Projectvoorstel regionaal wandelroutenetwerk Juli 2009

Transcriptie

1 Projectvoorstel regionaal wandelroutenetwerk Juli Aanleiding en opdracht De oorsprong van het project betreft een informatiebijeenkomst in maart 2007 waarin de gezamenlijke Heldense dorpsraden hebben afgesproken om de dorpen via een wandeltracé met elkaar te verbinden. Men is meteen daarna aan de slag gegaan met het traceren van mogelijke routes, met als vertrekpunt het herzien en verbinden van bestaande routes. De dorpsraden hebben eind 2007 een verbindingenplan ingeleverd bij de Milieucoöperatie Peel en Maas, die een coördinerende rol vervulde. Bij de verdere bespreking van dit concept tracéplan is het voorstel geopperd om eventueel toe te werken naar een wandelroutenetwerk, identiek aan het bestaande fietsroutenetwerk en in navolging van andere gemeenten zoals Deurne, Oirschot en Sevenum. Begin 2008 werd besloten te wachten op de intergemeentelijke toekomstvisie recreatie en toerisme waaraan op dat moment werd gewerkt. Achteraf niet de meest gelukkige keuze omdat de visie uiteindelijk pas eind 2008 gereed was. Wel wordt in de toekomstvisie R&T ook een visie op wandelen verwoordt: Het buitengebied vormt in potentie een belangrijk en waardevol uitloopgebied. In overleg met belanghebbenden zal worden nagegaan op welke wijze dit gebied een sterkere recreatieve invulling en toegankelijkheid kan krijgen. In principe wordt om en/of door ieder dorp een fijnmazig ommetjesnetwerk voor de wandelaar aangelegd goed verbonden met de plaats zelf zodat iedere bewoner op een aantrekkelijke manier in en om zijn woonplaats kan wandelen. Het totaal wordt ontwikkeld tot een samenhangend stelsel en netwerk van (zoveel mogelijk vrij liggende en onverharde) wandelpaden te komen, zodat op een aantrekkelijke manier in het buitengebied van de deelnemende gemeenten gewandeld kan worden. Eén van de projecten (project 4) uit het uitvoeringsprogramma van de vastgestelde intergemeentelijke toekomstvisie is de realisatie van een wandelnetwerk. In juli 2008 zijn de dorpsraden in de gemeente Helden, op initiatief van de gemeente, op excursie geweest naar Sevenum om te worden geïnformeerd over de opzet van een wandelroutenetwerk. Tevens kon men het daadwerkelijke KnopenLopen ervaren. De ervaringen van de deelnemers waren zeer positief. In december 2008 werd het project Wandelen in Helden opnieuw opgepakt door het organiseren van een bijeenkomst van alle dorpsraden, waarin nogmaals werd afgesproken dat de dorpsraden aan de slag zouden gaan om te komen tot een wandelroutenetwerk. Deze bijeenkomst werd georganiseerd door de Milieucoöperatie Peel en Maas, die in het traject om te komen tot een wandelroutenetwerk op verzoek van de gemeente Helden een coördinerende/ coachende rol naar de dorpsraden toe vervult. In maart 2009 werden in een nieuwe bijeenkomst de eerste resultaten zichtbaar. Tijdens deze avond werd afgesproken alle routes van de diverse dorpsraden te verzamelen in 1 plattegrond en dit concept wandelroutenetwerk Helden te bespreken in een bijeenkomst op 23 april 2009 met alle dorpsraden en andere geïnteresseerden (o.a. Horeca). Na bespreking van de concept routes werd op deze avond afgesproken dat de conceptroutes worden aangevuld, waarna de dorpsraden nog één keer kritisch naar het tweede concept routevoorstel zouden kijken. Daarbij vervulde de Milieucoöperatie weer een actieve rol en op 15 juli 2009 was het definitieve concept wandelroutenetwerk Helden gereed. Pagina 1 van 6

2 Het is nu dus de bedoeling om binnen de (toekomstige) gemeente Peel en Maas en de gemeente Leudal (vanuit de bestaande intergemeentelijke samenwerking) te komen tot één wandelroutenetwerk. Gezien het voorwerk dat in de gemeente Helden is verricht, maar ook om het enthousiasme bij de dorpsraden te behouden, wordt die gemeente als pilot- project gezien. Mede daarom wordt het projectplan, inclusief kostenraming en subsidiemogelijkheden, nu reeds ter vaststelling voorgelegd. Gezien het plangebied van het totale project is er voor gekozen om het projectplan ter besluitvorming voor te leggen aan de gezamenlijke gemeenteraad van de toekomstige gemeente Peel en Maas. De andere gemeenten binnen het plangebied dienen in een 2 e fase (2 e helft 2009) zo snel mogelijk aan te sluiten. De bedoeling is om ook hier het voorwerk door de dorpsraden te laten vervullen. Ook zal het ondernemersplatform Peel en Maas, vooral in verband met de nieuwe digitale Toeristische InformatieVoorziening (TIV) en arrangementsvorming, in dit proces worden betrokken. In de gemeente Kessel is de dorpsraad Kessel- Eik al bezig om een start te maken met de opzet van een wandelroutenetwerk. In de overige gemeenten loopt een traject om te komen tot dorpsraden. Om op de hoogte te blijven van de vorderingen in dit proces wordt geregeld afgestemd met Will van der Coelen, Kerncoördinator Leefbaarheid van de gemeente Helden. Vanaf september 2009 wordt contact gezocht met de contactpersonen van de dorpsraden in oprichting, om daarna de 2 e fase van het wandelroutenetwerk Peel en Maas en Leudal zo snel mogelijk te starten. 2. Doel Het ontwikkelen van een regionaal wandelroutenetwerk dat structuur krijgt door knooppunten en startpunten. Door realisatie wordt een uniforme en herkenbare bewegwijzering gerealiseerd, die aansluit op de wandelroutenetwerken in de gemeenten Deurne en Sevenum. Gezien het voorwerk dat in de gemeente Helden is gedaan wordt de realisatie van een wandelroutenetwerk in die gemeente binnen de toekomstige gemeente Peel en Maas als Pilot project opgepakt. Overige gemeenten uit het plangebied sluiten zo spoedig mogelijk aan zodat in de uitvoeringsfase zoveel mogelijk schaalvoordeel kan worden behaald. Daarnaast kunnen de ervaringen in Helden gekopieerd worden naar de andere gemeenten. 3. Doelgroepen Inwoners van de gemeenten Peel en Maas en Leudal en overige regionale bewoners (dagrecreanten); Toeristen die op campings/ in bungalowparken of hotels e.d. in het gebied verblijven (verblijfsrecreanten). 4. Beoogde resultaten Lengte Een regiobreed deels fijnmazig (rondom de kernen en interessante gebieden) en deels grofmazig (verbindingen) wandelroutenetwerk. Het wandelroutenetwerk in de huidige gemeente Helden heeft een lengte van 200 kilometer en bestaat uit 185 knoop- en 12 startpunten. De Park & Bike voorziening bij het Streekmuseum in Helden Dorp wordt een hoofdstartpunt. De overige startpunten zijn in overleg met de dorpsraden bepaald. Begrenzing Het plangebied van het regionale wandelroutenetwerk betreft het grondgebied van de toekomstige gemeente Peel en Maas en de gemeente Leudal. De gemeente Peel en Maas ontstaat per 1 januari 2010 door een fusie van de huidige gemeenten Helden, Kessel, Maasbree en Meijel. Bij de realisatie van het wandelroutenetwerk wordt aangesloten op bestaande wandelroutenetwerken in de gemeenten Deurne en Sevenum. Concept Een wandelroutenetwerk moet voor meerdere doelgroepen interessant zijn. Belangrijk is dat het geschikt is voor een breed publiek dat korte wandelingen wil maken. Denk hierbij aan de ommetjesmaker vanuit de eigen woonomgeving, maar ook aan de traditionele rondjes in natuurgebieden. Door de opzet van het netwerk is het echter ook mogelijk interessante dagtochten uit te stippelen voor de meer geoefende wandelaar. Mits het netwerk voldoende uitgebreid is kunnen ook meerdaagse tochten worden uitgezet. Een dergelijk netwerk biedt veel flexibiliteit en ruime mogelijkheden voor de wandelaar. Pagina 2 van 6

3 Structuur De routes krijgen hun netwerkstructuur door de knooppunten. Op ieder knooppunt kan de wandelaar een keuze maken voor de te volgen richting. Op deze wijze wordt er gewandeld van knooppunt naar knooppunt. In het netwerk worden startpunten opgenomen, deze kenmerken zich door de aanwezigheid van parkeerruimte en een paneel met plattegrond van het wandelroutenetwerk. Eventueel aanvullende voorzieningen kunnen horeca, recreatiebedrijven en aansluiting op het openbaar vervoer zijn. Bewegwijzering Van cruciaal belang is een uniforme en herkenbare vorm van bewegwijzering. Bewegwijzering is immers het belangrijkste communicatiemiddel naar de wandelaar 1. De markering geeft het tastbare bewijs voor het bestaan van een route naar de wandelaars, terreinbeheerders en eigenaren. Om de herkenbaarheid voor wandelaars te garanderen wordt het wandelroutenetwerk in de gemeenten Peel en Maas en Leudal voorzien van dezelfde soort bewegwijzering als de omliggende wandelroutenetwerken in Deurne en Sevenum. Kwaliteitseisen De paden en routes moeten aan een aantal kwaliteitseisen voldoen: Routes Paden variatie Landschappelijke aantrekkelijkheid en Optimale toegankelijkheid Bereikbaarheid, afhankelijk van het te kiezen vervoermiddel Exclusiviteit Cultuurhistorisch interessante locaties Agrarische locaties of gebieden Horecavoorzieningen en andere accommodaties Vrij van barrières Een goede begaanbaarheid, afgestemd op de doelgroep voor het pad of route (eventueel differentiatie paden op de kaart aangeven) Veiligheid, in het bijzonder de verkeersveiligheid, dus geen drukke wegen opnemen in het wandelroutenetwerk Zoveel mogelijk gescheiden paden, alleen toegankelijk voor wandelaars Bijzondere paden, bijvoorbeeld oude kerkpaden, oude veldpaden door agrarisch bouwland of schouwpaden langs waterlopen Horeca, recreatieondernemers, religieuze objecten, cultuurhistorische highlights, kunst etc. Identiteit Het is aan te bevelen om vooraf bij het uitzetten van het netwerk na te denken of delen van het netwerk een eigen identiteit kunnen krijgen, dit kan het totale netwerk onderscheidend maken. Hier kunnen gebiedsspecifieke thema s aan gekoppeld worden. Er kan ook gekeken worden naar seizoenen (droge en natte gebieden zijn hiervoor uitermate geschikt). Daarnaast kunnen onderdelen van het routenetwerk in de toekomst basis zijn voor thematische routes zoals een kunstroute, avonturenroute, educatieve route en agrarische cultuurlandschaproute. Pagina 3 van 6

4 Promotie Ervaring met andere routenetwerken (o.a. Deurne, Oirschot en Sevenum) leert ons dat een wandelroutenetwerk voor horecabedrijven en verblijfsrecreatieve bedrijven uitstekende mogelijkheden biedt op gebied van arrangementen en samenwerking. Vandaar ook dat het (toeristisch) ondernemersplatform Peel en Maas bij dit project wordt betrokken. Het wandelroutenetwerk kan hierdoor ook een toeristische meerwaarde voor de regio opleveren en daarmee een behoorlijke economische spin-off genereren. Er wordt ook een kaart van het routenetwerk gemaakt met daarbij eventueel een informatieboekje. De kaart en informatieboekjes worden via de VVV kantoren (o.a. in het Streekmuseum), Toeristische informatiepunten, horeca en recreatiebedrijven verkocht. Ook is het de bedoeling om (delen van) het wandelroutenetwerk op te nemen in het TIV. Om de herkenbaarheid van het Streekmuseum als vertrekpunt voor wandelen en fietsen te vergroten moeten de lay-out van de kaart en eventueel het informatieboekje aansluiten bij de lay-out van de cultuurhistorische fietsroutes vanuit het Streekmuseum in Helden. 5. Werkwijze binnen het project Organisatiestructuur Partijen die in dit project participeren zijn: Gemeenten en het njager, trekker, uitvoerder (projectleiders) Intergemeentelijk Project Recreatie en Toerisme: Milieucoöperatie Peel en Maas: mede-uitvoerder, aanleveren informatie, aanspreekpunt dorpsraden (projectmedewerker) Projectgroep Terreinbeheerders en eigenaren: Lokale mensen met veel gebiedskennis, o.a. dorpsraden, wandelverenigingen, Ondernemersplatform Peel en Maas, IVN, Heemkunde, etc. leveren informatie aan voor de routes. mede-uitvoeren, aanleveren van informatie, verlenen van toestemming Personele inzet Vooralsnog bestaat de personele inzet voornamelijk uit de inzet van vrijwilligers. Daarnaast zijn een tweetal projectleiders en een projectmedewerker werkzaam aan het pilot project Helden. De projectleiders zijn Ron Janssen (gemeente Helden) en Dave Moorrees (Intergemeentelijk Project Recreatie en Toerisme en toekomstige gemeente Peel en Maas). De projectmedewerker is mevrouw Kuijpers van de Milieucoöperatie Peel en Maas. Voor het overige plangebied fungeert Dave Moorrees als projectleider. Te zijner tijd wordt bekeken wie als projectmedewerkers gaan fungeren. Communicatie en informatie-uitwisseling: de projectleider zorgt voor coördinatie en afstemming tussen partijen en belanghebbenden en projectmedewerker. De projectmedewerker verzamelt benodigde gegevens, verwerkt deze en koppelt deze terug naar de projectleiders. 6. Plan van aanpak en tijdpad Om uiteindelijk tot realisatie van het wandelroutenetwerk te komen zullen de volgende fasen en daarbinnen te onderscheiden acties doorlopen moeten worden: Fase Voorbereiding Najaar voorjaar 2009 Activiteit Formeren samenstelling werkgroepen vanuit de dorpsraden (Pilot- project Helden) Ontwikkelen plan van aanpak en alles wat daarbij hoort Kansen op verkrijgen middelen inventariseren Inventariseren bestaande wandelroutes Opstellen concept ontwerp totale wandelroutenetwerk Pagina 4 van 6

5 Ontwerp Voorjaar 2009 herfst 2009 Realisatie Herfst 2009 voorjaar 2010 Opstellen projectplan Opstellen begroting Fondsen werven, o.a. Reconstructie Overleg concept ontwerp met werkgroepen en andere partijen Contacten leggen met betrokken partijen, zoals gemeente, Staatsbosbeheer, Waterschap en overige grondeigenaren Bijstellen ontwerp en vaststellen definitief ontwerp Toewijzen knooppuntnummers Definitief regelen financiering Eerste veldtest wandelroutenetwerk Aanvragen toestemming en vergunning terreineigenaren Formeren samenstelling werkgroepen overige kernen Opstellen bestek en aanvragen offertes Opstellen lay-out kaart, startborden, knooppuntborden, routebordjes en levering materialen Aanbesteding en gunning Aanleg en begeleiding bij de aanleg Werven en begeleiden inzet vrijwilligers Plaatsen zitbanken etc. Eindcontrole op de aanleg / 2 e veldtest Oplossen knelpunten Samenstellen en drukken wandelkaart Opstellen / realiseren bijbehorend boekje Promotie route en aankleding route Opening wandelroutenetwerk Nb. bovenstaande tabel geeft voornamelijk een beeld van de termijnen en activiteiten van het pilot project Helden. Voor het overige plangebied verschuiven die activiteiten en termijnen. Doel is uiterlijk aan het begin van het toeristische seizoen 2011 het hele regionale wandelroutenetwerk gereed te hebben. 7. Kwaliteitsplanning/ risicobeheersing Ervaring met het ontwikkelen van het wandelroutenetwerken heeft geleerd dat er diverse factoren zijn die invloed hebben op de kwaliteit, tijd en capaciteit. Kritische succesfactoren: Integrale aanpak bespaart tijd Zorg voor tijdelijke afstemming in planning jaarprogramma s van betrokken partijen Zorg voor een coördinator met een breed netwerk Vertraging als gevolg van de wijziging in opzet (meer overleg en overschrijding aantal ingeschatte kilometers) Inventarisaties kosten erg veel tijd Formele toestemming is noodzakelijk maar tijdrovend Vastleggen van afspraken om misverstanden en vertraging te voorkomen Vooroverleg met grondeigenaren is zeer belangrijk Omvangrijkheid (Hoe omvangrijker het project, hoe meer andere instanties tijd moeten vrijmaken voor begeleiding en beoordeling. Dit werkt vertragend.) 8. Uitvoering, onderhoud en beheer Bij de uitvoering wordt gedacht aan de inzet van vrijwilligers omdat zij optimaal op de hoogte zijn van lokale (eigendom)situaties; Tussentijds de balans opmaken of de doelstellingen worden gehaald is belangrijk voor het welslagen van dit project. Ook vindt na realisatie van het routenetwerk jaarlijkse een evaluatie plaats om te achterhalen of de doelstellingen zijn gehaald. Dit is vooral belangrijk om het wandelroutenetwerk ook voor de toekomst veilig te stellen. Er wordt een soort (half)jaarlijks preventief onderhoudsplan opgesteld waarbij alle routes binnen het netwerk worden nagelopen en gecontroleerd op actualiteit, vernieling enz. Jaarlijks blijkt 3% van de borden en aanduidingen vervangen te moeten worden. Pagina 5 van 6

6 Gedacht kan worden aan de inzet van vrijwilligers die elk of met enkelen een deel van het netwerk adopteren en zorgdragen voor het onderhoud van dat gebied. Dit zou eventueel tegen een zekere vergoeding kunnen plaatsvinden. Op termijn kan het onderhoud eventueel worden onder gebracht bij het Routebureau Noord en Midden Limburg in oprichting. Om zoveel mogelijk medewerking van grondeigenaren te verkrijgen dient zij te worden gevrijwaard van aansprakelijkstellingen in geval van schade en / of ongevallen. 9. Inzet middelen Inzet van personele uren: Inschatting is 400 uur. Kostenoverzicht: De inschatting op basis van nacalculatie van het wandelroutenetwerk in Oirschot geeft aan dat er voor het realiseren van een regionaal wandelroutenetwerk met de volgende kosten rekening moet worden gehouden: Realisatie wandelroutenetwerk op basis van knooppunten bewegwijzering (incl. uren en gebaseerd op een netwerk van 200 kilometer lengte, 185 knooppunten en 12 startpunten): ,00; Oplossen knelpunten (bruggetjes, (klap)hekjes etc.): ,00; Promotie (o.a. kaart): ,00; Totale geraamde kosten: ,00 Financiering project: Mogelijke co-financieringsmiddelen: Gemeentelijke bijdrage (50%) Middelen reconstructie (POP subsidie 50%) (Eerste reactie op het projectvoorstel is positief, formele subsidieaanvraag loopt) 10. Communicatie/ Informatievoorziening Voor een goede voortgang van het project en om de betrokkenheid c.q. enthousiasme van alle partijen te garanderen is een goede communicatie en informatievoorziening van groot belang. In dit project wordt e.e.a. gegarandeerd door: Het instellen van een projectgroep per (huidige) gemeente (o.a. Dorpsraden i.o., IVN, etc.); Informatie verstrekken via een nieuwsbrief en mogelijk ook internet; Lokale VVV kantoren en Toeristische informatiepunten; Integreren in de nieuwe digitale Toeristische InformatieVoorziening (TIV); Op termijn mogelijk aansluiten bij het Routebureau Noord en Midden Limburg (i.o.). Pagina 6 van 6