Geert Van Hove, Kathleen Mortier en Elisabeth De Schauwer.

Transcriptie

1 GIANGRECO, M., EDELMAN, S., BROER, S. (2001), Paraprofessional Support of Students with Disabilities: Literature of the Past Decade, Exceptional Children, vol.68, 1, In veel situaties stelt men inclusief onderwijs voor als vallend of staand met een goede ondersteuningsregeling. In de Verenigde Staten heeft dit geleid tot een aanpak waarbij paraprofessionals (mensen die meestal zonder diploma of opleiding komen bijspringen in de klas en die karig betaald worden) als dé oplossing werden naar voor geschoven. Giangreco en collega s hebben heel wat onderzoek over die paraprofessionals bij elkaar gebracht in een artikel dat zich baseert op literatuurstudie. In bijgaande werktekst stellen we een aantal valkuilen voor die in Vlaanderen werden op een rijtje gezet m.b.t. de ondersteuning door professionelen en/of vrijwilligers in de klas. Zelf vinden we merkwaardige parallellen terug tussen onze Vlaamse situatie en de bevindingen uit de USA. Dit willen we in de nabije toekomst met Giangreco en zijn collega s uitspitten: misschien mogen we wel veronderstellen dat het zoeken naar een goed ondersteuningssysteem minder met het al of niet gediplomeerd zijn van de ondersteuners te maken heeft. Andere hypothesen dringen zich dan misschien op

2 ONDERSTEUNING en AANPASSING als het meest complexe verhaal binnen inclusie: werktekst over het vermijden van wolfsijzers en schietgeweren. Geert Van Hove, Kathleen Mortier en Elisabeth De Schauwer. uit het onderzoek van Ghesquière (2000, 2002) is af te leiden dat curriculumdifferentiatie geen sinecure is uit de geschiedenis van de G.on.-begeleiding in Vlaanderen leren we dat er op sommige plaatsen praktijken konden ontstaan die ver af liggen van de goede praktijk van ondersteuning: - bvb. op sommige plaatsen wordt toch nog té veel gewerkt met - het oog op de reparatie/de aanpassing van de leerling, méér dan in het perspectief van het ondersteunen van participatie van iemand en/of van het ondersteunen van de sterke punten van iemand - bvb. op sommige plaatsen wordt ondersteuning niet flexibel georganiseerd (één van de basiskenmerken van goede ondersteuning); dit hangt dikwijls samen met het type-gebonden zijn van die ondersteuning bvb. op sommige plaatsen wordt (té?) sterk vertrokken van de handicap-specifieke invalshoek van de ondersteuner waardoor de dwarsverbinding met het gemeenschappelijk gebeuren dreigt verloren te gaan. zo weten we dat ondersteuning maar goed kan georganiseerd worden als daarvoor een coherent kader wordt ingezet. Om de ecologische, instructie- en curriculumaanpassingen te begrijpen gebruiken we zelf het kader van JANNEY en SNELL op sommige plaatsen voelen ouders zich afgedreigd : als er niet x-uren ondersteuning geboden wordt dan kan hun kind niet ingeschreven worden

3 op sommige plaatsen voelen leerkrachten/teams zich ineens minder verantwoordelijk voor een kind omdat er ondersteuning voor handen is op sommige plaatsen zijn leerkrachten ongerust voor de begeleiding komt omdat ze dit zien als een soort controle/inspectie sommige leerkrachten hopen dat ondersteuners didaktisch zullen geschoold zijn, zodat ze functioneel kunnen worden ingezet sommige ondersteuners geven aan dat ze zich vervelen in de klas op momenten dat ze niet rechtstreeks met de inclusiekinderen bezig zijn ondersteuning blijkt vooral effect te hebben als de acties vertrekken vanuit collaborative teaming ondersteuning blijkt het meest effectief op het moment dat de leerkracht geëngageerd is (lees: weten op welk niveau iemand functioneert verantwoordelijke zijn voor instructie en communicatie leiden en begeleiden van het werk van de ondersteuners (ook bij noodzaak tot afnemen van ondersteuningsintensiteit)) leerkrachten worden zo centraal gesteld in dit ondersteuningsproces omdat ze de beste opleiding kregen voor wat betreft het inschatten van aanpassingen en differentiatie van het curriculum (start van alle participatie) de manier waarop ondersteuning georganiseerd wordt zet sommige officiële partners (bvb. CLB) buiten spel (of geeft deze mensen zeker die indruk) de manier waarop ondersteuning georganiseerd wordt isoleert sommige kinderen van hun klasgenoten

4 de manier waarop ondersteuning georganiseerd wordt brengt de leerling soms tot een afhankelijke positie ten aanzien van de volwassenen de manier waarop ondersteuning soms georganiseerd wordt werkt voor sommige kinderen stigmatiserend de manier waarop ondersteuning op sommige plaatsen georganiseerd wordt werkt voor sommige kinderen (bvb. die met moeilijk gedrag ) als een bedreiging {ondersteuning komt té dicht bij} de manier waarop ondersteuning georganiseerd wordt vormt op sommige plaatsen een inbreuk op de kinder-jongerencultuur/sfeer bij sommige ondersteuners blijft de idee doorwerken dat ze in een 1 op 1 situatie met het speciale kind moeten werken; bovendien halen ze dit kind daarbij dikwijls uit de klas/groep sommige kinderen worden door een ondersteuningsopzet verplicht om een extra-avondprogramma te doorstaan (avond therapie, oefeningen thuis,...)... en vinden dit zeer vermoeiend/belastend sommige ondersteuners voelen zich niet welkom of doen er heel lang over om hun plaats (soms letterlijk) op de school te verwerven veel leerkrachten melden dat ze zich niet genoeg opgeleid voelen om met kinderen met speciale noden te werken. De organisatie van sommige ondersteuning bevestigt dit alleen maar {...de specialisten komen...} veel leerkrachten zeggen dat ze niet genoeg zijn opgeleid om aan team-teaching te doen

5 veel kinderen krijgen méér de ondersteuning die beschikbaar is, dan deze die ze nodig hebben op sommige plaatsen blijkt ondersteuning zo georganiseerd dat andere kinderen jaloers worden op de speciale vriend -situatie die ze zien ontstaan op sommige plaatsen zorgt de (bizarre) interpretatie van ondersteuning voor gender-verwarring op sommige plaatsen wordt ondersteuning zo georganiseerd dat er onvrede ontstaat over de ongelijke verdeling/inzet van middelen op sommige plaatsen valt het op dat de formele/georganiseerde ondersteuning de informele ondersteuning stoort/verhindert sommige ouders willen als lid van het team inspraak in de ondersteuning (sommige pleiten voor een rugzakoptie met alle verantwoordelijkheid bij de ouders sommige pleiten voor het introduceren van ondersteuners die zij aanbrengen sommigen worden genoodzaakt om zélf ondersteuning te geven in de klas) sommige ondersteuners worden als specialisten aangekondigd waarna die niet zomaar vanzelfsprekend blijkt te zijn op sommige plaatsen krijgen ondersteuners het gevoel dat ze er wel eens zouden kunnen zijn om te verhinderen dat de speciale kinderen de gewone gang van zaken en de klas leerkracht storen op sommige plaatsen blijken ondersteuners het contact tussen klasleerkracht en ouders in de weg te staan en toch... is ondersteuning meestal noodzakelijk, zelfs onmisbaar.