Evaluatie. Minimabeleid

Transcriptie

1 tabel Evaluatie Minimabeleid Springplank envangnet en Actieplan Lokaal Arbeidsmarktbeleid Projectplan pagina 1 van 15

2 Inhoud 1. Inleiding 2. Analyse doelgroep 3. Minimaregelingen 4. Minimaloket 5. Lokaal arbeidsmarktbeleid 6. Communicatie en participatie 7. Financiën 8. Aanbevelingen Projectplan pagina 2 van 15

3 1.Inleiding Op 15 december 2011 stelde uw raad de nota : Springplank en Vangnet Minimabeleid vast. Daarmee namen we maatregelen om de onderbenutting van regelingen tegen te gaan en de dienstverlening aan inwoners te verbeteren. We stelden voor om naast regelingen gericht op armoedebestrijding (vangnet) ook stimulerende maatregelen te nemen om deelname aan de samenleving voor inwoners met een laag inkomen mogelijk te maken (springplank). We spraken af inwoners goed te informeren met een goed te begrijpen flyer, informatie op internet en we gingen door met het Minimaloket zodat we inwoners lokaal informatie, advies en ondersteuning konden bieden. In 2013 is uw raad geïnformeerd over het lokaal Actieplan Arbeidsmarktbeleid. Met dit actieplan wilden we inwoners aan de onderkant van de arbeidsmarkt uitzicht bieden op werk. Dit actieplan is in 2014 geëvalueerd en voortgezet en loopt dit jaar af. Voor we een nieuw beleidsplan ter besluitvorming voor leggen evalueren we het huidige beleid. We beschrijven de uitgangspunten van het beleidsplan, de regelingen die we daarbij passend vonden en de wijze waarop we inwoners daar over hebben geïnformeerd. We gaan apart in op het Lokaal Actieplan Arbeidsmarktbeleid. We bieden een overzicht van de middelen die gemoeid zijn bij ondersteuning aan inwoners met een laag inkomen en sluiten af met enkele aanbevelingen. Projectplan pagina 3 van 15

4 2. Analyse doelgroep Sinds 2011 is er veel veranderd voor inwoners met een laag inkomen. We zien een sterke stijging van het aantal inwoners dat gebruik moet maken van een uitkering. Daar komt bij dat onze regio een krappe arbeidsmarkt heeft en er veel werk verloren is gegaan. Dit alles heeft gevolgen voor de doelgroep die we willen ondersteunen. De doelgroep groeit Uit een analyse van de Regionale Dienst Werk en Inkomen (RDWI) blijkt dat sinds 2011 het aantal inwoners dat een beroep moet doen op een uitkering met 44% is gestegen. Ook maken inwoners steeds meer gebruik van de diverse minimaregelingen. De RDWI maakt gebruik van de Participatieladder. Daaruit blijkt regionaal dat het aantal inwoners dat dat op de lagere treden wordt ingedeeld de afgelopen jaren sterk is toegenomen. Dit is vermoedelijk het gevolg van het feit dat inwoners steeds langer zonder werk zitten. Hoe langer een inwoner zonder werk zit, des te groter de afstand tot de arbeidsmarkt. blauw 2012 rood 2013 groen 2014 Toelichting Trede 1: geïsoleerd. Trede 2: Sociale contacten buiten de deur. Trede 3: deelname georganiseerde activiteiten. Trede 4: vrijwilligerswerk. Trede 5: begeleid werken. Treden Trede 6: betaald werk Kwetsbare doelgroepen Uit de analyse van de RDWI blijkt dat er enkele groepen zijn die meer drempels over moeten om uit te kunnen stromen naar werk. Het gaat om de volgende groepen: Jongeren: sinds 2011 is het aantal jongeren (tot 27 jaar) met een ongeveer een derde toegenomen. Ouderen: het aantal inwoners in onze gemeente dat een beroep doet op de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW) is meer dan verdubbeld (van 11 naar 28, +154%, regionaal +103%). Het bereiken van Projectplan pagina 4 van 15

5 de pensioengerechtigde leeftijd is in onze gemeente met 7% de 6 e reden voor uitstroom uit de bijstand. Regionaal is dit 3%. Arbeidsgehandicapten: tot 2021 zullen we naar verwachting 160 inwoners met een arbeidshandicap naar werk of dagbesteding moeten begeleiden. Dit als gevolg van de invoering van de Participatiewet. Inwoners met een taalachterstand: inwoners die het Nederlands niet machtig zijn hebben een extra drempel om aan de slag te gaan. In onze regio zijn opvallend veel statushouders. Zij volgen verplicht een inburgeringscursus maar dit biedt niet altijd de benodigde basis. Uit landelijk onderzoek blijkt bovendien dat 1 op de 9 autochtone inwoners laaggeletterd is. Een derde van de instroom komt door life events Mensen kunnen te maken krijgen met gebeurtenissen die een grote verandering met zich meebrengen en grote impact hebben op de financiële situatie. Deze worden ook wel life events genoemd. Voorbeelden hiervan zijn een scheiding, het overlijden van een partner of het faillissement van een eigen onderneming. We zien dat een derde van de inwoners die in 2014 is ingestroomd in een uitkering te maken kregen met een life event (gearceerd in onderstaande tabel). Reden instroom 2014 Aantal Geen/onvoldoende overige inkomsten 53 Verhuizing 41 Einde WW 32 Immigratie 25 Einde relatie/scheiding 21 Overig 16 Einde bedrijf 9 Einde detentie 5 Einde studie 5 Instroom om administratieve redenen 5 Ontslag, geen recht WW 5 Einde ZW uitkering na einde dienstbetrekking 5 Uitkering WW/WAO/AO onder de norm 5 Oorzaak partner 1 Totaal 230 Rondkomen is ingewikkeld Rond komen voor minima wordt steeds ingewikkelder door de vele verschillende landelijke, en lokale regelingen en de omvangrijke procedures die hier bij horen. De MO groep heeft bijvoorbeeld onderzocht dat een alleenstaande moeder met twee kinderen jaarlijks 22 formulieren dient in te vullen en te maken heeft met 7 instanties. Haar inkomen bestaat dan uit 15 elementen. Juist deze groep heeft moeite om de weg te vinden in de wereld van wetten, regelingen en instanties die er zijn om mensen in armoede te helpen. Deze systeemwereld blijkt vaak erg ver af te staan van de leefwereld van de mensen die het nodig hebben. Het systeem is voor hen erg complex geworden en wordt ervaren als (te) versnipperd, ingewikkeld en onpersoonlijk. Ongewild geen aanspraak maken op voorzieningen of zorgmijding is soms het gevolg. Projectplan pagina 5 van 15

6 De arbeidsmarkt is krap Uit de analyse van de RDWI blijkt dat regionaal 71% van het aantal inwoners in de bijstand nauwelijks of niet een startkwalificatie heeft. Dat zijn 2000 mensen. Daar zijn 200 beschikbare banen voor ( ). Dat geeft een kans van 1 op 10. Omdat verdringing op treedt wordt deze kans nog kleiner. Uit onderstaande schema blijkt dat er regionaal vooral werk is voor hoger opgeleide inwoners (zakelijke dienstverlening, ICT, onderwijs) en dat er weinig en steeds minder werk is voor laagopgeleide inwoners (industrie). In onze gemeente hebben we relatief veel kleinere ondernemers die in tijden van economische neergang weinig ruimte hebben voor personeelsuitbreiding. Toch laat het schema ook zien dat er ook voor onze gemeente kansen zijn (bijvoorbeeld horeca, zakelijke dienstverlening en detailhandel). Projectplan pagina 6 van 15

7 3. Minimaregelingen Jaar Regeling Eenmalige uitkering Uitkering Chronisch zieken Regeling maatschappelijk verkeer Vergoeding peuterspeelzaal Regeling vangnetzwemmen Internetregeling kosten , , , , ,-- Minimaregelingen Met het beleidsplan Springplank en Vangnet stelden we bovenstaande regelingen voor inwoners met een inkomen tot 110% van de bijstandsnorm vast. Uit de cijfers blijkt dat de meeste regelingen goed gebruikt worden. Met name de regeling voor maatschappelijk verkeer wordt door een groeiend aantal inwoners gebruikt. De vergoeding peuterspeelzalen wordt nauwelijks meer gebruikt. De RSD heeft sinds 2014 een kinderopvang in eigen beheer waar inwoners gebruik van kunnen maken. De eenmalige uitkering 65+ en chronisch zieken zijn categoriale collectieve regelingen gericht op ondersteuning van een bepaalde doelgroep. Met de invoering van WWB-maatregelen zijn dergelijke doelgroep regelingen, op de collectieve ziektekostenverzekering na, niet meer toegestaan. Onze minimaregelingen stellen inwoners in staat om deel te nemen aan het maatschappelijk leven. De cliëntenraad voor minima is bijvoorbeeld erg positief over de Regeling Maatschappelijk Verkeer. Inwoners krijgen 175,-- (kinderen 125,--) voor activiteiten naar keuze zoals een zwemabonnement of een abonnement voor de bibliotheek. De regelingen zijn echter wel sterk aanbodgericht. Zo is het niet mogelijk om bijvoorbeeld een computer voor een schoolgaand kind (deels) te vergoeden, maar wel het internetabonnement. 1 Sinds 2014 wordt het aantal gebruikers geteld in plaats van het aantal toekenningen. Voor 2014 geldt dat er ongeveer een gelijk aantal toekenningen was als in Projectplan pagina 7 van 15

8 Jaar Regeling Deelnemers Jeugdsportfonds Kosten jeugdsportfonds , , , ,-- Deelnemers Jeugdcultuurfonds Kosten Jeugdcultuurfonds , , , ,-- Trajecten Werkcoach Kosten Werkcoach , , , ,-- Regelingen voor kinderen en jongeren Het Rijk heeft tijdelijk middelen beschikbaar gesteld om participatie van kinderen in gezinnen met een laag inkomen te bevorderen. We werken daarvoor samen met het Jeugdsportfonds en Jeugdcultuurfonds. Een groeiend aantal kinderen maakt gebruik van deze regelingen. Werkcoach voor jongeren In 2011 constateerde jongerenwerk Welnúh dat een grote groep jongeren behoefte had aan intensievere begeleiding en concrete hulp bij het vinden van werk of opleiding. Het ging daarbij om moeilijk te bereiken jongeren; jongeren die, als ze niet een zetje in de goede richting krijgen, sneller dan normaal, kunnen wegzakken naar de onderkant van de arbeidsmarkt. In de tussenevaluatie van het minimabeleid concludeerden we dat dit project voldeed aan de verwachtingen. In 2011 begeleide de werkcoach 20 jongeren naar werk of opleiding. Dit aantal is in de loop der jaren stabiel gebleven. Naast trajecten is de werkcoach een laagdrempelig aanspreekpunt voor de doelgroep. In 2015 zijn bijvoorbeeld 31 informele adviesgesprekken gevoerd bijvoorbeeld op straat of in een van de jongerenruimtes. Jaar Regeling Collectieve ziektekostenverzekering (RDWI) Compensatieregeling hoge zorgkosten (lokaal) , , , , , ,-- Regeling voor inwoners met hoge zorgkosten en een laag inkomen In 2013 schafte het rijk de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) en de en de Compensatieregeling Eigen Risico (CER) af. Deze landelijke regelingen waren een financiële tegemoetkoming voor mensen die extra hoge zorgkosten hebben. Inwoners kregen in 2014 de laatste keer een tegemoetkoming uitbetaald. De gemeente kreeg de taak om inwoners met hoge zorgkosten en een laag inkomen te ondersteunen. Het rijk hevelde de middelen voor Wtcg en CER met een Projectplan pagina 8 van 15

9 korting naar de gemeente over. Met de RDWI spraken we af dat elke inwoner met een inkomen tot 120% die gebruik zou maken van de collectieve aanvullende ziektekostenverzekering een korting zou krijgen. De raad heeft eind 2014 in een motie uitgesproken dat keuzevrijheid van inwoners centraal moet staan in een nieuwe, lokale regeling die geboden moet worden naast de regionale regeling. Inwoners met een aanvullende ziektekostenverzekering krijgen dezelfde korting als bij de regionale regeling. Van deze regeling hebben samen 90 mensen gebruik gemaakt. Het aantal inwoners dat gebruik maakt van de regeling valt vooralsnog tegen. Daarom is de regeling geëvalueerd. U wordt daar gelijktijdig met deze evaluatie over geïnformeerd. Jaar Regeling Kwijtschelding rioolrechten , , , ,-- Kwijtschelding afvalstoffenheffing , , , ,-- Kwijtschelding hondenbelasting 3.094, ,-- 315, ,-- Totaal , , , ,-- Kwijtscheldingen Inwoners met een laag inkomen kunnen gebruik maken van de kwijtscheldingsregelingen van onze gemeente. Inwoners maken steeds meer gebruik van de kwijtscheldingsmogelijkheid omdat het om substantiële bedragen gaat. De schommelingen in aanvragen worden veroorzaakt doordat veel aanvragen met terugwerkende kracht worden verleend. Projectplan pagina 9 van 15

10 4. Minimaloket 2010 (sept-dec) Vragen (inloop, telefoon) In september 2010 startten we met het lokale Minimaloket. Het Minimaloket was gevestigd in de gemeentewinkel in Doorn en adviseerde inwoners met een inkomen tot 110% van het sociaal minimum over geldzaken. Het Minimaloket had een open inloop van vier uur per week. De consulenten hielpen inwoners met de aanvraag van een minimaregeling en fungeerden als vraagbaak voor professionals. Het aantal vragen dat bij het loket binnen kwam is redelijk stabiel met een piek in De complexiteit van de vragen is toegenomen. Sinds januari 2015 werken we met Sociale Dorpsteams in de dorpen. Inwoners kunnen terecht bij consulenten van zorg, welzijn, jeugdhulp, werk en inkomen. We bieden onze inwoners maatwerk. Er wordt in de dienstverlening een integrale afweging gemaakt welke vorm van ondersteuning het best passend is. Een apart Minimaloket past niet binnen deze opzet. Daarom kozen we er in maart 2015 voor om de consulenten van het loket te plaatsen in de dorpsteams. Bovendien werd het aantal beschikbare uren van de consulenten verdubbeld. Dit was nodig om in alle dorpen aanwezig te kunnen zijn. U bent daar over op 27 januari van dit jaar geïnformeerd. De consulenten die gaan werken voor de Servicepunten blijven werkzaam bij de RDWI en hebben daarom korte lijnen met andere disciplines binnen werk en inkomen. Bovendien voeren zij al enkele jaren een uitgebreid intakegesprek met inwoners. Met hun kennis en expertise dragen ze veel bij aan de dienstverlening van het Sociale Dorpsteam. Projectplan pagina 10 van 15

11 5. Lokaal arbeidsmarktbeleid Jaar speerpunten (oktober december) (januari mei) Project De Verleiding Plaatsingen Stappen Kosten De Verleiding ,-- (2013) ,-- (2014) ,-- (2015) Bedrijfscontactfunctionaris: Contacten werkgevers Bemiddeling Kosten Bedrijfscontactfunctionaris ,-- (okt okt 2014) ,-- (okt okt 2015) 22 8 De RDWI begeleidt inwoners met een korte afstand tot de arbeidsmarkt naar werk en benadert werkgevers voor stage- en werkplekken en om hen bij bemiddeling te ontlasten. Inwoners met een langere afstand tot de arbeidsmarkt begeleiden we lokaal. In 2012 nam de gemeenteraad twee moties aan om inwoners aan de onderkant van de arbeidsmarkt beter te ondersteunen en de communicatie tussen gemeente en lokale ondernemers te verbeteren. In 2013 startte, als invulling van deze moties, het lokale Actieplan Arbeidsmarktbeleid. Met het actieplan willen we meer mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt een plek bieden bij lokale ondernemers of begeleiden naar vrijwilligerswerk. Dit actieplan is in 2014 geëvalueerd en voortgezet en loopt dit jaar af. Het Actieplan bevat drie speerpunten: De bedrijfscontactfunctionaris (BCF) voor de onderkant van de arbeidsmarkt: de BCF is aanspreekpunt voor lokale werkgevers en bemiddelt kwetsbare inwoners naar werk of werkervaringsplaats. In lijn met uw motie hebben we de formatie voor de functie van bedrijfscontactfunctionaris uitgebreid. Het wethoudersoffensief: collegeleden leggen contacten met lokale werkgevers. Zij worden geïnformeerd over mogelijkheden en kansen en werken aan het slechten van drempels voor de doelgroep. Dit levert zo werkplekken of werkervaringsplekken op. Project De Verleiding: de consulent van dit project bemiddelt inwoners met een lange afstand tot de arbeidsmarkt naar vrijwilligerswerk of werkervaringsplek als opstap naar regulier werk. De Verleiding startte eind Een groot deel van de doelgroep is gesproken of is begeleid naar vrijwilligerswerk We hebben gerapporteerd over de positieve resultaten. Uit bovenstaande cijfers blijkt dat we met het project De Verleiding een goed instrument in handen hebben om inwoners te laten stijgen op de Participatieladder. Mede vanwege onze krappe, lokale arbeidsmarkt is het moeilijk om inwoners naar werk te begeleiden bij lokale ondernemers. Projectplan pagina 11 van 15

12 6. Communicatie en participatie Communicatie Een van de speerpunten van het beleidsplan was dat inwoners beter op de hoogte waren van de verschillende regelingen. We merkten dat van veel regelingen minder gebruik wordt gemaakt dan wellicht mogelijk is. De doelgroep is groter dan het aantal gebruikers. Met een minimafolder hebben we geprobeerd om de regelingen voor de doelgroep inzichtelijk te maken. De Minimafolder is versimpeld en begrijpelijker gemaakt. De regelingen worden per doelgroep aangegeven via icoontjes. Een deel van deze icoontjes hebben een plek gekregen op de voorkant van deze evaluatie. Jaarlijks zijn 750 folders besteld en verspreid. In 2014 startte de website Op deze website hebben we een knop Geldzaken toegevoegd. Inwoners kunnen daar terecht voor informatie over de regelingen en contactgegevens van de minimaconsulenten. Voor de regeling voor inwoners met hoge ziektekosten en een laag inkomen hebben we op verzoek van het Platform Stop Armoede eenvoudige posters verspreid. Participatie Op 29 november 2012 organiseerden we een eerste bijeenkomst voor inwoners om met hen te bespreken wat de beste vorm zou zijn om als doelgroep mee te praten over ondersteuning van minima. In 2013 startte de Minimaraad. Deze cliëntenraad komt een aantal keren per jaar bijeen en adviseert over beleid en uitvoering. Het aantal deelnemers wisselt sterk. In 2014 hebben we een oproep gedaan aan inwoners om zich voor deze cliëntenraad te melden. Dit heeft weinig opgeleverd. Enkele vaste deelnemers zijn erg betrokken. Het Platform Stop Armoede is sinds 2011 actief in onze gemeente. Minimaal twee keer per jaar is er een bijeenkomst waar ketenpartners elkaar ontmoeten, informatie uitwisselen en wanneer nodig de gemeente adviseren over actuele zaken. Het Platform is momenteel actief betrokken bij de pilot Schuldhulpverlening. Projectplan pagina 12 van 15

13 7. Financiën Gemeentefonds , , ,-- 3 kwijtscheldingsregelingen gemeentelijke belastingen. Schuldhulpverlening ,-- 5 minimaregelingen + uitvoer Kwetsbare gelden , ,-- Bedrijfscontactfunctionaris Middelen om deelname , ,-- - Jeugdsportfonds van kinderen uit minimagezinnen aan sport en cultuur te stimuleren (restant) Minimagelden , , , , ,-- - Inzet Servicepunten - Pilot Werk - Pilot SHV - Jeugdcultuurfonds (2015) , ,-- ( 5.000,--) 7.910,-- - Subsidie Groen Uitzendbureau - Sociaal Raadslieden - (uitbreiding formatie pilot SHV) - Restant ,-- 10% Participatiebudget , ,-- Project De Verleiding Extra middelen i.v.m. Wtcg/CER , ,-- Lokale regeling ter compensatie van inwoners met een laag inkomen en hoge zorgkosten Totaal , ,-- Totaal Gemeentefonds Met het beleidsplan heeft uw raad opdracht gegeven voor de uitvoer van diverse regelingen. Deze regelingen worden uitgevoerd door de RDWI. Jaarlijks worden de kosten ervan opgenomen in de begroting van de RDWI. Deze begroting wordt aan uw raad voorgelegd. De middelen hiervoor komen uit het Gemeentefonds. We betalen ook, vanuit het fonds voor schuldhulpverlening. Omdat Schuldhulpverlening onderdeel uit maakt van de voorstellen voor het beleid is het hier voor de volledigheid opgenomen. Projectplan pagina 13 van 15

14 Kwetsbare gelden Als invulling van de twee moties over de onderkant van de arbeidsmarkt heeft uw raad middelen gereserveerd voor de uitvoering. Deze middelen zijn structureel opgenomen in de begroting en zijn bedoeld om kwetsbare inwoners te begeleiden naar werk. Middelen om deelname van kinderen uit minimagezinnen aan sport en cultuur te stimuleren Deze zogenaamde Aboutalebgelden zijn eerder genoemd bij het hoofdstuk over minimaregelingen (hoofdstuk 3). Deze middelen hebben we afgelopen jaren ingezet om de samenwerking met Jeugdsportfonds en het Jeugdcultuurfonds te kunnen financieren. Minimagelden Het Rijk heeft sinds 2013 structureel extra middelen beschikbaar gesteld voor de bestrijding van armoede en het bevorderen van participatie. Het gaat in 2015 om een bedrag van ,--. Budget voor het begeleiden van inwoners met een lange afstand tot de arbeidsmarkt (10% Participatiebudget) In oktober 2014 stemde uw raad in met de regionale nota Participatie en inkomen in de regio Kromme Rijn Heuvelrug (ook wel Strategische kaders genoemd). Daarin spraken we een taakverdeling af tussen de RDWI en de deelnemende gemeenten. Een van de afspraken is dat inwoners met een lange afstand tot de arbeidsmarkt lokaal begeleid worden naar werk. Daarvoor ontvangen de gemeenten ieder 10% van het Rijksbudget dat beschikbaar wordt gesteld om inwoners naar werk te begeleiden. Deze middelen worden ingezet voor project De Verleiding. Extra middelen i.v.m. Wtcg/CER Inwoners met een chronische ziekte of handicap hebben vaak hoge zorgkosten. Ter compensatie daarvan kwamen zij in aanmerking voor een tegemoetkoming van het Rijk in het kader van de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) en de Compensatieregeling Eigen Risico (CER). Deze beide regelingen zijn afgeschaft met als argument dat ze niet altijd ten goede kwamen aan die inwoners die deze compensatie het hardste nodig hadden. Gemeenten hebben de opdracht gekregen om inwoners met hoge ziektekosten te ondersteunen. Het is aan gemeenten om te bepalen hoe inwoners gecompenseerd worden en hoeveel geld zij daarvoor beschikbaar stellen. Projectplan pagina 14 van 15

15 8. aanbevelingen - Versterken van het vangnet: de huidige minimaregelingen zijn aanbodgericht. Voor het merendeel van de aanvragen is dat geen probleem. Onze regeling voor maatschappelijk verkeer wordt bijvoorbeeld door de cliëntenraad erg gewaardeerd omdat deelnemers zelf kunnen bepalen op welke wijze zij deel willen nemen aan het maatschappelijk leven. Er zijn echter ook gevallen dat meer maatwerk kan leiden tot betere ondersteuning. Voor het beleid stellen we daarom voor om naast enkele regelarme, collectieve voorzieningen een maatwerkvoorziening te bieden voor specifieke ondersteuningsvragen. Versterken preventie: een derde van de inwoners dat een beroep moet doen op een uitkering in het kader van de Participatiewet doet dit als gevolg van financiële problemen die zijn ontstaan door een ingrijpende gebeurtenis in hun leven ( life event ). Als wij in een eerder stadium meer samenwerken met organisaties die een rol hebben op het moment dat een dergelijke gebeurtenis plaatsvindt, kan er eerder, preventief, integraal gekeken worden naar hoe inwoners het beste ondersteund kunnen worden. Daarnaast is er al veel aanbod op het gebied van financieel advies. Verschillende organisaties bieden voorlichting en ondersteuning. Zo voorkomen we dat inwoners geldproblemen krijgen op een kwetsbaar moment in hun leven. - Bij re-integratie extra aandacht voor kwetsbare inwoners: enkele kwetsbare groepen hebben extra drempels die ze moeten overwinnen voor dat er sprake kan zijn van uitstroom naar werk. Jongeren en ouderen zijn oververtegenwoordigd in de instroomgegevens van de RDWI. Daarbij zien we dat steeds meer inwoners een taalachterstand hebben. De verwachting is dat arbeidsgehandicapten als gevolg van de invoering van de Participatiewet extra ondersteuning nodig gaan hebben. We adviseren daarom om extra, ondersteunende maatregelen op te nemen in het te schrijven beleid. - Arbeidsmarktbeleid: door de krappe arbeidsmarkt is het moeilijk om inwoners lokaal en structureel naar werk te begeleiden. Uit de analyse van de RDWI blijkt dat er echter, in bepaalde sectoren kansen liggen. We adviseren daarom een branchegerichte aanpak om kansen te creëren voor inwoners met een lange afstand op de arbeidsmarkt. Te denken valt aan horeca ondernemers of de zakelijke dienstverlening. Projectplan pagina 15 van 15