Inhoud WOORD VOORAF... TITEL I. ALGEMEEN DEEL... 1

Transcriptie

1 Inhoud p. WOORD VOORAF..... V TITEL I. ALGEMEEN DEEL Het recht op geschriften Het repertorium a. Wat is het repertorium? b. Het klaarmaken en de formaliteiten i.v.m. het repertorium c. Vermeldingen in het repertorium Algemeen Formulering bij enkele meest courante akten Bijzonderheden Speciale inschrijvingen Registratie van akten in het algemeen a. Begrip... 8 b. Taal c. Termijn d. Plaats e. Betaling f. Non bis in idem Algemeen vast recht op akten van bekrachtiging, bevestiging, hermaakte akte enz g. Afhankelijke en onafhankelijke bepalingen h. Opschortende of ontbindende voorwaarde i. Rechtshandelingen onderworpen aan een machtiging, goedkeuring of bekrachtiging van de hogere overheid 32 j. Voor de heffing van de registratierechten is de fiscus een derde k. Vermeldingen in notariële akten van het registratierelaas van aangehaalde onderhandse akten l. Afgeven van uitgiften of uittreksels van notariële akten Registratierelaas m. Controle Bewijsmiddelen n. Teruggave van registratierechten o. Verjaring Kluwer Notarieel Fiscaal Recht VII

2 p. Vervolgingen en gedingen q. Inlichtingen te verstrekken door de ontvanger r. Waarde van de administratieve beslissingen Motivering Directe belastingen en B.T.W. in het algemeen en het notariaat 51 TITEL II. BIJZONDER DEEL Hoofdstuk 1. Huwelijkscontracten Wijziging huwelijkse voorwaarden Samenlevingscontracten Huwelijkscontracten a. Voorafgaande fiscale formaliteiten b. Tarief voor de registratie Gemeenschapsregimes Scheidingsregimes c. Verklaringen in de notarie le akte d. De notaris als raadsman Wijziging huwelijkse voorwaarden a. Voorafgaande fiscale formaliteiten b. Tarief voor de registratie c. Grondslag voor de registratie d. Verklaringen in de notarie le akte e. De notaris als raadsman f. Onrechtstreekse of vermomde schenking? Akte ter handhaving of tot verlies van de huwelijksvoordelen (art. 334ter B.W.) Samenlevingscontracten Hoofdstuk 2. Verkopen (uit de hand of openbaar) Voorafgaande fiscale en sociale formaliteiten A. De fiscale en sociale verwittigingen (art. 433 e.v. W.I.B. en art. 62, 2 en 93ter e.v. W.B.T.W.) Begrip Formaliteiten a. Algemeen b. Wie heeft de plicht tot verwittiging? c. Aan wie te verzenden? Voor de directe belastingen VIII Notarieel Fiscaal Recht Kluwer

3 2. Voor de B.T.W Voor de provincie en gemeente d. Bij welke akten? Bij iedere vervreemding van een onroerend goed Bij hypotheekstellingen (leningen, kredietopeningen) Inzake akten in het buitenland verleden m.b.t. Belgische onroerende goederen e. Verplicht bij eigenaars als vruchtgebruikers van onroerende goederen Quid bij echtgenoten? Bij echtgenoten gehuwd onder een gemeenschapsstelsel Bij echtgenoten gehuwd onder scheiding van goederen f. Vorm van de fiscale verwittiging g. Inhoud van de fiscale verwittiging h. Termijnen Reactie van de ontvanger De fiscale notificatie Verdere plichten voor de notaris De notaris als raadsman Aansprakelijkheid van de notaris Provincie- en gemeentetaksen B. Kadastrale formaliteiten Begrip De indeling van de bodem in percelen met ieder een nummer Plichten voor de notaris a. Wanneer vraagt de notaris het uittreksel uit de kadastrale legger en plan aan? b. Waar zal de notaris die aanvraag doen? c. Termijn d. Hoe aanvragen? Vorm van formulieren Inhoud van deze formulieren e. Antwoord van het kadaster f. Verdere plichten van de notaris Verrichtingen op het kadaster na het verlijden van de akte 104 a. Het opnemen van de mutaties op het kadaster b. Vergrotingen, afbraken, nieuwbouw c. Verplichting bij een verkaveling Kluwer Notarieel Fiscaal Recht IX

4 d. Verkeerde kadastrale gegevens in de akte Bezwaren tegen het kadaster C. Occulte hypotheek van de fiscus voor de inning van de successierechten Borgstelling voor erfgenamen wonende in het buitenland D. Anti-witwas Tarief voor registratie of B.T.W. Verklaringen in de akte A. Principie le heffing aan 10 % (12,5 %) registratierechten B. Aankoop van een landgoed, een bescheiden woning of een bouwgrond bestemd daartoe Onmiddellijke vermindering (bij akte) Latere vermindering door teruggave a. Bouwgronden bestemd voor bescheiden woning of een goed om te vormen tot een woning b. K.I. nog niet vastgesteld (art. 56) Indien geen vermindering kan worden bekomen C. Aankopen door bouwmaatschappijen van algemeen nut D. Aankopen door beroepsuitoefenaars E. Aankopen door met regeringspremie begunstigde personen. 146 F. Aankopen met B.T.W G. Bijzondere gevallen van taxatie aan het vast recht of kosteloos Aanwijzing van lastgever of commandverklaring Rouwkoop en zuivering: 159, Overdracht van vruchtgebruik op blote eigenaar Kosteloze registratie H. Bijzondere situaties Verkoopakten met een opschortende of ontbindende voorwaarde Tontinebedingen en bedingen van aanwas of terugvalling 169 a. In hoofde van de kopers b. In hoofde van de verkopers Aankoop met uitgestelde betaling van de koopsom (bv. lijfrentebetaling van de koopprijs in schijven) Akten van bekrachtiging, bevestiging, aanvulling of verbetering (inzake bv. verkoopakten) zijn slechts onderworpen aan het vast recht (art. 13 W. Reg.) Verkrijgende verjaring Verklaring van afwezigheid hoger bod Afzonderlijke verkrijging van gebouwen (of hout op stam) en van de grond, of vice versa (art W. Reg.) 176 X Notarieel Fiscaal Recht Kluwer

5 8. Koop met lasthebber of sterkmaking I. Teruggave bij wederverkoop binnen de twee jaar J. Gerechtelijke of minnelijke ontbinding van de koop K. Aankoop voor een vennootschap in oprichting L. Afstand van vruchtgebruik Grondslag voor de registratie of B.T.W A. Verkoop van de volle eigendom Begrip prijs Begrip lasten Begrip voordelen B. Verkoop van een vruchtgebruik C. Verkoop van een blote eigendom D. Abattement en meeneembaarheid Abattement Meeneembaarheid E. Bijzonderheden De notaris als raadsman A. In verband met de directe belastingen en gemeentetaksen Meerwaardebelastingen a. De meerwaardebelasting op onbebouwde onroerende goederen bij fysieke personen (art. 90, 88, a en b W.I.B.) b. De meerwaardebelasting op bebouwde onroerende goederen voor natuurlijke personen (art. 90, 108 W.I.B.) c. Taxatie van speculatieve occasionele winsten bij onroerende verhandelingen door natuurlijke personen (art. 90, 18 W.I.B.) d. Aanslag op de meerwaarde van een onroerend goed, bestemd voor de uitoefening van het beroep of handel van de verkoper en aan afschrijvingen onderworpen in de boekhouding e. Meerwaarden gerealiseerd door vennootschappen Jaarlijkse belastingen op onroerend goed a. De onroerende voorheffing Directe belastingen Verminderingen a. 1. De eigenaar is een natuurlijk persoon Het eigendom is niet verhuurd Het eigendom is verhuurd Informatie n.a.v. een verkoop Kluwer Notarieel Fiscaal Recht XI

6 a. 2. De eigenaar is een vennootschap a. 3. De eigenaar is een niet-verblijfhouder a. 4. Eigendom in het buitenland b. Taks op leegstand c. Gemeentebelastingen Registratie van aannemers a. Inleiding b. Toepassingsvoorwaarden c. Clausules in de notariële akte Verkoop op lijfrente of tegen een levensonderhoud bis. Aankoop op naam van een ouder voor het vructgebruik en op naam van het kind voor de bloot eigendom Aankoop op naam van de vennootschap of op naam van de vennoot Eventueel met vruchtgebruik Verkoop door vennootschap aan bestuurder Zaakvoerder Werkend vennoot of andersom Aankoop als beroepsgoed Vastgoedcertificaten Bekomen van premies Aftrekbare uitgaven Tekenen en indicie n Wederbelegging van de verkoopprijs Landbouwquota Aankoop door een niet-rijksinwoner Al dan niet belastbaarheid van interesten bij niet-tijdige betaling van de koopprijs Aftrekbaarheid van aankoopkosten Afschrijvingen Witwaspraktijken Onroerende voorheffing Faillissement Belastbaarheid van de prijs als beroepsinkomen Overprijs bij gesplitste koop Aftrekbare uitgaven B. In verband met de registratierechten Gehoudenheid tot de registratierechten Bijkomende registratierechten, naast de verkooprechten 282 a. Koop Betaling van de prijs door een derde Bijkomende schenkingsrechten b. Koop Kosteloze voordelen bedongen ten gunste van een derde Bijkomend schenkingsrecht (of zelfs verkooprecht) XII Notarieel Fiscaal Recht Kluwer

7 c. Aankoop met een bijkomende heffing van een hypotheekrecht Prijsbewimpeling Tekortschatting Controleschatting 284 a. Prijsbewimpeling b. Tekortschatting c. Controleschatting Onjuiste benaming van de overeenkomst Veinzing Ontbinding van de koop C. In verband met B.T.W D. In verband met de successierechten Aankoop met splitsing vruchtgebruik Blote eigendom (art. 9 W. Succ.) Verkoop met voorbehoud van vruchtgebruik (art. 11 W. Succ.) E. Gevolg van de verkoop van onroerende goederen op het pensioen Hoofdstuk 3. Openbare verkoop van lichamelijke roerende goederen (art. 77 tot 80) Voorafgaande formaliteiten Tarief voor de registratie of B.T.W Grondslag voor de heffing Vermeldingen in de notarie le akte Gewone verkoop (niet openbaar) van roerende goederen Hoofdstuk 4. Andere overdrachten of aanwijzing van zakelijke rechten op in Belgie gelegen onroerende goederen, gelijkgesteld met de verkoop van een onroerend goed Hoofdstuk 5. Basisakte Voorafgaande formaliteiten Heffing via registratie of B.T.W Hoofdstuk 6. Verkavelingsakte Voorafgaande formaliteiten Heffing via registratie of B.T.W Kluwer Notarieel Fiscaal Recht XIII

8 Hoofdstuk 7. Ruiling Voorafgaande formaliteiten Heffing via registratie of B.T.W. Verklaringen in de akte Hoofdstuk 8. Hypothecaire leningen (Hypotheekvestigingen Inpandgeving van handelszaak Vestiging van een landbouwvoorrecht (art. 87 tot 93)) Voorafgaande formaliteiten Tarief voor de registratie Verklaringen in de akte Grondslag voor de registratie Hypotheekrecht De notaris als raadsman a. Bijzondere aftrek voor de enige woning b. Aftrekbaarheid van interesten c. Belastingsvermindering voor kapitaalaflossingen d. Belastingsvermindering voor premies van een individuele levensverzekering e. Aftrek als bedrijfsverlies door borg f. Belastbaarheid van de interesten van leningen g. Kennisgeving van de door de lener gegeven waarborgen h. Tussenkomst in de rentevoet voor leningen i. Indiciair onderzoek (art. 341 W.I.B.) Hoofdstuk 9. Onherroepelijke volmacht tot hypothekeren Voorafgaande formaliteiten Tarief voor de registratie Directe belastingen Hoofdstuk 10. Opheffingsakten Akte rangregeling Opheffing a. Voorafgaande formaliteiten b. Tarief voor de registratie Rangregeling a. Voorafgaande formaliteiten b. Tarief voor de registratie XIV Notarieel Fiscaal Recht Kluwer

9 c. De notaris als raadsman Hoofdstuk 11. Vennootschapsakten Voorafgaande formaliteiten of onderzoeken Tarief en grondslag voor registratie of B.T.W. Verklaringen in de akte A. Inbreng van goederen in een Belgische vennootschap Tarief Grondslag Verklaringen Neerlegging ter griffie van de oprichtingsakte B. Vermeerdering van het maatschappelijk kapitaal zonder nieuwe inbrengen Tarief Grondslag Verklaringen in de akte C. Kapitaalvermindering D. Verlenging van duur E. Omvorming van een vennootschap Tarief Grondslag F. Wijziging van het doel van de vennootschap G. Overbrenging van de werkelijke en/of statutaire zetel naar Belgie of andersom Tarief Grondslag H. Fusie Splitsing Inbreng van een bedrijfstak Tarief en grondslag Verklaringen in de akte I. De ontbinding van een vennootschap J. Vereffening en verdeling van de vennootschap Tarief Grondslag Verklaringen in de akte K. Geen verplichting meer tot voorafgaande registratie van neer te leggen documenten Formaliteiten na akte De notaris als raadsman A. In verband met de directe belastingen Kluwer Notarieel Fiscaal Recht XV

10 1. Antimisbruikbepaling Ruling Fiscale voor- en nadelen van de oprichting van een vennootschap a. Voordelen b. Nadelen c. Welke vennootschapsvorm kiezen? Meerwaardebelastingen a. Bij inbreng in vennootschap b. Bij verkoop van onroerende goederen in de loop van het bestaan van de vennootschap c. Overdrachten van belangrijke deelnemingen (aandelen) in vennootschap (art. 90, 98 W.I.B.) d. Verkoop van alle of het merendeel van de aandelen in een vennootschap Fiscale aspecten of gevolgen van een reeks akten of operaties a. Oprichting Retroactiviteit b. Oprichting Fictieve oprichting c. Oprichting Kapitaalverhoging Indiciair onderzoek d. Oprichting Zetelverplaatsing Vrije vestiging binnen Europa Taxplanning e. Oprichting Overgewaardeerde inbrengen f. Oprichting K.B g. Kapitaalverhoging Agio of uitgiftepremie op een onbeschikbare reserve h. Kapitaalverhoging Inbreng door andere vennootschap i. Kapitaalvermindering en -verhoging Uitkering van reserves j. Kapitaalverhoging en -vermindering Simulatie k. Fusie Algemeen Overneming van een vennootschap om verliezen te recupereren Toepassing Verlenging van de duur na het verstrijken ervan l. Splitsing Inbreng algemeenheid Bedrijfstak m. Omvorming n. Vereffening en verdeling XVI Notarieel Fiscaal Recht Kluwer

11 o. Inkoop of verkrijging van eigen aandelen p. Aflossing van kapitaal q. Wederinkoop van aandelen r. Aankoop door de vennootschap van een goed van een zaakvoerder, bestuurder of werkend vennoot s. Overdracht van aandelen t. Openbaarmaking van belangrijke deelnemingen in ter beurze genoteerde vennootschappen u. Tegenstelbaarheid Wijziging jaarrekening Enkele mogelijkheden tot belastingbesparing a. Inbreng in of verhuring van een onroerend goed aan de vennootschap b. Overname van een bedrijf via een holdingvennootschap c. Het oprichten van een patrimoniumvennootschap om belastingen op onroerende goederen te neutraliseren 462 d. Vastgoed- of immobilie nvennootschap e. Professionele vennootschap f. Een management-vennootschap g. Andere bijzondere vennootschappen Sponsoring. 477 h. Aftrekbaarheid van leningsinteresten aangegaan om aandelen te verkrijgen i. Het ten laste nemen van vennootschapsverliezen door bedrijfsleiders (zaakvoerder bestuurder werkend vennoot) j. Verkrijging van aandelen door werknemers k. Stockoptions of aandelenopties l. Winstdelende bezoldiging (arbeidsdividend) of toekenning van winstbewijzen Fiscale behandeling van leningen door de vennootschap aan vennoten of voorschotten door de vennoten aan de vennootschap toegestaan a. Leningen door de vennootschap aan vennoten b. Voorschotten door vennoten en bestuurders aan de vennootschap c. De winwinlening toegestaan door particulieren aan een K.M.O Fiscale behandeling van voordelen toegestaan aan bedrijfsleiders (werkende vennoten, bestuurders, zaakvoerders) of aan het personeel Kluwer Notarieel Fiscaal Recht XVII

12 8. De deelneming al dan niet van de medewerkende echtgenoot a. Beide echtgenoten zijn vennoot b. Een echtgenoot alleen is vennoot Varia Aansprakelijkheid van bestuurders voor fiscale en sociale schulden B. In verband met de registratierechten Overdrachten van aandelen Inbreng in of verkoop achteraf aan een vennootschap Overdracht van alle aandelen aan een nieuwe groep vennoten Overdracht van aandelen Verkoop vermomd onder de vorm van inbreng Regularisatie van een onregelmatige V.O.F. en omvorming Onderhandse verlenging van een vennootschap Aanwas in vennootschappen C. In verband met de successierechten D. In verband met de B.T.W E. In verband met de sociale zekerheid Deelneming al dan niet van de meewerkende echtgenoot (en wettelijk samenwonende) a. Beide echtgenoten zijn vennoot b. Een echtgenoot alleen is vennoot Het sociaal statuut van de zaakvoerder bestuurder commissaris Bijdrageplicht voor de vennootschap Hoofdstuk 12. Economisch samenwerkingsverband Hoofdstuk 13. V.Z.W. Stichting Voorafgaande formaliteiten Tarief Grondslag Verklaringen in de notarie le akte De notaris als raadsman XVIII Notarieel Fiscaal Recht Kluwer

13 Hoofdstuk 14. Volmacht Tarief Verklaringen in de notarie le akte Hoofdstuk 15. Akte toestemming tot adoptie Tarief Verklaringen in de notarie le akte De notaris als raadsman Hoofdstuk 16. Akte erkenning buitenhuwelijks (natuurlijk) kind Tarief Verklaringen in de notarie le akte De notaris als raadsman Hoofdstuk 17. Akte toestemming tot huwen of adoptie, of akte machtiging tot handeldrijven Tarief Verklaringen in de notarie le akte Hoofdstuk 18. Inventaris Hoofdstuk 19. Echtscheidingsakten Inventaris Regelingsakte Akte vaststelling vervulling opschortende voorwaarde na echtscheiding Voorafgaande formaliteiten Tarief voor de registratie Grondslag voor registratie Verklaringen in de notarie le akte De notaris als raadsman A. In verband met de directe belastingen Onderhoudsgeld Aparte aangifte voor de belastingen B. In verband met de registratierechten Schenking aan de kinderen, als voorwaarde van de echtscheiding Schenking aan echtgenoot Kluwer Notarieel Fiscaal Recht XIX

14 3. Toebedeling van praktisch alle goederen aan een echtgenoot Toekenning vruchtgebruik op eigen goed Aankoop door een scheidende echtgenoot tijdens de procedure Meeneembaarheid C. In verband met de B.T.W D. In verband met het rust- en overlevingspensioen E. In verband met het successierecht Hoofdstuk 20. Huurcontracten Erfpacht Opstal Onroerende leasing Voorafgaande formaliteiten Tarief voor de registratie of B.T.W Grondslag voor de registratie Verklaringen in de akte De notaris als raadsman Hoofdstuk 21. Schenkingsakten Wanneer een schenkingsakte? Voorafgaande formaliteiten Tarief voor de registratie a. Gewoon schenkingsrecht b. Vlakke tarieven Schenking van roerende goederen in Vlaanderen, Brussel en Wallonie Schenkingen van aandelen Familieondernemingen c. Tariefvermindering Verminderingen wegens kinderlast Schenking van bouwgronden in Vlaanderen Schenking van de gezinswoning als hoofdverblijfplaats in Brussel en Wallonie d. Bijzondere tarieven (art. 140 W. Reg.) e. Vast recht of kosteloos (art W. Reg.) f. Soms ook B.T.W. (cumulatief) Grondslag voor registratie Verklaringen in de notarie le akte XX Notarieel Fiscaal Recht Kluwer

15 a. In verband met het toepasselijk tarief b. In verband met de grondslag De notaris als raadsman A. In verband met de directe belastingen B. In verband met registratie- en successierechten Vermijden van te hoge successierechten Bedingen van aanwas en terugvalling bij schenkingsakte Schenking van aandelen a. Aandelen op naam (in B.V.B.A., N.V. enz.) b. Aandelen aan toonder Ontbinding van de schenking Hoofdstuk 22. Ascendentenverdeling Voorafgaande formaliteiten Tarief Grondslag Verklaringen in de notarie le akte De notaris als raadsman Hoofdstuk 23. Verdelingsakten Akten afstand-deling Voorafgaande formaliteiten Tarief voor de registratie Voorwaarden a. Tarief b. Voorwaarden c. Andere registratierechten Grondslag Verklaringen in de notarie le akte De notaris als raadsman a. Zoeken naar de fiscaal gunstigste weg b. Meerwaardebelasting op onbebouwde onroerende goederen Hoofdstuk 24. Giften tussen echtgenoten tijdens huwelijk Tarief Voorafgaande formaliteiten Verklaringen in de notarie le akte De notaris als raadsman Kluwer Notarieel Fiscaal Recht XXI

16 Hoofdstuk 25. Notarie le testamenten Tarief Voorafgaande formaliteiten Verklaringen in de notarie le akten Bijzonderheden De notaris als raadsman Hoofdstuk 26. Het internationaal testament Hoofdstuk 27. Proces-verbaal van neerlegging onder de minuten van een eigenhandig testament Tarief Voorafgaande formaliteiten Verklaringen in de notarie le akte 639 Hoofdstuk 28. Akte van legaataflevering, aanvaarding of verwerping van een nalatenschap, een legaat of contractuele erfstelling, van vaststelling van een inbreng of inkorting van een gift 641 Hoofdstuk 29. Akte van bekendheid Tarief Voorafgaande formaliteiten Verklaringen in de notarie le akte 643 ZAAKREGISTER XXII Notarieel Fiscaal Recht Kluwer