Co-teaching voor Inclusie in de lagere school. Elke Van Nieuwenhuyze en Liesbet Decroos BALO Odisee-Waas

Transcriptie

1 Co-teaching voor Inclusie in de lagere school Elke Van Nieuwenhuyze en Liesbet Decroos BALO Odisee-Waas

2 Bron: De Standaard, 30 augustus 2016

3 Co-teaching voor Inclusie in de lagere school een praktijkvoorbeeld van samenwerking tussen de lagere school, de lerarenopleiding en studenten met als doel: inclusief onderwijs realiseren via co-teaching en dit via ontwerponderzoek

4 Co-teaching voor Inclusie in de lagere school Visie - probleemstelling Focus - onderzoeksvragen Aanpak - EDR als omkaderende onderzoeksbenadering Concept en ondersteuning Kansen en valkuilen

5 Probleemstelling - literatuur Wat is inclusief onderwijs? > Giangreco (2006): - Alle leerlingen zijn welkom in de gewone school - Evenwicht tussen het schoolse leren en het sociaalemotioneel leren - Samen participeren - Permanent proces, blijvend samen zoeken Bron: Giangreco, M.F. (2006). Foundational concepts and practices for educating students with severe disabilities. In: M.E Snell, F. Brown (eds.), Instruction of students with severe disabilities, p

6 Probleemstelling - literatuur Rol van de leerkracht > Profiel van inclusieve leraren (2012): - Waarderen van diversiteit bij leerlingen - Ondersteunen van alle leerlingen - Samenwerken met anderen - Persoonlijke professionele ontwikkeling Bron: European Agency for Development in Special Needs Education (2012). Profiel van inclusieve leraren, Odense, Denemarken: European Agency for Development in Special Needs Education.

7 Probleemstelling - literatuur Wat is co-teaching? > Fluijt (2014): - Meerdere professionals dragen samen de verantwoordelijkheid over een groep leerlingen. Lk-student: De leerkracht blijft wettelijk verantwoordelijk. In de praktijk kan er samengewerkt worden als co-teachers als de leerkracht zijn kennis deelt en als partner optreedt. Bron: Fluijt, D. (2014). Prisma co-teaching. Passend op weg naar integratief onderwijs. Acco: Leuven.

8 Probleemstelling - literatuur Wat is co-teaching? > Knackendoffel (2005): - Belang van afstemming en een goede voorbereiding - Het gaat eerder om een proces en om attitudes - Doelmatig werken en gelijkheid tussen partners - Rolverduidelijking - Leerkrachten lossen samen problemen op Bron: Knackendoffel, A. (2005). Collaborative teaming in the secondary school, Focus on Exceptional Children, 37, 5, p 1-15.

9 Probleemstelling - literatuur Wat zijn de voordelen van co-teaching? > Mitchell (2014): - Mogelijkheid om synergie te creëren ( twee paar ogen ) - Verlaagt professionele isolatie - Verhoogt coördinatie in omgaan met leerlingen met een beperking Bron: Mitchell, D. (2014). Wat écht werkt. 27 evidence based strategieën voor het onderwijs. Pica: Huizen

10 Probleemstelling - literatuur Wat zijn de werkvormen van co-teaching? Bron: Connectivity (n.d.). Collaboration and co-teaching. Geraadpleegd op 10 juni 2015 op

12 Onderzoeksvragen 1. Hoe heeft co-teaching een invloed op de volgende inclusieve competenties van leerkrachten in de lagere school? - Ondersteunen van alle leerlingen: differentiatie; - Samenwerking; - Flexibel zijn, creativiteit, verantwoordelijkheidszin;. - De leerkracht als reflective practitioner 2. Hoe ziet het concept van co-teaching eruit opdat het deze inclusieve competenties van leerkrachten in de lagere school verhoogt? 3. Welk ondersteuningsmateriaal is er nodig om dit concept van coteaching voor inclusie te realiseren?

14 EDR als omkaderende onderzoeksbenadering Educational design research is perceived as the systematic study of designing, developing and evaluating educational interventions, - such as programs, teaching-learning strategies, and materials, products and systems as solutions to such problems, which also aims at advancing our knowledge about the characteristics of these interventions and the processes to design and develop them. Bron: Nieveen, N., Plomp, T. et al. (2007). An introduction to educational design research. Proceedings of the seminar conducted at the East China Normal University, Shanghai (PR China), November 23-26, 2007, p

15 EDR als omkaderende onderzoeksbenadering EDR = ontwerponderzoek; = grondig literatuuronderzoek, waarna onderzoekers en mensen uit het werkveld samen werkbare en effectieve interventies ontwerpen en ontwikkelen door meerdere, opeenvolgende versies of prototypes van interventies in hun doelcontext te bestuderen Co-teaching voor Inclusie: - Drie cycli van ontwikkelen, uittesten en evalueren (formatieve evaluatie) van drie prototypes van co-teaching voor inclusie - Na drie lussen van ontwerpen, uittesten en evalueren, beogen we een summatieve evaluatie en dus uiteindelijk een bijdrage te leveren aan de theorie van co-teaching voor inclusie Bron: Nieveen, N., Plomp, T. et al. (2007). An introduction to educational design research. Proceedings of the seminar conducted at the East China Normal University, Shanghai (PR China), November 23-26, 2007, p

16 EDR als omkaderende methodologie

17 EDR als omkaderende onderzoeksbenadering Experten/ervaringsdeskundigen voor Co-teaching voor Inclusie: - 1 e cyclus: directies, zorgcoördinatoren en klasleerkrachten van de lagere school en afstuderende studenten van de bachelororpleiding leraar lager onderwijs Odisee-Waas - 2 e cyclus: klasleerkrachten van de lagere school en afstuderende studenten in het laatste jaar van bachelororpleiding leraar lager onderwijs Odisee-Waas, een stuurgroep en een resonantiegroep - 3 e cyclus: klasleerkrachten van de lagere school, een stuurgroep en een resonantiegroep

19 Co-teaching voor Inclusie Concept Praktijk Literatuur

20 Co-teaching voor Inclusie Ondersteuning Vormingsmoment + terugkommoment: A. Afstemming tussen de co-teachers B. Werkvormen bij co-teaching C. Via co-teaching inzetten op inclusie Digitale gids: Breedheid digitale gids: ook opstart (beleid) en opvolging (team)

21 Opstart van Co-teaching voor Inclusie

22 Opstart van Co-teaching voor Inclusie Opstart visie info Opstart praktisch info Opstart praktisch inspiratie

23 Afstemming tussen de co-teachers Juf Liselotte vertelt Evenwicht zoeken in gedeelde verantwoordelijkheid en elk je plaatsje vinden in de klas Met 1 doel voor ogen: leerlingen begeleiden en ondersteunen

24 Afstemming tussen de co-teachers Via talenten en hoe talenten inzetten bij HGW Via uitwisseling over leerkrachtstijlen, zie =1

25 Afstemming tussen de co-teachers Collaborative teaming impliceert afstemming:

26 Afstemming tussen de co-teachers Talenten van de co-teachers en hoe die in te zetten Leerpunten van de co-teachers en hoe die te versterken Manier van onderling communiceren als co-teachers HGW Inclusie Visie op zorg Communicatie met / participatie van ouders Planning Taakverdeling Leerkrachtenstijl Communicatie met / participatie van leerlingen Vooropstellen van doelen/leervragen voor leerling(en) en klas, acties uitwerken en reflecteren Werkvormen van co-teaching Differentiatie

27 Afstemming tussen de co-teachers Afstemming co-teachers teamwerk en communicatie inspiratie Afstemming co-teachers zoeken, onderzoeken en reflecteren info

28 Werkvormen bij co-teaching

29 Werkvormen bij co-teaching Hou rekening met een korte inloopperiode waarin one teach, one observe en one teach, one drift veel gebruikte vormen zijn. Zowel vastgeroest raken als te veel variëren zijn valkuilen. Werkvormen inzetten, betekent samen nadenken en afspraken maken over planning/administratie/organisatie. Communicatie.. communicatie... Het is essentieel dat co-teachers reflecteren over het al dan niet geschikt zijn en/of aanpassen van werkvormen.

30 Werkvormen bij co-teaching Afstemming co-teaching en inclusie inspiratie

31 Via co-teaching inzetten op inclusie Wat willen we bereiken? Wat is de centrale vraag? Hoe inclusief zijn wij als school/klas en op welke manier kunnen we, door als co-teachers aan de slag te gaan, inclusiever worden?

32 Via co-teaching inzetten op inclusie Inclusieve onderwijsontwikkeling Bron: Booth, T. & Ainscow, M. (2011). Index voor inclusie: werken aan leren en participeren op school. UC Leuven Limburg. P. 11.

33 Via co-teaching inzetten op inclusie Hoe willen we dit bereiken? Via het GOL(L)D-concept: een kader dat dat co-teachers kunnen hanteren om op onderzoekende wijze te werken aan inclusie reflective practitioner Van de Putte, I., David, R., Vandevelde, S., De Windt, E., De Wilde, J. & Van den Abbeele, G. (2010). Klassewerk: het GOL(L)D-concept. Gent: Academia Press. p. 31.

34 Opvolging van Co-teaching voor Inclusie Opvolging ondersteuning binnen de school inspiratie Opvolging ondersteuning buiten de school info

35 Via co-teaching inzetten op inclusie Afstemming co-teachers zoeken, onderzoeken en reflecteren info Afstemming co-teachers zoeken, onderzoeken en reflecteren inspiratie

37 Kansen en valkuilen Student Lerarenopleiding Werkveld

38 Kansen Student: Innovatief en onderzoekend werken Werkveld: Op toegankelijke manier kennismaken met recente literatuur over een onderwijskundig onderwerp Delen van expertise met andere lagere scholen Mee vorm geven aan materiaal waarin ze zich herkennen Lerarenopleiding: Uittesten en toetsen van ontwerpen aan de praktijk Innoveren van de opleidingspraktijk

39 Valkuilen Student: Nood aan duidelijke verwachtingen (evaluatie) Nood aan begeleiding Werkveld: Nood aan voldoende tijd en ruimte voor overleg Nood aan rolverduidelijking Lerarenopleiding: Investeren in duidelijke communicatie naar studenten en scholen (onderzoeksmatige luik) Investeren in voldoende tijd en ruimte voor overleg

40 Co-teaching voor Inclusie Discussie Surf naar klik door naar Opstart praktisch inspiratie Lees de citaten van leerkrachten, zorgcoördinatoren en directies die reeds aan Co-teaching voor Inclusie deden Per 4: bedenk nu zelf enkele stellingen over Co-teaching voor Inclusie waar we straks in groepjes en plenair over kunnen discussiëren. Noteer de stellingen op de A3-bladen.

41 Literatuur Baarda, B., De Goede, M. & Teunissen, J. (2010). Basisboek kwalitatief onderzoek: handleiding voor het opzetten en uitvoeren van kwalitatief onderzoek. (2 de druk). Groningen: NoordhoffUitgevers. Booth, T. & Ainscow, M. (2011). Index voor inclusie: werken an leren en participeren op school. UC Leuven Limburg. European Agency for Development in Special Needs Education (2012). Profiel van inclusieve leraren, Odense, Denemarken: European Agency for Development in Special Needs Education. Fluijt, D. (2014). Prisma co-teaching. Passend op weg naar integratief onderwijs. Acco: Leuven. Giangreco, M.F. (2006). Foundational concepts and practices for educating students with severe disabilities. In: M.E Snell, F. Brown (eds.), Instruction of students with severe disabilities, p

42 Literatuur Kagan & Kagan (2014). Coöperatieve leerstrategieën: research, principes en de praktische uitwerking. Rotterdam: Bazalt. Knackendoffel, A. (2005). Collaborative teaming in the secondary school, Focus on Exceptional Children, 37, 5, p Mitchell, D. (2014). Wat écht werkt. 27 evidence based strategieën voor het onderwijs. Pica: Huizen Nieveen, N., Plomp, T. et al. (2007). An introduction to educational design research. Proceedings of the seminar conducted at the East China Normal University, Shanghai (PR China), November 23-26, Van de Putte, I. et al. (2010). Klassewerk: het GOL(L)D-concept. Academia press, Gent.

43