Jaarverslag 2007 Colofon

Transcriptie

1 Jaarverslag 2007 Colofon Stichting Transmurale Zorg Den Haag e.o. Kon. Sophiestraat 120 Postbus AA Den Haag Tel: Website: 1

2 Inhoud 1. Inleiding 3 2. Uitgangspunten 4 3. Activiteiten 6 Overzicht van activiteiten 7 4. ICT in de Haagse regio 8 Ontwikkeling van ICT in de regio 8 ViceVersa: Elektronisch verwijzen 12 POINT: Elektronisch overdragen Doelgroepgerichte activiteiten 17 CVA Zorgketen 17 COPD Zorgketen 18 Netwerk Palliatieve Terminale Zorg 18 Helpdesk en consultatieteam regio Haaglanden 19 Mozaïek, zorg voor mensen met dementie 20 Postoperatieve pijnbestrijding 20 Thuis Chemotherapie 21 Zorg voor mensen met decubitus 21 Zorg voor mensen met fibromyalgie 21 Ondervoeding Logistieke activiteiten 23 Transferpunten 23 Haal meer uit uw artsenbezoek 24 Farmaco Therapeutisch Transmuraal Overleg (FTTO) Borgingsactiviteiten 25 Multiple Sclerose 25 Coördinatiepunt Niet aangeboren Hersenletsel 25 Ulcus cruris (open been) 25 PEG (Percutane Endoscopische Gastrostomie) Communicatie activiteiten Advisering en overige activiteiten 27 Bijlage 1 Jaarcijfers 28 Bijlage 2 Samenstelling van het bestuur en de contactraad 29 Bijlage 3 Overzicht van publicaties 30 Bijlage 4 Medewerkers 31 2

3 1. Inleiding Het thema van dit jaarverslag is Investeren in ICT. In 2007 heeft de regio een belangrijke stap gezet op weg naar professionalisering van transmurale ICT. Dit heeft geresulteerd in het ontwikkelen van een regionale visie over hoe ICT de zorg optimaal kan ondersteunen. Een innovatieagenda en een businesscase zijn de concrete resultaten die eind 2007 geboekt konden worden. Dit jaarverslag zal ingaan op alle ontwikkelingen die op het gebied van ICT plaats gevonden hebben. In 2008 worden de plannen verder ontwikkeld, de innovatieagenda en de businesscase worden uitgewerkt en POINT wordt geïmplementeerd. POINT verdient een korte nadere toelichting. POINT is een elektronisch transferdossier en genereert belangrijke patiëntinformatie tussen de cure en care. POINT is ontwikkeld in 2007 en bekroont met een innovatieprijs in POINT is tevens een van de Haagse initiatieven die dankzij de Stichting Transmurale Zorg Den Haag e.o. is ontwikkeld. Een project om met recht trots op te zijn. Het tijdschrift Den Haag Transmuraal dat door de Stichting wordt uitgebracht, bestaat tien jaar. Een bijeenkomst met het thema De toekomst van de zorg in de Haagse regio bracht veel hulpverleners bij elkaar. Terecht een feestje gezien de inspanningen die in de regio verricht worden om steeds weer de verbinding met elkaar te zoeken in een tijd waarin concurrentie centraal staat. Ook in 2007 is weer een heel scala aan activiteiten door de Stichting opgepakt. Enkele resultaten wil ik hier niet onvermeld laten. Het Netwerk Palliatieve Terminale Zorg organiseert twee keer per jaar een netwerkbijeenkomst. Deze bijeenkomsten zijn ook dit jaar zeer druk bezocht. In december heeft de werkgroep Decubitus de Transmurale Richtlijn Decubitus gepresenteerd. Ook dat symposium trok veel belangstelling van hulpverleners. De werkconferentie van Mozaïek resulteerde in een concrete agenda om de zorg voor mensen met dementie en hun naasten te verbeteren. In de CVA Zorgketen en de COPD keten zoeken hulpverleners naar de verbinding met elkaar. Netwerken ontstaan en knelpunten worden opgelost. De activiteiten van de Stichting kunnen niet zonder draagvlak en zonder de inzet van vele professionals. Gezien de diversiteit van de resultaten en de kwaliteit, zetten velen zich met enthousiasme en betrokkenheid in. Het bestuur bedankt iedereen daarvoor. Drs. P.E. van der Meer, MBA Voorzitter bestuur Stichting Transmurale Zorg Den Haag e.o. 3

4 2. Uitgangspunten Stichting Transmurale Zorg Den Haag en omstreken is een samenwerkingsverband van ziekenhuizen, revalidatiecentrum, thuiszorg, verpleeg- en verzorgingshuizen en de huisartsenkring in de Haagse regio. De Stichting is opgericht in Doelstelling De doelstelling van de Stichting is het bevorderen van de samenhang in de zorg in de Haagse regio. Deelnemers De instellingen die de Stichting hebben opgericht en de activiteiten bepalen, zijn: Florence HagaZiekenhuis Huisartsen Kring Haaglanden Meavita Medisch Centrum Haaglanden Sophia Revalidatie Ziekenhuis Bronovo In 2007 zijn besprekingen gevoerd met het bestuur van Zorgscala, de brancheorganisatie van verplegings- en verzorgingsinstellingen in de regio en met het bestuur van Parnassia. Dit zal naar verwachting leiden tot toetreding van beide organisaties in Op projectbasis nemen een aantal andere zorginstellingen, de regionaal werkende zorgverzekeraars en Zorgbelang Zuid-Holland West deel aan de activiteiten van de Stichting. Activiteiten Om haar doelstelling te bereiken voert de Stichting de volgende activiteiten uit: Signaleren van knelpunten in de samenhang in de zorg en stimuleren van transmurale projecten; Projecten voorbereiden en uitvoeren; Besluitvorming over regionale afspraken organiseren; Borgen van resultaten; Ontwikkelen en ondersteunen van netwerken van hulpverleners; Informeren van hulpverleners in de regio over transmurale activiteiten. De Stichting functioneert als netwerkorganisatie, die vanuit het perspectief van de zorgvrager het aanbod organiseert: beweeglijk en flexibel. Er wordt gewerkt in wisselende samenstellingen van instellingen afhankelijk van de doelgroep. Bureaucratie wordt vermeden. 4

5 Resultaten De resultaten van de activiteiten zijn als volgt te benoemen: Regionale zorgprogramma s voor specifieke doelgroepen; Regionale logistieke afspraken ten behoeve van patiëntenstromen; Zorgvernieuwing door projecten met aanjaagfunctie voor instellingen; Netwerken van hulpverleners; Borging van afspraken; Website, tijdschrift Den Haag Transmuraal en elektronische nieuwsbrieven. Financiering De financiering van de Stichting bestaat uit een basisfinanciering vanuit de deelnemende instellingen en uit financiering vanuit subsidieregelingen ten behoeve van netwerkfuncties, zoals voor het netwerk Palliatieve Terminale Zorg. Aanvullende financiering voor specifieke projecten wordt verkregen uit fondsen. Structuur De Stichting kent een bestuur, een directieberaad, een contactraad en een transmuraal bureau. Het bestuur wordt gevormd door vier vertegenwoordigers van de besturen van de participerende instellingen (zie bijlage 2). In het directieberaad zijn alle participerende instellingen op bestuursniveau vertegenwoordigd. In de jaarlijkse vergadering van het beraad legt het bestuur het jaarplan en de begroting voor het komend jaar voor. In de contactraad zijn alle participerende instellingen vertegenwoordigd (zie bijlage 2). Ten behoeve van de afstemming in de Haagse regio zijn ook een vertegenwoordiger van Zorgbelang Zuid-Holland West en een vertegenwoordiger van de zorginstellingen in Zoetermeer lid van de contactraad. De deelnemers aan de contactraad vormen de verbinding tussen de eigen instelling en de Stichting. De contactraad geeft inhoudelijk advies aan het bestuur. Het transmuraal bureau is het uitvoerend orgaan van de Stichting. Het bureau wordt geleid door een directeur. Op het bureau zijn een secretaresse en twee beleidsmedewerkers werkzaam. Daarnaast maken de coördinator palliatieve terminale zorg en de coördinator van de helpdesk palliatieve terminale zorg deel uit van het bureau. Voor diverse projecten zijn op tijdelijke basis projectleiders actief. 5

6 3. Activiteiten Om de samenhang in de zorg te bevorderen voert de Stichting een aantal activiteiten uit. Bij de start in 1999 ging het vooral om transmurale projecten gericht op specifieke patiëntengroepen. In de loop van de jaren zijn de begrippen ketenzorg en netwerkontwikkeling steeds meer op de voorgrond komen te staan. Criteria voor projecten De criteria om projecten in de Stichting onder te brengen zijn de volgende: Doel van het project Het project dient bij te dragen aan het verwezenlijken van de doelstelling van de Stichting, namelijk: het bevorderen van de samenhang in de zorg in de Haagse regio. Aspecten hierbij zijn: Versterking van de samenhang in de zorg in de regio; ontwikkeling van ketenkwaliteit; Verbetering van kwaliteit van zorg voor de patiënt; Bevordering van continuïteit en zorg op maat; Verbetering van doelmatigheid: minder kosten per patiënt, vermindering van overheadkosten. Ook de omvang van de doelgroep/proces weegt hierbij mee; Verbetering van het benutten van beschikbare capaciteit in de regio; Verbetering van de deskundigheid van betrokken beroepsgroepen; Eindresultaat Het project dient te leiden tot regionale transmurale afspraken over het betreffende onderwerp. Haalbaarheid Een globale toetsing van de haalbaarheid van het project en de benodigde randvoorwaarden is noodzakelijk om de mogelijkheden van de Stichting zo goed mogelijk te benutten. Daarbij komen aan de orde: Bestaande samenwerkingsrelatie tussen beroepsgroepen/instellingen; Overeenstemming over taakgebieden/domeinen; Per beroepsgroep bezien: verzwaring van takenpakket; aanwezige deskundigheid; draagvlak; Financiële onderbouwing; Eventuele belemmeringen in de wet- en regelgeving. Nieuwe activiteiten in 2007 In 2007 zijn Ondervoeding, Decubitus en Fibromyalgie als nieuwe trajecten gestart. Ook zijn er nieuwe wegen gezocht in de al langer lopende ketens CVA en COPD. Extra aandacht voor ICT in de zorg De activiteiten van de Stichting worden in de volgende hoofdstukken beschreven. In dit verslag wordt extra aandacht gegeven aan de ontwikkeling van de regionale ICT. Dit betreft de ontwikkeling van de regionale visie, de innovatieagenda en de businesscase en de projecten POINT en Vice Versa. 6

7 Overzicht van activiteiten ICT in de Haagse regio Doelgroepgerichte activiteiten Logistieke en bestuurlijke activiteiten Borgingsactiviteiten Communicatie activiteiten Overige activiteiten ICT in de regio ViceVersa POINT CVA Zorgketen COPD keten Netwerk Palliatieve Terminale Zorg Helpdesk en Consultatieteam regio Mozaïek, zorg voor mensen met dementie Postoperatieve pijnbestrijding Thuis Chemotherapie Zorg voor mensen met Decubitus Zorg voor mensen met Fibromyalgie Ondervoeding Transferpunten Haal meer uit uw artsenbezoek Farmaco Therapeutisch Transmuraal Overleg Multiple Sclerose Coördinatie Niet aangeboren Hersenletsel Ulcus Cruris PEG Medisch handelen door verpleegkundigen Tijdschrift Den Haag Transmuraal Website Elektronische nieuwsbrieven Stichting Transmurale Zorg Den Haag e.o. Netwerk Palliatieve terminale Zorg Mozaïek ViceVersa Bijdrage leveren aan ontwikkelingen op het gebied van transmurale zorg en ketenontwikkeling 7

8 4. ICT in de Haagse regio Inleiding Steeds meer blijkt ICT een middel om de samenhang in de zorg te bevorderen. Het digitaal uitwisselen van gegevens over individuele patiënten, het stroomlijnen van transmurale processen en het van daar uit registreren van prestatie-indicatoren zijn daar voorbeelden van. In 2007 zijn de initiatieven van de Stichting die in dit verband reeds ontwikkeld waren onder één paraplu gebracht en zijn de uitgangspunten voor de regionale samenwerking op het gebied van ICT vastgelegd. In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van deze regionale ontwikkeling en van de projecten Vice Versa (elektronisch verwijzen) en POINT (elektronische overdracht) Ontwikkeling van ICT in de regio De regio Haaglanden heeft in 2007 de ambitie uitgesproken om zich als regio te profileren op de professionalisering van transmurale ICT-ontwikkelingen. Om dit te bereiken hebben de Stichting en de regionale verzekeraars de krachten gebundeld. Dit heeft geresulteerd in: Regionale visie op de ICT ontwikkeling in de zorg; Innovatieagenda bestaande uit concrete regionale, transmurale ICT-projecten; Businesscase als onderbouwing voor gezamenlijke investeringen in regionale ICT. Bestuurlijke verankering Om bestuurlijke verankering te bereiken is de stuurgroep Regionale ICT in het leven geroepen met vertegenwoordiging op bestuurlijk niveau vanuit de zorgpartijen en zorgverzekeraars in de regio. De stuurgroep Regionale ICT heeft in samenwerking met het uitvoerend team het traject en de wijze van besluitvorming vormgegeven. Regionale visie Op basis van overleg met betrokkenen in de regio heeft de stuurgroep een aantal principes verwoord, die tezamen de visie vormen: 1. De patiënt staat centraal en heeft een krachtige stem en rol; 2. Regionale transmurale samenwerking vindt plaats door meer regie in de zorgketen; 3. ICT ondersteunt het primaire proces en de zorgprofessionals; 4. ICT faciliteert de transparantie van de zorg. Visie geconcretiseerd in drie besluiten Op basis van deze principes heeft de stuurgroep Regionale ICT drie belangrijke besluiten genomen: 8

9 I. Regionaal samenwerken op het gebied van ICT De samenwerkende partijen willen niet concurreren op ICT-infrastructuur. Zij zijn ervan overtuigd dat regionale samenwerking in de ICT de kwaliteit van de zorg verbetert. Door deze samenwerking neemt de efficiency en de professionaliteit in ontwikkeling en de uitvoering van de ICT toe. Samenwerking maakt het ook mogelijk een sterke uitgangspositie te creëren ten opzichte van de ICT-sector en het versterkt het vermogen van de regio nieuwe initiatieven te starten. II. Werken onder één regionale architectuur Bij de ontwikkeling en implementatie van de gezamenlijke/transmurale diensten is het uitgangspunt om te komen tot een samenhangend en toekomstvast bouwwerk. Dit is te creëren op basis van een architectuur raamwerk. Werken onder een (regionale) architectuur is dé manier om diensten, processen en ICT-systemen in hun samenhang te beschrijven. Werken onder één architectuur wordt door de stuurgroep Regionale ICT ondersteund, waarbij de landelijk beschikbare standaarden en richtlijnen in acht worden genomen. De betrokken partijen beschouwen in de architectuur een Regionaal Schakelpunt (RSP) als een belangrijke toegevoegde waarde voor de regio. III. Samenwerken in een regionale ICT organisatie Voor de inzet van ICT ten behoeve van concrete kwaliteitsverbeteringen is een regionale organisatie en daarmee regionale regie onontbeerlijk. De stuurgroep Regionale ICT heeft zich positief uitgesproken over de oprichting van één organisatie. De missie van de organisatie Regionale ICT fungeert als slagvaardige organisatie voor het realiseren van de publieke maatschappelijke doelstellingen zoals het samenwerken op het terrein van ICT. Voor 2008 wordt de organisatie ondergebracht bij Stichting Transmurale Zorg Den Haag e.o. Het organisatiemodel ziet er als volgt uit: 9

10 Bestuur STZ Directie Stuurgroep Regionale ICT Coördinator Transmuraal bureau Contactraad Projectleider Projectleider Projectleider Projectleider Project 1 Project 2 Project 3 Project n Helpdesk De stuurgroep Regionale ICT wordt in die periode voortgezet en heeft als voornaamste taak de inhoudelijke regievoering. De coördinator fungeert als aanspreekpunt en stuurt de projectleiders aan. De stuurgroep zal aan het einde van 2008 een beslissing nemen over de te hanteren organisatievorm voor een (nieuwe) losstaande organisatie voor de regionale ICT-activiteiten. Innovatieagenda De visie van de stuurgroep Regionale ICT heeft geleid tot een innovatieagenda voor de regio Haaglanden, bestaande uit een selectie van ketenbrede ICT-projecten voor de regio. Bij het opstellen van de innovatieagenda is rekening gehouden met de landelijke dossiers op dit gebied en met de projecten waarbij reeds sprake is van samenwerking (e-verwijzen en e-overdracht). De volgende projecten maken deel uit van de regionale innovatieagenda: De Basisinfrastructuur fungeert als spil tussen deelnemende zorgverleners door o.a. de centrale registratie van de identiteit en adresgegevens van de patiënt, de identiteit en adresgegevens van de zorgverlener en de relatie van zorgverlener met de patiënt. Het Waarneem Dossier Huisartsen (WDH) maakt het inzien van de professionele samenvatting bij waarneming mogelijk en voorziet in het waarneem retourbericht. 10

11 Het Elektronisch Medicatie Dossier (EMD) maakt het elektronische inzien van medicatiegegevens door zorgverleners (huisarts, huisartsenpost, apotheek, ziekenhuisapotheek, ziekenhuis) mogelijk en ondersteunt het elektronisch voorschrijven in de regio. E-verwijssysteem (bekend onder de naam Vice Versa/Zorgdomein) ondersteunt de informatieoverdracht van huisarts naar medisch specialist in het geval van verwijzing van 1e naar 2e lijn. Zorgdomein wordt reeds in de regio geïmplementeerd. Professionalisering van het beheervraagstuk en een verbredings- en vernieuwingsslag zijn nodig. E-overdachtsdossier (bekend onder de naam POINT) is het elektronisch overdrachtsdossier voor de transfer aansluitend van een opname in het ziekenhuis naar een andere zorgaanbieder. In 2007 is POINT door de regio ontwikkeld. E-Lab maakt het virtueel inzien van de resultaten van laboratoriumonderzoeken door huisartsen en anderen mogelijk. Ketensamenwerking: geprotocolleerd samenwerken CVA gaat over het uitwisselen van informatie over de behandeling van CVA patiënten. Businesscase Van de projecten uit de innovatieagenda is een businesscase opgesteld om inzicht te krijgen in de financiële en kwalitatieve gevolgen van het voorgenomen beleid. Deze gevolgen kennen een financieel economische en een kwalitatieve component. De financieel economische component kent aan de kostenzijde de mensen en middelen die nodig zijn om innovaties te realiseren, te implementeren en in stand te houden. De batenzijde beschouwt de wegvallende kosten van de traditionele werkwijze en de mate waarin werkzaamheden worden vereenvoudigd én de minderkosten die ontstaan door betere zorg, bijvoorbeeld door vermindering van medicatiefouten. Het inzicht ontstaat op macroniveau: wat betekent het voor het geheel van de Haagse zorgregio? De kwalitatieve component is inzichtelijk gemaakt aan de hand van te verwachte verbeteringen in termen van 28 kwaliteitsindicatoren. De indicatoren zijn in samenspraak met de professionals uit de instellingen gedefinieerd. Vervolgens hebben zij aangegeven welke indicatoren voor de kwaliteit van de uitvoering van ieder van de zorgverlenerberoepen het zwaarst wegen. De 28 indicatoren zijn geclusterd in een viertal hoofdindicatoren: Sturing van de organisatie; Waardering van de zorgverlening; Waardering van de organisatie van de zorg; De mate van verantwoording. Tenslotte is de mate van verbetering die de projecten in termen van de indicatoren bewerkstelligen per scenario doorgerekend. Scenario s In het onderzoek naar de zakelijke onderbouwing van de innovatieagenda is uitgegaan van drie scenario s: 11

12 Project scenario, projecten doorzetten als afzonderlijke initiatieven; Regionaal scenario, projectuitvoering op basis van een regionaal schakelpunt; Nationaal scenario, projectuitvoering op basis van een landelijk schakelpunt. Ten opzicht van het huidige beleid, de nulsituatie, zijn de implicaties van de projecten inzichtelijk gemaakt voor de drie scenario s. Voor het onderzoek is vanuit diverse instellingen in workshops geparticipeerd. Op basis van de resultaten van de business case en de visie van de stuurgroep Regionale ICT is de voorkeur uitgesproken voor het regionale scenario. Gevolgen per actor en per project Uitgaande van het regionale scenario is berekend wat de kosten en opbrengsten zijn van de gezamenlijke projectenportefeuille uit de innovatieagenda. Daarnaast is per actor en per project berekend wat de kosten, baten en de kwalitatieve gevolgen zijn. Betrokkenheid van patiënten In de actieraad (raad van burgers die de patiëntenbelangen vertegenwoordigen) van Zorgbelang is een kwalitatieve meting uitgevoerd op aspecten die voor burgers van belang zijn in de ICT ontwikkeling, zoals privacy, veiligheid en toegankelijkheid van de zorg. De daar aanwezige vertegenwoordigers onderschreven het belang van de voorgestelde projecten voor de kwaliteit van de zorg. Voortgang Eind oktober hebben de deelnemende instellingen in de stuurgroep besloten daadwerkelijk de plannen te gaan realiseren. De verzekeraars en de ziekenhuizen dragen zorg voor het startbudget. De eerste prioriteit heeft de ontwikkeling van de regionale infrastructuur. Daarvoor is een werkgroep van ICT- experts uit de instellingen gevormd. Ook de werkgroep voor het waarneemdossier huisartsen is in 2007 gestart. ViceVersa: Elektronisch verwijzen Ontwikkeling van ViceVersa Sinds medio 2001 werken huisartsen en medisch specialisten uit de regio samen aan de verbetering van de verwijsmethodiek in de regio Haaglanden. Eerst op beperkte schaal via de papieren verwijsklapper van het toenmalige Leyenburg Ziekenhuis en vanaf 2004 in Ziekenhuis Bronovo en het HagaZiekenhuis, locatie Leyenburg met de door Plexus Medical Group ontwikkelde elektronische verwijsapplicatie ZorgDomein. Later is ook MCH met deze verwijsmethodiek gestart. Het gebruik maken van deze verwijsmethodiek bevordert de continuïteit in de zorg doordat er duidelijke afspraken zijn over voorbereiding, diagnostiek en behandeling. De elektronische communicatie leidt tot een efficiënte overdracht van informatie vice versa. Het biedt zowel voor de verwijzer als voor de patiënt een transparante routing door het gehele zorgproces en voorkomt onnodige bezoeken aan het ziekenhuis. Het biedt daardoor ook de mogelijkheid de patiënt goed te informeren. Vanaf 2006 hebben de ziekenhuizen en de Huisartsen Kring Haaglanden besloten deze verwijsmethodiek regionaal te implementeren. De deelnemende instellingen 12

13 willen met deze regionale aanpak een uniforme infrastructuur en werkwijze, daar waar het gaat om verwijsprocedures, creëren. Tevens werd in 2006 deze regionale aanpak gezien als een eerste stap op weg naar elektronische communicatie in de regio. Daarom is ervoor gekozen om te stimuleren dat de in te richten ICT-infrastructuur bij de huisartsen niet alleen voor ViceVersa geschikt is, maar ook voor andere digitale toepassingen in de toekomst. In 2007 is deze aanpak voortgezet. Projectorganisatie Voor de aansturing van het project is een regionale stuurgroep ingericht waarin de Raden van Bestuur van de deelnemende zorginstellingen, de Huisartsen Kring Haaglanden en de regionale verzekeraars zitting hebben. De stuurgroep is eindverantwoordelijk voor de realisatie van de doelstellingen van het project. De coördinatie van het project is vanaf 2006 ondergebracht bij Stichting Transmurale Zorg Den Haag e.o. en de directeur van de Stichting treedt op als projectleider. Voor de uitvoering is een regionaal projectteam ingericht. Dit team bestaat uit de interne coördinatoren van de ziekenhuizen, de regiocoördinator van de huisartsen en de projectleider. Na de start van het project heeft de stuurgroep verschillende werkgroepen ingesteld, zoals een gebruikerscommissie, een task force financiën en een ICT service groep. In ieder ziekenhuis is verder een groep actief die verantwoordelijk is voor de verdere ontwikkeling van ViceVersa binnen het ziekenhuis. De interne coördinator van het ziekenhuis vormt de schakel tussen het regionale projectteam en de groep in het ziekenhuis. Projectstructuur Vice Versa Regionale Projectleiding Besturen ziekenhuizen Directie Huisartsenkring Haaglanden Projectleider St. Transmurale Zorg DH Stuurgroep per ziekenhuis RvB lid / lijnmanagement Medische staf Huisartsen Intern coördinator Gebruikerscommissie Task Force Financiën ICT servive groep Regionale Projectteam Interne coördinatoren Huisartscoördinator Projectleider Ziekenhuisprojectteam Intern coördinator Aanspreekpunt medische staf Secretariaat 13

14 Financiën Aan de huisartsen is voor de aansluiting op ZorgDomein een vergoeding ter beschikking gesteld uit zorgvernieuwingsgelden. De projectkosten en de ondersteuning van het project is gefinancierd door de deelnemende instellingen en de regionale zorgverzekeraars Delta Lloyd en Azivo. Resultaten Eind 2007 waren 230 huisartsen aangesloten op ViceVersa. Eind 2006 waren dat er 140. Dat betekent een stijging van 65%. In 2006 werden verwijzingen elektronisch gedaan, in 2007 waren dat er Hieronder volgt de top 10 specialismen waarnaar verwezen is en de top 5 aangevraagde eerste lijns diagnostiek: Top 10 Specialismen Top 5 Eerste lijns diagnostiek 1. Orthopedie 1. Endoscopie 2. Heelkunde 2. Beeldvormend onderzoek 3. Neurologie 3. Functieonderzoek/longfunctie 4. KNO-heelkunde 4. Pathologie 5. Dermatologie 5. Klinische chemie 6. Gynaecologie 7. Oogheelkunde 8. Interne geneeskunde 9. Cardiologie 10. Urologie Aantal verwijzingen regio Haaglanden per kwartaal 2007 S = Q1 Q2 Q3 Q4 14

15 POINT: Elektronisch overdragen In januari 2007 is POINT formeel gestart. POINT staat voor Punt voor Overdracht, Informatie, Naslag Transfers. POINT is bedoeld om het organiseren van nazorg na ontslag uit het ziekenhuis elektronisch te ondersteunen. Alle gegevens die nodig zijn voor het transferproces worden 1 keer in de centrale database gezet. Deze gegevens kunnen decentraal worden ingezien en gewijzigd door daarvoor geautoriseerde gebruikers. Op deze wijze wordt het transferproces en overdrachtsdossier opgebouwd. Het transferproces bestaat achtereenvolgens uit de aanvraag van de afdeling, de acties van de transfermedewerker, de indicatiestelling, de communicatie met de zorgaanbieder die de zorg overneemt en de verpleegkundige overdracht. Deze gebruikers hebben dan ook toegang tot het overdrachtsdossier in POINT. Deelnemers zijn: HagaZiekenhuis, MCH, Ziekenhuis Bronovo, Sophia Revalidatie, Parnassia, Centrum voor Indicatiestelling (CIZ), Florence en Meavita. Ontwikkeling van POINT De ontwikkeling van POINT was niet mogelijk geweest zonder de ervaring in de eerder opgebouwde structuur van samenwerking tussen de verschillende deelnemende instellingen. Centrale vraag bij de ontwikkeling van de transferpunten is steeds geweest: hoe krijgen patiënten op de meest effectieve en efficiënte wijze professionele zorg, aansluitend aan het ontslag uit het ziekenhuis. Resultaat zou moeten zijn een snel en efficiënt ontslagproces op een patiëntvriendelijke wijze. Als organisaties die daarin ieder een verantwoordelijkheid hebben, werden benoemd: de ziekenhuizen, de thuiszorginstellingen, de verzorgings- en verpleeghuizen, de indicatieorganen, het zorgkantoor en de verzekeraars. Het transferpunt werd gezien als een samenvoeging van primaire en/of ondersteunende werkprocessen van deze organisaties. Er is afgesproken het transferproces te monitoren aan de hand van prestatie-indicatoren. Deze prestatie-indicatoren hebben betrekking op de doorlooptijd van de verschillende fasen in het transferproces en de mate waarin voldaan wordt aan de aanbieder van voorkeur van de patiënt. Hiervoor werd een op maat gemaakt programma gebruikt waarin transfermedewerkers de informatie ingaven: het transferpunt registratie systeem (TRS). Bij de transfermedewerkers ontstond steeds meer behoefte ook het eigen werkproces elektronisch te laten ondersteunen. In 2006 is dan ook besloten het TRS niet meer aan te passen maar in de plaats daarvan een nieuw programma te ontwikkelen, dat zowel voorziet in de ondersteuning van het transferproces als in het genereren van managementinformatie. Dit is POINT geworden. Samen met het bedrijf Techxx is begin 2007 de eerste versie van POINT gepresenteerd. Testfase In 2007 is het programma getest en zijn er afspraken tussen de deelnemende instellingen en Techxx gemaakt over de doorontwikkeling. Eind 2007 is versie 3 gereed waarin ook managementdashboards zijn opgenomen en waarin het systeem tevens aangepast is aan de behoefte aan managementinformatie in de CVA Keten. Eind 2007 hebben de deelnemende instellingen besloten POINT te gaan implementeren, enkele instellingen hebben daar een begin mee gemaakt. In 2008 volgen de anderen. 15

16 Voordelen van POINT De verwachting is dat er vooral efficiencywinst te boeken is met het gebruik van POINT. Voor de patiënten die jaarlijks uit de deelnemende ziekenhuizen worden ontslagen en waarvoor nazorg geregeld moet worden, wordt er nu veel getelefoneerd en gefaxt. Dat wordt met POINT overbodig. Doordat het proces transparanter en efficienter verloopt en alle medewerkers over informatie beschikken, kunnen hierdoor ook ligdagen in het ziekenhuis bespaard worden. Kwalitatief is van belang dat alle betrokkenen tijdig over de juiste informatie beschikken. Deze continuïteit in informatie ontbreekt nu soms, terwijl deze voor adequate zorgverlening essentieel is. POINT vormt zo een brug tussen het ziekenhuis, de transfermedewerker en de thuiszorgorganisatie of het verzorgings- of verpleeghuis. In het afgelopen jaar is gebleken dat er ook landelijk veel belangstelling voor POINT is. Informatie is opgevraagd en diverse regio s willen op de hoogte gehouden worden over de implementatie en de resultaten. 16

17 5. Doelgroepgerichte activiteiten In dit hoofdstuk worden de activiteiten beschreven die zich specifiek op een bepaalde doelgroep richten. CVA Zorgketen In de CVA Zorgketen werken sinds 1999 instellingen samen om de zorg voor mensen met een CVA zo optimaal mogelijk te laten verlopen. Direct doel is om mensen zo optimaal mogelijk te laten functioneren na het krijgen van een CVA. De volgende instellingen werken in de CVA Zorgketen samen: HagaZiekenhuis, MCH Antoniushove, MCH Westeinde, Ziekenhuis Bronovo, Sophia Revalidatie, Florence Westhoff, Mechropa, Meavita Vrederust-West, Florence Gulden Huis en Florence Duinstede. Prestatie-indicatoren In 2007 zijn 995 patiënten opgenomen in de CVA Zorgketen. De gemiddelde opnameduur in het ziekenhuis is 11.6 dagen. Ruim 27% wordt voor intensieve revalidatie opgenomen en 51% gaat naar huis met of zonder zorg. Er zijn 312 mensen opgenomen in de intensieve revalidatie. Na de intensieve revalidatie kon 74% terugkeren naar de thuissituatie, met of zonder zorg. Landelijk kennisnetwerk CVA De CVA Zorgketen is lid geworden van het landelijk kennisnetwerk CVA. Dit netwerk heeft een bestuur en een viertal werkgroepen. De CVA Zorgketen Haaglanden neemt deel aan de werkgroep Sturing en Borging van de keten. Een handleiding op welke indicatoren een keten te besturen is, is het resultaat van de werkgroep. Ook zijn landelijke benchmarkgegevens vastgesteld. De bedoeling is dat ketens zich met elkaar kunnen vergelijken aan de hand van de resultaten van de landelijke benchmarkgegevens. Op sommige indicatoren kon de vergelijking met andere ketens gemaakt worden. Onderzoek De verpleeghuisartsen hebben een aanzet gegeven tot het verzamelen van patiëntinformatie. Besloten is om hiervan een stageopdracht voor 2008 van te maken. Derdejaars studenten van de Haagse Hogeschool afdeling gezondheid wordt gevraagd een patiëntinformatie te verzamelen waardoor de keten beter gemonitord kan worden. 17

18 COPD Zorgketen De COPD Zorgketen heeft een beschrijving gemaakt van de activiteiten die ontplooid zijn. Op uitnodiging van de Stichting Ketenkwaliteit COPD is er een bijeenkomst georganiseerd waarin de Haagse keten uitvoerig is belicht. Samen met 35 mensen van m.n. buiten de regio is een boeiende bijeenkomst gehouden waarin veel uitwisseling heeft plaatsgevonden. Met name de longverpleegkundigen worden op diverse plaatsen in de keten ingezet om educatie en leefstijl adviezen te geven. Gebleken is dat er behoefte is aan regionale afstemming en er een regionaal document van te maken. Ook is in 2007 een netwerkbijeenkomst voorbereid die in 2008 gaat plaatsvinden. Telemonitoring Een nieuwe schakel in de keten is telemonitoring. Met behulp van telemonitoring kunnen patiënten via het beeldscherm ondersteund worden door een longverpleegkundige. In het najaar is een pilot gestart tussen het HagaZiekenhuis, Meavita en de gemeente Den Haag. Een kleine 40 mensen doen mee aan de pilot. Zij zijn allemaal minimaal 1 keer in de afgelopen 2 jaar behandeld geweest voor een exacerbatie. In 2008 wordt de pilot geëvalueerd. Netwerk Palliatieve Terminale Zorg Doelstelling van het netwerk is het verbeteren van de palliatieve terminale zorgverlening door onderlinge samenwerking en uitwisseling van kennis tussen de diverse zorgplekken te bevorderen. Hierdoor kunnen de zorgverleners beter tegemoet komen aan de behoeften van de patiënt en diens naasten. Het netwerk wordt geleid door een stuurgroep waarin instellingen die palliatieve zorg verlenen vertegenwoordigd zijn. Vanuit de stuurgroep worden tijdelijke werkgroepen ingesteld die een bepaald onderwerp uitwerken. Het geheel wordt aangestuurd door de netwerkcoördinator. Het netwerk wordt gefinancierd door VWS. Netwerkbijeenkomsten Het netwerk heeft twee netwerkbijeenkomsten georganiseerd met als thema Kinderen en jongeren die afscheid moeten nemen en Pijn en delier. In de bijeenkomst over kinderen en verlies hield dr. Riet J.M. Fiddelaers-Jaspers een inleiding over wat kinderen nodig hebben wanneer, iemand die ze goed kennen, gaat overlijden. Ook gaf zij informatie over hoe je kinderen het beste kan inlichten en werden hulpmiddelen aangereikt bij het begeleiden van kinderen. De andere bijeenkomst ging over pijn en delier, twee onderwerpen die veel aandacht vragen in de zorg aan palliatieve patiënten. Vanuit de medische en verpleegkundige invalshoek werd hier uitgebreid op ingegaan door twee huisartsen en twee verpleegkundigen. Zij zijn palliatief consulenten en verbonden aan de helpdesk palliatieve zorg Haaglanden. Beide bijeenkomsten hadden veel belangstelling van hulpverleners uit de Haagse regio. 18

19 Informatiemiddelen Het netwerk heeft een website die onder de landelijke website van Stichting Agora functioneert. Deze website is vernieuwd. Ook is de digitale netwerkgids vernieuwd. Op is een overzicht te vinden van de activiteiten van het netwerk. Ook is de folder Zorg in de laatste levensfase vernieuwd. Deze folder is een wegwijzer voor patiënten en naasten naar zorgvoorzieningen in de buurt. Er is een informatiemap beschikbaar over de mogelijkheden van palliatieve zorg. Deze map is voor hulpvragers beschikbaar voor de Haagse regio en voor Zoetermeer. De digitale nieuwsbrief voor hulpverleners is 5 maal verstuurd. Dag van de palliatieve zorg op 6 oktober In oktober is in het kader van de dag van de palliatieve zorg aandacht besteed aan het vergroten van kennis bij het publiek over palliatieve zorg. In het Nutshuis is een bijeenkomst gehouden met als thema Laat je raken. Deze bijeenkomst is in samenwerking met het CIPO georganiseerd. Scholing voor hulpverleners in de Haagse regio In samenwerking met het IKW is 4 maal een cursus aangeboden aan verpleegkundigen in de Haagse regio. De belangstelling hiervoor was groot. Capaciteit palliatieve terminale zorg regio Haaglanden Jaarlijks voert het netwerk onderzoek uit naar de capaciteit terminale zorg in de regio Haaglanden. Op basis van de uitkomsten van het onderzoek adviseert de stuurgroep van het netwerk het zorgkantoor. Voor 2007 is de belangrijkste conclusie dat de huidige capaciteit toereikend is vanwege de balans tussen vraag en aanbod. Helpdesk en consultatieteam regio Haaglanden De helpdesk palliatieve terminale zorg bestaat uit 5 gespecialiseerde verpleegkundigen, 5 huisartsen, 2 verpleeghuisartsen, 3 apothekers en een anesthesist/pijnbehandelaar. Zij bieden ondersteuning en advies bij problemen in de zorgverlening en behandeling van patiënten in de palliatieve terminale fase. Kwantitatieve gegevens In 2007 is het palliatieve team 281 keer benaderd. 96% van de vragen komt van zorgverleners en 4% van zorgvragers. Bereikbaarheid Samen met andere palliatieve teams in de IKW regio worden gezamenlijke diensten buiten kantooruren ingevuld. Dit maakt dat vanaf 1 september 7 dagen in de week gebruik gemaakt kan worden van de expertise van de helpdesk: op werkdagen van uur en in weekenden en op feestdagen van uur. 19

20 Scholing Het team heeft in keer een scholing gegeven aan groepen artsen, farmacotherapeutische overleggroepen, apothekers- en doktersassistenten, verpleeghuisartsen en verpleegkundigen. Mozaïek, zorg voor mensen met dementie Het project Mozaïek heeft als doel de zorg aan mensen met dementie in de regio Haaglanden te verbeteren. Het project sluit aan bij het Landelijk Dementieprogramma. Alzheimer Nederland, afdeling Haaglanden is actief betrokken bij het vormgeven van het project. Er is een klankbordgroep geformeerd om de betrokkenheid van de cliënten bij het proces te vergroten. Het project is in 2007 financieel gesteund door de Provincie Zuid-Holland, Fonds 1818, RCOAK en Stichting Sluyterman van Loo. Het project is eind 2007 door het NPCF genomineerd als goed voorbeeld in het kader van het thema De patiënt als motor van zorgvernieuwing. Activiteiten Het netwerk Mozaïek heeft twee activiteiten waaraan gewerkt is: het verder ontwikkelen en evalueren van de geheugensteunpunten die in 2006 zijn opgezet en de inzet van de casemanager in de zorg voor mensen met dementie. Kwantitatieve gegevens geheugensteunpunten Ondersteund door een subsidie van de provincie Zuid-Holland, hebben de geheugensteunpunten een impuls gekregen. Sinds 2006 is een drietal geheugensteunpunten actief. Mensen die vragen hebben over hun eigen geheugen of dat van iemand anders kunnen daar terecht. In totaal zijn de geheugensteunpunten 78 keer benaderd. Zowel telefonisch, als via de /website ( als via het inloopspreekuur zijn de vragen gesteld. Werkconferentie Er is een werkconferentie gehouden waarin hulpverleners uit de regio n.a.v. een evaluatie input konden geven om de bekendheid van de geheugensteunpunten een impuls te geven. Er zijn verbeteracties afgesproken om het verwijzen naar, de bereikbaarheid van de steunpunten en de elementen van een PR-plan te verbeteren. Postoperatieve pijnbestrijding De drie ziekenhuizen in de Haagse regio wisselen informatie met elkaar uit om de postoperatieve pijnbestrijding beter te organiseren. In 2005 is hiervoor een gezamenlijke agenda ontwikkeld, die in 2006 is uitgewerkt. Deze agenda bestaat uit het toepassen van hetzelfde meetinstrument, de uitwisseling van protocollen, voorlichting aan patiënten en opzet van een scholingsprogramma. In 2007 is een bijeenkomst georganiseerd voor de teams uit de deelnemende ziekenhuizen om de 20

21 stand van zaken, ideeën en knelpunten uit te wisselen. Tijdens deze bijeenkomst werd een duidelijke vooruitgang geconstateerd. Zo wordt in ale ziekenhuizen het pijnmeetinstrument en de patienteninformatie gebruikt enwordt er gewerkt volgens protocol. De uitwisseling in de regio wordt door de deelnemende teams duidelijk gewaardeerd. Thuis Chemotherapie Een multidisciplinaire werkgroep heeft afspraken gemaakt over welke groep mensen welke soort chemotherapie thuis toegediend zou kunnen krijgen. Het aantal mogelijkheden is in 2007 uitgebreid. In totaal hebben 6 patiënten volgens de afspraken thuis chemotherapie gekregen. Uit de evaluatie blijkt dat patiënten en hun mantelzorgers erg tevreden zijn over de mogelijkheid thuis chemotherapie toegediend te krijgen. Vooral het niet naar het ziekenhuis hoeven gaan en de rust thuis wordt in de evaluatiegesprekken genoemd. Voor de dagbehandeling is een poster ontwikkeld om patiënten attent te maken op de mogelijkheid om chemotherapie thuis te ontvangen. Het project is door het NPCF genomineerd als goed voorbeeld in het kader van het thema De patiënt als motor van zorgvernieuwing. Zorg voor mensen met decubitus Doel van het project is een betere afstemming in decubituszorg en overdracht tussen de instellingen te bewerkstelligen. Onder regie van de projectgroep hebben in 2007 drie werkgroepen daarvoor een transmurale richtlijn decubitus, een decubitusoverdrachtformulier en een patiëntenfolder decubitus ontwikkeld. Op een drukbezocht symposium zijn deze gepresenteerd. Ook is inhoudelijk ingegaan op decubitus, decubituspreventie en decubituszorg, maatregelen en middelen hiervoor. Daarnaast heeft een decubituspatiënt vertelt over haar ervaring met decubituszorg en is de patiëntenvoorlichting aan bod geweest. Het volgende traject is de implementatie van de richtlijn. Daarvoor wordt in 2008 een decubitusconsulent aangetrokken die dit proces gaat ondersteunen in de instellingen. Zorg voor mensen met fibromyalgie De werkgroep fibromyalgie bestaat uit reumaconsulenten, psychologen van PsyQ, een revalidatiearts uit Sophia Revalidatie en een lid van de patiëntenvereniging Fibromyalgie Eendrachtig Sterk (FES). Samen is gewerkt aan een overzicht van verwijsafspraken en een verbetering in de communicatie. De reumaconsulenten hebben een verwijssysteem ontwikkeld aan de hand waarvan zij patiënten kunnen verwijzen. Ook is een groepscursus ontwikkeld waarin patiënten voorlichting en ondersteuning krijgen. Eind 2007 zijn per maand 45 patiënten via het verwijssysteem naar het juiste aanbod doorverwezen. Vanaf 2008 zullen de afspraken die gemaakt zijn in het project fibromyalgie als regulier worden ingebed in de handelswijze van de organisaties. 21

22 Ondervoeding Ondervoeding is één van de onderwerpen waarvoor de ziekenhuizen prestatie-indicatoren moeten aanleveren. Ook de verpleeghuizen gaan dat vanaf 2008 ondervoeding registreren. Een werkgroep heeft onderzocht of er regionale elementen aan te pakken waren rond dit thema. Na een knelpuntenanalyse heeft de werkgroep besloten om het contact met elkaar te bevorderen door een regionaal overdrachtformulier diëtetiek en een sociale kaart te ontwikkelen. Daarnaast werd herkend dat er een tekort aan kennis, capaciteit en medewerking was waardoor de implementatie van de aanpak van ondervoeding in het algemeen moeizaam verloopt. Uitwisseling over het plan van aanpak werd als zinvol ervaren. In de werkgroep waren in het begin van de periode de participanten van de Stichting vertegenwoordigd, later in het jaar kwam de belangstelling voor het regionaal uitwisselen van de ontwikkelingen op ieders locatie met name uit de verpleeg- en verzorgingshuissector en van thuiszorg. De behoefte aan uitwisseling lijkt groot en zal in 2008 vormgegeven worden. 22

23 6. Logistieke activiteiten Onder logistieke activiteiten worden de activiteiten beschreven die gericht zijn op het beter organiseren van de zorg op de raakvlakken tussen verschillende instellingen of beroepsbeoefenaren. Transferpunten Ook in 2007 is weer gebleken hoe noodzakelijk de regionale infrastructuur transferpunten is, niet als keurslijf van afspraken maar als flexibel systeem om afspraken bij te stellen. De veranderde regelgeving en de veranderende verantwoordelijkheden van de deelnemende organisaties in het transferproces maken het steeds aanpassen van de regionale afspraken noodzakelijk. Ook nieuwe inzichten gebaseerd op de ervaringen van de transfermedewerkers en op de uitkomsten van onderzoek en registratie vragen om aanpassingen. In dit verband heeft vooral de invoering van de WMO aandacht gevraagd. Om de indicatiestelling in goede banen te leiden zijn afspraken per gemeente gemaakt die later in het jaar geëvalueerd zijn. Resultaten Het transferproces wordt door middel van prestatie-indicatoren gemonitord. In dat proces heeft de coördinatiegroep normen vastgesteld. De prestaties over de afgelopen jaren en de prestatienorm is hieronder weergegeven. Jaar Prestatie-indicator Norm% Aantal transfers % aangeboden aan CIZ op dag 1 % aangeboden aan CIZ op dag 3 Indicaties afgegeven op dag 1 Indicaties afgegeven op dag 3 Ontslag 4 dagen na aanmelding bij transferpunt Ontslag 6 dagen na aanmelding bij transferpunt 67% 68% 58% 68% 70% 81% 82% 75% 83% 95% 81% 82% 73% 71% 65% 93% 94% 89% 87% 95% 42% 45% 46% 52% 75% 58% 60% 61% 64% 100% 23

24 Uit de cijfers blijkt dat de normen nog niet gehaald worden, maar dat de prestaties wel verbeteren, vooral in de ziekenhuizen. Haal meer uit uw artsenbezoek Om de communicatie tussen arts en patiënt te verbeteren is in 2006 het project Haal meer uit je artsenbezoek gestart. Middel is een poster en een kaartje dat aan alle mensen die een eerste polikliniek bezoek afleggen, verspreid wordt. In 2007 werden meer dan kaartjes verspreid, vooral door de poliklinieken van de ziekenhuizen. Drie derdejaars studenten van de Haagse Hogeschool, afdeling gezondheid hebben het effect van de kaartjes en de posters geëvalueerd. De evaluatie heeft plaatsgevonden in het voorjaar door interviews af te nemen bij patiënten en (huis)artsen. Op alle ziekenhuislocaties zijn gegevens verzameld. Gebleken is dat de inhoud van het kaartje voldoet, dat huisartsen het kaartje weinig meegeven en dat in de ziekenhuizen in het algemeen de kaartjes op de bali s van de poliklinieken staan. De werkgroep heeft op basis van de resultaten van de evaluatie enkele verbeterpunten doorgevoerd. Zo is voorgesteld in het patiëntenbericht van ZorgDomein enkele regels van het kaartje op te nemen, zodat de patiënt zich bij verwijzing door de huisarts kan voorbereiden op het bezoek aan de specialist. Verder zijn de afspraken over implementatie en continuering van het gebruik van de kaartjes in de ziekenhuizen aangescherpt. Farmaco Therapeutisch Transmuraal Overleg (FTTO) Sinds 2006 is het Farmaco Therapeutisch Transmuraal Overleg bij de Stichting ondergebracht. Dit overleg is bedoeld om beleid te ontwikkelen over transmurale farmaceutische zorg in de regio. In dit jaar is de werkgroep dermatica bezig geweest met het plan voor de implementatie van de regionaal ontwikkelde richtlijn. De stuurgroep heeft zich beziggehouden met het maken van een plan voor de toekomst. Overwogen wordt om het cardiovasculair risicomanagement in de regio te gaan verbeteren. 24

25 7. Borgingsactiviteiten Hieronder worden de activiteiten die geborgd zijn in de Stichting weergegeven. De tijd- en aandachtsinvestering zijn afhankelijk van de aard van het oorspronkelijke project en van de vervolgafspraken. Multiple Sclerose Op verschillende locaties in de regio zijn sinds kort MS verpleegkundigen actief. Zij zijn bij elkaar geweest en hebben kennis en ervaring uit gewisseld. Coördinatiepunt Niet aangeboren Hersenletsel Sinds januari 2007 valt het coördinatiepunt Niet Aangeboren Hersenletsel niet meer onder de Stichting. Het contact met het coördinatiepunt is op een andere manier vormgegeven. De regionale overleggen die al van voor 2007 waren vormgegeven, zijn in 2007 gecontinueerd. Het intersectoraal overleg wordt vanuit de Stichting bijeen geroepen. Zij komen 6 maal per jaar bij elkaar. Eenmaal per jaar is er directieberaad. Ulcus cruris (open been) In 2007 zijn knelpunten in de instellingen die eerder met het project hebben meegedaan, geïventariseerd. N.a.v. deze inventarisatie zijn afspraken gemaakt. Met name de afspraken over bijscholing op de poliklinieken en het gebruik van het patiëntenboekje zijn aangescherpt. Verder is het plan om in 2008 het protocol te herzien omdat andere materialen andere protocollen vereisen. PEG (Percutane Endoscopische Gastrostomie) De ontwikkeling van een regionaal protocol voor patiënten met een PEG katheter(percutane Endoscopische Gastrostomie) of PRG katheter (Percutane Radioscopische Gastrostomie) kwam voort uit de constatering dat de zorg van de verschillende hulpverleners voor deze groep patiënten niet goed op elkaar afgestemd was. Naast een verbetertraject patiëntenstroom per instelling, zijn boekjes voor patiënten ontwikkeld. Er is een inventarisatie geweest van knelpunten. Naar aanleiding hiervan komt de werkgroep begin 2008 bij elkaar. Medisch handelen door verpleegkundigen thuis in opdracht van specialisten Eénmaal per jaar organiseert de Stichting een overleg met Meavita Thuiszorg, Florence Thuiszorg en de Zorgring (Zoetermeer) om de voortgang te bespreken. Dit verloopt naar wens. Er wordt regelmatig gebruik gemaakt van de ontwikkelde afspraken en bijbehorende formulieren. 25

26 8. Communicatie activiteiten Om samenhang in de zorg te bevorderen is het elkaar informeren een vereiste. In dit hoofdstuk wordt beschreven welke activiteiten de Stichting uitvoert om de communicatie tussen hulpverleners en instellingen te verbeteren. Tijdschrift Den Haag Transmuraal Het tijdschrift Den Haag Transmuraal is in 2007 vier maal verschenen met een oplage van 4200 exemplaren. Thema s in 2007 waren: Werkers in de zorg; Voeding; 10 jaar Den Haag Transmuraal; Kind en zorg, zorgenkind. 10 jaar Den Haag Transmuraal Het tijdschrift bestond in jaar. In de zomer hebben in dit kader 25 ontmoetingen tussen verschillende hulpverleners van de diverse instellingen die aan het tijdschrift verbonden zijn, plaatsgevonden. Deze koppels waren willekeurig gemaakt. Ontmoeting stond daarbij centraal. Ontmoetingen die verrassend en inspirerend bleken te zijn. Bijzonder ook om over de muren van instellingen heen bevlogenheid en inzet voor de zorg te ontmoeten. Dat is juist wat Den Haag Transmuraal wil bieden: over de muren van instellingen heen kijken en elkaar inspireren tot het samen zorgen voor de toekomst. De uitwisselingen zijn gepresenteerd in het derde nummer van het tijdschrift. In september vond een lustrumviering plaats waarin de toekomst van de Haagse zorg werd belicht vanuit diverse invalshoeken. Vanuit de ICT, de politiek, het onderwijs en de journalistiek werden bijdragen geleverd in een bijeenkomst in de Haagse Hogeschool waar 175 bestuurders en hulpverleners samenkwamen. Website zorg.nl De website wordt regelmatig actueel gehouden met documenten en de regionale agenda. Ook het tijdschrift Den Haag Transmuraal en een aantal regionale persberichten over de zorg zijn op de site te vinden. De site wordt gemiddeld 2009 keer per maand bezocht. Elektronische Nieuwsbrieven De algemene elektronische nieuwsbrief is 10 keer verschenen. Deze nieuwsbrief heeft aan het einde van 2007 meer dan 1200 abonnees. Voor enkele activiteiten zijn er specifieke nieuwsbrieven. Dit betreft: Netwerk palliatieve terminale zorg; 5 à 6 maal per jaar Mozaïek; zorg aan mensen met dementie; 4 maal per jaar Vice Versa; 6 maal per jaar 26

27 9. Advisering en overige activiteiten Bijdrage aan ontwikkelingen op het gebied van transmurale zorg en ketenontwikkeling De directeur van de Stichting heeft een inhoudelijke bijdrage geleverd aan de volgende bijeenkomsten en activiteiten: Redactie van het Epidemiologisch Bulletin; Gewestelijk Overleg Transmurale Organisaties; Presentatie Chemotherapie thuis op landelijk congres; Openingsbijeenkomst POINT; Expertmeeting Gezondheidszorgbeleid Provincie Zuid-Holland; Expertmeeting Innovatieplatform in de zorg; Landelijk congres Indicatiestelling; Advisering opzet transmurale activiteiten in 2 andere regio s; Leergang Ketenregie; Samenwerking Haagse Hogeschool. 27