humanitas Jaarverslag 2012 Akerkhof ZZ JB Groningen Telefoon: (050)

Transcriptie

1 humanitas Jaarverslag 2012 Akerkhof ZZ JB Groningen Telefoon: (050)

2 Missie Humanitas Nederland Humanitas is een Nederlandse vereniging voor maatschappelijke dienstverlening en samenlevingsopbouw. Humanitas staat voor een samenleving waarin plaats is voor iedereen en waarin mensen verantwoordelijkheid willen nemen voor zichzelf en anderen. Gelijkwaardigheid, betrokkenheid en regie over eigen leven staan daarbij centraal. Humanitas signaleert maatschappelijke behoeftes en neemt daarop initiatieven om een vernieuwend en toegankelijk aanbod aan activiteiten te ontwikkelen. Bij Humanitas Nederland werken duizenden vrijwilligers en beroepskrachten. 02 Jaarverslag 2012 Humanitas Afdeling Groningen

3 Voorwoord Voor u ligt het verslag van de activiteiten van Humanitas Groningen Stad, U zult erin lezen dat het aantal vrijwilligers dat zich inzet voor de Groninger samenleving is gegroeid naar bijna Deze vrijwilligers zijn actief in 30 projecten. Vrijwilligere coördinatoren vervullen daarbij de verbindende rol tussen vraag en aanbod. Zij blijken ook uitstekend in staat om de vrijwilligers aan elkaar te binden. Onze beroepskrachten garanderen dat de vrijwilligers professioneel getraind en ondersteund worden. De vrijwilligers en professionals vormen met elkaar een krachtige en professioneel ingerichte werkorganisatie. Bij Humanitas Groningen Stad werken vrijwilligers en beroepskrachten nauw met elkaar samen, ongeacht levensovertuiging, opleiding, cultuur of sociaaleconomische achtergrond. Voor sommige vrijwilligers zijn persoonlijke ervaringen de drijfveer om vrijwilliger te worden, voor anderen zijn dat bijvoorbeeld gemeenschapszin en saamhorigheid. Allen doen dat vanuit eigen kracht, en ieder zet zich voor de medemens in met zijn of haar unieke geschiedenis, ervaring en kwaliteiten. We ondersteunen mensen bij het hervinden van de regie over het eigen leven. Ons vraaggerichte aanbod op de gebieden welzijn, wonen en zorg zijn daarbij onze pijlers. Door het stevige netwerk dat we in Groningen hebben opgebouwd met andere welzijnsorganisaties en met de politiek waren we in 2012 uitstekend in staat ons werk te doen. Lezing van dit jaarverslag zal duidelijk maken dat de cijfers en feiten het beeld bevestigen. We stellen vast dat de kwaliteitseisen die zowel vrijwilligers, hulpvragers als subsidiegevers aan ons stellen, steeds hoger worden. We zorgen voor een optimale match tussen vrijwilliger en hulpvragen. Onze vrijwilligers worden professioneel ondersteund. We zien ook een groei in het aantal professionals dat naast hun baan of wanneer ze hun werkende bestaan hebben beëindigd, als vrijwilliger actief zijn. Verder meldt zich een groeiend aantal studenten aan als vrijwilliger, terwijl ook mensen uit het bedrijfsleven steeds meer betrokkenheid tonen bij het vrijwilligerswerk van Humanitas. Enkele cijfers: Het aantal ondersteuningscontacten tussen vrijwilligers en mantelzorgers steeg met 20 %. Steeds meer bereiken we daarbij ook nieuwe doelgroepen zoals allochtone mantelzorgers en jonge mantelzorgers. Door de wijkaanpak in het kader van Buurtwelzijn blijken we steeds beter in staat onze ondersteuningsactiviteiten onder de aandacht te brengen en te realiseren. Het aantal vragen op administratief en financieel terrein neemt eveneens toe. Denk daarbij aan de projecten Thuisadministratie en het Migrantenspreekuur. Een groei met respectievelijk bijna 100 koppelingen tot 560 koppelingen per jaar en 2827 hulpvragen. Het Taalcafé bleek in 2012 in een groeiende behoefte te voorzien. Wekelijks ontmoeten ongeveer migranten en vrijwilligers elkaar in de tuinzaal van Humanitas voor een gesprek, een spelletje en een drankje; een levendige ontmoetingsmiddag waarin over en weer contacten worden gelegd. Voor en door jongeren kennen we de Maatjesprojecten en de Voorleesvrijwilligers. Maar was u ook bekend met onze maatjes voor mensen met TBS en Vriendschappelijk huisbezoek voor ouderen, dementerenden en chronisch zieken? En wist u dat tal van vrijwilligers zich ook in 2012 weer hebben ingezet als Taalcoach en Netwerkcoach? Ons werk doet er dus toe. De dreigende maatschappelijke tweedeling, toename van sociaal isolement de groeiende groep mensen die zonder ondersteuning in ernstige problemen raken, illustreren deze behoefte. De ontwikkelingen rond AWBZ en WMO maken de opgave en de uitdaging die we aan onszelf stellen, extra groot. Humanitas Groningen Stad blijft doen wat ze moet doen, ook in het nieuwe jaar! Namens het bestuur van Humanitas Groningen Stad wens ik u veel leesplezier. Kees Akkerman Voorzitter Humanitas afdeling Groningen stad Jaarverslag 2012 Humanitas Afdeling Groningen 03

4 Inhoudsopgave Activiteiten Humanitas Afdeling Groningen stad Vrijwilligersbeleid Kerterrein Jeugdwelzijn Kernterrein Maatschappelijke participatie Elk kind telt Vallen en opstaan Oud en redzaam Afdeling Groningen pag. 06 PR en werving pag. 07 Ondersteuningsaanbod pag. 07 Kindervakantieweken pag. 09 Oppas- en logeermaatjes pag. 09 Home-Start pag. 10 Thuisadministratie pag. 14 Alleen en samen Maatjes met een psychiatrische achtergrond pag. 15 Stedelijke coördinatie mantelzorgondersteuning pag. 19 Ondersteuning Cluster Mantelzorg van het WMO-platform pag. 20 Organisatie Stedelijk Steunpunt Binding pag. 07 Vrijwillige coördinatoren pag. 07 Meld- en informatiepunt (MIP) Humanitas pag. 07 Maatschappelijke Stages pag. 08 Voorleesvrijwilligers pag. 10 Coach2B pag. 11 T win pag. 11 Jonge Mantelzorgers pag. 12 Vriendschapskringen voor mensen met een verstandelijke beperking/ autisme of aanverwante stoornis/adhd pag. 16 Maatschappelijke begeleiding/ Vluchtelingencoaches pag. 16 Spreekuur pag. 17 Mantelzorg en Mantelzorgondersteuning in wijken pag. 21 Stedelijk Steunpunt Mantelzorg pag. 21 Mantelzorgondersteuning en vrijwillige thuishulp in de wijken pag. 23 Hulpdiensten Maatschappelijk Betrokken Ondernemen (MBO) pag. 08 Taalcoaches en Taalondersteuning pag. 18 pag. 24 Vriendschappelijk bezoekwerk ouderen, chronisch zieken, dementerenden en BZW-ers pag. 25 Project Netwerkvrijwilligers Een netwerk, samen sterk! pag. 27 Computermaatjes pag Jaarverslag 2012 Humanitas Afdeling Groningen

5 Kernterrein Omgaan met verlies Bijlagen Verwerken en verder Gasthuis Groningen pag. 28 Vrijwillige Terminale Thuishulp pag. 29 Steun bij Rouw pag. 29 Rechtmatigheid en doelmatigheid inkomsten pag. 30 Koppelingen Tabel 1 Koppelingen Vrijwillige Thuishulp pag. 31 Tabel 2 Koppelingen overige projecten pag. 31 Vrijwilligers Tabel 3 Totaal aantal vrijwilligers pag. 32 Tabel 4 Vrijwilligers vrijwillige thuishulp pag. 32 Tabel 5 Vrijwilligers Multicultureel pag.33 Tabel 6 Vrijwilligers overige projecten pag. 33 Hulpvragen Tabel 7 Spreekuur multicultureel 2012 pag. 34 Tabel 8 Registratie MIP 2012 pag. 35 Wijktabellen Tabel 13 Active en nieuwe ondersteunings contacten mantelzorg per wijk pag. 38 Tabel 14 Aantal en soort Mantelzorgcontacten per wijk pag. 39 Tabel 15 Aantal vrijwilligers mantelzorgondersteuning per stadsdeel pag. 39 Tabel 16 Aantal (uitgevoerde) hulpvragen van de hulpdiensten per wijk pag. 40 Tabel 17 Aantal hulpdienstvrijwilligers per wijk pag. 40 Tabel 18 Aantal koppelingen Vriendschappelijk Bezoekwerk per stadsdeel pag. 41 Tabel 19 Aantal vrijwilligers Vriendschappelijk Bezoekwerk per stadsdeel pag. 41 Tabel 20 Aantal hulpvragen Vriendschappelijk Bezoekwerk per stadsdeel pag. 41 Tabel 9 Verdeling stadjerspassen 2012 pag. 36 Tabel 10 Geregistreerde mantelzorgers pag. 37 Tabel 11 Hulpvragen vijwillige thuishulp pag. 37 Tabel 12 Hulpvragen overige projecten pag. 37 Jaarverslag 2012 Humanitas Afdeling Groningen 05

6 06 Vrijwilligersbeleid Onze samenleving doet via de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) een groter beroep op de eigen verantwoordelijkheid van mensen om voor zichzelf te zorgen. Tegelijkertijd stimuleert de overheid burgers om anderen in hun omgeving, die het (even) niet alleen redden, te helpen. De gemeente Groningen doet dit nadrukkelijk door ondermeer het (georganiseerd) vrijwilligerswerk te bevorderen. Humanitas, als grootste vrijwilligersorganisatie in de stad, wordt mede door gemeentelijke bijdragen in staat gesteld op vele terreinen haar vrijwilligerswerk in te zetten. De uitdaging voor Humanitas is tevens mee te denken over de mogelijkheden én de grenzen van het vrijwilligerswerk. Er zijn op een aantal beleidsterreinen grote veranderingen ( transities ) gaande, waarbij het beroep op burgers en het vrijwilligerswerk voorop staat. Een van de doelen is het terugdringen van overmatige (specialistische) professionele hulpverlening. Humanitas wil graag, vanuit haar bijzondere positie als vrijwilligersorganisatie, betrokken worden bij de discussie over deze beleidsveranderingen. Dat geldt niet alleen voor de verandering in het kader van AWBZ/WMO, maar bijvoorbeeld ook voor de decentralisatie en transitie van de Jeugdzorg. Meer algemeen ontwikkelt de gemeente Groningen momenteel een nieuw vrijwilligersbeleid. Maatschappelijke ontwikkelingen (zoals een groter beroep op eigen verantwoordelijkheid van burgers en de bezuinigingen) nopen hiertoe. De gemeente betrekt hierbij de organisaties die met vrijwilligers werken. Voor het vervolg is dit ook belangrijk om draagvlak te verwerven voor (nieuwe) vrijwillige inzet en de borging van de kwaliteit van het vrijwilligerswerk. De motieven van vrijwilligers zijn divers en daarmee hun behoefte aan ondersteuning ook. Te denken valt bijvoorbeeld aan de vrijwilligers die graag verschillende en kortdurende activiteiten willen uitvoeren. Daarnaast zijn er vrijwilligers die werkervaring op willen doen of in het kader van een opleiding/studie praktisch aan de slag willen. Het soort vrijwilligers evenals hun behoeftes zijn ook meer divers, denk bijvoorbeeld aan jongeren en allochtonen. Dit vereist andere wervingsmethoden, andere manieren van communiceren en maatwerk in de ondersteuning. Jaarverslag 2012 Humanitas Afdeling Groningen In het kader van het maatschappelijk betrokken ondernemen, stellen steeds vaker bedrijven en organisaties hun werknemers in de gelegenheid om vrijwilligerswerk te doen. Dit stelt bijzondere eisen aan de organisatie, want het betekent dat er nog meer maatwerk geleverd moet worden en een grotere doorstroming van vrijwilligers betekent een grotere zorg voor continuïteit. Afdeling Groningen De afdeling Groningen stad is, ook landelijk gezien, een grote Humanitasafdeling. De talrijke activiteiten in de afdeling worden dagelijks uitgevoerd door honderden vrijwilligers. Op de van 31/12/2012 waren er 1390 (een jaar eerder 1268) vrijwilligers actief. Gedurende het hele jaar waren er 1922 (vorig jaar 1887) vrijwilligers actief. Dat betekent dat per jaar ongeveer 1/3 deel van het vrijwilligersbestand zich vernieuwt. Voor een deel hangt dit samen met de veranderende opvatting over vrijwilligerswerk (kortere periode van binding en meer verschillende werkzaamheden). Ook de groei van het aantal jonge vrijwilligers (met name studenten) speelt een rol; de nieuwe opvatting over vrijwilligerswerk gaat zeker voor hen op. Het vraagt van de organisatie dus een grote inspanning om het aantal vrijwilligers op peil te houden. Dat er desondanks sprake is van een groei is een mooi resultaat. In de organisatie van het vrijwilligerswerk vervullen ongeveer 80 vrijwillige coördinatoren een belangrijke rol. Zij zorgen voor de intake van hulpvragers en de koppeling van hulpvragers en vrijwilligers. Daarnaast vormen zij in de uitvoering het eerste aanspreekpunt voor vrijwilligers. Tevens zien we dat vrijwillige coördinatoren steeds vaker betrokken zijn bij overige organisatorische werkzaamheden zoals werving, publiciteit, netwerkoverleg e.d. De vrijwilligers werden in 2012 beroepsmatig ondersteund door zo n 20 coördinatoren vrijwilligerswerk (15 fte). Het afdelingsbestuur bestond per 31/12/2012 uit de volgende leden: Kees Akkerman, voorzitter Jerryt van den Born, penningmeester Rina Koning, secretaris Deborah Meijer Marzena Podemska Suzan de Jong Rein Zwierstra Isabella Magioncalda Jolijn Boringa

7 PR en werving De toenemende vraag om ondersteuning én het grote aantal vrijwilligers dat daarvoor nodig is betekent voor de organisatie dat er een continu en uitgekiend PR- en wervingsbeleid gevoerd moet worden. Hierbij neemt de tweewekelijkse voorlichting voor nieuwe (kandidaat-)vrijwilligers bij Humanitas een belangrijke plaats in. PR en werving vindt verder plaats via de vernieuwde website, advertenties,spotjes op OOG TV, Stips, informatiemarkten en lezingen. De stedelijke advertentiecampagne Alvast Bedankt rond de informele zorg en mantelzorgondersteuning levert naast nieuwe vrijwilligers ook veel publiciteit op. Het afdelingsmagazine Humens komt vier keer per jaar uit en Mantelzorgondersteuning en Taalondersteuning verzorgen regelmatig Nieuwsbrieven. Inmiddels wordt ook op kleine schaal gebruik gemaakt van sociale media. Bij al deze activiteiten zijn vrijwilligers betrokken. Ondersteuningsaanbod Ondersteuning van vrijwilligers vindt op diverse manieren plaats. Zowel beroepskrachten als vrijwillige coördinatoren hebben hierin een taak. Vrijwillige coördinatoren werken nieuwe vrijwilligers in en ondersteunen hen in de uitvoering. Beroepskrachten verzorgen een introductiebijeenkomst, vervolgcursussen en themabijeenkomsten. Er kan ook gebruik gemaakt worden van de Humanitasacademie, het scholingsaanbod van het district en de Masterclasses van het Landelijk Bureau. In het kader van het Kennisplein wordt, samen met andere stedelijke instellingen, een uitgebreid cursusprogramma aangeboden. Uitwisseling van ervaringen vindt individueel (met vrijwillige coördinator of beroepskracht) en groepsgewijs plaats. Binding Binding van vrijwilligers speelt een belangrijke rol, temeer daar steeds meer vrijwilligers een voorkeur hebben voor kortstondige vrijwilligerstaken. Vier keer per jaar ontvangen vrijwilligers het afdelingsblad Humens. Jaarlijks nodigt het bestuur de vrijwillige coördinatoren uit voor een als zeer waardevol ervaren informele ontmoeting. Tijdens een etentje worden contacten onderhouden en wordt informatie uitgewisseld. Aan het eind van het seizoen wordt voor vrijwilligers van Humanitas een groots zomerfeest georganiseerd. Tenslotte worden binnen vrijwel alle activiteiten en projecten regelmatig informatieve en op binding gerichte activiteiten georganiseerd. Jaarlijks worden jubilea gevierd binnen de afdeling. Vrijwilligers die vijf jaar of tien jaar als vrijwilliger bij Humanitas actief zijn, worden uitgenodigd voor een feestelijke bijeenkomst. Ook wordt gevierd wanneer een activiteit of project jubileert. Vrijwillige coördinatoren Vrijwillige coördinatoren vervullen een spilfunctie in de Humanitas organisatie. In de stad zijn gedurende het jaar ongeveer 80 mensen in die functie actief. Zij zijn het kader onder de vrijwilligers. Zij doen veelal de intake van hulpvragers, doen de koppelingen en dragen bij aan de werving van vrijwilligers. De tijdsinvestering van vrijwillige coördinatoren bedraagt 4 tot 8 uur per week. In sommige projecten wordt structureel meer tijd geïnvesteerd. Meld- en informatiepunt (MIP) Humanitas Vrijwilligers zijn niet alleen actief in de uitvoering, maar spelen ook een belangrijke rol in de organisatie zoals bij het Meld- en Informatiepunt van Humanitas (MIP). Het MIP, dat van maandag t/m vrijdag van 9.00 tot uur door vrijwilligers wordt bemand, draagt zorg voor alle binnenkomende aanvragen om informatie en ondersteuning. Dagelijks worden hulpvragen voor de verschillende projecten van Humanitas aangenomen, maar ook wordt aan mensen telefonisch emotionele en praktische steun geboden. Het is een basisfunctie voor de stad wat betreft Vrijwillige Thuishulp en Mantelzorg. Daarnaast vervult het MIP ook de front-office voor de overige activiteiten van Humanitas, inclusief het Spreekuur. In 2012 hebben vrijwilligers van het MIP 8490 telefonische gesprekken afgehandeld, 1423 bezoekers gehad en s (een grote toename t.o.v. vorig jaar). Er zijn in totaal 1010 hulpvragen geregistreerd (ongeveer gelijk aan vorig jaar). Steeds meer mensen stellen hun vraag via de website of rechtstreeks via . Opvallend is de toename van het aantal contacten met potentiële vrijwilligers (761, een toename van 20%). Dit jaar hebben 207 mantelzorgers een Stadjerspas bij het MIP afgehaald. Jaarverslag 2012 Humanitas Afdeling Groningen 07

8 Maatschappelijke Stages Humanitas heeft met het Wessel Gansfort College opnieuw een tiental stagiaires begeleid in het kader van Maatschappelijke stages. De stagiaires maken kennis met diverse onderdelen en voeren kleine activiteiten uit. Maatschappelijk Betrokken Ondernemen (MBO) Steeds meer bedrijven willen hun betrokkenheid en verantwoordelijkheid ten opzichte van de maatschappij tot uitdrukking brengen. Soms door de eigen werknemers in de gelegenheid te stellen in de tijd van de baas vrijwilligerswerk te doen. Werknemers van de Rabobank en Ordina coachen jongeren respectievelijk van de Simon van Hasseltschool en de Leon van Gelderschool. In 2012 hebben vrijwilligers van de Taalondersteuning van Humanitas een Taalsymposium georganiseerd met als doel om bedrijven en organisaties te bewegen om deze activiteit te sponsoren. Dit leverde structureel contact op met een achttal bedrijven en tevens een eerste aardige financiële bijdrage aan het project. In het verslagjaar heeft Humanitas opnieuw deelgenomen aan de Beursvloer. Helaas viel het resultaat dit keer wat tegen. Met studentenvereniging Albertus Magnus wordt op verschillende manieren samengewerkt. Bij de eerstejaarsintroductie worden soms sponsoracties voor Humanitasactiviteiten op touw gezet, maar ook organiseren studenten van Albertus activiteiten voor kinderen. Kernterrein jeugdwelzijn Jongeren geven aan graag in contact te willen komen met leeftijdgenoten. Steeds meer kinderen en jongeren komen om verschillende redenen in de knel, komen weinig de deur uit, ondervinden problemen met zoeken naar hun identiteit, hebben een verstoorde relatie met hun ouders en/of vinden weinig aansluiting bij leeftijdgenoten. Ouders/verzorgers en gezinnen met kinderen met een beperking of een contactof gedragsstoornis zijn vaak zwaar belast. Verder blijkt uit onderzoek dat één op de zeven kinderen in Groningen opgroeit in gezinnen die verkeren in armoedige omstandigheden. De activiteiten hebben betrekking op diverse leeftijdsgroepen en terreinen. Er zijn activiteiten voor jonge kinderen en gezinnen (Voorleesvrijwilligers, Home-Start) en voor kinderen en jongeren (Vakantieweken, Coach2B, T win, Oppas-, Logeer- en Jongerenmaatjes, Jonge Mantelzorgers Vriendschapskringen). De Begeleide omgangsregeling (BOR) wordt vanuit het district georganiseerd. Humanitas werkt ook op het gebied van jeugd en gezin in toenemende mate samen met andere organisaties en instellingen, zoals scholen en instellingen betrokken bij de Centra voor Jeugd en Gezin. De toepassing van de uitgangspunten van de WMO en de veranderingen als gevolg van de transitie Jeugdzorg betekent ons inziens dat er een grotere rol is weggelegd voor het georganiseerd vrijwilligerswerk als van Humanitas. Doelstellingen Ondersteuning bieden bij de zorg voor kinderen en jongeren, ongeacht hun leeftijd, omstandigheden, nationaliteit of handicap. Het bevorderen van contacten tussen jongeren onderling. Jongeren activeren om maatschappelijk te participeren. 08 Jaarverslag 2012 Humanitas Afdeling Groningen

9 Elk kind telt Kindervakantieweken Kinderen in de stad Groningen die om medische, sociale of financiële redenen niet op vakantie kunnen wordt een vakantieweek aangeboden. Een provinciale districtswerkgroep organiseert de zomerkampen, de afdeling draagt zorg voor de werving van de deelnemers. Resultaten Werkplan 70 koppelingen Gerealiseerd bestaand 59 nieuw 52 gestopt 45 koppelingen Resultaten Werkplan 25 kinderen Gerealiseerd 25 kinderen 70 vrijwilligers bestaand 66 nieuw 66 gestopt 60 vrijwilligers Ontwikkelingen De vakantieweek in Bakkeveen was een groot succes. De bekostiging van het aantal kindplaatsen wordt mede mogelijk gemaakt door een particulier fonds. Zodoende hoeft de hoogte van de ouderbijdrage geen belemmering te vormen voor deelname van kinderen. Oppas- en logeermaatjes hulpvragen bestaand 43 nieuw 28 nietgehonoreerd 60 hulpvragen Het project Oppasmaatjes biedt hulp aan ouders met kinderen met een handicap, kinderen met contact- of gedragsstoornissen of ouders die om andere redenen een time-out kunnen gebruiken. Een vrijwillige oppasmaatje komt wekelijks bij een gezin thuis om samen met één van de kinderen uit het gezin een leuke activiteit te ondernemen. Bij Logeermaatjes ontvangt een logeergezin kinderen in het gezin. Verder worden jongeren begeleid die binnen de beschermde muren van een inrichting wonen. Vrijwilligers ondernemen met hen activiteiten buiten de instelling en ondersteunen de jongeren op die manier bij een goede terugkeer in de reguliere samenleving. Aanvragen voor Oppas- en logeermaatjes komen vaak binnen via hulpverleningsinstanties die al bij het gezin betrokken zijn, zoals MEE, Elker, Jeugdzorg, NOVO. Ontwikkelingen Wat betreft het aantal koppelingen is er sprake van een lichte stijging (45 koppelingen tegenover 38 vorig jaar).het grootste deel van de aanvragen voor een oppasof logeermaatje betreft kinderen met een contact- of gedragsstoornis. Aanvragen waar het een kind betreft met een lichamelijke of verstandelijke beperking zijn er weinig. Het valt op dat in het hulpvragende gezin vaak meerdere problemen spelen (financiën, opvoedvragen, eigen beperking bij de ouder). En wat veel voorkomt is een soms schrijnend beperkt sociaal netwerk: de ouder(s) hebben geen familie of vrienden die kunnen in- of bijspringen. Ondanks de stijging in aanvragen zijn er ook meer aanvragen die niet gehonoreerd/ doorverwezen/ niet tot stand gekomen zijn. Dit heeft nogal eens te maken met de complexe gezinssituaties. Soms is er dan bijvoorbeeld na de aanvraag geen contact meer met een gezin te krijgen of wordt de aanvraag ingetrokken. Bij complexere aanvragen is er ook meer overleg en wordt er meer doorverwezen (ook binnen Humanitas). In het komende jaar willen we ons inzetten om de samenwerking met de CJG s te versterken. We willen het aanbod beter op elkaar afstemmen en de doel- Jaarverslag 2012 Humanitas Afdeling Groningen 09

10 groep nog beter bereiken. In het vrijwilligersbestand hebben zich, zoals elk jaar, weer veel wisselingen voorgedaan. Het grootste deel van de uitvoerende vrijwilligers zijn studenten, die zich gedurende een jaar inzetten en daarna weer andere dingen willen gaan doen. Voor de functie van vrijwillig coördinator zijn het vaak werkzoekenden die zich willen inzetten om zo hun c.v. te kunnen aanvullen met ervaring in het vrijwilligerswerk. Het levert veel verloop op. Er wordt nu met name bij het team vrijwillige coördinatoren geprobeerd meer stabiliteit en continuïteit te bewerkstellingen. Home-Start Vanaf september 2012 biedt Humanitas met het project Home-Start (opvoedings) ondersteuning, vriendschappelijk contact en praktische hulp aan gezinnen met jonge kinderen. Home-Start wil ouders stimuleren de kracht te (her)vinden om moeilijke situaties het hoofd te bieden, (weer) grip te krijgen op het eigen leven en plezier te ervaren bij de opvoeding van de kinderen. Wekelijks brengt een ervaren opvoeder het gezin een bezoek om precies die ondersteuning te bieden die het gezin nodig heeft; iemand die echt luistert of een handje helpt bij het aanpakken van de problemen. Het project is gestart in de wijken Oosterpark of Groningen Zuid. Resultaten Werkplan Algemeen 8 koppelingen 8 vrijwilligers Gerealiseerd 2 0 bestaand 2 nieuw 0 gestopt 2 koppelingen 8 0 bestaand 8 nieuw 0 gestopt 8 vrijwilligers hulpvragen 16 0 bestaand 16 nieuw 13 niet- Ontwikkelingen gehonoreerd Home-Start is in Groningen goed 6begon- nen. De werving en training hulpvragen van de vrijwilligers loopt voorspoedig; in februari 2013 gaat een tweede groep vrijwilligers deelnemen aan de training. Ook de gezinnen weten Home-Start te vinden. Er zijn (bijna) 6 gezinnen gekoppeld aan een vrijwilliger van Home-Start. De verwijzers die in aanraking komen met de potentiële gezinnen en horen van Home-Start zijn enthousiast over dit aanbod. Vier van de zes gezinnen zijn belast met langdurige, zware problematiek. We zullen alert moeten zijn op de doelgroep die we willen bereiken; niet zozeer de multi problem gezinnen maar de gezinnen met lichte (opvoedings) ondersteuningsvragen. Ook gezinnen die niet in de Oosterparkwijk of Groningen Zuid wonen, weten Home- Start te vinden. Het is wellicht wenselijk om Home-Start in de hele gemeente te gaan aanbieden. Veel vrijwilligers zijn op zoek naar een vaste baan. De (werk) ervaring voor Home-Start kan hun kans op betaald werk vergroten. Er bestaat een grote kans op veel verloop onder de vrijwilligers. Voorleesvrijwilligers Vrijwilligers lezen kinderen thuis voor in gezinnen waar de ouders zelf niet (goed) in staat zijn om hun kinderen voor te lezen. De bedoeling is dat kinderen spelenderwijs worden geholpen in hun taalontwikkeling en kennis maken met het plezier in lezen. Daarnaast worden de ouders betrokken bij de ontwikkeling van hun kind en kunnen zij ondersteuning krijgen van de vrijwilliger bij het aanmelden van de kinderen bij voorschoolse activiteiten. Ook worden de ouders gestimuleerd om zelf hun kinderen voor te lezen. Dit project beschikt over weinig financiële middelen. Dit heeft consequenties voor de begeleidingscapaciteit van de beroepskracht; er wordt een groter beroep gedaan op de inzet van vrijwillige coördinatoren. Bekostiging: eigen middelen en een aantal bijdragen van fondsen. 10 Jaarverslag 2012 Humanitas Afdeling Groningen

11 Resultaten Werkplan Algemeen 80 koppelingen 80 vrijwilligers hulpvragen Gerealiseerd bestaand 39 nieuw 99 gestopt 65 koppelingen bestaand 41 nieuw 77 gestopt 51 vrijwilligers bestaand 7 nieuw 6 nietgehonoreerd 66 hulpvragen Coach2B Het project Coach2B is gericht op jongeren die nog maar kort speciaal onderwijs volgen, maar die op school om uiteenlopende redenen problemen ondervinden. Daardoor dreigen zij al op jonge leeftijd buiten de boot te vallen. Het project wil risicojongeren, een positief rolmodel bieden door de inzet van een mentor of coach. Hij of zij kan de jongere in een persoonlijk contact steunen, stimuleren en individuele aandacht geven. Daarmee wil het project een kleine positieve bijdrage leveren aan de ontwikkeling van deze jongeren. In een traject zijn een vijftal medewerkers van een bedrijf actief als coach, elk voor een leerling van de school. In een achttal ontmoetingen worden door coach en leerling activiteiten ondernomen.de kosten van de activiteiten zijn voor rekening van het betrokken bedrijf. Resultaten Werkplan 10 koppelingen Gerealiseerd 8 totaal 10 vrijwilligers 10 totaal Ontwikkelingen De meeste aanvragen worden gedaan door migrantengezinnen; een aantal wordt gedaan door expats, gezinnen die tijdelijk in Nederland wonen. Steeds meer kinderen worden aangemeld via de school, waar de kinderen vaak al extra aandacht krijgen op taalgebied, in de vorm van VVE. Hierin wordt gezocht naar samenwerking met het onderwijs. De meeste aanvragen van hulpvragers komen uit de wijken Paddepoel en Selwerd; daarnaast uit de Korrewegwijk en de Wijert. In 2012 zijn alle basisscholen en de CJG s in Groningen aangeschreven om het Voorleesproject onder de aandacht te brengen. Kinderen die worden aangemeld zitten met name in het basisonderwijs. In de toekomst zou de werving zich meer kunnen richten op jongere kinderen, bijvoorbeeld bij consultatiebureaus, kinderopvang en peuterspeelzalen. Binnen het team hebben dit jaar nogal wat wisselingen plaatsgehad. De vaste projectcoördinator werd ziek en tijdelijk vervangen en ook binnen de vrijwillige coördinatoren was sprake van een aantal wisselingen. Dit heeft z n invloed gehad op de continuïteit. Ontwikkelingen In het kader van het Maatschappelijk Betrokken Ondernemen zijn opnieuw een aantal coachingtrajecten uitgevoerd. De Rabobank heeft 4 coaches ingezet bij 4 leerlingen van de Simon van Hasseltschool. Ordina deed hetzelfde bij 4 leerlingen van de Leon van Gelderschool. De coaches ondernamen met de jongeren gedurende een aantal maanden allerlei buitenschoolse activiteiten, die aansluiten bij de interesse van de jongeren. De coördinatie werd verricht door twee vrijwillige coördinatoren van Humanitas. Rabobank en Ordina willen de samenwerking met Humanitas en de scholen in 2013 voortzetten. T win Het maatjesproject T win richt zich op het ondersteunen van kinderen die opgroeien in gezinnen in moeilijke (armoedige) omstandigheden. Het betreft niet alleen een tekort aan financiële middelen, maar ook een tekort aan aandacht en stimulans voor kinderen en jongeren. Extra aandacht krijgen de kinderen en jongeren in de vorm van steun, advies en vriendschap. Een vrijwilliger (de T winner) onderneemt Jaarverslag 2012 Humanitas Afdeling Groningen 11

12 samen met een kind of jongere, gedurende maximaal anderhalf jaar, leuke activiteiten teneinde een positieve bijdrage te leveren aan hun leefwereld. Het project wordt gefinancierd door de gemeente in het kader van het vervolg op het Armoedebeleid. De bijdrage t.o.v. vorige jaren is echter beperkter, wat consequenties heeft voor de (betaalde) ondersteuning. Er wordt een groter beroep gedaan op vrijwillige coördinatoren. Tegelijk is de de omvang van het project enigszins naar beneden bijgesteld. Resultaten Werkplan Algemeen 60 koppelingen 60 vrijwilligers hulpvragen Gerealiseerd bestaand 25 nieuw 29 gestopt 65 koppelingen bestaand 27 nieuw 42 gestopt 56 vrijwilligers bestaand 13 nieuw 11 nietgehonoreerd 67 hulpvragen Ontwikkelingen Bij een aantal aanvragen is sprake van een dermate complexe problematiek dat deze te zwaar is voor T win. Voor zover mogelijk worden deze uitgevoerd door het project Oppasmaatjes. Het project vraagt soms veel van vrijwilligers. Zo is in een aantal gezinnen een sterk vermoeden van verwaarlozing. De (vrijwillig) coördinator houdt dan de vinger aan de pols. Wat de deelnemers betreft gaat het doorgaans om kinderen van 6 tot 12 jaar. Het afgelopen jaar zijn ook een aantal oudere kinderen aangemeld. Een aantal hulpvragen betrof huiswerkbegeleiding. Veel van de vrijwilligers die zich aanmelden zijn student. Een aantal van hen volgt een theoretische studie en heeft behoefte aan praktijkervaring. Via school worden ze dan ook vaak verwezen naar het T win project. Er zijn ook aspirant vrijwilligers die inmiddels zijn afgestudeerd en op zoek zijn naar werk. In de tussentijd willen ze graag actief zijn. Het project vraagt echter wel om de inzet van een jaar en dit blijkt soms toch reden om van het project af te zien. Jonge mantelzorgers Het bieden van ondersteuning aan Jonge Mantelzorgers (thuiswonende jongeren van 12 tot 24 jaar) is van wezenlijk belang voor hun ontwikkeling. Veel jongeren voeren dagelijks mantelzorgactiviteiten uit, waarmee zij een grote last hebben te dragen. Het proces van herkenning, erkenning, informatie en advies, overnemen van zorgtaken, hulpverlening, ontspanning en lotgenotencontacten vraagt om goede ondersteuning. Kortdurende ondersteuning gebeurt door vrijwilligers. Voor langduriger maatjescontacten wordt verwezen naar T win, het maatjesproject van Humanitas. Eventueel wordt doorverwezen naar andere gespecialiseerde vormen van hulp. Naast individuele contacten worden er regelmatig (lotgenoten-)activiteiten georganiseerd. Ook een gezamenlijke vakantieweek behoort hiertoe. Resultaten Werkplan jonge mantelzorgers vrijwilligers Gerealiseerd bestaand 23 nieuw 3 gestopt 45 deelnemers 8 3 bestaand 5 nieuw 0 nietgehonoreerd 8 vrijwilligers Ontwikkelingen Het project JMZ krijgt steeds meer vorm. Inmiddels zijn er 45 jonge mantelzorgers geregistreerd. In de aanloopfase werd veel door de coördinator ontwikkeld en uitgevoerd. Nu nemen vrijwilligers steeds meer taken op zich. Bijna de gehele uitvoering 12 Jaarverslag 2012 Humanitas Afdeling Groningen

13 wordt door 8 enthousiaste en gedreven vrijwillige coördinatoren gedaan. De projectcoördinator kan zich nu meer bezighouden met de ondersteuning en facilitering van de vrijwilligers en het onderhouden en versterken van de netwerkcontacten. Naast individuele contacten werd er elke twee maand een activiteit georganiseerd. De leeftijdsverschillen binnen de groep zijn zo groot (van 9 tot 20 jaar) dat er inmiddels is besloten om activiteiten apart voor de jonge en de wat oudere kinderen te organiseren. Nieuw is de organisatie van een vakantieweek voor jonge mantelzorgers, welke in augustus heeft plaats gevonden. Ook de organisatie en uitvoering van de vakantieweek lag in handen van de vrijwilligers. De jonge mantelzorgers waren er even helemaal uit en hebben genoten. Dat laatste gold ook voor de vrijwilligers. Opvallend was dat er een aantal jonge mantelzorgers bereikt zijn door de uitgifte van de gratis Stadjerspas. De pas (wordt nu een waarderingskaart) kan actiever ingezet worden om jonge mantelzorgers te bereiken. In het netwerk van zorgaanbieders/ketenpartners wordt kennis over mantelzorg en andere relevante projecten van Humanitas gedeeld. Er is weer een Expertmeeting georganiseerd en langzamerhand krijgen de netwerkpartners meer aandacht voor de doelgroep jonge mantelzorgers. Weliswaar ontstaat er enige erkenning voor de positie van deze groep jongeren, maar het zal nog een kwestie van lange adem zijn voordat dit voldoende zal zijn. De vrijwilligers hebben in het afgelopen jaar een lespakket ontwikkeld voor de groepen 7 en 8 van de basisscholen en voor klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs. Immers uit onderzoek blijkt dat er in elke klas van 30 kinderen 3 jonge mantelzorgers zitten. De eerste aanzetten zijn gedaan om scholen er toe te bewegen om deze les te laten verzorgen door de vrijwilligers. Er is inmiddels één keer een les verzorgd. Verder wordt er gebruik gemaakt van Twitter en Facebook waarmee o.a. de (activiteiten voor) jonge mantelzorgers onder de aandacht worden gebracht. De toekomstige professionele ondersteuning van het project Jonge Mantelzorgers is een punt van aandacht en zorg. In 2012 is er een beroep op fondswerving gedaan om het project voor de komende jaren verder te ontwikkelen. In 2015 komen gemeentes nadrukkelijk in beeld, zij zullen dan verantwoordelijk worden voor de jeugdzorg. Kernterrein Maatschappelijke participatie Veel mensen hebben om uiteenlopende redenen nauwelijks een sociaal netwerk om op terug te vallen. Sociaal isolement wordt bijvoorbeeld veroorzaakt door werkloosheid en armoede, maar vooral door het ontbreken van zinvolle sociale contacten. Mensen die niet kunnen rekenen op steun uit hun omgeving bij het verwerken van tegenslagen, ontwikkelen een negatief zelfbeeld en komen vaak in een vicieuze cirkel terecht waar zij op eigen kracht moeilijk uitkomen. Er verandert veel op het terrein van de sociale zekerheid en zorg. Het overheidsbeleid is gericht op marktwerking en eigen verantwoordelijkheid. Dit zien we ook terug in de veranderingen t.a.v. de Wet Werk en Bijstand (WWB), de Wet op de Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) en de Wet Inburgering. Een aantal voorzieningen in het kader van de AWBZ zijn verdwenen en de gemeenten voorzien met de WMO niet automatisch in goede vervangende voorzieningen. Ook de Persoonsgebonden Budgetten (Pgb s) zijn in de regel ontoereikend. Er is meer aandacht voor de groep Mantelzorgers, mede door toedoen van de WMO. Mantelzorgers zijn vaak zeer gebonden als gevolg van de dagelijkse hulp en ondersteuning die zij bieden aan iemand uit de persoonlijke omgeving. Deze groep neemt over het algemeen een heel geïsoleerde positie in. Ook Humanitas merkt dat in de huidige maatschappij sprake is van toenemende armoede. Dit uit zich o.a. in het feit dat een groter aantal mensen een beroep doet op de voedselbank en op schuldsanering. Tevens leidt het verscherpte vreemdelingenbeleid van de overheid, naast afnemende tolerantie voor migranten in onze maatschappij tot toenemend isolement van deze bevolkingsgroep. Toenemend isolement wordt ook waargenomen bij en door ouderen. Jaarverslag 2010 Humanitas Afdeling Groningen 13

14 Deze ontwikkelingen zorgen ervoor dat er steeds vaker een beroep wordt gedaan op Humanitas voor zorg en ondersteuning en het doorbreken van isolement. De vragen komen zowel van mensen die nog thuis wonen alsook van mensen die in een instelling verblijven. Betekenisvolle contacten met een vrijwilliger kunnen het isolement doorbreken. Dit geldt voor bijvoorbeeld huisbezoek projecten en maatjescontacten, mensen met psychiatrische klachten, chronisch zieken, (ex-) delinquenten en allochtonen. Doelstellingen Het doorbreken van sociaal isolement door het bieden van betekenisvolle contacten Het ondersteunen van mensen die hun leven nog niet, niet of niet meer zelfstandig vorm kunnen geven Een bijdrage leveren aan de samenhang in het totale aanbod van wonen, zorg en welzijn Resultaten Werkplan 200 koppelingen 80 vrijwilligers hulpvragen Gerealiseerd bestaand 466 nieuw 195 gestopt 364 koppelingen bestaand 37 nieuw 27 gestopt 107 vrijwilligers bestaand 297 nieuw 26 nietgehonoreerd 200 hulpvragen Vallen en opstaan Thuisadministratie Het aantal mensen dat moeite heeft met het invullen van formulieren of het op orde brengen en houden van hun administratie is groot. Ook het verantwoord omgaan met geld wordt een steeds groter probleem. Tevens vragen steeds meer mensen ondersteuning bij de dossiervorming ter voorbereiding van een eventuele schuldenregeling bij de Gemeentelijke Kredietbank (GKB). Humanitas kan een steuntje in de rug bieden door de inzet van vrijwilligers die de hulpvrager kunnen ondersteunen. Naast de GKB wordt veel samengewerkt met MJD en andere hulpverleningsinstellingen. Daarbij gaat het vooral om een goede onderlinge verwijzing tussen de vrijwillige ondersteuning van Humanitas en de hulpverlening, waarvoor beroepskrachten verantwoordelijk zijn. Ontwikkelingen Het aantal koppelingen van vrijwilligers aan hulpvragers is ook dit jaar weer toegenomen. Maar deels wordt het cijfer beïnvloed door een aanpassing in de registratie. Voorafgaande aan een eventuele koppeling van een hulpvrager aan een vrijwilliger vindt een intakegesprek plaats door een vrijwillige coördinator. Vaak kan de hulpvrager in dit gesprek echter al geholpen worden; dit wordt nu ook meegenomen in de registratie van het aantal koppelingen. Door de recessie neemt het aantal vrijwilligers toe dat (tijdelijk) werkeloos is en zich actief in wil zetten bij de Thuisadministratie. Deze vrijwilligers beschikken over veel tijd, maar op het moment dat ze een baan vinden, zijn ze vaak ook vrij snel weer uit beeld. Het is dan ook belangrijk om snel te anticiperen op (in potentie geschikte) vrijwilligers en deze in te zetten zolang ze beschikbaar zijn. Dit vergt een nieuwe werkwijze t.a.v. de begeleiding van deze nieuwelingen. Door de vrijwillige coördinatoren wordt gekeken naar ieders kwaliteiten en op basis hiervan vindt coaching plaats met als leidraad: leren terwijl je ingezet wordt. Uit een door een tweetal vrijwilligers gehouden enquête onder de vrijwilligers is gebleken dat er behoefte is aan het delen 14 Jaarverslag 2012 Humanitas Afdeling Groningen

15 van kennis, aan coaching en een kennisbank. Dat heeft geresulteerd in bovengenoemde veranderde werkwijze en (naast de bestaande scholing) in het organiseren van een tweemaandelijkse instuif, waarin vrijwilligers hun kennis en ervaring kunnen delen. Tevens is een groep vrijwilligers bezig om te kijken naar andere vormen voor het beter delen van inhoudelijke kennis. Er is sprake van goede samenwerking met GKB (frontoffice, budgetbeheer). Meer vrijwilligers hebben aangegeven interesse te hebben in het ondersteunen van mensen die na een schuldsanering weer op eigen benen moeten leren staan. Deze vorm van ondersteuning zal ook ter hand worden genomen. Daarnaast is er goed contact met MJD, MEE. Lentis, VNN, Voedselbank, Sun, Jimmy s,, Belastingdienst, Goudgoed, Toevluchtsoord, de Stips en wordt deelgenomen aan het overleg over Gemeentelijke Armoedebeleid. De bezuinigingen zorgen voor verminderde inzet van beroepskrachten van hulpverleningsorganisaties. Veel instanties verwijzen daardoor hulpvragers door naar de Thuisadministratie van Humanitas. Hierdoor neemt het aantal complexe hulpvragen toe. We assisteren hulpvragers daar waar mogelijk en blijven daarbij altijd onze autonomie, eigen werkwijze en uitgangspunten hanteren. Alleen en samen Maatjes met een psychiatrische achtergrond Veel mensen met een psychiatrische achtergrond lopen het gevaar in een sociaal isolement te geraken. Door vrijwilligers als maatje in te zetten wordt getracht dit te doorbreken. Daarnaast is de activiteit gericht op het bevorderen van sociale redzaamheid en het (mede)organiseren en van een sociaal netwerk. Een onderdeel van Maatjes is Studiemaatjes, waarbij studenten met een psychiatrische achtergrond, die het moeilijk vinden om alleen te studeren, dit samen met iemand anders kunnen gaan doen. Een ander onderdeel van het Maatjesproject betreft patiënten van de Van Mesdagkliniek (TBS) die op onbegeleid verlof mogen. Zij worden in de gelegenheid gesteld samen met een maatje buiten de muren van de instelling een contact te onderhouden en activiteiten te ondernemen. Resultaten Werkplan 120 koppelingen 120 vrijwilligers hulpvragen Gerealiseerd bestaand 72 nieuw 57 gestopt 86 koppelingen bestaand 69 nieuw 49 gestopt 99 vrijwilligers bestaand 51 nieuw 36 nietgehonoreerd 101 hulpvragen Ontwikkelingen Evenals voorgaande jaren is ook in 2012 het project iets gegroeid. Ook moeilijk bemiddelbare deelnemers kunnen inmiddels vrij snel (binnen 2 maanden) gekoppeld worden aan een maatje. De 5 vrijwillige coördinatoren hebben hun handen vol gehad aan de intakes en kennismakingen bij de deelnemers thuis. Gezien de doelgroep in dit project is het tot stand brengen van een koppeling niet altijd even eenvoudig. Het vraagt over het algemeen veel tijd, geduld en doorzettingsvermogen. Met de Van Mesdag Kliniek is het afgelopen jaar veel contact geweest; er zijn 12 koppels actief geweest. Omdat het hierbij gaat om patiënten die op onbegeleid verlof mogen vinden de activiteiten dan ook veelal buiten de kliniek plaats. Bij de Studiemaatjes zijn slechts 13 koppels actief, terwijl er ook weinig aanmeldingen zijn. Veel studenten geven echter aan wel een studiegenoot te willen helpen. Een werkgroepje zal daarom onderzoeken wat het aanbod voor studiebegeleiding is in de stad en of er nog wel behoefte is aan dit project. Is dit toch het geval dan zal worden bekeken op welke Jaarverslag 2012 Humanitas Afdeling Groningen 15

16 manier het project dan onder de aandacht moet worden gebracht. In het kader van bewegen en ontmoeten is er samen met De Wissel, het Activiteiten Centrum van Lentis, een wandel- en fietsprogramma opgesteld. Van maart t/m september 1 x per maand op de zaterdagmiddag. Iedereen die bij het maatjesproject betrokken is, kan hieraan meedoen. Hoewel er vanuit het maatjesproject nog niet erg veel gebruik wordt gemaakt van het aanbod, wordt het in 2013 voortgezet. Tijdens vrijwilligersbijeenkomsten komt vaak naar voren dat vrijwilligers tegen zaken aanlopen waarmee ze niet zo goed raad weten. Daarom is de brochure Wegwijs in de psychiatrie geschreven. We hopen vrijwilligers hiermee wat inzicht te geven in een bepaalde ziekte of stoornis en hoe ze daarmee om kunnen gaan. Resultaten Werkplan Ad 1) 80 deelnemers 15 vrijwilligers Ad 2) 25 deelnemers 4 vrijwilligers ad 3) 15 deelnemers 4 vrijwilligers Gerealiseerd 80 deelnemers gemiddeld 20 per keer 21 vrijwilligers 35 deelnemers 5 vrijwilligers 10 deelnemers 3 vrijwilligers Vriendschapskringen voor mensen met een verstandelijke beperking/autisme of aanverwante stoornis/adhd Er zijn 4 Vriendschapskringen voor verschillende doelgroepen: 1) twee Vriendschapskringen voor mensen met een lichte verstandelijke beperking. 2) een Vriendschapskring voor (jong-) volwassenen met autisme of aanverwante stoornis. 3) een Vriendschapskring voor mensen met adhd, de Brainstormsoos. De afgelopen jaren is de woonsituatie van mensen met een verstandelijke handicap aan het veranderen. Men woont minder in instituten, maar meer individueel of in kleine groepjes buiten de traditionele instellingen. De begeleiding en ondersteuning zijn niet meer de gehele dag in de onmiddellijke nabijheid aanwezig. Vaak worden er vaste afspraken voor de begeleidingstijden aan huis gemaakt en moet men voor contacten tussendoor zelf naar een steunpunt of iets dergelijks. Het opbouwen en onderhouden van sociale contacten en het vinden van zinvolle tijdsbesteding is echter niet voor iedereen even gemakkelijk. Om vereenzaming te voorkomen en in de behoefte aan activiteiten buiten de traditionele instituten of een thuissituatie te voorzien, zijn de Vriendschapskringen actief. Ontwikkelingen Er zijn twee Vriendschapskringen voor mensen met een licht verstandelijke beperking:een voor mensen met een wat hoger en een voor mensen met een wat lager niveau. Er zijn een aantal activiteiten zoals festiviteiten waaraan deelnemers van beide groepen deelnemen. Omdat alle deelnemers van deze groepen een dagbesteding hebben vinden de activiteiten s avonds of in het weekend plaats.verder wordt er gekeken hoe de Vriendschapskringen betrokken kunnen worden bij wijkactiviteiten en contacten met wijkbewoners. Maatschappelijke begeleiding/ Vluchtelingencoaches Ook in 2012 werd door Humanitas Multicultureel maatschappelijke begeleiding geboden aan vluchtelingen die zich vanuit een AZC voor het eerst regulier binnen de gemeente vestigden. De vluchtelingen worden begeleid vanaf het moment dat men een status ontvangt en woonruimte zoekt, tot het moment dat men gevestigd is en alle praktische zaken hieromtrent zijn geregeld. Daarna kan men gebruik blijven maken van de spreekuren en andere diensten van Humanitas. Gedurende de eerste drie tot zes maanden krijgt elke nieuwe vluchteling een persoonlijke coach toegewezen die ondersteuning biedt bij het kiezen en inrichten van een woning, het regelen van allerlei praktische zaken, voorlichting omtrent regels en voorzienin- 16 Jaarverslag 2012 Humanitas Afdeling Groningen

17 gen, het inzichtelijk maken van inkomsten en uitgaven, en het wegwijs geraken in de gemeente. het Spreekuur toegankelijk voor andere migranten voor wie het formele inburgeringtraject reeds is afgesloten. Resultaten Werkplan 40 koppelingen vrijwilligers Gerealiseerd bestaand 82 nieuw 81 gestopt 52 koppelingen bestaand 54 nieuw 39 gestopt 66 vrijwilligers Het Spreekuur vindt 5 x in de week plaats, op maandag-, dinsdag- en woensdagmiddag van uur en op donderdag- en vrijdagochtend van uur. Bij specifieke problematiek worden cliënten doorverwezen naar de geëigende instellingen als VluchtelingenWerk, MJD, Juridisch Loket, Jeugdzorg, Sozawe en Groninger Kredietbank. Ook worden cliënten doorverwezen naar andere Humanitasprojecten zoals de Thuisadministratie, Taalondersteuning of het Steunpunt Mantelzorg. Resultaten Werkplan Openstelling Gerealiseerd 242 keer Ontwikkelingen De regelgeving rond de huisvesting voor vluchtelingen is gewijzigd. Mocht men voorheen zelf op zoek gaan naar een woning in Nederland, nu bepaalde de COA naar welke gemeente een vluchteling uitgeplaatst werd. Pas nadat de COA een statushouder aan de gemeente Groningen had gekoppeld, en de gemeente deze koppeling had bevestigd, kon de procedure voor huisvesting in gang worden gezet. Een verschil is dat Humanitas nu de mensen actief moet uitnodigen voor kennismaking en inschrijving in Woningnet, waar men voorheen zelf naar Groningen kwam om zich te melden. Tot dusver heeft dat niet voor problemen of belemmeringen gezorgd. Van het totaal aantal van ruim 80 begeleide vluchtelingen komt het grootste aantal uit Somalië (30), Syrië (8) en Eritrea (7). De vluchtelingen zijn uit 20 verschillende landen afkomstig. Spreekuur Het Inloopspreekuur voor migranten bij Humanitas biedt vluchtelingen maatschappelijke begeleiding tijdens hun eerste periode van verblijf in Groningen. Iedere vluchteling met een verblijfsstatus kon bij het Spreekuur terecht met vragen op velerlei gebied. Het Spreekuur is van onschatbare waarde voor de Maatschappelijke begeleiding van vluchtelingen zoals we die in opdracht van de gemeente uitvoeren. Tegelijk blijft 450 bezoekers/ gem. 5 contacten hulpvragen vrijwilligers 2221 bezoekers 2827 hulpvragen bestaand 7 nieuw 6 gestopt 14 vrijwilligers Ontwikkelingen Het aantal bezoekers laat een kleine afname zien van 167 t.o.v. vorig jaar en ook het aantal hulpvragen is met ongeveer 200 afgenomen. De meeste vragen werden gesteld over het kwijtschelden van de waterschapslasten en de gemeentelijke belastingen. Verder waren er veel vragen over de toeslagen en DigiD, terwijl er ook opvallend veel naar de OV chipkaart werd gevraagd. Bij het dagelijkse spreekuur zijn ook een aantal tolken betrokken. Het gaat om de volgende talen: Arabisch, Somalisch, Koerdisch, Frans en Pools. Jaarverslag 2012 Humanitas Afdeling Groningen 17

18 Taalcoaches en Taalondersteuning Taalondersteuning wordt gegeven aan zowel inburgeraars als niet-inburgeraars. Voor wat betreft de inburgeraars is er een verplichting tot het realiseren van 75 taalkoppels (Taalcoaches) in Voor de niet-inburgeraars geldt geen taakstelling (Taalondersteuning). Bij individuele taalondersteuning biedt een vrijwilliger gemiddeld 1.5 uur per week ondersteuning. Dat kan zijn bij het spreken, verstaan, schrijven of lezen, maar ook bij huiswerkopdrachten, bij het samenstellen van een portfolio, of bij het taalgebruik in de omgang met Nederlanders. Taal is zoveel méér dan een juist gebruik van grammatica of het hebben van een grote woordenschat. De taal van een land kennen betekent ook de cultuur van haar inwoners kennen, hetgeen onontbeerlijk is voor een goede integratie. De taalcoaches gaan ook met hun cliënt op stap naar bijvoorbeeld de bibliotheek, bezoeken een evenement of iets typisch Nederlands zoals de Waddenzee. Naast individuele taalondersteuning wordt er ook in kleine conversatiegroepjes, op verschillende taalniveaus, gewerkt. Aan de conversatiegroepjes kunnen zowel deelnemers van Taalcoaches als Taalondersteuning deelnemen.verder vindt wekelijks het Taalcafé plaats, een activiteit waar Nederlanders en anderstaligen elkaar ontmoeten en met elkaar in gesprek komen. Resultaten Werkplan Taalcoaches 75 koppelingen Taalondersteuning 125 koppelingen Gerealiseerd bestaand 89 nieuw 93 gestopt 141 koppelingen bestaand 193 nieuw 146 gestopt 208 koppelingen 12 conversatiegroepen Taalcafé 200 vrijwilligers 20 groepen 13 bestaand 7 nieuw 5 gestopt 15 groepen 142 deelnemers 68 bestaand 74 nieuw 58 gestopt 84 deelnemers gemiddeld leerzoekers bestaand 198 nieuw 147 gestopt 306 vrijwilligers Ontwikkelingen Voor het derde jaar op rij nam de vraag naar taalondersteuning toe. Het totaal aantal koppelingen nam toe met 100 t.o.v. vorig jaar tot een totaal van 588 koppelingen. Ook het aantal vrijwilligers nam in dezelfde periode toe met ruim 100 tot totaal 453! Van de cliënten was 41% inburgeraar, 16% MBO-leerling, 15% student HBO of RUG, 12% volgde NT2 aan het Talencentrum t.b.v. een staatsexamen, 3% was kind (basisschool), en 13% anders (ex-inburgeraar, analfabeet, werkleertraject, werkende, 65+, ziek, zonder status) of onbekend. Ook bij de conversatiegroepen is een toename te zien tot in totaal 20 conversatiegroepen in 2012.Nieuwe ontwikkeling hierbij is de vorming van speciale groepen qua samenstelling of plaats. Zo is één groep volledig samengesteld uit universitaire studenten (uitvoering in een ruimte van de RUG). Eén conversatiegroep bestaat volledig uit beginnende deelnemers uit Mongolië met behulp van een tolk. Een aantal speciale groepen (jonge Somalische inburgeraars, jonge MBO ers van het Noorderpoortcollege met een slechte beheersing van het Nederlands) mislukte echter ten gevolge van steeds niet nakomen van afspraken. 18 Jaarverslag 2012 Humanitas Afdeling Groningen

19 Het Taalcafé, ontmoetingsplek voor Nederlanders en anderstaligen, heeft bewezen succesvol te zijn. Het hele jaar door kon men elke donderdagmiddag terecht, ook tijdens vakanties. Er is een kern van vaste bezoekers, maar elke week zijn er ook nieuwe gezichten; gemiddeld zijn er wekelijks 35 tot 40 bezoekers. Op eigen initiatief werden enkele activiteiten georganiseerd (een bezoek aan de tentoonstelling van leerlingen van de mbo-opleiding Bloem & Design van het AOC Terra college (thema: bloemgebruiken in verschillende culturen) en een inloopdiner, waarbij bezoekers konden proeven van elkaars gerechten. Gesponsord door het bedrijfsleven kon een groep van 35 taalcafébezoekers een vaartocht maken op de Waddenzee met het zeilschip De Voorwaarts Voorwaarts. Vanwege de toegenomen vraag naar taalondersteuning ontstond er in de loop van het jaar een lange wachtlijst van 58 deelnemers voor individuele taalcoaching. In oktober werd daarom besloten tot een tijdelijke aanmeldingsstop die per december weer kon worden opgeheven. De toegenomen vraag legt echter ook druk op de vrijwillige coördinatoren en de beschikbare ruimte in het pand van Humanitas. Een oplossing hiervoor op de korte termijn is gevonden in het strakker hanteren van criteria voor deelname. Voor de toekomst zal echter gezocht moeten worden naar structurele oplossingen. Wat het gebrek aan ruimte betreft wordt er onderzocht of er locaties in de wijken beschikbaar zijn. Verder wordt een oplossing gezocht in de samenwerking met onder meer de RUG en het Talencentrum (de grootste toename komt van niet-inburgeraars). Ook het gebrek aan voldoende financiële middelen noopt ons te zoeken naar een oplossing. In 2012 is hiertoe een start gemaakt met het houden van een symposium De Aftrap. Ex-voetballer en columnist Jan Mulder en (toenmalig) wethouder Elly Pastoor, alsmede de directeur van het Talencentrum Anje Dijk voerden het woord. Een aantal bedrijven hebben inmiddels een sponsorbijdrage aan het project verleend. Financiering en omvang van het project vereisen ook in 2013 onze volledige aandacht. Oud en redzaam Deze programmalijn heeft voor een aantal activiteiten betrekking op een bredere doelgroep dan alleen ouderen zoals bijvoorbeeld Mantelzorgondersteuning. Met de indeling in programmalijnen wordt niet meer dan een globale ordening van de activiteiten beoogd. Stedelijke coördinatie mantelzorgondersteuning De samenwerking m.b.t. de mantelzorgondersteuning in de stad vindt plaats vanuit de Werkplaats Mantelzorg, waarin een groot aantal organisaties op het gebied van wonen, zorg en welzijn vertegenwoordigd zijn. Ook de gemeente Groningen heeft een actieve bijdrage geleverd. Uitgangspunt van werken is het werkdocument van de werkplaats waarin de gezamenlijke doelen zijn opgenomen. Naast de gezamenlijke doelen heeft iedere organisatie aan haar eigen mantelzorgbeleid gewerkt. De Werkplaats Mantelzorg heeft hierbij een inspirerende en stimulerende rol gehad. Langzaamaan krijgt de mantelzorger een eigen plek in het beleid van de verschillende organisaties. Om het thema mantelzorg van een breder draagvlak te voorzien wordt maart 2013 een bijeenkomst voor bestuurders en managers van zorg- en welzijnsorganisaties georganiseerd. Voor deze bijeenkomst worden ook de politieke partijen uitgenodigd. Naast deze brede ontwikkeling heeft de Werkplaats Mantelzorg de Dag van de Mantelzorg georganiseerd, is er aandacht voor de nieuwe social media geweest en is een pilot gestart t.b.v. de samenwerking tussen zorginstellingen en het Steunpunt Mantelzorg. Hierbij de belangrijkste ontwikkelingen m.b.t. de mantelzorgondersteuning vanuit het Steunpunt Mantelzorg in stad en wijk: er werden in het verslagjaar weer veel nieuwe (363) mantelzorgers bereikt (totaal aantal geregistreerde mantelzorgers nu 2152). De Stadjerspas was hierbij een wervend instrument. Deze is voor 2013 afgeschaft, reden waarom we hebben bijgedragen aan de ontwikkeling en uitvoering van de kaart met waardering voor mantelzorgers er is dat dit jaar gestart met activiteiten voor de groep mantelzorgers in het centrum van de stad Groningen en buiten de stad die zorgen voor iemand in de stad Jaarverslag 2012 Humanitas Afdeling Groningen 19

20 20 een goed ondersteuningsaanbod richt zich op verschillende facetten van steun: informatie&advies, emotionele en praktische steun, respijtzorg, en educatie. De steun die Humanitas biedt wordt met name gedaan door vrijwilligers en voor professionele ondersteuning worden individuele mantelzorgers (warm) overgedragen aan één van de samenwerkende organisaties. Het ondersteuningsaanbod is uitgebreid met groepsactiviteiten die gericht zijn op stressreductie. Een assertiviteitstraining werd uitgevoerd door de MJD en cursussen mindfulness door de Werkschuur. Hiervoor was grote belangstelling steeds meer zorginstellingen ontwikkelen mantelzorgbeleid en doen daarbij een beroep op het Steunpunt Mantelzorg om dit beleid te ontwikkelen en/of handen en voeten te geven. Humanitas heeft samengewerkt met ZINN en Dignis in de pilot van Mezzo de Samenspelcoach. Medewerkers van het Steunpunt Mantelzorg hebben via panelgesprekken met mantelzorgers en met uitvoerende medewerkers knelpunten en verbeterpunten geïnventariseerd. Naar aanleiding hiervan zijn verbetertrajecten opgesteld waar in 2013 aan gewerkt gaat worden. Het Steunpunt Mantelzorg blijft betrokken bij de vervolgprocessen er zijn opnieuw gerichte acties ondernomen in het bereiken van meer allochtone mantelzorgers (zie verderop) er zijn verschillende plannen ontwikkeld om de nieuwe media in te zetten om mantelzorgers te ondersteunen. Eén daarvan is de samenwerking met de website wehelpen.nl. Via deze site worden hulpvraag en hulpaanbod bij elkaar gebracht en kunnen mensen hun zorg delen en organiseren. Voor veel, met name oudere mantelzorgers geldt dat zij veelal geen gebruik (durven te) maken van internet of sociale media. Door nu een netwerkvrijwilliger aan een hulpvrager te koppelen, kan de hulpvrager bij het gebruik ervan worden geholpen. In de ontwikkeling ervan wordt samengewerkt met Biblionet ID Rehab4life (een pilot van het Beatrixoord/UMCG) dat zich richt zich op mensen in de thuissituatie met Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) en hun mantelzorgers, heeft samenwerking gezocht met het project Vrijwillige Netwerkcoaches van Humanitas en met wehelpen.nl. Jaarverslag 2012 Humanitas Afdeling Groningen binnen de wijkgerichte aanpak verliep de kortdurende respijtzorg niet naar wens. Er waren te weinig aanvragen waardoor vrijwilligers in de wijk te weinig werden ingezet. De kortdurende respijtzorg wordt nu weer centraal door de vrijwilligers van de mantelzorgwinkel georganiseerd. Veelal gaat het om hulpvragen die op zeer korte termijn geregeld moeten worden. De vrijwilligers van de mantelzorgwinkel beschikken over een pool van vrijwilligers die op korte termijn ingezet kunnen worden voor met name de kortdurende of éénmalige opvang de spreekuren voor mantelzorgers in de wijken lopen heel verschillend: de ene keer is het heel druk, de andere keer komt er niemand. Vrijwilligers geven aan dat het houden van spreekuren hen te weinig positieve energie geeft. Daarom is afgesproken dat beroepskrachten de spreekuren weer op zich nemen. Wel wordt er, samen met vrijwilligers, actief gekeken naar de rol die vrijwilligers binnen de mantelzorgondersteuning in de wijkgerichte aanpak kunnen vervullen Ondersteuning Cluster Mantelzorg van het WMO-platform Het Steunpunt Mantelzorg ondersteunt het cluster mantelzorg van het WMO-platform. Het platform heeft zich het afgelopen jaar met name gericht op: het meedenken over het gemeentelijk beleid: het uitvoeringsplan Samen sterk in stad, veranderingen in het sociaal domein en de nieuwe regeringsplannen en wat de gevolgen hiervan kunnen zijn voor mantelzorgers een clusterlid onderhoudt de contacten met de beroepskracht en vrijwilligers van Humanitas m.b.t. Jonge Mantelzorgers en denkt mee over de ontwikkelingen die voor hen van belang (kunnen) zijn de gratis Stadjerspas voor mantelzorgers is voor 2013 door de gemeente afgeschaft. Het cluster, Humanitas en de gemeente hebben als alternatief samen de kaart met waardering voor mantelzorgers ontwikkeld de ontwikkelingen op het gebied van sociale media en het belang ervan voor mantelzorgers zijn besproken o.a. m.b.t. de mogelijkheden van de website we-helpen.nl het cluster is actief betrokken geweest