Nieuwe ontwikkelingen in de biologische bestrijding van bladluis in paprika
|
|
- Elisabeth Pauwels
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Nieuwe ontwikkelingen in de biologische bestrijding van bladluis in paprika Gerben Messelink, Chantal Bloemhard, Laxmi Kok Wageningen UR Glastuinbouw
2 Boterbloemluis, Aulacorthum solani Groene perzikluis (rode fenotype), Myzus persicae
3 Parasitoiden (Aphidius spp.)
4 De galmug Aphidoletes aphidimyza
5 De zweefvlieg Episyrphus balteatus
6 Larf van de zweefvlieg Episyrphus balteatus
7 Chrysoperla affinis (=carnea)
8 Larf van Chrysoperla affinis
9 Lieveheersbeestjes, coccinellidae
10 Coccinellid larf
11 Inzet van natuurlijke vijanden bij biologische en gangbare paprikatelers in 2010 aphid species aphid parasitoids aphid predators thrips predators spider mite predators other organic Van Schie x x x x x x x x x x x x x x peach red peach green foxglove potato A. ervi A. colemani A. matricariae A. abdomibnalis predatory midge syrphids Adalia bipunctata chrysopids O. laevigatus O. majusculus A. swirskii N. cucumeris I. degenerans P. persimilis N. californicus Feltiella acarisuga Macrolophus Frankliniella Verbeek x x x x x x x x x x x x x Jonkers x x x x x x x x x x x x x x De Koning x x x x x x x x x x x x x x x x Van Dijk x x x x x x x x x x x x x x x x van der Vlugt x x x x x x x x x x x x x x x x x van paasen x x x x x x x x x x x x x x x van leeuwen x x x x x x x x x x x x x x x Hareco x x x x x x x x x x x x conventional van de Voort x x x x x x x x x x van Ruiven x x x x x x x Hendriks x x x x x x x x x x
12 ladybirds Adalia bipunctata Intraguild Predation (IGP) chrysopids Crysoperla carnea syrphids Episyrphus balteatus IGP and Hyperpredation aphids predatory midge Aphidoletes aphidimyza parasitoids Aphidius ervi Aphidius colemani Aphelinus abdominalis Praon volucre plant
13 Biologische bestrijding is als schaken. Strategisch ontwerp van aanval Regeren is vooruit zien First and second line of defence De stukken hebben elkaar nodig
14 Opzet van deze presentatie Wat is een goede basis voor bestrijding? resultaten met roofwantsen Is meer altijd beter? In hoeverre kunnen interacties tussen bestrijders onderling de biologische bestrijding verstoren? Verse resultaten met nieuwe specialisten Nieuwe sluipwespen Nieuwe gaasvliegen
15 Opzet kasproef met roofwantsen roofwantsbehandelingen in 4 herhalingen (12 veldjes in 6 afdelingen) Afdelingen 24m 2 met 36 paprikaplanten cv Ferrari per afdeling (zaaidatum 10 februari) Week 14: paprika s planten (begin april) Week 16: introductie roofwantsen: 100/veld Week 18: herhalen inzet roofwantsen Week 19: 2 bladluis + 2 trips/plant Week 20: 2 bladluis + 2 trips/plant Week 21: 18 bladluis/plant (verdeeld over 3 koppen) Week 22: 60 bladluis/plant (verdeeld over 3 koppen) Week 25: 10 A. colemani/m 2 Waarnemingen week 22 tot en met week 28
16 Week 22
17
18
19
20
21 Roofwantsen in de bloemen Predatordichtheid (#/bloem) M. caliginosus O. laevigatus O. majusculus Tijd (weken)
22 Predatordichtheid (#/28 bladeren) Roofwantsen op het blad O. laevigatus O. majusculus M. caliginosus Tijd (weken)
23 inzet bladluis
24 Week 24 O. laevigatus O. majusculus M. caliginosus
25 Week 26 O. laevigatus O. majusculus M. caliginosus
26 Week 28 O. laevigatus O. majusculus M. caliginosus
27 bladluisontwikkeling Bladluisdichtheid (#/blad) O. laevigatus O. majusculus M. caliginosus Tijd (weken)
28 Predatordichtheid (#/bloem) Roofwantsen in de bloemen besmetting O. laevigatus M. caliginosus Tijd (weken)
29 Percentage schade c vet zilverschade a oogstschade b M. caliginosus O. majusculus O. laevigatus b a b
30 Oogstschade trips week 23 bij Macrolophus
31 Vette vruchten week 27 bij Orius
32 Extra waarneming bij afdelingen met Macrolophus Week 25: 6 clusters van 100 bladluizen/veldje met Macrolophus 4 jonge planten in kooien in dezelfde afdeling als controle: per plant 100 bladluis toevoegen Week 27 tellingen van het aantal bladluis + aanwezige roofwantsen
33 bladluisontwikkeling Bladluisdichtheid zonder macrolophus met macrolophus
34 Bladluis + roofwantsdichtheid Dichtheid per uitzetplek bladluis macrolophus
35
36 Zonder Macrolophus Met Macrolophus
37 Conclusies kasproef 2010 Roofwantsen O. laevigatus en Macrolophus vestigen zich zeer goed in paprika zonder prooi door voeding met pollen en nectar in bloemen Tripsbestrijding gaat met alle roofwantsen goed, maar vertraagd effect bij Macrolophus Macrolophus kan het gewas vrij houden van bladluis (ondanks 5 bladluisintroducties!). Wantsen clusteren in bladluishaarden en prederen vooral op bladluisnimfen O. majusculus heeft een beter effect of bladluis dan O. laevigatus, maar beiden schieten tekort
38 Is meer altijd beter? In hoeverre kunnen interacties tussen bestrijders onderling de biologische bestrijding verstoren? Voorbeeld van hyperpredatie door roofmijten Voorbeeld van intraguild predatie door Orius
39
40 Consumptie van eieren van Aphidoletes aphidimyza door roofmijten Predation rate (eggs/female/day) a b no-choice (eggs) choice (eggs + pollen) c 0 A. swirskii N. cucumeris I. degenerans
41 zonder roofmijten Met roofmijten
42 Testen van ovipositievoorkeur van A. aphidimyza: planten + en A. swirskii
43 Eieren van galmuggen bij bladluishaarden
44 Populatieontwikkeling van bladluis en galmug op planten met en zonder A. swirskii Gall midge density (eggs/plant) Aphid density (number/plant) without A. swirskii with A. swirskii A Time (days) B
45 Dichtheden van bladluizen, galmugeieren en galmuglarven na 7 dagen without A. swirskii with A. swirskii p < Density (number/plant) p = p < aphids gall midge eggs gall midge larvae
46 Conclusies Roofmijten kunnen de biologische bestrijding van bladluis verstoren (hyperpredation) Vrouwtjesgalmuggen vermijden hyperpredatie niet door aanpassing van ovipositiegedrag
47 Intraguild predatie door Orius
48 Intraguild predatie door Orius nimf
49 Resultaten kooiproef met combinaties van galmuggen en Orius Thrips + Gallmidge + O.laevigatus b Gallmidge + O.laevigatus b Thrips + O.laevigatus ab Thrips + Gallmidge + O.majusculus c Gallmidge + O.majusculus b Thrips + O.majusculus ab Gallmidge b Control a Aphid density (number/plant)
50 Conclusies Orius majusculus en Orius laevigatus voeden zich met eieren en larven van galmuggen, maar dit negatieve effect wordt gecompenseerd door het directe effect van deze roofwantsen op de bladluis.
51 Verse resultaten nieuwe bladluis specialisten PT/Koppert project: Biologische bestrijding van bladluis in paprika (project 13392) Nieuwe sluipwespen Nieuwe gaasvliegen
52 Opzet en resultaten kooiproef 1 met Myzus 28 kooien van 1*2m 4 planten met 12 stengels/kooi Start besmetting met bladluis op 1m hoge planten 7 behandelingen: controle, Aphidius ervi, Aphidius colemani, + 4 nieuwe soorten (onder code) Populaties 4 weken volgen met tellingen in de kooien, vanaf 1 week na sluipwespintroductie
53 Resultaten kooiproef 1 met Myzus Bladluisdichtheid controle A. ervi A. colemani A. matricariae E F G a a a Tijd (weken na inzet wespen) b c de
54 Resultaten kooiproef 1 met Myzus 8000 Bladluisdichtheid A. ervi A. colemani A. matricariae G b Tijd (weken na inzet wespen) c d e
55 Resultaten kooiproef 1 met Myzus 4500 mummiedichtheid A. ervi A. colemani A. matricariae E F G Tijd (weken na inzet wespen) ab b b a c d
56 Resultaten kooiproef 1 met Myzus week 1 week 2 G Mummiedichtheid A. ervi A. colemani A. matricariae E F
57 Opzet kooiproef 2 met Aulacorthum solani Opzet idem proef 1 maar nu met boterbloemluis (Aulacorthum solani ) Nu 20 sluipwespvrouwtjes/kooi 7 behandelingen: controle, Aphidius ervi, + 5 nieuwe soorten, waarvan 4 ook bij Myzus getest
58 Resultaten kooiproef 2 met Aulacorthum Blasluisdichtheid (#/24 bladeren) controle A. ervi C A. matricariae E F G c d Tijd (weken na inzet wespen) a ab a b
59 Resultaten kooiproef 2 met Aulacorthum Blasluisdichtheid (#/24 bladeren) A. ervi F G Tijd (weken na inzet wespen) c c d
60 Resultaten kooiproef 2 met Aulacorthum Mummiedichtheid (#/24 bladeren) A. ervi C A. matricariae E F G Tijd (weken na inzet wespen) a a a b bc c
61 Kooiproef 3: effecten van bladluismixen op sluipwespen Opzet idem aan kooiproef 1 en 2 Volgende behandelingen: A. matricariae myzus A. matricariae aulacorthum A. matricariae mix G myzus G aulacorthum G mix A. colemani myzus Inzet van 20 sluipwespvrouwtjes/kooi
62 Resultaten kooiproef 3: effecten op rode luis Rodeluisdichtheid G A. matricariae A. colemani a Tijd (weken na inzet wespen) a b
63 Parasiteringspercentages bij kooiproef 3 Parasiteringspercentages na 4 weken (%) rode luis boterbloemluis mix A. colemani soort G A. matricariae
64 Conclusies kooiproeven A. ervi verrassend effectief tegen rode luis, maar geen populatieopbouw A. matricariae effectiever dan A. colemani tegen rode luis met snellere ontwikkeling van wespen A. matricariae parasiteert niet, maar verstoort wel boterbloemluis Soort G zeer effectief tegen zowel rode luis als boterbloemluis, met op beide soorten een goede populatieopbouw Soort G bij mix van boterbloemluis en rode luis op beide soorten effectief Bestrijding van rode luis met A. matricariae wordt negatief beïnvloedt door boterbloemluis (distraction)
65 Onderzoek aan gaasvliegen In west europa ca. 50 soorten, welke verschillen in gedrag en voorkeur voor gewasvegetaties Momenteel wordt één soort ingezet en verkocht als larven Tot nu toe 5 soorten door ons in onderzoek
66 Chrysoperla affinis (=carnea) is de standaard, wordt verkocht als larven Adulten eten géén bladluis
67 Soort C Is nauw verwant aan de standaard, maar iets kleiner Adulten eten géén bladluis Geïsoleerd uit paprika!
68 Andere familie dan de standaard Adulten zijn vrij groot en eten bladluis! Soort E
69 Soort F Andere familie dan de standaard Adulten zijn relatief klein en eten bladluis!
70 Nieuwe Chrysopa soort: eileg bij bladluis
71 Advies voor een effectievere bladluisbestrijding: Zorg voor hoge dichtheden van de juist roofwantsen vroeg in het seizoen: heroverweeg je systeem Houd rekening met negatieve interacties tussen bestrijders Doe je voordeel met effectievere specialisten
72 Met dank aan de financiers:
Ontwikkelingen in de biologische bestrijding. Gerben Messelink, Wageningen UR Glastuinbouw
Ontwikkelingen in de biologische bestrijding Gerben Messelink, Wageningen UR Glastuinbouw Wat zijn de ontwikkelingen? Grote ontwikkelingen op het gebied van roofmijten Veel studies naar interacties in
Nadere informatieBiologische bestrijding van bladluizen in paprika. Aphidoletes kan meer dan we denken.. Jeroen van Schelt. Koppert Biological Systems
Biologische bestrijding van bladluizen in paprika. Aphidoletes kan meer dan we denken.. Jeroen van Schelt Koppert Biological Systems Belangrijkste bladluizen in paprika Aulacorthum solani Boterbloemluis
Nadere informatieBiologische plaagbestrijding in de glastuinbouw: wat werkt en wat niet?
Themadag Exoten, 2 december 21 2-12-21 High-tech kassen zien er schoon uit Biologische plaagbestrijding in de glastuinbouw: wat werkt en wat niet? Gerben Messelink, Juliette Pijnakker, Anton van der Linden,
Nadere informatieVergelijking roofwantsen en roofmijten in aubergine
Vergelijking roofwantsen en roofmijten in aubergine Gerben Messelink, Renata van Holstein-Saj, Laxmi Kok Rapport GTB-1152 Referaat In twee kassen met een aubergineteelt is gevolgd hoe biologische bestrijders
Nadere informatieBIOLOGISCHE ALTERNATIEVEN IN DE AARDBEITEELT. Céline De Baere Crop specialist
BIOLOGISCHE ALTERNATIEVEN IN DE AARDBEITEELT Céline De Baere Crop specialist Inhoudsopgave Wat gaan we bespreken? Trips bestrijding resultaten proef Proefcentrum Hoogstraten Bladluis bestrijding Flying
Nadere informatieNieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische bestrijders (deel 2)
Redactie Nieuwsbrief : PCS, Adviesdienst Gewasbescherming: Marc Vissers, Joachim Audenaert, Bart Haleydt, Ruth Verhoeven Vlaamse Overheid: Frans Goossens Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische
Nadere informatiePlagen en natuurlijke vijanden in de Glastuinbouw. Ellen Beerling WUR Glastuinbouw, Bleiswijk
Plagen en natuurlijke vijanden in de Glastuinbouw Ellen Beerling WUR Glastuinbouw, Bleiswijk Inhoud Plagen waarnemen: scouten Waarom Hoe Plagen & Natuurlijke vijanden Witte vlieg Mineervlieg Bladluis Rups
Nadere informatieNieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische bestrijders (deel 3)
Redactie Nieuwsbrief : PCS, Adviesdienst Gewasbescherming: Marc Vissers, Joachim Audenaert, Bart Haleydt, Ruth Verhoeven Vlaamse Overheid: Frans Goossens Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische
Nadere informatieAanleren van monitoringstechnieken, sleutel tot succes van biologische gewasbescherming in aardbei
Aanleren van monitoringstechnieken, sleutel tot succes van biologische gewasbescherming in aardbei Bladluizen, trips en kasspintmijt beheersen Aziatische fruitvlieg monitoren Van gangbare bestrijding naar
Nadere informatieHerkennen van natuurlijke vijanden in de boomkwekerij
Herkennen van natuurlijke vijanden in de boomkwekerij Studiedag Boomkwekerij 11 februari 2011 Véronique De Bleeker INHOUD Inleiding Nuttige insecten en mijten Waarnemingsmethoden Perceelsranden INLEIDING
Nadere informatieGEINTEGREERDE BESTRIJDING EN NEVENWERKINGEN IN DE PRAKTIJK DESTELBERGEN JANUARI 2017
GEINTEGREERDE BESTRIJDING EN NEVENWERKINGEN IN DE PRAKTIJK DESTELBERGEN JANUARI 2017 GUIDO STERK Origine marine bioloog Opzoekingsstation van Gorsem (nu PCF Velm) 1983-1994 Registratie proeven hard- en
Nadere informatieRoofwantsen en roofmijten in chrysant
Roofwantsen en roofmijten in chrysant Anton van der Linden, Marieke van der Staaij Kennis is macht in Chrysant, Wageningen UR Glastuinbouw 19 januari 2012 Projecten Roofwantsen in chrysant Orius majusculus
Nadere informatieBladluizen. Floris van der Helm
Bladluizen Floris van der Helm Wie ben ik Floris van der Helm Rozen kweker 2002-2010 Anthura China 2010-2011 DLV consultant rozen 2011-2014 Koppert Biological systems Groenten en sierteelt voornamelijk
Nadere informatieWorkshop: Herkennen van plagen en nuttigen
Workshop: Herkennen van plagen en nuttigen Deze workshop kadert binnen het project Monitoring in de glastuinbouw: Hét basisinstrument voor efficiënte geïntegreerde bestrijding Joachim Audenaert (PCS) Justine
Nadere informatieBouwstenen voor een systeemaanpak voor tripsbestrijding
Bouwstenen voor een systeemaanpak voor tripsbestrijding Anton van der Linden, Marieke van der Staaij, Amir Grosman, Chantal Bloemhard, Gerben Messelink, Informatiebijeenkomst 31 oktober 2013 PT project
Nadere informatie905957_Eveleens_hfdst_14:Eveleens#hfdst14 29-12-2009 12:04 Pagina 149
905957_Eveleens_hfdst_14:Eveleens#hfdst14 29-12-2009 12:04 Pagina 149 GEWAS BESCHE RM ING BIOLOGISCH (Professioneel gebruik) GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN ENZ. (BIOLOGISCH) (Prijs op aanvraag) Leverbaar in
Nadere informatie5.2 Waarnemingen. Figuur 9. Uitzetten van lieveheersbeestjes
Uitzetten natuurlijke vijanden In 2008 werden twee soorten lieveheersbeestjes (Adalia bipunctata en Exochomus quadripustulatus), gaasvliegen (Chrysoperla carnea), galmuggen (Aphidoletes aphidimyza) en
Nadere informatieBiologische plaagbestrijding in de glastuinbouw: wat werkt en wat niet?
Biologische plaagbestrijding in de glastuinbouw: wat werkt en wat niet? Gerben Messelink, Juliette Pijnakker, Anton van der Linden, Amir Grosman en Pierre Ramakers, Wageningen UR Glastuinbouw High tech
Nadere informatieMONITORING EN BIOLOGISCHE BESTRIJDING IN AARDBEI. Eline Braet Inagro 16 januari 2018
MONITORING EN BIOLOGISCHE BESTRIJDING IN AARDBEI Eline Braet Inagro 16 januari 2018 Inleiding Overzicht van plagen en nuttigen Monitoringstechnieken Praktijkvoorbeelden 2 Inleiding Aardbei is een diverse
Nadere informatiede biologische bouwsteen in de geïntegreerde teelt.
de biologische bouwsteen in de geïntegreerde teelt. NeemAzal-T/S onmisbaar in de geïntegreerde teelt Geïntegreerde teelt is alleen mogelijk bij een goed evenwicht tussen bestrijdende maatregelen en plagen
Nadere informatieGeneralist predators, food web complexities and biological pest control in greenhouse crops Messelink, G.J.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Generalist predators, food web complexities and biological pest control in greenhouse crops Messelink, G.J. Link to publication Citation for published version (APA):
Nadere informatieIntroductie Batavia. 7 juni 2018 World Horti Center, Naaldwijk
Introductie Batavia 7 juni 2018 World Horti Center, Naaldwijk Spirotetramat Werkzame stof: Formulering: Chemische groep: IRAC code: Spirotetramat 100 g/l SC Keto-enolen 23 Envidor (contact) Oberon (translaminair)
Nadere informatieVerslag geïntegreerde bestrijding in de teelt van anjer.
Verslag geïntegreerde bestrijding in de teelt van anjer. Onderzoeksperiode 2009 Inhoud Inleiding... 2 Werkwijze... 2 Resultaten... 4 Discussie en conclusie... 8 1 Inleiding De anjerteelt heeft het onderzoeksproject
Nadere informatieConsultancy inventarisatie potentiële middelen voor optimalisatie gewasbescherming tegen luis in de biologische teelt van paprika
Consultancy inventarisatie potentiële middelen voor optimalisatie gewasbescherming tegen luis in de biologische teelt van paprika DLV Plant Postbus 7001 6700 CA Wageningen Agro Business Park 65 6708 PV
Nadere informatieBIOLOGISCHE BESTRIJDING INTERIEUR BEPLANTINGEN. Stichting Kwaliteitsmerk Interieurbeplantingen 11 mei 2017, Park Makeblijde Houten
BIOLOGISCHE BESTRIJDING INTERIEUR BEPLANTINGEN Stichting Kwaliteitsmerk Interieurbeplantingen 11 mei 2017, Park Makeblijde Houten ENTOCARE 1991-2017 biologische bestrijding maar dan net even anders gespecialiseerde
Nadere informatieEindrapportage gele rozeluis in de teelt van aardbei onder glas
Eindrapportage gele rozeluis in de teelt van aardbei onder glas Chantal Bloemhard & Anton van der Linden Wageningen UR Glastuinbouw, Bleiswijk Juni 28 Rapport 93 28 Wageningen, Wageningen UR Glastuinbouw
Nadere informatieNATIONALE STRATEGIE VOOR DUURZAME OPERATIONELE PROGRAMMA'S - DEEL 4
NATIONALE STRATEGIE VOOR DUURZAME OPERATIONELE PROGRAMMA'S - DEEL 4 TOEPASSINGSJAAR 2015 Bijlagen nationale strategie Entiteit: Departement Landbouw en Visserij Afdeling: Landbouw- en Visserijbeleid Auteurs(s):
Nadere informatieBiologische controle van bladluizen: BerryProtect en beproefde concept
Biologische controle van bladluizen: BerryProtect en beproefde concept Studiedag Klein- en Steenfruit Woensdag 19 februari 2013 Introductie Bladluizen: een van de voornaamste problemen in kleine fruiten
Nadere informatiePPS Plaagbestrijding met omnivore roofwantsen
PPS Plaagbestrijding met omnivore roofwantsen Gerben Messelink, Wageningen UR Glastuinbouw Algemene ledenvergadering GC tomaat 21-3-2016 Waarom dit project? 1) wittevlieg (Bemisia en kaswittevlieg) in
Nadere informatieInfoblad gewassen. rozen. IPM-strategie voor rozen
GEBRUIKT U CHEMICALIËN? CONTROLEER DAN OP ONZE WEBSITE, www.biobest.be, OF ZE VERENIGBAAR ZIJN MET ONZE NUTTIGE INSECTEN Infoblad gewassen rozen IPM-strategie voor rozen Infoblad gewassen Rozen Waarom
Nadere informatieVerbeteren inzetbaarheid bladluisbestrijders in de ecoteelt van paprika
Verbeteren inzetbaarheid bladluisbestrijders in de ecoteelt van paprika Chantal Bloemhard, Gerben Messelink, Eric de Groot & Laxmi Kok Wageningen UR Glastuinbouw, Bleiswijk December 2009 Rapport 306 2009
Nadere informatieBestrijding van trips door middel van functionele agrobiodiversiteit
Bestrijding van trips door middel van functionele agrobiodiversiteit Invloed van een bloemenrand op trips en zijn natuurlijke vijanden in aardbei (doordragers) In het kader van het PWO-project: Waarnemen
Nadere informatiePraktische ervaringen met eetbare bloemen
Praktische ervaringen met eetbare bloemen Blindeman Liesbet PDPO- project 1 juli 2015 31 december 2017 Eetbare bloemen: sierlijk én smakelijk! 1 Keuze teeltsysteem Open lucht Onder bescherming Keuze in
Nadere informatieGeïntegreerde bestrijding in de teelt van beuk
Geïntegreerde bestrijding in de teelt van beuk Projectnummer PT: 13116 Roel van den Meiracker Entocare CV April 2011 ENTOCARE Haagsteeg 4 Postbus 162 6700 AD Wageningen Nederland Tel. +31 (0)317-411188
Nadere informatieGreen Challenges project
GREEN CHALLENGES Green Challenges project Uitdaging Het ontwerpen en testen van een systeemaanpak voor (nietchemische) ziekte- en plaagbestrijding > Identificeren van systeemsprongen 3 onderdelen Functionele
Nadere informatieNeemAzal -T/S, biologische plaagbestrijding direct uit de natuur.
NeemAzal -T/S, biologische plaagbestrijding direct uit de natuur. Biologisch middel uit natuurlijke bron Het werkzame bestanddeel van NeemAzal -T/S is Azadirachtine-A. Deze stof wordt gewonnen uit de pitten
Nadere informatieKunnen we natuurlijke vijanden tegen trips in chrysant stimuleren?
Kunnen we natuurlijke vijanden tegen trips in chrysant stimuleren? Gewasbijeenkomst Chrysant 10 februari 2016 te Gambora Juliette Pijnakker, Gert-Jan de Vast Kurt Put, Yves Arijs, Apostolos Pekas & Felix
Nadere informatieULTOR 150 OD: INSECTENBESTRIJDING
ULTOR 150 OD: INSECTENBESTRIJDING OP MAAT VAN DE GROENTETEELT VOLSOG STUDIEDAG 6 FEB 2019 /////////// Frederik De Witte // Crop Specialist HORTI Productinfo Erkenningsnr.: Werkzame stof: Formulering: 10769
Nadere informatieKruip in de huid van trips: invloed van gewas en klimaat op gedrag en bestrijding
Kruip in de huid van trips: invloed van gewas en klimaat op gedrag en bestrijding Gerben Messelink Wageningen University & Research, BU Glastuinbouw Gewasgezondheidsdag, 8 maart 2018 trips adulten eieren
Nadere informatieBestrijding van trips door middel van functionele agrobiodiversiteit
Bestrijding van trips door middel van functionele agrobiodiversiteit Invloed van een bloemenrand op trips en zijn natuurlijke vijanden in aardbei (doordragers) In het kader van het PWO-project: Waarnemen
Nadere informatieStikstofdynamiek, productie en luisontwikkeling
Beschutte teelt Stikstofdynamiek, productie en luisontwikkeling in paprika -project Justine Dewitte Project: Inzicht en beheersing van probleemplagen in biologische tuinbouw: bladluisbeheersing in paprika
Nadere informatieVoor een. gezonde groei. Sivanto, de nieuwe aanwinst in de insectenbestrijding in de glastuinbouw
Voor een gezonde groei Sivanto, de nieuwe aanwinst in de insectenbestrijding in de glastuinbouw 2 Stemona japonica Over Sivanto Prime Met de komst van Sivanto Prime hebben telers de beschikking over een
Nadere informatieNieuwe ontwikkelingen in de sierteelt
Nieuwe ontwikkelingen in de sierteelt Themadag Gewasgezondheid, Bleiswijk 8 maart 2012 Trends 2012 Woorden: Duurzaamheid! Weerbaarheid! Robuuste systemen! Nieuwe natuurlijke vijanden Spontaan Dit jaar
Nadere informatieEen nieuwe roofmijt tegen trips in chrysant
Een nieuwe roofmijt tegen trips in chrysant Verzamelen en kweken van Neoseiulus reductus Anton van der Linden Rapport GTB-1148 Referaat De biologische bestrijding van trips in chrysant is begonnen als
Nadere informatieBiologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw,
Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw, 2012-2016 Indicator 16 januari 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatiePlaagbestrijding als teamsport
Plaagbestrijding als teamsport Een inleiding over Natuurlijke Vijanden Jerre de Blok Oktober 2007 Werken met natuurlijke vijanden Natuurlijke vijanden: dieren of micro-organismen die van nature plagen
Nadere informatieTeelt van aardbei. Peilers IPM. 1. Preventie 2. Monitoring 3. Interventie 4. Registratie. Inagro 4/03/2016
Inagro 4/3/216 Teelt van aardbei HOE EEN EFFICIËNTE MONITORING EN BIOLOGISCHE BESTRIJDING OPZETTEN IN DE PRAKTIJK Serre, stelling, vollegrond Junidragers & doordragers Diverse klimaatomstandigheden Omschakeling
Nadere informatieBiologische bestrijding in bloembolgewassen
Praktijkonderzoek Plant & Omgeving Bollen, Bomen & Fruit Biologische bestrijding in bloembolgewassen Cor Conijn Onderzoeker insecten en aaltjes Bloembollen Biologische bestrijding in bloembolgewassen Detectie,
Nadere informatieGebruik van natuurlijke vijanden bij aanplanting in openbaar groen. Lode Van Schaeren Crop protection specialist
Gebruik van natuurlijke vijanden bij aanplanting in openbaar groen Lode Van Schaeren Crop protection specialist Inhoudstafel Waarom? Plagen & nuttigen Plan van aanpak Vragen 1/14/2013 Waarom nuttige insecten
Nadere informatieNieuwe uitzet strategiën van bodemroofmijten. Amir Grosman, Gerben Messelink, Eric de Groot Wageningen UR Glastuinbouw
Nieuwe uitzet strategiën van bodemroofmijten Amir Grosman, Gerben Messelink, Eric de Groot Wageningen UR Glastuinbouw Nieuwe uitzetstrategie van bodemroofmijten voor effectiever bestrijding van bodemplagen
Nadere informatieBestrijding van trips in aubergine met roofmijten
Bestrijding van trips in aubergine met roofmijten Gerben Messelink & Eric de Groot Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Glastuinbouw Business Unit Glastuinbouw juni oktober 2005 2005 2005 Wageningen,
Nadere informatieInvloed van licht op gewasgezondheid
Invloed van licht op gewasgezondheid Workshop Plantgezondheid Event 2019 11-4-2019, Marjolein Kruidhof Invloed licht op gewasgezondheid Introductie Rol van licht in systeemaanpak gewasgezondheid Invloed
Nadere informatieTips en tricks voor de bestrijding van trips
Tips en tricks voor de bestrijding van trips Gerben Messelink, Anton van der Linden, Amir Grosman, Wageningen UR Glastuinbouw Peter Korsten, Mark Geuijen, Botany Hans de Ruiter, SerfaPlus Plantgezondheidsdag
Nadere informatiePassende roofmijten tegen trips en galmuggen tegen bladluis in potanthurium
Passende roofmijten tegen trips en galmuggen tegen bladluis in potanthurium Verdere ontwikkeling van biologische bestrijding in potanthurium Anton van der Linden, Eric de Groot, Wim van Wensveen & Pierre
Nadere informatieKomkommerbontvirus en overdracht via insecten
Komkommerbontvirus en overdracht via insecten Ineke Stijger, Roel Hamelink Rapport GTB-1275 2012 Wageningen, Stichting Dienst Landbouwkundig Onderzoek (DLO) onderzoeksinstituut Wageningen UR Glastuinbouw.
Nadere informatieBiologische bestrijding spintmijten in framboos
Biologische bestrijding spintmijten in framboos Project INSECT H. van Doornspeek Eindverslag demo-object project INSECT (maart 2006), gefinancierd door Productschap Tuinbouw. Ing. H. (Heino) van Doornspeek,
Nadere informatieFloramite. Het einde der mijten. Voor de bloemisterij, boomkwekerij, vruchtgroenten en aardbeien
Floramite Het einde der mijten. Voor de bloemisterij, boomkwekerij, vruchtgroenten en aardbeien Uniek werkingsmechanisme Spint. Een lastig te bestrijden en hardnekkige plaag Bij mijten beïnvloedt bifenazate
Nadere informatieSpint in komkommer. Gerben Messelink, Renata van Holstein-Saj & Eric de Groot. Rapport 229
Spint in komkommer Gerben Messelink, Renata van Holstein-Saj & Eric de Groot Rapport 229 Spint in komkommer Gerben Messelink, Renata van Holstein-Saj & Eric de Groot Wageningen UR Glastuinbouw, Wageningen
Nadere informatieContinuering geïntegreerde bestrijding insectenplagen over teeltwisselingen heen
Continuering geïntegreerde bestrijding insectenplagen over teeltwisselingen heen Gerben Messelink, Sebastiaan van Steenpaal, Wim van Wensveen en Pierre Ramakers Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V.
Nadere informatieDe wonderboom Ricinus communis
De wonderboom Ricinus communis Resultaten met de wonderboom als bankerplant voor roofmijten Gerben Messelink, Wim van Wensveen, Marie-Anne Haaring, Chantal Bloemhard, Marc van Slooten Praktijkonderzoek
Nadere informatieVerbeteren inzetbaarheid bladluisbestrijders in de ecoteelt van paprika. Chantal Bloemhard en Marc van Slooten
Verbeteren inzetbaarheid bladluisbestrijders in de ecoteelt van paprika Chantal Bloemhard en Marc van Slooten Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Glastuinbouw PPO nr. 3241210600 Januari 2007 2007 Wageningen,
Nadere informatieVOLSOG. Het belang van natuurlijke vijanden voor een geïntegreerde plaagbeheersing (IPM)
VOLSOG Het belang van natuurlijke vijanden voor een geïntegreerde plaagbeheersing (IPM) Functionele Agro-Biodiversiteit (FAB) = de natuurlijke soortenrijkdom van planten en dieren die nuttige functies
Nadere informatieBiologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw,
Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw, 2000-2012 Indicator 30 maart 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieRisico-evaluatie voor niet-doel arthropoden bij toepassing van gewasbeschermingsmiddelen (bijlage IIA 8.3, IIIA 10.5)
- 1 - MEI 2003 FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU Risico-evaluatie voor niet-doel arthropoden bij toepassing van gewasbeschermingsmiddelen (bijlage IIA
Nadere informatieHerkennen van plagen in potchrysant
Herkennen van plagen in potchrysant Joachim Audenaert 1 Scouten Voor kruipende insecten (met een loep) 1. Bekijk de kop van de plant: witte vlieg (adulten) weekhuidmijt jonge rupsen spint en roofmijten
Nadere informatiePlantgezondheidEvent. 10 maart 2016
PlantgezondheidEvent 10 maart 2016 PPS Het Nieuwe Doen in Plantgezondheid Trekkers: Willem Jan de Kogel (Wageningen UR) Helma Verberkt (LTO Glaskracht Nederland) Annet Zweep (Ministerie van Economische
Nadere informatiePilot systeem-aanpak luis in paprika Resultaten IPM stappen
Pilot systeem-aanpak luis in paprika Resultaten IPM stappen Augustus 2018 Karen Smit PT projectnr. 15138.22 Inhoudsopgave Inleiding 2 1. IPM systeem paprika 3 2. Opzet luisbeheersing in paprika 4 2.1 Preventie
Nadere informatieIntroductie Sivanto Prime. 7 juni 2018 World Horti Center Naaldwijk Jan Hulst
Introductie Sivanto Prime 7 juni 2018 World Horti Center Naaldwijk Jan Hulst SIVANTO Prime geïnspireerd op de natuur Het werkzame bestanddeel van Sivanto Prime, is geïnspireerd door het natuurlijke product
Nadere informatieBiodiversiteit onder glas Voedsel voor luizenbestrijders. Leen Janmaat Chantal Bloemhard Raoul Kleppe
Biodiversiteit onder glas Voedsel voor luizenbestrijders Leen Janmaat Chantal Bloemhard Raoul Kleppe Voorwoord Deze brochure is tot stand gekomen binnen het praktijknetwerk Biodiversiteit onder Glas. Het
Nadere informatieOnderzoek naar en ontwikkeling van een nieuw bacterieel biopesticide voor de biologische bestrijding van trips en spint.
Onderzoek naar en ontwikkeling van een nieuw bacterieel biopesticide voor de biologische bestrijding van trips en spint. Willem Jan de Kogel, Plant Research International B.V. Willem Ravensberg, Koppert
Nadere informatieBiologische bestrijding van Echinothrips americanus in de sierteelt
Biologische bestrijding van Echinothrips americanus in de sierteelt Juliette Pijnakker, Ada Leman en Gerben Messelink Report GTB-1298 Referaat De Echinothrips americanus is een zeer polyfage tripssoort
Nadere informatieNATUURLIJKE PLAAGBEHEERSING IN DE GRAANTEELT. Femke Temmerman, Inagro
NATUURLIJKE PLAAGBEHEERSING IN DE GRAANTEELT Femke Temmerman, Inagro INHOUD 01_ Natuurlijke vijanden 02_ FAB? 03_ Onderzoek 2009 2012 04_ Besluiten 01_ NATUURLIJKE VIJANDEN IN GRANEN Natuurlijke vijanden
Nadere informatieSchadelijke mijten in glastuinbouw
Schadelijke mijten in glastuinbouw Juliette Pijnakker (Biobest) en Ada Leman (WUR) PlantgezondheidEvent 2019 Welke mijtensoorten komen onder glas voor? Spintmijten Kasspintmijt Fruitspintmijt Citrusspintmijt
Nadere informatieBiologische bestrijding van bladluizen in vruchtgroenten onder glas
Biologische bestrijding van bladluizen in vruchtgroenten onder glas Pierre Ramakers, Marieke van der Staaij en Juliette Pijnakker Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Business unit Glastuinbouw september
Nadere informatieRoofwantsen tegen trips in chrysant Orius majusculus en Orius niger
Roofwantsen tegen trips in chrysant Orius majusculus en Orius niger Anton van der Linden, Marieke van der Staaij Rapport GTB-1147 Referaat Roofwantsen, Orius spp. kunnen behalve tripsnimfen ook volwassen
Nadere informatieOnderzoek naar geïntegreerde aanpak van boterbloemluis Aulacorthum solani
Onderzoek naar geïntegreerde aanpak van boterbloemluis Aulacorthum solani DLV Plant Postbus 7001 6700 CA Wageningen Fase 1, 2a en 2b Agro Business Park 65 6708 PV Wageningen T 0317 49 15 78 F 0317 46 04
Nadere informatieTripsen. Tripsen TRIPSEN GEÏNTEGREERDE TRIPSBEHEERSING MET MICRO- EN MACRO-ORGANISMEN. Inagro 4/03/2016. Thysanoptera (franjevleugeligen)
Inagro 4/3/216 GEÏNTEGREERDE TRIPSBEHEERSING MET MICRO- EN MACRO-ORGANISMEN Jochen Hanssens Inagro 4/3/216 Studienamiddag gewasbescherming in glasgroenten en aardbei TRIPSEN Tripsen Thysanoptera (franjevleugeligen)
Nadere informatieBloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 24 januari 2018, Zwartewaal
Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 24 januari 2018, Zwartewaal Rode draad in deze presentatie Waarom bloemenranden op je bedrijf? Natuurlijke plaagbestrijding is dichtbij.
Nadere informatieVerbetering inzet Macrolophus pygmaeus in tomaat
Verbetering inzet Macrolophus pygmaeus in tomaat Renata van HolsteinSaj en Gerben Messelink Wageningen UR Glastuinbouw, Bleiswijk Januari 2013 Rapport/Nota nummer 2013 Wageningen, Stichting Dienst Landbouwkundig
Nadere informatieGeïntegreerde bestrijding van citruswolluis Planococcus citri in roos
Geïntegreerde bestrijding van citruswolluis Planococcus citri in roos Juliette Pijnakker, Ada Leman en Maedeli Hennekam Rapport GTB-1238 Referaat Citruswolluis, Planococcus citri (Risso), is een van de
Nadere informatieAzalea s telen met minder GBM: een utopie of ooit werkelijkheid?
Azalea s telen met minder GBM: een utopie of ooit werkelijkheid? Els Pauwels 1 Azalea s telen zonder chemische gewasbescherming? 2 Azalea s telen zonder chemische gewasbescherming? Is dit een utopie ja/nee?
Nadere informatiePlenum. Wat doet Plenum?
Plenum Luisbestrijdingsmiddel voor de glastuinbouw, de lelieteelt en de aardappelteelt Wat is Plenum? Plenum is een insecticide dat primair op bladluizen werkt. De werkzame stof pymetrozine komt uit een
Nadere informatieEIKENPROCESSIERUPS EN BIODIVERSITEIT. Hellingman Onderzoek en Advies BV
EIKENPROCESSIERUPS EN BIODIVERSITEIT In alle fases van ontwikkeling hebben eikenprocessierupsen natuurlijke vijanden Paring Eitjes overwinteren Rupsen uit in april 2 de stadium 3 de stadium - begin brandharen
Nadere informatieLevenscyclus natuurlijke vijanden in de aardappelteelt
Levenscyclus natuurlijke vijanden in de aardappelteelt Zweefvliegen Syrphidae 35 dagen ± 2 mm groot. Ze lijken op kleine rijstkorrels; langwerpig glanzend wit en hebben aan de buitenkant een netvormige
Nadere informatieFAB2 Onderdeel Bovengronds
FAB2 Onderdeel Bovengronds Universiteit van Amsterdam (IBED): Paul van Rijn (voorheen NIOO) Wageningen UR: Marian Vlaswinkel, Frans van Alebeek (PPO) Janneke Elderson, Eefje den Belder (PRI) Centrum Landbouw
Nadere informatieSchadelijke wantsen onder glas
E T O C A R E W A G E I G E Schadelijke wantsen onder glas Plantgezondheidsdag 4 december 2013 Maedeli Hennekam (m.hennekam@entocare.nl) ETOCARE Wageningen 1 Schadelijke wantsen; E T O C A R E W A G E
Nadere informatieHighlights en ontwikkelingen plantgezondheid in de glastuinbouw
Highlights en ontwikkelingen plantgezondheid in de glastuinbouw Plantgezondheidsevent, 23 maart 2017 Caroline van der Salm Ecosysteem management Weerbaar Systeem Biologische bestrijding Weerbare plant
Nadere informatieGeïntegreerde bestrijding Fruitteelt. Vlamings studiemiddag Boekel 18 februari 2014. Vince van der Gaag
Geïntegreerde bestrijding Fruitteelt Vlamings studiemiddag Boekel 18 februari 2014 Vince van der Gaag 18 februari 2014 Onderwerpen Algemeen Bioline ICM Een goed begin (scouten en monitoring, hygiëne) Kweekzakjes
Nadere informatieEffect van zwavel op natuurlijke vijanden. Juliette Pijnakker, Pierre Ramakers, Ada Leman, Cécile Added, Laxmi Kok en Eric De Groot
Effect van zwavel op natuurlijke vijanden Juliette Pijnakker, Pierre Ramakers, Ada Leman, Cécile Added, Laxmi Kok en Eric De Groot Wageningen UR Glastuinbouw, Bleiswijk November 2008 2008 Wageningen, Wageningen
Nadere informatieFunctionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing
Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing Marian Vlaswinkel Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, Sector Akkerbouw, Groene Ruimte en Vollegrondsgroenten (PPO-AGV) 22 oktober 2010
Nadere informatieInzet van de Artemisia bankerplant bij drie verschillende bedrijven
Servaplant B.V. IJsseldijk 351 2922 BK Krimpen a/d IJssel Nederland service@servaplant.nl www.servaplant.nl KvK: 27277540 BTW/VAT: NL815413257B01 IBAN: NL82INGB0004591203 Inzet van de Artemisia bankerplant
Nadere informatiePPS Masterplan tripsbestrijding in bloemisterijgewassen (KV )
PPS Masterplan tripsbestrijding in bloemisterijgewassen (KV1406 087) Wat hebben we bereikt en hoe verder? Renata van Holstein-Saj, Ada Leman, Roland Vijverberg, Caroline Elfferich, Tze-Yi Huang, Marjolein
Nadere informatieWorkshop: Herkennen van plagen en nuttigen
Workshop: Herkennen van plagen en nuttigen Deze workshop kadert binnen het project Monitoring in de glastuinbouw: Hét basisinstrument voor efficiënte geïntegreerde bestrijding Joachim Audenaert (PCS) Justine
Nadere informatieBestrijding van trips en kaswittevlieg met roofmijten in komkommer
Bestrijding van trips en kaswittevlieg met roofmijten in komkommer Gerben Messelink, Sebastiaan van Steenpaal en Renata van Holstein? Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Business Unit Glastuinbouw
Nadere informatiePPS Masterplan tripsbestrijding in bloemisterijgewassen (KV )
PPS Masterplan tripsbestrijding in bloemisterijgewassen (KV1406 087) Wat hebben we bereikt en hoe verder? Gerben Messelink, Ada Leman, Renata van Holstein-Saj, Roland Vijverberg, Caroline Elfferich, Tze-Yi
Nadere informatiePotentie van de sluipwesp Euplectrus phthorimaeae voor de bestrijding van Turkse uil
Potentie van de sluipwesp Euplectrus phthorimaeae voor de bestrijding van Turkse uil Joop Woelke Dit onderzoek is in opdracht van Glastuinbouw Nederland (projectnummer PT 15138.39) en uitgevoerd door de
Nadere informatieMogelijkheden voor inzet van biologische bestrijders tegen Echinothrips americanus in de sierteelt
Mogelijkheden voor inzet van biologische bestrijders tegen Echinothrips americanus in de sierteelt Maedeli Hennekam, Josianne Cloutier, Roel van den Meiracker December 2014 1 ENTOCARE Haagsteeg 4 Postbus
Nadere informatieBiologische beheersing erwtenluis (Acyrthosiphon pisum) biokennis
Biologische beheersing erwtenluis (Acyrthosiphon pisum) biokennis Biologische beheersing erwtenluis (Acyrthosiphon pisum) R. van den broek Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Sector AGV PPO nr. 3250033920
Nadere informatieInvloed van assimilatiebelichting op de groei en ontwikkeling van paprika
Invloed van assimilatiebelichting op de groei en ontwikkeling van paprika R. Maaswinkel M. Raaphorst C. Scheffers S. van Steenpaal M. van Slooten Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Sector glastuinbouw
Nadere informatieGroene bladluizen overdragers van de virale vergelingsziekte
Groene bladluizen overdragers van de virale vergelingsziekte Belangrijke overdragers : Myzus persicae, M. ascalonicus, vanaf april-mei, ++++ Geringe overdragers : Aphis fabae, vanaf april-mei en in de
Nadere informatie