Tuinkrant's Tuindokter - Ziekten en Plagen Gids - Plantenziekten. Ziekten en plagen van Fuchsia (borderplant)

Transcriptie

1 Tuinkrant's Tuindokter - Ziekten en Plagen Gids - Plantenziekten Ziekten en plagen van Fuchsia (borderplant) bellenplant, bellenplant Fuchsia s zijn geliefde balkon- en tuinplanten met veel soorten en variëteiten. De naam is ontleend aan de botanicus Leonhard Fuchs. Het zijn bergplanten uit de tropen en dit geslacht telt zo n 100 soorten. Men neemt aan dat de fuchsia s zich in de vochtig, koele Peruviaanse Andes hebben ontwikkeld. Diverse soorten migreerden over de Midden Amerikaanse landbrug tot aan de noordgrens van Mexico, zuidwaarts breiden zij zich uit tot Vuurland en de Straat van Magallanes, westelijk bereikten zij via Tahiti Nieuw-Zeeland. LEGENDE: fuchsia bladvlekkenziekte Septoria fuchsiae Ernst van de ziekte of plaag: 8 Deze Septoria paeoniae bladvlekkenziekte verwekt op het blad lichtbruine vlekjes. In de vlekken komen kleine zwarte, puntvormige sporenkapsels voor. Verwijder bij beperkte aantasting de zieke bladeren. Preventief behandelen met aangepaste fungicide. Om de 8 dagen herhalen indien nodig Fysiologisch snoei, pluk of knip ziek plantendelen weg Kumulus WG Fungicide water dispergeerbaar g Basf zwavel 80 % N 9185/B 6147 Sulfon Gebruiksklaar vloeistof voor toepassin Safer zwavel 4 g/l N 8371/B Sulfon voor Rozen vloeistof voor toepassin Safer zwavel 4 g/l N 8442/B Orthocide 83 Fungicide stuifpoeder Protex captan 83% A 2805/B Pagina 1 van 11

2 botrytis (grauwe schimmel)(grijsrot)(algemeen) Botrytis Ernst van de ziekte of plaag: 5 Koude vochtige (kas-, kamer-) lucht bevordert de ontwikkeling van de grijze schimmelpluis. De sporen van deze schimmel bevinden zich bijna altijd in de lucht. Grauwe schimmel kan zowel op bladeren, stengels, bloemen als op vruchten voorkomen. Het aangetaste weefsel verkleurt bruin, sterft af en rot. Soms gaan ook de bloemen rotten. Zelfs op de vruchten kunnen kleine lichte kringetjes voorkomen. Meestal dringt de schimmel de plant binnen via wonden of beschadigingen. Fruit kan aangetast worden via de open bloem waarna de schimmel tot in de vrucht verder begint te groeien. De schimmel kan overlevern op afvallen dood weefsel en bladeren. Sommige planten die te diep worden geplant gaan ervan rotten (sla, primula, andijvie, kaaps viooltje) - In de kas of kamer meer luchten en de planten droger houden. Hou de ruimte net en laat afgestorven plantendelen rondslingeren. Zet de planten verder uit elkaar zodat ze sneller kunnen opdrogen - In de tuin: verplant de plant naar een meer open ruimte of een zonnigere plek waar ze sneller kunnen opdrogen - Zet te planten niet te diep in de bodem -> zorg dat het hart goed bovenuit komt - Zieke en rottende delen wegnemen. - Ruim zorgvuldig rottende delen en afgevallen bladeren af - Alle gebroken scheuten verwijderen, de ziekte breidt zich langs de wonden verder uit. - Snoeiwonden eventueel insmeren met een thiram (TMTD) papje - Regelmatig een fungicide toepassen. Diverse soortgevoeligheid Diverse opruimen (regelmatig) van de afgevallen bladeren (met sporen) Fysiologisch snoei, pluk of knip ziek plantendelen weg Euparen diclofluanide 50% Fungicide Scomrid Limb Aerosol Fungicide spuitbus Edialux azaconazool 1% + imazalil 2% N 7857/B Bavistin WG Fungicide water dispengeerbaar g Basf carbendazim 50% A 9045/B Cormaison Fungicide suspensie concentraat Novartis thiram 80% (* verboden NL) B 9030/B Verboden sinds 14 juni 2002 Foram 80 WG Fungicide water dispergeerbaar g UCB thiram 80% (* verboden NL) B 9116/B Verboden sinds 14 juni 2002 Hermosan 80 WG Fungicide water dispergeerbaar g UCB thiram 80% (* verboden NL) B 7593/B Verboden sinds 14 juni 2002 Pagina 2 van 11

3 Kombat carbendazim + mancozeb (*verboden NL) Fungicide Orthocide 83 Fungicide stuifpoeder Protex captan 83% A 2805/B Pomarsol WG Fungicide water dispergeerbaar g UCB thiram (TMTD) 80% (* verboden NL) B 7651/B Verboden sinds 14 juni 2002 Thianosan Express Fungicide water dispergeerbaar g Taminco thiram 80% (* verboden BE + NL) B 7591/B (Verboden BE Verboden sinds 14 juni /12/04) Thiram 80 WP Fungicide spuitpoeder UCB thiram 80% (TMTD)(* verboden NL) B 6019/B (Verboden) TMTD 98% Satec Fungicide spuitpoeder Satec Handelsge thiram 98% (* verboden NL) B 8408/B Verboden sinds 14 juni 2002 fuchsia kevers Altica Ernst van de ziekte of plaag: 5 Bij fuchsia eten zowel de metaalblauwe kevers als hun larven aan de bladeren en de toppen van de scheuten. Ze zijn actief van midden het voorjaar tot aan het eind van de zomer. Deze kleine kevers van 3-4 mm groot springen onrustig van de bladeren op bij aanraking. Ze eten kleine gaten in de bovenzijde van de bladeren. Het beschadigde weefsel verdrooft en wordt witbruin. Een hevige aantasting kan jonge plantjes vernielen. Bij volwassen planten treed groei (en/of bloei) remming op. Men kan spuiten op basis van plantaardig pyrethrine of een insecticide. Malathyne 25 emulgeerbaar concentr Gardiflor malathion 250 g/l N 4057/B Pyrethro Pur Spruzit RTU pyrethrinen g/l + koolzaadolie (AC) 8.25 g/l 9391/B Agrichim Carbaryl WP spuitpoeder Agrichim carbaryl 50% B 7133/B KB Insecten Agriben KB fosalone Malathex 50% EC emulgeerbaar concentr Protex malathion 500 g/l (verboden BE) B 2372/B (*verboden BE) Pagina 3 van 11

4 Pyrethro Bio Spurzut pyrethrinen 36 g/l + piperonylbutoxide 144g/l 8837/B Rubitex fosalone Sevin 480 SC suspensie concentraat Rhône-Poulenc A carbaryl 480 g/l B 8669/B kas witte vliegen (algemeen) Trialeurodes vaparariorum Ernst van de ziekte of plaag: 5 Witte vliegen zijn sapzuigende kleine witte vliegje van 2 mm lang die als ze volwassen zijn over witte vleugels beschikken. De vleugels staan horizontaal geplaatst en overlappen lichtjes. Ze zitten aan de onderkant van de bladeren en vliegen op als de plant wordt aangeraakt. Witte vliegen leggen eitjes waaruit platte ovale, glazige nimfen verschijnen die lijken op schildluizen. De vrouwelijke kaswittevlieg legt haar 0,2 mm grote, langwerpige eitjes aan de onderzijde van het blad in de kop van het gewas. Na 2-3 dagen verkleuren deze zwart. De larve die hieruit komt, is eerst enkele uren mobiel om op zoek te kunnen gaan naar een geschikte plaats om zich vast te zetten. Daarna en gedurende de volgende larvestadia en het popstadium verplaatst ze zich niet meer. De vier larvestadia lijken uiterlijk sterk op mekaar, maar verschillen duidelijk in grootte. Alle stadia scheiden veel honingdauw af (uitwerpselen) waardoor de bladeren worden bevuild en later de roetdauwschimmel optreed. Als laatste stadia ontwikkeld zich een pop die dikker is. Sommige witte vliegen zijn heel specifiek aan bepaalde planten gebonden zoals de azalea wittevlieg, de kas wittevlieg, de sneeuwbal wittevlieg, de rhododendron wittevlieg, de kamperfolie wittevlieg enzoverder. In warme kassen ontwikkelen ze zich bijna doorlopend (zie bij kas witte vliegen). Tevens zijn witte vliegen overdragers van het pseudoslavergelingsvirus. Bij een zacht winter kunnen ze buiten overwinteren. De pop is wit en licht doorzichtig. Haar vorm is rond met rechtstaande wanden. De rugzijde is rijk behaard. Op tomaat duurt de ontwikkeling van ei tot volwassen insect 20 dagen bij 27 C of 38 dagen bij 17 C, maar op andere waardplanten kan dit aanzienlijk verschillen. Ook de vruchtbaarheid van de kaswittevlieg is sterk afhankelijk van de temperatuur en de waardplant. Een vrouwtje legt ongeveer 100 eitjes op tomaat, 200 eitjes op komkommer en 300 eitjes op aubergine. Wanneer niet tijdig wordt ingegrepen wordt de bestrijding een moeilijke klus. Zowel de larven als de adulten zuigen plantensap om zich te voeden. Door het afscheiden van honingdauw bevuilen zij niet alleen de bladeren maar ook de vruchten, die zo onverkoopbaar worden. Vaak werkt deze honingdauw de groei van roetdauwschimmels in de hand, waardoor de fotosynthese en de ademhaling van de plant belemmerd worden. e bestrijding is onder glas mogelijk met Encarsiawespen, roofwantsen, kevers en schimmels. Sluipwespen kunnen gecombineerd worden met het middel Applaud. Zorg voor een onkruidvrije omgeving. Actellic Basf pirimifos-methyl Applaud Groeiregulatoren suspensie concentraat Certis Europe buprofezin 250 g/l N 7842/B Bug Scan Vallen Biobest lijm op gele vangplaat Malathyne 25 emulgeerbaar concentr Gardiflor malathion 250 g/l N 4057/B Pagina 4 van 11

5 Pistal spuitbus Oystershell pyrethrinen 0,25 % (verboden BE) N 8802/B (Verboden) Pyrethro Pur Spruzit RTU pyrethrinen g/l + koolzaadolie (AC) 8.25 g/l 9391/B Bio-Pyretrex pyrethrinen 20 g/l + piperonylbutoxide 225 g/l 9267/B Delphastus Biobest Delphastus pusillus Encarsia poppen in een flesje Biobest Encarsia formosa Eretmocerus losse poppen in tubes Biobest Eretmocerus eremicus Lannate 20 SL met water mengbaar c Basf methomyl 200g/l A 7806/B Macrolophus plastic koker met adult Biobest Macrolophus caliginosus Malathex 50% EC emulgeerbaar concentr Protex malathion 500 g/l (verboden BE) B 2372/B (*verboden BE) Mirical nimfen en adulten Macrolophus caliginosus Mycotal Verticillium lecanii sporen Phosdrin emulsie, olie in water Cynanmid Benel mevinfos 145 g/l A 6924 PreFeRal WG Biobest Paecilomyces fumosoroseus Pyrethro Bio Spurzut pyrethrinen 36 g/l + piperonylbutoxide 144g/l 8837/B Systephos mevinfos Pagina 5 van 11

6 Vydate CHL Nematicide emulgeerbaar concentr Dupont oxamyl 250 g/l A 8308/B Zerox spuitbus Edialux pyrethrinen 0.3 % + piperonylbutoxide 2.4% B 7229/B bonenspintmijten Eotetranychus urticae Ernst van de ziekte of plaag: 3 Op de bladeren ontstaan eerst lichte spikkels die later matgroen worden en daarna steeds meer en meer geelwit verkleuren. Deze geelgroene mijten van 1 mm groot met 4 paar poten, hebben 2 grote donkere vlekken aan de voorzijde van hun lichaam. Ze ontwikkelen zich vooral bij warmte en droge luchtvochtigheid. Volwassen vrouwelijke mijten zijn in het najaar en de winter bruinrood tot oranjerood van kleur. Ze overwinteren op beschutte plaatsen. Onderaan het blad kan u met een vergrootglas bolronde eitjes waarnemen. Bij een massale aantasting zijn tussen de bladeren en stengels fijngesponnen spinseldraden te zien. De mijten veroorzaken verdroogde bladeren en massale bladval zodat alleen aan de toppen van de stengels nog enkel wat jonge bladeren overblijven. Voor binnenplanten -> verbeter eventueel de standplaats: kouder en minder droge lucht Bonenspintmijten zijn reeds tegen veel bestrijdingsmiddelen resistent geworden. Kies bij chemische bestrijding voor regelmatig afwisseling van middelen op basis van paraffine oliën en pyrethrine. te bestrijden met roofmijten - Stethorus punctillum, natuurlijke spintpredator (kevers) die in BE en NL voorkomt, kan vanaf mei spontaan in kassen voorkomen - Ambyseius californicus (natuurlijke vijand) in de kas - Phytoseiulus persimilis : roofmijten (vaklui) zowel in te zetten buiten, onder plastic als in de kas - Feltiella acarisuga, een galmug die snel spinthaarden opruimt in tomaat,komkommer,roos,paprika - Macrolophus caliginosus, ruimt ook witte vlieg op Apollo Acaricide suspensie concentraat Makhteshim-Aga clofentezin 500 g/l N 7477/B (beperkt) KB Bladluizen en Insecten emulsie, olie in water Scotts bifenthrin 2 g/l N 8301/B Neoron 500 EC Acaricide emulgeerbaar concentr Novartis broompropylaat 500 g/l (*BE tot 31/12/2007 in teelt van stamslabonen) B 6514/B Nissorun Acaricide spuitpoeder Basf hexythiazox 10 % N 7652/B Macrolophus plastic koker met adult Biobest Macrolophus caliginosus Pagina 6 van 11

7 Mitac Acaricide emulgeerbaar concentr Agrevo amitraz 200g/l (verboden BE 12/08/04) B 7389/B Peropal azocyclotin 25% A Acaricide 7791/B Spical Amblyseius californicus roofmijten Spidend gallarven Feltiella acarisuga Spidex Phytoseiulus persimilis roofmijt Stethorus lieveheersbeestje Biobest Stethorus punctillum Talstar 10 EC emulgeerbaar concentr FMC Corporation bifenthrin 100 g/l (verboden BE) B 7656/B (verboden) Thiripans Amblyseius degenerans nimfen en adulten Thripex Amblyseius cucumeris nimfen en adulten Vydate CHL Nematicide emulgeerbaar concentr Dupont oxamyl 250 g/l A 8308/B Californische tripsen (algemeen) Frankliniella occidentalis In de kassen volgen de generaties zich doorlopend op. Ernst van de ziekte of plaag: 3 Californische tripsen komen vooral binnen in serres en in de huiskamer voor, maar tijdens de zomer kunnen ze ook buiten voorkomen. Deze insecten eten o.a. van de bladeren waardoor er typische zilverachtige spikkeltjes op de bovenzijde van het blad zijn op te merken. Ook bloemen en bloemknoppen worden aangetast waardoor deze vroegtijdig afvallen. Volwassen exemplaren zijn 2 mm lang, slank, bruin en langgerekt. De onvolwassen larven zijn lichtgeel. Bij tomaten zijn het de overbrengers van het tomaten bronsvlekkenvirus. Californische tripsen komen, zoals je kon vermoeden, oorspronkelijk uit Noord-Amerika. Rondom 1986 zijn ze over geheel Europa verspreid geraakt. In de kassen volgen de generaties zich doorlopend op. Kan makkelijk bestreden worden met biologisch roofkever Atheta coriaria onder glas of in de serre. Ook met Orius insidiosus (onder glas), Phytoseiulus, Ambleyseiulus en Typhlodromus. Klassieke middelen tegen andere trips werken meestal niet. Pagina 7 van 11

8 Actellic Basf pirimifos-methyl Bug Scan B Vallen Biobest lijm op blauwe vangplaat roofmijt Phytoseiulus roofmijt Typhlodromus roofwants Orius insidiosus N Amblyseius biobest Amblyseius cucumeris Atheta Biobest Atheta coriaria roofkevers gewone groene wantsen Lygocoris pabulinus Ernst van de ziekte of plaag: 3 Deze groene wantsen van ongeveer 6 mm groot zuigen sap uit de toppen van scheuten of in bloemknoppen en scheiden daarbij een giftig speeksel af dat de plantencellen doodt. Wanneer later bladeren uit zulke beschadigde scheuten ontstaan, groeien deze ondertussen afgestorven delen, uit tot gaten. Beschadigde bloemknoppen komen ongelijkmatig open of vallen vroegtijdig af. Deze wantsen kunnen voorkomen van einde het voorjaar tot aan het eind van de zomer. Houdt brandnetels uit de buurt van je cultuurplanten. Probeer een bespuiting met milieuvriendelijke middelen op basis van natuurlijk pyrethrum of een andere insecticide. De bladeren goed bevochtigen en langs beide zijden goed raken. Pokon Insecten Stop spuitbus Pokon & Chrysal piperonylbutoxide 0,6 % + pyrethrine 0.12 % (verboden BE) N 8808/B (Verboden) Pyrethro Pur Spruzit RTU pyrethrinen g/l + koolzaadolie (AC) 8.25 g/l 9391/B Pyrethro Pur Spurzut Conc pyrethrinen 4.59 g/l + koolzaadolie (AC) g/l 9390/B Pagina 8 van 11

9 Pyrethro Bio Spurzut pyrethrinen 36 g/l + piperonylbutoxide 144g/l 8837/B avondrood (olifantrupsen) Deilephila elpenor Ernst van de ziekte of plaag: 1 Olifantrupsen zijn groene of zwarte bruine rupsen tot 8 cm lang en soms zo dik als een vinger. Ze zijn van het midden tot aan het eind van de zomer erg actief en kunnen planten geheel kaalvreten. Aan de voorzijde van hun achterlijf zijn een twee paar oogvlekken op te merken. Wanneer je de rups laat schrikken trekt hij zijn kop in waardoor het voorste deel van het achterlijf opzwelt en een soort namaakkop vormt waarin de oogvlekken duidelijk zichtbaar worden. Daardoor doet de rups zich voor als een mini-slang. De rupsen vreten meestal s nachts. Overdag rusten ze uit aan de onderzijde van de bladeren. De schade die de rupsen aanbrengen is wisselvallig. Bij grote aantallen kunnen de rupsen gevangen worden en kunnen ze overgebracht worden naar hun wilde waardplanten zoals het wilgenroosje. Pistal spuitbus Oystershell pyrethrinen 0,25 % (verboden BE) N 8802/B (Verboden) Pyrethro Pur Spruzit RTU pyrethrinen g/l + koolzaadolie (AC) 8.25 g/l 9391/B vangen (met de hand) Geen opgave opg Bio-Pyretrex pyrethrinen 20 g/l + piperonylbutoxide 225 g/l 9267/B Pyrethro Bio Spurzut pyrethrinen 36 g/l + piperonylbutoxide 144g/l 8837/B Zerox spuitbus Edialux pyrethrinen 0.3 % + piperonylbutoxide 2.4% B 7229/B aardvlooien (algemeen) Phyllotreta - Altica lythri - Psylliodes affinis larven van kevers en volwassen kevers veroorzaken schade Ernst van de ziekte of plaag: Pagina 9 van 11

10 Malathyne 25 emulgeerbaar concentr Gardiflor malathion 250 g/l N 4057/B Pistal spuitbus Oystershell pyrethrinen 0,25 % (verboden BE) N 8802/B (Verboden) Pyrethro Pur Spruzit RTU pyrethrinen g/l + koolzaadolie (AC) 8.25 g/l 9391/B Bio-Pyretrex pyrethrinen 20 g/l + piperonylbutoxide 225 g/l 9267/B Malathex 50% EC emulgeerbaar concentr Protex malathion 500 g/l (verboden BE) B 2372/B (*verboden BE) Parathion 25 vlb Pro Agro parathion A Pyrethro Bio Spurzut pyrethrinen 36 g/l + piperonylbutoxide 144g/l 8837/B fuchsiaroest Pucciniastrum epilobii Ernst van de ziekte of plaag: Deze schimmel verspreidt zich bij gemakkelijker bij te dicht op elkaar staande planten en bij een hoge luchtvochtigheid. Aan de onderkant van de bladeren verschijnen talrijke bruine sporenhoopjes. Meestal worden eerst de oudere bladeren onderaan de voet van de planten aangetast. De bovenzijde van het blad vertoont gele tot lichtbruine vlekken. De aangetaste bladeren sterven af. Planten verliezen vroegtijdig hun bladeren. Daardoor kan de gehele plant afsterven. Bent u er tijdig bij pluk dan de aangetaste bladeren weg. Controleer of er wilgenroosjes in de buurt staan en doe deze weg. Hou dennen en dennennaalden uit de buurt van de planten. Behandelen planten met milieuvriendelijke middelen op basis van organische vetzuren of zwavel of behandel met een aangepaste fungicide. Fysiologisch snoei, pluk of knip ziek plantendelen weg Bayfidan Special Fungicide emulsie, olie in water Bayer triadimenol 50 g/l N 9047/B Dithane WG Fungicide water dispergeerbaar g Rohm and Haas mancozeb 75% (*verboden NL) N 8055/B Pagina 10 van 11

11 Exact Fungicide emulsie, olie in water Bayer triadimenol 50 g/l N 7544/B Bayfidan 250 EC Fungicide triadimenol Penncozeb Fungicide spuitpoeder Elf Atochem Agri mancozeb 80 % B 7512/B 8758 N Tilt Fungicide emulgeerbaar concentr Syngenta Crop P propiconazool 250 g/l B 7179/B Giftigheidsklassen: N: A of B: Middelen die vaak vrij kunnen gebruikt en verkocht worden voor particulier gebruik. Verkrijgbaar in tuincentra edm. Middelen die enkel kunnen gebruikt worden door erkende gebruikers of vakmensen uit de beroepssector en enkel kunnen verkocht worden door erkende verkopers. In deze lijst zijn middelen opgenomen met toelating in BE tot: donderdag 23 november 2006 Deze tuindokter lijst is exclusief voorbehouden voor TK-Plus abonnees, download regelmatig de bijgewerkte ziekten en plagen brochures met courante lijst van toegelaten middelen Niks van deze lijst kan gereproduceerd of gepubliceerd worden zonder de uitdrukkelijke toestemming van de eigenaar, Rudi Van Overloop, ruda@skynet.be, alle rechten voorbehouden. Bronnen, literatuur. Zie op Vanaf eind Tuindokter verkrijgbaar op CD-ROM!!! Pagina 11 van 11