Dus als we daarmee instemmen, dan wil ik wel nadrukkelijk aangeven dat het alleen maar op basis is van hetgeen dat u aan het college verzoekt, maar niet met de redenering er naartoe. De voorzitter PvdA. O, sorry. De heer Burggraaf Ja, voorzitter, er werd wat aan mij gevraagd. Ik zou bijna zeggen: als u het dan niet met de overwegingen en constateringen bent, ja, dan kunt u ook overwegen om niet voor de motie te stemmen, want voor onze partij zijn juist ook die overwegingen belangrijk. In de discussie waarin we aangeven dat we niet voor de motie gaan die nu raadsbreed wordt ingediend, omdat die verlaging van die snelheid niet zoveel oplevert en dat is met een ZOAB laag wel. U zegt inderdaad van, hoe zit dat dan met de geluidschermen, wie moet dat dan betalen? Ja, dat zijn inderdaad forse kosten dat begrijpen wij ook. Daarom zeggen we ook tegen de wethouder: ga een lobby aan bij Rijkswaterstaat en kijk op welke plekken daar echt nog winst te behalen valt. Kijk bijvoorbeeld eens hoe in de jaren '80 de N3 ooit ontworpen is om aan te leggen; tegen welke intensiteit, met welke functies erbij en wat dat inmiddels geworden is en probeer op basis daarvan Rijkswaterstaat eens te overtuigen dat sommige investeringen toch echt wel op zijn plek zijn. De heer Groeneweg Voorzitter? De heer Tiebosch Voorzitter, mag ik eerst reageren? Kijk, als u zegt dat Dordrecht binnen die normen voor luchtkwaliteit opereert en ik zou daarmee akkoord gaan, dan zeg ik gewoon: op dat punt is dat niet juist. Want welke norm hebben we het dan over? De Wereldgezondheidsorganisatie hanteert hele andere normen. Als het gaat over, wat is verantwoord om daar te wonen, zou ik pleiten om dan die normen van de Wereldgezondheidsorganisatie maar over te nemen. De heer Burggraaf Voorzitter, als we niet ergens met elkaar een bepaalde norm afspreken, dan kan je nergens beleid op toetsen. Dan kan je nergens op varen. Als je het dan hebt over fijnstof -, ik heb gelezen dat als je op Chinese wijze kookt in je keuken, dat er ook een enorme hoeveelheid fijnstof gecreëerd wordt wat echt niet gezond is. Ik 54

55 bedoel daarmee te zeggen: het leven helemaal zonder enkele risico's of in volledig gezonde schone lucht, dat dat ook een illusie is. De voorzitter Meneer Tiebosch nog kort en dan ga ik naar meneer Groeneweg. De heer Tiebosch Ja. Bij uw overweging geeft u aan 'de staat van de Dordtse verharding'. Die N3 is niet van Dordrecht;, die N3 is gewoon van Rijkswaterstaat. Dus u kunt ernaar verwijzen in uw overwegingen, maar hij doet niet mee in de Dordtse staat. De voorzitter Oké. Meneer Groeneweg van BVD. De heer Groeneweg Ja, voorzitter, mijn interpretatie in ieder geval van de constatering is dat, we leven hier in Nederland en we hebben hier gewoon wettelijke normen, naast de normen die de heer Tiebosch noemt. Dus volgens mij klopt het dat we binnen die normen blijven. Je kan wel over die normen discussiëren, maar dat is voor mij een andere discussie. Maar ik heb wel een vraag voor de heer Burggraaf. Ik wil toch gewoon even terugkomen op die Kil 4 en dat gevolg, want hij blijft maar een soort van systematisch aan die 80 hangen. Meneer Burggraaf, stel nou dat nu toch die Kil 4 ontwikkeld wordt en dat inderdaad blijkt, zoals nu in die stukken staat, dat die geluidsnorm overschreden wordt en dat 80 kilometer per uur de enige oplossing is om gewoon aan die wettelijke norm te voldoen. Blijft u dan eigenlijk op dat moment toch een stoute VVD'er die zegt: ja, maar ik wil toch gewoon 100 rijden? Of gaat u zich dan gewoon aan de wet houden omdat 80 de oplossing voor dat probleem is? De heer Burggraaf Nou, met de informatie die ik tot nu toe gezien heb zal dat nooit zoden aan de dijk zetten. Wat ik net zeg, je hebt het echt over een enkele decibel. Het vrachtverkeer rijdt al 80, dus ik geloof niet dat dat ooit een casus zal zijn wat zo zal zijn datje zegt, ja, alleen door de snelheid te verlagen kunnen we binnen die normen blijven. Dat geloof ik niet. De heer Groeneweg Voorzitter, ja, aangezien ik geen antwoord krijg interpreteer ik het dan maar gewoon als: ik wil 100 blijven rijden, ook als de geluidsoverlast boven de norm zit. Dat is het enige hoe ik het antwoord kan interpreteren. De heer Burggraaf Nou ja, goed. Ik ga niet over de oren van de heer Groeneweg, maar over hetgeen wat ik zelf gezegd heb. De voorzitter Nou, we gaan door met de stellingname van de Partij van de Arbeid. Dat is mevrouw Van den Bergh. U zwaait zo aardig. Gaat uw gang. Mevrouw Van den Bergh Ja, ik zit echt zo in zo'n dooie hoek. De voorzitter Ja, u zit in de dooie hoek. (...) Ja, dit lokt reacties uit. U zit achter het kapsel van mevrouw Kruger. Dat is een hele vriendelijke formulering. Ja, mevrouw Van den Bergh. Mevrouw Van den Bergh Ik vind toch met alles, ook de discussie hier nu in de raad en ook in de commissie: ik vind het toch aardig om te zien dat we allemaal helemaal opschuiven naar die 80 kilometer op de N3. Want het was een tijdje geleden toch denk ik nog ondenkbaar. Je kunt allemaal zeggen dat het in je verkiezingsprogramma heeft gestaan, dat is allemaal prima, of niet, maar ik vind: we vinden elkaar nu in deze motie waarin we oproepen tot een onderzoek. Dat vinden wij heel belangrijk; net zo belangrijk als dat de wethouder in gesprek gaat met Rijkswaterstaat. De weg wordt nu aangepakt en dan is nu het moment om over onze voorwaarden te beginnen. Want wij balanceren, dat ben ik helemaal met u eens, meneer Groeneveld, op de rand van de normen. Zeker met straks de ontwikkeling van Kil 4 met de nieuwe op- en afritten hebben we nog een 55

56 tandje hoger te gaan. Wij steunen inderdaad deze motie. Wij hebben daar al eerder om gevraagd om te kijken van: wat zijn de gevolgen als je nou over de hele N3 80 kilometer gaat rijden, maar wij steunen ook, want er staat dus wat meer en dat zeg ik ook naar de heer Burggraaf: er staat ook nog 'aanvullende maatregelen' en daar zien wij ook de geluidsschermen en stil asfalt. Wij vinden datje hier met Rijkswaterstaat zo ver mogelijk moet zien te komen en over al deze onderwerpen moet gaan onderhandelen. Wij zijn ook zeer benieuwd en wij willen ook graag op de hoogte worden gehouden door de wethouder hoe hij daar in vaart met de onderhandelingen met Rijkswaterstaat, want het zullen best harde onderhandelingen ook moeten zijn, want Rijkswaterstaat kijkt naar de kosten. De heer Burggraaf Voorzitter, ik heb dan toch nog een laatste vraag, want ik hoor dat heel veel partijen enthousiast worden van het feit dat onze motie oproept om vooral vaart te maken. Ik ben dan wel benieuwd hoe mevrouw Van den Bergh het dan ziet. Aan de ene kant vraagt u met de motie die heel veel partijen indienen om allerlei onderzoeken, waarvan ik aangaf dat al heel veel van die onderzoeken bekend zijn, maar goed. Dat moet allemaal onderzocht worden. Kost geld. Kost tijd, et cetera. Tegelijkertijd zegt u, we willen wel de vaart erin. Volgens mij bijt dat toch wel, die twee moties. Mevrouw Van den Bergh Ik kan me niet herinneren dat ik 'vaart' heb gezegd, maar ik was eerder blij, zeg maar, met dat we elkaar vinden in deze raad, in de opdracht die we nu aan de wethouder geven. De heer Burggraaf Maar dan bedoelt u de hele raad, exclusief de VVD. Mevrouw Van den Bergh Nee, ik bedoel ook u. U bent best betrokken; u ziet alleen een andere afslag. Die zien wij nu op dit moment niet, maar ik vind wel, we maken ons allemaal druk om de luchtkwaliteit in Dordrecht en met name in de buitengebieden bij de wegen, bij de autowegen. Dan vind ik: die opdracht, die verantwoordelijkheid voelen wij allemaal om daar vermindering in te brengen. Daarom, nogmaals, steunen wij deze motie; die motie heeft alles, en daarom steunen wij de motie waar wij ook aan hebben meegetekend. De voorzitter Mevrouw Kruger, GroenLinks. Mevrouw Kruger Ja, voorzitter. Ik wil even aan meneer Burggraaf vragen waar hij leest dat deze motie tot vertraging zou leiden. Want volgens mij staat er dat gevraagd wordt of het college wordt opgedragen voor eind juni 2016 onderzoek te doen. Volgens mij is dat erg snel en veel sneller als snel naar geluidsarm op de N3 waar nog op allerlei trajecten ingegaan moet worden. Dus ik vraag me af waar u dat vandaan haalt. De heer Burggraaf Ja, of je doet goed onderzoek en dan kost het tijd, of je gaat iets heel snel doen, maar dan voegt het niks toe. Mevrouw Kruger Nou, dit snap ik niet helemaal, want er liggen inderdaad al onderzoeken die er bij gehaald kunnen worden. Als er dan aanvullende onderzoeken nodig zijn, dan doen we ze en sinds wanneer is snelheid geen kwaliteit? Ik bedoel, dat moet u toch goed in de oren klinken? De voorzitter Oké. Ik ga door. Ik moet u formeel zeggen, conform de reglementen die wij hebben vastgesteld, dat we nu de vergadering zouden stopzetten en doorgaan om acht uur. Ik stel voor dat we het afmaken nu. Vindt u dat goed? Ja, nee, maar ik wil wel... ja, u heeft niet voor niets uw eigen afspraken gemaakt. We proberen het. De SP. De heer Portier Ja, voorzitter. Het milieu gaat ons natuurlijk aan het hart. De feiten gaan ons ook aan het hart, even gelijk al naar de heer Burggraaf toe. Wat de motie die 56

57 ook door onze partij is ondertekend, Geef Dordt meer schone lucht, vraagt is een snel onderzoek naar de effecten van de N3 op de luchtkwaliteit. Dat gaat dus inderdaad om een beperkt onderzoek. Dat moet snel resultaat op kunnen leveren. Er zijn vergelijkbare situaties rond de ring van Amsterdam, rond Rotterdam waar ook al zaken zijn uitgezocht; daar zijn die onderzoeken gedaan, dus dat hoeft niet veel tijd te kosten. Mocht nou uit het onderzoek blijken dat het echt helemaal niks uitmaakt voor de luchtkwaliteit en voor het geluidsniveau, wat ik me totaal niet voor kan stellen, dan denk ik dat iedereen hier zegt: oké, feiten zijn feiten. Maar dat is, zullen we maar zeggen, niet mijn verwachting, maar in ieder geval vraagt deze motie om een onderzoek. Ik denk dat je wel later zou kunnen onderzoeken: wat zijn nou alle bronnen van fijnstof en van luchtvervuiling rond Dordrecht? Wat is de bijdrage van de scheepvaart? Wat doen bedrijven als Nedstaal et cetera? Zodat we echt in kaart brengen wat de bronnen van fijnstof en vervuiling zijn, zodat we daar een nog meer consistent, grootschalig beleid op kunnen maken. Wat betreft de motie van de VVD Snel naar een geluidsarme N3 - ja, ik ben een groot fan van ZOAB als automobilist en als het dan ook nog stiller is, dan is het helemaal mooi. Dus hoewel ik de constateringen twijfelachtig vind, zie ik in de overwegingen en in wat het college gevraagd wordt geen reden om hier tegen te stemmen. Dus wat dat betreft vind ik het prima om snel dat overleg aan te gaan met Rijkswaterstaat. Dus wat dat betreft kunnen wij dit ook gewoon steunen. De voorzitter VSP, meneer Tazelaar. De heer Tazelaar Ja, voorzitter. We worden eigenlijk heen en weer geslingerd. De ene partij zegt: 100 kilometer per uur met ZOAB, hebben we minder geluid. Waar kiezen we voor? Voor minder geluid. En dat hoor ik ook de SP niet zeggen, of voor minder fijnstof? Kijk, als wij als VSP kijken, zouden we voor minder fijnstof gaan kiezen. Want die mensen hebben daar toch een beetje last mee als het zo is. Maar doorstroming is ook belangrijk. We hebben straks nieuwe aansluitingen en dan is doorstroming van het verkeer erg belangrijk. Hier wordt ook niet gesproken over het vrachtverkeer wat over deze weg gaat. De mensen klagen steen en been over het zware vrachtverkeer wat over de N3 gaat. Dat zou eigenlijk om moeten rijden via Papendrecht en Alblasserdam. Er komen dieselauto's uit het buitenland en noem maar op en dat zou die vervuiling geven. Ik ben dan ook benieuwd wanneer er ook gemeten wordt. Wordt er nou gemeten in de ochtendspits, of wordt er over een hele periode gemeten? We kunnen dat niet voor juni klaarmaken. Zoals dan de VVD zegt, Rijkswaterstaat gaat ZOAB toepassen bij 100 kilometer, ja, dan moeten we een keus maken en dat is moeilijk. Maar wij gaan dan nu toch voor, toch maar de keus voor minder fijnstof, als dat blijkt zo te zijn. Als dat niet zo is, geven wij de voorkeur aan ZOAB en 100 kilometer per uur, want doorstroming is ook belangrijk. Wij wachten dat dan ook af. De voorzitter Dank u wel. GroenLinks. Mevrouw Kruger Ja, voorzitter. Ik kan me bij bijna alle voorgangers volledig aansluiten, want we zijn echt heel blij dat nu uiteindelijk ten aanzien van milieu en gezondheid iedereen op eenzelfde lijn zit. PvdA noemde het ook al. Ik vond toch wat meneer Rovers zei van het CDA, die benoemde het heel mooi. Als het nou eens zo zou kunnen zijn dat we èn minder hard kunnen rijden, 80 kilometer, èn geluidsarmer door wat er in de motie staat van de VVD, dat kunnen combineren, dan zijn we helemaal gewoon spekkoper. Bovendien, ook wat meneer Rovers aanhaalde over als we dan ook nog eens langs de wegen goeie bomen neerzetten die het fijnstof afvangen - dat zijn, meneer Tazelaar, echt geen fabeltjes, want het merendeel wat hier genoemd werd over snelheid verminderen en dat dat meer uitstoot mindert, dat is ook echt gewoon een feit. Ik vind het jammer, meneer Burggraaf, hoe u uw motie aankondigde, want u raakte mij toch nog wel een beetje door het maar als symboolpolitiek weg te zetten en allerlei dingen gewoon belachelijk te maken, in mijn ogen dan, zoals het op mij overkwam. Terwijl, er worden hele studies gedaan naar dit soort zaken en die zijn echt. Ja, dan kan je zeggen, het zal 57

58 allemaal wel en het wordt allemaal beter - ik ken zelf iemand uit mijn nabije omgeving die zegt, ja, maar de auto's rijden nu toch veel schoner en het wordt steeds schoner, dus waar maken we ons druk om? Nou, het is duidelijk aangegeven dat we ons zeker hier nu druk om moeten maken en dat alles wat we kunnen verminderen gewoon helpt. Dus, nou goed, ik kan hier nog een uur over doorpraten, want ik maak me er echt wel druk om. De motie van D66 waar wij zelf bij staan, of van de SGP/ChristenUnie, excuus, die we eigenlijk met elkaar hebben ondersteund, die blijven we natuurlijk ondersteunen en wij kunnen eigenlijk niet tegen de motie van de VVD zijn omtrent het verzoek. Alleen jammer hoe die nu gebracht is. Dat vind ik echt jammer, want we doen het met zijn allen. De heer Tazelaar Voorzitter? De voorzitter Meneer Tazelaar. De heer Tazelaar Voorzitter, mevrouw Kruger had het over bomen. Natuurlijk is dat prachtig, bomen langs de N3. Schitterend, maar dat moeten geen bomen zijn waar de bladeren vallen. Moetje eens kijken wat er dan gebeurt in het najaar. Mevrouw Kruger Nee, meneer Tazelaar. Het gaat juist om bomen die naaldvast zijn en die dus inderdaad het fijnstof afvangen. Dat is bekend. De voorzitter Oké. Meneer Wagemakers, gaat uw gang. De heer Wagemakers Ja, voorzitter, dank u wel. Ja, wat betreft de motie van ChristenUnie/SGP ondersteun ik zeker het eerste bolletje in het dictum, het doen van onderzoek. Wat mij betreft begint onderzoek al bij eens even goed inventariseren van: wat weten we al? Hark eens het één en ander bij elkaar. Een nieuwe veldstudie is wellicht daar helemaal niet voor nodig, maar in het kader van verwachtingsmanagement zit ik een beetje met het tweede bolletje. Ook ik pleit wel op zich voor de 80 kilometer, al was het alleen maar omdat je daarmee een logischere verbinding met de Papendrechtse brug krijgt. Als je kijkt in het kader van verkeersveiligheid trapt nu iedereen ongeveer bij de Wantijbrug op de rem omdat je anders een foto van je auto krijgt, als je niet oppast. Dus in dat kader zou ik zeggen van: zeker doen, maar een voormalig directeur van Rijkswaterstaat hier in de regio heeft mij in 2013 te verstaan gegeven dat de huidige minister die hierover gaat en die weliswaar aangekondigd heeft in een volgend kabinet niet terug te keren, alleen maar sneller wil rijden en niet langzamer. Nou weet ik natuurlijk niet hoe de situatie er na 2017 uit komt te zien. Zij keert niet terug. De VVD wellicht wel in een volgend kabinet, maar in dat kader heb ik daar wel zo mijn twijfels bij of dat een kansrijk traject is. Maar om goed voorbereid in een dergelijk gesprek te komen denk ik dat de eerste bullet, het doen van onderzoek, zeker waardevol is in deze fase, dus daarom kan ik daar in ieder geval mee instemmen. Wat betreft de VVD-motie, ja, dan sluit ik me eigenlijk aan bij hetgeen wat collega Kruger daar net over zei. De overwegingen, dat deel ik niet allemaal, maar het verzoek zoals het er ligt, ja, daar kun je in feite niet op tegen zijn, dus wil ik daar toch wel in meegaan. Dank u wel. De voorzitter Meneer Meijer. De heer Meijer Ja, dank u wel, voorzitter. Ik kan kort zijn. Ik ben een voorstander van 80 kilometer per uur op de N3, want ik woon er vlakbij. Ik onderschrijf wat meneer Wagemakers zegt over het wisselen van 80 naar 100, dus ik ga beide moties steunen. De voorzitter Dank u wel. De wethouder. Wethouder Van der Linden Dank u wel. Nou, dank voor alle woordvoeringen, waarin ook wel weer een klein stukje van de commissiebehandeling terugkwam. De motie past 58

59 helemaal bij wat we besproken hebben en ook bij wat we dan willen weten, want we hebben heel veel insprekers gehoord in de commissieavonden. We hebben ook allerlei andere informatie gehoord over wat fijnstof met je doet, wat geluid met je doet. Dus dit past in het beeld dat we hebben dat we méér kunnen doen dan wat je net wel of net niet op basis van de normen wil weten of zou kunnen weten. Een tweede punt. We hebben het gesprek met Rijkswaterstaat een maand of twee geleden voor het eerst gevoerd over het naderende groot onderhoud. Eigenlijk zei Rijkswaterstaat: u bent iets te vroeg, want we zijn nog niet klaar en toen hebben wij gezegd: dan zijn we dus net niet te laat, want we willen ook heel veel dingen mee kunnen geven omdat dit een groot project is. Rijkswaterstaat gaf aan ook wel goed na te denken over: hoe voer je het uit en ook: wat voer je uit? Wantje kunt de weg weer op 6- niveau brengen, de gaten wegwerken en zo, maar ze zeiden, je wilt eigenlijk een onderhoudssituatie bereiken waarin je op een veel hoger cijfer zit, zodat je ook wat langer ermee kan doen. In dat kader denken ze ook weleens na over ander asfalt. In dat kader is ook gezegd: hoor eens, wat we willen is de functionaliteit terugbrengen en volgens onze gegevens voldoet de weg aan geluidsnormen, enzovoorts. Dus een nieuw geluidsscherm, dat zal niet zomaar van de plank worden gehaald. Dat is een eerste oriënterend gesprek. We hebben aangegeven: wij willen een vervolggesprek over alles wat we nog meer willen en we willen ook het vervolggesprek over wat jullie dan aan geld meekrijgen. Want dat is ook nog helemaal niet duidelijk. Dus een onderhoudssituatie die op een 6- uitkomt, zodat je weer even vooruit kan is natuurlijk veel goedkoper voor het rijk dan een onderhoudssituatie waarbij je op een 9 zit. Dan ben je wel duurder uit, maar dan heb je ook weer wat langer te gaan. In dat gesprek gaat een onderzoek, zoals nu wordt voorgesteld, ons zeker helpen. In dat gesprek helpt overigens ook dat wij gaan praten over ZOAB. Dat woord is ook al gevallen natuurlijk in het eerste gesprek dat we gevoerd hebben. Dus wat dat betreft hoop ik op - nou, ik hoop dat u de motie over het onderzoek aanneemt, want dan kunnen wij daar snel op handelen. (...) Het emotioneert erg, dit onderwerp, ja? Wat betreft de andere motie - fijnstof en geluid, ja... Kijk, wij zijn het gesprek al aangegaan. Snelle uitvoering: ja, maar niet sneller dan dat goed is om te doen. Want we willen wel het gesprek hebben over de manier van uitvoering, over waar je naartoe gaat. Sneller dan 2019 zal het niet worden, want dat is op dit moment het beoogde uitvoeringsjaar. Natuurlijk, wij gaan wel praten over de meest optimale geluidsreductie, zowel op basis van de gegevens uit het onderzoek als op basis van ZOAB of andere maatregelen. Tot zover. De voorzitter Tweede termijn van uw raad. Is er behoefte? Dat is niet het geval? Stellingname is duidelijk? Dan stel ik voor dat - het is de raadsinformatiebrief, dus daar hoeven we niet over te stemmen. We gaan wel over de moties stemmen. We beginnen bij motie 3. Dat lijkt me voor de chronologie wel net zo plezierig. De stemming is geopend. Een plusje als u voor bent, een minnetje als u tegen bent. Motie 3. Dat is de motie Geef Dordt meer schone lucht. Daar is tegen gestemd door de fractie van de VVD. Drie tegen, 32 voor. Motie is aangenomen. Dan motie 4. Dat is de motie van de VVD, Snel op naar een geluidsarme N3. De heer Tiebosch Voorzitter, nog even een korte stemverklaring. De voorzitter Ja, hoor. Meneer Tiebosch van D66. De heer Tiebosch Wethouder Van der Linden heeft al een toezegging gedaan dat hij voor de meest optimale geluidsreductie gaat, dus in die zin zou de motie overbodig zijn, maar wij willen gewoon met de verzoeken zoals ze in de motie zijn geformuleerd, meegaan en hebben bedenkingen bij een aantal constateringen en overwegingen. De voorzitter Stellingname is duidelijk. Anderen nog? Mevrouw Kruger van GroenLinks. Mevrouw Kruger Wij kunnen ons helemaal vinden in de stemverklaring van D66. 59

60 De heer Rovers Voorzitter, het CDA ook. Mevrouw Van den Bergh Voorzitter, de PvdA ook. De voorzitter Nou, dat is heel aardig, maar ik keek vriendelijk naar meneer Wagemakers, maar oké, dan weten we dat alvast. Meneer Wagemakers. De heer Wagemakers Ja, ook ik ga mee in de stemverklaring van de heer Tiebosch. De voorzitter Oké. Dank u wel. Meneer Portier. De heer Portier Op het gevaar af in herhaling te vervallen: wij ook. De voorzitter Anderen nog? Meneer Veldman. De heer Veldman Wij sluiten ons aan bij de vorige woordvoerders. De voorzitter Ja. Meneer Meijer. U ook? Anderen nog? Nee? Dan gaan we stemmen. Stemming is geopend. Motie 4 van de VVD met inachtneming van de stemverklaring zoals die is afgelegd. Er is niemand tegen, zie ik; 35 voor. De motie is aangenomen. Beste mensen, de vergadering is gesloten. Aldus vastgesteld in de raadsvergadering van 15 juni De griffier, De voorzitter, 60