Tuinkrant's Tuindokter - Ziekten en Plagen Gids - Plantenziekten. Ziekten en plagen van Solanum tuberosum

Transcriptie

1 Tuinkrant's Tuindokter - Ziekten en Plagen Gids - Plantenziekten Ziekten en plagen van Solanum tuberosum aardappel Een geslacht met 1700 soorten eenjarige planten en al dan niet winterharde overblijvende planten, heesters en halfheesters. Meestal nietwinterharde, eenjarige planten dikwijls als groente kweekt. Tot dit geslacht behoren o.a.: nachtschade, aubergine en aardappel. Aubergine is afkomstig uit het Verre Oosten en werd door de Arabieren en de Portugezen naar West-Europa gebracht. Het is een tropische tot subtropische plant en niet makkelijk te kweken. LEGEDE: aardappel plaag (valse meeldauw) - aardappelziekte Phytophthora infestans Ernst van de ziekte of plaag: 9 Besmette vruchten dragen bruingemarmerde vlekkken. Bladeren en stengels met donkere vlekken en bleke randen. Onderaan de bladeren een grijzige schimmelpluis. Er zijn tal van fungiciden beschikbaar. : de planten afdekken met plastic (werkt erg goed bij tomaat), hierdoor wordt het klimaat droger en kan de plaag minder uitbreiden. Volgende keer niet dicht naast of in de buurt van aardappelen planten. Aangetaste vruchten/bloemen vallen meestal niet van de plant, dus handmatig verwijderen. Algemeen kan je preventieve (voorbehoedende) middeltjes tegen schimmels proberen als knoflookthee, uienschilthee. Allium uienschilgier of extract vloeibaar Allium sativum knoflookextract, planten vloeibaar, planten Cupravit Forte Fungicide spuitpoeder Bayer koperoxychloride 50% 4091/B Dithane WG Fungicide water dispergeerbaar g Rohm and Haas mancozeb 75% (*verboden L) 8055/B Euparen diclofluanide 50% Fungicide Previcur Fungicide met water mengbaar c Agrevo Belgium propamocarb 722 g/l 7299/B Pagina 1 van 26

2 Acrobat Extra WG Fungicide water dispergeerbaar g Basf dimethomorf 7.5% + mancozeb 66.7% (*verboden L) B 8730/B Agrichem Chloorthalonil SC Fungicide suspensie concentraat Agichem chloorthalonil 500 g/l (verboden BE) B 9102/B (*verboden BE) Bravo Chloorthalonil chloorthalonil 500 g/l Fungicide 7003/B Daconil 500 EC Fungicide suspensie concentraat Zeneca chloorthalonil 500 g/l B 7003/B Flash Fungicide suspensie concentraat Vischim chloorthalonil 500 g/l (verboden BE) B 8844/B (*verboden BE) Zetanil Fungicide spuitpoeder Sipcam cymoxanil 4,5 % + mancozeb 65% B 9089/B bodemmoeheid (wortellesie-aaltjes) Pratylenchus penetrans Ernst van de ziekte of plaag: 8 Het wortellesie-aaltje Pratylenchus penetrans komt veelvuldig voor in aardbeien, het is een vrijlevend wortelaaltje.. Vanuit de bodem steken ze de wortels roven ze sap. Ze zijn ook de directe oorzaak van het binnendringen van wortelrotschimmels in de plant. Vaak dragen ze via deze weg ook nog virussen over. De voornaamste bestrijding bestaat uit een degelijke vruchtafwisseling. De plaats eens afwisselen met een teelt van Tagetes Tagetes -> zie Afrikaantjes teeltafwisseling toepassen coloradokevers Leptinotarsa decemlineata Ernst van de ziekte of plaag: 7 Indien noodzakelijk kan je de kevers verzamelen. Pagina 2 van 26

3 Pistal spuitbus Oystershell pyrethrinen 0,25 % (verboden BE) 8802/B (Verboden) Pyrethro Pur Spruzit RTU pyrethrinen g/l + koolzaadolie (AC) 8.25 g/l 9391/B vloeibaar Bio-Pyretrex pyrethrinen 20 g/l + piperonylbutoxide 225 g/l 9267/B Pyrethro Bio Spurzut pyrethrinen 36 g/l + piperonylbutoxide 144g/l 8837/B Zerox spuitbus Edialux pyrethrinen 0.3 % + piperonylbutoxide 2.4% B 7229/B Zolone Flo suspensie concentraat Agro-Plus V fosalone 500 g/l B 7340B + 401/B aardappeltopluizen Macrosiphum euphorbiae Ernst van de ziekte of plaag: 5 De aardappeltopluis is een 2-4 mm grote, langgerekte bladluis met relatief lange poten. De antennen zijn langer dan het lichaam. De ogen zijn opvallend rood. De cauda (staart) is relatief lang, en de siphonen zijn lang met een donker uiteinde. De aardappeltopluis is meestal groen, soms gelig of roze. De larven hebben een donkere lengtestreep op de rug. Opvallend is dat de aardappeltopluis zeer beweeglijk is. Zij laat zich ook gemakkelijk vallen. Hoewel deze bladluis in oord-amerika meestal op roos overwintert, overwintert ze bij ons doorgaans in de kas. De aardappeltopluis heeft wel meer dan 200 waardplanten zoals tomaat, aubergine, paprika, chrysant, roos, gerbera, pelargonium, tabak en aardappel. Zij bevindt zich ook vaak op stengels of op jonge gedeelten van de plant, waardoor zij gekrulde toppen geeft die op virusaantastingen lijken. e bestrijding Gele vangplaten uithangen atuurlijke vijanden uitzetten: Aphiodeletes aphidimyza : uitstrooien op een vochtige ondergrond. Sluipwesp Aphidius ervi: tussen de bladeren aanbrengen. Wekelijks tot tweewekelijks aanvullen. Plant graanpollen op een voldoende lichte plaats. Voldoende vochtig houden. Aphidend Aphidoletes aphidimyza galmuggen Hostaquick 50 EC emulgeerbaar concentr Aventis Cropscie heptenofos 550 g/l A 7056/B Pyrethro Bio Spurzut pyrethrinen 36 g/l + piperonylbutoxide 144g/l 8837/B Pagina 3 van 26

4 sluipwespen per 100 stuks (volwass Biobest Aphelinus abdominalis, Aphidius ervi sluipwespen per 100 stuks (volwass Biobest Aphelinus abdominalis, Aphidius ervi Vydate CHL ematicide emulgeerbaar concentr Dupont oxamyl 250 g/l A 8308/B alternaria spikkelziekte Altenaria schimmelsporen die zich verspreiden via lucht en water (regendruppels) Ernst van de ziekte of plaag: 5 Op de bladeren zijn donkerbruine vlekken waar te nemen met concentrische zones die vaak lichtgeel gekleurd zijn maar ze kunnen ook grijs zijn. Onder extreme omstandigheden vloeien de plekken samen waardoor grote stukken blad afsterven. Kan alleen behandelt worden met professionele producten en dan nog met wisselend succes. De sporen verspreiden zich via de lucht en spatwater. Fysiologisch snoei, pluk of knip ziek plantendelen weg Prodon SC Fungicide suspensie concentraat Agrichem iprodione 500 g/l 9100/B Rovral SC Fungicide suspensie concentraat Aventis Cropscie iprodione 500 g/l 7886/B Sporgon Fungicide spuitpoeder Agrevo Belgium prochloraz 46 % 7444/B, 594/B Benlate DF Fungicide stuifpoeder Dupont benomyl (*verboden BE + L) Bravo Chloorthalonil chloorthalonil 500 g/l Fungicide 7003/B Bravo Chloorthalonil XTRA chloorthalonil 375 g/l + cyproconazool 40 g/l Fungicide 9414/B Captan 80 WG Fungicide water dispergeerbaar g Makhteshim-Aga captan 80% B 8759/B Pagina 4 van 26

5 Clortosip Fungicide suspensie concentraat Vischim chloorthalonil 500 g/l (*verboden BE) B 8087/B (*Verboden BE) Daconil 500 EC Fungicide suspensie concentraat Zeneca chloorthalonil 500 g/l B 7003/B bladrolvirus Ernst van de ziekte of plaag: 5 Het bladrolvirus wordt overgedragen door tripsen. De planten vertonen vergeelde bladeren en gaan samenrollen. Aangetaste planten geven groeien slecht of sterven vroegtijdig af. Te zieke planten opruimen. eem alleen vermeerderingsmateriaal van gezonde planten. Was uw handen voor aanraking van planten. Regelmatiger tripsen bestrijden. Bug Scan B Vallen Biobest lijm op blauwe vangplaat Decis 2,5 EC suspensie concentraat deltamethrin 25 g/l 576/P en 473/P (Verboden) KB Tuininsecten Gebruiksklaar vloeistof voor toepassin Rhône-Poulenc A bifenthrin 0,02 g/l 8414/B Orthene wateroplosbaar poeder Tomen France acefaat 50 % (verboden BE) 6554/B (verboden* 25/09/2003) Amblyseius biobest Amblyseius cucumeris Dynafos dichloorvos (*verboden L) Endofan 35 EC emulgeerbaar concentr Makhteshim-Aga endosulfan 350 g/l (verboden BE) A 8626/B (* Verboden BE) Folimat SL 500 met water mengbaar c Bayer omethoaat (*BE verboden) A 5516/B (Verboden BE 28/02/2003) KB Insecten Agriben KB fosalone Pagina 5 van 26

6 K-Othrine Flow spuitbus deltamethrin (*verboden L) Lannate spuitpoeder Dupont methomyl 25% (verboden BE) A 5933/B (*verboden BE) Phosdrin emulsie, olie in water Cynanmid Benel mevinfos 145 g/l A 6924 Sherpa 200 EC cypermethrin 200 g/l 8968/B Talstar 10 EC emulgeerbaar concentr FMC Corporation bifenthrin 100 g/l (verboden BE) B 7656/B (verboden) Undeen stuifpoeder propoxur botrytis (grauwe schimmel)(grijsrot)(algemeen) Botrytis Ernst van de ziekte of plaag: 5 Koude vochtige (kas-, kamer-) lucht bevordert de ontwikkeling van de grijze schimmelpluis. De sporen van deze schimmel bevinden zich bijna altijd in de lucht. Grauwe schimmel kan zowel op bladeren, stengels, bloemen als op vruchten voorkomen. Het aangetaste weefsel verkleurt bruin, sterft af en rot. Soms gaan ook de bloemen rotten. Zelfs op de vruchten kunnen kleine lichte kringetjes voorkomen. Meestal dringt de schimmel de plant binnen via wonden of beschadigingen. Fruit kan aangetast worden via de open bloem waarna de schimmel tot in de vrucht verder begint te groeien. De schimmel kan overlevern op afvallen dood weefsel en bladeren. Sommige planten die te diep worden geplant gaan ervan rotten (sla, primula, andijvie, kaaps viooltje) - In de kas of kamer meer luchten en de planten droger houden. Hou de ruimte net en laat afgestorven plantendelen rondslingeren. Zet de planten verder uit elkaar zodat ze sneller kunnen opdrogen - In de tuin: verplant de plant naar een meer open ruimte of een zonnigere plek waar ze sneller kunnen opdrogen - Zet te planten niet te diep in de bodem -> zorg dat het hart goed bovenuit komt - Zieke en rottende delen wegnemen. - Ruim zorgvuldig rottende delen en afgevallen bladeren af - Alle gebroken scheuten verwijderen, de ziekte breidt zich langs de wonden verder uit. - Snoeiwonden eventueel insmeren met een thiram (TMTD) papje - Regelmatig een fungicide toepassen. Fysiologisch snoei, pluk of knip ziek plantendelen weg Diverse opruimen (regelmatig) van de afgevallen bladeren (met sporen) Diverse soortgevoeligheid Pagina 6 van 26

7 Euparen diclofluanide 50% Fungicide Scomrid Limb Aerosol Fungicide spuitbus Edialux azaconazool 1% + imazalil 2% 7857/B Bavistin WG Fungicide water dispengeerbaar g Basf carbendazim 50% A 9045/B Cormaison Fungicide suspensie concentraat ovartis thiram 80% (* verboden L) B 9030/B Verboden sinds 14 juni 2002 Foram 80 WG Fungicide water dispergeerbaar g UCB thiram 80% (* verboden L) B 9116/B Verboden sinds 14 juni 2002 Hermosan 80 WG Fungicide water dispergeerbaar g UCB thiram 80% (* verboden L) B 7593/B Verboden sinds 14 juni 2002 Kombat carbendazim + mancozeb (*verboden L) Fungicide Orthocide 83 Fungicide stuifpoeder Protex captan 83% A 2805/B Pomarsol WG Fungicide water dispergeerbaar g UCB thiram (TMTD) 80% (* verboden L) B 7651/B Verboden sinds 14 juni 2002 Thianosan Express Fungicide water dispergeerbaar g Taminco thiram 80% (* verboden BE + L) B 7591/B (Verboden BE Verboden sinds 14 juni /12/04) Thiram 80 WP Fungicide spuitpoeder UCB thiram 80% (TMTD)(* verboden L) B 6019/B (Verboden) TMTD 98% Satec Fungicide spuitpoeder Satec Handelsge thiram 98% (* verboden L) B 8408/B Verboden sinds 14 juni 2002 Pagina 7 van 26

8 emelten (algemeen) van de langpootmug Larve van de langpootmug (Tipulidae) Ernst van de ziekte of plaag: 5 Emelten zijn larven afkomstig van de langpootmuggen. Het zijn pootloze grauwgrijze maden van 2 tot 4 cm lang met duidelijke herkanbare kop. Overdag houden ze zich schuil. s achts eten ze aan de wortels en aan de basis van stengels. Komt vaak voor in nieuw in cultuur gebrachte gronden of na het in gebruik nemen van weiland. De langpootmuggen zetten eind augustus-begin september hun eitjes af in het gras, dat bij voorkeur lang en nat is. * op biologische wijze te bestrijden met Bacillus * vermijdt lang gras tussen begin augustus en eind september * hou de tuin in het algemeen onkruidvrij in de periode augustus-september * chemische bestrijding via bodeminsecticiden Dursban 5 G granulaat Dow Agroscience chloorpyrifos 5% 8196/B 9758 Volaton 5 G granulaat Bayer foxim (*BE verboden vanaf 28/02/2003) 7077/B (Verboden) Bacillus thuringiensis var. israëlensis Abate temefos Abate temefos Biobit WP spuitpoeder Brinkman Bacillus thuringiensis 50 % B Cyren 4E emulgeerbaar concentr Cheminova Agro chloorpyrifos 480 g/l B 8826/B Parathion 25 vlb vloeibaar Pro Agro parathion A Pagina 8 van 26

9 phomarot (gangreen) Phoma exigua Ernst van de ziekte of plaag: 5 Bodemschimmel waardoor bladeren en stengels bruinzwart gaan verkleuren. Verwijder alle aangetaste planten. Diverse rooien en opruimen van de aangetaste planten sclerotiniarot (voet- - stengel- - vrucht- - wortelrot)(algemeen) Sclerotinia sclerotiorum Ernst van de ziekte of plaag: 5 Sclerotinia veroorzaakt stengel-en wortelrot. De stengels sterven af waarbij binnen in de stengels (na het doorsnijden) zwarte schimmelsporen zijn terug te vinden. Op de zieke plantendelen is en witte schimmellaag terug te vinden met nadien zwarte schimmelsporen. Zieke planten opruimen. Verbeter de standplaats en verbeter de bodemstructuur. Plant hier planten van dezelfde soort. Fysiologisch bodem- en/of groeiomstandigheden verbeteren teeltafwisseling toepassen Diverse rooien en opruimen van de aangetaste planten Ronalin FL thiram + vinclozolin Fungicide Ronilan 500 SC Fungicide suspensie concentraat Agro-Plus vinclozolin 500g/l B 458/P Ronilan SC Fungicide suspensie concentraat Basf vinclozolin 500g/l B 7204/B Sumisclex SC Fungicide suspensie concentraat Aventis Cropscie procymidone 500 g/l B 9173/B Pagina 9 van 26

10 aardrupsen (algemeen) octua comes - octua pronuba - Scotia - Agrostis segetum in de grond levende rupsen van motten Ernst van de ziekte of plaag: 4 Aardrupsen zijn afkomstig van nachtuilenvlinders. De larven zitten overdag verscholen. s achts eten ze aan de basis van plantendelen (stengels) en aan wortels. Deze insecten vreten aan de oppervlakte de planten af. Voor de meeste planten is dit aan de stengelbasis. Afhankelijk van de soort komen 1 tot 2 generaties per seizoen voor. Je kan daarom in de nazomer soms tegelijkertijd jonge en oudere rupsen vinden. Afbeelding: rupsen van de bruin gevlekte nachtvlinder. te bestrijden met roofaaltjes eoplectana bibionis in de kas of onder glas. Chemisch wordt de oppervlakte begoten of bespoten. TIP -> Zie ook het bestand belagers herkennen met foto s van het vlinderen rupsenstadium. Decis 2,5 EC suspensie concentraat deltamethrin 25 g/l 576/P en 473/P (Verboden) Dursban 5 G granulaat Dow Agroscience chloorpyrifos 5% 8196/B 9758 Volaton 5 G granulaat Bayer foxim (*BE verboden vanaf 28/02/2003) 7077/B (Verboden) roofaaltje eoplectana bibionis Abate temefos Cyren 4E emulgeerbaar concentr Cheminova Agro chloorpyrifos 480 g/l B 8826/B Disonex Granulaat diazinon 5 % 9353/B Endofan 35 EC emulgeerbaar concentr Makhteshim-Aga endosulfan 350 g/l (verboden BE) A 8626/B (* Verboden BE) Parathion 25 vlb vloeibaar Pro Agro parathion A Pagina 10 van 26

11 bodemmoeheid (wortellesie-aaltjes) Paratricho-dores Ernst van de ziekte of plaag: 4 Directe schade is zichtbaar aan een vermindering in de groei. Aaltjes zijn kleurloze wormpjes van ongeveer 1 mm lengte. Alle planten-parasitaire aaltjes vermeerderen zich via eitjes. a de eerste vervelling verlaat het aaltje het ei. In hun verdere ontwikkeling ondergaan zij nog drie vervellingen, waarna ze volwassen zijn. In het algemeen houden de aaltjes hun kenmerkende vorm, behalve de cyste-aaltjes en wortelknobbelaaltjes. Van deze laatste twee zijn de eerste twee stadia aalvormig, maar in hun verdere ontwikkeling zwellen ze op tot de vorm van een peer en een bol. Zorg voor een betere teeltafwisseling. teeltafwisseling toepassen Du Pont Vydate 10 G granulaat Dupont oxamyl 10% B 6591/B Mocap 20 MG microgrnaulaat Rhône-Poulenc A ethroprofos 20 % B 8426/B Vydate CHL ematicide emulgeerbaar concentr Dupont oxamyl 250 g/l A 8308/B aardappel wantsen Calocoris norvegicus Ernst van de ziekte of plaag: 2 Deze wantsen eten voornamelijk aan de bladeren die daardoor kleine bruin omzoomde gaatjes gaat vertonen die ietwat misvormd zijn. Ook de aangestoken bloesems en vruchten gaan misgroeien. De wantsen komen uit fruitbomen, braamstruiken of houtgewas uit de omgeving van het perceel. Pleksgewijs ingrijpen volstaat meestal. Baygon Groen Poeder stuifpoeder Bayer propoxur Pyrethro Pur Spruzit RTU pyrethrinen g/l + koolzaadolie (AC) 8.25 g/l 9391/B vloeibaar Basudine diazinon Beperkt gebruik toegelaten (1x/jaar) Pagina 11 van 26

12 Dipterex trichloorfon KB Insecten Agriben KB fosalone exion bromofos (?) Parathion 25 vlb vloeibaar Pro Agro parathion A Pyrethro Bio Spurzut pyrethrinen 36 g/l + piperonylbutoxide 144g/l 8837/B Undeen stuifpoeder propoxur ritnaalden of koperwormen Agriotes lineatus - Agriotes obscurens - Agriotes sputator - A Ernst van de ziekte of plaag: 2 Ritnaalden of koperwormen zijn harde, donkergele larven van kniptorsoorten. De levenscyclus bedraagt 3-4 jaar. De larven vreten aan wortels van allerhande gewassen. Ritnaalden komen vooral voor op gescheurde weiden, op vervuilde percelen of nabij de schutkant van het perceel. ormaal gezien zal men bij prei last ondervinden van ritnaalden. Wanneer men echter prei plant op een van de voorgenoemde plaatsen zal men eventueel voorbehoedende maatregelen moeten treffen. atuurlijke vijanden zijn egels, mollen, spitsmuizen, padden, loopkevers, vogels. * chemisch bestrijding bestaat erin de bodem te begieten Baythion DP 3 stuifpoeder Bayer foxim (*BE verboden vanaf 28/02/2003) 8866/B (Verboden) Volaton 5 G granulaat Bayer foxim (*BE verboden vanaf 28/02/2003) 7077/B (Verboden) Agrichim Carbaryl WP spuitpoeder Agrichim carbaryl 50% B 7133/B Cyren 4E emulgeerbaar concentr Cheminova Agro chloorpyrifos 480 g/l B 8826/B Disonex Granulaat diazinon 5 % 9353/B Pagina 12 van 26

13 Parathion 25 vlb vloeibaar Pro Agro parathion A tripsen (algemeen) Ernst van de ziekte of plaag: 2 Tripsen zijn kleine zwarte donderbeestjes die aan bladeren en knoppen zuigen waardoor de aangetaste plantendelen in een eerste fase met zilverachtige stippen bedekt zijn. adien volgt vaak het bruin verkleuren, of het misvormen van bladeren of knoppen. In erge mate kunnen bladeren afvallen wat tot sterke groeivertraging leidt. Tripsen kunnen vooral in kassen heel erg goed op biologische wijze bestreden worden met verschillende Amblyseius soorten. Bij deze planten vormt de aantasting zelden een groot probleem en lijkt een bestrijding dus overbodig. Indien toch een chemische bestrijding zal worden toegepast dan regelmatig om de week herhalen. Bug Scan B Vallen Biobest lijm op blauwe vangplaat Decis 2,5 EC suspensie concentraat deltamethrin 25 g/l 576/P en 473/P (Verboden) KB Tuininsecten Gebruiksklaar vloeistof voor toepassin Rhône-Poulenc A bifenthrin 0,02 g/l 8414/B Orthene wateroplosbaar poeder Tomen France acefaat 50 % (verboden BE) 6554/B (verboden* 25/09/2003) Amblyseius biobest Amblyseius cucumeris Dynafos dichloorvos (*verboden L) Endofan 35 EC emulgeerbaar concentr Makhteshim-Aga endosulfan 350 g/l (verboden BE) A 8626/B (* Verboden BE) Folimat SL 500 met water mengbaar c Bayer omethoaat (*BE verboden) A 5516/B (Verboden BE 28/02/2003) KB Insecten Agriben KB fosalone Pagina 13 van 26

14 K-Othrine Flow spuitbus deltamethrin (*verboden L) Lannate spuitpoeder Dupont methomyl 25% (verboden BE) A 5933/B (*verboden BE) Phosdrin emulsie, olie in water Cynanmid Benel mevinfos 145 g/l A 6924 Sherpa 200 EC cypermethrin 200 g/l 8968/B Talstar 10 EC emulgeerbaar concentr FMC Corporation bifenthrin 100 g/l (verboden BE) B 7656/B (verboden) Undeen stuifpoeder propoxur Zolone Flo suspensie concentraat Agro-Plus V fosalone 500 g/l B 7340B + 401/B gele perzikbladluizen Myzus persicae Ernst van de ziekte of plaag: 1 Luizen kunnen voorkomen op bijna alle planten met steeds bijna dezelfde symptomen. Zwarte luizen zuigen zowel aan de bladeren als de stengels. Vaak gevolgd door roetdauwschimmels later in het seizoen. Te bestrijden met sluipwespen van Aphelinus abdominalis. Verder ook te bestrijden met plantenextracten, middelen op basis van plantaardig pyrethrine, kaliumzouten, brandnetel aftreksel, zeepextracten zoals groene Dreft e.d.m. vloeibaar weke zeep + brandalcohol + soja- of lijnolie Actellic Basf pirimifos-methyl Bayer Pyrethrum emulgeerbaar concentr Bayer piperonylbutoxide 255g/l + pyrethrine 20 g/l (*verboden BE) 8870/B (*verboden BE) Eco-Insect met water mengbaar c Safer kaliumzouten van vetzuren 460 g/l 8392/B Pagina 14 van 26

15 Liquida vloeibaar Biofar-Agrar zeep, plantaardige Plantschoon voor rozen vloeistof voor toepassin Ecostyle organische vetzuren - Pokon Bio- vloeistof voor toepassin Pokon & Chrysal kaliumzouten van vetzuren 3,5 g/l + oleinezuur 3,5 g/l (onder de vorm dan K-zout) 8457/B Pyrethro Pur Spruzit RTU pyrethrinen g/l + koolzaadolie (AC) 8.25 g/l 9391/B vloeibaar Urtica brandnetelextract vloeibaar Bio-Pyretrex pyrethrinen 20 g/l + piperonylbutoxide 225 g/l 9267/B Pyrethro Bio Spurzut pyrethrinen 36 g/l + piperonylbutoxide 144g/l 8837/B sluipwespen per 100 stuks (volwass Biobest Aphelinus abdominalis, Aphidius ervi sluipwespen per 100 stuks (volwass Biobest Aphelinus abdominalis, Aphidius ervi kaliumgebrek (algemeen) K Ernst van de ziekte of plaag: 1 Bloemen: door gebrek aan kalium is er een slechte bloemzetting. De bloemen zijn dan ondermaats. Bladeren: de bladtoppen kunnen aan de randen verbrand lijken en daardoor een roodbruine verkleuring vertonen. Gebreksziekte. Zorg voor een betere teeltafwisseling. Breng bemesting aan met een hoge K-waarde zoals Patenkali in het voor- of najaar. Eventueel toepassen van een evenwichtige bladbemesting. Patenkali Meststof korrelvorm kali Pagina 15 van 26

16 aardappel cicaden Chlorita flavescens Ernst van de ziekte of plaag: Schade als bij bladluizen. vloeibaar weke zeep + spiritus Asef Luis Weg vloeistof voor toepassin Fisons kaliumzouten van vetzuren 3.5 g/l + oleinezuur 3.5 g/l 8755/B Bayer Pyrethrum emulgeerbaar concentr Bayer piperonylbutoxide 255g/l + pyrethrine 20 g/l (*verboden BE) 8870/B (*verboden BE) Condifor 200 SL imidacloprid 200 g/l 8686/B en 243/P met water mengbaar c Orthene wateroplosbaar poeder Tomen France acefaat 50 % (verboden BE) 6554/B (verboden* 25/09/2003) Orthene 97 SG wateroplosbaar granula Tomen France acefaat 97 % (verboden BE) 9254/B (verboden* 25/09/2003) Pokon Bio- vloeistof voor toepassin Pokon & Chrysal kaliumzouten van vetzuren 3,5 g/l + oleinezuur 3,5 g/l (onder de vorm dan K-zout) 8457/B Pyrethro Pur Spruzit RTU pyrethrinen g/l + koolzaadolie (AC) 8.25 g/l 9391/B vloeibaar Urtica brandnetelextract vloeibaar Adalia bipunctata larven biobest lieveheersbeestjes Pagina 16 van 26

17 Dursban 480 emulgeerbaar concentr Dow Agroscience chloorpyrifos 480 g/l B 8195/B Funginex Plus Geen opgave opg emulgeerbaar concentr Gardiflor tetradifon 25 g/l + triforine 25 g/l B 7158/B Hostaquick 50 EC emulgeerbaar concentr Aventis Cropscie heptenofos 550 g/l A 7056/B Lannate 20 SL met water mengbaar c Basf methomyl 200g/l A 7806/B Phosdrin emulsie, olie in water Cynanmid Benel mevinfos 145 g/l A 6924 Pirimor water dispergeerbaar g Zeneca Agro pirimicarb 50 % B 6640/B en 476/P (Verboden) Pyrethro Bio Spurzut pyrethrinen 36 g/l + piperonylbutoxide 144g/l 8837/B aardappel cystenaaltjes -> zie aardappelmoeheid Heterodera rostochiensis - Globodera - Heterodera pallida Ernst van de ziekte of plaag: Zorg voor een betere teeltafwisseling. Kies een beter resistent ras. teeltafwisseling toepassen Diverse soortgevoeligheid Pagina 17 van 26

18 aardappel droogrot Fusarium solani Ernst van de ziekte of plaag: Tijdens het bewaren gaan de aardappelen scheuren, barsten of verschrompelen. Op de schil ontstaan witte tot roze schimmelwratjes (Fusarium solani). Vaak zijn ze het gevolg van kneuzingen bij het rooien. * Voorzichtiger omgaan met rooien. Fungaflor Fungicide emulgeerbaar concentr Janssen Pharma imazalil 200 g/l A 6871/B Fungaflor 500 EC Fungicide emulgeerbaar concentr Janssen Pharma imazalil 500 g/l B 7492/B Impala 20 Fungicide emulgeerbaar concentr Makhteshim-Aga imazalil 200 g/l B 8757/B Impala 50 Fungicide emulgeerbaar concentr Makhteshim-Aga imazalil 500 g/l B 8765/B Topsin 70 WG Fungicide water dispergeerbaar g Aventis Cropscie thiofanaat-methyl 70% B 8666/B aardappel moeheid Heterodera rostochiensis - Globodera - Heterodera pallida Ernst van de ziekte of plaag: Zorg voor een betere teeltafwisseling. Kies een beter resistent ras. Diverse soortgevoeligheid teeltafwisseling toepassen Pagina 18 van 26

19 aardappel natrot Erwinia carotovora var. atroseptica Ernst van de ziekte of plaag: Bacterieziekte die kan meekomen met het pootgoed. Infecties ontstaan verder door te zware stikstofbemesting en een te ruwe behandeling bij het rooien. Zieke knollen worden een stinkende massa. Komt meer voor op natte en structuurbeschadigde gronden * voorzichtiger rooien * zorg voor een betere structuur en/of waterhuishouding Fysiologisch bodem- en/of groeiomstandigheden verbeteren aardrupsen Agrostis exclametionis in de grond levende rupsen van motten Ernst van de ziekte of plaag: De larven zitten overdag verscholen. s achts eten ze aan de basis van plantendelen (stengels) en aan wortels. Deze insecten vreten aan de oppervlakte de planten af. Voor de meeste planten is dit aan de stengelbasis te bestrijden met roofaaltjes eoplectana bibionis in de kas of onder glas. Chemisch wordt de oppervlakte begoten of bespoten. Decis 2,5 EC suspensie concentraat deltamethrin 25 g/l 576/P en 473/P (Verboden) Dursban 5 G granulaat Dow Agroscience chloorpyrifos 5% 8196/B 9758 Volaton 5 G granulaat Bayer foxim (*BE verboden vanaf 28/02/2003) 7077/B (Verboden) roofaaltje eoplectana bibionis Abate temefos Cyren 4E emulgeerbaar concentr Cheminova Agro chloorpyrifos 480 g/l B 8826/B Disonex Granulaat diazinon 5 % 9353/B Pagina 19 van 26

20 Endofan 35 EC emulgeerbaar concentr Makhteshim-Aga endosulfan 350 g/l (verboden BE) A 8626/B (* Verboden BE) Parathion 25 vlb vloeibaar Pro Agro parathion A Parathion 25 vlb vloeibaar Pro Agro parathion A aardvlooien (algemeen) Phyllotreta - Altica lythri - Psylliodes affinis larven van kevers en volwassen kevers veroorzaken schade Ernst van de ziekte of plaag: Malathyne 25 emulgeerbaar concentr Gardiflor malathion 250 g/l 4057/B Pistal spuitbus Oystershell pyrethrinen 0,25 % (verboden BE) 8802/B (Verboden) Pyrethro Pur Spruzit RTU pyrethrinen g/l + koolzaadolie (AC) 8.25 g/l 9391/B vloeibaar Bio-Pyretrex pyrethrinen 20 g/l + piperonylbutoxide 225 g/l 9267/B Malathex 50% EC emulgeerbaar concentr Protex malathion 500 g/l (verboden BE) B 2372/B (*verboden BE) Parathion 25 vlb vloeibaar Pro Agro parathion A Pyrethro Bio Spurzut pyrethrinen 36 g/l + piperonylbutoxide 144g/l 8837/B Pagina 20 van 26

21 alternariaziekte (algemeen) Alternaria solani schimmelsporen die op zieke plantendelen overwintert Ernst van de ziekte of plaag: Acrobat Extra WG Fungicide water dispergeerbaar g Basf dimethomorf 7.5% + mancozeb 66.7% (*verboden L) B 8730/B begonia mijten Polyphagotarsonemus latus Ernst van de ziekte of plaag: Het is bekend dat deze mijt in 1890 al schade veroorzaakt in katoen - verwijder aangetaste plantendelen - verlaag de luchtvochtigheid (in kassen, huiskamer) Fysiologisch snoei, pluk of knip ziek plantendelen weg Amblyseius barkeri Amblyseius biobest Amblyseius cucumeris Spical Amblyseius californicus roofmijten Thiripans Amblyseius degenerans nimfen en adulten Thripex Amblyseius cucumeris nimfen en adulten Pagina 21 van 26

22 boterbloemluizen Aulacorthum solani Ernst van de ziekte of plaag: De boterbloemluis is een middelgrote, rond-ovale bladluis van 1,8 tot 3 mm. Onderscheidend zijn de donkere bandjes op de antennen, die langer zijn dan het lichaam. De staart en siphonen zijn middellang. Aan de basis van die siphonen zijn donkergroene vlekken waarneembaar. Deze bladluis is meestal glanzend geel-groen van kleur, maar dit kan variëren van wit-gelig groen tot bruinig groen. De boterbloemluis heeft sexuele fase, en plant zich dus levendbarend voort op verschillende gewassen. In openlucht tast zij o.a. aardappel- en allerlei bolgewassen aan. In de kas bedreigt zij vooral paprika, chrysant, gerbera, aubergine, sla en boon. Te bestrijden in kassen met Aphelinus abdominalis sluipwespen sluipwespen per 100 stuks (volwass Biobest Aphelinus abdominalis, Aphidius ervi Pagina 22 van 26

23 floridamotten - rupsen van Spodoptera exigua Rupsen afkomstig van floridamotten.levenscyclus Er zijn vier ontwikkelingsstadia: ei, rups (larve), pop en vlinder (mot). De motten vliegen vrijwel uitsluitend 's-nachts. Een vrouwtje kan honderden tot duizenden eieren afzetten. Dit gebeurt meestal aan de onderzijde van het blad. De ontwikkelingsduur varieert per soort, maar in het algemeen duurt het rupsstadium een aantal weken en het popstadium ongeveer 1 week. De volwassen motten leven 1 tot 2 weken. Schade De schade wordt veroorzaakt door de rupsen. Ze zijn zeer vraatzuchtig en kunnen in korte tijd grote delen van de plant wegvreten. Bij hoge dichtheden worden ook bloemen en vruchten aangevreten. Daarnaast wordt het gewas vervuild door de uitwerpselen van de rupsen. atuurlijke vijanden Trichogramma brassicae is een sluipwesp die een ei in de motteneieren legt. De sluipwesp Cotesia en de roofwants Podisus zijn effectief tegen een breder scala aan moteieren. Daarnaast is er een viruspreparaat tegen rupsen van de floridamot(spod-x) en een bacteriepreparaat(turex) tegen rupsen, m.u.v. de rupsen van de Floridamot. De roofwants Macrolophus caliginosus eet motteneieren. Deze roofwants wordt in eerste instantie uitgezet tegen wittevlieg, maar heeft dus ook een nevenwerking op rupsen. Herkenning en gedrag Een eerste indicatie van de aanwezigheid van rupsen is het ontstaan van venstervraat. Hierbij wordt de onderste laag van het blad weggevreten waardoor doorschijnende plekken op het blad ontstaan. In een later stadium eten de rupsen direct door het blad heen en ontstaan de kenmerkende happen uit het blad. De eieren worden alleen of in groepjes afgezet, afhankelijk van de soort mot. De rupsen hebben drie paar echte poten vooraan het lichaam en een variërend aantal valse poten aan het achterste deel van het lichaam (buikpoten). Met de haakjes aan het uiteinde van de valse poten kan de rups zich goed aan het blad vasthouden. Ernst van de ziekte of plaag: Volwassen Floridamotten zijn kleiner dan de andere soorten motten. Ze zijn grijs-bruin van kleur en hebben niervormige gele vlekken op de voorvleugels. De eieren worden aan de onderkant van het blad afgezet in groepjes van ongeveer 150. Ze worden overdekt door grijze haren en schubben. De uitgekomen rupsen zijn eerst geel-groen van kleur. De kleur van de oudere rupsen varieert van geel tot bijna zwart. Ze hebben wel altijd een gele zijlijn. Ze hebben vier paar buikpoten. Kenmerkend is dat het lichaam van de rups tijdens het lopen recht blijft. Trichogramma evanescens Agbac WP spuitpoeder F.F. Company Bacillus thuringiensis var. kurstaki ( I.U. Trichoplusia ni/mg) B 8760/B Agrichim Carbaryl WP spuitpoeder Agrichim carbaryl 50% B 7133/B Pagina 23 van 26

24 Ambush permethrin (*verboden BE+L) Verboden vanaf 25/07/1993 Baythroid EC 050 emulgeerbaar concentr Bayer cyfluthrin 50 g/l B 7433/B Biobit WP spuitpoeder Brinkman Bacillus thuringiensis 50 % B Cymptop 100 emulgeerbaar concentr Hermoo cypermethrin10 g/l A 8918/B Decisquick emulgeerbaar concentr Aventis Cropscie deltamethrin 25 g/l + heptenofos 400 g/l (*verboden L) A 7429/B (Verboden) (Verboden) Dipel WP spuitpoeder Abbott Bacillus thuringiensis ssp. kurstaki ( I.U. Trichoplusia ni/mg) 6256/B Fury 100 EW emulsie, olie in water FMC Europe zeta-cypermethrin 100 g/l B 8476/B Luxan Cypermethrin 100 EC emulgeerbaar concentr Protex cypermethrin 100 g/l ( *BE verboden tot beperkt) B 8653/B Intrekking gebruik bij tomaten, aubergine, courgettes, komkommers, sla, andijvie, paprika, meloenen Ripcord 40 emulgeerbaar concentr Basf cypermethrin 400g/l ( *BE verboden tot beperkt) B 8101/B Intrekking gebruik bij tomaten, aubergine, courgettes, komkommers, sla, andijvie, paprika, meloenen Ripcord 5 EC emulgeerbaar concentr Basf cypermethrin 50g/l ( *BE verboden tot beperkt) B 7324/B Intrekking gebruik bij tomaten, aubergine, courgettes, komkommers, sla, andijvie, paprika, meloenen Sevin 480 SC suspensie concentraat Rhône-Poulenc A carbaryl 480 g/l B 8669/B Tricho-strip sluipwesp op kaartjes Koppert Trichogramma brassicae Pagina 24 van 26

25 Trinex permethrin (*verboden BE+L) Verboden vanaf 25/07/1993 Xentari WG water dispergeerbaar g Valent Bioscienc Bacillus thuringiensis var. aizawai ( I.U. Trichoplusia ni) 9067/B rhizoctonia (algemeen) Rhizoctonia solani Ernst van de ziekte of plaag: Door bijvoorbeeld een te dichte plantstand gaan de voet en/of de wortels van de planten rotten. De bladeren vergelen en de planten sterven tenslotte af. Dit komt ook voor bij planten die té lang op dezelfde plaats zijn blijven staan. De wortels sterven af waarbij binnen zijn (na het doorsnijden) zwarte delen terug te vinden. Zieke planten opruimen. Grond verversen. Diverse zieke plantendelen wegsnoeien tot op het gezonde hout Diverse rooien en opruimen van de aangetaste planten Cultazym Plantenversterker Luxan enzymen Rovral Green Fungicide suspensie concentraat Rhone-Poulenc A iprodione 250 g/l 7497/B Rovral SC Fungicide suspensie concentraat Aventis Cropscie iprodione 500 g/l 7886/B Rovral Fungicide spuitpoeder Aventis Cropscie iprodione 50 % B 7062/B Rovral WG Fungicide water dispergeerbaar g Aventis Cropscie iprodione 500 g/l B 9214/B Pagina 25 van 26

26 stengelaaltjes Ditylenchus dipsaci Ernst van de ziekte of plaag: De stengelaaltjes veroorzaken ernstige misvorming waardoor de planten vaak afsterven Diverse rooien en opruimen van de aangetaste planten Giftigheidsklassen: : A of B: Middelen die vaak vrij kunnen gebruikt en verkocht worden voor particulier gebruik. Verkrijgbaar in tuincentra edm. Middelen die enkel kunnen gebruikt worden door erkende gebruikers of vakmensen uit de beroepssector en enkel kunnen verkocht worden door erkende verkopers. In deze lijst zijn middelen opgenomen met toelating in BE tot: zaterdag 18 november 2006 Deze tuindokter lijst is exclusief voorbehouden voor TK-Plus abonnees, download regelmatig de bijgewerkte ziekten en plagen brochures met courante lijst van toegelaten middelen iks van deze lijst kan gereproduceerd of gepubliceerd worden zonder de uitdrukkelijke toestemming van de eigenaar, Rudi Van Overloop, ruda@skynet.be, alle rechten voorbehouden. Bronnen, literatuur. Zie op Vanaf eind Tuindokter verkrijgbaar op CD-ROM!!! Pagina 26 van 26