Instituut van de Bedrijfsrevisoren

Transcriptie

1 Instituut van de Bedrijfsrevisoren TUCHTCOMMISSIE (Nederlandstalige Kamer) (artikel 58 van de wet van 22 juli 1953 houdende oprichting van het IBR) Openbare zitting van 15 juni 2017 Samenstelling: In de zaak met dossiernummer 514/2016//N: De Raad van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren, met zetel te 1000 Brussel, Emile Jacqmainlaan 135/2; tegen:, bedrijfsrevisor, wonende te, ingeschreven in het openbaar register van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren onder het nummer. * * * Gezien de stukken van het door de Kamer voor Verwijzing en Instaatstelling samengestelde en aan de Tuchtcommissie toegezonden dossier; Gelet op de beslissing van 21 april 2016 Instaatstelling naar de Tuchtcommissie; van deze Kamer tot Verwijzing en Gelet op de oproeping van door aangetekend schrijven van 30 juni 2016 tegen de zitting van 9 september 2016, zitting waarop conclusietermijnen werden afgesproken en de zittingsdatum werd bepaald op 8 december 2016; Gezien op laatstgenoemde zitting afwezig was maar vertegenwoordigd door haar advocaten, mr. en mr., zitting die op hun verzoek met open deuren werd gehouden; Gehoord op dezelfde zitting ook de Raad, vertegenwoordigd door mr. ; Gezien het uitstel sine die van de zaak, om de verdediging van toe te laten op vraag van de Tuchtcommissie nog enkele verduidelijkingen aan te brengen; Gezien de hernieuwde vaststelling van de zaak op de zitting van 11 mei 2017, waarna een schrijven van 28 april 2017 van de advocaten van is toegekomen; Beslissing Tuchtcommissie 514/2016//N 15 juni 2017 pagina 1

2 Gezien de aanwezigheid van op de zitting van 11 mei 2017, bijgestaan door haar advocaten, mr. en mr., welke zitting op haar verzoek met open deuren heeft plaats gevonden; Gehoord op dezelfde zitting mr. in zijn middelen voor de Raad; Gezien de zaak werd gepleit en in beraad genomen waarna nog een schrijven van 12 mei 2017 ter Griffie is toegekomen; * * * 1. Aan worden 2 betichtingen ten laste gelegd voornamelijk een inbreuk op artikel 14 1 en 3, 3 van de Wet van 22 juli 1953 en een inbreuk op de artikelen 3, 6, 7 en 9, lid 2 van het Koninklijk Besluit van 10 januari Beide betichtingen schijnen betrekking te hebben op de onafhankelijkheid, vereist bij de uitoefening van het beroep. Het verwijt een vroeger niet maar thans wel geregulariseerd netwerk te hebben met een accountantskantoor is blijkbaar geen afzonderlijke betichting maar meer een bijkomende illustratie van het gebrek aan onafhankelijkheid. 3. oefent haar beroep uit in de Burg. V. onder de vorm van een B.V.B.A.. De maatschappelijke zetel daarvan is gevestigd te. De eigenlijke beroepsuitoefening zou echter plaats vinden te. Het gaat om een appartementsgebouw waarin de Burg. V. onder de vorm van een B.V.B.A., afgekort, opgericht op 15 januari 2009 en waarvan haar levenspartner zaakvoerder is, gevestigd is op nummer. 4. De zaak heeft een aanvang gekend door een gebruikelijke kwaliteitscontrole eind begin De Commissie Kwaliteitscontrole heeft daar op 17 januari 2014 een nota over gemaakt en dit heeft aanleiding gegeven tot een verslag van de Commissie van Toezicht van 4 februari Een verder onderzoek heeft plaatsgevonden en op 23 januari 2015 heeft de Commissie van Toezicht een verslag opgemaakt waarin zij gesteld heeft dat de regelgeving rond de onafhankelijkheid geschonden was. Een injunctie op 23 juli 2015 was het gevolg met als opdracht het netwerk te regulariseren, bijkomende maatregelen te treffen om de onafhankelijkheid te waarborgen en geen opdrachten te aanvaarden van vennootschappen waarvan de boekhouding door werd gevoerd. 6. Op 16 november 2015 werd dan het finale verslag opgesteld dat op 4 december 2015 beantwoord werd door. 7. Daarna volgde de reeds omschreven verwijzingsprocedure. 8. houdt voor dat zij de nodige maatregelen heeft getroffen om elke belangenvermenging met het accountantskantoor te vermijden, dat het ging om een beperkt aantal dossiers in die met de nodige spoed moesten behandeld worden omdat ze kaderden in de toenmalige wetgeving over de optrekking van de belasting op de liquidatiebonus, dat in de meeste van die dossiers de boekhouding intern door de onderneming zelf gebeurde en de werkzaamheden van het accountantskantoor minimaal waren, dat de behandelende accountant/medewerker zeker niet zelf was en dat de Raad een veel te exhaustieve uitleg aan het begrip onafhankelijkheid geeft. Beslissing Tuchtcommissie 514/2016//N 15 juni 2017 pagina 2

3 9. Artikel 14 1 van de Wet van 22 juli 1953 bepaalt dat bij het vervullen van de hem toevertrouwde revisorale opdrachten de bedrijfsrevisor in volle onafhankelijkheid handelt van de betrokken personen. De bedrijfsrevisor, zo voegt 3-3 daaraan toe, moet geen opdrachten aanvaarden onder voorwaarden die een objectieve uitvoering daartoe in het gedrang zouden kunnen brengen. 10. Artikel 3 van het Koninklijk Besluit van 10 januari 1994 bepaalt dat de bedrijfsrevisor elke handeling of houding die in strijd is met de onafhankelijkheid die de vrije beroepen kenmerkt moet vermijden, terwijl artikel 6 stelt dat hij geen enkele opdracht mag uitvoeren wanneer hij zich in een positie bevindt waardoor zijn onafhankelijkheid bij de uitvoering van zijn opdracht in het gedrang zou brengen. Artikel 7 voegt daaraan toe dat het hem verboden is een opdracht te aanvaarden wanneer de uitoefening daarvan hem in een positie van belangenconflict dreigt te plaatsen die van aard is het onafhankelijk oordeel dat hij moet uitbrengen in het gedrang te brengen. Ten slotte wijst artikel 9 lid 2 op het verbod een opdracht te aanvaarden wanneer zijn echtgeno(o)t(te), bloed- of aanverwant tot in de tweede graad als werknemer of beroepsbeoefenaar op een betekenisvolle wijze bijdraagt tot het houden van de boeken of tot het opstellen van de jaarrekening of andere boekhoudkundige staten die het voorwerp zijn van een verklaring. 11. Daar dient nog aan toegevoegd te worden dat de Europese Aanbeveling desbetreffend ook een onafhankelijkheid naar buiten toe vereist. Feiten en situaties moeten vermeden worden die van een dergelijke betekenis zijn dat een redelijk denkende en terzake kundige derde het vermogen van de bedrijfsrevisor om objectief te handelen in twijfel zou kunnen trekken. 12. Zoals artikel 3 van het Koninklijk Besluit van 10 januari 1994 ondubbelzinnig gewag maakt van de onafhankelijkheid die de vrije beroepen kenmerkt, stelt men vast dat ook bij die andere vrije beroepen niet enkel de werkelijke onafhankelijkheid, maar ook de schijn van onafhankelijkheid essentieel is (cf. Jo STEVENS, Advocatuur, Mechelen, 2015, blz. 423, nr. 582). 13. In casu is er een verwevenheid tussen het accountantskantoor en het bedrijfsrevisoraat. 14. In de eerste plaats is de levenspartner van, zijnde de zaakvoerder van het accountantskantoor. 15. In de tweede plaats is de bedrijfszetel van het revisoraat gevestigd in hetzelfde appartementsgebouw als dit waar het accountantskantoor gevestigd is. 16. Meer nog, in de lokalen van het accountantskantoor is er een welbepaalde kamer die voorbehouden is aan de bedrijfsrevisor. Men houdt wel voor dat deze kamer strikt afgesloten wordt van de rest, maar deze bewering komt wel in een ander daglicht te staan wanneer men vaststelt dat een bediende van het accountantskantoor meer dan 800 uren per jaar in dienst staat van de bedrijfsrevisor (76,75 uren secretariaatswerk en 741 uren ondersteuningswerk voor commissarismandaten en wettelijke opdrachten). Daarbij komt nog dat de bedrijfsrevisor 2,5 dagen per week werkzaam is in het accountantskantoor, naar verluidt voor technische ondersteuning. 17. Dat overigens deze maatregelen geen garantie bieden was al duidelijk naar aanleiding van een aanduiding van homepage en mailadres, waar een professionele mail volgens een eenmalig incident de naam van beide levenspartners bevatte. 18. Vooreerst stelt dat ze intussen een ganse interne procedure heeft ingesteld om elke vorm van afhankelijkheid te vermijden en dat in een ander bedrijfsrevisorenkantoor vergelijkbare maatregelen werden getroffen die de goedkeuring van het Instituut wegdragen. Beslissing Tuchtcommissie 514/2016//N 15 juni 2017 pagina 3

4 19. Elke vergelijking met andere toestanden is hier niet aan de orde. De Tuchtcommissie kan zich enkel baseren op de bestaande regelgeving en de feitelijke omstandigheden die aan deze haar onderworpen zaak ten grondslag liggen. 20. Verder geeft zelf toe dat het nog steeds een work in progress is terwijl bovendien uit het voorgelegde draaiboek blijkt dat de verplichting tot informatieverstrekking al te vaak bij de cliënt of bij het accountantskantoor wordt gelegd. 21. Waar het echter om gaat zijn 16 dossiers over het jaar Al deze dossiers werden haar toebedeeld door het accountantskantoor. 14 van deze dossiers hebben betrekking op een verslag inbreng in natura in het raam van de regeringsbeslissing om de belasting op de liquidatiebonus drastisch te verhogen. Dit worden de click-events genoemd. Volgens omvatten deze opdrachten geen elementen die een uitspraak over de door het accountantskantoor gevoerde boekhouding, zo die er al is, noodzakelijk maakten. Zij omschrijft haar tussenkomst als uitsluitend te bevestigen dat de middelen voor de betreffende dividenduitkering vanuit vennootschapsrechtelijk en boekhoudkundig oogpunt aanwezig en uitvoerbaar zijn (haar conclusie blz. 6 nr. 3). Deze laatste woorden alleen reeds tonen aan dat een minimum van nazicht omtrent de realiteit en waarheidsgetrouwheid van deze boekhouding noodzakelijk zijn. Als het revisoraal verslag van een inbreng in natura door op zulke formalistische en ronduit gezegd luchthartige manier wordt geconcipieerd, roept dit wel bepaalde vragen op. 22. Hetzelfde rond de andere twee dossiers over Enerzijds een ontbinding van een B.V.B.A. en de omvorming van een N.V. in een B.V.B.A. Het belang van dergelijke verslagen kan moeilijk overschat worden (bv. in verband met artikel 181 W. Venn.: C. BERCKMANS, De vereffeningprocedure, Mechelen, 2014, blz. 417, nr. 481). De wijze waarop deze verslagen bagatelliseert is onthutsend. 23. Hetzelfde doet ze vanuit het oogpunt van het accountantskantoor: de boekhouding wordt immer intern gevoerd en de tussenkomst van de accountant beperkt zich steevast en hooguit tot het neerleggen van de jaarrekening en de fiscale aangifte. Van een betekenisvolle invloed van het accountantskantoor zou dus geen sprake zijn. Bovendien zou zich zelf niet bezig gehouden hebben met die specifieke dossiers maar wel zijn medewerkers 24. Elke accountant, die naam waardig, zal een jaarrekening steeds zorgvuldig aftoetsen en eventueel zijn cliënt op gebreken wijzen, alvorens deze neer te leggen. Idem dito bij het inleveren van een fiscale aangifte. Iedereen zal het er overigens mee eens zijn dat onderzoek en neerlegging van jaarrekeningen van cliënten en het indienen van fiscale aangiftes beslist wel betekenisvolle handelingen zijn. 25. Bovendien zou het verduidelijkend kunnen werken wanneer de facturatie aan de betrokken cliënten zou kunnen naar voor gebracht worden. Uiteraard is dit een vraag die enkel door het accountantskantoor, geen partij in dit geding, zou kunnen beantwoord worden maar gezien de binding die met het kantoor heeft, zou dit probleem kunnen omzeild worden. 26. Wat de dossierbehandeling betreft, volstaat het te verwijzen naar de eenmansstructuur van het accountantskantoor (zie randnr. 3). 27. Bij dit alles rijst de vraag welke bedenkingen de verzekeringsmaatschappij beroepsaansprakelijkheid zou maken bij het lezen van zulke lichtvoetige opvattingen rond essentiële elementen van economische beroepen. 28. Hetzelfde voor het jaar 2014 waar 9 dossiers afkomstig waren van het accountantskantoor. 8 daarvan hadden betrekking op de zogeheten clickevents en 1 op de omvorming van een N.V. in een B.V.B.A. Beslissing Tuchtcommissie 514/2016//N 15 juni 2017 pagina 4

5 29. Uit dit alles kan enkel afgeleid worden dat er een mate van afhankelijkheid tussen beide kantoren bestond, zeker aangaande de feiten die hier voorliggen, die deontologisch onaanvaardbaar is. 30. Het gevaar is overigens niet denkbeeldig dat de buitenwereld de indruk zou kunnen gekregen hebben dat het om een promotietroef ging waarbij een vlotte afwerking van dergelijke in die periode inderdaad veel voorkomende dossiers door de aanwezigheid van beide beroepen in hetzelfde pand, vergemakkelijkt werd. Het ging blijkbaar om een automatisme: niet één van de doorgezonden dossiers werd door geweigerd of aan een andere confrater toevertrouwd. 31. De betichtingen zijn dus bewezen en wegen zwaar. Tot in den treure is en wordt terecht herhaald dat de onafhankelijkheid voor de economische beroepen primordiaal is. 32. Als verzachtende omstandigheden worden in acht genomen het wellicht historisch familiaal samengroeien van beide kantoren, de eenmaligheid van deze click-events, de hoogdringendheid die er toen mee gepaard ging en het gegeven dat zich bewust is van de problematiek en bezig zich daarnaar te organiseren. OM DEZE REDENEN, DE TUCHTCOMMISSIE, Rechtsprekend op tegenspraak Verklaart de tuchtvordering ontvankelijk en gegrond en legt de sanctie van twee weken schorsing op. Aldus gedaan en uitgesproken in de openbare terechtzitting van 15 juni 2017 door de Nederlandstalige Kamer van de Tuchtcommissie van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren, zetelend te 1000 Brussel, Emile Jacqmainlaan, 135/2, waar aanwezig waren: Beslissing Tuchtcommissie 514/2016//N 15 juni 2017 pagina 5