Successieplanning via levensverzekering en huwelijkscontract. Brussel, 23 oktober 2010

Transcriptie

1

2 Successieplanning via levensverzekering en huwelijkscontract Brussel, 23 oktober 2010

3 Inhoud Agenda 1. Successieplanning via levensverzekering 2. Belang huwelijkscontract

4 Instrumenten Instrumenten tot successieplanning Met effect bij overlijden Testamenten Huwelijkscontracten Samenlevingscontracten Aanwas Levensverzekering Met effect bij leven Schenkingen (handgift/bankgift) Met controlebehoud, via Vruchtgebruik Burgerlijke maatschap of vennootschapstructuur Belgische Private Stichting Levensverzekering 4

5 A. Levensverzekering Wat is een levensverzekering? = persoonsverzekering, waarbij het zich voordoen van het verzekerd voorval alleen afhankelijk is van de menselijke levensduur. Wie zijn de partijen? 1. Verzekeringnemer = persoon die de verzekering sluit 2. Verzekerde = persoon op wiens hoofd het zich voordoen van de verzekerde gebeurtenis berust 3. Begunstigde = persoon aan wie de uitkering toekomt begunstigde bij leven = uitkering bij het in leven zijn van de verzekerde op een bepaalde datum begunstigde bij overlijden = uitkering bij het overlijden van de verzekerde vóór die datum 5

6 A. Levensverzekering Successieplanning via levensverzekering 1. Horizontale planning 2. Verticale planning 6

7 1. Horizontale planning Inhoud Planning naar echtgenoten, samenwonende of levenspartners Plannen zonder levensverzekering Verschillende situatie voor echtgenoot, samenwonende partner Plannen met levensverzekering 7

8 Horizontale planning Plannen zonder levensverzekering Echtgenoot erft vruchtgebruik op financiële rekening van de overledene In samenloop met kinderen of andere erfgenamen Plaatsing gelden overledene op rekening van overlevende echtgenote Risico: 2x successierechten Oplossingen Na overlijden: rekening in onverdeeldheid, omzetting vruchtgebruik Anticiperen: testament, tontine levensverzekeringspolis 8

9 Horizontale planning Plannen zonder levensverzekering Samenwonende partner heeft zelfs geen wettelijk erfrecht op financiële tegoeden Wel vruchtgebruik op gezinswoning en huisraad voor de wettelijk samenwonende partner In samenloop met kinderen of andere erfgenamen Oplossingen Anticiperen: Testament Tontine in levensverzekeringspolis 9

10 Horizontale planning Plannen via levensverzekering Contract waarbij verzekeringnemer (man) met de verzekeringsmaatschappij contract (polis) sluit en waarbij man op eigen hoofd een voordeel bedingt in t voordeel van zijn partner (vrouw) Echtgenote, partner = begunstigde en hoeft niet in het contract tussen te komen en zal bij overlijden man het kapitaal opstrijken. De echtgenote, partner zal overigens haar recht op de geldsom ontlenen aan een contract en niet aan de nalatenschap van haar man. Echtgenote krijgt dan ook de volle eigendom en niet het vruchtgebruik. Verfijning via tontine techniek 10

11 Horizontale planning Suggesties via enkele toepassingen Tussen echtgenoten met gemeenschap Type AAB zuivere polis A Man: verzekeringnemer A Man: verzekerde B Vrouw : begunstigde bij overlijden Bij overlijden A: uitkering Slechts voor de helft belastbaar Bij vooroverlijden B? Geen uitkering geen taxatie 11

12 Horizontale planning Suggesties via enkele toepassingen (vervolg) Tussen echtgenoten met gemeenschap Type AAAB gemengde polis Partijen Polis 1 Polis 2 Verzekeringnemer A B Verzekerde A B Begunstigde bij leven A B Begunstigde bij overlijden B A Quid indien A overlijdt polis 1? B betaalt successierechten op de helft Quid indien B vooroverlijdt polis 1? Afkoopwaarde polis voor de helft belast (circulaire 31 juli 2006) 12

13 Horizontale planning Suggesties via enkele toepassingen (vervolg) Tussen echtgenoten met zuivere scheiding van goederen Type AAAB gemengde polis Partijen Polis 1 Polis 2 Verzekeringnemer A B Verzekerde A B Begunstigde bij leven A B Begunstigde bij overlijden B A Quid indien A overlijdt polis 1? B betaalt successierechten op de totaliteit Quid indien B vooroverlijdt polis 1? Geen uitkering geen taxatie 13

14 Horizontale planning Suggesties via enkele toepassingen (vervolg) Tussen echtgenoten met zuivere scheiding van goederen Type ABC polis Partijen Polis Verzekeringnemers A+B Verzekerden A+B Begunstigde bij overlijden C (nalatenschap) Quid indien A of B overlijdt? Geen uitkering Polis blijft geen successierechten Quid indien langstlevende (A of B) overlijdt? Successierechten in hoofde van C (nalatenschap of testament) 14

15 Horizontale planning Suggesties via enkele toepassingen (vervolg) Tussen samenwonende partners of echtgenoten met zuivere scheiding van goederen Type ABA polis Partijen Polis Verzekeringnemers: A+B Verzekerden: A+B Begunstigde bij overlijden A: B Begunstigde bij overlijden B: A Quid indien A of B overlijdt? Uitkering ten bezwarende titel geen successierechten 15

16 Horizontale planning Suggesties via enkele toepassingen (vervolg) Toelichting vorige slides (vervolg) Samenvoeging 2 verzekeringen, die elke verzekeringnemer in zijn eigen voordeel heeft gesloten = overeenkomst ten bezwarende titel Voorwaarden Gelijke leeftijdsverwachtingen voor beide verzekeringnemers Niet voor goederen uit de huwgemeenschap Gevolgen Geen successierecht Geen erfrechtelijke regels inzake inbreng of inkorting 16

17 2. Verticale planning Inhoud Planning naar afstammelingen (kinderen, kleinkinderen, of andere erfgenamen (neven, nichten, ) Planning naar kleinkinderen zonder polis Planning naar kleinkinderen met polis Planning naar afstammelingen of andere erfgenamen in combinatie met schenking Drievoudige doelstelling Planning naar afstammelingen of andere erfgenamen in combinatie met schenking en maatschap Versterking controle 17

18 Verticale planning Planning naar kleinkinderen zonder polis Via testament Eigen kinderen overslaan en het vermogen via testament aan de kleinkinderen legateren. Mogelijk recht op inkorting Fiscaal gevolg: successierechten Geen effect voor legaten aan bepaalde zijverwanten (ooms, tantes, neven en nichten) of andere personen dan bloedverwanten in het Vlaamse Gewest. Belastbare grondslag berekend op som v/d erfdelen Kan ook via polis 18

19 Verticale planning Planning naar kleinkinderen met polis Fiscaal gevolg: successierechten Voorbeeld Weduwe, wonende te Gent, heeft 3 kinderen en 9 kleinkinderen. Vermogen grootmoeder = EUR Zij onderneemt niets: haar kinderen erven elk EUR Successierecht: elk EUR of in totaal EUR Grootmoeder duidt in de polis elk kleinkind als begunstigde aan voor een bedrag van EUR Successierecht: elk kleinkind betaalt EUR of in totaal EUR of besparing van EUR SR 19

20 Verticale planning Planning naar afstammelingen (kinderen, kleinkinderen) in combinatie met schenking Drievoudige doelstelling Bespaar successierechten via schenking Behoud inkomen via rente Behoud controle via terugkeer gelden bij vooroverlijden begiftigde en aanvaarding begunstigde 20

21 Verticale planning Toepassing Schenking gelden Voorbeelden ouders aan kinderen grootouders aan kleinkinderen ooms, tantes aan neven en nichten Verschillende schenkingswijzen Via bankgift met onderhandse documenten notariële akte Al dan niet laten registreren aan 3 of 7% 21

22 Verticale planning Fase 1: schenking gelden Met bepaalde lasten, voorwaarden last tot ondertekening van een levensverzekering beding van conventionele terugkeer last tot betaling van rente dat de schenking kan worden herroepen indien begiftigde lasten niet nakomt 22

23 Verticale planning Fase 2: ondertekening polis Type AAB A Begiftigde = verzekeringnemer A Begiftigde = verzekerd hoofd B Schenker(s) = begunstigde bij overlijden Controle schenkers = 100% via aanvaarding begunstiging Gevolgen aanvaarding door schenker Begiftigde kan niet alleen overgaan tot: polis afkopen (art. 114); voorschotten opvragen (art. 116); polis in pand geven (art. 117) of polis overdragen (art. 119) Akkoord schenker is steeds vereist 23

24 Verticale planning Fase 3: overlijden Overlijden (langstlevende) schenker Geen begunstigde meer. Begiftigde herneemt volledig de autonome rechten: aanwijzing begunstigde (art. 106); afkoop (art. 114); voorschot (art. 116); inpandgeving (art. 117); overdracht (art. 119). Overlijden begiftigde Uitkering door maatschappij aan schenker Geen fiscale gevolgen zie hierna 24

25 Verticale planning Fase 3: overlijden Beslissing 22 februari 2007 Geen successierechten, indien schenker volgende elementen bewijst : 1. schenking 2. clausule conventionele terugkeer 3. uitdrukkelijke vermelding in levenverzekeringscontract dat deze werd afgesloten als gevolg v/e voorafgaande schenking met de bedoeling de betaling van de sommen te dekken die aan de schenker zouden verschuldigd zijn bij het vooroverlijden van de begiftigde in uitvoering van realisatie van de clausule van conventionele terugkeer. 25

26 Verticale planning Planning levensverzekering, schenking in combinatie met maatschap Versterking controle. Kenmerken maatschap Oprichting via overeenkomst (onderhands of notarieel) Minstens 2 maten met inbreng (geld, arbeid, ) Libertijnse statuten Bestuur sterk mandaat voor zaakvoerder Overdracht delen beperking overdracht Één stem per deel, of stem per maat, Vetorecht zaakvoerder op algemene vergadering Geen publicatie Geen boekhouding jaarrekening Fiscaal transparant (zie hierna) 26

27 Verticale planning Toepassing Fase 1 Schenking geldsom aan kinderen Via hand of bankgift Fase 2 Oprichting BM door ouders en kind Inbreng ouders (2%) kinderen (98%) Ouder = statutair zaakvoerder Fase 3 Ondertekening polis A VN = maatschap B VH = ouder (langstlevende) A B = maatschap 27

28 B. Belang huwelijkscontract De redactie van een goed huwelijkscontract is van belang voor de bescherming van uw langstlevende partner Aanpassingen kunnen in bepaalde situaties via een kleine ingreep Inhoud Keuze van een stelsel: gemeenschap of zuivere scheiding van goederen Rekening houden met kinderen uit een vorig huwelijk/relatie? België kent twee stelsels zie hierna

29 Belang huwelijkscontract Echtgenoten met een huwgemeenschap Juridisch: Optimale bescherming via voorafname uit of toebedeling van huwgemeenschap Clausule langst leeft, al heeft, in fracties,. Fiscaal: successierechten op de helft van wat overlevende uit huwgemeenschap verkrijgt Nadeel: kinderen betalen 2x successierechten op deel van eerst stervende partner Oplossing: keuzebeding al dan met last tot betaling van opleg Spreiding successierechten

30 Belang huwelijkscontract Echtgenoten met een stelsel van zuivere scheiding van goederen Juridisch : Optimale bescherming via verrekeningsbeding De overlevende echtgenoot verkrijgt vordering op de nalatenschap van de eerst stervende. Verrekening op basis van 100/0 sleutel, voor huwelijkse aanwinsten, optioneel en bij overlijden van de eerst stervende Fiscaal : Geen successierechten reactie van de fiscus

31 Curriculum Spreker : Jos Ruysseveldt Advocaat in Vermogensplanning Prof. Fiscale Hogeschool Brussel Prof. Universiteit UAMS Antwerpen 31

32