Rouwenhorst & Rouwenhorst Notarissen te Delden

Transcriptie

1 Rouwenhorst & Rouwenhorst Notarissen te Delden Mr G.F. Rouwenhorst & Mr G.W Rouwenhorst Erfrecht & Schenk en Erfbelasting Wlz, Wmo, AWBZ (WLZ) & Levenstestament Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 1

2 Historie 1838: Oude erfrecht 1923: Echtgenoot werd erfgenaam 1954: Eerste ontwerp wet verschenen 1992: Publicatie voorstel gebaseerd op ouderlijke boedelverdeling 1998: Aanvaarding door Tweede Kamer 2001: Nieuwe wet inkomstenbelasting 2003: Nieuw erfrecht 2010: Nieuwe Successiewet 2018: Nieuw Huwelijksvermogensrecht Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 2

3 Wie erft op grond van de wet? De wet deelt de erfgenamen in groepen in: Groep 1: Echtgenoot en de kinderen (plaatsvervulling t.b.v. kindskinderen) Groep 2: Ouders, (half)broers en zussen (plaatsvervulling t.b.v. kinderen broers en zussen) Groep 3: grootouders (plaatsvervulling t.b.v. hun kinderen (ooms, tantes, neven en nichten van overledene) Groep 4: overgrootouders (plaatsvervulling t.b.v. hun kinderen, Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 3

4 Groep 1: echtgenoot en kinderen V M ꝉ K K 1/3 K K 1/3 x ½ = 1/6 Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 4

5 Groep 2: ouders en broers/zussen (ouder minima V M K K K ꝉ 1/4 K K 1/4 x ½ = 1/8 Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 5

6 Groep 3: grootouders en hun kinderen, ooms tantes en neven en nichten 1/4 ꝉ Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 6

7 Groep 4: overgrootouders etc. ½ ꝉ ½ x ½ = ¼ Tot en met de 6 de graad. Daarna Groep 5: de Staat. Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 7

8 Casus - Opdracht Stel: Overledene O heeft geregistreerd partner en drie kinderen; 1 kind was gehuwd en is vooroverleden en heeft weer drie kinderen, waarvan er één is overleden, achterlatende 2 kinderen. Er is geen testament opgemaakt Wie zijn de erfgenamen van O en voor welke delen?? Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 8

9 Wel testament Dan geldt het testament en de wet aanvullend. Testamentvormen: Ouderlijke boedelverdeling 1167 BW vruchtgebruik (klassiek of uitgebreid) keuzelegaat Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 9

10 Geen testament: 1 ste groep kent de wettelijke verdeling sinds Geldt alleen bij huwelijk en geregistreerd partnerschap Langstlevende echtgenoot automatisch de enig gerechtigde tot de nalatenschap Kinderen: vordering in geld (niet direct opeisbaar) en rente Voldoening van schulden nalatenschap door langstlevende echtgenoot Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 10

11 Wettelijke verdeling Testeervrijheid (afwijken van wettelijke bepalingen ten aanzien van wettelijke verdeling) Ongedaan maken door langstlevende binnen 3 maanden Heeft u een testament van vóór 2003: dan geldt dit testament en niet de wettelijke verdeling! Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 11

12 Voogdij Testament (afwijken van wettelijk erfrecht) nodig? Bewind over vermogen Uitsluitings- of privéclausule - Insluitingsclausule Executeursbenoeming Rampenclausule SW: erfbelasting (rente / opvullegaat / klein-kind) Uitsluiten wilsrechten Uitbreiden opeisingsmomenten vordering door kinderen Onterven Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 12

13 Casus- Opdracht 1. A en B wonen samen; hebben samen een huis gekocht; er is geen testament. De ouders van A leven beiden nog; A heeft drie broers, waarvan er één is overleden; deze heeft twee kinderen achtergelaten. Wie zijn de erfgenamen van A????? 1.a. A en B hebben 2 kinderen 2. A en B wonen samen. A is jonge boer in maatschap met zijn moeder. A en B hebben geen testament en wonen samen in het woonhuis eigendom van A, samen hebben ze wat spaargeld en inboedel. A laat achter: moeder en twee neefjes (kinderen van een vooroverleden broer van A) Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 13

14 Wat is uw nalatenschap? Gemeenschap van goederen: helft van gemeenschap van goederen + eventueel privé-vermogen Huwelijksvoorwaarden: uw eigen vermogen + eventueel aandeel in gemeenschappelijke goederen Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 14

15 Wat is uw nalatenschap? Sedert 1 januari 2018 Beperkte Gemeenschap van goederen: Alle privébezittingen en schulden van voor het huwelijk blijven privé, ook de tijdens het huwelijk verkregen erfenissen en schenkingen; al het gemeenschappelijk bezit van vóór het huwelijk en tijdens huwelijk opgebouwd vermogen is/wordt gemeenschappelijk Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 15

16 Wat is uw nalatenschap? Door middel van het opmaken van huwelijksvoorwaarden kun je voor en tijdens het huwelijk zelf regelen welk huwelijksregime van toepassing is. nog Moet agrariër/boer die gaat trouwen na huwelijksvoorwaarden maken? Effect van huwelijk bij echtscheiding en bij overlijden? Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 16

17 Successierecht (2010) Wetsvoorstel is op 29 oktober 2009 door de Tweede Kamer aangenomen. In december wetsontwerp bij de Eerste Kamer; de nieuwe wet geldt per 1 januari De nieuwe wet heeft gevolgen voor bijna iedereen! Onderneem nu actie en laat oudere testamenten beoordelen en aanpassen. Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 17

18 Belangrijke wijzigingen 2010 Nieuwe tarieven en vrijstellingen voor de schenk- en erfbelasting. Bedrijfsoverdrachten fiscaal eenvoudiger. BOR Nieuwe regelingen waardoor veel bestaande testamenten fiscaal minder gunstig kunnen uitpakken. Gevolgen voor goede doel instellingen, kleinkinderen en ouders die geld aan hun kind uitlenen. Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 18

19 Erfbelasting bij ontvangen erfenis Degene die een erfenis ontvangt, moet erf- belasting betalen. Vrijstellingen bij ouders en (klein)kinderen. Je hoeft alleen belasting te betalen als je meer krijgt dan het vrijgestelde bedrag. De wet die de erfbelasting regelt is op 1 januari 2010 ingrijpend gewijzigd -> nieuwe tarieven en vrijstellingen. Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 19

20 Nieuwe tarieven en vrijstellingen 2018 Deel van de belaste verkrijging Tariefgroep 1 Tariefgroep 1a Tariefgroep % 18% 30% hoger 20% 36% 40% Tariefgroep 1: echtgenoot, partners en kinderen Tariefgroep 1a: kleinkinderen Tariefgroep 2: alle andere verkrijgers Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 20

21 Nieuwe vrijstellingen erfbelasting 2018 Partner: ,00 Kinderen en kleinkinderen: ,00 Ouders: ,00 Overige verkrijgers: 2.147,00 De partner is een echtgenoot, geregistreerd partner of ongehuwd samenwonende partner mét notarieel samenlevingsovereenkomst of die aan andere voorwaarden voldoet. Vrijstelling kinderen en kleinkinderen is omhoog gegaan. Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 21

22 Nieuwe tarieven: erfbelasting In sommige gevallen wordt minder erfbelasting betaald: Tante laat aan neef na: In 2009 ruim 7.300; in 2018 betaalt hij In sommige gevallen wordt meer erfbelasting betaald: De broer van A overlijdt. A krijgt uit de erfenis In 2009 overleden: ongeveer erfbelasting. In 2018 overleden: ruim erfbelasting. Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 22

23 Erfbelasting bij overlijden van uw partner Eerst vaststellen wie er erft. Als er een gehuwde partner en kinderen zijn dan geldt zonder een testament de wettelijke verdeling: partner erft alle bezittingen en moet de eventuele schulden betalen. Kinderen houden hun erfdeel tegoed en krijgen hun erfdeel pas uitbetaald als de laatste partner overlijdt. Als er een samenwonende partner en kinderen zijn dan geldt zonder een testament dat alleen de kinderen erven. Altijd een testament en samenlevingscontract nodig! Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 23

24 De partner betaalt alleen erfbelasting als deze meer erft dan het vrijgestelde bedrag van (hier moeten pensioenaanspraken vanaf worden getrokken). Hoewel het erfdeel van de kinderen nog niet wordt uitbetaald bij het eerste overlijden, moet er toch erfbelasting worden betaald als het erfdeel per kind meer is dan Omdat de kinderen hun erfdeel nog niet krijgen uitbetaald, moet de overgebleven partner de erfbelasting over de erfdelen van de kinderen betalen. Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 24

25 Bij eerste overlijden betalen, bij tweede overlijden besparen Door het afspreken van een rente over het erfdeel van de kinderen in het testament of bij het overlijden van de eerste partner, kan bij het overlijden van de laatste partner erfbelasting worden bespaard. Bij het overlijden van de tweede partner mogen voor de erfbelasting de erfdelen van de kinderen (vanwege het overlijden van de eerste partner) van het vermogen worden afgetrokken. Ook de rente mag worden afgetrokken. Bij het tweede overlijden hoeft door de kinderen daardoor misschien bijna geen erfbelasting meer te worden betaald! Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 25

26 Met testament belasting besparen Er zijn verschillende testamentvormen waarmee besparing van erfbelasting kan worden bereikt. Eerst berekenen erfbelasting bij het eerste maar ook bij het tweede overlijden over de erfdelen van de kinderen. Keuze maken voor moment besparing; dit heeft invloed op de testamentvorm. Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 26

27 Persoonlijke situatie heel belangrijk Persoonlijke situatie speelt een belangrijke rol bij het kiezen van een testamentvorm. Wat is de leeftijd van degene die het testament maakt? Omvang vermogen (bezittingen en schulden), pensioenaanspraken, levensverzekering etc. Hoe is de gezinsamenstelling (zijn er ook kinderen uit een eerdere relatie)? Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 27

28 Rekenvoorbeeld testamentvormen Testament naar wettelijke verdeling met 6% rente. Berekening gemaakt voor effect bij eerste en tweede overlijden. Uitgangspunten: Echtgenoten getrouwd in gemeenschap van goederen. Vermogen totaal is Twee kinderen. Er zit 10 jaar tussen het eerste en tweede overlijden. Vermogen is gelijk gebleven. Geen rekening gehouden met pensioen. Ouders zijn 68 en 70 (oudste overlijdt als eerste) Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 28

29 Berekening erfbelasting: 1 ste overlijden Woning WOZ Banktegoeden Camper etc Vordering op kind Hypotheek /- Totaal ste ouder overlijdt: ½ = / 3 = Vrijstelling dus belast Belasting 10% = x 2 = betalen. Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 29

30 2de ouder overlijdt Woning etc Schuld aan kind Schuld aan kind Rente op vordering Totaal kinderen erven elk ½ x = Vrijstelling dus belast Belasting 10% = per kind (x 2 = betalen). Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 30

31 Testament naar wettelijke verdeling Bij eerste overlijden betalen, bij tweede overlijden besparen Rente van 6% over de erfdelen van de kinderen: Bij eerste overlijden moet de echtgenoot over de erfdelen van de kinderen ,00 erfbelasting betalen. Bij tweede overlijden betalen de kinderen ,00 aan erfbelasting. In totaal is er nadat beide ouders zijn overleden ,00 betaald aan erfbelasting. Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 31

32 Rekenvoorbeeld testamentvormen Testament naar wettelijke verdeling met 0 % rente. Berekening gemaakt voor effect bij eerste en tweede overlijden. Verder dezelfde uitgangspunten. Omdat jongste ouder 68 jaar is, betekent een rente van 0% dat vordering van kind minder waard is. Hoe jonger de langstlevende ouder en hoe lager de rente, hoe meer waardedruk. Hoe ouder en hoe hoger de rente, hoe meer de volle waarde. Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 32

33 Berekening erfbelasting: 1 ste overlijden Woning WOZ etc ste ouder overlijdt: ½ = / 3 = Rente 0% waardedruk van 8 x 6% = Waarde erfdeel kind Vrijstelling dus belast Belasting 10% = x 2 = betalen. Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 33

34 2de ouder overlijdt Woning etc Schuld aan kind Schuld aan kind Rente op vordering Totaal kinderen erven elk ½ x = Vrijstelling dus belast Belasting 10% x = % x = Totaal per kind (x 2 = betalen). Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 34

35 Testament naar wettelijke verdeling Bij eerste overlijden minder betalen, bij tweede overlijden minder besparen Rente van 0% over de erfdelen van de kinderen: Bij eerste overlijden moet de echtgenoot over de erfdelen van de kinderen 6.400,00 erfbelasting betalen. Bij tweede overlijden betalen de kinderen ,00 maal 2 is ,00 aan erfbelasting. In totaal is er nadat beide ouders zijn overleden ,00 betaald aan erfbelasting. Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 35

36 Tweetrapstestament Bij het eerste overlijden hoeft er geen erfbelasting te worden betaald; ook niet voor de kinderen! Als beide ouders zijn overleden moeten de kinderen ,00 aan erfbelasting betalen. Belastingdruk verschoven naar 2de overlijden. Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 36

37 Hoe werkt dat? 1 ste ouder overlijdt: Langstlevende = enig erfgenaam Nalatenschap = Vrijstelling ruim Geen erfbelasting! 2 de ouder overlijdt: twee kinderen erfgenaam; Betalen dan elk aan erfbelasting; samen dus euro. Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 37

38 Vergelijking tussen de testamentvormen Tweetrapsmaking Testament naar wettelijke verdeling 6% Testament naar wettelijke verdeling 0% Het voordeel van een testament naar wettelijke verdeling komt voor de erfbelasting pas naar voren bij het overlijden van de laatste partner. Het voordeel van de tweetrapsmaking voor de erfbelasting is dat er geen erfbelasting bij het eerste overlijden hoeft te worden betaald. Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 38

39 Testament laten beoordelen Op 1 januari 2010 is de wet die de belasting over het erven en schenken regelt, drastisch veranderd. Daardoor kunnen eerder gemaakte testamenten fiscaal waardeloos zijn geworden. Deze testamenten hebben dus een flinke onderhoudsbeurt nodig! Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 39

40 Schenkingen: vrijstellingen 2018 gebruiken Schenking ouder kind: per kind per jaar. Eenmalig verhoogde vrijstelling ouder kind: aan een kind tussen 18 en 40 jaar. Eenmalig bijzonder verhoogde vrijstelling ouder-kind: als dit bedrag is bedoeld voor aankoop van een eigen woning of het betalen van de kosten van een studie of beroepsopleiding van minimaal per jaar. Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 40

41 Schenkingen: vrijstellingen 2018 gebruiken Schenkingsvrijstellingen 2018 zijn nu bekend. Verruiming en verhoging schenkingsvrijstelling voor aankoop eigen woning; maximaal euro Niet alleen tussen ouder en kind, maar ook tussen derden mits niet ouder dan 40 jaar Mag het in drie achtereenvolgende kalenderjaren gebruiken (aflossing EW-schuld). Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 41

42 Schenken met dichte portemonnee Bij een papieren schenking blijft de portemonnee van de schenker dicht. Voorwaarden: notariële akte en ieder jaar 6% rente betalen. Zo kunnen wel de vrijstellingen worden benut. Rentebetaling voordeel. Gevolgen voor Inkomstenbelasting Herroepelijk maken schenking met uitsluitingsclausule (nog nodig dan i.v.m. nieuw huwelijksvermogensrecht sedert ??) Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 42

43 Vragen? Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 43

44 Langestraat 67, 7491 AB Delden Postbus 39, 7490 AA Delden Tel: Fax: Mr G.W. Rouwenhorst: Mr G.F. Rouwenhorst : gr@rouwenhorstnotarissen.nl Rouwenhorst & Rouwenhorst Netwerk Notarissen / 44