Aan het Overlegorgaan Nationaal Park Zuid-Kennemerland

Transcriptie

1 Aan het Overlegorgaan Nationaal Park Zuid-Kennemerland Recreatie Noord-Holland verkent het draagvlak voor een quick scan / haalbaarheidsonderzoek voor een wandelnetwerk. De gemeenten in de regio vinden het wenselijk en nodig dat ook de terreinbeheerders (PWN, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer, maar ook anderen) een financiële bijdrage leveren. Daarom is de vraag aan de terreinbeheerders: Zijn jullie bereid om hier een financiële bijdrage aan te leveren? Zo ja, hoe hoog kan die bijdrage zijn? Bijgevoegd het conceptvoorstel van Recreatie Noord-Holland aan alle partijen (gemeenten en terreinbeheerders) waarin e.e.a. is uitgewerkt door het beantwoorden van de volgende vragen: - Wat is het voorstel? - Wat is de situatie? - Wat is een wandelnetwerk? - Waarom is dit besluit belangrijk? - Wat is concreet het resultaat van zo n quick scan? - Wanneer kan de quick scan worden uitgevoerd? - Wat zijn de financiële consequenties van dit besluit? (incusief een globaal doorkijkje naar eventuele aanleg en beheer) - Kan het niet goedkoper? - Wat zijn de juridische consequenties van dit besluit? - Wat is de bestuurlijke context van dit besluit? - Hoe wordt er over de quick scan gecommuniceerd? Recreatie Noord-Holland NV 1

2 Voorstel quick scan voor een wandelnetwerk in Zuid-Kennemerland Van : Fred Rodenbach (Recreatie Noord-Holland) Aan : gemeenten en terreinbeheerders in de regio Kopie : adviescommissie NPZK Datum : 27 november 2015 Wat is het voorstel? Vanuit het routebureau van Recreatie Noord-Holland stellen wij aan de gemeenten en terreinbeheerders in Zuid-Kennemerland voor om een quick scan te laten uitvoeren naar de mogelijke opzet van een wandelnetwerk in de regio. Daartoe vragen we iedere partij om evenredige een financiële bijdrage beschikbaar te stellen en zo de quick scan gezamenlijk te financieren. Wat is de situatie? Als provinciaal routebureau constateren we dat alleen de regio Zuid-Kennemerland nog geen verkenning heeft uitgevoerd naar de mogelijkheden voor een wandelnetwerk. Omliggende regio s verkeren in verschillende stadia (zie ook onderstaande kaart): - in de Zuidhollandse Bollenstreek, in Midden- en Noord-Kennerland en in Laag-Holland is al een wandelnetwerk aangelegd (rood ingetekend); - in de Gooi&Vechtstreek is provinciale subsidie aangevraagd voor de realisatie en voor de regio Amstelland is een quick scan uitgevoerd (blauw ingetekend). Als regio Zuid-Kennemerland wordt hier bedoeld het gebied van de gemeenten Bloemendaal, Haarlem, Haarlemmermeer, Haarlemmerliede & Spaarnwoude, Heemstede, Zandvoort en mogelijk ook Amsterdam (stadsdeel Nieuw West). Recreatie Noord-Holland NV 2

3 Wat is een wandelnetwerk? Wandelroutes van verschillende lengtes door diverse landschappen, die met elkaar verbonden zijn tot een regio-dekkend netwerk. Het wandelnetwerk biedt zo vele mogelijkheden voor een gezonde, sportieve en interessante wandeling. Daarvoor worden de leukste routes geselecteerd en waar mogelijk worden boerenlandpaden toegevoegd. In de basis bestaat het wandelnetwerk bestaat uit informatieborden bij startpunten, routemarkering met gekleurde pijlen in combinatie met genummerde keuzepunten. Daarbij kan aangehaakt worden op de bestaande website met routeplanner en app ( Waarom is dit besluit belangrijk? 1. Juist Zuid-Kennemerland kan een grote bijdrage (groter dan in de huidige situatie) leveren ten opzichte van de behoefte aan wandelmogelijkheden bij inwoners en bezoekers van de regio. Bovendien is het aanbod van een wandelnetwerk positief voor de fysieke gezondheid, het psychisch welzijn, het toerisme, de functionele verbinding tussen stad en land, de (lokale) vrijetijdseconomie en de beleefbaarheid van het landschap (met daarin de thema s natuur, water, cultuur, cultuurhistorie, landbouw en bedrijvigheid). 2. Het is nog onduidelijk hoe omvangrijk een eventueel wandelnetwerk in Zuid- Kennemerland kan zijn en wat de kosten voor eventuele realisatie en beheer dan zijn. De quick scan is een beproefde en efficiente manier om de mogelijkheden in beeld te brengen, zowel ruimtelijk, financieel als organisatorisch. De quick scan vormt een goede basis voor het maken van een keuze voor eventuele realisatie en voor het aanvragen van provinciale subsidie. 3. Een gezamenlijke aanpak is noodzakelijk, omdat een wandelnetwerk altijd grensoverstijgend is: de wandelroutes worden niet beperkt door gemeentegrenzen en gebiedsgrenzen van terreinbeheerders. En met een breed draagvlak kunnen de lasten per planfase zo goed mogelijk worden verdeeld. Recreatie Noord-Holland NV 3

4 4. Gelet op de Agenda Groen van Provincie Noord-Holland en de nog korte looptijd van dat beleidsprogramma is het nu het moment om de haalbaarheidskansen te verkennen. Wat is concreet het resultaat van zo n quick scan? Het resultaat van het vooronderzoek (in de vorm van een quick scan) is een realistisch rapport, waarin het mogelijke wandelnetwerk in de regio wordt aangegeven op kaart en in cijfers, de kansen en knelpunten worden beschreven en de raming van kosten voor de aanleg en het beheer worden aangegeven. Als voorbeeld kan een vergelijkbare rapportage (gemaakt voor regio Amstelland) hier worden gedownload. Bij het uitvoeren van een quick scan wordt geïnventariseerd en in kaart gebracht wat een haalbaar, uniform bewegwijzerd en kwalitatief wandelnetwerk in de regio kan zijn. Dit gebeurt in afstemming met de gebiedspartijen en wordt uitgewerkt met prioritering, indicatieve ramingen voor diverse vervolgfasen. Op grond van de quick scan is het mogelijk om een verantwoorde beslissing te nemen voor de uitvoering. De feitelijke realisatie van een regionaal wandelnetwerk kost al snel een aantal honderdduizenden euro s, maar de exacte kosten zijn sterk afhankelijk van de mate waarin er nog knelpunten in beoogde routes moeten worden opgelost. Wanneer kan de quick scan worden uitgevoerd? Het uitvoeren van een quick scan kan alleen wanneer de financiering daarvoor rond komt en partijen het onderling eens zijn over de kostenverdeling. Wat zijn de financiële consequenties van dit besluit? Voor het gezamenlijk laten uitvoeren van een quick scan is van de deelnemende gemeenten een eenmalige financiële bijdrage nodig. In de afgelopen maanden is helaas gebleken dat het niet mogelijk is om van Provincie Noord-Holland subsidie te krijgen voor het uitvoeren van een quick scan. Een quick scan kan wel de basis bieden voor het indienen van een projectplan en subsidieverzoek voor de realisatie. Omdat de realisatie van een provincie dekkend wandelnetwerk staat hoog op het verlanglijstje van de provincie maakt zo n aanvraag dus veel kans op provinciale subsidie. Het beschikbaar stellen van die bijdrage is geen verplichting voor eventuele toekomstige planfasen, zoals engineering, realistie en beheer. Daarover kunnen partijen steeds een nieuwe afweging en keuze maken. De kosten voor het uitvoeren van de quick scan, die voldoende inzicht geeft om over een volgende fase te kunnen besluiten, zijn geraamd op exclusief btw. Omdat Recreatie Noord-Holland zelf het onderzoek ook belangrijk vindt, bieden wij een korting aan van 10%, dus De kosten komen hiermee op exclusief btw. Deze ingeschatte kosten zijn realistisch, maar ook globaal, omdat er nog geen scherpe afbakening is van wat er moet gebeuren en wat gemeenten en terreinbeheerders zelf kunnen doen. Bijvoorbeeld in de verkenningsfase het benaderen van Waternet, projectgroep Metropoolregio / Binnenduinrand en NPZK, het maken van een regionale samenwerkingsafspraak/overeenkomst en het scherp stellen van een opdrachtomschrijving. Na een eerste ambtelijke bespreking met de gemeenten wordt voorgesteld de kosten als volgt evenredig te verdelen: Recreatie Noord-Holland NV 4

5 - Elke terreinbeheerder, Stadsregio Amsterdam en Provincie Noord-Holland worden gevraagd om een financiële bijdrage. (In onderstaand overzicht is ter indicatie een gemiddelde van 500 per organisatie opgenomen); - de overige kosten worden verdeeld over de gemeenten naar rato van oppervlakte en inwonersaantallen. Tabel 1. Voorgestelde kostenverdelingen in de regio Zuid-Kennemerland Gemeente / terreinbeheerder Oppervlakte (km 2 ) Aantal inwoners Kostenverdeling 1 (exclusief btw) Bloemendaal Haarlem Haarlemmermeer 25% van Haarlemmerliede & Spaarnwoude Heemstede Zandvoort Amsterdam Nieuw West Natuurmonumenten 500 PWN 500 Staatsbosbeheer 500 Landschap Noord- Holland 500 Waternet 500 Hoogheemraadschap van Rijnland 500 Stadsregio Amsterdam 500 Provincie Noord- Holland 500 Om alvast een globaal doorkijkje te geven naar eventuele vervolgstappen, waarover pas na het uitvoeren van een quick scan een voorstel voor gemaakt kan worden: - de aanleg, inclusief voorbereiding, van een wandelnetwerk in Zuid-Kennemerland kan al snel circa 4 ton kosten (hier moet de quick scan meer duidelijkheid over geven); - en het beheer - afhankelijk van de exacte samenstelling van de inpanningen in het beheerpakket - kost jaarlijks circa 75 tot 100 euro per km wandelnetwerk (ook hier moet de quick scan meer duidelijkheid over geven). In andere regio s worden deze kosten gedragen door de gemeenten, waarbij de provincie de voorbereiding en aanleg meestal voor 50% subsidieert. Kan het niet goedkoper? Het is natuurlijk makkelijk om te stellen dat er marktpartijen zijn die het goedkoper kunnen. Maar krijg je dan ook hetzelfde? En wat is de vraag / opdrachtbeschrijving nu precies? Het mooie van het proces waar we nu in zitten, is dat we daar samen vorm en inhoud aan geven, zodat jullie (gemeenten en terreinbeheerders) krijgen wat jullie ook echt hebben willen. Bovendien werkt Recreatie Noord-Holland samen met zelfstandige, ervaren routemakers die ook in andere provincies dit werk uitvoeren. Onderstaand enkele keuzes, die in voorliggend voorstel besloten liggen. Bij dit alles geldt natuurlijk: hoe meer gemeenten en terreinbeheerders zelf regelen en uitvoeren, hoe goedkoper het wordt. 1 Alle bedragen zijn indicatief en onder voorbehoud van besluitvorming per organisatie. Recreatie Noord-Holland NV 5

6 1. Hoe gedetailleerd moet een quickscan zijn? a. Een routemaker die de regio kent, kan op kaart de theoretisch wenselijke routes en startpuntlocaties uitstippelen. En dan kunnen we berekenen wat het project volgens een grove inschatting gaat kosten, inclusief veel onzekerheid over de realisatiemogelijkheden. Dat is de goedkoopste variant van een quick scan. b. Een routemaker kan alle theoretisch wenselijke routes en startpuntlocaties in het veld nalopen/fietsen en alles met de terreineigenaren al gaan regelen en afspreken. Dat is de duurste variant, waarbij het woord quickscan eigenlijk niet meer van toepassing is. c. In voorliggend voorstel is uitgegaan van een tussenvariant, waarbij een routemaker op basis van de input van gemeenten en terreinbeheerders en eigen inzicht een kaart maakt met theoretisch wenselijke routes en startpuntlocaties, daarbij wat veldwerk om twijfelgevallen over de mogelijkheden en kwaliteit in de praktijk te beoordelen, waarna het complete overzicht van routes en startpuntlocaties wordt doorgesproken met elke gemeente en terreinbeheerder, waarbij iedere contactpersoon het met relevante collega s afstemt en waarbij de boerenlandpaden / trajecten over particulier terrein verkennend worden besproken met de grondeigenaar/gebruiker. Dat is een quick scan die voldoende inzicht geeft om over een volgende fase te kunnen besluiten, omdat het een realistisch overzicht en dito kostenraming oplevert. d. Een goedkoper alternatief kan zijn: variant c, maar dan zonder veldwerk (= lagere kwaliteit) en ook geen overleggen per gemeente, terreinbeheerder (= minder afstemming). In dat geval moet meer werk worden verricht door gemeenten en terreinbeheerders om op basis van de kaart, zonder gesprek, terugkoppeling te geven wat er wel/niet op de kaart moet blijven staan. Verkennende gesprekken met particuliere eigenaren zijn nodig. Deze variant verlegt een groter deel van het werk naar de ontwerpfase. 2. Inzet van Recreatie Noord-Holland (circa 20% van de kosten) a. Recreatie Noord-Holland is een aanbestedende dienst, een routebureau en uitvoeringsbedrijf voor intergemeentelijke plannen. We willen de recreatiefunctie in de regio versterken en doen dat door samenwerking te stimuleren, door onderzoeken/plannen te coördineren en door projecten te trekken. Kortom, ook wij maken gebruik van marktpartijen en marktwerking. Maar natuurlijk zijn er wel kosten voor de inzet om samenwerkingsafspraken te maken en uit te werken in een overeenkomst, namens meerdere partijen opdrachten aan te besteden en de uitvoering van die opdrachten te begeleiden. Daarbij komt het voordeel dat Recreatie Noord-Holland ruime ervaring heeft opgedaan in andere regio s: Laag Holland, Kop van Noord-Holland, Regio Alkmaar en Midden- Kennemerland, regio Amstelland en de regio Gooi&Vecht. Die ervaring omvat vooronderzoek, voorbereiding, uitvoering en beheer. Ook sorteren wij direct voor op uniformiteit, aansluiting op andere regio s en de mogelijkheden die er zijn om met andere regio s samen te werken (denk aan informatie, communicatie en promotie, schaalvoordelen en inzet van mensen met een arbeidsachterstand of handicap en vrijwilligers). b. Wanneer gemeenten en terreinbeheerders zelf een coördinator aanwijzen, is dat ook prima. Maar ook dan kost het iemand de nodige tijdsinzet. 3. Inzet van routemakers (circa 80% van de kosten) a. Recreatie Noord-Holland werkt in verschillende regio s al effectief samen met 4 ervaren en deskundige routemakers, juist voor quick scans en ontwerpen. Door deze samenwerking hebben we een gunstig uurtarief met hen kunnen afspreken: 85,-. Ook loopt de afstemming tussen Recreatie Noord-Holland en deze routemakers soepel. Recreatie Noord-Holland NV 6

7 Wat zijn de juridische consequenties van dit besluit? Instemming met dit voorstel en het beschikbaar stellen van een financiële bijdrage, betekent het verlenen van een opdracht aan Recreatie Noord-Holland en de routemakers om de quick scan uit te voeren. Het besluit over deze onderzoeksfase is geen verplichting voor een eventuele aanleg en vervolgens het beheer. Per fase kan, op basis van nadere voorstellen, besluitvorming plaatsvinden over het onderling aangaan van verdere verplichtingen en samenwerkingsafspraken. Wat is de bestuurlijke context van dit besluit? Door de gemeenten zijn nog niet eerder besluiten genomen over een mogelijk wandelnetwerk. In veel visies, plannen en de huidige inrichting zijn wel veel wandelpaden opgenomen. Een samenhangend aanbod van wandelroutes ontbreekt nog, ook al zijn in aangrenzende regio s wel wandelnetweken aangelegd of in voorbereiding. De terreinbeheerders van Nationaal Park Zuid-Kennemerland hebben aangegeven te willen meewerken aan de realisatie van een wandelnetwerk dat ook door hun terreinen gaat, wanneer heel de regio kiest voor een wandelnetwerk. Hoe wordt er over de quick scan gecommuniceerd? In overleg met de (ambtelijke) vertegenwoordigers van de deelnemende partijen wordt het publiek (met name inwoners van de regio) geïnformeerd over de start en afronding van het onderzoek middels persberichten en middels de website Recreatie Noord-Holland NV 7

8 Recreatie Noord-Holland NV 8