NRR Calamiteitenroute Prinsegracht - Buitenhof

Transcriptie

1 NRR Calamiteitenroute Prinsegracht - Buitenhof Datum Versie 7 Opdrachtnaam NRR Calamiteitenroute Prinsegracht - Buitenhof Opdrachtgever DSO Verkeer Opdrachtnummer Status definitief

2 2/31

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding Aanleiding Doel van het project Projectafbakening Uitgangspunten Relatie met ander projecten Wijzigingen t.a.v. NRR route CS-HS Uitgangspunten voorontwerp Ontwerpmaatregelen per tracédeel Prinsegracht Jan Hendrikstraat Kerkplein Gravenstraat/Dagelijkse Groenmarkt Buitenhof Maten en toegankelijkheid perrons Verkeersregelingen Spoorse infrastructuur Afwatering Pollers en klaphekken Bomenbalans Parkeren, taxi s en laad- en losvoorzieningen 18 3 Aanvullende onderzoeken Milieu Kabels en leidingen Archeologie Vergunningen Geluid en trillingen Verlichting Riolering 20 4 Toetsing VOV, ACOR en HTV VOV ACOR HTV Eindpunt voor bussen 22 5 Investeringskosten en beheerplan 23 6 Planning, fasering en risico s 25 3/31

4 Bijlagen: Bijlage 1: toetsing HTV Bijlage 2: VOV en ACOR verslagen Separaat: en Calamiteitenroute Prinsegracht - Buitenhof: - Overzichtstekening Calamiteitenroute (d.d ) - Herinrichting Jan Hendrikstraat, blad 1 van 4 (d.d ) - Herinrichting Kerkplein, blad 2 van 4 (d.d ) - Herinrichting Buitenhof, blad 3 van 4 (d.d ) - Dwarsprofielen, blad 4 van 4 (d.d ) Ontwerpnotitie HTM inclusief spoor, bovenleiding en WST tekeningen (d.d ) 4/31

5 1 Inleiding 1.1 Aanleiding De Calamiteitenroute Prinsegracht - Buitenhof maakt deel uit van het voorontwerp NRR CS-HS uit 2011/2012 over de tramtracés in het centrum. Het ontwerp is in de inspraak gebracht en door de raad vastgesteld (d.d. 26 januari 2012). In 2014 werd het project van de Calamiteitenroute weer actueel op de NRR-totaalplanning en is er aan de uitwerking van het definitief ontwerp gewerkt. Doordat vanuit de beheerder inmiddels strengere eisen aan de minimale spoorbogen worden gesteld, wijzigde het vastgestelde voorontwerp zoveel, dat een nieuw ontwerp nodig was. In 2016 is het project opgepakt op basis van de nieuwe uitgangspunten voor het spoorontwerp. Inmiddels was er ook een project gestart voor de herinrichting van het gebied Kerkplein en omgeving. Gezien de raakvlakken tussen deze projecten zijn deze in een gezamenlijk project uitgewerkt. Een deel van het ontwerp van de Calamiteitenroute is inmiddels met het herinrichting Kerkplein opnieuw in de inspraak gebracht. De gehele Calamiteitenroute Prinsegracht tot en met Buitenhof wordt in dit document beschreven. Het bijgevoegde voorontwerp is tot stand gekomen vanuit gezamenlijke ontwerpen van Ingenieursbureau Den Haag en HTM. Overleg tussen gemeente, MRDH en HTM heeft tot de onderstaande scope van het project, projectdoelstellingen en uitgangspunten geleid. Nadere beschrijving staat in deze ontwerptoelichting. Vanuit de volgende punten is de voorkeur ontstaan de projecten herinrichting Kerkplein en NRR Calamiteitenroute Grote te integreren. Afstemming raakvlakken: Tussen de projecten Herinrichting Kerkplein en NRR Calamiteitenroute Prinsegracht-Buitenhof zitten raakvlakken in de uitvoering. Er zit een overlap in het uitvoeringsgebied. Dit vereist afstemming in maatvoering van de ontwerpen en de uitvoeringsfasering. Wens uitvoering in 2017: Vanwege de nodige spoorvervanging rondom het Kerkplein is het niet wenselijk dat de herinrichting vooruitlopend op de Calamiteitenroute uitgevoerd worden. Voor de herinrichting van het Kerkplein is vanwege de problemen omtrent de verharding gesteld dat deze in 2017 uitgevoerd dient te worden. De leidt tot de wens om de uitvoering van beide projecten gelijktijdig in 2017 te starten. Onderhoud tramtunnel Grote Markt 2018: Voor 2018 staat groot onderhoud gepland aan het spoor in de tramtunnel van de Grote Markt. Door de calamiteitenroute voor de start van het onderhoud uit te voeren ontstaat de mogelijkheid om met RandstadRail trams CS bereikbaar te houden gedurende deze werkzaamheden. 1.2 Doel van het project Het realiseren van een integraal ontwerp vanaf de Prinsegracht tot aan het Buitenhof inclusief de herinrichting van het Kerkplein. Daarbij de inpassing van de tramspoorinfrastructuur conform voorschriften voor Nieuw Materieel en RandstadRail voertuigen. Het inpassen van toegankelijke tramperrons (plushalte) ter plaatse van de halte Gravenstraat/Dagelijkse Groenmarkt. Daarnaast wordt gestreefd een toegankelijke noodhalte op de Prinsegracht samen met fietsparkeren in te passen. 5/31

6 1.3 Projectafbakening De locatie loopt vanaf de Prinsegracht ter hoogte van Korte Beestenmarkt, via de Jan Hendrikstraat, Kerkplein, de Grote Halstraat/Dagelijkse Groenmarkt tot en met het Buitenhof. Een overzichtskaart is hieronder opgenomen. De calamiteitenroute is in groen weergegeven. Buitenhof Gravenstraat Kerkplein Jan Hendrikstraat Prinsegracht De volledige calamiteitenroute is langer dan op de afbeelding aangegeven. Deze route loopt tot aan halte CS. Het deel langs halte Centrum, Kalvermarkt en de Resident vallen buiten de scope van de integratie van de twee projecten. Deze worden wel separaat binnen de scope van het project NRR uitgewerkt. De hoofdeisen voor de nieuwe situatie komen voort uit de afspraken voor de herinrichting van het Kerkplein en het programma van eisen voor NRR: Opgave voor de herinrichting van het Kerkplein is om de verblijfskwaliteit te verbeteren. De ombouw van de infrastructuur voor Netwerk RandstadRail dient kosteneffectief te geschieden via de principes van sober en doelmatig. Voor het tramtracé is de opgave deze geschikt te maken voor RandstadRail en voor Nieuw Trammaterieel. Het spoor dient daarbij conform voorschriften voor RandstadRail materieel aangelegd te worden, inclusief scheluwte. Ontwerpopgave daarbij is hoe om te gaan met de afwatering tussen de vlakliggende sporen. Voor de haltes is het uitgangspunt toegankelijkheid voor minder-validen te realiseren, voor zover dat binnen geringe meerkosten mogelijk is. De haltelocatie Gravenstraat/Dagelijkse Groenmarkt 6/31

7 betreft een plushalte. Dit betekent dat extra kwaliteit en uitstraling gerealiseerd dient te worden. De halteontwerpen uit het VO route CS-HS uit 2012 vormen het uitgangspunt. Het inpassen van fietsstroken van minimaal 1,75 m breed op de Jan Hendrikstraat (conform HiOR). 1.4 Uitgangspunten Voor het project worden de volgende uitgangspunten gehanteerd: Handboek Openbare Ruimte (HOR) van de gemeente Den Haag, november Functioneel Programma van Eisen Netwerk RandstadRail, Stadsgewest Haaglanden, oktober Voorschrift Ontwerp Spoor Stadsenet, versie 3.0 van SGH/HTM. Ontwerpvoorschriften Bovenleiding en WS&T, SGH/HTM. NRR route CS-HS, versie : eerder uitgewerkte calamiteitenroute NRR als onderdeel van project route CS-HS. Het door de raad vastgestelde ontwerp van het Kerkplein, d.d. 30 juni 2016, RISnr. DSO/ Meerjarenprogramma fiets (RIS ) 1.5 Relatie met ander projecten NRR route CS-HS: In het kader van project NRR route CS-HS is een voorontwerp uitgewerkt voor de calamiteitenroute vanaf Prinsegracht tot aan Buitenhof. Op 26 januari 2012 is deze in de raad bestuurlijk vastgesteld. Bij de verdere uitwerking zijn er vanuit MRDH gewijzigde uitgangspunten meegegeven. Samen met de Herinrichting Kerkplein was dit aanleiding het voorontwerp te herzien. HTM Onderhoud Infrastructurele Werken (OIW): project tramtunnel Grote Markt. Voor 2018 staan werkzaamheden gepland door HTM in de tramtunnel. De route via het Kerkplein wordt daarbij gebruikt als omleidingsroute. Project De Kern Bijzonder: de plannen voor een herinrichting van de delen buiten het Kerkplein zitten niet in de scope. Het project De Kern Bijzonder kent nu zijn opstartfase. Wellicht is het mogelijk dat onderdelen in de toekomst als werken derden in het project worden opgenomen. Riolering: alle riolering in de buurt of onder de tramspoor is gerenoveerd. Aan het hoofd riool heeft R&W geen plannen voor werkzaamheden, echter waar mogelijk is de wens alle huis en kolkaansluitingen tot en met de kap van het riool te vervangen (werk-met-werk). Het voorplein Snoeptrommel valt buiten de scope van herinrichting Kerkplein en NRR Calamiteitenroute. Meerjarenprogramma fiets (beleidskader): in het meerjarenprogramma fiets staan eisen opgenomen waarin fietsroutes dienen te voldoen. Het traject van de Jan Hendrikstraat valt onder de sterfietsroutes. Dat houdt in dat hier bij voorkeur fietspaden ingepast worden. Een minimum van fietsstroken van 1,75 conform het Handboek Openbare Ruimte is hier gewenst. Bij herinrichting dient dit beleidsuitgangspunt meegenomen te worden in de afweging van de ontwerpen. Pollers en klaphekken: op het tracé Kerkplein - Buitenhof worden geen nieuwe klaphekken of pollers geplaatst. De bestaande installaties zijn door de beheerder grotendeels verwijderd. 1.6 Wijzigingen t.a.v. NRR route CS-HS Met het VO NRR CS-HS is de Calamiteitenroute voor trams vanaf de Prinsegracht tot en met CS in 2012 vastgesteld. In dit VO is het tracédeel vanaf de Prinsegracht tot en met het Buitenhof nader uitgewerkt tot een nieuw VO op basis van huidige uitgangspunten. Er zijn een aantal aanpassingen en verbeteringen doorgevoerd in het ontwerp: Er is een permanente (toegankelijke) noodhalte toegevoegd op de Prinsegracht. 7/31

8 De spoorvervanging begint eerder op de Prinsegracht om de noodzakelijke ruimere spoorbogen in te kunnen passen. Met de spoorvervanging wordt ook de kruising van de Jan Hendrikstraat met de Prinsegracht geoptimaliseerd. Het perron van het eindpunt voor bussen is breder geworden. In de Jan Hendrikstraat is richting Prinsegracht een opstelstrook voor autoverkeer komen te vervallen. In de Jan Hendrikstraat zijn fietsstroken van 1,75 m opgenomen. 8/31

9 2 2.1 Uitgangspunten voorontwerp Traminfrastructuur Voor het spoorontwerp wordt uitgegaan van specificaties van de RandstadRail- en Avenio-trams voor het Profiel van Vrije Ruimte (PVR). Daarnaast worden de technische eisen uit het Ontwerp Voorschriften Spoor (OVS) gehanteerd. Voor het traject worden de volgende functionaliteiten voor de trams gevraagd: Tracé tussen Prinsegracht en Buitenhof geschikt voor RandstadRail (RR), Avenio en GTL8- tramvoertuigen. Rondje om de kerk geschikt voor RR, Avenio en GTL8. Het RR-voertuig is toegevoegd vanwege vervallen overloop in de tramtunnel Grote Markt; Bogen richting Spui en Kneuterdijk geschikt voor RR, Avenio en GTL8. De richting Kneuterdijk is opgenomen i.v.m. het mogelijk maken van een calamiteitenroute via Rijnstraat); Spoorcomplex en nieuwe bogen richting Statenkwartier geschikt voor RR, Avenio en GTL8 vanuit een toekomstvast ontwerp; Het Avenio en GTL8-gebruik betreft dagelijkse exploitatie; Het RR-gebruik betreft calamiteitengebruik en bij onderhoudswerkzaamheden zoals bijvoorbeeld spoorvervanging in de tramtunnel Grote Markt of het tramplatform CS; Noodperron realiseren op de Prinsegracht (vanwege vervallen overloop in TTGM); Toegankelijke haltes realiseren in de Gravenstraat. Voor de uitvoering is het uitgangspunt het beperken van de duur van de buitendienststelling van tramlijn 16 (per fase). Dit wordt in de DO-/besteksfase uitgewerkt. Het streven is naar een zo kort mogelijke buitendienststelling duur. De halten op de route Prinsegracht-Jan Hendrikstraat-Rond de Grote Kerk-Dagelijkse Groenmarkt- Gravenstraat hebben allemaal een haltelengte die geschikt is voor het laten halteren van één tram. Indien er gebruikt gemaakt wordt door gekoppelde trams op deze route kunnen deze niet halteren (lees stoppen en mensen laten in en uitstappen). HTM en MRDH dienen op basis hiervan nog nadere afspraken te maken over het rijden met gekoppelde stellen over de calamiteitenroute. Dit kan zijn het niet laten rijden van gekoppelde tramstellen in geval van een calamiteit. Een andere mogelijkheid is om de trams twee keer te laten halteren, zodat ook de passagiers uit het tweede tramstel kunnen uitstappen. De uitwerking hiervan valt buiten de scope van dit project. Ruimtelijk In de Jan Hendrikstraat en op het Kerkplein zitten grote hoogteverschillen. Het hoogteverschil tussen de Jan Hendrikstraat richting de kerk bedraagt 1,5 meter. Dit maakt het inpassen van een nieuw spoorontwerp uitdagend, zeker voor het inpassen van de wisselcomplexen en bogen. Met het ontwerpen bleek dat volledig inpassen volgens het ontwerpvoorschrift voor spoor niet zou passen. Er is in het ontwerp gezocht naar andere opties. Vanuit een integraal ontwerp wordt gekeken wat hierbij het maximaal haalbare is. Hierbij zullen partijen tot een consensus moeten komen over het maximaal haalbare resultaat. 9/31

10 Verkeer De Jan Hendrikstraat is een 50 km/uur weg die in asfalt is uitgevoerd. De Jan Hendrikstraat en Torenstraat maakt onderdeel uit van één van de vier parkeerlussen in het centrum van Den Haag. De rijbaan die ter hoogte van het postkantoor naast het Kerkplein ligt heeft in de huidige situatie de functie woonerf. In aansluiting op de 30 km/uur functie van Prinsestraat is de wens ook het rijbaangedeelte van het Kerkplein ter hoogte van het Postkantoor om te zetten van woonerf naar 30 km/uur. Fietser Conform de eisen van de gemeente Den Haag is het de wens op een dergelijke weg als de Jan Hendrikstraat vrijliggende fietsvoorzieningen in de vorm van fietspaden aan te leggen. Omdat de ruimte ontbreekt hier vrijliggende fietsvoorzieningen aan te brengen zijn fietsstroken van 1.75 meter opgenomen. Materiaal gebruik Het Handboek Openbare Ruimte benoemt de twee kwaliteitsstandaarden voor inrichting van de openbare ruimte. De openbare ruimte in de binnenstad valt onder Hofstadkwaliteit. De hierbij behorende materialen zullen dan ook in de ontwerpen terugkomen. Verkeersmanagement De algemene wens van afdeling BVM (bereikbaarheid en verkeersmanagement) is om het aantal VRI s (verkeersregelinstallaties) in de stad te verminderen. Voor dit ontwerp is onderzocht of dit op de kruising van de Jan Hendrikstraat met de Prinsegracht en de kruising Jan Hendrikstraat met het Westeinde mogelijk is. Na het houden van tellingen is in overleg met de afdeling VM besloten de verkeersregeling op de kruising Prinsegracht met Jan Hendrikstraat te handhaven. Wel wordt een rijstrook in de Jan Hendrikstraat, richting Prinsegracht, opgeheven. De VRI kruising Torenstraat/Westeinde verdwijnt - na afstemming met bewonersorganisatie Kortenbos - en wordt vervangen door een zebra met middeneiland. Voorstel is hier een tramwaarschuwingsinstallatie (TWI) op te nemen die de rechtdoor gaande auto/fietsers (richting Vondelstraat) waarschuwt voor de links afslaande tram vanaf de Torenstraat richting de Dagelijkse Groenmarkt. Dit omdat de tram hier als voorrangsvoertuig voorrang heeft. Bij de oversteekplaats ter hoogte van de Albert Heijn komen kanalisatiestrepen in combinatie met een tijdelijke TWI. Er ligt een visie voor de Torenstraat waarbij de tram en auto richting het centrum samen gaan rijden over één rijbaan. Zolang deze reconstructie nog niet uitgevoerd is deze tijdelijke TWI nodig die de automobilist waarschuwt op het samenvoegen van auto en tram. Er worden geen andere doorstroming belemmerende elementen voor de tram geïntroduceerd. Laden en lossen en touringcar De bestaande functionaliteiten voor laden en lossen dienen gehandhaafd te blijven. In verband met het ontwerp van de herinrichting van het Kerkplein is gezocht naar een touringcar locatie in de Jan Hendrikstraat. 2.2 Ontwerpmaatregelen per tracédeel Prinsegracht De trambocht tussen de Jan Hendrikstraat en de Prinsegracht krijgt een nieuwe bochtstraal en de sporen komen verder uit elkaar te liggen. Hierdoor ontstaat er meer ruimte voor de bushalte. Er is 10/31

11 gezocht naar een soepele aansluiting van fietspaden en de rijbaan vanaf de garage. De trambaan ligt in dit gedeelte in een strook van klinkers zodat het midden eiland een strakke vorm krijgt. Op dit middengebied wordt een permanente noodhalte ingepast. Gezien de ligging van de sporen is de enige mogelijk plek een middenhalte. De noodhalte zal daardoor alleen beschikbaar zijn voor het tweerichtingenmaterieel (Avenio en Citadis). Afbeelding noodhalte Prinsegracht De noodhalte zal toegankelijk ingepast worden. Standaard haltemeubilair wordt niet opgenomen. Het grootste deel van het jaar is de halte buiten gebruik. Op dit moment wordt de locatie gebruikt om fietsen te stallen aan de diverse aanwezig fietsnietjes. Het voorstel is om in het ontwerp het middelste deel van de halte fietsnietjes terug te plaatsen. De halte zal daarmee een dubbelgebruik krijgen. Indien de halte voor langere periode gebruikt dient te worden, bijvoorbeeld bij een buitendienststelling van de tramtunnel kunnen de fietsnietjes tijdelijk verwijderd worden. Afbeelding dwarsprofiel noodhalte Prinsegracht Brandkraan Op de hoek van de Prinsegracht staat een brandkraan vlak langs het tramspoor. Met de brede trams komt deze binnen het PVR te staan. De brandkraan zal een kwartslag gedraaid worden richting Jan Hendrikstraat. Daarmee komt deze buiten het profiel van de brede tram. 11/31

12 2.2.2 Jan Hendrikstraat De tramsporen in de Jan Hendrikstraat liggen in de huidige situatie te dicht op elkaar. In het voorstel worden de tramsporen dan ook verder uit elkaar gelegd. De werkzaamheden aan de sporen kunnen bijna geheel binnen het profiel van de huidige rijbaan worden uitgevoerd. Vanuit het meerjarenprogramma fiets zijn er echter wensen voor de sterfietsroutes waar de Jan Hendrikstraat onder valt. Een minimum van fietsstroken van 1,75 conform Handboek Openbare Ruimte is hier gewenst. De huidige fietsstroken zijn tussen de 1,50 en 1,60 m breed. In de Jan Hendrikstraat is het verbreden alleen mogelijk door de trottoirs te versmallen. In het bijgevoegd ontwerp is deze verbreding van de fietsstroken opgenomen. Voor het hotel in de Jan Hendrikstraat wordt een plaats voor een touringcar ingepast voor in- en uitstappen. De plaats is in afstemming met het hotel ingepast op een aanwezige laad- en losvoorziening. Vanwege een aanwezig luifel kan deze touringcarplaats niet breder dan 2 m worden. Dit betekent dat een touringcar deels op de fietsstrook zal halteren. Dit is in de bestaande situatie ook het geval voor laden en lossen met vrachtwagens voor het hotel. In overleg met hotel en pandeigenaar is afgesproken hiervoor niet de luifel te gaan aanpassen. De plek is ter vervanging van de vervallen touringcarplaats op het Kerkplein. De rijbaan wordt uitgevoerd in asfalt, de stoepen en parkeervakken in mangaanklinker. Dit is conform de huidige materialisering. 12/31

13 Afbeelding dwarsprofiel Jan Hendrikstraat Kerkplein Voor de herinrichting van het Kerkplein is separaat een opgesteld. Het voorontwerp van de Herinrichting Kerkplein is reeds vastgesteld. Het plan gaat uit van een vlak rondom de kerk met een bijzondere klinkerbestrating. Deze ruimte is voor groen, verblijf en markten en evenementen. Het ontwerp van de gehele calamiteitenroute sluit aan op de herinrichting Kerkplein en de daarbij behorende spoorwijzigingen. Tussen de projecten Herinrichting Kerkplein en NRR Calamiteitenroute Grote Kerk zitten raakvlakken door een overlap in het uitvoeringsgebied. Hieruit de wens ontstaan om voor de verdere voorbereiding de projecten te integreren. De inpassing van het spoorontwerp, zowel horizontaal als verticaal, in de omgeving wordt daarvoor in detail uitgewerkt. In het VO van de herinrichting Kerkplein is bij de uitwerking van het profiel ter hoogte van de Visbanken en het Postkantoor gekozen voor een ruimte waarbij het nog prettig is te fietsen aan de rechterzijde van het spoorbeen. Deze maat was in het ontwerp 1,15 meter vanaf het spoorbeen en 1,87 meter vanaf hart spoor. De fietser kan niet door de tram worden ingehaald. In de nadere uitwerking is gezocht om hier wat extra ruimte voor de fietser te creëren. Aan de zijde van het Postkantoor is de band 10 cm verder naar buiten gelegd. De maat voor de fietser wordt daarmee 1,25 m vanaf het spoorbeen. In het kader van de Calamiteitenroute is het bovenleidingplan rondom het Kerkplein nader uitgewerkt. Uitgangspunt voor het bovenleidingplan is het zoveel mogelijk behouden van de bestaande bevestigingen aan gevels en het zorgen voor voldoende ruimte voor hulpdiensten op het Kerkplein. Door middel van een obstakelvrije zone wordt hier ruimte voor fietsverkeer, laad en losverkeer op weg naar de bestemming, trams en hulpdiensten gemaakt. Deze zone ligt tussen twee banden waarbij de rijbaan een maat heeft van 3.57 meter. Omdat de hulpdiensten 4.50 meter wensen is overleg geweest met de brandweer. In het ontwerp is tussen de Jan Hendrikstraat en de halte op de Dagelijkse Groenmarkt een obstakelvrije zone van 4.50 meter opgenomen. Op onderstaande afbeelding van het voorontwerp staat een deel van de obstakelvrije zone voor hulpdiensten ter hoogte van de Riviervismarkt afgebeeld. 13/31

14 Afbeelding bovenaanzicht Riviervismarkt Gravenstraat/Dagelijkse Groenmarkt Voor de haltes Gravenstraat/Dagelijkse Groenmarkt is het uitgangspunt toegankelijkheid voor minder-validen te realiseren. Dit betekent dat de haltes hoger moeten worden uitgevoerd. De halte voor de voormalige Bonneterie (nu H&M) wordt breder omdat het spoor langs de halte wordt verlegd. Daarbij wordt het spoor rechtgetrokken ten opzichte van de gevel. Voor het onderste spoor is vanuit de voorschriften voor NRR geen noodzaak om aanpassingen uit te voeren. Echter wanneer dit spoor op termijn vervangen dient te worden is het voorstel om deze recht te trekken ten opzichte van het bovenste spoor. De aansluitende bogen dienen hiervoor ook vervangen te worden. Gravenstraat dwarsprofiel W-W 14/31

15 De haltelocatie Dagelijkse Groenmarkt kan alleen worden verhoogd als deze wordt voorzien van een lijngoot (een dergelijke lijngoot ligt al in de tegenover gelegen halte bij de H&M). Bij de nadere uitwerking van de halte Dagelijkse Groenmarkt wordt onderzocht of er bij dit perron een abri geplaatst kan worden. Op de halte Gravenstraat bij de H&M zal geen abri geplaatst worden Buitenhof Op het Buitenhof dient een spoor verlegd te worden vanwege een PVR conflict tussen tegemoet rijdende trams. In afstemming tussen MRDH en HTM Beheer is afgesproken ook het spoor in de andere richting vanuit onderhoud gelijktijdig te vervangen. Op de delen van het Buitenhof waar het spoor vervangen wordt zal de bestaande natuurstenen bestrating terugkomen. 2.3 Maten en toegankelijkheid perrons Hieronder is een tabel afgebeeld waarin de lengte en breedtes van de halteperrons zijn weergegeven. Daarnaast wordt in de laatste twee kolommen aangegeven de theoretische toegankelijkheid bij de rolstoeldeuren van de voertuigen. 15/31

16 Halte perronrichting Lengte Breedte Toegankelijkheid (gap bij rolstoeldeuren) bestaand nieuw bestaand nieuw Citadis Avenio Prinsegracht noodhalte Jan Hendrikstraat nvt 36 m nvt > 5,35 (variabel) 6 cm 6 cm Brouwersgracht nvt 36 m nvt 6 cm 6 cm Gravenstraat Torenstraat ca. 33 m 33 m > 3,30 m 3,9 m 6 cm 6 cm (variabel) Dagelijkse Groenmarkt Buitenhof ca. 30 m 33 m 6,9 m 6,9 m 6 cm 6 cm De perrons in de Gravenstraat zijn 33 m lang gemaakt in plaats van de standaard NRR-perronlengte van 36 m. Vanuit toegankelijkheid en door de ligging van de bogen had het geen nut om de halteperrons langer dan 33 m te maken. Het hoge deel van de halteperrons is langer dan 30 m, en daarom conform ontwerpvoorschriften. 2.4 Verkeersregelingen Verwijdering VRI Jan Hendrikstraat - Westeinde In het ontwerp is vanuit stedenbouwkundige en verkeerskundige argumenten gekozen de rijbaan van de Torenstraat ter hoogte van de kerk versmallen. Vanuit de functie van de weg en de intensiteiten kan dit ook. Wel hoort daarbij dan de aanname dat ook de verkeersregeling verwijderd moet worden. Wanneer het voetgangerslicht blijft staan is het realistisch te stellen dat hiervoor een filevorming ontstaat. In deze file zou dan ook de tram staan. Om de oversteek voor de voetganger veilig te kunnen maken is er een midden eiland opgenomen waardoor de oversteek voor voetgangers in twee keer te maken is. Door het voetgangerslicht en bijbehorende verkeerslichten te verwijderen vallen alle ontwerpgaven in elkaar. Handhaven VRI Prinsegracht - Jan Hendrikstraat Aan het VOV is een ontwerp voorgelegd waarbij de VRI op de kruising Prinsegracht Jan Hendrikstraat verwijderd wordt en opstelstroken gebundeld worden. Het VOV heeft op basis van het voorgelegde ontwerp aangegeven dat door de kerende bussen echter een onveilige situatie zou ontstaan. In het bijgevoegde voorontwerp is de VRI weer opgenomen. Op basis van het huidige verkeersbeeld is gekozen een ontwerp uit te werken waarbij op de Jan Hendrikstraat het aantal opstelstroken aangepast wordt van twee naar één opstelstrook. Vanuit beleidsmatig oogpunt heeft het de voorkeur om één opstelstrook in de Jan Hendrikstraat te realiseren. Om dit inzichtelijk te maken of een goede verkeersafwikkeling mogelijk blijft zijn door BVM berekeningen uitgevoerd voor de spitstijden. Uit berekeningen blijkt dat er incidenteel langere wachtrijen kunnen ontstaan. Een incidentele wachtrij voorbij het kruispunt met Laan is daarbij mogelijk. Dat geldt heel incidenteel ook voor de wachtrij op de Prinsegracht voor het rechtdoorgaande verkeer richting de Grote Markt. De wachtrijen zijn echter niet structureel. Daarbij past de inrichting met één opstelstrook beter bij de locatie in het centrum. In overleg met de afdelingen DSO Verkeer en BVM is besproken dat het aanpassen van het ontwerp naar één opstelstrook met behoud van de VRI acceptabel is. 16/31

17 2.5 Spoorse infrastructuur Om het nieuwe spoor in te passen in de bestaande omgeving met daarbij rekening te houden met de gewenste profielen in en de spooreisen voor Avenio en Citadis. Het op de gewenste hoogtes aansluiten op de gevels is niet mogelijk zonder de spoor eisen op een aantal punten af te zwakken, ook zullen de gewenste hoogte verschillen in DO nader moeten worden bekeken. In overleg met HTM zijn deze hoogtes op elkaar afgestemd. Het verder in passen van het spoor heeft als gevolgd dat het uiteindelijke ontwerp aan het HTV is voorgelegd. Hierbij enkele belangrijke punten uit het spoorontwerp: In het ontwerp is een elektrisch wissel opgenomen voor de afslaande tram rondom de kerk. De kast voor de aansturing zal buiten de 4,5 m obstakelvrije zone van de brandweer worden geplaatst. Het complex Buitenhof voldoet aan de voorschriften, zowel links- als rechtsaf vanaf het Buitenhof. De wissels van het complex Buitenhof zijn reeds de nieuwe tramvoertuigen voorbereid. Op het Buitenhof worden de overige aanpassingen (software, detectielussen en sein) voor een wissel meegenomen in het project van de calamiteitenroute. Voor de overige twee wissels aan de Hofvijver zijde is dit reeds gedaan in het kader van een HTM onderhoudsproject uit Over de vervanging van een deel van het rechte spoor in de Grote Halstraat dient nog een keuze te worden gemaakt in samenhang met het trillingsonderzoek. In het ontwerp is dit spoordeel voorlopig wel opgenomen. Het in het voorontwerp opgenomen bovenleidingontwerp maakt gebruik van bovenleidingmasten en bevestigingen aan gevels. De bevestigingen aan gevels betreffen bestaande bevestigingen die gehandhaafd blijven. Op enkele locaties bleek het niet mogelijk deze te handhaven en is daarvoor een mast in de plaats gekomen. Voor het definitieve bovenleidingontwerp is het nodig om van te voren uit te zoeken of de geprojecteerde masten volgens tekening BL geplaatst kunnen worden. Gezien de hoeveelheid kabels en leidingen is besloten om vooraf proefgaten te maken. Op basis van de proefgaten wordt onderzocht of de masten conform ontwerp geplaatst kunnen worden of dat kleine aanpassingen nodig zijn. 2.6 Afwatering De voorschriften voor spoorontwerpen voor breed materieel geven aan dat nieuwe sporen vlak dienen te liggen. Dit beperkt het slijtage aan het spoor. Wel heeft dit tot gevolg dat er maatregelen nodig zijn om de afwatering van voldoende capaciteit te voorzien. Voor het project NRR is de afspraak gemaakt dat per locatie naar maatwerk gezocht wordt. Het gevolg van de vlakliggende sporen is dat er meer kolken noodzakelijk zijn naast het spoor. Om de afwatering goed vorm te geven dienen profielen voor het gehele traject uitgewerkt te worden. Zowel op de Jan Hendrikstraat en rondom het Kerkplein zijn diverse metingen gedaan om deze profielen in beeld te brengen. Op basis van deze metingen zijn afspraken met HTM gemaakt over de spoorhoogtes. Daarmee liggen ook de principe afspraken voor de afwatering vast. In de nadere uitwerking zullen de exacte locaties van kolken bepaald worden. 2.7 Pollers en klaphekken Het Buitenhof en Kerkplein waren in het verleden afgesloten met pollers en klaphekken. Deze installaties zijn momenteel niet meer in gebruik. Er resteert alleen nog de palen van de voormalige klaphekken in het complex op de rand van het Buitenhof. In het VO uit 2011 was er sprake van om deze te verplaatsen zodat deze buiten het PVR van de tram komen te staan. Echter nu de klapheken niet meer gebruikt worden is het ook een mogelijkheid deze te verwijderen. De beheerder heeft aangegeven geen klaphekken te willen terugplaatsen. 17/31

18 2.8 Bomenbalans Ten behoeve van de calamiteitenroute worden in het ontwerp van de Jan Hendrikstraat vier bomen gekapt en vier nieuwe bomen voor terug geplant. De bomenbalans op het Kerkplein wordt hier buiten beschouwing gelaten. Deze is als onderdeel van het project Herinrichting Kerkplein al behandeld. 2.9 Parkeren, taxi s en laad- en losvoorzieningen In het ontwerp worden de huidige aantallen parkeerplaatsen te behouden. In de huidige situatie zijn er ook een aantal taxistandplaatsen welke in het ontwerp terugkomen. Voor het politiebureau zijn nog twee gehandicapten parkeerplaatsen opgenomen en vijf gereserveerde plaatsen voor de politie. Bij het Ibis hotel zit een laad en losvoorziening. In overleg met het hotel is afgesproken om deze locatie ook geschikt te maken als touringcarplaats om passagiers te laten in- en uitstappen. De laad- en losstrook wordt hiervoor verbreed naar 2,5 m. Om dit mogelijk te maken dient de luifel van het hotel aangepast te worden. De constructieve uitwerking van deze aanpassing wordt in de volgende fase nader uitgewerkt. 18/31

19 3 Aanvullende onderzoeken 3.1 Milieu Er is een historisch bodemonderzoek uitgevoerd voor het tracé vanaf de Prinsegracht tot en met het Buitenhof. Grondverzet is alleen mogelijk na toetsing en schriftelijke goedkeuring van een historisch milieuonderzoek. Op basis van het archiefonderzoek wordt geconcludeerd dat er op de onderzoeklocatie bodemverontreiniging aanwezig kan zijn. Gezien deze resultaten is het uitvoeren van een verkennend bodemonderzoek noodzakelijk. Dit zal in de vervolgfasen uitgevoerd worden. 3.2 Kabels en leidingen Het voorontwerp is getoetst aan een KLIC-melding van maart Hier zijn een aantal aandachtspunten uit naar voren gekomen. Kritisch is de hoek van het Kerkplein met de Jan Hendrikstraat, met name voor het kunnen plaatsen van nieuwe bovenleidingmasten. De projectgroep heeft besloten om vooruitlopend op de uitvoering een aantal proefsleuven te maken om de mogelijke plaatsing van de masten te onderzoeken. Voor het gebied rondom het Kerkplein tot en met het Buitenhof is de verwachting dat er een diverse ongebruikte leidingen liggen. Deze zijn vaak moeilijk inzichtelijk te maken of te herleiden naar een eigenaar. Vooruitlopend is vanuit het NRR-projectteam een D&B-procedure opgestart om vroegtijdig de wensen vanuit Nutsbedrijven inzichtelijk te krijgen. Dit is met name van belang voor het tijdig kunnen plannen en faseren van de werkzaamheden. De D&B-procedure zal doorlopen tot in de DO- /Besteksfase. 3.3 Archeologie Het plein rond de Grote Kerk is een archeologische vindplaats (Waarde 1 op de gemeentelijke Archeologische Waarden- en Verwachtingenkaart). De overige delen van het plangebied hebben een archeologische verwachting (Waarde 2), met uitzondering van de Prinsestraat. Op plaatsen waar de herinrichtingswerkzaamheden in het Waarde 1-gebied dieper reiken dan 0,5 m onder maaiveld, zal een opgraving moeten plaatsvinden om de aanwezige archeologische informatie te documenteren en veilig te stellen. Voor het overige deel van het plangebied wordt geadviseerd de werkzaamheden archeologisch te begeleiden. Voor de uitvoering van het onderzoek zal een Programma van Eisen moeten worden opgesteld door het bevoegd gezag van de gemeente Den Haag. Met de afdeling Archeologie is de afspraak gemaakt dat de uitwerking van de fasering voor de uitvoering in overleg zal gebeuren in de DO-/Besteksfase. 3.4 Vergunningen Verkeersbesluit: Verkeersbesluiten worden aangevraagd op basis van de bebordingsplannen. Deze worden in de DOfase vervaardigd. Er zal een besluit aangevraagd dienen te worden voor de gewijzigde situatie op de kruising van de Jan Hendrikstraat met het Westeinde. 19/31

20 Omgevingsvergunning: Er zijn een aantal bestaande bomen die worden gekapt. Daarvoor dient een kapvergunning aangevraagd te worden. In het plan bevinden zicht geen bouwwerken waar een omgevingsvergunning voor nodig is. 3.5 Geluid en trillingen Voor het traject van de Calamiteitenroute is het geluidsniveau onderzocht. Een verandering in geluidsniveau kan plaatsvinden bij as-verschuivingen van sporen of rijbanen in de 50 km/uur gebieden. Op de Calamiteitenroute betreft dat de Jan Hendrikstraat en de aansluiting daarvan op de Torenstraat. De tram draagt veel minder bij aan de geluidbelasting dan het wegverkeer. Doordat in de Jan Hendrikstraat de rijbanen in verband met de fietsstroken naar elkaar toe bewegen, heffen ze elkaars effect op de geluidbelasting grotendeels op. Dit betekent dat er geen wijzigingen in de zin van de Wet geluidhinder optreden. De gevolgen van het brede trammaterieel op trillingen wordt nog nader onderzocht. In overleg met de directe omgeving zullen op diverse locaties trillingsmetingen worden uitgevoerd. Indien nodig zullen op locaties trillingsdempende maatregelen toegepast worden. Eventuele trillingsmaatregelen in de constructie hebben geen invloed op de bestelling van het staalwerk van het spoor. 3.6 Verlichting De bestaande verlichting blijft zoveel mogelijk behouden. Daar waar deze verplaatst dienen te worden zijn kosten opgenomen. Indien de verlichting gecombineerd is met een bovenleidingmast worden deze samen verplaatst waar nodig. 3.7 Riolering Alle riolering binnen het projectgebied is gerenoveerd. Volgens de beheerplannen zijn er aan het hoofdriool geen werkzaamheden nodig. De beheerder wil wel waar mogelijk, alle huis en kolkaansluitingen tot en met de kap van het riool vervangen. 20/31

21 4 Toetsing VOV, ACOR en HTV Onderdeel van de ontwerpfase is de bespreking van het voorontwerp met het Vooroverleg Over Verkeerszaken (VOV) en de Advies Commissie Openbare Ruimte (ACOR). Het VOV toetst de plannen op verkeerskundige aspecten, zoals verkeersveiligheid. De ACOR toetst de plannen op ruimtelijke kwaliteit. De definitief ontwerpen zijn zowel aan het VOV als aan de ACOR ter beoordeling voorgelegd. 4.1 VOV Het voorontwerp van de Calamiteitenroute is op 14 april 2016 in het VOV besproken. Daarbij is positief geadviseerd onder voorbehoud van enkele opmerkingen. Na deze behandeling is het ontwerp nog een aantal keer teruggekomen in het VOV. Op basis van het VOV advies is de VRI op de kruising Prinsegracht met de Jan Hendrikstraat terug in het ontwerp gezet. In het VOV van 23 juni is dit teruggekoppeld, waarop werd aangegeven dat het VOV graag een nadere uitwerking tegemoet ziet. Het huidige ontwerp, zoals beschreven in hoofdstuk 3, is de opstelgelegenheid in de Jan Hendrikstraat teruggebracht van twee naar een rijstrook. In het kader van de deadline van de spoorbestelling op 20 juli 2016 is bilateraal met een vertegenwoordiging van het VOV afgestemd. De afdeling BVM en DSO Verkeer hebben ingestemd met het ontwerp. De laatste bespreking van het ontwerp was in het VOV overleg van 18 augustus De gemaakte opmerkingen van het VOV zullen in de nadere uitwerking van het ontwerp meegenomen worden. Met de meer gedetailleerde ontwerpen van de DO fase zullen deze opnieuw voorgelegd worden aan het VOV. 4.2 ACOR Het voorontwerp van de Calamiteitenroute is op 4 mei2016 in de ACOR besproken. Daarbij is positief geadviseerd onder voorbehoud van enkele opmerkingen. Het voorstel voor het inpassen van 1 opstelstrook in de Jan Hendrikstraat bij de kruising met de Prinsegracht is nadien teruggekoppeld aan de ACOR op 13 juli De ACOR heeft aangegeven akkoord te zijn met deze aanpassingen en de nadere uitwerking in de vervolgfase graag tegemoet te zien. 4.3 HTV In de gevallen waarbij afwijkingen plaatsvinden van specifieke railgebonden normkaders en eisen worden deze voorgelegd aan het zogenoemde Handhaaf Team Voorschriften (HTV). Het HTV bestaat uit vertegenwoordigers van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag en HTM Beheer en is speciaal voor NRR in het leven geroepen om een uitspraak te doen over het al dan niet accepteren van spoortechnische afwijkingen. Het spoorontwerp voor de Calamiteitenroute heeft een aantal afwijkingen ten opzichte van de voorschriften welk HTV dispensatie vereisen. De technische uitwerking staat beschreven in de ontwerpnotitie HTM (d.d. ). De afwijkingen zijn voorgelegd in het HTV overleg en akkoord bevonden. De besluitenlijst is als bijlage toegevoegd. 21/31

22 4.4 Eindpunt voor bussen Voor calamiteiten wordt op de kop van de Prinsegracht een permanente noodhalte voor de tram ingericht. Het keren van de bus en de opstelplaats voor twee bussen blijft gehandhaafd (HTM 26; Veolia 50/51). Om voldoende ruimte voor tram, bus en overig verkeer te houden wordt ook de bushalte aangepast in het ontwerp. De halte wordt iets ingekort, maar daarbij wel breder gemaakt. In het ontwerp kunnen bussen nog steeds keren op de kop en de busstrook van 2,80 m breed inrijden. Daarnaast kunnen de bussen kunnen onafhankelijk van elkaar vertrekken. De bus dient altijd zoveel mogelijk de eerste busplaats te gebruiken. Er is voldoende ruimte in het ontwerp gehouden zodat autoverkeer een halterende bus kan passeren, ook als er gelijktijdig een tram staat op de noodhalte. Er is bekeken hoe de bussen in het huidige ontwerp de bocht vanuit de linker opstelstrook kunnen maken. Zie hiervoor bijgevoegde tekening. Deze keerbeweging is nog steeds mogelijk. De bussen zwenken met hun rechtervoorkanten over de trottoirbanden heen, maar blijven met hun banden er binnen. Rijcurve naar bushalte Prinsegracht HTMbuzz en Veolia hebben aangegeven dat de busverkeer (linksaf) en autoverkeer (rechtdoor) niet tegelijk groen moet krijgen i.v.m. conflictsituaties. Tevens zien zij graag een verlaagde trottoirband waar de bus in de tekening met de voorzijde over de trottoirband heen komt. In de uitwerking van het DO worden deze verder geoptimaliseerd. 22/31

23 5 Investeringskosten en beheerplan Investeringskosten De totale investeringskosten van het voorontwerp voor de maatregelen van de Calamiteitenroute zijn geraamd op ca. 5,03 miljoen excl. BTW. De raming voor de maaiveldinrichting van het Kerkplein is niet meegeleverd, deze is onderdeel van het project Herinrichting Kerkplein. Tevens is de raming voor spoor, bovenleiding en WS&T ten laste van de Herinrichting Kerkplein niet meegenomen. Daarover is in het raadsbesluit over de herinrichting van het Kerkplein reeds besloten. Onderdelen beheerplan In een beheertoets is onderzocht of de ingrepen van het voorontwerp van de Calamiteitenroute gevolgen hebben voor het beheer. In deze beheertoets is per beheeraspect beschreven in hoeverre wel of niet afgeweken is van de standaard Hofstadkwaliteit. In de beheertoets zijn de volgende onderdelen meegenomen: Wegbeheer Straatmeubilair Groenbeheer Milieubeheer Riolering en waterbeheersing Verlichting Verkeersregelinstallaties HTM RandstadRail Onder beheer wordt in het kader van dit rapport verstaan het normale dagelijkse onderhoud, schoonhouden en herstel van schade. Deze beheertoets geldt voor een looptijd van ca. 15 jaar. Groot onderhoud en vervangingsonderhoud bij een verwachte levensduur langer dan 15 jaar wordt buiten beschouwing gelaten. Voor het beheergebied geldt volgens de Kadernota Openbare Ruimte Den Haag een bijzondere standaard voor inrichting en onderhoud: Hofstadkwaliteit. Dit is het hoogste inrichtings- en beeldkwaliteitsniveau en hoort bij de meest druk bezochte gebieden van Den Haag. Het beeldkwaliteitsniveau dat hoort bij Hofstadkwaliteit is op dit moment beeldkwaliteit A volgens de Kwaliteitscatalogus Openbare Ruimte 2013, publicatie 323 van de CROW. Kosten beheer De conclusie van de beheertoets is dat alle genoemde beheerkosten standaard zijn. Er is geen sprake van een areaaluitbreiding. Er wordt niet afgeweken van standaard, of waar wel afgeweken wordt blijven de hoeveelheden en het materiaal gelijk aan de bestaande situatie. Het vervallen van de verkeersregelinstallatie levert enige besparing op. De verwachting is dat de totale beheerkosten hierdoor zelfs licht afnemen. Het beheer en onderhoud van de materialen tussen de sporen is nog een discussiepunt. Dit betreft een NRR brede discussie waarover nog nadere afspraken gemaakt worden. Dit valt buiten de scope van dit specifieke deelproject. 23/31

24 24/31

25 6 Planning, fasering en risico s De voorlopige planning van het project is ambitieus. De planning wordt in hoge mate bepaald door de wensen die ten aanzien van beide nevengeschikte doelen gelden: de oplevering van het Kerkplein (inclusief de Gravenstraat) vóór 15 november 2017, en de oplevering van het deel Jan Hendrikstraat-Prinsegracht vóór de onderhouds-werkzaamheden aan de tramtunnel in de zomer van Om deze opleverdata te halen wordt een aantal projectonderdelen voorafgaand aan de uitvoering parallel aan elkaar uitgevoerd. Dit zorgt voor een aanzienlijke toename van het risicopofiel van het project, zeker in vergelijking met een reguliere, meer volgtijdelijke aanpak. Zo kan de parallele uitwerking van het DO en het Bestek leiden tot een onvolledigheid en kwaliteitsverlies. Daarnaast vindt de spoorbestelling plaats op basis van het Collegebesluit op het VO, en niet op basis van een uitgewerkt DO. Deze vroege spoorbestelling betekent dat een groot deel van het ontwerp al in een vroeg stadium wordt bevroren. Dit kan gevolgen hebben voor de mate waarin tussentijds optredende ontwerpproblemen kunnen worden opgelost, maar ook op de wijze waarop werken van derden kunnen worden meegenomen in het project. De gewenste plannnig is voor dit project een belangrijk aandachtspunt. Momenteel wordt gekeken naar alternatieve aanbestedingsvormen om tot de beste keuze te komen voor dit specifieke project. De uitvoering van het project vindt gefaseerd plaats. De inrichting van het Kerkplein (inclusief de sporen) en de Gravenstraat zal eerst worden uitgevoerd. Daarna volgt het deel Jan Hendrikstraat- Prinsegracht. Er wordt voor deze fasering gekozen in verband met de bereikbaarheid van het centrum. Spoortechnische consequenties en de gevolgen voor tramexploitatie van deze fasering dienen nader uitgewerkt te worden. Tevens zijn de bijkomende kosten voor deze fasering niet opgenomen in de kostenraming. In 2017 vinden ook werkzaamheden plaats aan andere (toegangs)wegen in de stad. De uitvoeringsfase kent zelf ook veel risico s. Zo kan niet worden voorkomen dat er zaken in de ondergrond worden aangetroffen die de uitvoeringsplanning onder druk zetten. Hierbij kan worden gedacht aan kabels en leidingen, maar bijvoorbeeld ook aan archeologie. 25/31

26 26/31

27 Bijlage 1: toetsing HTV HTV besluitenlijst Nr. Project Besluit Datum Status* 184 Calamiteiten route Grote kerk 185 Calamiteiten route Grote kerk 186 Calamiteiten route Grote kerk 187 Calamiteiten route Grote kerk Punt 1-2 minimale boogstraal R23m HTV is akkoord met de afwijking. Punt 7 en 8 Combinatie boogstralen JH straat- Riviervismarkt HTV is akkoord met optie 2 ofwel de 10mm verkanting met als resultaat scheluwte 1:1000. HTV vraagt wel aandacht voor een nauwkeurige uitvoering van dit projectdeel. Punt 9 PVR conflict kanonloop. Het HTV gaat akkoord met de afwijking. Punt 3 t-m 6. Het ontbreken van 10m rechtstand tussen bogen. HTV is akkoord met de afwijkingen C C C C Status* A = Een besluit welke geen invloed (meer) heeft op een projectontwerp en daarmee wordt dit issue afgesloten. B = Een besluit welke invloed heeft op een projectontwerp en welk terug te vinden is in de overdrachtsdocumentatie. C= Een besluit welke invloed heeft op een projectontwerp maar waar nog niet helder is hoe dit vastgelegd is binnen het project. 27/31

28 28/31

29 Bijlage 2: VOV en ACOR VOV verslagen Het voorontwerp van de Calamiteitenroute is op 14 april 2016 in het VOV besproken. Daarbij is positief geadviseerd onder voorbehoud van enkele opmerkingen. Hieronder volgt het verslag van deze VOV behandeling. VOV verslag, 14 april 2016 Voorgelegd wordt de calamiteitenroute vanaf het Buitenhof en de Korte Beestenmarkt richting het Kerkplein. Anders dan de toelichting vermeld is het Kerkplein zelf op in het VOV behandeld. Het VOV adviseert om de kruising met de Laan te voorzien van inritconstructies en wijst erop dat er een ontwerp is voor het vormgeven van de kruising Prinsegracht-Jan Hendrikstraat zonder verkeerslichten. Geadviseerd wordt dat te verwerken in het plan. Als laatste adviseert het VOV om de bushalte op de hoek van de Prinsegracht recht te trekken om het halteren van bussen te vergemakkelijken. Het VOV adviseert positief onder voorbehoud en met inachtname van bovengenoemde opmerkingen. Na deze behandeling is het ontwerp nog een aantal keer teruggekomen in het VOV. Hieronder is een uittreksel van de verslaglegging van het VOV weergegeven. VOV verslag, 09 juni 2016 In het kader van de spoorvervanging op de calamiteitenroute Prinsegracht Jan Hendrikstraat is bekeken in hoeverre het mogelijk is de kruising zonder verkeersregeling vorm te geven. Met name de voorrang is voor het VOV punt van discussie. Geconcludeerd wordt dat de kruising met voorrang in de bocht in de praktijk tot onduidelijke verkeerssituaties zal leiden. Gevolg zal een complete herinrichting zijn, waarbij de doorgaande autoroute/parkeerroute niet meer benadrukt wordt. Bezien dient te worden of dit gewenst is. Het voorliggende ontwerp acht het VOV onveilig. Het VOV adviseert negatief VOV verslag, 23 juni 2016 Het VOV neemt kennis van de keuze de VRI te handhaven op de kruising Prinsegracht Jan Hendrikstraat en ziet de nadere uitwerking van de kruising met VRI graag tegemoet. Advies niet van toepassing Op basis van dit advies is de VRI op de kruising Prinsegracht met de Jan Hendrikstraat terug in het ontwerp gezet. In het VOV van 23 juni is dit teruggekoppeld, waarop werd aangegeven dat het VOV graag een nadere uitwerking tegemoet ziet. Het huidige ontwerp, zoals beschreven in hoofdstuk 3, is de opstelgelegenheid in de Jan Hendrikstraat teruggebracht van twee naar een rijstrook. In het kader van de deadline van de spoorbestelling op 20 juli 2016 is bilateraal met een vertegenwoordiging van het VOV afgestemd. De afdeling BVM en DSO Verkeer hebben ingestemd met het ontwerp. VOV verslag, 18 augustus 2016 In navolging van eerdere behandelingen van separate onderdelen van de calamiteitenroute Prinsegracht Buitenhof wordt het totale plan voorgelegd aan het VOV. In tegenstelling tot de begeleidende memo ligt het ontwerp van het Kerkplein niet voor, aangezien dit bestuurlijk al is vastgesteld. Aangezien het ontwerp van het Kerkplein wel is meegezonden met de stukken, constateert het VOV dat sommige opmerkingen die zij hebben gemaakt op het voorontwerp niet zijn verwerkt. Aangezien het VOV onder voorbehoud van het aanpassen van de opmerkingen een positief advies heeft gegeven, is het VOV genoodzaakt het advies aan te passen naar een negatief advies 29/31

30 voor het Kerkplein. Daarnaast heeft er naar aanleiding van het negatieve advies van de hulpdiensten op de rijbaanbreedte bilateraal overleg plaatsgevonden, echter is de uitkomst formeel nooit teruggekoppeld aan het VOV. Deze terugkoppeling vindt nu wel plaats, echter heeft er al bestuurlijke besluitvorming plaatsgevonden waardoor een VOV-advies geen toegevoegde waarde meer heeft. Geconcludeerd moet worden dat het proces onjuist is verlopen met alle gevolgen van dien. Op de Jan Hendrikstraat is in het opstelvak voor de kruising met de Prinsegracht een pijlmarkering inclusief een P-symbool aangebracht. Aangezien het hier een enkele opstelstrook betreft dient de pijlmarkering achterwege te blijven. Het P-symbool zal verwarrend werken en dient eveneens verwijderd te worden. Daarnaast dient de doorgetrokken streep ter inleiding van de bushalte gesloten te worden tegen de trottoirband, zodat er geen verwarring kan ontstaan in de verkeerssituatie (fietsers kunnen dit opvatten als aanzet tot een fietsstrook op de Prinsegracht). In verband met het vervallen van een aantal parkeerplaatsen in het totale plan, zijn een aantal nieuwe parkeerplaatsen aan oneven zijde tussen de Laan en Prinsegracht toegevoegd. Het VOV vraagt zich de nut en noodzaak van de parkeerplaatsen af, aangezien er aan de overzijde een parkeergarage aanwezig is. Het VOV verzoekt nadere motivering te geven over de toevoeging van deze parkeerplaatsen. De aansluiting van de Laan op de Jan Hendrikstraat (zijde benzinestation) is vormgegeven middels verlaagde banden, met de motivering dat het ongewenst is de tankwagen die hier komt over een inritconstructie moet manoeuvreren. Het VOV acht de herkenbaarheid van de verkeerssituatie hier zwaarder wegen en adviseert inritblokken toe te passen in de inritconstructie of de huidige situatie te handhaven. Het VOV heeft ook meerdere opmerkingen op de Torenstraat ter hoogte van het Kerkplein. Tijdens de behandeling ontstaat onduidelijkheid welke delen er wel voor liggen en wat al bestuurlijk is besloten. Het VOV moet dan ook concluderen dat de indiening onvolledig is en dat verdere behandeling in het VOV onmogelijk is. Het VOV verzoekt het plan terug te nemen en met een helder en volledig ingediend plan terug te komen in een volgende vergadering. Het VOV houdt zijn advies aan De gemaakte opmerkingen van het VOV zullen in de nadere uitwerking van het ontwerp meegenomen worden. Met de meer gedetailleerde ontwerpen van de DO fase zullen deze opnieuw voorgelegd worden aan het VOV. ACOR verslagen Het voorontwerp van de Calamiteitenroute is op 4 mei2016 in de ACOR besproken. Daarbij is positief geadviseerd onder voorbehoud van enkele opmerkingen. Hieronder volgt het verslag van deze ACOR behandeling. ACOR verslag, 4 mei 2016 De ACOR is akkoord met dit plan met inachtneming van de volgende punten: Werk met werk maken bij Binnenhof/Buitenhof, één geheel maken; Zebra VOV volgen; Inritconstructie aanleggen bij De Laan; Omgevingsvarianten terug laten komen in de ACOR. Het voorstel voor het inpassen van 1 opstelstrook in de Jan Hendrikstraat bij de kruising met de Prinsegracht is nadien teruggekoppeld aan de ACOR op 13 juli De ACOR heeft aangegeven akkoord te zijn met deze aanpassingen en de nadere uitwerking in de vervolgfase graag tegemoet zien. In de DO fase worden de meer gedetailleerde ontwerpen voorgelegd aan de ACOR. 30/31