Een gemeentelijk dorpenbeleid. Plattelandsacademie Leuven, 28 april

Transcriptie

1 Een gemeentelijk dorpenbeleid Plattelandsacademie Leuven, 28 april

2 Trends in de dorpen Wonen In het buitengebied neemt bevolking tot 2030 globaal toe In sommige gemeenten zal er krimp zijn Groei zal ook opgevangen moeten worden door de dorpen Behoefte aan kleinere woningen i.f.v. veranderende gezinssamenstelling (gezinsverdunning, vergrijzing, ) Woonreserves zijn soms erg verspreid, vaak slecht gelegen Omgeving dorpen - Open ruimte - Open ruimte vervult essentiële functies zoals voedselproductie, waterbuffering en energie - Belang van de open ruimte zal alleen toenemen - Nood aan veerkrachtige, robuuste delen open ruimte om klimaatveranderingen op te vangen 2 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst

3 Bevolkingsgroei VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst

4 Trends in de dorpen Dienstverlening en voorzieningen - Schaalvergroting en wegtrekkende voorzieningen - Steeds meer dorpsbewoners werken en consumeren buiten de dorpen - Gemeentelijke dienstverlening wordt meer geconcentreerd in grootste kern/centrum - Toegenomen auto-afhankelijkheid en meer vervoersarmoede Sociaal weefsel - Autochtone bevolking vs. inwijkelingen - Andere verwachting, andere participatie - Uitdaging voor sociale cohesie 4 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst

5 Nood aan een dorpenbeleid? Ja! Integrale benadering van dorpen Dorpen vitaal en sterk maken Streven naar behoud van identiteit en versterking in functie van leefbaarheid Nieuwe kansen voor dorpen creëren, zuurstof voor dorpen 5 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst

6 Lokale aanpak - ruimte Dorpen aantrekkelijk maken als woonomgeving: 1. Investeren in het woningaanbod - Kernversterking en inbreiding vs. lintbebouwing en versnippering - Creëren van densiteit vs. verappartementering - Herontwikkeling bestaande wijken renovatie 2. Investering in publieke ruimte: verfraaiing, heraanleg, ontmoetingsplaatsen 3. Investering in mobiliteit: Bereikbaarheid van diensten en voorzieningen in én buiten het dorp Aanpak van vervoersarmoede 6 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst

7 Lokale aanpak - ruimte Dorpsomgeving en open ruimte - Inspelen op troeven van het landelijk gebied in de omgeving - Aandacht voor landschap, architectuur, recreatieve ontsluiting gebied, toerisme - Niet-agrarische activiteiten in agrarisch gebied alleen indien ze de draagkracht van het gebied niet overschrijden - leegstaande gebouwen in agrarisch gebied: per streek kunnen bepalen wat gewenst is (maatwerk) 7 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst

8 Lokale aanpak - voorzieningen Niet de aanwezigheid van voorzieningen, maar de kwaliteit en bereikbaarheid is belangrijk Loslaten concurrentie voor voorzieningen en inwoners tussen dorpen en gemeenten Zoeken naar complementariteit in het netwerk van dorpen (regionaal perspectief) Investeren in mobiliteit en bereikbaarheid van diensten Aandacht voor diverse doelgroepen 8 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst

9 Lokale aanpak - voorzieningen Gemeentelijke dienstverlening - noodzaak aan schaalvergroting/bundeling en selectiviteit vs. gelijke behandeling dorpen - Moeilijk bij veel gelijkwaardige kernen/dorpen in een gemeente - Loskomen van wafelijzerpolitiek vereist durf, politieke moed en goede communicatie - Combinatie van concentratie, spreiding, digitalisering en mobiel maken van dienstverlening - Maatwerk per dorp i.f.v. thema s - Concentratie en bundeling in één kern betekent niet loslaten leefbaarheid in andere kernen 9 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst

10 Lokale aanpak - voorzieningen Ondernemers: Ondernemers hebben incentive nodig om zich te vestigen in woongebied (indien verweefbaar) Economische dynamiek kwaliteitsvol inpassen in het bestaande gebouwenpatrimonium (geen nieuwe open ruimte aanboren), multifunctionele gebouwen Ondersteunen lokaal ondernemerschap: o.a. via marketing en promotie, recreatieve netwerken Inspelen op ligging, troeven en streekidentiteit 10 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst

11 Lokale aanpak - mensen Bevorderen sociale cohesie door ondersteuning traditionele verengingen volstaat niet meer Bruggen slaan tussen autochtone bewoners en nieuwkomers creëert nieuwe sociale vitaliteit Inwoners zelf verantwoordelijkheid laten nemen Eigen initiatieven zorgen voor emotionele binding met het dorp Sterk sociaal weefsel maakt dorpen zelfredzaam Participatie van kernen en dorpen aan het beleid Iedereen wil leefbaarheid, maar leefbaarheid is niet hetzelfde voor iedereen 11 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst

12 Uitgangspunten lokaal dorpenbeleid Ontwikkeling dorpen in relatie tot draagkracht platteland In functie van identiteit, eigenheid Toekomstgericht, niet stilstaan bij verleden of wat is verloren Rekening houdend met diverse doelgroepen In elke gemeente anders In samenwerking met de inwoners Vanuit regionaal perspectief 12 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst

13 Wat hebben gemeenten nodig? Vernieuwd denken gericht op toekomst Transversaal werken in de gemeente Durvers die keuzes maken Initiatieven die creatief zijn In samenwerking, netwerk van gemeenten in de regio 13 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst

14 Wat vragen we aan Vlaanderen? Visie op open ruimte Synergieën zoeken, sectoren overschrijden Versterking bestuurskracht landelijke gemeenten - Vergoeding voor open ruimte - Regionale samenwerkingen ondersteunen 14 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst