Tuinkrant's Tuindokter - Ziekten en Plagen Gids - Plantenziekten. Ziekten en plagen van Ribes uva-crispa

Transcriptie

1 Tuinkrant's Tuindokter - Ziekten en Plagen Gids - Plantenziekten Ziekten en plagen van Ribes uva-crispa stekelbes, kruisbes Er zijn van dit geslacht zón 150 soorten bekend, die voorkomen in de koude en gematigde zone van het noordelijk halfrond, in Amerika en in de Andes zuidelijk tot Patagonië. Bekend is dat onze kruisbessen afstammen van Ribes grossularia, de soort die de familienaam (Grossulariaceae) draagt, de zwarte (aal)bessen van Ribes nigrum en de witte of rode aalbes van Ribes rubrum. De naam Ribes is een Latinisering van het Arabische ribás, een naam van een in het Midden Oosten voorkomende, zuur smakende rabarberstruik. Toen de Arabieren in 711 Spanje hadden veroverd en daar de hun bekende ribas niet aantroffen, brachten zij de naam over op de er wel voorkomende en eveneens zuur smakende kruisbessen. Rode, witte en zwarte bessen zijn winterharde, bladverliezende heesters die in gematigde gebieden op grote schaal worden gekweekt om de sappige, zure vruchten in de zomer. Oude familienaam: Saxifragaceae. Een geslacht met 150 soorten niet-winterharde en winterharde, groenblijvende en bladverliezende bloem- en vruchtheesters. Het geslacht omvat ook de eetbare rode bessen en kruisbessen. LEGENDE: bessenbladvalziekte Drepanopeziza ribes Ernst van de ziekte of plaag: 9 Aan het begin van de zomer (juni) ontstaan kleine, zwarte tot donkerbruine vlekjes op de bladeren. De vlekken kunnen groter worden en in elkaar overvloeien. Het gehele blad kan bruin worden. Het blad valt vroegijdig af (juli-augustus) en de struik kan bijna bladerloos worden. De vruchten kunnen verschrompelen. Deze bladval lijdt sterk tot groeiremming van zowel de plant als de vruchten. De schimmel verspreid zich door wind en regen. - overwintert op afgevallen (zieke) bladeren -> ruim telkens zorgvuldig elk afgevallen blad op - zorg voor een goede conditie van de plant, vermijd overbemesting - eventueel chemische bestrijding voor en na de bloei en na het plukken -> respecteer de wachttijden Diverse opruimen (regelmatig) van de afgevallen bladeren (met sporen) Euparen M Fungicide spuitpoeder Bayer tolylfluanide 50% (*verboden BE en NL) B 6361/B (Verboden) (Verboden) Folpax folpet Fungicide Pagina 1 van 11

2 bessen bastaardrupsen van bladwespen Pteronidea ribesii rupsen afkomstig van de bessenbladwespen. Komen in april uit de grond Ernst van de ziekte of plaag: 8 Rupsen, meestal blauwe, afkomstig van bladwespen vreten aan de bladeren en dit aan een zeer hoog tempo. In enkele dagen kunnen de planten kaal gegeten worden. De rupsenn komen voor op tros- en stekelbessen. De wespen komen begin april uit de bodem om hun eitjes af te leggen. Vanaf mei begint de echte grote schade. Later volgt nog een minder vraatzuchtige generatie in juli en september. - de rupsen proberen vangen of afspoelen met een harde waterstraal - te bestrijden met eenvoudige middelen op basis van pyrethrine - eventueel complexere chemische middelen inzetten -> respecteer dan de wachttijden! - in de winterperiode bodeminsecticide toepassen Diazin 81 EC emulgeerbaar concentr Hermoo diazinon 81 g/l N 4745/B Beperkt gebruik toegelaten (1x/jaar) Malathyne 25 emulgeerbaar concentr Gardiflor malathion 250 g/l N 4057/B Pistal spuitbus Oystershell pyrethrinen 0,25 % (verboden BE) N 8802/B (Verboden) Pyrethro Pur Spruzit RTU pyrethrinen g/l + koolzaadolie (AC) 8.25 g/l 9391/B vangen (met de hand) Geen opgave opg Agrichim Carbaryl WP spuitpoeder Agrichim carbaryl 50% B 7133/B Ambush permethrin (*verboden BE+NL) Verboden vanaf 25/07/1993 Bio-Pyretrex pyrethrinen 20 g/l + piperonylbutoxide 225 g/l 9267/B Dipterex trichloorfon Disonal V emulgeerbaar concentr Protex diazinon 81 g/l B 6267/B Beperkt gebruik toegelaten (1x/jaar) Pagina 2 van 11

3 Ekatine trichloorfon Karate capsule suspensie Syngenta Crop P lambda-cyhalothrin 100g/l B 9231/B Malathex 50% EC emulgeerbaar concentr Protex malathion 500 g/l (verboden BE) B 2372/B (*verboden BE) Predex Malathion emulgeerbaar concentr Edialux malathion 500 g/l B 8845/B Pyrethro Bio Spurzut pyrethrinen 36 g/l + piperonylbutoxide 144g/l 8837/B Sevin 480 SC suspensie concentraat Rhône-Poulenc A carbaryl 480 g/l B 8669/B Zerox spuitbus Edialux pyrethrinen 0.3 % + piperonylbutoxide 2.4% B 7229/B Pagina 3 van 11

4 Amerikaanse kruisbessenmeeldauw (stekelbes) Sphaerotheca mors-uvae Ernst van de ziekte of plaag: 5 De bovenzijde van het blad blad, stengels en vruchten zijn bedekt met een witachtig poeder afkomstig van een schimmel. Bij zware aantasting sterft het blad af en volgt bladval. Daardoor treedt groeiremming op. Komt deze meeldauw vroeg voor dan worden mogelijks eetbare (grote) vruchten gevormd. Op de bessen veranderd het wit poeder naar lichtbruin. Het kan er worden afgeschraapt. De vruchten zijn wel eetbaar maar zien er niet uit. Ook als ze gekookt worden verkleuren ze bruin. De schimmel overwinterd op het hout. - Tijdens de winter de toppen insnoeien. Vanaf begin mei regelmatig de jonge (aangetaste) toppen wegsnoeien zou helpen de verspreiding in te dijken. Vroeg genoeg beginnen intoppen. - er is veel verschil in gevoeligheid tussen de verschillende rassen. De meeste oudere rassen geven dikke bessen, maar zijn zeer gevoelig. Een aantal nieuwe rassen zijn weinig of niet gevoelig maar meestal zijn de bessen kleiner: * Er zijn resistente rassen beschikbaar zoals Invicata (groene), Greenfinck, Golda (gele), Remarka, Rolanda en May Duke (rode) * Andere goede rassen zijn nog Captivator, Hinnomäki Gül (syn. Hinnonmaen Keltainen), Hinnomäki Rot, (syn. Lepaan Punainen), Josselyn, Lepac, (Mucurines), Pax, Pixwell, Spinnefree, Worcester, ROCHUS, Reflamba, Reverta, Rixanta, en Rokula * Rassen die u beter niet aanplant zijn Achilles, Early Sulphur, Monstrueuse d' Amerique, Rosko, Winham's Industry en Whitesmith - Zie ook : Greenfinck, een stekelbes zonder ziekten en problemen op en Het planten van kruisbessen Ribes uvacrispa op * Chemische vanaf begin mei om de 10 dagen herhalen, er zijn echter genoeg alternatieve oplossingen Fysiologisch snoei, pluk of knip ziek plantendelen weg Diverse soortgevoeligheid Diverse resistente rassen Baycor SC 500 Fungicide suspensie concentraat Bayer biteranol 500g/liter N 8633/B (Verboden Baycor WP 25 Fungicide spuitpoeder Bayer bitertanol 25% (*verboden BE + NL) N 7348/B (*verboden BE) Karathane Fungicide spuitpoeder Rohm and Haas dinocarp 22% N 2904/B Pagina 4 van 11

5 Baycor EC 300 Fungicide emulgeerbaar concentr Bayer bitertanol 300g/liter (verboden BE) B 7409/B (*verboden BE) (Verboden) Compo Basi Rose Fungicide emulgeerbaar concentr Bayer fenarimol 40 g/l B 8150/B Rubigan 120 EC Fungicide Dow Agroscience fenarimol 120 g/l 9434/B Rubigan 4 Fungicide emulgeerbaar concentr Dow Agroscience fenarimol 40 g/l (verboden BE) B 7428/B (verboden) Topaz Fungicide emulgeerbaar concentr Novartis penconazool 100 g/l B 7579/B, 496/P, 554/P Topaz fruit captan + penconazol Fungicide kruisbessenspint (mijten) Bryobia ribes Ernst van de ziekte of plaag: 5 Zwarte tot donkerrode mijten van 1 mm groot met 4 paar roze poten zuigen in het begin van de lente aan de bovenzijde van het blad. Daardoor ontstaan kleine, grijze spikkels aan de bovenzijde van het blad. Door de zuigschade valt het blad meestal vroegtijdig af (mei-juni). De mijten komen voor aan het eind van de winter tot aan het begin van de zomer. De eitjes worden in juni op de takken afgezet en overwinteren. - in de winterperiode december-januari kunnen de afgezette eitjes bestreden worden met VBC - in het groeiseizoen te bestrijden met milieuvriendelijke middelen op basis van pyrethrine of met sterkwerkende acarriciden -> respecteer de wachttijden voor compsumptie Diverse soortgevoeligheid Allium sativum knoflookextract, planten Biologisch, planten Apivar Acaricide plastieke strookjes Laboratoires Bio amitraz 3.3% N 8881/B KB Bladluizen en Insecten emulsie, olie in water Scotts bifenthrin 2 g/l N 8301/B KB Tuininsecten Gebruiksklaar vloeistof voor toepassin Rhône-Poulenc A bifenthrin 0,02 g/l N 8414/B Pagina 5 van 11

6 Neoron 500 EC Acaricide emulgeerbaar concentr Novartis broompropylaat 500 g/l (*BE tot 31/12/2007 in teelt van stamslabonen) B 6514/B Nissorun Acaricide spuitpoeder Basf hexythiazox 10 % N 7652/B Pyrethro Pur Spruzit RTU pyrethrinen g/l + koolzaadolie (AC) 8.25 g/l 9391/B Urtica brandnetelextract Biologisch Byebye 200 EC Acaricide emulgeerbaar concentr Chimac-Agriphar amitraz 200g/l (*verboden BE) B 9104/B (verboden BE 12/08/04) Hostation triazofos KB Spint dicofol (*verboden BE) Acaricide Verboden vanaf 24 juni 2002 Mitac Acaricide emulgeerbaar concentr Agro-Plus amitraz 200g/l (verboden BE 12/08/04) B 226/P Pyrethro Bio Spurzut pyrethrinen 36 g/l + piperonylbutoxide 144g/l 8837/B Samba Acaricide emulgeerbaar concentr Protex amitraz 200g/l B 8719/B Talstar 10 EC emulgeerbaar concentr FMC Corporation bifenthrin 100 g/l (verboden BE) B 7656/B (verboden) Tetrakill Acaricide emulgeerbaar concentr Hermoo amitraz 200g/l (verboden BE 12/08/04) B 8660/B Torque Acaricide spuitpoeder Basf fenbutatin oxide 50% B 6680/B Torque SC Acaricide suspensie concentraat Basf fenbutatin oxide 550 g/l A 8213/B Pagina 6 van 11

7 Undeen stuifpoeder propoxur bessen bladwespen - larven van Nematus ribesii Ernst van de ziekte of plaag: 3 Rupsen eten aan de bladranden of aan het midden van de bladeren. Verschillende generaties per jaar. Bij ernstige schade wordt het gehele blad weggeten, waardoor groeiremming (of afsterving) kan ontstaan. Te bestrijden met eenvoudige middelen op basis van pyrethrine. Eventueel complexere chemische middelen inzetten. Eventueel rupsen vangen met d ehand of met een krachtige waterstraal afspuiten. Diazin 81 EC emulgeerbaar concentr Hermoo diazinon 81 g/l N 4745/B Beperkt gebruik toegelaten (1x/jaar) Pistal spuitbus Oystershell pyrethrinen 0,25 % (verboden BE) N 8802/B (Verboden) Pyrethro Pur Spruzit RTU pyrethrinen g/l + koolzaadolie (AC) 8.25 g/l 9391/B vangen (met de hand) Geen opgave opg Bio-Pyretrex pyrethrinen 20 g/l + piperonylbutoxide 225 g/l 9267/B Karate capsule suspensie Syngenta Crop P lambda-cyhalothrin 100g/l B 9231/B Pyrethro Bio Spurzut pyrethrinen 36 g/l + piperonylbutoxide 144g/l 8837/B Zerox spuitbus Edialux pyrethrinen 0.3 % + piperonylbutoxide 2.4% B 7229/B Pagina 7 van 11

8 gele bessenbladwespen - larven van Pristiphora pallipes Ernst van de ziekte of plaag: 3 Gele rupsen afkomstig van bladwespen vreten aan de bladeren en dit aan een zeer hoog tempo. In enkele dagen kunnen de planten kaal gegeten worden. De larven komen voor op trosbessen en in minder mater bij stekelbessen. De wespen komen begin april uit de bodem om hun eitjes af te leggen. Vanaf mei begint de echte grote schade. Later volgt nog een minder vraatzuchtige generatie in juli en september. - de rupsen proberen vangen of afspoelen met een harde waterstraal - te bestrijden met eenvoudige middelen op basis van pyrethrine - eventueel complexere chemische middelen inzetten -> respecteer dan de wachttijden! Diazin 81 EC emulgeerbaar concentr Hermoo diazinon 81 g/l N 4745/B Beperkt gebruik toegelaten (1x/jaar) Malathyne 25 emulgeerbaar concentr Gardiflor malathion 250 g/l N 4057/B Pistal spuitbus Oystershell pyrethrinen 0,25 % (verboden BE) N 8802/B (Verboden) Pyrethro Pur Spruzit RTU pyrethrinen g/l + koolzaadolie (AC) 8.25 g/l 9391/B vangen (met de hand) Geen opgave opg Agrichim Carbaryl WP spuitpoeder Agrichim carbaryl 50% B 7133/B Ambush permethrin (*verboden BE+NL) Verboden vanaf 25/07/1993 Bio-Pyretrex pyrethrinen 20 g/l + piperonylbutoxide 225 g/l 9267/B Dipterex trichloorfon Ekatine trichloorfon Pagina 8 van 11

9 Karate capsule suspensie Syngenta Crop P lambda-cyhalothrin 100g/l B 9231/B Malathex 50% EC emulgeerbaar concentr Protex malathion 500 g/l (verboden BE) B 2372/B (*verboden BE) Predex Malathion emulgeerbaar concentr Edialux malathion 500 g/l B 8845/B Pyrethro Bio Spurzut pyrethrinen 36 g/l + piperonylbutoxide 144g/l 8837/B Sevin 480 SC suspensie concentraat Rhône-Poulenc A carbaryl 480 g/l B 8669/B Zerox spuitbus Edialux pyrethrinen 0.3 % + piperonylbutoxide 2.4% B 7229/B kleine bessenbladwespen - larven van Pristiphora rufipes Ernst van de ziekte of plaag: 3 Rupsen eten aan de bladranden of aan het midden van de bladeren. Verschillende generaties per jaar. Bij ernstige schade wordt het gehele blad weggeten, waardoor groeiremming (of afsterving) kan ontstaan. Te bestrijden met eenvoudige middelen op basis van pyrethrine. Eventueel complexere chemische middelen inzetten. Eventueel rupsen vangen met d ehand of met een krachtige waterstraal afspuiten. Diazin 81 EC emulgeerbaar concentr Hermoo diazinon 81 g/l N 4745/B Beperkt gebruik toegelaten (1x/jaar) Pistal spuitbus Oystershell pyrethrinen 0,25 % (verboden BE) N 8802/B (Verboden) Pyrethro Pur Spruzit RTU pyrethrinen g/l + koolzaadolie (AC) 8.25 g/l 9391/B vangen (met de hand) Geen opgave opg Bio-Pyretrex pyrethrinen 20 g/l + piperonylbutoxide 225 g/l 9267/B Pagina 9 van 11

10 Karate capsule suspensie Syngenta Crop P lambda-cyhalothrin 100g/l B 9231/B Pyrethro Bio Spurzut pyrethrinen 36 g/l + piperonylbutoxide 144g/l 8837/B Zerox spuitbus Edialux pyrethrinen 0.3 % + piperonylbutoxide 2.4% B 7229/B bekerroest Puccinia caricina Ernst van de ziekte of plaag: 1 Roestziekte die reeds erg vroeg in het seizoen kan voorkomen nog vooraleer het blad volledig is gevormd. Het blad vertoont gele tot fel rood gekleurde bobbeltjes. - bestrijding nodig - eventueel Carex grassoorten (zegge) en brandnetels uit de buurt houden - bij stekelbessen vooral schade na een droge periode Diverse bestrijding nodig Cosavet Biologisch water dispergeerbaar g Protex N 8775/B Hermovit Fungicide water dispergeerbaar g Elf Atochem Agri N 6676/B Kumulus WG Fungicide water dispergeerbaar g Basf N 9185/B 6147 Luxan Spuitzwavel 800 WG Fungicide spuitpoeder Luxan Chem Pha N 5558/B 4960 Microsol SC Fungicide suspensie concentraat Protex zwavel 800 g/l N 7475/B Microsulfo Fungicide water dispergeerbaar g Bayer N 8490/B Microthiol Special Fungicide water dispergeerbaar g Elf Atochem Agri N 8463/B Pagina 10 van 11

11 Sulfon Gebruiksklaar Biologisch vloeistof voor toepassin Safer zwavel 4 g/l N 8371/B Sulfon voor Rozen Biologisch vloeistof voor toepassin Safer zwavel 4 g/l N 8442/B Sulfostar Biologisch spuitpoeder Eurofyto N 9075/B Sulfostar Super Biologisch spuitpoeder Eurofyto N 9221/B Compo Basi Rose Fungicide emulgeerbaar concentr Bayer fenarimol 40 g/l B 8150/B Rubigan 4 Fungicide emulgeerbaar concentr Dow Agroscience fenarimol 40 g/l (verboden BE) B 7428/B (verboden) Thiovit Jet Biologisch water dispergeerbaar g Novartis B 5700/B Giftigheidsklassen: N: A of B: Middelen die vaak vrij kunnen gebruikt en verkocht worden voor particulier gebruik. Verkrijgbaar in tuincentra edm. Middelen die enkel kunnen gebruikt worden door erkende gebruikers of vakmensen uit de beroepssector en enkel kunnen verkocht worden door erkende verkopers. In deze lijst zijn middelen opgenomen met toelating in BE tot: donderdag 23 november 2006 Deze tuindokter lijst is exclusief voorbehouden voor TK-Plus abonnees, download regelmatig de bijgewerkte ziekten en plagen brochures met courante lijst van toegelaten middelen Niks van deze lijst kan gereproduceerd of gepubliceerd worden zonder de uitdrukkelijke toestemming van de eigenaar, Rudi Van Overloop, ruda@skynet.be, alle rechten voorbehouden. Bronnen, literatuur. Zie op Vanaf eind Tuindokter verkrijgbaar op CD-ROM!!! Pagina 11 van 11