Operationeel Plan 2010

Transcriptie

1 100% 90% 100% 120% Operationeel Plan 2010 Doelstellingen en meetpunten OTIB 100% 100% 70%

2 Inhoudsopgave Samenvatting doelstellingen Inleiding operationeel plan Doelstellingen Deel 1: Beleidsuitvoering Branche 14 1 Instroom bevorderen 14 1a Instroom bevorderen via het regulier onderwijs 16 1b Het bevorderen van zij-instroom 22 2 De kwaliteit van het regulier onderwijs bevorderen 26 2a Grip op de kwaliteit van de beroepsopleidingen 27 2b Realiseren van bindende afspraken in de regio 34 2c Monitoren van bestaande instrumenten 36 3 De vakkennis van werknemers bevorderen 37 3a Innovatie 37 3b Ontwikkelen van bijscholing 41 3c Ondersteunen en verhelderen van de kennisinfrastructuur 42 4 Werknemers ondersteunen in hun loopbaan en binden aan de branche 44 4a Gebruik van opleidingen en loopbaanondersteuning voor werknemers stimuleren 45 4b Gerichte ondersteuning bieden voor werknemers 46 4c Intensiveren van ondersteuning van werkgevers bij opleidingen en loopbaanbeleid 56 2

3 Deel 2: Ondersteuning van de beleidsuitvoering 61 1 Samenwerking met ander branches en strategische partners 61 2 De regiostructuur 63 2a De regio als instrument voor uitvoering van het landelijke OTIB-beleid 65 2b De regio als platform 67 2c Betrokkenheid van bedrijven vergroten 68 2d Samenwerking met andere branches concretiseren en in beeld brengen 69 2e Actieve participatie in regionale evenementen 70 2f Bereik onder niet TI-scholen vergroten 70 2g De regio als regievoerder / realiseren van bindende afspraken in de regio 72 2h Evalueren van de regiostructuur 74 3 Onderzoek, gegevensanalyse en monitoring 75 4 Communicatie 78 4a Informeren 78 4b Voorlichting en promotie 81 4c Vakmanschap, Beroeptrots, Imago en Mediaproducties 83 Deel 3: De Organisatie 85 Deel 4: Financieel 87 Overzicht 88 OSR BPV

4 Samenvatting doelstellingen 2010 Deel 1: Beleidsuitvoering branche 4

5 5

6 Deel 2: Ondersteuning van de beleidsuitvoering 6

7 7

8 Deel 3: De Organisatie Deel 4: Financieel 8

9 1 Inleiding operationeel plan Missie en visie Missie De missie van OTIB Bijdragen aan een aantrekkelijke technische installatiebranche, met voldoende en goed gekwalificeerde mensen. Visie Hieronder worden de meest relevante ontwikkelingen in en rond onze branche geschetst. Tevens wordt aangegeven welke eisen deze stellen aan de werkgevers en werknemers in de branche, en welke taken OTIB hierin dient te vervullen. Kennis ontwikkelen, managen en delen Marktkansen kunnen uitdagingen scheppen voor de bedrijven en hun medewerkers. Diensten ontwikkelen, waarbij de producten binnen (eventueel branche overstijgende) concepten zijn geïntegreerd. Standaardisatie van producten en technische concepten is daarbij een belangrijke voorwaarde. Om de nieuwe technieken en concepten te kunnen vermarkten zullen medewerkers moeten beschikken over goed ontwikkelde marketingvaardigheden. Met communicatietrajecten kunnen nieuwe ontwikkelingen en mogelijkheden bij het grote publiek, potentiële opdrachtgevers en overheden onder de aandacht worden gebracht. Voor een goede aanpak van innovaties dienen oplossingen integraal te worden benaderd. Kennisontwikkeling voor nieuwe technieken en kennisoverdracht binnen bedrijven, tussen bedrijven in de branche en kennisuitwisseling met bedrijven uit andere branches zijn noodzakelijk om tijdig en met voldoende kwaliteit te kunnen anticiperen. Kennisontwikkeling en kennisoverdracht zijn ook in toenemende mate cruciaal voor de inzetbaarheid en de arbeidsmarktpositie van de individuele werknemer. Bij het aangaan van deze uitdagingen hebben werkgevers en werknemers te maken met een aantal aandachtspunten. Kennis ontwikkelen, kennis managen en kennis delen binnen het bedrijf is een belangrijke voorwaarde om de marktkansen te kunnen beantwoorden. Bedrijven moeten leren de talenten van hun medewerkers te benutten en systematisch te werken aan vernieuwing. Sociale innovatie dient een belangrijk onderdeel te zijn van de bedrijfscultuur. 9

10 OTIB wil bedrijven en werknemers ondersteunen bij het ontwikkelen, managen en delen van de kennis die nodig is om innovaties op te pakken en aan eisen uit de omgeving te voldoen. Dit is zowel van belang voor de continuïteit van de bedrijven, als voor de ontwikkeling van de individuele werknemers als vakman, als voor de arbeidsmarktpositie van de werknemers. Borgen van de kennisinfrastructuur Niet alle vereiste kennis kan men binnen het bedrijf vinden. De marktontwikkelingen vereisen steeds meer interdisciplinaire kennis en het vermogen om interdisciplinair samen te werken en te communiceren. Daarnaast is het door de hoge vervalsnelheid van specialistische technische kennis lastig om bij te blijven. Voor de vereiste verdieping en verbreding van kennis is een opleidingenaanbod nodig, waar het bedrijf op terug kan vallen. Dit opleidingenaanbod dient te worden beheerd: kwalificatie-eisen dienen te worden vastgesteld en geactualiseerd. De activiteiten van OTIB in het kader van de kennisinfrastructuur vinden plaats ten behoeve van werkgevers, werknemers en opleiders, zowel regulier als cursorisch. OTIB zet zich in om de branche te ondersteunen bij het scheppen en beheren van de kennisinfrastructuur. Het organiseren van de kennisvraag vanuit de bedrijven is een taak van de werkgeversorganisaties. OTIB faciliteert het formuleren van de vraag. Tevens ondersteunt OTIB het opstellen en actualiseren van kwalificatie-eisen. Met name daar waar de innovatiesnelheid hoog is, is regelmatig actualisatie nodig. Daarnaast ontwikkelt OTIB nieuwe opleidingen, in die gevallen waar de markt dit niet doet. En draagt deze vervolgens over aan de markt. Goed en aantrekkelijk beroepsonderwijs Het aanbod van schoolverlaters sluit kwantitatief en kwalitatief niet goed aan op de vraag van de bedrijven. Het beroepsonderwijs worstelt met het leveren van de juiste inhoud van opleidingen, met het hanteren van het vereiste concept (Competentiegericht Onderwijs), en met het leveren van aantrekkelijk onderwijs, dat de leerling motiveert en stimuleert. Daarom ziet OTIB een taak in het verbeteren van de kwaliteit en de aantrekkelijkheid van het beroepsonderwijs. OTIB stelt vast dat de bestaande samenwerking tussen beroepsonderwijs en bedrijven op dit punt onvoldoende resultaten oplevert, en zal hierin meer initiatief naar zich toetrekken. Instroom bevorderen en borging voldoende praktijkleerplaatsen De instroom van MBO- en HBO-schoolverlaters maakt 15% uit van de nieuwe werknemers die instromen in onze branche. De meerderheid van de instromers in onze branche zijn werkenden uit andere branches en andere zij-instromers. De Technische Installatiebranche kent ook uitstroom naar andere branches, maar het aantal instromers uit andere branches is groter dan het aantal uitstromers naar andere branches. In economisch mindere tijden moet d.m.v. projecten de instroom voor de toekomst worden behouden. 10

11 Het bevorderen van instroom is een taak voor OTIB. Daarbij dient de aandacht zowel uit te gaan naar het regulier beroepsonderwijs als naar zij-instromers. Centrale elementen van deze taak zijn het onder de aandacht brengen van de beroepsmogelijkheden, het vergroten van de aantrekkelijkheid van de opleidingen en het faciliteren bij de instroom. De instroomproblematiek speelt ook in andere technische branches, en kan voor een deel het meest effectief worden aangepakt in samenwerking met deze technische branches. Werknemers binden aan de branche Tegelijkertijd stroomt elk jaar een aanzienlijk aantal werknemers die over de vereiste ervaring beschikken de branche uit, vaak na betrekkelijk korte tijd. Van de uitstromende werknemers vertrekt circa 40% op eigen initiatief. Daarbij is een veel voorkomend argument, dat men iets anders zoekt. Om de uitstroom op eigen initiatief in te perken, en om dergelijke uitstromers weer terug te laten keren zijn verbeteringen nodig in de opleidings- en doorgroeimogelijkheden, beoordelingsgesprekken, sfeer, bedrijfscultuur, leidinggevende kwaliteiten en werkomstandigheden. De TI-werkgevers zijn in de praktijk vooral op zoek naar instromers met werkervaring. De bedrijven beantwoorden de personeelsknelpunten vooral met intensivering van de werving, meer inlenen van werknemers en meer uitbesteden van werk. Slechts een beperkt deel van de bedrijven voert een bewust loopbaan- of opleidingsbeleid. Minder dan een kwart van de bedrijven heeft een of meer gespecialiseerde PZ medewerkers in dienst. Fulltime PZ-medewerkers komen met name voor bij bedrijven met meer dan 100 werknemers. Bedrijven met minder dan 100 werknemers hebben in de meeste gevallen geen medewerkers die specifieke kwalificaties/opleidingen bezitten voor deze taak. Gezien de situatie op de arbeidmarkt heeft OTIB een taak te vervullen in het binden van de werknemers aan de branche. De individuele werknemer dient te worden ondersteund in zijn ontwikkeling als vakman en in het formuleren en realiseren van zijn loopbaanwensen. Dat bindt hem aan het bedrijf. De werknemer die het bedrijf wil verlaten, omdat hij iets anders zoekt, dient te worden voorgelicht over de beroepsmogelijkheden binnen de Technische Installatiebranche, zodat hij in ieder geval voor de branche behouden blijft. Aan de kant van de bedrijven heeft OTIB de taak werkgevers te ondersteunen bij het bewerkstelligen van een goed personeelsklimaat, waarin werknemers worden gestimuleerd in hun loopbaanontwikkeling. 11

12 Naast de doelstellingen naar de branche heeft OTIB doelstellingen ten aanzien van de organisatie van haar inspanningen, het financiële kader en de ontwikkelingsmogelijkheden van de medewerkers van OTIB zelf. Samengevat kunnen deze doelstellingen dus als volgt grafisch worden weergegeven: 12

13 Algemene uitgangspunten In 2010 wordt geen prioriteit gegeven aan het opbouwen van reserve, maar aan inkomsten en uitgaven in evenwicht houden zodat geen extra beroep op de reserve wordt gedaan. De uitgaven aan de regelingen scherp monitoren en een limitering c.q. wijziging van de regelingen voorbereiden, die in 2011 kan worden ingevoerd. Een doorbraak realiseren in de samenwerking met de andere technische fondsen binnen Techniek Talent Nu, op de gebieden instroom, mobiliteit en uitstroombestrijding, zowel op landelijk niveau als op regionaal niveau en zowel op beleidsniveau als op uitvoerend niveau. Dit betekent onder andere, dat OTIB waar mogelijk voor haar activiteiten samenwerking zoekt om een sector overstijgende aanpak te realiseren. De economische recessie heeft gevolgen voor de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en de BPV-markt. Arbeidsplaatsen, praktijkleerplaatsen en de instroom van nieuwe mensen in onze branche staan onder druk. In het eerste half jaar van 2009 heeft OTIB daarom de aandacht voor deze items geïntensiveerd. Dit wordt doorgetrokken in 2010 door middel van inzet van mensen en middelen. Op basis van de ervaringen tot en met het eerste half jaar 2009 concludeert OTIB dat het onderwerp vraagsturing in het regulier onderwijs meer intensieve aandacht vereist, om werkelijk vorderingen te kunnen maken op dit gebied. Dit vergt onder andere een krachtiger samenwerking en committment bij bedrijven en scholen in de regio s. OTIB maakt regionale uitvoeringsplannen en afspraken. In het tweede half jaar 2009 en in 2010 wordt hier meer specifiek regionale actie op ondernomen, waarbij de actieve deelname van bedrijven in de regio met mandaat van hun achterban cruciaal is. De intensivering van de activiteiten op het gebied van arbeidsmarkt, borging van praktijkleerplaatsen en vraagsturing nopen ook tot beperking van nieuwe activiteiten op andere gebieden. Op het terrein van instroombevordering, regulier onderwijs en loopbaanondersteuning worden de activiteiten van OTIB geconsolideerd. Dit betekent dat geen nieuwe activiteiten worden geïnitieerd. Projecten en instrumenten waarvan de ontwikkeling of de implementatie reeds is ingezet, worden in 2010 gecontinueerd. Tevens vindt de nadere evaluatie plaats van effectiviteit van ontwikkelde instrumenten en activiteiten. 13

14 2 Doelstellingen 2010 Deel 1: Beleidsuitvoering branche 1 Instroom bevorderen Beleidscontext Bij het bevorderen van instroom gaat de aandacht van OTIB zowel uit naar het regulier beroepsonderwijs als naar zij-instromers. Centrale elementen van deze taak zijn het onder de aandacht brengen van de beroepsmogelijkheden, het vergroten van de aantrekkelijkheid van de opleidingen en het faciliteren bij de instroom. De instroomproblematiek speelt ook in andere technische branches, en kan voor een deel het meest effectief worden aangepakt in samenwerking met deze technische branches. De instroom van MBO- en HBO-schoolverlaters maakt 15% uit van de nieuwe werknemers die instromen in onze branche. De meerderheid van de instromers (85%) in onze branche zijn werknemers uit andere branches en andere zij-instromers. De Technische Installatiebranche kent ook uitstroom naar andere branches, maar het aantal instromers uit andere branches is groter dan het aantal uitstromers naar andere branches. Maatregel borging prakijkleerplaatsen Beleidscontext Een terugval van het aantal BPV-plaatsen voor leerlingwerknemers (BBL-deelnemers) is op dit moment de grootste bedreiging voor de TI-branche, als het gaat om instroom en opleiding van jeugdigen. Een enquête onder leerbedrijven in juni 2009 gaf aan, dat vanaf september 2009 een terugval van het aantal BPV-plaatsen van minimaal 34% (bijna BPV-plaatsen) kan worden verwacht. De problemen manifesteren zich nu het eerst bij de bedrijven van InstallatieWerk Nederland. De CAO-partijen in de Vakraad Metaal & Techniek hebben aan OTIB middelen beschikbaar gesteld voor projecten en activiteiten die er voor zorgen dat de instroom en opleiding van jongeren in de bedrijfstak ondanks de economische crisis niet of minder terugvalt. OTIB zet 14

15 deze middelen met name in voor borging van het aantal praktijkleerplaatsen op het niveau van Aandachtspunten 2010 Voor de implementatie van de activiteiten heeft OTIB een project opgezet, de Maatregel Borging Praktijkleerplaatsen. Bij het ontwikkelen van plannen en het toewijzen van middelen hanteert OTIB de volgende uitgangspunten. De activiteiten zijn gericht op instroom en opleiding van deelnemers aan MBO-opleidingen. Het gaat om bevordering van de instroom van deelnemers of het realiseren van BPV-plaatsen, die zonder deze extra inspanning niet zouden worden gerealiseerd, of gevaar zouden lopen. De activiteiten faciliteren opleidingen via de BBL, of via leerprogramma s die het BBLprogramma zo dicht mogelijk benaderen (zoals mengvormen van BBL en BOL). De activiteiten bieden maatwerkoplossingen. De activiteiten bieden een kwalitatief hoogwaardige opleiding. Deelnemers worden vooraf gescreend op hun geschiktheid voor de opleiding, bijvoorbeeld via een intrede assessment. De projectuitvoerder levert een inspanning om de deelnemers in dienst te nemen en/of na afloop van het traject te bemiddelen naar een bij OTIB aangesloten bedrijf. De activiteiten zijn geïnitieerd en worden uitgevoerd door bij OTIB aangesloten bedrijven. Daar waar nodig kan OTIB ondersteuning bieden bij de projectleiding of coördinatie. OTIB keert alleen middelen uit aan bij OTIB aangesloten bedrijven. De activiteiten zijn afgestemd met de relevante partijen in de regio, en geaccordeerd door het Regionaal Beleidsplatform Installatietechniek. OTIB levert indien van toepassing bijdragen aan projecten in de vorm van: cofinanciering van: - intrede assessments; - scholingskosten van deelnemers; - scholingskosten van praktijkleermeesters/-instructeurs; - uitvoeringskosten (coördinatie, communicatie, overige uitvoering). cofinanciering van andere kosten is ook bespreekbaar; ondersteuning bij het maken van een projectplan; projectleiding. T.b.v. advisering aan de bedrijven worden voorbeelden ontwikkeld. Tevens vindt de specifieke registratie van POP s plaats. Meetpunten 2010 Handhaving van het aantal actieve BBL-praktijkleertrajecten op het niveau van Beschikbaar zijn van het uitvoeringsprogramma. 15

16 1 a Instroom bevorderen via het regulier onderwijs Beleidscontext Het regulier onderwijs is een belangrijke factor bij instroom van werknemers in de Technische Installatiebranche. 15% van de instromers komt langs deze weg in onze branche. Samen met andere bedrijfstakken in de techniek wordt in het onderwijs de interesse van kinderen in Techniek gewekt. Vervolgens stimuleren we de instroom in technische opleidingen en TIopleidingen, waar mogelijk ook weer samen met andere belanghebbenden. Daarbij sluit OTIB aan bij de belevingswereld van de doelgroep, op basis van onderzoeksresultaten en inzichten uit eerdere projecten. In het onderstaande schema is het beleid ten aanzien van instroombevordering in het regulier onderwijs samen gevat. 16

17 In 2010 worden de lopende activiteiten op dit terrein geconsolideerd. Het zwaartepunt van de activiteiten zal liggen in de beroepskolom. Daarbuiten zoekt OTIB de samenwerking met andere technische stakeholders, onder andere binnen TechniekTalent. 1.a.1 Basisonderwijs en VMBO onderbouw Beleidscontext In het Basisonderwijs en in VMBO leerjaar 1 is de doelstelling van OTIB kinderen te interesseren voor techniek. In deze leeftijdsfase zijn kinderen met name bezig met de vraag Wat wil ik?. In deze doelgroep is het met name van belang de optie Techniek onder de aandacht te brengen, via ontdek- en uitvindactiviteiten. Het achterliggende doel is de groep kinderen met interesse voor techniek zo groot mogelijk te maken. Hierbij worden ook nieuwe kanalen verkend, zoals buitenschoolse opvang. OTIB werkt hierbij samen met andere technische branches. Aandachtspunten 2010 OTIB betaalt in 2010 de laatste termijn van haar bijdrage aan VTB. Deze projectorganisatie is er nog niet in geslaagd een goede verankering te bereiken bij de deelnemende scholen. Bij veel van de scholen uit de eerste tranche (die geen middelen van VTB meer ontvangen) neemt de aandacht voor techniek al weer af. De scholen die enthousiast met techniek verdergaan, zijn vaak scholen die ook al vóór VTB met techniek bezig waren. In 2010 moet daarom alle aandacht uitgaan naar de scholen die pas door VTB met techniek zijn gestart, en hier ook mee moeten doorgaan nadat VTB stopt. De kwaliteit van het aanbod aan materialen en middelen voor techniek in het basisonderwijs loopt flink uiteen. Bij de afronding van het VTB-project kan TechniekTalent de aandacht vestigen op de meest inspirerende en eigentijdse lesopdrachten, zowel de eigen producten van de aangesloten organisaties als bijzondere producten van anderen, zoals het erfgoed van Technika 10. OTIB zal hieraan binnen TechniekTalent bijdragen leveren. 17

18 Operationele doelstelling: Bij de afronding van VTB duurzame verankering bereiken van de opbrengsten Versterking van de samenwerking binnen TechniekTalent Meetpunten a.1.a De participatie in TechniekTalent wordt in 2010 uitgebreid met 20%, uitgedrukt in geïnvesteerde uren t.o.v. het vorig kalenderjaar. 1.a.1.b De bijdrage voor VTB wordt in 2010 voor het laatst gegeven, waarbij nadrukkelijk wordt ingezet op verduurzaming van de effecten in alle scholen die aan het programma hebben deelgenomen. 1.a.1.c Voor voortgaande verspreiding van de productenreeks van OTIB en het erfgoed van Technika 10 wordt binnen TechniekTalent samenwerking gezocht met andere branches, resulterend in een gezamenlijke presentatie van middelen, materialen en best practices, ook van derden. 1.a.2 VMBO Beleidscontext Vanaf VMBO leerjaar 2 is het van belang de Technische Installatiebranche en de bijbehorende opleidingen onder de aandacht te brengen. Binnen het VMBO vindt een ontwikkeling plaats richting techniek brede programma s. OTIB zet zich er voor in om deze kansen te grijpen door het vak en de branche ook in deze setting goed aan de doelgroep te presenteren. Daarbij wordt techniek steeds in verband gebracht met thema s zoals creativiteit en commercie. Op die manier worden ook meisjes bereikt. Dit gebeurt op een eigentijdse manier, die goed aansluit bij de belevingswereld van de doelgroep. Aandachtspunten 2010 De voorlichtingsproducten van OTIB blijken heel effectief in het beroeps- en studiekeuzetraject. Het bereik is echter nog niet voldoende. Hiervoor is meer en betere afstemming 18

19 nodig met andere (technische) branches over de inzet van voorlichtingsmiddelen. Binnen TechniekTalent moet hiertoe worden ingezet op instrumenten die de beschikbare middelen en mogelijke inzet in beeld brengen voor docenten, mentoren en decanen. Deze benadering zal ook worden gehanteerd bij de voltooiing van de Professionals-reeks. De afdelings- en sectorenstructuur van het VMBO is steeds verder aan het verschuiven in de richting van (sector)brede programma s. Het wordt steeds belangrijker om hierin ook vakinhouden uit het technisch installatiebedrijf onder te brengen. De bordessen en de bedrijfssimulaties zijn prima instrumenten om dit doel te bereiken, op voorwaarde dat er een goed implementatie- en begeleidingstraject is. Dit wordt opgezet samen met de LPI s, de kaderdocenten en de praktijkopleidings-centra. Er wordt in 2010 nader onderzoek gedaan naar de weerstanden onder VMBO-docenten tegen brede inzet van bedrijfssimulaties. De bedrijfssimulaties maken samen met een uitgebreide docentenhandleiding (het Bouwplan Leren met Bedrijfssimulaties ) deel uit van een gemeenschappelijke aanpak voor competentiegericht onderwijs in het VMBO, MBO, HBO en de technische lerarenopleidingen. Operationele doelstelling: Verdere implementatie van de bedrijfssimulaties Versterking van de positie van de Technische Installatiebranche binnen Techniekpleinen en Techniek Breed Inspelen op weerstanden onder VMBO-docenten tegen vernieuwingen Meetpunten a.2.a Het percentage scholen waar leerlingen kennismaken met technische installaties via (mini)bordessen en bedrijfssimulaties groeit in 2010 relatief met 10%. 1.a.2.b Het aantal leerlingen binnen Techniek Breed dat belangstelling heeft voor technische installatie opleidingen groeit in 2010 relatief met 10%. 1.a.2.c Uitvoering van onderzoek naar weerstanden onder VMBO-docenten tegen brede inzet van bedrijfssimulaties 1.a.2.d Binnen de samenwerking van Techniek Talent in beeld brengen van de voorlichtingsproducten ten behoeve van beroeps- en studiekeuze. Deze voorlichtingsproducten worden vervolgens geïntegreerd en in het onderwijs geïmplementeerd via o.a. platforms en netwerken. 19

20 1.a.3 VMBO Theoretische Leerweg/HAVO/VWO Beleidscontext Ook VMBO Theoretische Leerweg, HAVO en VWO bieden kansen om de branche te presenteren, via het vak Techniek in de eerste twee leerjaren, de oriëntatieactiviteiten na het derde jaar en de profielvakken in de bovenbouw. Om de instroom in de vakopleidingen op de hogere niveaus te bevorderen, zijn in verschillende regio s activiteiten opgezet. OTIB zal in de komende periode projectresultaten op dit terrein in beeld brengen en besluiten of en hoe instroombevordering in deze onderwijslaag zal worden aangepakt. Aandachtspunten 2010 Het Platform Bètatechniek heeft binnen Betacoöperatie VO de krachten gebundeld van een aantal succesvolle HAVO/VWO-programma s: Universum, Technasia en Jet-Net. Voor OTIB en voor TechniekTalent ligt hier het aangrijpingspunt om meer betrokken te raken bij de techniekpromotie in het algemeen voortgezet onderwijs. Operationele doelstelling: Vergroten van de betrokkenheid van OTIB en TechniekTalent bij techniekpromotie in HAVO/VWO. Meetpunt a.3 Start in 2010 van een programmatische aanpak samen met TechniekTalent en Platform Bètatechniek voor techniekpromotie in het algemeen voortgezet onderwijs. 1.a.4 MBO en HBO Beleidscontext In het MBO en het HBO is het met name van belang de leerlingen die instromen in de opleidingen voor de branche te behouden. Dit doet OTIB via het stimuleren van de beschikbaar- 20

21 heid en aantrekkelijkheid van opleidingen en het communiceren van de grote variatie aan kansen en mogelijkheden binnen de branche. Aandachtspunten 2010 Activiteiten gericht op het in de branche houden van leerlingen in het MBO en het HBO zijn verweven in verschillende beleidsterreinen. Het realiseren van aantrekkelijke opleidingen en het communiceren van de grote variatie aan mogelijkheden, kansen en het belang van de branche voor de samenleving gebeurt via een veelheid aan activiteiten, zoals: het moderniseren van de opleidingen in het MBO en het HBO (zie 2.a.6); het ondersteunen van praktijkopleiders (zie 2.a.3); het ondersteunen van leerlingen (zie 2.a.4); het ondersteunen van praktijkopleidingscentra (zie 2.a.5); het stimuleren van het gebruik van opleidingen en loopbaanondersteuning voor werknemers (zie 4a); en een veelheid aan projecten en instrumenten die ondersteuning bieden aan werknemers (zie 4b). Daarnaast streeft OTIB een goede spreiding en toegankelijkheid van opleidingen na voor het MBO en HBO. Dit wordt vertaald in de volgende operationele doelen voor Operationele doelstelling: OTIB streeft een goede spreiding van MBO- en HBO-opleidingen na, met een zo compleet mogelijk regionaal aanbod, waardoor de reistijd voor leerlingen een beperkt blijft. Het spreidingsplan met (mini)bordessen en bedrijfssimulaties wordt voorgezet, met een accent op verankering en onderhoud. Voortzetten van het spreidingsplan met (mini)bordessen en bedrijfssimulaties tot totaal 100 locaties Opstellen van een driejarig investeringsplan voor het MBO en een tweejarig investeringsplan voor het HBO. In dit plan worden toekomstige investeringen in het bevorderen van instroom, toegankelijkheid en kwaliteit van MBO en HBO vastgesteld. Meetpunten a.4.a Realisatie van nieuwe (mini)bordessen en verankering in de lesprogramma s. Borging van het onderhoud. 1.a.4.b Investeringsplan gereed en besproken met betrokkenen. 21

22 1 b Het bevorderen van zij-instroom Beleidscontext Het grootste deel van de instromers in onze branche zijn zij-instromers. Samen vormen zij 85% van de instroom. De werknemers uit andere branches komen uit de metaal, de detailhandel, de groothandel, de bouwsector, de transportsector en de informatie- en ontwerpsector. De behoefte van onze branche aan zij-instroom blijft hoog; in de komende 5 jaar verlaten werknemers de branche. Techniek brede samenwerking met andere branches rond het bevorderen van zij-instroom is daarom van belang. Begin 2009 heeft OTIB onderzoek uitgevoerd naar zij-instroom. De uitkomsten zijn begin 2009 aan het bestuur gerapporteerd. Omdat echter regelmatig vragen naar dit onderwerp naar voren komen, zijn de resultaten volledigheidshalve hieronder opgenomen. De relevante conclusies en adviezen van dit onderzoek zijn als volgt. Instromers uit andere bedrijfstakken zijn een relevante groep voor de TI-branche. Als men eenmaal in de TI-branche is ingestroomd, is het merendeel van deze werknemers redelijk actief in het volgen van opleidingen en cursussen. Een meerderheid heeft de ambitie om door te groeien of zich in de breedte te ontwikkelen. 85% van de instromers uit 2007 is in januari 2009 nog werkzaam in de TI-branche. Zij verwachten bijna allemaal over 10 jaar nog steeds in de TI-branche werkzaam te zijn. Met betrekking tot mensen die afkomstig zijn uit een andere bedrijfstak, lijkt het relevant twee groepen te onderscheiden. Groep 1. Mensen die iets hebben met de branche Een kwart tot een derde van de mensen die de TI-branche binnenkomen vanuit een baan in een andere bedrijfstak, had al iets met de branche of het vak. Men heeft eerder een opleiding gevolgd voor een TI-beroep, of heeft affiniteit met de TI-techniek. Men is, werkend in een andere bedrijfstak, tot de conclusie gekomen dat men toch in de TI wil werken, en is vaak gericht op zoek naar een baan in deze branche. 22

23 Groep 2. Mensen die toevallig in de branche terecht komen Circa 40% van de baanveranderaars was niet specifiek op zoek naar een baan in de TI-branche. Men komt, vaak informeel, in contact met het bedrijf, of wordt door het bedrijf benaderd. Men vindt de techniek interessant, de afwisseling in het werk, de bedrijfscultuur, de mogelijkheden om door te groeien en de organisatie/kwaliteit van het bedrijf staan hen aan. Voor een deel van deze mensen spelen ook een gunstige reisafstand en gunstige werktijden een rol. Men vergelijkt deze potentiële baan met de baan die men op dat moment heeft, en besluit over te stappen. Om de instroom van deze groepen te bevorderen, wordt het voor de branche en het individuele bedrijf relevant in de communicatie en het beleid op het gebied van personeelsontwikkeling rekening te houden met de volgende zaken. Communicatie Aspecten die deze doelgroep aanspreken, en daarom in de communicatie aandacht kunnen krijgen, zijn: de branche biedt interessante techniek; in de bedrijven heerst een goede sfeer tussen collega s; de branche biedt afwisselend werk; de branche biedt kansen om ambities te verwezenlijken; de branche biedt mogelijkheden om door te groeien/nieuwe uitdagingen; de professionele kwaliteit en organisatie van de bedrijven is goed. Een grootschalige integrale communicatiecampagne, gericht op baanveranderaars, lijkt niet zinvol. Mensen die uit zichzelf geïnteresseerd zijn in de branche, hebben deze stimulans niet nodig. De andere grote groep, mensen die toevallig in de branche terecht komen is hier niet gevoelig voor en is moeilijk te bereiken. Het communiceren van de bovengenoemde aspecten zou met name passief kunnen gebeuren, bijvoorbeeld via internet. Actieve communicatie van deze aspecten lijkt wél zinvol als het gaat om mensen die zich nog oriënteren op branches, zoals MBO- en VMBO-leerlingen en hun ouders. Ondersteuning van potentiële baanveranderaars Voor de groep die reeds is geïnteresseerd in de TI-branche, en zich specifiek op de TI-branche oriënteert, lijkt het relevant een Servicepunt aan te bieden, dat een intermediaire rol kan spelen tussen de aspirant-baanveranderaar en TI-bedrijven. Zodat de werknemer die wil overstappen naar de TI-branche gemakkelijker toegang krijgt tot bedrijven. Ondersteuning van bedrijven Voor de tweede groep, mensen die toevallig in de branche terecht komen, hebben overkoepelende communicatieactiviteiten of faciliteiten weinig zijn. Zij zijn vaak niet specifiek op zoek naar een andere baan, en meestal niet specifiek gericht op de TI-branche. Zij lopen tegen een andere baan aan, beoordelen het werk en het bedrijf, en stappen over. 23

24 Zij dienen te worden bereikt door wervingsacties van individuele bedrijven. Hierbij spelen informele contacten van de eigen medewerkers en contacten met vroegere stagiaires een belangrijke rol, naast personeelsadvertenties en het overnemen van uitzendkrachten. Als de aandacht van de potentiële instromer is gevangen, dient deze te worden overgehaald door de aard van het werk, de afwisseling, de sfeer, de doorgroeimogelijkheden, de aandacht voor het personeel en de professionele kwaliteit van het bedrijf. Een goed bedrijfsbeleid op het gebied van personeelsontwikkeling is voor potentiële instromers één van de doorslaggevende aspecten. Dit onderstreept het belang van de lopende kwalitatief gerichte projecten in de branche, waarbij bedrijven worden ondersteund in het structureel verbeteren van opleidings- en loopbaanbeleid. Ondersteuning van werknemers, na instroom Hoewel een meerderheid van de baanveranderaars tevreden is over de aandacht die het bedrijf besteedt aan de ontwikkeling van de werknemer, bestaat er op dit punt ruimte voor verbetering. Een deel van de baanveranderaars ervaart te weinig aandacht in het bedrijf voor opleidingen en loopbaanontwikkeling. Te overwegen valt op brancheniveau extra ondersteuningsmogelijkheden te scheppen voor individuele werknemers op het gebied van opleidingen en loopbaanondersteuning. Hierbij kan worden gedacht aan advies over te volgen opleidingen en hulp bij het zoeken en regelen, voor die gevallen waarin het bedrijf hiertoe niet in staat is. Vertaald naar beleid betekenen de conclusies het volgende: Zij-instroom kan het meest effectief worden ondersteund door: passief informatie te verstrekken over de TI-branche (het werk en de bedrijven); servicepunten aan te bieden, dat een intermediaire rol kan spelen tussen de aspirantbaanveranderaar en TI-bedrijven. Zodat de werknemer die wil overstappen naar de TIbranche gemakkelijker toegang krijgt tot bedrijven; een goed bedrijfsbeleid op het gebied van personeelsontwikkeling, loopbaanontwikkeling en opleidingen stimuleren en te faciliteren. Aandachtspunten 2010 Als gevolg van de economische omstandigheden heeft OTIB haar focus verlegd naar het voorkomen van jeugdwerkloosheid en in samenhang hiermee het behoud van de BPV plaatsen in de branche. De borging van de BPV plaatsen heeft op dit moment de hoogste prioriteit. Door de gewijzigde omstandigheden zullen de specifieke zij- instroomprojecten zich meer gaan richten op werknemers uit andere branches die met werkloosheid worden bedreigd en op vrouwen. Daarbij streeft OTIB naar een sectoroverstijgende aanpak, tezamen met de technische fondsen binnen Techniek Talent.nu. Tevens wordt de samenwerking met UWV WERKbedrijf en gemeenten geïntensiveerd ten behoeve van zij-instroom en borging van praktijkleerplaatsen. 24

25 Operationele doelstellingen 2010 In 2010 is het zij-instroom beleid gericht op de volgende speerpunten. 1.b.1 Specifieke instroomprojecten Deze categorie zij-instroom tracht door middel van voorschakeltrajecten speciale doelgroepen toe te leiden naar een arbeidsplaats en een BBL-traject. OTIB investeert in aanvullende scholing, dus scholing die niet wordt bekostigd vanuit het reguliere onderwijs. Het gaat om regionale, kleinschalige projecten, gericht op specifieke doelgroepen, met een accent op met werkeloosheid bedreigde werknemers en vrouwen. Naast doelgroep gerichte projecten participeert OTIB in 2010 nog in een aantal specifieke projecten: Zij-instroom uit Duitsland. Afgestudeerde HBO-ers uit Duitsland worden geplaatst bij Nederlandse bedrijven; Servicepunt Techniek In de mobiliteitscentra die in diverse regio s zijn ontstaan, participeert OTIB in het Servicepunt Techniek. OTIB vervult een regionale backofficerol bij de steunpunten. Dit vraagt om een heldere rolverdeling tussen participanten enerzijds en OTIB intern anderzijds. 1.b.2 Samenwerking met andere branches om een branchebrede aanpak te realiseren OTIB heeft een samenwerking met andere technische fondsen binnen Techniek Talent. nu, zowel op landelijk als regionaal niveau en streeft zo naar een sectoroverstijgende aanpak. 1.b.3 Samenwerking met UWV WERKbedrijf en gemeenten intensiveren Via projecten in de regio en via landelijke contacten wordt de samenwerking met UWV WERKbedrijf en de gemeenten geïntensiveerd, om projecten in de regio effectiever te laten verlopen. 1.b.4 Deelnemen aan Servicepunten Techniek In diverse regio s ontstaan, mede door het samengaan van CWI en UWV, werkpleinen. OTIB participeert binnen deze werkpleinen in het Servicepunt Techniek. Op deze manier trachten partijen (OTIB, OOM, A&O) de in- door- en uitstroom van personeel in de technische branches te stimuleren. Uiteindelijk wil men een adequate dienstverlening ontwikkelen die is afgestemd op werkgevers en werkzoekenden. Er zijn al diverse Servicepunten actief. Meetpunten b.1 4 nieuwe zij-instroomprojecten 1.b.2 Regionale toegankelijkheid van de branche via Techniek Talent mee bevorderen. 1.b.3 Transparant werkmodel voor alle technische branches omtrent regionale samenwerking 1.b.4 Realisatie 90 zij-instromers 25

26 2 De kwaliteit van het regulier onderwijs bevorderen OTIB neemt in de komende beleidsperiode initiatief om de grip van de branche op duurzame kwaliteit van de beroepsopleidingen te vergroten. Hierbij wil het fonds een omslag bewerkstellingen van een aanbodgerichte naar een vraaggerichte werkwijze in het beroepsonderwijs. Vanaf het moment dat de leerling in het bedrijf komt, is de branche verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de leerling-werknemer. OTIB neemt het initiatief bij het vaststellen van de opleidingsbehoefte in de branche, het formuleren van de opleidingsvraag en het faciliteren van opleidingstrajecten op maat, toetsings- en examineringsmethoden en het creëren van opleidingen via de derde leerweg. OTIB ondersteunt praktijkopleiders door het aanbieden van praktische informatie en inzichten, om de kwaliteit en de status van het praktijkopleiderschap te verhogen. Ten behoeve van de praktijkopleidingscentra wordt materiaal ontwikkeld dat de kwaliteitsborging van de trajecten mogelijk maakt. 26

27 Met de scholen, de bedrijven en andere relevante partijen in de regio maakt OTIB bindende afspraken over samenwerking met betrekking tot de bovengenoemde speerpunten. OTIB initieert mede de modernisering van de opleidingen. De invoering van CGO krijgt veel aandacht. Tevens is OTIB betrokken bij de beleidsontwikkeling ter verbetering van de examinering en ontplooit OTIB initiatieven ter ondersteuning van het verbeteren van het BPV-protocol. Het verbeterde BPV protocol speelt een belangrijke rol bij het kwaliteitstraject van de praktijkcentra. Dit traject is door OTIB in gang gezet. ( EB project 13 ) 2 a Grip op de kwaliteit van de beroepsopleidingen OTIB bevordert de kwaliteit van het regulier onderwijs, door: de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren, door een vraagsturing vanuit de branche te initiëren. het initiatief te nemen in het bewerkstelligen van verbeteringen, door niet vrijblijvende afspraken te maken over het regulier onderwijs met partners in de regio. De branche neemt hiermee nadrukkelijk de regie op de kwaliteitsverbetering in handen. Hiertoe ontwikkelt OTIB instrumenten voor het vaststellen van de (regionale) opleidingsvraag richting onderwijs, alsmede voor het faciliteren van maattrajecten, kwaliteitsbewaking en toetsing. Daarbij biedt OTIB ondersteuning aan praktijkopleidingscentra, praktijkopleiders en leerlingen. 2.a.1 Vaststellen opleidingsbehoefte Beleidscontext Het vaststellen van de opleidingsbehoefte vereist allereerst een inspanning van de branche zelf. De opleidingsbehoefte van de bedrijven in de regio dient helder te worden geformuleerd. Hierbij wordt nadrukkelijk aandacht besteed aan de markten waarin de opleidingen een plaats hebben (bijvoorbeeld zorgtechnologie). OTIB faciliteert hierin via het verder ontwikkelen en implementeren van instrumenten (Skillsmanager). Door SkillsManager in te zetten bij het kwalificeren van de arbeidsmarktvraag kan de kwalitatieve en kwantitatieve opleidingsbehoefte per regio worden uitgewerkt. De nieuwe instrumenten rond SkillsManager brengen een de facto standaard met zich mee voor uitwisseling van competentiegegevens. Deze zal met iedere stakeholder in en rond het beroepsonderwijs 27

28 worden gedeeld om zo te komen tot een zo breed mogelijk netwerk van instrumenten voor competentieontwikkeling. Voor opleiders en praktijkcentra betekent dit dat zij kunnen afstemmen met SkillsManager om te bepalen aan welke opleidingen in het nieuwe schooljaar het meeste behoefte bestaat, en welke nieuwe combinaties levensvatbaar zullen zijn. Hierdoor wordt het mogelijk harde afspraken te maken met opleidingsinstellingen over de inhoud van het opleidingenaanbod. Aandachtspunten 2010 OTIB gebruikt de invoering van CGO om SkillsManager centraal te plaatsen bij de concretisering van de CGO-kwalificaties naar opleidingsinhouden, werkvormen en beoordelingsmethoden. Hierbij werken bedrijven en opleiders samen in ontwikkel- en werkgroepen, zodat een cultuur groeit van gezamenlijke betrokkenheid waarin vraagsturing vanzelfsprekend is. Ter verdere verankering zorgt OTIB voor de ontwikkeling en verspreiding van hulpmiddelen voor het invoeren van CGO en het zichtbaar maken van invoeringssuccessen. De bedrijfssimulaties en het Bouwplan worden in de CGO-pilots worden ingezet als katalysator voor de doorloop in de beroepskolom. Operationele doelstelling: Ontwikkelen van instrumenten bij SkillsManager voor het vaststellen van de (regionale) opleidingsvraag richting regulier en cursorisch onderwijs. Faciliteren van de invoering van Competentiegericht onderwijs in de beroepskolom. Meetpunt a.1 Onderzocht wordt of het mogelijk is SkillsManager te koppelen met (regionale) arbeidsmarktgegevens voor het kwalificeren van de arbeidsmarktvraag en bepalen van levensvatbare opleidings-/arbeidsmarktcombinaties. 28

29 2.a.2 Formuleren opleidingsvraag Beleidscontext Instrumenten voor het maken van maatwerktrajecten en het bewaken van de kwalitatieve voortgang in de beroepspraktijkvorming en op school worden verder ontwikkeld en beschikbaar gesteld. Tevens zal OTIB experimenteren met opleidingen via de derde leerweg : volledig in de praktijk vormgegeven opleidingen, met vergaande samenwerking tussen de branche, het regulier onderwijs en erkende praktijkcentra. In de CGO-pilots worden gebruikersmodulen voor het regulier onderwijs ontwikkeld rond SkillsManager, waarmee leerlingen en mentoren leerloopbanen en individuele opleidingen kunnen ontwerpen. Daarmee komen maatwerktrajecten binnen bereik, en de mogelijkheid om de kwalitatieve voortgang te bewaken in de beroepspraktijkvorming en op school. De gebruikersmodules zorgen dat leerloopbanen en maatwerktrajecten kunnen worden ontworpen die behalve individuele leerdoelen en opleidingsinhouden ook leermiddelen en praktijkonderdelen in kaart brengen, en een overzicht bieden van het proces van toetsen, voortgangsbewaking en examinering op school en tijdens de beroepspraktijkvorming in het leerbedrijf. OTIB is daarnaast in 2009 gestart met een experimentele opleiding via de derde leerweg : volledig in de praktijk vormgegeven opleidingen, met vergaande samenwerking tussen de branche, het onderwijs en de praktijkcentra. Deze wordt in 2010 gecontinueerd en de ervaringen met dit opleidingsmodel worden gedeeld met belangstellenden die een soortgelijk traject willen starten. Operationele doelstelling: Ontwikkelen van instrumenten voor het faciliteren van maattrajecten, kwaliteitsbewaking en toetsing. Uitvoeren van het experiment met de 3e leerweg om ervaring op te bouwen en te verspreiden. 29

30 Meetpunten a.2.a Beschikbaar komen van gebruikersmodulen voor het regulier onderwijs rond SkillsManager voor het ontwerpen van leerloopbanen en maatwerkopleidingen. 2.a.2.b Voortzetting van het experiment met de 3e leerweg en verspreiding van de ervaringen naar andere belanghebbenden. 2.a.2.c Het bevorderen van het maken van POP s in het regulier onderwijs. 2.a.2.d Het bevorderen van het maken van een goede match leerling-leerbedrijf. 2.a.3 Ondersteunen van praktijkopleiders Beleidscontext OTIB ondersteunt in de komende beleidsperiode praktijkopleiders door het aanbieden van praktische informatie en inzichten, om de kwaliteit en de status van het praktijkopleiderschap te verhogen. Voor leerlingen in onze branche biedt OTIB informatie over ondersteuningsmogelijkheden en tips die het vinden en volgen van de opleiding vergemakkelijken. Ten behoeve van de praktijkopleidingscentra wordt materiaal ontwikkeld dat de kwaliteitsborging van de trajecten mogelijk maakt. Zodat de branche, bijvoorbeeld via een persoonlijk porfolio, zekerheid heeft over de kennis en vaardigheden van de leerlingen. Aandachtspunten 2010 PACTT is de vereniging voor praktijkopleiders. Samen met de andere technische branches ondersteunen wij deze vereniging in haar professionaliseringsslag. Via de RBPI s en regionale bijeenkomsten worden praktijkopleiders geïnformeerd en met elkaar in gesprek gebracht. PACTT is nog altijd onvoldoende gegroeid als ondersteuningsstructuur voor de praktijkopleiders. Vanuit de drie betrokken branches is een gezamenlijke aanpak nodig om de groei te bevorderen. Coach online is het digitale ondersteuningsprogramma voor praktijkopleiders. In 2010 vindt verdere uitbreiding van dit programma plaats o.a. met oefenmodulen en informatie. Tevens wordt een evaluatieprogramma uitgevoerd met een waarderingsmeting, waarna 30

31 een verbeterplan wordt opgesteld en in uitvoering genomen. De website wordt uitgebreid met extra Doehetzelvers (trainingsmodulen), actuele informatie over onderwijsontwikkelingen en communicatie met jongeren, en interviews en praktijkervaringen van praktijkopleiders. De bekendheid van Coach Online wordt vergroot door speciale aandacht voor de website tijdens bijeenkomsten van PACTT en informatie via de RBPI s en de OTIB website. 1. PACTT is de vereniging voor praktijkopleiders. Samen met de andere technische branches ondersteunen wij deze vereniging in haar professionaliseringsslag. Via de RBPI s en regionale bijeenkomsten worden praktijkopleiders geïnformeerd en met elkaar in gesprek gebracht. 2. Coach online is het digitale ondersteuningsprogramma voor praktijkopleiders. In 2010 vindt verdere uitbreiding van dit programma plaats o.a. met oefenmodulen en informatie. Tevens wordt een evaluatieprogramma uitgevoerd met een waarderingsmeting, waarna een verbeterplan wordt opgesteld en in uitvoering genomen. Operationele doelstelling: Verder uitbouwen van Coach Online en vergroten van de bekendheid hiervan, samen met de andere technische branches. Verder ondersteunen van PACTT conform bedrijfsplan PACTT. Meetpunten a.3.a Uitbreiding samen met PACTT van Coach Online met twee oefenmodules en vier interviews en ervaringsverslagen van praktijkopleiders ( zie meetpunt 1.a.4.f ) 2.a.3.b Presentatie en promotie van Coach Online op 2 landelijke en 7 regionale bijeenkomsten 2.a.3.c Evaluatie coach online en opstellen verbeterplan 2.a.3.d Bereik van coach online: praktijkopleiders als gebruikers met waarderingsmeting. 2.a.4 Ondersteunen van leerlingen Beleidscontext Voor de leerlingen in onze branche is het belangrijk de toegankelijkheid van de opleiding te optimaliseren en waar mogelijk het volgen van opleidingen te vergemakkelijken. 31

32 Voor leerlingen in onze branche biedt OTIB informatie over ondersteuningsmogelijkheden en tips die het vinden en volgen van de opleiding vergemakkelijken. Hiervoor wordt een website opgezet, deels samen met andere branches binnen TechniekTalent. Inhoud: uitleg over rollen en verantwoordelijkheden van verschillende partijen tijdens de opleiding: de deelnemer, de praktijkopleider, het leerbedrijf en het ROC; veel voorkomende knelpunten en tips; waar kun je hulp krijgen?; telefonische ondersteuning; mogelijkheden in de branche (link naar de website de technische installatie branche, iets voor jou? / Werken in de technische installatiebranche. Benutting bestaande netwerken en organisaties zoals Kenteq. Meetpunten a.4.a De website wordt ontwikkeld en is eind 2010 operationeel. 2.a.4.b Plan van aanpak telefonische ondersteuning en start uitvoering in het 4 e kwartaal a.5 Ondersteunen van praktijkopleidingscentra Beleidscontext Ten behoeve van de praktijkopleidingscentra worden instrumenten en afspraken ontwikkeld, om de kwaliteit van de beroepspraktijkvorming te verbeteren. Door middel van analyse van de praktijkopleidingstrajecten is naar voren gekomen dat de APS regeling onvoldoende gebruikt wordt om de kwaliteit van de praktijkscholing te realiseren en te borgen. In 2009 is samen met de praktijkopleidingscentra gewerkt aan instrumenten die de kwaliteitsborging van de trajecten mogelijk maakt. Meetpunt a.5 Invoering kwaliteitsverbetering beroepspraktijkvorming conform vastgesteld plan. Naast de kwaliteitsbevordering via projectsturing vindt ook ontwikkeling van modellen voor praktijkopleidingscentra plaats. Enerzijds samen met ROC s t.b.v. brede praktijkscholing en anderzijds met bedrijven t.b.v. aanvullende praktijkscholing. 32

33 2.a.6 Modernisering van opleidingen in het MBO en HBO Beleidscontext In het MBO en HBO is het centrale thema: modernisering van opleidingen. In beide onderwijslagen is een omslag naar competentiegericht onderwijs gaande en daarmee een inhoudelijke en didactische herinrichting. Hierbij is extra aandacht nodig voor weerstanden bij docenten en praktijkopleiders, en voor differentiaties en specialisaties die voldoende relevant zijn voor de arbeidsmarkt. Innovaties van de sector dienen te worden ingebracht. Aandachtspunten 2010 OTIB zet het komend jaar in op de ontwikkeling en verspreiding van hulpmiddelen voor het invoeren van CGO en het zichtbaar maken van invoeringssuccessen. De CGO-pilots zijn cruciaal in het vergroten van draagvlak voor de (wettelijke) invoering van CGO in het MBO. In elke pilot wordt hiertoe ingezet op concretisering van de CGO-kwalificaties naar opleidingsinhouden, werkvormen en beoordelingsmethoden. Hierbij wordt steeds gezorgd voor samenwerking van bedrijven en opleiders in ontwikkel- en werkgroepen, zodat een cultuur groeit van gezamenlijke betrokkenheid. De bedrijfssimulaties en het Bouwplan zullen in 2010 in alle CGO-pilots worden ingezet als katalysator voor de doorloop in de beroepskolom. Verder worden in de CGO-pilots gebruikersmodulen voor het regulier onderwijs ontwikkeld rond SkillsManager, waarmee leerlingen en mentoren leerloopbanen en maatwerkopleidingen kunnen ontwerpen. De rol en mogelijkheden van de praktijkopleidingscentra verdienen extra aandacht. 33

34 OTIB gaat in 2010 door met het stimuleren van opleiders om minoren, specialisaties op deelkwalificaties en AD-opleidingen te ontwikkelen, zowel in de beroepsopleiding als in de lerarenopleidingen. Via een communicatieplan wordt geborgd dat een brede doelgroep wordt bereikt. Bij de vernieuwing van de lerarenopleidingen wordt tevens gebruik worden gemaakt van coach online, dat nog verder wordt aangevuld met oefenmodules en ervaringsverslagen van praktijkopleiders. Ook wordt hierbij een link gelegd naar de minor Techniekcoach en de AD Educatie. Operationele doelstelling Faciliteren van de invoering van Competentiegericht onderwijs in de beroepskolom. Actualiseren en vergroten van de differentiatie in het opleidingenaanbod in MBO/ HBO en de lerarenopleidingen. Meetpunten a.6.a Realisatie volgens plan van de lopende CGO-pilots in Zuid-Holland, Gelderland/ Overijssel en Noord-Nederland 2.a.6.b Start van CGO-pilots in Midden-Nederland en Zuid-Nederland 2.a.6.c Organisatie van twee landelijke uitwisselingsdagen rond invoering van CGO 2.a.6.d Beschikbaar komen van gebruikersmodulen voor het regulier onderwijs rond SkillsManager voor het ontwerpen van leerloopbanen en maatwerkopleidingen 2.a.6.e Alle ROC s die participeren in de CGO-pilots beschikken over een set bedrijfssimulaties met de bijbehorende toelichting 2.a.6.f Uitbreiding van Coach Online met twee oefenmodules en vier interviews en ervaringsverslagen van praktijkopleiders. 2 b Realiseren van bindende afspraken in de regio Beleidscontext OTIB maakt via regionale arrangementen met scholen, bedrijven, fondsen en ondersteuners niet-vrijblijvende afspraken over kwaliteitsverbetering van het onderwijs. Hierin kunnen ook instroombevorderende activiteiten worden meegenomen. In de regionale arrangementen worden afspraken gemaakt over: 34