Wijkplan Ridderveld

Transcriptie

1 Wijkplan Ridderveld Gemeente Alphen aan den Rijn 1

2 1. Ridderveld: een wijk met vele gezichten Ridderveld is het meest stedelijke gebied van de gemeente. Het grote gebied is verdeeld in drie wijken: Ridderveld, Oudshoorn en Zegersloot. (excl. het park Zegersloot). Het grootste deel van de woningen zijn gebouwd in de jaren 60 en 70. Het is een gebied met zowel midden-, laag- als hoogbouw. Ridderveld is een zeer divers woongebied. Een aaneenschakeling van een vierentwintigtal buurten en buurtjes met ieder hun eigen karakter. Een deel van de bouw is in de vorm van de zogenaamde bloemkoolwijken. Er zijn gouden randjes zoals de Schepenbuurt, Groenoord en de Barnsteenstraat, langs Park Zegersloot. Dat zijn buurten met woningen met een hogere WOZ-waarde. De betrokkenheid van de bewoners bij hun woonomgeving is hier goed te noemen. Ze zorgen goed voor hun woonomgeving en participeren in projecten als buurtpreventie. Daarnaast zijn er buurten met hoogbouw zoals in de Stromen-, Planeten- en Edelstenenbuurt waar veel sociale woningbouw staat. Hier is duidelijk te merken dat de bewoners op een andere manier betrokken zijn bij hun woonomgeving. Dit is bevestigd door een recentelijk uitgevoerd onderzoek. De bewoners hanteren andere normen en waarden dan in de rest van Alphen aan den Rijn als het gaat om omgangsvormen en meldingsbereidheid, in de brede zin van het woord. De bewoners zijn moeilijker bereikbaar voor de hulpverlening, zijn meer wantrouwig naar de overheid toe en er is verborgen armoede. De segregatie op basis van de sociaaleconomische status en de WOZ-waarde maakt dat er eerder sprake is van een groot aantal buurten dan van een wijk met een sociale samenhang en identiteit op wijkniveau. Toch zijn er ook vele bewonerscommissies die actief zijn en bewoners die zich verenigen voor allerlei activiteiten. Een goed voorbeeld hiervan is de Blije Wijk in de Edelstenenbuurt. De wijk Ridderveld kenmerkt zich dus door haar complexiteit en diversiteit. Dit manifesteert zich in de afwisseling tussen, hoge inkomens en lage inkomens, autochtonen en allochtonen, sociaal weerbare en sociaal kwetsbare burgers, luidruchtige buurten en stille buurten. Zo wonen er meer mensen in de wijk met een niet-nederlandse achtergrond dan in de overige wijken. Wel is het zo dat de hoogste concentratie van allochtone bewoners te vinden is in een aantal specifieke hoogbouw buurten (zoals de Edelstenen-, Planeten-, en de Stromenbuurt). 2

3 2. Wat zeggen de cijfers 1 over de wijk? Ridderveld Alphen Bevolkingssamenstelling aantal inwoners (31%) aantal huishoudens % niet-westerse allochtonen 27% 18% gemiddelde leeftijd 40,4 39,4 Fysieke woonomgeving aantal woningen % huurwoningen 41% 33% bouwperiode % 30% Sociale woonomgeving rapportcijfer woonomgeving 7,4 7,4 rapportcijfer leefbaarheid eigen buurt 7,3 7,2 rapportcijfer voorzieningen eigen buurt 6 5,8 voelt zich onveilig (weleens en vaak) 28% 23,2% top 3 kleine ergernissen 1. hondenpoep 2. te hard rijden 3. rommel op straat verantwoordelijkheidsgevoel buurt 85% 86% Participatie % meldingen openbare ruimte door 10% 13,5% bewoners aantal cliënten Tom 8% 7% actief in eigen buurt 24% 28% % lage inkomens 34% 34% aantal schuldhulpverlening 211 (48,9%) 431 aantal uitkeringen 735 (44,9%) 1636 De vergrijzing onder de allochtone bevolking is verschillend van de autochtone bevolking (de ouderdomsklachten treden eerder in bij de allochtone bevolking). Dit vraagt een andere benadering vanuit de zorg. Het percentage bewoners in de schuldhulpverlening en met een uitkering is hoog tov. Het totaal aantal inwoners in Ridderveld. De lage en middeninkomens zijn in alle drie de gebieden oververtegenwoordigd. De cijfers van Zegersloot worden erg gemiddeld door de aanwezigheid van een cluster dure koopwoningen. Het aantal mensen dat een beroep doet op WMO-ondersteuning ligt hoger dan het gemiddelde in Alphen. Voor Zegersloot gaat het om 11,3 per 1000 inwoners (10,1 Alphen) en voor Ridderveld 13,1. 1 De cijfers zijn van De MOR, schuldhulp en uitkeringscijfers van

4 De veiligheidsgevoelens van de inwoners zijn opvallend slechter dan het Alphense gemiddelde terwijl de schaalscore voor veiligheid niet al te veel afwijkt. Wel voor Zegersloot. De aanwezigheid van de Edelstenenbuurt in dit gebied is hier een verklaring voor. Het percentage alleenstaanden in Ridderveld is aanzienlijk hoger dan in de rest van Alphen aan den Rijn. Top 5 Meldingen Openbare Ruimte: 1.Afval/vervuiling, 2. Groen/dieren, 3. Licht, 4. Riolering/water, 5. Parkeren. De schaalscore sociale cohesie in de buurten van de wijk Zegersloot een 5,9. Dit is de laagste score uit alle gebieden in Alphen aan den Rijn. Het percentage huurwoningen is hoog in het hele gebied maar de buurten van de wijk Ridderveld heeft een hoog percentage (46% vs. 33%) Conclusie: Cijfers zeggen veel maar niet alles. Op basis van de kwalitatieve gebiedskennis en de statistische analyse kan men concluderen dat de bewoners tevreden zijn over hun woonomgeving maar de veiligheidsgevoelens, sociale samenhang en participatie aanzienlijk lager zijn dan elders in Alphen aan den Rijn. De sociaaleconomische situatie is in delen van het gebied zwak te noemen en vraagt veel aandacht. Daarom zijn de thema s voor de komende twee jaar: Aanpak gevolgen van de sociaal, economische positie van de inwoners. Verbeteren van de betrokkenheid en verantwoordelijkheidsgevoel van de kwetsbare inwoners. Verbeteren van de kwaliteit van de woonomgeving. Sociale participatie bewoners verbeteren. 3. Wat doet de gemeente de komende jaren: Maatschappelijk Domein TOM in de Buurt: gezamenlijk aanbod van zorg- en welzijnsdiensten. De reguliere activiteiten van Tom vanuit Het Trefpunt zijn: open inloop, maaltijd activiteit, kookclub, avondinloop, spelletjesavonden, diverse activiteiten (wisselend aanbod), individuele gesprekken. Vanuit de locatie Wijkcentrum Ridderveld: inloop, schrijf-, schilder-, en taallessen, beweeg- en recreatieve activiteiten. Vanuit het Wijkpunt Noord is er een gewoon inloopspreekuur en een inloopspreekuur van de papierwinkel. Het Buurtbedrijf De Edelsteen aan de Briljantstraat biedt ruimte voor Nederlandse les en handwerkactiviteiten. In de Vrienden is er een dagbestedingsactiviteit in het helpen runnen van het restaurant. In Noorderbrink is er dagopvang voor dementerenden. Tevens is er een Inloopspreekuur gestart in de winkel van Driehoorne, en zijn er vergevorderde plannen voor een mantelzorgcafé en een activiteitenmiddag. 4

5 Door de professionals in het gebied is geconstateerd dat er Stille buurten zijn in Ridderveld: de bewoners melden zich niet actief voor hulp en ondersteuning terwijl het beeld bestaat dat hulp wel nodig is. De indruk bestaat dat er een hiaat is tussen de werkzaamheden van TOM in de buurt en de MDT s. De verschillende gemeentelijk afdelingen onderzoeken momenteel welke maatregelen genomen moeten worden om hier een beter beeld van te krijgen. Buurtcampus De Edelsteen. Er zijn drie trajecten zichtbaar: o Buurtbedrijf: Talenten van jongeren worden ingezet om talenten door te ontwikkelen en gelden voor het buurtbedrijf in te zamelen. Het doel is om een platform te bieden om beginnende zzp-ers te helpen met de opstart. o Een proeflocatie waar jongeren spelenderwijs vaardigheden leren. Denk aan plannen, interview techniek, zelfstandig en in groepsverband werken etc. (mind the Gap). o Een trainingsproject richting werk en/of school in samenwerking met de samenwerkingspartners en ondernemers van de wijk. In de Venusstraat is een sleutelwerkplaats gevestigd. De verschillende organisaties die een kleine subsidie ontvangen gaan samenwerken. De gebiedsadviseurs zijn de verbindende factor hierin. De multifunctionele accommodaties in het gebied worden onderzocht om te komen tot een beter maatschappelijk rendement. De resultaten zijn eind 2016 bekend. In de locatie Briljantstraat 1 (eigendom gemeente) is tijdelijk St. SLIMM gehuisvest. St. SLIMM zet zich voor Alphenaren die het minder hebben. Er wordt een plan van aanpak gemaakt naar aanleiding van de aanbevelingen uit het onderzoek Argo. Het plan van aanpak wordt, samen met de partners, gemaakt op basis van de principes van Social Behavourial Marketing. In april staat een bijeenkomst voor bewonersorganisaties en buurtpreventie initiatieven gepland. Bedoeling is dat betrokkenen elkaar op deze bijeenkomst ontmoeten en hun kennis delen en hun ervaringen uitwisselen. Op deze wijze wordt de sociale cohesie bevorderd. Om de verbinding tussen professionals en vrijwilligers te stimuleren wordt een boekwerk 33 Gezichten van Ridderveld opgemaakt en gepubliceerd in mei Doel van dit initiatief is om een brede alliantie te sluiten tussen de professional en vrijwilliger. In november 2016 wordt een integrale werkconferentie georganiseerd. Doel van deze conferentie is om alle (interne) professionals te verbinden aan alle bewoners(organisaties van Ridderveld. Alphen Beweegt en Boost: ze verkennen het gebied, netwerken en ontplooien hun eerste activiteiten. Dit krijgt in 2016 verder vorm. Alphense ketenoverleg (AKO): er wordt een verbinding gemaakt tussen het sociale en medische domein per gebied. Welke vorm dit krijgt, is per gebied verschillend. Samenwerken en participatie 5

6 Samenwerking met de besturen van moskeeën inzake diverse thema s (jeugd, radicalisering, leefbaarheid (zoals draaiboek ramadan), vinden en opbouw van participatie mogelijkheden en netwerken van inwoners via bewoners(organisaties) en ketenpartners. De relatie tussen de gemeenschap en de gemeente versterken door in de lokale gemeenschap aanwezig en zichtbaar te zijn en samen te werken op basis van gelijkwaardigheid. Het doel is om het te werken aan vertrouwen tussen overheid en burgers om bestaande kloof van bestaand wantrouwen jegens de overheid te kunnen overbruggen Er is een actieve samenwerking met de bewonersorganisatie de Blije Wijk. Er is actieve samenwerking met de Vereniging Alphense Hondenbezitters en de actieve buurtpreventie-gebieden. Er zijn 2 actieve professionals overleggen (Edelstenen/Planetenbuurt en Ridderveld/Oudshoorn) met een frequentie van 1x per maand. Mobiliteit Ridderveld kenmerkt zich door de onderwijsvoorzieningen. Zo is vrijwel het gehele voortgezet onderwijs gehuisvest in Ridderveld. Het fietsverkeer door de leerlingen van de Middelbare Scholen leidt regelmatig tot gevaarlijke situaties. Dit wordt in samenwerking met de scholen en BOA s gemonitord. In samenwerking met o.a. de afdeling Beheer Openbare ruimte wordt continu gezocht naar passende maatregelen/oplossingen. Het project Samen voor Verkeersveiligheid rondom basisscholen te bevordert de verkeersveiligheid. Het R-net (buslijn Alphen Amsterdam vv) wordt geïntensiveerd wat het forensenverkeer met het openbaar vervoer stimuleert. Vanwege de grote ontsluitingswegen in Ridderveld (Eisenhowerlaan, Pr. Kennedylaan en Burgemeester Bruinsslot Singel hebben openbare werken grote effecten voor de mobiliteit en ontsluiting van de wijk. Ruimtelijke en economische ontwikkeling Ridderveld heeft twee grote en belangrijke winkelvoorzieningen (Herenhof en Ridderhof). De samenwerking en continuïteit van deze samenwerking tussen gemeente, winkeliers en eigenaren van de centra is een actueel aandachtspunt. De stimulering van buurteconomie door de ontwikkeling van de buurtcampus en kleine zelfstandigen in de ruimten van de woningbouwvereniging. Het bestemmingsplan Alphen stad wordt herzien op een participatieve wijze. De uitwerking van het Masterplan Onderwijshuisvesting VO heeft grote invloed op dit gebied. De vrijkomende onderwijslocaties zijn beschikbaar voor herontwikkeling. 6

7 Locatie De Speaker: nieuwe gebruik pand moet worden gezocht na vertrek van de exploitanten. Nieuwbouw van de basisschool An Noer aan de Polluxstraat: in 2016 wordt gestart met de nieuwbouw van een school en een plein dat gebruikt wordt door de hele buurt. Locatie-ontwikkeling Nieuwe Sloot. Er is een discussie over het doortrekken van de Burgemeester Bruinslotsingel en de bebouwing van de Gnephoek, die op termijn een invloed hebben op het gebied. Schoon, heel, Veilig Doorontwikkelen en stimuleren groenparticipatie en stadslandbouw in de diverse buurten, zoals ontwikkeling Voedselpark aan de Gnephoek. Samenwerken met Wonen Centraal rond beheer van gebouwen en buurten Er zijn 8 bestaande buurtpreventieprojecten in Ridderveld. Er zijn 8 projecten actief in dit gebied. Er lopen nog enkele initiatieven. Stimuleren ontwikkelen leefbaarheid in buurtpreventiebuurten (van veiligheid naar leefbaarheid), als opmaat naar integrale buurtzorg. In het gebeid zijn op diverse plaatsen doe-participatie locaties: groenonderhoud, moestuinen en zelf een boomgaard worden door bewoners onderhouden. De gemeente faciliteert en ondersteunt de actieve bewoners. Op het gebied van veiligheid wordt in de komende periode actief ingezet op: o Jeugdoverlast o Parkeeroverlast (componistenbuurt, Edelstenenbuurt) o Dumpingen (edelstenen- en Planetenbuurt) o Schooloverlast rondom basisscholen o Fietsen in winkelcentra o Drank- en drugsgebruik door jongeren (Weteringpark en rond middelbare scholen) De straten/gebieden die fysiek worden gerenoveerd vanuit het Meerjarenprogramma Reconstructies BOR (Beheer Openbare Ruimte zijn: o Fideliohof/Doornenburg o Rigoletto/Donizettehof o Eisenhowerlaan/Concertweg o Groenoord o Veldbloemweg o Wielingen o Burgtenbuurt In bovengenoemde projecten participeren de gebiedsadviseurs, omgevingsvakman en buurpreventiemedewerkers. 7

8 8