4. Verschillende schenkings- en successietarieven per gewest... 12

Transcriptie

1 Inhoudstafel Deel I - Wat u vooraf moet weten 1. Uw vermogen als samenwonende Uw vermogen als gehuwde U bent gehuwd zonder huwelijks contract Het principe Wat valt er onder het eigen vermogen? Wat valt er onder het gemeenschappelijke vermogen? Stemrecht van gemeenschappelijke aandelen? Scheiding van goederen Scheiding van goederen met een beperkte gemeenschap Algehele gemeenschap van goederen Het erfrecht in het kort Wat krijgt de langstlevende echtgenoot? De erflater heeft kinderen De erflater laat andere erfgenamen dan kinderen achter De erflater heeft géén andere erfgenamen behalve de langstlevende Wat krijgen de kinderen? Algemeen En stiefkinderen? Erven samenwonenden automatisch van elkaar? Verschillende schenkings- en successietarieven per gewest Verschillende tarieven Welk tarief is van toepassing? Successierechten Schenkingsrechten Regioshopping: begin er op tijd aan Het vervelende probleem van inbreng en inkorting voor familiebedrijven Schenkingen worden in principe ingebracht Inbrengen is het principe Werken met verouderde inbrengregels Praktijkvoorbeeld III

2 5.2. Reserve en inkorting als spelbreker Het reservataire of voorbehouden deel Een andere waardering bij inkorting Wat moet u onthouden? Een gezinswoning in een vennoot schap mét bescherming Er is in principe geen bescherming in een vennootschap Het principe van de beschermde gezinswoning Het begrip gezinswoning De bescherming van de gezinswoning Ook voor samenwonenden? Oplossing 1: wat aandelen geven en de statuten aanpassen Oplossing 2: een huurcontract vanaf het overlijden Wat moet u onthouden? Is er een probleem als uw kind nog minderjarig is? Schenken aan een minderjarige zonder de vrederechter In principe is een kind handelingsonbekwaam In de praktijk zonder vrederechter De grootouders aanvaarden voor de minderjarige Kan een ouder optreden voor een minderjarig kind? In principe kan men niet schenken én aanvaarden De gekruiste aanvaarding als (nood)oplossing Eén ascendent is voldoende Is een schenking met een last mogelijk? Is een schenking met voorbehoud van vruchtgebruik mogelijk? Wat moet u onthouden? Hoe houdt u uw schoonfamilie buiten het familiebedrijf? De wet helpt u al een stuk op weg Wat geschonken is, is eigen Zorg voor een bewijs Uitsluitingsclausule bij een schenking Beding van terugkeer bij een schenking Onvervreemdbaarheidsclausule De overdracht van aandelen beperken in de statuten van het familiebedrijf Wat moet u onthouden? IV

3 9. Hoe houdt u uw ex-echtgenoot uit uw familiale onderneming? Uw ex geraakt binnen via de minderjarige kinderen Oplossing 1: Een testament met ontneming van het vruchtgenot Oplossing 2: Een testament met tijdelijk vruchtgebruik Eenvoudig alternatief Tijdelijk vruchtgebruik Andere alternatieven Wat moet u onthouden? Aandelen omzetten op naam of dematerialiseren? Ook voor aandelen aan toonder van uw familievennootschap Omzettingstaks van 1% of 2% Op naam zetten is het eenvoudigst Uw aandelen aan toonder dematerialiseren is ook niet moeilijk Statutenwijziging Uw bank als centrale rekeninghouder Bekendmaking via het Belgisch Staatsblad Discretie? Goedkoper in geval van successieplanning De meldingsplicht voor aandelen aan toonder en gedematerialiseerde aandelen Meldingsplicht voor nv s en comm.va s Wat is een meldingsplichtige participatie? Wat moet er gemeld worden? Hoe moet de melding gebeuren? Aan wie moet er gemeld worden? Wat als de melding niet gebeurt? Wat met bv. winstbewijzen? Wat met aandeelhouders van beursgenoteerde bedrijven? Geldt de nieuwe meldingsplicht ook voor aandeelhouders op naam? Geldt de meldingsplicht voor natuur lijke personen of voor rechts personen? Moet dit ook gemeld worden aan de fiscus? Wat moet u onthouden? V

4 12. Letter of wishes: men kan niet alles vooraf tot in de details regelen Alles perfect vooraf regelen is moeilijk Houd uw successieplanning transparant De verouderde wetgeving is vaak een probleem Men kan niet alles op juridisch vlak regelen Kunt u een letter of wishes als oplossing achter de hand houden? Wat is een letter of wishes? Hoe maakt u een letter of wishes op? Wanneer kunt u een letter of wishes overwegen? Wat moet u onthouden? De nieuwe antimisbruikbepaling: nu ook van toepassing op uw successie planning? De vroegere regeling (tot 1 juni 2012) De nieuwe antimisbruikbepaling (sinds 1 juni 2012) Successieplanning en de nieuwe antimisbruikbepaling Deel II - Uw eenmanszaak (gedeeltelijk) schenken en de directe belastingen 1. Uw eenmanszaak schenken Uw eenmanszaak (gedeeltelijk) schenken Kunt u (stukken van) uw eenmanszaak schenken? Heeft u een notaris nodig? Schenkingsrechten Normale schenkingsrechten Gunsttarief voor de schenking van een familiebedrijf Schenkingsrechten vermijden Hoe wordt u erop belast als schenker? Stopzettingsmeerwaarden Bij een verkoop of een inbreng Bij een schenking Volledige en definitieve stopzetting Een stukje van uw eenmanszaak schenken of verkopen Tarieven Volgens de aard van de goederen Sociale bijdragen Extra tip VI

5 3. Een vrijstelling is mogelijk (via het voortzettingsstelsel ) Wat is het voortzettingsstelsel? Voortzetting door de rechte lijn of door de echtgeno(o)t(e) Stopzettingsmeerwaarden zijn vrijgesteld U kunt er afstand van doen Is het voortzettingsstelsel interessant? Vrijstelling tegenover afschrijvingen Kan de begiftigde afschrijven op de geschonken goederen? Belaste stopzetting Vrijgestelde stopzetting Vergelijking tussen belaste en vrijgestelde stopzetting Hoe zit het met de btw? U moet geen btw aanrekenen op de schenking Onttrekking en herziening indien slechts enkele goederen geschonken worden Onttrekking Herziening Geen onttrekking en herziening indien het gaat om een algemeenheid of een bedrijfsafdeling Omvormen van een eenmanszaak tot een vennootschap Waarom zou u uw eenmanszaak omvormen tot een vennootschap? Om te kunnen schenken? Om schenkingsrechten te besparen? Om de zeggenschap te behouden? Welke vennootschapsvorm kiest u het best? Er zijn zeven vennootschapsvormen Welke vennootschapsvorm is het meest aangewezen? Hoe kunt u uw eenmanszaak omvormen tot een vennootschap? Er zijn twee manieren Notaris en revisor Kosten voor de omvorming Btw Normaal gezien moet u btw aanrekenen Artikel 11 van het Btw-Wetboek Te betalen registratierechten Bij een verkoop Bij een inbreng Bij een gemengde inbreng VII

6 6.6. Stopzettingsmeerwaarden Het principe De tarieven Altijd belastbaar bij verkoop Vrijstelling mogelijk bij inbreng Andere fiscale gevolgen van een verkoop versus een inbreng Interesten versus dividenden Notionele interestaftrek Deel III - De verschillende manieren van overdracht 1. Gewoon laten vererven Wat is het? Hoe doet u het correct? Wat zijn de voordelen? Wat zijn de nadelen? De hoge kostprijs Een cijfervoorbeeld voor de drie gewesten Extra tips Wanneer is dit een goede strategie? Hoeveel kost het? Uw familiebedrijf laten vererven tegen 3% Wat is het? % of 7% in Vlaanderen, 3% in Brussel en 0% in Wallonië Komt uw onderneming in aanmerking? De participatievoorwaarde De tewerkstellingsvoorwaarde of economische activiteit De voortzettingsvoorwaarde De tewerkstellingsvoorwaarde na het overlijden De voorwaarde van behoud van kapitaal De meldingsplicht Hoe doet u het correct? Wat zijn de voordelen? Algemeen Cijfervoorbeeld Wat zijn de nadelen? Extra tips Wanneer is dit een goede strategie? Hoeveel kost het? VIII

7 3. De moderne hand- en bankgift Wat is het? De handgift van aandelen aan toonder Wat als de aandelen aan toonder nog niet gedrukt zijn? Bankgift van gedematerialiseerde aandelen Hoe doet u het correct? De handeling zelf Een bewijs is absoluut aan te raden De klassieke aangetekende brieven Eén bewijsdocument is handiger en soepeler Kunt u het bewijs nog (veel) later opmaken? Diverse modellen Wat zijn de voordelen? Algemeen Een concreet cijfervoorbeeld Wat zijn de nadelen? De fameuze termijn van drie jaar of zelfs zeven jaar Geen voorbehoud van vruchtgebruik mogelijk Extra tips Snel registreren binnen de drie jaar Modaliteiten Wanneer is dit een goede strategie? Hoeveel kost het? De aandelen gewoon overschrijven in het aandelenregister Wat is het? Hoe doet u het correct? De handeling zelf Is het juridisch gezien wel 100% sluitend? Wat is de houding van de fiscus? Wat zijn de voordelen? Wat zijn de nadelen? Extra tips: betere alternatieven Wanneer is dit een goede strategie? Hoeveel kost het? Uw familiebedrijf schenken via een Nederlandse notaris Wat is het? Hoe doet u het correct? Wat zijn de voordelen? Wat zijn de nadelen? De drie of zelfs zeven jaar Nederlandse akte registreren in Luik? IX

8 5.5. Extra tips Wanneer is dit een goede strategie? Hoeveel kost het? De bedrijfsschenking tegen speciale tarieven van 0% (of 3%) Wat is het? % in Vlaanderen en Wallonië, 3% in Brussel Niet voor de onroerende goederen die tot bewoning dienen Niet voor zuivere patrimoniumvennootschappen Voortzetting gedurende een bepaalde periode Voorwaarden met betrekking tot het (aandelen)bezit Schenking blote eigendom mogelijk? Hoe doet u het correct? Wat zijn de voordelen? Voordeel 1: geen verdachte periode van drie of zeven jaar Voordeel 2: de waarde van de onderneming wordt definitief afgerekend Voordeel 3: de reserve kan alleen in geld gevraagd worden Wat zijn de nadelen? Extra tips Wanneer is dit een goede strategie? Hoeveel kost het? Uw onderneming schenken tegen het vlakke tarief van 3% (7%) Wat is het? Het vlakke tarief van 3% of 7% (3,3%, 5,5% of 7,7% in Wallonië) Voor alle roerende goederen Een definitief tarief Hoe doet u het correct? Wat zijn de voordelen? Wat zijn de nadelen? Extra tips Wanneer is dit een goede strategie? Hoeveel kost het? De verkoop van uw zaak Wat is het? Hoe doet u het correct? Wat zijn de voordelen? X

9 8.4. Wat zijn de nadelen? Extra tips: verkopen voor een (te) lage prijs? Wanneer is dit een goede strategie? Hoeveel kost het? Uw familiebedrijf vermomd schenken Wat is het? Hoe doet u het correct? Wat zijn de voordelen? Wat zijn de nadelen? Wanneer is dit een goede strategie? Hoeveel kost het? Uw familiebedrijf verkopen op lijfrente? Wat is het? Hoe doet u het correct? Wat zijn de voordelen? Fiscaal voordeel Burgerrechtelijk voordeel Wat zijn de nadelen? Extra tips Wanneer is dit een goede strategie? Lijfrente in het kader van een successieplanning Lijfrente als techniek om een van uw kinderen te bevoordelen Een lijfrente op maat Een lijfrente kan beperkt worden in de tijd! Wat als de koper eerst overlijdt? Hoeveel kost het? Kwijtschelden van de verkoopprijs van de familiale onderneming Wat is het? Kwijtschelden verkoopprijs De kwijtschelding van de achterliggende lening Hoe doet u het correct? Wat zijn de voordelen? Wat zijn de nadelen? Extra tips Wanneer is dit een goede strategie? Hoeveel kost het? XI

10 12. De techniek van de dubbele akte Wat is het? Hoe doet u het correct? Het vervelende probleem van inkorting Stap Stap Wat zijn de voordelen? Wat zijn de nadelen? Extra tips De dubbele akte als fiscale optimalisatie Dubbele akte enkel m.b.t. het familiebedrijf Wanneer is dit een goede strategie? Hoeveel kost het? Een familiebedrijf in de huwelijks gemeenschap met een keuzebeding Wat is het? Het principe Stukje optimalisatie, maar ook controle Hoe doet u het correct? Stap 1: uw huwelijksstelsel bijsturen Stap 2: een goed keuzebeding inlassen Stap 3: het bekendmaken van uw keuze Wat zijn de voordelen? Op praktisch vlak Op fiscaal vlak Wat zijn de nadelen? Extra tips Wanneer is dit een goede strategie? Hoeveel kost het? Het opmaken van een testament om tijdelijk bij te sturen Wat is het? Niet courant voor de opvolging van familiebedrijven Wel als tijdelijke oplossing voor de langstlevende of als correctie Hoe doet u het correct? Het eigenhandige testament Het notariële testament Het internationale testament Wat zijn de voordelen? Herroepbaar karakter Discreet karakter Wat zijn de nadelen? Wanneer is dit een goede strategie? Hoeveel kost het? XII

11 15. De wederzijdse schenking (tussen echtgenoten) als successieplanning light Wat is het? Successieplanning light? De techniek van de wederzijdse schenking Hoe doet u het correct? Wat zijn de voor- en de nadelen? De schenking is herroepbaar Een bijkomende zekerheid voor de langstlevende echtgenoot Mogelijkheid tot fiscale optimalisatie En samenwonenden? Extra tips Zorg ervoor dat u de schenking kunt herroepen U kunt de schenking ook onherroepelijk maken Wanneer is dit een goede strategie? Hoeveel kost het? Deel IV - Controletechnieken inbouwen 1. Schenken met de nodige modaliteiten als controle Wat is het? Modaliteiten inbouwen Een (optioneel) beding van terugkeer De uitsluitingsclausule Een (facultatieve) periodieke uitkering als last Last van onvervreemdbaarheid Hoe doet u het correct? De juiste timing De juiste vorm Wat zijn de voordelen? Wat zijn de nadelen? Extra tips Wanneer is dit een goede strategie? Hoeveel kost het? Voorbehoud van vruchtgebruik om de controle te behouden Wat is het? Hoe doet u het correct? Stap 1: check of wijzig de statuten Stap 2: hoe doet u die schenking correct? Wordt de aanwas van het vruchtgebruik bij de langstlevende belast? XIII

12 2.3. Wat zijn de voordelen? Wat zijn de nadelen? Geen echte controle bij verkoop! Probleem van dividenden Extra tips Tijdelijk vruchtgebruik voor tijdelijke controle Verzaking van het vruchtgebruik als de ouders het wensen? Tijdelijk vruchtgebruik en vroegtijdig afstand doen? Wanneer is dit een goede strategie? Hoeveel kost het? De zaakvoerder(s) of het bestuur betonneren voor het leven Wat is het? Hoe doet u het correct? Uw familiebedrijf is een bvba Uw familiebedrijf is een nv De nv omvormen tot een comm.va? De nv omvormen tot een cvba? Een vennootschap omvormen Wat zijn de voordelen? Wat zijn de nadelen? Wanneer is dit een goede strategie? Hoeveel kost het? Via de statuten de overdracht van aandelen beperken Wat is het? Hoe doet u het correct? Uw familiebedrijf is een bvba Uw familiebedrijf is een nv En een cvba? Wat zijn de voordelen? Wat zijn de nadelen? Extra tips: Een discrete overdrachts beperking via een aandeelhouders overeenkomst Wanneer is dit een goede strategie? Hoeveel kost het? Een aandeelhoudersovereenkomst als flexibel en discreet controlemiddel? Wat is het? Hoe doet u het correct? Het is een gewoon contract Concrete voorbeelden XIV

13 5.3. Wat zijn de voordelen? Discreet Flexibel Wat zijn de nadelen? Statuten primeren Niet zomaar wijzigen Wanneer is dit een goede strategie? Hoeveel kost het? De maatschap als familiaal controlevehikel Wat is het? De maatschap is steeds populairder voor familiebedrijven Geldigheidsvereisten Specifieke kenmerken Het bestuur van de maatschap De duur van de maatschap Mogelijkheden om uit te treden Het fiscale plaatje De ontbinding van de maatschap Successierechten Hoe doet u het correct? Er zijn twee methodes Methode 1: vooraf schenken Methode 2: achteraf schenken Wat zijn de voordelen? Wat zijn de nadelen? Extra tips Methode 1: schenken met voorbehoud van vruchtgebruik Methode 2: schenken met een beding van last Wanneer is dit een goede strategie? Hoeveel kost het? Uitgifte van aandelen zonder stemrecht Wat is het? Hoe doet u het correct? Mogelijk voor nv, cvba en bvba Interessant bij inbreng van vers kapitaal Interessant als er zowel actieve als niet-actieve kinderen zijn Voorwaarden voor aandelen zonder stemrecht Soms krijgt men met deze aandelen toch stemrecht! Wat zijn de voordelen? Wat zijn de nadelen? Wanneer is dit een goede strategie? Hoeveel kost het? XV

14 8. De overdracht van aandelen op allerlei manieren beperken Wat is het? Hoe doet u het correct? Wat zijn de voordelen? Wat zijn de nadelen? Wanneer is dit een goede strategie? Hoeveel kost het? De cvba als nieuwe trend voor de successieplanning in familiebedrijven Wat is het? Cvba met statuten op maat Beperkte aansprakelijkheid van vennoten Aandelen zijn altijd op naam Minstens drie vennoten Vast en variabel kapitaal Alles blijft binnen de familie Creatief stemrecht om de controle te behouden Soepel in- en uittreden Bestuurder voor het leven Hoe doet u het correct? De oprichting van een cvba De omvorming tot een cvba Wat zijn de voordelen? Wat zijn de nadelen? Wanneer is dit een goede strategie? Behoud van zeggenschap Soepel in- en uittreden Hoeveel kost het? Een familiecharter om te anticiperen op conflicten Wat is het? Vooraf vastleggen van gedragsregels Anticipeer op conflicten Hoe doet u het correct? Maatwerk na rijpingsproces Inhoud van het familiecharter Wijzigingen aan het familiecharter Wat zijn de voordelen? Wat zijn de nadelen? Extra tips: Is een familiecharter juridisch gezien afdwingbaar? U heeft in principe de keuze Kies voor een familiecharter van bepaalde duur Niet in strijd met het vennootschapsrecht Wat moet u doen bij niet-nakoming van het familiecharter? XVI

15 10.6. Wanneer is dit een goede strategie? Hoeveel kost het? Een holding oprichten om de controle te behouden Wat is het? Aandelen houden en het beleid bepalen Is een holding niet enkel bedoeld voor grote ondernemingen? Welke vennootschapsvorm moet u kiezen voor een holding? Hoe doet u het correct? Hoe richt u een holding op? Wat moet er in de statuten staan? Wat zijn de voordelen? Centralisatie en continuïteit Fiscale voordelen Wat zijn de nadelen? Kosten en organisatie Belasting van de interne meerwaarde Extra tips Belasting van de interne meerwaarden vermijden Combineren met andere controletechnieken Statuten en jaarrekening discreet houden Wanneer is dit een goede strategie? Meerdere vennootschappen Meerdere aandeelhouders Hoeveel kost het? De oprichting De jaarlijkse kosten Stichting administratiekantoor Wat is het? Geen groot succes Controletechniek Opsplitsing van de zeggenschap en de vermogensrechten Hoe doet u het correct? Stap 1: oprichting van de stichting Stap 2: certificaten in ruil voor aandelen Stap 3: schenken van certificaten Wat zijn de voordelen? Regeling op maat Fiscaal transparant Wat zijn de nadelen? Drie bestuurders Ontbinding via de rechter Veel kosten, ingewikkeld en log Binnenkort belast? XVII

16 12.5. Verschil met een Nederlands administratiekantoor Wanneer is dit een goede strategie? Hoeveel kost het? Vooraf een erfovereenkomst sluiten? Wat is het? In principe verboden Het nieuwe cassatiearrest Hoe doet u het correct? Overeenkomst op papier De voor- en nadelen De concrete gevolgen voor de fiscus De concrete gevolgen voor de praktijk Wanneer is dit een goede strategie? Hoeveel kost het? Deel V - Modellen Aandeel aan toonder + uittreksel uit de statuten Handgift: brief van schenker aan begiftigde Handgift: brief van begiftigde aan schenker Onrechtstreekse schenking: brief van schenker aan begiftigde Onrechtstreekse schenking: brief van begiftigde aan schenker Bewijsdocument handgift van aandelen Bewijsdocument bankgift Bewijsdocument kwijtschelding schuld Handgift: brief van schenker aan begiftigde (aangetekende brief na de handgift) Handgift: brief van begiftigde aan schenker (aangetekende brief na de handgift) Onrechtstreekse schenking: brief van schenker aan begiftigde (aangetekende brief na de bankgift) Onrechtstreekse schenking: brief van begiftigde aan schenker (aangetekende brief na de bankgift) Kwijtschelding schuld: brief van schenker aan begiftigde Kwijtschelding schuld: brief van begiftigde aan schenker Testament (over te schrijven) Checklist bij overlijden Overeenkomst van uitkoop van de vruchtgebruiker Proces-verbaal van vernietiging aandelen aan toonder Melding (door natuurlijke persoon) van een bestaande deelneming van meer dan 25% in een nv XVIII

17 Melding (door vennootschap) van een bestaande deelneming van meer dan 25% in een nv Melding (door natuurlijke persoon) van de verwerving van een deelneming, waarmee die persoon meer dan 25% van de aandelen van de nv in handen krijgt Melding (door vennootschap) van de verwerving van een deelneming, waarmee die vennootschap meer dan 25% van de aandelen van de nv in handen krijgt Deel VI - Tarieven Schenkingsrechten: Brussels gewest Schenkingsrechten: Vlaams gewest Schenkingsrechten: Waals gewest Successierechten: Brussels gewest Successierechten: Vlaams gewest Successierechten: Waals gewest XIX