Bladluizen. Floris van der Helm

Transcriptie

1 Bladluizen Floris van der Helm

2 Wie ben ik Floris van der Helm Rozen kweker Anthura China DLV consultant rozen Koppert Biological systems Groenten en sierteelt voornamelijk rozen.

3 Waarom aandacht voor luis Beperkt aantal middelen Restricties op middelen. Aantal bespuitingen en waterzuivering voorschrift.

4 Restricties op etiket Calypso Pirimor

5

6

7 Inhoud presentatie Achtergrond informatie luis Biologie en levenscyclus Determinatie meest voorkomende luizen Natuurlijke vijanden Nieuwe ontwikkelingen Knelpunten

8 Achtergrond informatie Ze vallen onder de insecten groep Hemiptera (snavel insecten) Ze behoren tot de onder orde Homoptera (cicaden achtige en plantenluizen) Ze vormen samen de superfamilie Aphidoidea In totaal meer dan 4400 verschillende soorten luis. Meest voorkomende luis in de kas vallen allen onder de familie aphididae.

9 De belangrijkst luizen in kas gewassen: Groene perzikluis (myzus persicae) Tabaksperzikluis (Myzus nicotiana) Katoenluis (Aphis gossypii) Aardappeltopluis (Macrosipphum euphorbiae) Boterbloemluis (Aulacorthum solani) Allen polyfage soorten. Dit wil zeggen soorten met een grote waardplantenreeks

10 Levenscyclus luis Afwisselend van vorm Zonder vleugels opbouw van kolonie Met vleugels verspreiding van kolonie Ongeslachtelijke voortplanting. Ongeslachtelijke voortplanting gedurende zomer Kunnen meer dan 20 generatie produceren per jaar. Levend geboren en gaan door 4-5 vervellingen Ontwikkeling afhankelijk van temperatuur Reproductie kan snel plaats vinden, direct na laatste vervelling.

11 Chapter Picture

12 Verspreiding wegvliegen lange afstand vlucht eerste landing proeven korte vlucht acceptatie

13 Zeer snelle ontwikkeling Alleen vrouwtjes levendbarend Optimum gr. Picture Aphids - An introduction Chapter

14 Chapter Picture

15 Wel vleugels of geen vleugels Ongevleugeld (Apteer) Gevleugeld (Alaat)

16 Effect van dichtheid op percentage gevleugelden

17 Schade beeld Boterbloemluis in paprika

18 Luizen vervellen een aantal malen Roetdauwschimmels groeien op honingdauw ( vet ) witte luizenhuidjes aanleg vleugels in 4e stadium

19 Waarschuwings systeem en afweer tegen belagers Alarm feromoon uit siphonen Honingdauw trappen

20 Virus transmissie a) via de steeksnuit, epidermis cellen (non-persistent, kortdurend) b) via de speekselklieren en het floeem (persistent, altijd drager) Perzik luis kan een 100 tal virussen overbrengen

21 Determinatie luizen Waaraan kan je een luis herkennen en determineren Voorhoofdknobbels Grootte Kleur let op niet altijd stabiel. Sifonen kleur lengte, Staart (cauda) Lengte antennen

22 Determinatie luis Antennal tubercles (voorhoofdsknobbels) Katoenluis Boterbloemluis Groene perzikluis Niet ontwikkeld (Aphis) parallel (Aulacorthum) Convergent (myzus) Aardappeltopluis zwarte bonenluis Divergent (Macrosiphum) niet ontwikkeld (Aphis fabae)

23 Determinatie luis cauda staart Alleen bij volwassen exemplaren Boterbloemluis c Aardappeltopluis d Perzik luis b Zwarte bonenluis c Katoenluis c Kort en tongvormig

24 Determinatie luis Siphonen/siphunculi (kleuren variabel!)

25 Determinatie luis Scelorotisatie (zwarte vlekken) achterlijf m.n. bij alaten

26

27

28

29 Beschikbare bestrijders Aphidius colemani Aphidius matricariae Aphidius ervi Aphelinus abdominalis Aphidoletes aphidimyza Chrysoperla carnea Adalia bipunctata Bankerplants Aphiscout

30 Parasieten

31 Verschillende luizensoorten en hun parasieten Katoenluis Aphidius.colemani Aardappeltopluis Aphidius.ervi Aphilines. abdominalis Boterbloemluis Aphidius.ervi Aphilines. abdominalis A.matricariae /colemani A.ervi Perzikluis Myzus persicae (nicotianae) / paprika

32 Aphidius colemani / APHIPAR Tegen perzikluis en tegen katoenluis.

33 Aphidius colemani /APHIPAR

34 Aphidius colemani, ontwikkeling in luis Ei in jonge luis Larve in oude luis Aphidius pop Uitgekomen mummie bruine mummie

35 A. colemani reproductie per dag Overleving/ dag Uit proefschrift M. van Steenis

36 Proef 2 parasieten op rode Myzus in paprika Myzus persicae nicotianae control A. colemani A. matricariae Time (weeks) A. Matricariae (Aphipar-M) heeft een meer direct effect op Myzus dan A. colemani.

37 Aphidius ervi / ERVIPAR mummies in boekweit Tegen Boterbloemluis, aardappeltopluis, perzik luis(!), Gele rozenluis (Rhodobium porosum) (aardbei) Agressieve parasiet Geeft ook doding door verstoren Vliegt snel weg als hij geen luis vindt

38 Aphelinus abdominalis / Aphilin Tegen: aardappeltopluis, Boterbloemluis, neveneffect op perzikluis,... In tomaat onder warmere omstandigheden, in paprika via bankers Gastheer voeding Lange levensduur, klein aantal (zwarte) mummies per dag

39 Aphelinus op bankerplants / ervibank Wintertarwe met Sitobion avenae eigen watergift Start begin februari 8 x 3 pollen per hectare Halve koker aphilin per pol 3 weken na introductie eertse mummies

40 Banker systeem bij een paprika teler Na 7-9 weken (2 generaties > mummies/plant) Vooral boterbloemluisbestrijding

41 Verschillende hyperparasieten A) Endoparasitic (Alloxysta) B) Ectoparasitic (Asaphes) C) Dendrocerus A,D Levende luis B,C,E Mummie

42 (a) (b) (c) Voorbeelden van lege mummies. a en b Aphidius sp, c hyperparasiet Dendrocerus aphidum, hyperparasiet

43

44 Een bladluis kolonie kan in aantal 40% per dag groeien -> logarithmische groei Als je dit kan reduceren tot 20% heeft dat een enorm effect. Na 10 dagen een 6 voudig verschil! Snelle actie is een must in bladluis bestrijding! Scouten is vaak al te laat! Laat de bestrijders de scouting doen

45

46

47

48 Aphiscout Aphiscout Luis / sluipwesp Aphidius ervi Aphidius colemani Aphilinus abdominalis ephedrus cerasicola Praon Rogers luis xx Zwarte wikkelluis xxx x Zwarte bonenluis x Katoenluis xxx x Boterbloemluis xxx xx xx xx aardappeltopluis xxx xxx xxx gewone rozenluis xx xx xxx groene perzikluis x xxx xx xx xx gele rozenluis xx xxx

49

50

51 Predatoren Aphidoletes aphidimyza (galmug)

52 Aphidoletes aphidimyza / APHIDEND adult ei larve pop

53 Aphidoletes aphidimyza adult Vrouw Man

54 Paring in spinnenwebben

55 Aphidoletes aphidimyza /APHIDEND adult eieren larve pop

56 Uitkomst muggen uit fles Alleen de dop er af draaien, niet uitstrooien! Zandpop blijft in fles, wit pophuidje zichtbaar bovenin cm 4-8 cm 9-13 cm

57 verspreiding in de kas muggen kunnen luizen ruiken! % of plants with larvae meters from release point

58 Chrysoperla carnea larven van groene gaasvliegen Verpakt in boekweitdoppen met Ephestia eieren als voer Gebruikt in: kruiden, aardbeien, lage gewassen Eten bij voorkeur luis, maar ook andere zachte insecten (b.v wolluis in roos) Kan eventueel uitgezeefd worden

59 Adalia bipunctata Lindenbomen (Tilia) in dorpen en steden tegen luis Uitgezet als larven in katoenen zakjes

60 ? picture?? Gecompliceerd voedselweb. Kunnen we dit vereenvoudigen?

61 BEDANKT VOOR UW AANDACHT CONTACT: Koppert B.V. Tel: +31 (0) Partners with Nature