De Private Stichting als modern alternatief voor successieplanning van ouders met een zorgenkind

Transcriptie

1 De Private Stichting als modern alternatief voor successieplanning van ouders met een zorgenkind Annick Buggenhout Adviseur Estate Planning 18/10/2014 1

2 Agenda Uitgangspunt (praktijkvoorbeeld) Geen planning: gevolgen Definitie en soorten Juridische aspecten Fiscale aspecten (Vlaams Gewest) Private stichting en bewind Voor- en nadelen Alternatieven 2

3 Reminder ANTIMISBRUIKBEPALING Voor registratie-en successierechten is deze bepaling van toepassing op rechtshandelingen (of het geheel van rechtshandelingen die eenzelfde verrichting tot stand brengt) voltrokken vanaf 1 juni 2012 Bedoeling: kunstmatige constructies aanpakken, die worden opgezet om belasting te ontwijken of een belastingvoordeel te verkrijgen ( fiscaal misbruik ) Niet-limitatieve opsomming in de circulaire van 10/4/2013 van technieken die (op zich) geen of (zonder tegenbewijs) wel fiscaal misbruik zijn Tegenbewijs fiscaal misbruik mogelijk aan de hand van andere dan fiscale motieven 3

4 Uitgangspunt (praktijkvoorbeeld) Ouders wonen meer dan 5 jaar in het Vlaamse Gewest 2 meerderjarige kinderen, Laurent en Ann Ann = zorgenkind Vermogen ouders : EUR Onroerend: EUR Roerend: EUR Geen huwelijkscontract Geen testament 4

5 Geen planning: gevolgen 5 Na overlijden eerststervende ouder Gemeenschappelijk vermogen wordt in 2 verdeeld LLE : 1/2 VG + 1/2 BE(LLE kan vb. de woning niet meer alleen verkopen) Elk kind verkrijgt 1/2 e van de nalatenschap in BE Na overlijden langstlevende ouder VG langstlevende dooft uit Elk kind verkrijgt ½ van de nalatenschap in volle eigendom 27 % successierecht (boven de schijf van EUR) Ann (zorgenkind): (handelings)bekwaam om vermogen te beheren? Bij overlijden Ann (geen kinderen): Laurent erft en betaalt tot 65 % successierecht (boven EUR)

6 Geen planning : gevolgen Devolutieprobleem : wat met het vermogen na het overlijden van het zorgenkind? Bestuursprobleem : kan het zorgenkind het aan hem toegekomen vermogen behoorlijk besturen? Financieel probleem : impact van bepaalde goederen op tegemoetkomingen van de overheid Hoeveel voorzieningen nodig voor verzorging kind in de toekomst? Fiscaal probleem : tarieven successierecht zijn hoog zorgkind onderworpen aan dezelfde tarieven, wel een abattement 6

7 Mogelijke oplossing : private stichting ( PS ) Devolutieprobleem : creatie van een doelvermogen Private stichting wordt eigenaar van het ingebrachte vermogen Zorgenkind krijgt zelf geen goederen Bestuursprobleem : Bestuur gebeurt door private stichting (drie bestuurders) Fiscaal probleem : 5,5% schenkingsrecht bij oprichting bij leven of 8,5% successierecht n.a.v. oprichting door overlijden 7

8 Definitie Rechtspersoon zonder leden, maten of vennoten waarbij een bepaald vermogen wordt bestemd voor de verwezenlijking van een bepaald belangeloos doel (de verzorging van het zorgenkind) Kenmerken: zwevend doelvermogen zonder eigenaar belangeloos doel : in principe geen stoffelijk voordeel voor bestuurders, oprichter of andere personen tenzij in kader van doel PS beheert vermogen volgens wensen van de ouders Zowel voor als na het overlijden 8

9 Definitie Ook mogelijkheid private stichting als administratiekantoor voor certificering aandelen van vennootschappen (splitsing juridische en economische eigendom) In casu niet het onderwerp van deze uiteenzetting 9

10 Juridische aspecten OPRICHTING Bij leven Via notariële akte Bij overlijden Via notarieel testament Oprichting door één of meerdere personen (vb. de ouders) Geen minimumvermogen vereist Bekendmaking in Belgisch Staatsblad 10

11 Juridische aspecten STATUTEN bevatten o.m. Identiteit stichters Naam Zetel Doel Aanduiding bestuur, wijze besluitvorming Statutenwijziging, ontbinding, bestemming vermogen ( ) 11

12 Juridische aspecten ORGANEN Geen aandeelhouders Raad van Bestuur (minstens 3 leden!) : criteria voor samenstelling opvolging Raad van Toezicht (eventueel) : toezicht op werking en bestuur 12

13 Juridische aspecten WERKING Boekhouding Opmaak en neerlegging (vereenvoudigde) jaarrekening Geen publicatievereisten (indien kleine private stichting) 13

14 Juridische aspecten ONTBINDING Tussenkomst rechtbank vereist Om reden van door de wet bepaalde gronden (vb. verstrijken duur of verwezenlijking doel) Terugname ingebrachte goederen enkel mogelijk voor (erfgenamen van) de oprichter mits statutair voorzien 14

15 Juridische aspecten Aantasting reserve? Principes: Reservataire erfgenamen (echtgenoten en kinderen) recht op reserve in natura, vrij en onbelast Voor bepalen omvang van reserve: samenstelling fictieve massa = vermogen van de erflater op het ogenblik van zijn overlijden + alle schenkingen gedaan tijdens leven + kapitalen van beleggingsverzekeringen 15

16 Juridische aspecten Concreet : reserve van de kinderen is afhankelijk van het aantal kinderen Aantal kinderen Reserve Beschikbaar deel 1 1/2 1/2 2 2/3 1/3 3 of meer 3/4 1/4 Inkorting mogelijk indien schenkingen/legaten meer bedragen dan grootst beschikbaar deel 16

17 Juridische aspecten Overdrachten om niet aan PS zijn schenkingen/legaten en in principe vatbaar voor inkorting Mogelijke tegenargumenten (maar onzeker): Private stichting evenwel in belang van zorgenkind Eventueel: alternatieve beschikking in testament 17

18 Fiscale aspecten BIJ OPRICHTING BIJ LEVEN Verplichte registratie van akten van Belgische notarissen Overdracht vermogen door oprichter(s): in principe 5,5 % schenkingsrecht op ingebrachte vermogen (zowel roerend als onroerend) 18

19 Fiscale aspecten BIJ OPRICHTING N.A.V. OVERLIJDEN 8,5 % successierecht op legaten (roerende of onroerende goederen) aan PS 19

20 Fiscale aspecten TIJDENS BESTAAN: (bijkomende) overdracht vermogen: Notariële schenking van roerende of onroerende goederen: Voor Belgische notaris: 5,5 % registratierecht Voor buitenlandse (Nederlandse) notaris: geen schenkingsrecht maar heffing successierecht (8,5 %) bij overlijden overdrager/oprichter binnen 3 jaar na schenking Bank (of hand)gift van geldsommen of effecten: geen schenkingsrecht maar tevens heffing successierecht (8,5 %) bij overlijden overdrager/oprichter binnen 3 jaar na schenking Overdrachten om niet > EUR: machtiging Ministerie van Justitie vereist tenzij bank(of hand-)gift 20

21 Fiscale aspecten TIJDENS BESTAAN : IN HOOFDE VAN PS : Inkomstenbelastingen : Jaarlijkse aangifte rechtspersonenbelasting voorwaarde: geen winstgevend oogmerk slechts bepaalde categorieën van inkomsten belastbaar Jaarlijkse aangifte taks ter vergoeding van de successierechten (0,17 % op het vermogen) 21

22 Fiscale aspecten TIJDENS BESTAAN : IN HOOFDE VAN BEGUNSTIGDE : Verstrekking van voordelen kadert in principe binnen belangeloos doel zoals omschreven in statuten Wijze van voordelen verstrekken: in statuten omschreven Verstrekken van voordelen door private stichting aan (in statuten aangeduid) zorgenkind en uitkeringen van geldsommen binnen kader statutair doel zijn in principe niet belastbaar noch personenbelasting noch schenkings- of successierechten (individuele rulings en ) 22

23 Fiscale aspecten Voorzichtigheidshalve voorkeur voor onrechtstreekse voordelen, bijvoorbeeld terbeschikkingstelling van goederen (woning, wagen), organiseren van reizen, financieren van opleidingen, ) omwille van art. 8 W. Succ. (beding ten behoeve van een derde) (toepassing art. 8 W. Succ. in voormelde individuele rulings evenwel uitgesloten) of ruling vragen opletten met art. 8 W.Succ./inkomstenbelastingen i.g.v. vaste uitkeringen ruling aanvragen? 23

24 Fiscale aspecten ONTBINDING Terugname van ingebrachte goederen door (erfgenamen van) oprichter mogelijk indien statutair voorzien Gevolgen op vlak van successierecht: volgens bepaalde rechtsleer bijvoeglijke aangifte en bijkomende successierecht indien terugname door rechthebbenden oprichter 24

25 Private stichting en bewind Private stichting is de enige rechtspersoon die kan worden aangeduid als bewindvoerder van een onder bewind geplaatste persoon (sinds ) 25

26 Wetsvoorstel Wetsvoorstel tot wijziging van de wetgeving wat de private stichting als beschermingsmaatregel betreft ingediend (CD&V) Beperkt tot private stichtingen met als begunstigden kinderen die voldoen aan de voorwaarden om onder beschermingsmaatregel te kunnen worden geplaatst (artikel 488/1 B.W.: onbekwaamheid wegens medische toestand) Doelstellingen: o.m. probleem van de reserve oplossen door mogelijkheid certificering 26

27 Voor en nadelen Voordelen : Mogelijkheid tot creatie afgezonderd doelvermogen dat beheerd wordt volgens wensen oprichter, ook na overlijden Dagelijkse kosten erfgenamen worden gedragen door PS Geen nieuwe successie bij erfgenamen Nadelen : Kosten structuur (oprichting, boekhouding, ) Problematiek reserve 3 bestuurders vereist Geen discretie Fiscaliteit van vaste uitkeringen 27

28 Alternatieven Via clausules in HC : Uitstel erfrecht totdat LL ouder is overleden Opmaak testament Toekenning reserve Omvang erfdeel bepalen rekening houdend met reserve Bepalen met welke goederen dit erfdeel wordt opgevuld Gecombineerd met restlegaat Eventueel schenkingen bij leven Gecombineerd met restschenking 28

29 Alternatieven Bestuursprobleem oplossen via voorlopig bewind Via controlestructuur : vb. burgerlijke maatschap 29

30 30 Dank voor uw aandacht.