fy- Dordrecht Aan RAADSGR1FFIE DORDRECHT Ontvangen: Gemeenteraad Presidium Commissie Griffie DiV team 2 Griffier: de gemeenteraad

Transcriptie

1 RAADSGR1FFIE DORDRECHT Ontvangen: Gemeenteraad Presidium Commissie Griffie DiV team 2 fy- Griffier: Dordrecht Retouradres: Postbus AA Dordrecht Aan de gemeenteraad Gemeentebestuur Spuiboulevard GR Dordrecht F (078) Datum 28 oktober 2008 Ons kenmerk Begrotingsprogramma Ondernemerschap en Bereikbaarheid en -thema Verbeteren bereikbaarheid Bijlage(n) 2 Contactpersoon G.W. Slager T (078) E gw.slager@dordrecht.nl Voorgeschiedenis Uw raad heeft op 14 en 15 november 2006 een motie aanvaard, waarin ons college verzocht werd "te onderzoeken wat de financiële gevolgen zijn indien het openbaar vervoer in onze gemeente tijdens de daluren voor 65-plussers gratis beschikbaar wordt gesteld en over de uitkomst daarvan de raad in het voorjaar 2007 te informeren, zodat hiermee wellicht al bij de kadernota 2008 rekening kan worden gehouden". In een raadsinformatiebrief van 11 september 2007 met als kenmerk SO/2007/5886 hebben wij u geïnformeerd over de uitkomsten van dit onderzoek. Daarbij hebben wij tevens aangegeven dat voor de invoering van gratis openbaar vervoer geen middelen waren gereserveerd en dat u dit, indien u ondanks de hoge kosten toch gratis openbaar vervoer wil aanbieden aan 65-plussers, naar onze mening mee diende te nemen bij de integrale afwegingen bij de begroting. Uw raad heeft vervolgens op 7 november 2007 een motie aanvaard, waarin ons college verzocht werd "op basis van de ervaringen die in andere steden en regio's zijn opgedaan met soortgelijke experimenten, binnen 3 maanden een rapportage op te stellen op basis waarvan de raad een afgewogen oordeel kan maken voor de uitvoering van een proef met gratis openbaar vervoer in Dordrecht". Ten behoeve van de financiële doorrekening van deze motie is tijdens de adviescommissie van 27 mei 2008 door u een aantal varianten vastgesteld: variant 1: Gratis OV voor 55+'ers in de gehele stad; variant 2: Gratis OV voor alle reizigers op drukke winkeldagen; variant 3: Gratis OV van en naar de transferia op drukke winkeldagen; variant 4: Gratis OV van en naar de transferia de gehele week; variant 5: Gratis OV voor ouders met kinderen de gehele week; variant 6: Gratis OV voor alle reizigers in de spitsuren; variant 7:Topticket op drukke winkeldagen. Gebaseerd op deze varianten hebben wij u op l juli 2008 een voorstel, kenmerk SO/2008/4176, voorgelegd waarin we voor al deze varianten de financiële gevolgen hebben weergegeven. Daarnaast is aangegeven dat door de gemeente Dordrecht reeds veel geld wordt besteed aan (openbaar) vervoer. Pagina l/ll

2 Op basis van zowel de grote huidige uitgaven aan (openbaar) vervoer, de door ons verwachte zeer hoge kosten van de verschillende varianten van "gratis" openbaar vervoer en het feit dat geen middelen in de begroting beschikbaar waren om de kosten te dekken hebben wij u voorgesteld geen extra proeven uit te laten voeren met betrekking tot gratis openbaar vervoer, anders dan nu al wordt uitgevoerd. Tijdens de behandeling van de kadernota 2009 op 8 juli 2008 heeft uw raad echter bij amendement besloten "Om in de Kadernota 2009 bij 6.2, bladzijde 23 en 24 een bullit toe te voegen bij de eerste alinea met de volgende tekst: De raad stelt vast dat er in 2009 en 2010 experimenten met gratis Openbaar Vervoer dienen te worden uitgevoerd. De onderhandelingen met de vervoerder dienen voor de eerstvolgende begrotingbehandeling te zijn afgerond en dienen te leiden tot een concreet voorstel dat recht doet aan de wensen van de raad". Met dit document geven wij u informatie over de uitkomsten van de onderhandelingen met de vervoerder. Volgende week zullen wij u een voorstel doen voor een keuze uit de opties ten behoeve van de begrotingsbehandeling. Naast het hiervoor weergegeven amendement heeft uw raad op 8 juli 2008 ook een motie aangenomen waarin het college wordt verzocht "te onderzoeken hoe hoog de eventuele bijdrage van de provincie Zuid Holland kan zijn voor dit experiment... en de raad hierover voorde begrotingsbehandeling te informeren". Deze motie komt eveneens in dit document aan de orde. Als bijlage is een brief van de provincie Zuid-Holland over ons verzoek bijgesloten. Beschrijving varianten Met Arriva zijn onderhandelingen gevoerd op basis van de door u vastgestelde zeven varianten. De onderhandelingen hebben ertoe geleid dat Arriva uiteindelijk heeft aangegeven drie varianten door te willen rekenen. Na doorrekening van de varianten heeft Arriva ervoor gekozen om een gecombineerd voorstel aan te bieden, waarin gratis OV voor 65+-ers en gratis OV vanaf transferia gezamenlijk worden weggezet in een pilot. Bij de beoordeling van de varianten is door Arriva stil gestaan bij de vraag: wat is het effect van gratis OV op vermindering van de filedruk, parkeerproblemen in de stad en verbetering van mobiliteit en welke rol kan gratis of goedkoop OV in Dordrecht spelen om inwoners of bezoekers van de stad te bewegen de auto voor het OV te laten staan. Uit proeven elders blijkt dat vooral gemak een belangrijke reden kan zijn voor het welslagen van deze proeven. Prijs speelt daarbij een minder doorslaggevende rol. Arriva is van mening dat goede marketing en communicatie bepalend zijn om nieuwe reizigers te trekken en dat ook de proef met gratis OV van transferia succesvol kan zijn met de hulp van positieve pers en aanprijzing door borden langs de weg. Door een geïntegreerd voorstel aan te bieden denkt Arriva ook na de proefperiode een blijvende toename van busgebruik (positief effect op mobiliteitskeuze) onder beide doelgroepen te kunnen realiseren, en misschien nog belangrijker, te behouden. Zoals beschreven heeft Arriva niet alle varianten (ongewijzigd) overgenomen in de kostenberekening. De argumenten hiervoor zijn: Pagina 2/11

3 RAADSI N FORMATIE inzake amendement gratis OV in Dordrecht en motie werven subsidie variant 1: Gratis OV voor 55+'ers in de gehele stad. Arriva heeft aangegeven, vanwege de drukte in de bussen tijdens vooral de middagspits en de zaterdagen, deze variant te willen beperken tot de doelgroep 65+'ers, na 9.00 uur op werkdagen en gehele dag op weekenddagen. variant 2: Gratis OV voor alle reizigers op drukke winkeldagen. Vanwege op dit moment reeds en met deze variant dan ook toenemende grote ervaren drukte tijdens de middagspits, op zaterdag en op de gratis reisdagen voor de feestdagen, alsmede de negatieve effecten van dit type vervoer (ongewenst reisgedrag van grote groepen jongeren) heeft Arriva laten weten deze variant niet te willen uitwerken. variant 3: Gratis OV van en naar de transferia op drukke winkeldagen. Deze variant is uitgewerkt. variant 4: Gratis OV van en naar de transferia de gehele week. Deze variant is nog niet uitgewerkt. variant 5: Gratis OV voor ouders met kinderen de gehele week. Arriva verwacht bij deze variant veel discussie "aan de deur" van de bus, waarbij chauffeurs oordeelvormend moeten optreden. Daarnaast is er slechts beperkt ruimte voor kinderwagens, waardoor er teveel "nee" moet worden verkocht. Het afbreukrisico voor deze variant is te groot. Daarom is deze variant niet verder uitgewerkt. variant 6: Gratis OV voor alle reizigers in de spitsuren. Vanwege de verwachting dat deze variant leidt tot veel extra inzet van materieel en grote fluctuaties in het gebruik (bij slecht weer extreem veel reizigers, bij goed weer veel minder) met alle gevolgen van dien voor het betrouwbaar kunnen uitvoeren van de dienstregeling, heeft Arriva laten weten deze variant niet te willen uitwerken. variant 7: Topticket op drukke winkeldagen. Feitelijk bestaat er momenteel een dergelijk ticket, namelijk het Eurokaartje. Arriva wil het aantal kaartjes op de bus niet verder toe laten nemen. Daarom is deze variant niet verder uitgewerkt. De twee overgebleven varianten staan uitgebreider beschreven in bijlage 1. Overwegingen Om tot een weloverwogen besluit te komen met betrekking tot het wel of niet invoeren van vormen van gratis openbaar vervoer dienen ons inziens verschillende overwegingen aan de orde te komen. Het betreft overwegingen ten aanzien: Huidige en toekomstige ritprijzen openbaar vervoer. Huidige uitgaven gemeente Dordrecht (openbaar) vervoer. Doelstellingen gratis openbaar vervoer, waaronder: - sociaal isolement; - bereikbaarheid. Relatie Drechthopper. Uitkomsten onderzoek motie werven subsidie. Kosten van de varianten. Huidige en toekomstige ritprijzen openbaar vervoer Voor ouderen (65+) bestaat ook in de huidige situatie de mogelijkheid goedkoper met het openbaar vervoer te reizen. Aan deze mogelijkheid is geen beperking opgelegd in de tijd, Pagina 3/11

4 ook in de spits kan dus goedkoper worden gereisd. In bijgaande tabel zijn de kosten voor een enkele reis aangegeven, voor zowel een 1-zonerit als voor een 2-zonerit. Aangezien Stadspolders, Dubbeldam en Sterrenburg in een andere zone liggen dan de rest van de stad, is de verwachting dat vooral bewoners van die wijken merendeels 2-zoneritten zullen maken. Overigens is het gezondheidspark vanuit de gehele stad met een 1-zonerit bereikbaar. Prijs 1-zonerit 2-zonerit 15-strippenkaart 6,90 0,92 1,38 15-strippenkaart reductie 4,60 0,61 0,92 Uit de tabel blijkt dat ouderen al relatief goedkoop kunnen reizen. Voor een retourrit van en naar bijvoorbeeld de binnenstad wordt maximaal 1,84 betaald. Ook bij de komst van de OV-chipkaart zal voor ouderen een kortingsregeling blijven gelden. De provincie Zuid-Holland heeft in haar tarievenbeleid een tweeledige kortingsregeling opgenomen: een doelgroepenregeling (waaronder ouderen vallen) en een tijdsregeling (die voor iedereen geldt). In bijgaande tabel is deze regeling weergegeven. Omdat nog niet bekend is welke tarieven gaan gelden na de invoering van de OVchipkaart, zijn de ritprijzen neergezet als percentage, waarbij de duurste rit als 100% is weergegeven. Spitsperiode Dalperiode Basistarief 100% 60% Doelgroeptarief 66% 40% Uit de tabel blijkt dat ook na invoering van de OV-chipkaart ouderen sterk gereduceerd kunnen blijven reizen, zeker indien doelgroeptarief en dalperiode worden gecombineerd. Voor de huidige transferiabussen gelden beperkte of zelfs geen tarieven: op lijn 10 geldt doordeweeks het Citykaartje van 0,50 per persoon. Op zaterdagen is het gebruik van lijn 10 vanaf en naar het parkeerterrein Energiehuis gratis. Vanaf het parkeerterrein Weeskinderendijk is het gebruik van lijn 9 gratis op de koopavonden en de zaterdagen. Huidige uitgaven (openbaar) vervoer Reeds eerder is aan u gemeld, dat door de gemeente Dordrecht al veel geld wordt besteed aan (openbaar) vervoer, namelijk aan: Exploitatiebijdrage Waterbus, ongeveer , per jaar. Exploitatiebijdrage Veerdienst Kop van 't Land, ongeveer , per jaar. Exploitatiebijdrage proefperiode nachtnet NS, ,- per jaar. Exploitatiebijdrage proef langer doorvaren waterbus, ongeveer , per jaar. Gratis openbaar vervoer pendelbus lijn 9 P&R terrein Weeskinderendijk en gratis openbaar vervoer lijn 10 gebruikers P&R terrein Energiehuis, samen ongeveer ,- per jaar. Gratis openbaar vervoer (stadslijnen en waterbus Papendrecht-Zwijndrecht-Dordrecht) op aantal zaterdagen en zondagen tijdens feestdagen periode november/december, ongeveer , per jaar. Pagina 4/11

5 Gratis openbaar vervoer waterbus Papendrecht-Zwijndrecht-Dordrecht op Koninginnedag, via subsidieverhoging aan Oranjevereniging, 6.500, per jaar. Deze opsomming laat zien dat ons college momenteel ongeveer , op jaarbasis besteedt aan (openbaar) vervoer in onze stad, nog los van de uitgaven die aan de infrastructuur worden gedaan. Doelstellingen gratis openbaar vervoer Als doelstellingen rondom gratis openbaar vervoer worden vaak genoemd: Verbeteren van de bereikbaarheid: verminderen van het aantal autoverplaatsingen, verminderen congestie, verminderen parkeerproblemen. Versterken positie binnenstad door aantrekken meer bezoekers. Versterken van de sociale functie: het mobieler maken van ouderen en mensen met een laag inkomen (bestrijden "vervoerarmoede"). Verbeteren van de luchtkwaliteit. Versterking van het openbaar vervoer. Kostenbesparing in het Wmo-vervoer door overstap van Wmo-vervoer naar openbaar vervoer. Aan de doelstellingen t.a.v. sociaal isolement en t.a.v. de bereikbaarheid zal verderop in dit document nog nader worden ingegaan. Naast de voordelen van gratis OV zijn er ook argumenten die tegen gratis openbaar vervoer pleiten: Onderzoeken laten zien dat vooral fietsers en voetgangers meer gebruik maken van gratis OV. Dit is niet persé een gewenst effect. Automobilisten stappen nauwelijks over. Snelheid, frequentie, betrouwbaarheid, veiligheid en comfort zijn voor hen belangrijker dan prijs. Gratis OV leidt tot nieuwe verplaatsingen, die voorheen niet gemaakt werden (latente vraag). Verwacht wordt dat de veiligheid in de bus afneemt. De bus wordt aantrekkelijk als "hangplek". Het is moeilijker om ongewenste personen te weren uit het OV, zeker als geen vervoersbewijs nodig is. Sociale veiligheid; Wegvallen van kostenbewustzijn bij reizigers leidt eerder tot ongewenst gedrag door reizigers (reizigers vertonen eerder "net" gedrag als ze voor een voorziening betalen). Overwegingen bij de doelstelling t.a.v. sociaal isolement Als we spreken over het vervoer van ouderen in de stad kunnen we grofweg drie vormen onderscheiden: 1. het algemene openbare busvervoer; 2. het doelgroepenvervoer (ouderen, mensen met een beperking, kinderen die naar een school voor speciaal onderwijs gaan, mensen aangewezen op de sociale werkvoorziening); 3. individueel vervoer voor zieken en mensen met ernstige beperkingen. Verantwoordelijkheden en uitvoering 1. Het openbaar busvervoer is een regionale aangelegenheid. De concessie wordt verleend door de provincie Zuid-Holland voor het DAV-gebied: Drechtsteden, Pagina 5/11

6 Alblasserwaard, Vijfheerenlanden. In feite komt het beleid ter zake tot stand in samenspraak tussen provincie en regio. Indien gemeenten bijzondere wensen hebben, bijvoorbeeld het in stand houden van een onrendabele lijn, dan kunnen gemeenten dit realiseren door extra middelen beschikbaar te stellen. 2. Het doelgroepenvervoer voor ouderen en mensen met een beperking is een gemeentelijke verantwoordelijkheid in het kader van de Wmo. We pakken dit op in het verband van de Drechtsteden. De Drechthopper wordt uitgevoerd door de Sociale Dienst Drechtsteden en valt onder de gemeenschappelijke regeling. De doelgroep wordt gevormd door de 75-plussers en mensen met een beperking. 3. Individueel vervoer is deels een zaak van de Wmo, maar ook is er vervoer dat geregeld wordt vanuit de AWBZ. Denk hierbij aan verzorgingshuizen. Behoefte en tevredenheid Uit de ouderenmonitor 2007 van het Onderzoekscentrum Drechtsteden blijkt dat tweederde van de ouderen geen hulp of hulpmiddelen nodig heeft. Van de ouderen in Dordrecht maakt 46% gebruik van de bus, 30% van de Drechthopper en 21% van de taxi. Driekwart van de ouderen zegt (ook) een beroep te kunnen doen op iemand om hen met de auto ergens naar toe te brengen. Vier procent geeft aan dat zij thuis moeten blijven en dus beperkt worden in hun mobiliteit. Uit een tevredenheidsonderzoek dat in 2007 onder gebruikers van de Drechthopper werd gehouden door het SGBO blijkt het volgende: 89% van de mensen is tevreden tot zeer tevreden over de prijs per rit; 91% van de mensen is tevreden tot zeer tevreden over de reisafstand; 46% van de mensen is tevreden tot zeer tevreden over de omrijtijden; 55% van de mensen is tevreden tot zeer tevreden over de wachttijden; 88% van de mensen is tevreden tot zeer tevreden over het gemak van bestellen. De SDD is bezig de kwaliteit van de Drechthopper verder te verbeteren. Proeven in het land met gratis openbaar vervoer In verschillende steden en gebieden zijn proeven gedaan met gratis openbaar vervoer. In Tilburg is een proef gedaan met gratis openbaar vervoer voor 55-plussers. Het doel van het project was de milieuproblemen aan te pakken en de participatie van ouderen te vergroten. Het resultaat was dat er 30% meer mensen met de bus gingen. Omdat openbaar vervoer steeds meer een provinciale taak werd en om de kosten voor de gemeente te hoog bleken (de proef werd betaald door de provincie) is deze proef gestaakt. Het bureau TransTec heeft in opdracht van het ministerie van verkeer en Waterstaat onderzoek gedaan naar de effecten van gratis openbaar vervoer voor 65-plussers in het Noordelijk deel van Noord-Holland, Parkstad Limburg, Nijmegen en Rotterdam. Het zijn proeven met een duur van 4-6 maanden. De evaluatie laat zien dat: 1. er een groei te zien is van het openbaar vervoer; 2. ouderen tot meer maatschappelijke activiteiten komen (de voorzichtige conclusie luidt dat in Nijmegen en Parkstad Limburg dat mede veroorzaakt lijkt te zijn door het gratis openbaar vervoer); Pagina 6/11

7 3. de eenzaamheid onder de ouderen in de proefperiode in zeer beperkte mate is afgenomen; 4. het gebruik van systemen voor doelgroepen vervoer niet is afgenomen; 5. men minder gaat rijden met de auto en de fiets. Overwegingen bil de doelstelling t a. v. bereikbaarheid Bij de doelstellingen ten aanzien van de bereikbaarheid dient vooral de huidige situatie te worden betrokken met betrekking tot de nog beperkte parkeergelegenheid in de binnenstad. Zoals reeds eerder door ons aangegeven (bij de egalisatiereserve parkeren) streven wij ernaar het aantal parkeerplaatsen in gebouwde voorzieningen in en ten behoeve van de binnenstad uit te breiden. Tot de ingebruikname van een aantal van deze parkeervoorzieningen zullen binnenstadstransferia vooralsnog een functie in relatie tot de bereikbaarheid van de binnenstad vervullen. Het gebruik van dergelijke transferia, op relatief grote afstand van de binnenstad gelegen, kan alleen slagen indien er een goed aansluitend vervoerssysteem bestaat. Dit wordt onderschreven door proeven in het land met gratis openbaar vervoer. In verschillende steden en gebieden zijn proeven gedaan met gratis openbaar vervoer in relatie tot bereikbaarheid. Uit een door het ministerie van Verkeer en Waterstaat gepubliceerde evaluatie blijkt dat: 1. automobilisten onder de volgende voorwaarden zijn te verleiden om de overstap naar het O V te maken: Er moet sprake zijn van een reëel fileprobleem en daardoor onbetrouwbare of lange reistijden en/of een probleem met het vinden van een parkeerplaats nabij de bestemming. Het OV moet een oplossing voor dit probleem bieden door een snellere reistijd, meer comfort en geen schaarste aan parkeerplaatsen. Het OV moet op of in de directe nabijheid van de bestemming komen, frequent rijden en geen of maximaal l overstap hebben. Het moet relatief eenvoudig zijn om aan de kaart te komen. 2. de prijs in op één na alle gevallen als belangrijkste reden naar voren komt om gebruik te maken van de aanbieding. Verder genoemde belangrijke redenen zijn de reistijd, het geen last hebben van files en het voorkomen van parkeerproblemen. 3. Het aanbieden van gratis of voordelig OV vooral een marketinginstrument is, dat automobilisten kan verleiden om het OV uit te proberen en daarmee kennis te maken. Onbekend maakt onbemind. Uit veel proeven komt naar voren dat de waardering voor het OV onder automobilisten is gestegen door toedoen van het experiment. Wanneer kennis is genomen van het OV (inclusief tariefsysteem), zal de reiziger een beter onderbouwde afweging maken tussen de verschillende alternatieven om zijn of haar reis te maken. De prijs is dan één van de overwegingen die daarbij een rol speelt. 4. Er een probleem met bereikbaarheid moet zijn, de automobilisten moeten dat ook als een probleem ervaren en het openbaar vervoer moet een oplossing voor dat probleem bieden. Dan is er een kans op succes. Als laatste overweging bij de doelstelling bereikbaarheid kan genoemd worden dat de bereikbaarheid van de binnenstad eveneens gebaat zou zijn bij het beter benutten van de waterbus (waarbij de auto op herkomstplekken blijft) en een beter gebruik van de streekbussen. Het zijn immers niet alleen de inwoners van Dordrecht die graag naar de binnenstad komen, maar evenzeer de inwoners uit de regio. Pagina 7/11

8 Relatie Drechthopper Bij het afwegen of "gratis" openbaar vervoer kan worden ingevoerd moet bedacht worden dat tot nu toe het aanvullend vervoer voor gehandicapten in het kader van de Wmo in onze regio vaak wordt gezien als een bijzondere vorm van openbaar vervoer. Weliswaar is geen sprake van een open systeem, maar er is tot nu toe altijd een gelijkheidsbeginsel gehanteerd. Dit is bijvoorbeeld tot uiting gekomen in de feestdagenactie: naast de reguliere bussen was rondom de feestdagen ook de Drechthopper gratis. Ook in de tariefstelling voor zowel WMO gerechtigden als 75 plussers die gebruik maken van de Drechthopper is de relatie gelegd met de tarieven van het openbaar vervoer. Indien vastgehouden wordt aan het tot nu toe gehanteerde gelijkheidsbeginsel tussen openbaar vervoer en Drechthopper, zullen de kosten enorm oplopen vanwege vooral extra exploitatiekosten. De kosten die hierdoor ontstaan zijn reeds in 2007 aan u voorgelegd door middel van eerdergenoemde raadsinformatiebrief. In deze brief is gesteld dat het invoeren van "gratis" vervoer op de Drechthopper ongeveer ,- per jaar kost ( , extra exploitatiekosten t.g.v. meergebruik WVG-ers boven 65, , opbrengstenderving 75 plussers in Drechthopper en , extra exploitatiekosten t.g.v. meergebruik 75 plussers). Met het invoeren van gratis vervoer op de Drechthopper is feitelijk sprake van gratis taxivervoer voor alle 75 plussers! Uitkomsten onderzoek motie De gemeente Dordrecht heeft geen bevoegdheden meer over het openbaar vervoer. Indien er besloten wordt om (vormen van) gratis openbaar vervoer aan te bieden is er sprake van een kostenpost voor de uitvoerders van het vervoer. Deze kostenpost zal door de gemeente Dordrecht moeten worden gedekt. In de concessie aan Arriva is vastgelegd dat de mogelijkheid bestaat van zogenaamde "derdenbetaling". Arriva dient voor gebruikmaking hiervan toestemming aan de provincie Zuid-Holland te vragen. De provincie zal bij de beoordeling van dit verzoek onder andere toetsen op de wijze waarop gederfde inkomsten worden vergoed en de mate waarin eventuele meerkosten voor Arriva (in de zin van extra exploitatiekosten) ook daadwerkelijk door de "derdenbetaler" worden betaald. Daarnaast dient Arriva ten aanzien van tarieven (en dus ook in het kader van het invoeren van een eventueel "nultarief") advies te vragen aan het Reizigers Overleg DAV (RODAV). In de eerder genoemde motie heeft u ons gevraagd te onderzoeken hoe hoog de eventuele bijdrage van de provincie Zuid-Holland kan zijn voor dit type vervoer. De provincie heeft aangegeven dat zij vanuit haar hoedanigheid als concessieverlener de vervoerder reeds subsidieert en dat er geen sprake kan zijn van extra subsidieverlening. Er zal dan ook vrijwel zeker geen bijdrage van de provincie zijn voor het uitvoeren van proeven met gratis openbaar vervoer zoals door u voorgesteld. De betreffende brief van de provincie treft u als bijlage aan. Kosten van de varianten Gratis openbaar vervoer voor 65-plussers De kostencomponenten waarmee rekening wordt gehouden zijn: derving van de inkomsten; toename van de exploitatiekosten door een extra bus op reserve te zetten; kosten identificatiepas; organisatiekosten. Pagina 8/11

9 In onderstaande tabel staan de eerste twee door Arriva opgegeven kosten voor deze variant weergegeven. Inkomstenderving Exploitatiekosten Totaal , , , , , , Tabel l Financiële consequenties gratis OV voor 65-plussers op inkomsten en exploitatiekosten De berekening van de inkomstenderving is in lijn met eerder door de Grontmij berekende inkomstenderving. Ten aanzien van de extra exploitatiekosten stelt Arriva dit ons inziens terecht als risico voor. Arriva wil daar op voorhand rekening mee houden. Ons inziens is het bedrag een maximumbedrag: na een bepaalde gewenningsperiode moet immers bekend zijn of de extra inzet nodig zal zijn en zo ja op welke momenten. Op voorhand houden we dan ook rekening met het genoemde bedrag, maar nacalculatie zal een lager bedrag te zien moeten geven, zeker voor Met Arriva zal dan ook vastgelegd worden dat dit op basis van nacalculatie zal worden afgerekend. Gratis Arriva-kortingskaart voor 65-plussers In totaal zijn ongeveer inwoners van Dordrecht ouder dan 65 jaar of worden dat binnenkort. Om deze personen op de bus te kunnen identificeren maken zij gebruik van de Arriva Kortingkaart. Deze kaart kost normaal 17,50 per persoon. Omdat ook Arriva een succes wil maken van het experiment met gratis openbaar vervoer van de gemeente wordt een vergoeding gevraagd van 10,-- per verstrekte kaart. De kaart zal dan voor de reiziger gratis te verkrijgen zijn. Deze kaart, die dus zal dienen als identificatiepas in het kader van de proef, is door Arriva als randvoorwaarde gesteld. Aantal 65-plussers Verwachte aanvragen Kosten per kaart Totaal % 10, , % 10, , Tabel 2 Financiële consequenties gratis Arriva Kortingkaart. Inschatting gebaseerd op proef met gratis OV in Rotterdam. De kosten bij Yoonison m. b. t. personalisatie en verzending van de kaart zijn daarbij inbegrepen! Organisatiekosten Het werk voor de projectorganisatie omvat aansturing van de monitoring, uitvoering monitoring, aansturen van de marketing en het opzetten van een communicatieplan. Regiekosten , ,-- Tabel 3 Financiële consequenties voorstel gratis OV 6- plussers op organisatiekosten Arriva Regiekosten zijn de indirecte kosten die gemaakt worden om het experiment op te starten en succesvol te laten verlopen. Partijen die in dit proces betrokken zijn, zijn onder andere Yoonison, VCCR, Probit, Call center medewerker, Goudappel Coffeng en projectmanagement Arriva. Pagina 9/11

10 Ondanks het feit dat het uitvoeren van de wens van de gemeente Dordrecht Arriva ook voordelen oplevert (promotie van gebruik van openbaar vervoer) levert het uitvoeren van de proef extra werkzaamheden op, die men anders niet gehad zou hebben. Tevens is er de (gezamenlijke) wens om de proef te monitoren ten behoeve van (tussentijdse) evaluatie. In genoemd bedrag zijn dergelijke werkzaamheden opgenomen. Daarom beschouwen we dit als een reële kostenpost. Kosten gemeente Arriva heeft in haar voorstel aangegeven dat de gemeente Dordrecht een aantal "noodzakelijke" acties zou moeten ondernemen. Het gaat daarbij om: Loket in de stadswinkel t.b.v. vragen en hulp bij aanvragen gratis pas. Mailings. In verband met het persoonlijk kunnen bereiken van de doelgroep dient de gemeente, in het kader van de privacy-wetgeving, de 65+ers in de stad aan te schrijven. Er dient rekening te worden gehouden met minstens twee mailrondes: de initiële mailing en een herinneringsmailing. Vanuit de gemeente Dordrecht dient er een projectleider te zijn om de verschillende stappen in het project goed te kunnen doorlopen. De kosten van deze "noodzakelijke" acties zijn nog niet bepaald. De totale kosten van een proef voor twee jaar voor 65-plussers worden in tabel 4 weergegeven. Gratis openbaar vervoer voor 65-plussers Gratis aanbieden van Arriva kortingskaart voor 65-plussers Gratis Drechthopper voor 65 plussers Overige regiekosten Arriva Kosten gemeente Dordrecht Totaal , , , ,- PM , , , , ,- PM ,- Tabel 4 Overzicht totale financiële consequenties voorstel Arriva gratis OV voor 65 plussers Gratis openbaar vervoer van een naar transferia Naast inkomstenderving en extra exploitatiekosten door gratis openbaar vervoer worden extra kosten voor dienstregelingontwerp, invoering van de dienstregeling communicatie, monitoring en voor de algemene regie gemaakt. Onderstaande tabel geeft van deze variant de kosten weer Inkomstenderving ,-- Exploitatiekosten ,- Ontwerp dienstregeling 1.800,-- Invoering dienstregeling 3.850,- Communicatie 2.250,- Monitoring en bijsturing 1.500,- Regie vervoer transferia 4.800,- Totaal ,-- Tabel 5 Financiële consequenties gratis OV van en naar transferia , , , , , ,-- Pagina 10/11

11 Voor de gemeente Dordrecht komen er nog een aantal kosten bij. Het betreft dan vooral kosten voor de huur van de P&R terreinen en de verbetering van de bewegwijzering. Deze kosten worden vooralsnog ingeschat op , voor de gehele proefperiode. Wij vertrouwen er op u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. / Burgemeester en Wethouders loco-rgdrgemeester D.C.H. Verheijen Pagina 11/11